<sup>خۆپێشاندانە جەماوەرییەكەی پاریس بە بەشداری فرانسوا ئۆلاندی سەرۆكی فەرەنسا و زۆرتر لە 50 سەركردەی وڵاتانی جیهان دژی تیرۆر دەستیپێكرد. لە خۆپێشاندانەكەدا نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستانیش بەشدارە.

ناڕەزایەتی و خۆپێشاندانەکان دژ بە هێرشەکانی پاریس لە ماوەی چەند رۆژی رابردوودا، کە بوونە هۆی کوژرانی 17 کەس بەردەوامن و لەو چوارچێوەیەدا ئێستا لە پاریس خۆپێشاندانێکی سەرتاسەری بە بەشداری زۆرتر لە یەك ملیۆن كەس و  50 سەركردەی جیهان بەڕێوەدەچێت، بە مەبەستی راگەیاندنی پشتیوانی زۆرتر بۆ فەرەنسا لە رووبەڕووبوونەوەی توندوتیژیدا. لە خۆپێشاندانەكەدا فەلاح مستەفاـ، بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستانیش بەشدارە.

حکومەتی فەرەنسا بۆ پاراستنی ئەمنیەتی ئەو خۆپێشاندانە فراوانە لەبەردەم کۆشکی کۆماریدا، ژمارەیەکی زۆر پۆلیس و سەربازی بەناو پاریسدا بڵاوكردوونەتەوە، کە لە  2 هەزار پۆلیس و هەزار و 350  سەرباز پێکدێن.</sup>  

^11/1/2015

<sup>رۆژنامەی هامورگەر مۆرگنپۆستی ئەڵمانی، كە لەشاری هامبۆرگی باكووری ئەڵمانیا دەردەچێت، بەهۆی ئەوەی وێنەی ئەو كاریكاتێرانەی بڵاوكردبووەوە، كە پێشتر گۆڤاری شارلی ئێبدۆ بڵاویکردبوونەوە، روووبەڕووی هێرشێک بە بۆمبی دەستی بوویەوە و بەهۆیەوەش  ئاگر لە باڵەخانەی ئەو رۆژنامەیە كەوتەوە. 

مۆرگن پۆست دوای رووداوەكانی پاریس، وەك  دووپاتكردنەوەی پشتیوانی بۆ گۆڤاری شارلی ئێبدۆ، رۆژی پێنجشەممەی رابردوو هەمان ئەو كاریكاتێرانەی بڵاوكردبووەوە، كە بەهۆیانەوە هێرشكرایە سەر ئەو گۆڤارە فەڕەنسییەکە.

ئاژانسەكانی هەواڵ لە ئەڵمانیاوە بڵاویانكردەوە، كە کاژێر 10ـی شەوی رابردوو، بۆمبێكی دەستی فڕیدراوەتەوە نێو بارەگای ئەو رۆژنامەیە.

پۆلیسی هامبۆرگ ئاماژەی بەوەكردووە، کە هێرشبەرەكان یەكەمجار بە بەرد شووشەی پەنجەرەی ئەو باڵەخانەیەیان شكاندووە و دواتر بۆمبێكی دەستییان فڕێداوەتە نێویەوە و بووەتە هۆی كەوتنەوەی ئاگر، بەڵام باس لە هیچ زیانێكی گیانی نەكراوە.
 
سەبارەت بە هێرشبەرەكان، پۆلیس ئاماژەی بەوەكردووە، تاوەکو ئێستا ناسنامەیان دیار نییە، بەڵام دوو كەس بە تۆمەتی تێوەگلان لەو رووداوە لەلایەن پۆلیسەوە لێكۆڵینەوەیان لەگەڵدا دەكرێت.</sup> 

^11/1/2015

<sup>پۆلیس و راگەیاندنەكانی فەرەنسا بڵاویانكردەوە كە حەیات بومەدین، یەكێك لەو داواكراوانەی كە گومان دەكرێ دەستی هەبووبێت لە كردەوەكەی پاریس، لەڕێی ئیستەنبوڵەوە گەیشتووەتە سووریا، سەرۆكوەزیرانی توركیاش وەڵام دەداتەوەو دەڵێ "رێگریكردن لە تێپەڕبوونی تیرۆریستان كارێكی زۆر زەحمەتە".

