ساڵی 2014، ساڵە زێڕینەکەی کوردە لە رووی دیپلۆماسیەوە، جیاواز لە ساڵانی رابردوو ٢٠١٤ چەندینجار فەرشی سوور لە فڕۆکەخانەکانی کوردستان بۆ دیپلۆماتکارانی دونیا راخرا، لەم ساڵدا سەردانی سەرۆک و سەرۆکوەزیر و وەزیرانی دەرەوە و بەرگری وڵاتانی دنیا بۆ باشووری کوردستان ریکۆردێکی نوێی تۆمارکرد و شەڕی داعش و سیاسەتی نەوتی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێگەی هەولێری بەهێزکرد.
ئێستا هاوپەیمانیەتییەکی نێودەوڵەتی بۆ شەڕی داعش لە جیهان دروستبووە، کوردیش بە پێگە سیاسی و سەربازییەکەی خۆی کە هێزی پیشمەرگە وەک تاکە هێزی جیهان لەسەر زەوی لە رووبەڕووبونەوەدایە لەگەڵ داعش، کارەکتەرێکی سەرەکی ئەو هاوپەیمانیەتییەیە.
بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی پارتی دەڵێت، ئێستا هەولێر پایتەختێکە لەسەر نەخشەی جیهان پەنجەی بۆ رادەکێشرێت، رووبەڕووبونەوەکانی پێشمەرگەش لەگەڵ داعش پێگەی هەولێری بەهێزتر کردووە.
شارەزایەکی دیپلۆماسیەتی نێودەوڵەتی رۆڵی ئەمریکا لە بەهێزبوونی پێگەی هەولێر گەورە دەبینێت، وەک ئەو دەڵێت ئەمریکا سیاسەتی دەرەوەی خۆی لەسەر سێ خاڵ داڕشتووە، یەکەم بەرقەراری دیموکراسی لە جیهان، دووەم بنبڕکردنی تیرۆر و سێیەمیش کۆنترٶڵکردنی بیرە نەوتییەکانی جیهان بۆ بەرژەوەندی خۆی.
ئێستا نزیکەی 30 وڵات لە هەولێر کونسوڵ و نوێنەرایەتیان هەیە، ئەم نوێنەرایەتیانە کە لەناوجەرگەی رووداوەکاندان، زۆرجار رٶڵیان هەبووە لە پتەوکردنی پەیوەندییەکانی هەولێرو پایتەختی وڵاتەکانیان.
رووداو - پیرمام 29/12/2014
دوو پەرلەمانتاری پارێزگای ئەنبار لە رۆژئاوای عێراق رایدەگەیێنن، لە ٩٠%ی رووبەری ئەنبار لەژێر دەسەڵاتی داعشدایە و چەکدارانی ئەو رێکخراوە پێشڕەوی زیاتریش دەکەن.
نەهلە فەهداوی و فارس تەها، دوو پەرلەمانتاری پارێزگای ئەنبار رایانگەیاند "لە مانگی رابردوو سوپای عێراق لە ١٠% ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی لە ئەنبار کشایەوە و داعش ئەو ناوچانەی کۆنترۆڵکردووەتەوە، بۆیە ئێستا لە ٩٠% رووبەری ئەنبار لە ژێر دەسەڵاتی داعشدایە".
هاوکات عەبدولحەکیم جغێفی، قایمقامی شارۆچکەی حەدیسە لە رۆژئاوای پارێزگای ئەنبار رایگەیاند: "هێزە ئەمنییەکانی عێراق بە هاوکاری فڕۆکە جەنگییەکانی هاوپەیمانان توانییان ئەمڕۆ شکست بە هێرشێکی چەکدارانی داعش بۆ سەر حەدیسە بێنن و دەیان چەکداری داعش بکوژن و بریندار بکەن".
تاکە ناوچەی دەسەڵاتی سوپای عێراق لە ئەنبار، کە لەلایەن داعشەوە گەمارۆنەدراون تەنها لە شاری رومادی و شارەدێی عامرییەی فەللوجەیە، لەودەمەی داعش دەستی بەسەر زۆربەی ناوچەکانی ئەنباردا گرتووە و شارەکانی حەدیسە و بەغدادی و گەرمە و سەربازگەی عەین ئەسەدی گەمارۆداوە.
28/12/2014
ساڵح موسلیم، هاوسەرۆكی پارتی یەكێتی دیموكرات (پەیەدە) رایدەگەیێنێت ئەولەویەتی كارەكانیان لە ساڵی داهاتوو ، دەرهێنانی هەموو ناوچەكانی كۆبانێیە لە دەستی داعش.
موسیلم لە دیمانەیەكدا لەگەڵ ئاژانسێكی رووسی رایگەیاندووە: "لەساڵی داهاتوو هەوڵی رزگاركردنی تەواوی كۆبانێ دەدەین و خۆشمان لە رۆژئاوا رێكدەخەینەوە و هەموومان یەكدەگرین".
موسیلم هەروەها رایگەیاندووە: "رەوشی نێو كۆبانێ قورسە، چونكە داعش خۆیان لە شوێنەكانیان تووند كردووە و دەبێت شەڕڤانان و پێشمەرگە یەكە بە یەكەی خانووەكان لە داعش پاكبكەنەوە".