ئەحمەد داودئۆغڵو سەرۆكوەزیرانی توركیا بەرلەوەی بەرەو فەرەنسا بەڕێبكەوێت بۆ بەشداریكردنی لە خۆپێشاندانەكەی پاریس، لە فڕۆكەخانەی ئەنقەرە گوتی: "بە ئامادەبوونمان لەو خۆپێشاندانە وەڵامێكی بەهێزمان دەبێت بۆ ئەو هەوڵانەی دەیانەوێ ئەو هێرشەی فەرەنسا بكەنە هۆكارێك بۆ هێرشكردنە سەر ئایینی ئیسلام".

لە وەڵامی ئەوەی  كە حەیات بومەدین لە رێگەی توركیاوە چووەتە سووریا و دەزگای هەواڵگری توركیا MIT زانیاریی داوەتە دەزگای هەواڵگریی فەرەنسا، داودئۆغڵو وەڵامێكی ناڕوونی دایەوە.

داودئۆغڵو لەوبارەیەوە گوتی: "توركیا لەگەڵ هەر وڵاتێكدا بووبێت، ئەگەر پرسەكە تیرۆر بووبێت لە نزیكەوە هەماهەنگی كردووە، هەماهەنگیشمان لەگەڵ دەزگای هەواڵگریی فەرەنسا بنەمای لەمێژینەی هەیە".

هەروەها دەڵێ: "ساڵانە بە ملیۆنان گەشتیار دێنە وڵاتەكەمان، ئەگەر پێشوەخت زانیاریمان نەبێت، رێگریكردن لە تێپەڕبوونی تیرۆریستان كارێكی زۆر زەحمەتە".

داودئۆغڵو، دوای بەشداریكردن لە خۆپێشاندانەكە سەردانی ئەڵمانیا دەكات و رۆژی پێنجشەممەش لە برۆكسل لەگەڵ بەرپرسانی یەكێتی ئەوروپا كۆدەبێتەوە و دواتر سەردانی بەریتانیا و سویسرا دەكات. 

پۆلیسی فەرەنسا رایگەیاند: "حەیات بومەدین، هاوسەری ئامیدی كولیبالی كە هێرشەكەی سەر  بازاڕگەیەكی جوولەكەكانی ئەنجامداو چوار بارمتە كوژران، لە رۆژی 2ی ئەم مانگە پاریسی بەجێهێشتووەو لە ئیستەنبوڵەوە بەرەو سووریا بەڕێكەوتووە".
 
حەیات تەمەنی 26 ساڵە،  دەزگا ئەمنییەكانی فەڕەنسا ناو و وێنەیان بڵاوكردەوە، كە كەسێكی چەكدار و مەترسیدارە. پێشتر پۆلیس رایگەیاند كە حەیات دەستی هەیە لە كوشتنی خانمە پۆلیسێك كە لە ناوچەی مونروگ لە پاریس كوژرا.</sup>

rudaw

^11/1/2015

کەناڵی فەرمی دەوڵەتی تورکیا TRT 6 کە 24 کاژێر بە کوردی پەخش دەکات. بڕیاریدا ناوی خۆی بگۆڕێت بۆ TRT Kurdi.

لە ئێوارەی 10-1-2015 بە دواوە بینەرانی کەناڵەکە لۆگۆی نوێی ئەو کەناڵە بە ناوە نوێیەکەی لەسەر شاشەکەی دەبینن.

ئەم کەناڵە رۆژی 25-12-2008 وەک بەشێک لە سیاسەتەکانی حکومەتی تورکیا بۆ کرانەوە بە رووی کورد، دەستی بە پەخش کرد. چاودێرانیش پێیانوایە ئەم هەنگاوەی حکومەتی تورکیا دەربڕینی نیازپاکی زیاترە بۆ بەرەوپێشچوونی پرۆسەی ئاشتی.

10/1/2015

<sup>سیروان بارزانی، سەرپەرشتیاری میحوەری گوێڕ – مەخمووری هێزی پێشمەرگە تایبەت بۆ رووداو باسی لە شەڕەكەی شەوی رابردووی میحوەری گوێڕ كرد. ئەو جەختدەكاتەوە كە ئەو شوێنانەی چەكدارانی داعش لێوەی دزەیان كردبوو، ئێستا بەتەواوی لەژێر كۆنترۆڵی هێزی پێشمەرگەدایە.