هاوسەرۆكی پەیەدە هەروەها دەڵێ: "هێزەكانمان پێشڕەوی باشیان لەنێو كۆبانێ كردووە و هیوامان هەیە لەماوەیەكی نزیكی داهاتوودا تەواوی ناوچەكان لە دەستی داعش دەربێنین".
28/12/2014
جۆن مەکین سیناتۆری کۆمارییەکانی ئەمریکا دوای کۆبوونەوەی لەگەڵ مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لەگەڵ نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانیش کۆبووەوە. نێچیرڤان بارزانی لەو کۆبوونەوەیەدا رایگەیاندووە هەرێمی کوردستان لەرووی سەربازی و مرۆییەوە پێویستی بەهاوکاریی زیاترە.
ئێوارهى ئهمڕۆ (شهممه 27ى دیسهمبهرى 2014)، نێچیرڤان بارزانى سهرۆكی حکومەتی ههرێمى كوردستان، پێشوازى سیناتۆر جۆن مهكین و شاندێكى یاوهرى كرد، كه له چهند راوێژكارێك و ژمارهیهك له پلهدارانى سهربازى و ههڵسووڕێنهرى كاروبارى باڵیۆزخانهى ئهمریكا له عێراق و كونسوڵى گشتیى ئهمریكا له ههرێمى كوردستان پێكهاتبوو.
بەپێی ماڵپەری فەرمی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، مەکین دهستخۆشى له سهركردایهتیى سیاسى و له حكومهتى ههرێمی کوردستان و له خهڵكى كوردستان كردووە كه بهرامبهر هێرشهكانى داعش خۆڕاگر بوون. راشیگەیاندووە "ههرێمى كوردستان جێگه و پێگهى خۆى لهڕووى پاراستنى بهها و بنهما مرۆییهكانهوه ههیه و خهڵكى ئهمریكا و دنیاى ئازاد رێز و پێزانینیان بۆ ئهو بهرگرییه ههیه".
بەپێی ئەو راگەیێندراوە مەکین گوتوویەتی "بۆ ئهوه هاتووین تا له نزیكهوه بارودۆخهكه ببینین و له ڕووى سهربازییهوه لهگهڵ سهركردایهتیى سهربازى چاوپێكهوتنمان ههبووه و خهڵكى ئازا و لێهاتوو سهركردایهتیى شهڕهكان دهكهن، كه جێگهى متمانه و باوهڕى ههموو لایهكمانن". ئاماژە بەوەشدراوە لهڕووى مرۆییشهوه سوپاسى حكومهتى ههرێمى كوردستان و خهڵكى كوردستانى كرد، كه توانیویانه به تواناى سنووردارهوه پێشوازى له پێكهاته جیاكانى ناوچهكه، به تایبهتى مهسیحى و ئێزدییهكان بكهن.
مەکین جهختیكردووەتەوە، كه ئهوهى له توانادا بێت ئهمریكا له پێشكهشكردنى هاوكاریى مرۆیى و سهربازى بۆ ههرێمى كوردستان، بهردهوام دهبێت.
لەو دیدارەدا نێچیرڤان بارزانى باسى له رۆڵى دیارى پێشمهرگه له تێكشاندنى داعشدا كردووە و "سوپاسى ئهمریكاى كرد كه له رۆژى یهكهمهوه، لهگهڵ خهڵكى كوردستان بووه و ئهو هێرشه ئاسمانیانهى ئهنجامیداون، كاریگهرییهكى زۆرى لهسهر گۆڕینى هاوكێشهى سهربازى له بهرژهوهندیى پێشمەرگهدا بۆ شكاندنى داعش و بهرزركردنهوهى مۆراڵى خهڵك ههبووه".
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان جەختیکردووەتەوە، کە حكومهتى ههرێمى كوردستان له پاراستنى ئهو كهمه نهتهوهیى و ئایینییانهى روویان له ههرێمى كوردستان كردووه بهردهوام دهبێت و ههرچى له توانادا بێت پێشكهشیان دهكات. راشیگەیاندووە: "بهڵام بێگومان ههرێمى كوردستان چ له رووى سهربازییهوه، چ له رووى مرۆییهوه، پێویستى به هاوكاریى زیاترى نێودهوڵهتى ههیه و چاوهڕێ دهكهین ئهمهریكا لهمبارهیهوه رۆڵى دیارى خۆى بگێڕێت".
وەک لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە: له تهوهرێكى دیكهى دیدارهكهدا كه قوباد تاڵهبانى جێگرى سهرۆكوهزیران و ژمارهیهك له وهزیرانى حكومهتى ههرێمى كوردستان ئامادهى بوون، ههردوولا پهیوهندییهكانى ههولێر و بهغدا و دوایین رێككهوتنى ههردوو حكومهتى ههرێمى كوردستان و حكوومهتى عێراقیان تاوتوێ كردووە.
28/12/2014
نوێنەری لایەنە سیاسییەكانی هەر چوار پارچەی كوردستان، لە هەولێر كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانییان دەربارەی رەوشی ئێستای كوردستان رێكخست و رایانگەیاند، لێدوانەکانی جەمیل بایک و سەڵاحەدین دەمیرتاش نیگەرانیان دەکات.
ئەو لایەنانە نوێنەرایەتی 60 لایەنی سیاسی لە هەر چوار پارچەی كوردستان، ئەوان كۆمیتەیەكی 16 كەسیان پێكهێناوەو هەر جارەو لەسەر پرسێكی رۆژەڤی كوردستان كۆدەبنەوە.
كۆبوونەوەی ئەمڕۆیان لە بارەگای پارتی دیموكراتی كوردستان رێكخست و دوای تەواوبوونی كۆبوونەوەكەیان، كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانییان رێكخست و رایانگەیاند، ''دەستخۆشی لە سەركەوتنەكانی پێشمەرگە دەكەین، سەركەوتنی پێشمەرگە لە شنگال شانازییە بۆ هەموو خەڵكی كوردستان، هەروەها دەبێتە هەوێنی سەركەوتن لە بەرەكانی دیكە لە شەڕی داعش، سوپاسی هەڵوێستی بارزانی دەكەین، كە بە درێژایی ماوەكانی رابردوو سەرپەرشتی بەرەكانی شەڕی كردووەو ناوچەیەكی فراوانی لە دەستی چەكدارانی داعش دەرهێناوە''.
سەبارەت بە لێدوانەكانی سەڵاحەددین دەمیرتاش و جەمیل بایك، نوێنەرانی لایەنە سیاسییەكان رایانگەیاند، کە ئەوان لەگەڵ هیچ جۆرە لێدوانێكدا نین، كە بە قازانجی ئەو قۆناخەی كورد نەبێت، چونكە "زیان بە یەكڕیزی گەلی كورد دەگەیەنێت و هەر جۆرە لێدوانێكی لەو جۆرە نیگەرانمان دەكات و لە گەڵیدا نین''.
لە بەشێكی دیكەی كۆنگرەكەدا، غەفوور مەخمووری، ئەندامی كۆمیتەی لایەنە سیاسییەكان و سکرتێری یەکێتی نەتەوەیی کوردستان رایگەیاند، ''ئێمە نوێنەرایەتی حیزبەكانمان ناكەین، بەڵكو نوێنەرایەتی لێكدانەوەو بۆچوونی هەموو لایەنە سیاسییەكان دەكەین، ئەگەر نوێنەری چەند لایەنێك لێرە ئامادە نەبێت، مانای ئەوە نییە ئەوان لەگەڵ راگەیەندراوی كۆبوونەوەكانی كۆمیتەی لایەنە سیاسییەكان نین''.
كۆمیتەی لایەنە سیاسییەكان داوای قەرەبووكردنەوەی خەڵكی شنگالیان و هەوڵدان بۆ هەرچی زوو رزگاركردنی ناوچەكانیان کرد و پیرۆزباییان لە خەڵكی ئەو دەڤەرە كرد، بەهۆی رزگاركردنی بەشێك لەو ناوچانەی پێشتر داعش دەستیبەسەردا گرتبوو.
پێشتر جەمیل بایک، هاوسەرۆکی کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە) لە لێدوانێکدا بۆ گاردیانی بەریتانی، رایگەیاندبوو، کە ئەوان لەگەڵ یەکپارچەیی و یەکگرتوویی خاکی عێراقن.
هەروەها سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی کۆنگرەی دیموکراسی گەلان (HDP)، بە ماڵپەڕێکی نزیک لە پەکەکەی راگەیاندبوو، کە شنگال بەشێکە لە عێراق و دەبێ سیستەمی خۆبەڕێوەبەریی سەربەخۆی تێدا جێگیر بکرێت.
rudaw
27/12/2014
لە رۆژی سێیەمی مانۆڕی سەربازی بەناوی "محەممەد رەسولەڵڵا"، كە لە باشووری رۆژهەڵاتی ئێران و لەلایەن سوپای كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە بەڕێوەدەچێت، مووشەكێكی نوێ بە ناوی شەلەمچە تاقیكرایەوە، كە بە گوتەی فەرماندە سەربازییەكانی ئێران، تاقیكردنەوەكە بە سەركەوتوویی ئەنجامدراوە.
ئەو مووشەكە، كە بۆ لێدانی فڕۆكە و فڕۆكەی بێ فڕۆكەكان دروستكراوە، لە تاقیكردنەوەكەیدا توانی سێ فڕۆكەی بێ فڕۆكەوان، كە دۆزینەوەیان كارێكی ئاسان نییە، بدۆزێتەوە و بیانكاتە ئامانج.
ئەمیر فەرزاد ئیسماعیلی، فەرماندەی هێزی ئاسمانی "خاتەمول ئەنبیا" سەبارەت بەو مووشەكە رایگەیاندووە، "مووشەكی شەلەمچە ئەگەرچی هاوشێوەی مووشەكی هاوكە، بەڵام تایبەتمەندیی خۆی هەیە و لە تاقیكردنەوكەدا توانی ئامانجەكانی خۆی لە مەودای 18-26 و 32 كیلۆمەتری بپێكێت".