سیروان بارزانی بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، كە ئەوان زانیارییان هەبووە لەسەر هێرشی چەكدارانی داعش  بۆ سنوورەكە‌و لە ئامادەباشیدا بوون، بەڵام وەك خۆی دەڵێ "هێرشی داعش لە رێگەی ئاوەوە بۆ ئێمە چاوەڕواننەكراو بوو، ئەو تاكتیكەیان نوێ بوو ، بەڵام سەركەوتوو نەبوون و موجازەفەیان كرد، چونكە خەڵكی زۆریان لێ كوژرا". سیروان بارزانی جەختیكردەوە "ئەوەی داعش كردی شەڕی پارتیزانی بووەو هیچ شوێنێكیان كۆنترۆڵ نەكردووە". گوتیشی "پێش ئەوەی خەڵكی هەولێر لە خەو هەستن هەموو ئەو شوێنانەمان كۆنترۆڵكردەوە". بە گوتەی سیروان بارزانی داعش لە 9 قۆڵەوە ئەو هێرشەیان كردووە.

سەپەرشتیاری میحوەری گوێڕ- مەخمووری هێزی پێشمەرگە گوتیشی: "ئەبو بەكر بەغدادی خودی خۆی لە نەمروودەوە سەرپەرشتی هێرشی هەموو قۆڵەكانی كردووە". ئاماژەی بەوەشكرد كە بۆ بەغدادی ئەو میحوەرە گرنگە بەوپێیەی نزیكە لە هەولێر.

سەبارەت بەوەی لە هێزەكانی ئاسایشی ئەو سنوورە 24 كەس شەهید بوون و دەگوترێت بۆ ماوەیەك پێشمەرگە پاشەكەشەی كردووە، سیروان بارزانی گوتی : "لە شەڕدا هەموو كاتێك بردنەوە نییە، تووشی شكستیش دەبیت، بەڵام ئێمە زوو هاتینەدەست و بەپێی پلانێك لە هەموو قۆڵەكانەوە هێرشەكانمان تێكشكاندن و لە سنوورەكە نەمان".

سیروان بارزانی ئاماژەی بەوەكرد، كە بەپێی زانیارییەكانی ئەوان 500 چەكداری داعش بەشداری هێرشی 9 قۆڵەكەیان كردووە. گوتیشی "38 چەكدار كوژراون و دوانیان ئەمیرن". روونیكردەوە كە ئەو دوو ئەمیرە یەكێكیان لە گوندی سوڵتان عەبدوڵڵا كوژراوەو ئەوی دیكەشیان لە كەپران.

سەبارەت بە ترسی خەڵكی مەخموور، كە ئێستا بەهۆی ئەو هێرشانەوە ترسیان لێنیشتووەو ناوچەكانیان جێدەهێڵن، سیروان بارزانی جەختیكردەوە كە میحوەری مەخموور بە تەواوی لەژێر كۆنترۆڵی پێشمەرگەدایەو تۆپ و هاوەنی داعشی ناگاتێ. بەڵام ئامادەنەبوو دڵنیایی بداتە خەڵکی گوێڕ كە بگەڕێنەوە ناوچەكانیان و گوتی "نێوانی ئێمەو داعش تەنیا 500 مەترە، من ناتوانم بە خەڵك بڵێم بگەڕێنەوە لەكاتێكدا تۆپی داعش بگاتە ناوچەكە".</sup> 

^rudaw

^10/1/2015

<sup>بەرپرسێکی پارتی کرێکارانی کوردستان PKK ، بەناوی زەردەشت شنگالی ، بە ماڵپەڕێکی نزیک لە PKKی راگەیاند کە ئەو هێزەی ئەوان بەناوی (یەکینەکانی بەرخۆدانی شنگال YBŞ ) لە چیای شنگال دروستیانکردووە لە کوردانی ئێزدی ، دەمێنێتەوە، چونکە ئەوە " سوپای ئێزدییەکانە". هەروەها پێداگیری لەسەر دروستکردنی سوپا و ئیدارەیەکی سەربەخۆ لە دەڤەری شنگال دەکاتەوە، وەک چۆن بەرپرسی دیکەی PKK پێشتر باسیانکردووە.

زەردەشت شنگالی کە گوتەبێژی YBŞ یە ، بەجۆرێک لە هۆشداریدانەوە دەڵێ " راستە ئەمڕۆ بە دەیان گرووپ و پێشمەرگە لە شنگالن ، بەڵام دەبێ هەموو کەس باش ئەوە بزانێت کە YBŞ، سوپای داهاتووی ئێزدییەکانە ".