ئێران لە چەند ساڵی رابردوو بەرهەمهێنانی مووشەكی دەستپێكردووە و حسین دەهقان، وەزیری بەرگری ئەو وڵاتە مانگی رابردوو رایگەیاند، كە "ئێران لەدوای وڵاتانی ئەمریكا، رووسیا و چین، چوارەم هێزی مووشەكی جیهانی هەیە".
27/12/2014
سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) رەتیدەکاتەوە گوتبێتی نابێت شنگال بخرێتە سەر کوردستان و دەڵێ ئەو لێدوانە بەهەڵە لێکدراوەتەوە.
شاندێکی هەدەپە بە سەرۆکایەتی سەڵاحەدین دەمیرتاش ماوەی پێنج رۆژە سەردانی رووسیایان کردووە و چەند کۆبوونەوەو سەردان و چاوپێکەوتنیان ئەنجامداوە. ئەمڕۆش دەمیرتاش کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانی سازکرد.
پەیامنێری تۆڕی میدیایی رووداو لەو کۆنفرانسەدا ئامادەبوو و چەند پرسیارێکی ئاراستەی دەمیرتاش کرد. سەبارەت بەمەبەستی سەردانەکەیان بۆ رووسیا، دەمیرتاش بۆ گوتی: "مەبەستمان بوو پەیوەندی رووسیا لەگەڵ کورد بەهێزبکەین، دەمانەوێ رووسیا پشتگیری لە دۆزی کوردو کێشەی کوردبکات".
سەبارەت بەو لێدوانەی ئەو لەسەر شنگال، کە لە راگەیاندنەکان بڵاوبووەوەو وا راگەیێندرا کە گوتوویەتی "پێویستە شنگال بکرێتە هەرێمێکی سەربەخۆ" ، کە ئەوەش نیگەرانی لە باشووری کوردستان لێکەوتەوە. دەمیرتاش بۆ رووداو گوتی: "شنگال نەک کوردستانە، بەڵکو دڵی کورستانە". نیگەرانیی خۆیشی دەربڕی کە لێدوانەکەی ئەو بەشێوەیەکی دیکە لێکدانەوەی بۆ کراوەو روونیکردەوە "مەبەستی من لەو قسەیە ئەوە نەبووە کە شنگال نابێ بخرێتە سەر هەرێمی کوردستان، بەڵکو مەبەستم ئەوە بوو نابێ شنگال بەجێبهێڵرێت بۆ بەغدا".
دەمیرتاش پێیوایە "ئەگەر شنگال نەتوانرا بخرێتە سەر کوردستان، ئەوە پێویستە رێگە نەدرێت بخرێتە سەر بەغداو بکرێتە هەرێمێکی سەربەخۆ".
لەبارەی نیگەرانییەکانی خەڵکی باشووری کوردستانیشەوە، سەڵاحەدین دەمیرتاش گوتی: "دۆستەکانی من لە باشووری کوردستان باش دەزانن هەڵوێست و بۆچوونی من چۆنە لەسەر شنگال".
26/12/2014
http://rudaw.net/sorani/kurdistan/2612201416
هاونیشتمانییەکی خەڵکی شاری پیرانشاری رۆژهەڵاتی کوردستان رۆبۆتێکی تایبەتی دروستکردووە کە بە رۆبۆتی پاسەوان دەیناسێنێت. بەگوتەی خاوەنەکەی، رۆبۆتی پاسەوان دەتوانێ لە مەودای ٥٠ مەترەوە پەرچەکردار بە هەر چەشنەی جووڵە و دەنگێک پێشانبدا و دەنگ و وێنەی ئەو کەسانەش لێکبکاتەوە کە لێی نزیکدەبنەوە.
ئەو رۆبۆتە دەنگ و وێنەی ئەو کەسە تۆمار دەکات کە لێی نزیکدەبێتەوە و هاوکات لەرێگەی ئینتەرنێتەوە پەیوەندی بە مۆبایلی خاوەنەکەی دەکات و راستەوخۆ وێنە و دەنگی ئەو شوێنەی بۆ دەگوازێتەوە.
رۆبۆتی پاسەوان لە ئێران بە داهێنانێکی تایبەت تۆمارکراوە و خاوەنی ئەو رۆبۆتە دەڵێت هەفتەی رابردوو لە پێشانگایەکی تایبەت بە لێکۆڵینەوە لە تارانی پایتەختی ئێران، پلەی یەکەمی بەدەستهێناوە.
عەبدوڵڵا حەسەنزادە دەڵێت چوارساڵ کات و 8 ملیۆن تمەنی بۆ دروستکردنی رۆبۆتەکەی تەرخانکردووە، بەڵام بەرپرسان تەنیا لەوحێکی رێزلێنانیان پێداوە و پشتیوانی مادییان لێنەکردووە. تەنانەت بانکەکانیش ئامادەنین بۆ پەرەپێدانی کارەکەی بە قەرزیش، هاوکاری بکەن بۆ ئەوەی کە بەرهەمەکەی بگەیەنێتە ئاستێکی جیهانی.
rudaw
26/12/2014
بڕیارە لە چوارچێوەی سەردانەكەیدا بۆ هەرێمی كوردستان، عەلی لاریجانی لە هەولێر لەگەڵ سەرۆكی هەرێمی كوردستان كۆببێتەوە.