ئەوە لە کاتێکدایە کە سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوای یەکخستنەوەی بەتەواوی هێزی پێشمەرگە دەکات ، وەزارەتی پێشمەرگەش بوونی هێزی دیکە قبوڵناکات و تائێستا بوونی هێزی YBŞی قبوڵنەکردووە . هەروەها بەرپرسانی پارتی دیموکراتی کوردستانیش لە دەڤەری شنگال ، بوونی هێزی دیکە جگە لە پێشمەرگە ، وەک هێزێکی تایبەت بە باشووری کوردستان و دەڤەری شنگال قبوڵناکەن .

زەردەشت شنگالی ، لە رێوڕەسمی دەرچوونی 30 شەڕڤانی تازە لە خولی پەروەردەیان لە چیای شنگال ، گوتی " راسته‌، ئێمه‌ کۆمه‌ڵکوژییه‌کمان بینی ، به‌ڵام هه‌موو دۆست و دوژمنان باش بزانن، که‌ ئه‌مڕۆ گه‌لی ئێزدی خاوه‌ن وره‌یه‌‌، ئه‌مڕۆ شه‌ڕڤانانی گه‌لی ئێزدی ماڵی ئێزدی ده‌پارێزن و خۆیان ئاماده‌ ده‌که‌ن، بۆئه‌وه‌ی ئێزدییه‌کان بتوانن به‌ شێوه‌یه‌کی ئازاد و یه‌کسانی و دیموکراتی له‌سه‌ر خاکی خۆیان بژین؛ سوپای خۆیان، سیاسه‌ت و به‌ڕێوه‌به‌رییه‌کی سه‌ربه‌خۆی خۆیان دابمه‌زرێنن. له‌به‌رئه‌وه‌ ئێمه‌ ئیراده‌ و به‌رخودانی خۆمان درێژه‌ پێده‌ده‌ین".</sup>

^10/1/2015

<sup>دوای ئەوەی سێ رۆژی پڕ ئاڵۆزی لە فەرەنسا بە كوژرانی هەر سێ چەكدارە هێرشكەرەكە و ژمارەیەكی خەڵكی دیكە لە كۆتایی هات، رێكخراوی قاعیدە لە یەمەن هەڕەشەی ئەنجامدانی هێرشی دیكەی هاوشێوە لە فەڕەنسا دەکات.

قاعیدە لە یەمەن ئاماژەی بەوەشكردووە، لەبەرامبەر بڵاوكردنەوەی وێنەی كاریكاتێریی، كە وێنەی ئیسلام ناشیرین بكات، بێدەنگ نابێت.
 
لە گرتەیەكی دەنگیدا، یەكێك لە سەركردەكانی قاعیدە لە نیمچە دوورگەی عەرەبی لە یەمەن، بەناوی حارس نەزاری، دوپاتی كردووەتەوە، كە قاعیدە پەیوەندی لەگەڵ ئەنجامدەرانی هێرشەكەدا هەبووە و ئاگاداری پلانی ئەو هێرشانە بووە. 

شەریف كۆواشی، یەكێك لەو دوو برایەی ئەنجامدەری سەرەكی هێرشەكەی سەر بارەگای گۆڤاری شارلی ئێبدۆ بوو، پێش كوژرانی كاتێك پەیوەندی بە تەلەڤزیۆنێكی فەرەنسیەوە كردبوو، باسی لەوە كردبوو، كە ئەو لەلایەن قاعیدەی یەمەنەوە هاوكاری ماددی كراوە و لەلایەن ئەوانەوە بۆ ئەو كارە راسپێردراوە.</sup>

^10/1/2015

<sup>دوای گەمارۆدانیان لە سوپەرمارکێتێک، گومانلێکراوانی هێرشەکەی پاریس کە دوو بران، لەلایەن پۆلیسی ئەو وڵاتەوە کوژران.

بەپێی زانیارییەکان ئەو دوو کەسەی کوژراون سەعید کواشی و شەریف کواشین، ئەوان دوو بران و بە رەچەڵەک خەڵکی جەزائیرن، بەڵام خاوەنی رەگەزنامەی فەرەنسین.

ئەو دوو برایە لە گوندی دانمارتان کوژراون.