عەلی دهنەوی، بەرپرسی بەشی سیاسی كونسوڵی كۆماری ئیسلامیی ئێران لە سلێمانی، بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت، بڕیارە لە سەردانەكەیدا عەلی لاریجانی، سەرۆكی ئەنجوومەنی شوورای ئێران لە هەولێر سەردانی مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان بكات.
نیوەڕۆی ئەمڕۆ هەینی 26/12/2014، لاریجانی لە شاری بەغداوە گەیشتە سلێمانی و لەلایەن بەرهەم ساڵح و ژمارەیەك بەرپرسی ئیداری و حیزبی پێشوازی لێكرا. لەو سەردانەیدا لاریجانی چاوی بە جەلال تاڵەبانی، سکرتێری گشتیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و سەرۆككۆماری پێشووی عێراق دەکەوێت. لەگەڵ ژمارەیەك ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتیش كۆدەبێتەوە.
هەروەها هەر ئەمڕۆ سەرۆكی ئەنجوومەنی شوورای ئێران كاژێر 02:30 سەردانی شاری هەولێر دەکات و لەگەڵ د. یوسف محەممەد، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان کۆدەبێتەوە. تارق جەوهەر، راوێژكاری راگەیاندنی پەرلەمانی كوردستان پێشتر بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوتبوو، كە لاریجانی لەلایەن یوسف محەممەد لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر پێشوازی لێدەكرێت و دواتر لە تەلاری پەرلەمان كۆبوونەوەیەك ئەنجامدەدەن.
rudaw
26/12/2014
راپۆرتەکان لە عەمانی پایتەختی ئوردن ئاشکرای دەكەن کە رێکخراوی داعش داوای گۆڕینەوەی مەعاز یوسف کەساسبە، ملازمی یەکەم لە فڕۆکەوانی ئوردنی بە دوو گیراوی عێراقی دەكات، كە یەکێکیان پیاوە و ئەوەی دیکە ئافرەتە، ئەم ژن و پیاوەش دوای داننانیان بەوەی لەپشتی کارە تیرۆریستییەکانەوەن، لە لایەن ئوردنەوە حکومی کوشتنیان بۆ دەرچووە.
راپۆرتە ئوردنییەكان ئاماژە بەوە دەدەن کە داعش دەیەوێت فڕۆکەوانە بەدیلگیراوەکە بە هەر یەک لە "ساجدە ریشاوی" و "زیاد کەربولی" بگۆڕێتەوە، کە لە ئوردن دەستبەسەرکراون.
لەمبارەیەوە هیچ بەیاننامەیەکی فەرمی لەلایەن ئوردن دەرنەکراوە، بەڵام محەمەد شەلەبی، سەرکردە لە رەوتی سەلەفی ناسراو بە "ئەبو سەیاف" لە نامەیەکدا کە ماڵپەرە ئەلیکترۆنییەکانی ئەو وڵاتە بڵاویانکردەوە، نووسیویەتی:" رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی مەعاز یوسف کەساسبە بە (ساجدە ریشاوی) دەگۆڕێتەوە، ئەو ئافرەتەی کە ئەبو موسعەب زەرقاوی بۆ ئەنجامدانی کردەیەک بۆ ئوردنی نارد و لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئەو وڵاتەوە دەستگیرکرا، لەگەڵ (زیاد کەربولی) یەکێک لە ئەندامانی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی".
شەلەبی لە نامەکەدا ئەوەشی نووسیوە، كە ئەوان وای دەبینین ئازادکردنی ئەو دووانە، زۆر چاکترە لە بەرژەوەندی کوشتنی فڕۆکەوانەکە.
rudaw
26/12/2014
جێگری سەرۆکی پارتی بزووتنەوەی نەتەوەیی تورکیا رەخنە لە حکومەتی وڵاتەكەی دەگرێت و بە گوێلەمشتی پارتی کرێکارانی کوردستان تۆمەتباری دەکات.
جەلال ئادان، جێگری سەرۆکی پارتی بزووتنەوەی نەتەوەیی MHP لە رێگەی پرۆسەی چارەسەرییەوە رەخنەی لە حکومەتی تورکیا گرت و بەرپرسانی پارتی داد و گەشەپێدانی بە گوێلەمشتی ئیمراڵی و قەندیل تۆمەتبار کردن.
ئادان گوتی: "پرۆسەی چارەسەری سیناریۆی خیانەتە و پارتی داد و گەشەپێدان ئیرادەی خۆی تەسلیمی تیرۆر کردووە. سەرۆکی حکومەت و وەزیرەکان چاویان لە دەسمی ئیمراڵی و قەندیلە و بە پێی هەڕەشەی ئەوان هەنگاو دەنێن".
بێ لە پارتی دەسەڵاتدار، زۆربەی پارتە بەرهەڵستکارەکانی تورکیا پشتگیری لە پرۆسەی چارەسەری دەکەن. بەڵام MHP تاكە پارتە بە فەرمی دژایەتی پرۆسەکە دەکات.