شەریف تەمەنی ٣٢ ساڵە، لە ساڵانی دوای ٢٠٠٣ یەکێک بووە لە دامەزرێنەرانی تۆڕی بوتسشاومۆنت، کە تۆڕێکی ئەلیکترۆنی سەر بە قاعیدە بووە و کاری هاوکاریکردنی خەڵک بووە بۆ چوونە ناو قاعیدە، بە تایبەت رەوانەکردنیان بۆ عێراق لە دوای جەنگی ٢٠٠٣.

سەعیدی برای شەریف تەمەنی ٣٤ ساڵە، کە پێکەوە لە مزگەوتێکدا لای مەلایەکی  رادیکاڵی ئیسلامی لە پاریس قورئانیان خوێندووە. پۆلیسی فەرەنسا ئای دی کارتی سەعید کواشی لەناو ئۆتۆمبێلەکەدا دۆزیوەتەوە کە دوای ئەنجامدانی هێرشەکە و هەڵاتنیان بەجێیان هێشتبوو.</sup> 

^9/1/2015

<sup>ئێستا لە باکووری رۆژهەڵاتی پاریس دەنگی تەقە دەبیسترێ و پۆلیسی فەرەنساش رایگەیاند چەند کەسێک بەبارمتە گیراون، بەڵام تاوەکو ئێستا نازانرێ ئەو کەسانەی دەستگیرکراون تۆمەتبارە گومانلێکراوەکانن یان نا، میدیاكانی فەرنساش بڵاویكردووەتەوە كە بەهۆی تەقەكردنەكەوە 2 كەس كوژراون و 20ی دیكەش بریندارن.

لەو ناوچەیەی دەنگی تەقەی لێدەبیسترێ ئۆتۆمبێلێک دزراوە، کە گومان دەکرێ دوو برا گومانلێکراوەکان دزیبێیتان. وەزیری ناوخۆی ئەو وڵاتەش رایگەیاند هێزێكی تایبەتیان ناردووەتە ناوچەی دەمارتان بۆ دەستگیرکردنی گومانلێکراوەکان. میدیاكانی فەرنسا بڵاویكردووەتەوە كە بەهۆی تەقەكردنەكەوە 2 كەس كوژراون و 20ی دیكەش بریندارن، لە ئۆپەراسیۆنەكەش هەلیكۆپتەر بەكارهێندراوە.

هاوكات ئەمڕۆ هەینی 9-1-2015،  ئەندرۆ بارکەر، سەرۆکی دەزگای هەواڵگی بەریتانیا (MI 6) رایگەیاند،" گرووپێکی تووندڕەوەی ئیسلامی کە لە سووریاوە گەڕاونەتەوە  بۆ بەریتانیا، پلانی ئەنجامدانی هێرشی تیرۆرستی دادەڕێژن".بەگوتەی ئاندرو پلانەکەی ئەو گرووپە پلانێکی فڕاوانە.</sup>

^9/1/2015

<sup>لەسەر سنووری نێوان چین و كازاخستان، سێ‌ گوند هەن كە تەواو لە گوندەكانی باكووری كوردستان دەچن. دانیشتووانی ئەم گوندانە نە چینین و نە كازاخی، بەڵكو لە بنەڕەتدا خەڵكی ناوچەی سەرحەدی باكووری كوردستانن و 80 ساڵە لە زیدی باب و باپیرانیان دوورخراونەتەوە، كەچی بەهیچ جۆرێك دەستبەرداری داوونەریتی باب و باپیرانیان نەبوون.

لەم ناوچە سنوورییە كە نزیكەی 5 هەزار كیلۆمەتر لە باكووری كوردستانەوە دوورە، ژمارەیەك گوندی كوردی هەن، بەڵام دەكرێت تەنیا بە گوندەكانی كاراسای، كارابولاك و ئاشیبولاك بگوترێت گوندی كوردی، چونكە دانیشتووانەكانیان جگە لەوەی هێشتا بە زمانی كوردی قسە دەكەن، وەك ئەوەیە تازە لە كوردستانەوە كۆچیان كردبێ‌ بۆ ئێرە و ژیانێكی تەواو كوردەواریانەیان هەیە.
سەرجەم كوردەكانی دانیشتووی ئەم سێ‌ گوندە لە  ناوچەی سەرحەد و دەوروبەری گۆلی وانەوە لەلایەن دەسەڵاتدارانی توركەوە راونراون بۆ وڵاتانی قەفقاسیا، ساڵانی دواتر بە فەرمانێكی ستالین راگوێزراون بۆ كازاخستان و قیرغیزستان و ئۆزبەكستان.

ئەو كوردانەی لە كازاخستانن سەر بە هەردوو عەشیرەتی بروكان و جەلالین، بروكانییەكان لەساڵی 1937 لە ئەرمەنستان و نەخچیڤانەوە راگوێزراون بۆ كازاخستان. لەدەوروبەری شاری چیمكەنت 7 گوندی كوردی هەن، لە شاری جامبولیش 8 گوندی كوردی هەن، هەروەها لە دەوروبەری شاری ئالمائاتاش ژمارەیەك گوندی كوردی هەن كە دیارترینیان گوندەكانی كەراسای، كارابولاك و ئاشیبولاكن.


وا هەست دەكەی كوردستانە

گوندی كاراسای یەكێكە لە گوندە دڵگیرەكانی كازاخستان كە 50 كیلۆمەترێك لە ئالمائاتا دوورە. لە وەرزی زستاندا هاتوچۆ بۆ گوندەكە زۆر زەحمەت دەبێت، چونكە بەفرێكی زۆر دەبارێت، دانیشتووانی ئەو گوندە بەشێكیان لە ساڵی 1937 لە ئەرمەنستانەوە راگوێزراون، بەشەكەی دیكەش لە ساڵی 1944 لە جۆرجیاوە راگوێزراون. بەڵام ئەوانەی لە ئەرمەنستانەوە هاتبوون پاشان گوندێكی دیكەیان ئاوا كرد بە ناوی ئاكباستاو.

نزیكەی 500 خێزان لەو گوندەدا دەژین كە 350 لەوانە كوردن، ئەوانی دیكەش رووس و كازاخین. سەرجەم كوردی ئەو گوندە موسڵمانن، مەلای مزگەوتی گوندەكەش كوردێكە بەناوی ئاپێ‌ رزگۆ.
لەو گوندەدا قوتابیانی كورد جگە لە وانە زانستییەكان و زمانی كازاخی، زمانی كوردیش دەخوێنن، لە كۆی 320 قوتابی گوندەكە تەنیا 15 قوتابی رووسی و كازاخین، ئەوانی دیكە كوردن. قوتابی هەتا پۆلی 11 لەو قوتابخانەیە دەخوێنن.

سینەم مورتەزایێ‌ كۆرۆخل كە چەندین ساڵە لەو قوتابخانەیە مامۆستایە، گوتی قوتابیان دوای تەواوكردنی خوێندن لەو قوتابخانەیە، دەچنە زانكۆ و پەیمانگای شارەكان. سینەم گوتی "كوڕەكەم و نەوەكەم لێرە خوێندنیان تەواو كردووە".

زیاتر لە 80 ساڵە كورد لەو گوندە كازاخییە دەژین، بەڵام نەریتەكانیان، شین و شاییان تەواو كوردییە و هیچ گۆڕانكارییەكی بەسەردا نەهاتووە. كە دەچیتە ئەو گوندە وا هەست دەكەی لە گوندێكی كوردستانی.

كرمانجەكانی كارابولاك یەك نین

سەرجەم گوندە كوردنشینەكانی كازاخستان لە وەرزی بەهار و هاویندا سەوز دەچنەوە، بەڵام كارابولاك لە هەموویان دڵگیرترە، هەرچەندە گوزەرانی خەڵكەكەی زۆرباش نییە و زۆربەیان لەدوای رووخانی یەكێتی سۆڤیەت لەبەر بێكاری روویان لە شارە گەورەكان كرد.

زۆربەی دانیشتووانی ئەو گوندە لە گوندی كاشكابولاكەوە لە دەوروبەری ئالمائاتا هاتوون. 500 خێزان لەو گوندە دەژین كە 150 خێزانیان كوردن. گوندەكە جگە لە كورد، رووس و تورك و كازاخی تێدایە. دانیشتووانی ئەو گوندە مژولی ئاژەڵدارین، بەهۆی ئەوەی لە شاریش نزیكە، هەندێك لە دانیشتووانی ئەو گوندە خەریكی كاری بازرگانین.