رووداو - DHA
26/12/2014
لەماوەی رابردوودا چەندین دەوڵەتی جیهان بە فەرمی ددانیان بە دەولەتی فەڵەستین دانا، لەو رووەوە زۆرجار جیاوازی و لێکچوونەکانی نێوان مافەکانی کوردستان و فەڵەستین بەراورد دەکرێت.
تۆڕی میدیایی رووداو لەرێگەی پەیامنێرەکەی لە فەڵەستین بۆچوونی خەڵک و لایەنەکانی فەڵەستتینی لەسەر سەربەخۆیی کوردستان وەردەگرێت و زۆرینەشیان لەگەڵ سەربەخۆیی کوردستاندان .
بەشێکی فەڵەستینییەکان دەڵێن دەبێت کوردستان هەوڵە دیبملۆماسییەکانی بۆ ئەو مەبەستە فراوانتر بکات ، سەربەخۆییش بە مافێکی سروشتی گەلی کورد دەزانن.
24/12/2014
پارتی گەلی کۆماری جەهەپە کە بە گەورەترین پارتی ئۆپۆزسیۆنی تورکیا دادەنرێت، لەنێو ئەو پرۆژە یاسایەی کە بۆ چارەسەری پرسی کورد لە تورکیا ئامادەیکردووە، باس لە خوێندنی کوردی وەک زمانێکی سەربەخۆ دەکات .
هاوکات جەهەپە چەندین چارەسەری دیکەی بۆ هەندێک کێشەی کورد لە تورکیا داناون و دەخوازێت نەورۆز بکرێتە پشووی فەرمی. بۆئەوەی پرۆژە یاسایەکەی جەهەپە ببێتە یاسا دەبێت پەرلەمانی تورکیا ئەرێی بکات، بۆ ئەرێکردنیشی دەنگی جەهەپە بە تەنیا بەس نییە و دەبێت ئاکپارتیش پرۆژە یاساکە بە ئەرێ تێپەڕێنێت
هاوکات سەزگین تانریکولو، یاریدەدەری گشتی جەهەپە و دانەری پرۆژە یاساکە بۆ تۆڕی میدیایی رووداو دەڵێت:" دەتوانین بەو خاڵانەی لە پرۆژە یاساکەدا ئاماژەیان پێكراوە، چارەسەرێکی باش بۆ پرسی کوردلە تورکیا دابنێین".
24/12/2014
پارک و سەوزاییەکانی نێو شارەکان تەنیا روخساری شارەکان جوان ناکەن و شوێنێکی ئارام بۆ حەسانەوە و پشودانی هاوڵاتیان نین. بەڵکو لە بواری پیسبوونی ژینگەی شارەکانیشدا رۆڵی سییەکان بۆ شارەکان دەگێڕن.
ئەمەش بۆ گەورە شارێکی وەک کرماشان گرینگی زۆر هەیە. بۆیە پارێزگاری کرماشان لە هەوڵی پەرەپێدان بە سەوزاییەکانی شارەکانی پارێزگا و بەتایبەت شاری کرماشاندایە. بەتایبەت کە نێونجی سەرانەی پارک و سەوزاییەکانی شارەکانی کرماشان کەمتر لە ئاستی نێونجی سەرتاسەریی لە ئێراندایە.
ئیبراهیم رەزایی بابادی، پارێزگاری کرماشان، شارەوانییەکانی ئەو پارێزگایەی ئەرکدار کردووە، بەرنامەیەکی چوار ساڵە بۆ باشترکردنی رووبەری سەوزایی شارەکان ئامادە بکەن و بە پارێزگای بدەن، تا بڕیاری کۆتایی لەسەر بدات.
پارێزگاری کرماشان دەڵێ: سەوزاییەکان ئارامیی بۆ خەڵک دروستدەکەن و شارەوانییەکان دەبێت گرینگی بەم بابەتە بدەن.
بەگوتەی سەرۆکی شارەوانی کرماشان، نێونجی سەوزایی لە پارێزگای کرماشاندا ١١ مەتری چوار گۆشەیە، کەچی ئەم ژمارەیە لە ئاستی ئێراندا ١٤ مەتری چوارگۆشەیە. پەیمان قوربانی دەڵێ: شارەوانی هەوڵدەدات ئاستی سەوزایی شارەکانی کرماشان بۆ گەیشتن بە ئاستی ستاندارد بەرزبکەنەوە.
قوربانی باسی لەوە کرد، لەنێو شاری کرماشاندا ٣٥ پارک لە گەڕەکە جیاوزەکاندا دروستدەکرێ، بەم پێیەش سەرانەی رووبەری سەوزایی لە کرماشان حەوت سانتیمەتری چوار گۆشە بەرز دەبێتەوە.
شارەزایەکی نوسینگەی پارێزگاری کرماشان باس لەوە دەکات کە لە هەندێ لە شارەکانی ئەو پارێزگایەدا رووبەری سەرانەی سەوزایی لە ئاستی سفر تا یەک مەتری چوارگۆشەدایە.
ئەو شارەزایە پێیوایە، بۆ پەرەپێدانی سەوزایی شارەکان باشتر وایە دار بچێندرێ. چونکە چاندنی چیمەن و شتی هاوشێوەی دیکە ئاوی زۆری دەوێ.
هاوکات سەرۆکی شارەوانی کرماشان بەڵێنی داوە کە لە ساڵی داهاتوودا پارکێکی ٣١ هێکتاری لەو شارەدا دروست دەکرێ. کە ئەمەش دەتوانێ رووبەری سەوزایی لە کرماشان بەرزتر بکاتەوە و هەنگاوێک بۆ ئاستی ستانداردی ئێران نزیک بکاتەوە.
rudaw
24/12/2014
بەپێی لێدوانی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی سوید، دەبێت كوردی ئەو وڵاتە و بیانییەكانی دیكەی سوید، واز لە نەتەوەی خۆیان بهێنن و لەنێو كۆمەڵگەی سوێدیدا بتوێنەوە. چونكە سوێد بۆ سوێدییەكانە و دەڵێت "نابێت هەم كورد و هەم سوێدی بیت".
رەنگدانەوەی سیاسەتی رەگەزپەرستەكان لەسەر رێسا و نەریتی سوێدییەكان بەرەو پراكتیك دەڕوات و لە دوایین پەرەسەندنیشدا بە ئاشكرا جێگری سەرۆكی پەرلەمانی سوێد كە لە پارتی سوێدییە دیموكراتەكانە، دەڵێت نابێ لە یەككاتدا كورد و سوێدی بیت.
رۆژنامەی داگنس نیهێتەر لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ بیۆرن سوێدەر، جێگری دووەمی سەرۆك وەزیرانی سوێد قسەیەكی كۆمیدیكاری كورد سۆران ئیسماعیلی بە نموونە هێنایەوە كە گوتبووی "من سەد لەسەد كوردم و سەد لەسەدیش سوێدیم".
بەڵام سوێدەر كە هاوكات سەرۆكی پارتی سوێدییە دیموكراتەكانە، بە تەنزەوە وەڵامی دایەوە و گوتی "ناكرێت سەد لە سەد كورد بیت و سەد لە سەد سوێدیش بیت، چونكە ئەمە دەكاتە 200، شتی وا نابێت". هەروەها گوتی "ئەم نەتەوانە ئەگەر نەتوێنەوە، ناكرێت بە سوێدی بزانرێن".
ریكاد یۆمشۆف، گوتەبێژی پارتەكەی سوێدەر بۆ كاروباری یاسایی، قسەكانی سوێدەری بە ناڕوون وەسفكرد و گوتی "هەموو كەس مافی پاراستنی نەتەوەی خۆی هەیە". ریكاد یۆمشۆف هەمان قسەی سەرۆكی پارتەكەی دووبارە كردەوە كە پێشتر لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەڤانیدا گوتبووی "هەر حكومەتێك رەنگدانەوەی سیاسەتی بیانییەكانی بەسەرەوە بێت، دەیڕوخێنن".
ناوهێنانی كورد وەك نموونەیەك بۆ بیانییەكان لەلایەن ئەو ئەندامەی پارتی سوێدییە دیموكراتەكان كە پاشخانێكی نازیستیی هەیە، بۆچوونی جیاوازی هێناوەتە ئاراوە و نووسەرێكی كورد گلەیی لە كوردی سوید دەكات كە هەڵوێستیان لەسەر ئەم لێدوانە نەبووە. گۆران مەریوانی، ناڕەزایی خۆی بەرامبەر سوێدەر و كوردیش دەردەبڕێ و دەڵێت "دەست لە كوردبوونی خۆم بەرنادەم".
فەوزایەك لە پەرلەمان
دوای ئەم لێدوانەی سەرۆكی پارتی سوێدییە دیموكراتەكان، كاردانەوەكان تەنیا مێدیایی نەبوون و پەرلەمانیشی گرتەوە. لە نەریتی قسەكردنی پارلەمانتارانی ئەو وڵاتەدا سەرەتا ناوی سەرۆكی دانیشتنەكە دەهێنرێت كە سەرۆكی پەرلەمان، یان جێگرەكانیەتی.
لە دانیشتنی دووشەممەی رابردوودا كە لەو كاتەدا سوێدەر وەك جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمان سەرۆكایەتی دانیشتنەكەی دەكرد، ئەندامێكی پەرلەمان كە بەرەچەڵەك چیللییە، سڵاوی تەنیا بۆ هەمووان نارد و گوتی "بەڕێزان". لەو كاتەدا سەرۆكی دانیشتنەكە قسەكەی بڕی و گوتی "بڵێ بەڕێز سەرۆكی پەرلەمان"، ئەویش رووی تێكرد و گوتی "تۆ سەرۆكی من نیت".
بەدوای ئەودا یەكێك لە ئەندامەكانی دیكە كە بەرەچەڵەك جوولەكەیە، بە زمانی عیبری گوتی "شالۆم" و ناوی ئەوی نەهێنا، پاشان ئەندامێكی دیكە كە بەڕەچەڵەك سامییە، بە زمانی خۆی سڵاوی نارد و هەمان نەریتی دووبارە كردەوە. بۆ هەریەكێك لەمانە سەرۆكی دانیشتنەكە گوتی "بڵێن بەڕێز سەرۆكی پەرلەمان". بەڵام ئەوان رەتیانكردەوە. ئەمانە بوونە هەڵوێستێك دژی ئەو لێدوانەی كە ئەو دابووی.