ماڵباتی موسا دومۆیێ‌ ئەلۆ، یەكێكە لەو خێزانانەی لە ساڵی 1991ەوە لەو گوندە دەژی. ئەوان لە ساڵی 1937 راگوێزراون بۆ كازاخستان. ماڵباتی مام موسا 20 ساڵ لەمەوبەر لە گوندی ئاكباستاو بووە، خۆیان لە عەشیرەتی بەشكی ناوچەی وانن.  ئەو بە لاواندنەوە باسی ژیانی خۆی دەكات "من كوڕی دۆمۆیێ‌ عەلۆمە، عەلێی خەلۆ، خەلیلێ‌ بشۆ و بشۆیێ‌ كۆتین، ئەوە 80 ساڵە لە كازاخستان دەژین، من لێرە لەدایكبووم و لێرەش گەورە بووم، سێ‌ كچ و دوو كوڕم هەن، ئێرە وڵاتی ئێمە نییە، ئێمە لەژێر دەستی خەڵكداین، لەوێ‌ لەبن دەستی توركەكانداین، لێرەش لەبن دەستی كازاخییەكان، بە داخەوە كرمانجەكان یەك نین، پێویستە یەك بن".

سینەم موسا كە ژنێكی دانیشتووی گوندی كارابولاكە، دەڵێت راگواستنی ئەوان قەت لەبیر ناكرێت، چونكە جگە لەوەی مێژوونووسەكان باسیان كردووە، دەنگبێژەكانیش بە شێوەی لاوك و حەیران باسی ئەو راگواستنەیان كردووە و تاوەكو ئێستاش ئەو لاوك و حەیرانانە دەگوترێنەوە.

هەراتا حەسۆیێ‌ دەمۆ، تەمەن 60 ساڵ كە دانیشتووی گوندی كارابولاكە، لەسەر زاری باپیرانییەوە باسی راگواستنیان دەكات و دەڵێت "سەربازەكان خێزانەكانیان كۆكردنەوە، هێنانیانە بەردەم واگۆنی شەمەندەفەران، هەموویان خستنە نێو واگۆنەكان، لەوێ‌ نان نەبوو، ئاو نەبوو، جێگە نەبوو، تەنانەت ئاودەستیش نەبوو، كچ و بووكی كورد لە شەرمان نەیاندەتوانی دەست بەئاو بگەیەنن، بەو هۆیەوە سكیان ئاوسابوو. هەر كەسێك دەمرد، سەربازەكان لە شەمەندەفەرەكە فڕێیان دەدایە دەرەوە".

ئاشیبولاك.. گوندی شاعیر و دەنگبێژان

زۆربەی دانیشتووانی گوندی ئاشیبولاك لەدوای شەڕی ئەرمەنستان و ئازربایجانەوە لەو گوندە نیشتەجێ بوون. لەو گوندەدا نزیكەی 700 ماڵی كورد هەن، ژمارەی كوردی ئەو گوندە زۆر لە ژمارەی كازاخییەكان پترە.

گوندی ئاشیبولاك نزیكەی 20 كیلۆمەتر لە شاری ئالمائاتا دوورە. بۆیە زۆربەی دانیشتووانی ئەو گوندە لەشاردا خەریكی كاری بازرگانین. جگە لەوەش هەندێكیان سەرقاڵی كاری كشتوكاڵی و ئاژەڵدارین.

ئەوەی ئەو گوندە لە دوو گوندەكەی دیكە جیادەكاتەوە، ژمارەیەك دەنگبێژ و شاعیرەكانیەتی كە دیارترینیان رۆژنامەنووس و هەڵبەستڤان حەسەنێ‌ حاجی سلێمان، هەڵبەستڤان باریێ‌ بالا، هەروەها دەنگبێژ مەجیدێ‌ سلێمانە. ئەو دوو هەڵبەستڤانە ژیانێكی تەواو كوردەواریان هەیە و منداڵ و نەوەكانیشیان لەسەر هەمان رێچكەی خۆیان پەروەردە كردووە.

لە وەرزی زستاندا بەردەوام چۆكێك بەفر دەبارێرت و مەجیدێ‌ سلێمان، كە كچەكەشی وەكو خۆی دەنگبێژە، وەكو رادیۆیەكی لێهاتووە بۆ خەڵكی گوندەكە، ئەو بەردەوام دیوەخانەكانی گوند بە لاوك و بەستە گەرم دەكات و بەسەرهاتی راگواستنی كوردی قەفقاسیا دەگێڕێتەوە.</sup>

^rudaw

^8/1/2015