جەبار ئەمین پەرلەمانتاری كورد لە پەرلەمانی سوێد بە (رووداو)ی گوت "رۆژی هەینی رابردوو كاتێك نۆرەی لێدوانی من بوو، خۆم بۆ هەمان هەڵوێست ئامادە كرد، بەڵام بەداخەوە ئەو سەرۆكایەتی دانیشتنەكەی نەكرد". گوتیشی "ئەمە كاردانەوەیەكی باش بوو كە ئەندامانی پارتە جیاوازەكان هەریەكەیان بە شێوەیەك پرۆتستۆیان كرد".
كورد قسەی خۆیان هەیە
سەفین عەلی، دانیشتووی شاری ستۆكهۆڵَم گوتی "دەبێ هەڵوێستمان هەبێت و ئەمە سەرەتایەكی خراپە". لە درێژەی قسەكانیدا بۆ (رووداو) سەفین گوتی "لەبەرنامەماندا هەیە خۆپیشاندان بكەین".
پارتەكانی كوردستان كە زۆربەیان نوێنەرایەتی و ئۆفیسیان لە سوێد هەیە، لەم رووەوە بە كەمتەرخەم دەزانرێن. كادرێكی پارتی دەڵێت: "پارتە كوردییەكان كەمتر بایەخیان بە بەشداریی كورد لە پرۆسەی سیاسیی ئەم وڵاتە داوە". ئارام عەلی كە لە رێكخستنەكانی پارتی لە سوید كار دەكات، گوتیشی "زۆر گرنگە پارتەكان لەم بارەیەوە رۆڵیان هەبێت، چونكە ژمارەیەكی زۆری كورد لە سوێد هەن و پێویستیان بە هۆشیاری سیاسی هەیە و پارتە كوردییەكان كەمتەرخەمن لەم رووەوە".
نەجیبە مەحموود، رۆژنامەڤان و چالاكڤانی مافی مرۆڤ دەڵێت "سەرقاڵبوونی كوردی سوید بە كاركردن لەلایەك و بە ژیانی سیاسی و رووداوەكانی باشوور و رۆژئاوا لەم بابەتانەی دوورخستوونەتەوە". ئەویش بەهەمان شێوە پارتەكانی بە كەمتەرخەم زانی و گوتی "رۆڵیان لەم بارەیەوە نییە".
پارتە كوردییەكان یەك هەڵوێست نین لەبەرامبەر شتی لەم شێوەیە. ئارام محەممەد وێڕای جەختكردنەوەی لەسەر ئەو راستییە، گوتی "یەكبوونی پارتە كوردییەكان و پرۆتستۆكردنی گشتی كاریگەری لەسەر شەقامی سوێد دەبێت".
گوتیشی "PKK لەلایەك و پارتی و یەكێتی لەلایەكی دیكە و گۆڕانیش لەلایەكی دیكە دەنگی كوردی ئەم وڵاتەیان پەرتكردووە و هەرگیز نابنە فشار لەسەر سیاسەتی سوێد".
بەبڕوای چاودێرانی سیاسی، ئەم هەڵوێستەی جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمان كە خۆی و پارتەكەی پاشخانێكی رەگەزپەرستییان هەیە، راستیی سیاسەتی نازیانەی ئەوانی نیشان دا و كاریگەری لەسەر پرسەكانی داهاتوو هەیە.
هەفتەی رابردوو سەرۆكی پارتی دیموكراتی مەسیحی پڕۆژەیەكی پێشكەش كرد لەبارەی پەنابەران كە لە دیارترین خاڵیدا هاتووە: "مافی مانەوەی هەمیشەیی نەمێنێ و بكرێتە كاتی" هەروەها داوادەكات "مووچەی پەنابەر كەمبكرێتەوە".
جەبار ئەمین، لە وتارێكدا كە لە رۆژنامەی داگنس نیهێتەر بڵاوكراوەتەوە، هێرشی توند دەكاتە سەر پارتی دیموكراتی مەسیحی و دەڵێت "خۆتان لەگەڵ دروشمی راسیستەكان مەگونجێنن".
بەپێی یاسای پەرلەمانی سوێد، ئەو پارتانەی دەنگەكانیان كەمتر بێت لە 4%، مافی ئەوەیان نابێت بچنە پەرلەمان. دیموكراتی مەسیحیش یەكێكە لەو پارتانەی هەڕەشەی كەمبوونەوەی دەنگەكانی لەسەرە، بۆیە دەیەوێت سوود لە دەنگی راسیستەكان وەربگرێت.
ئارام عەلی كە هاوكات توێژەری سیاسییە، دەڵێ "بەرزكردنەوەی دروشمی راسیستی لای پارتێكی وەك دیموكراتی مەسیحی شتێكی چاوەڕوانكراو نەبوو، بەڵام كاریگەری لەسەر كەمبوونەوەی دەنگی راسیستەكان هەیە". گوتیشی "لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، كورد بەشدارییەكی كارای دەبێت و كاریگەری لەسەر كەمبوونەوەی كورسی راسیستەكان دەبێت".
شاد محەممەد/ رووداو - ستۆكهۆڵم 24/12/2014