لە هەفتایەمین خولی کۆبوونەوەی گشتیی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، “ئـانـدژێـی دودا”( Andrzej Duda) سەرکۆماری پۆڵۆنیا وتارێکی دەگمەنی لەبارەی كەمینە ئایینییەكان و بەتایبەت ئێزدییەكان پێشکەش کرد.
لە وتارەکەیدا باسی گرنگترین کێشەکانی ئێستەی جیهانی کرد و بەتایبەت تیشکی خستە سەر ڕووداوەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاماژەی بەوە دا “ناتوانین چارەنووسی سەختی ئێزیدییەکان و کریستیانەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە یاد بکەین.”
بە ناوی وڵاتی پۆڵۆنیاوە داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کرد دەستبەجێ لە پێناوی پاراستنی کەمینە ئایینییەکان هەنگاوی بەكردەوە هەڵبگرن.
سەرۆكی پۆڵۆنیا كە کەمێك دوای سەرۆکی ئەمریکا باراك ئۆباما وتارەکەی پێشكەش كرد، لە کۆڕبەندی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان زۆری دەنگ دایەوە.
1/10/2015
فهرهنسا ئهمڕۆ لهدوای ئهوهی ڕووسیا تاك لایهنه هێرشهكانی لهسوریادا دهست پێكرد. ڕایگهیاند: ” ئهوهی جێگهی جێگهی سهرسوڕمانه ئهوهیه فڕۆكهكان ئامانجیان پێكانی داعش نهبوو” سهرچاوهیهكی دیپلۆماتی فهرهنسیش دهڵێت: ” وادیاره ڕووسیا دهیهوێت كۆمهكی ڕژێمی سوریا بكات، چونكه ههموو هێرشهكانی كردۆته سهر گرووپه ئۆپۆزسیۆنهكانی تر، نهك داعش”.
سهرچاوه دیپلۆماتییهكهی فهرهنسا دهڵێت: ” ئهوهش لهگهڵ ههڵوێستی ڕووسیادا دهگونجێت كهله 2012وه ڕایگهیاندووه تهنانهت لهپاڵ بوونی ئهلتهرناتیڤێكی كاراشدا بۆ بهشار ئهسهد، هێشتا ئامادهنیه دهست لههاوكاری ئهسهد ههڵگرێت”.
“ژان ئیف لۆ دریان” وهزیری بهرگری فهرهنسا بهپهرلهمانتارهكانی وڵاتهكهی ڕاگهیاند: ” هێزهكانی ڕووسیا هێرشیان لهسوریادا ئهنجام داوه، بهڵام لهدژی داعش نا”.
سهرچاوهیهكی دیپلۆماتی فهرهنسیش گوتی: ” هێرشهكه لهنزیكی كومس ئهنجام دراوه، ئهو ناوچهیهش زۆر گرنگ و زیندهییه بۆ ئهسهد و مهبهستییهتی كۆنترۆڵی بكات”.
ههروهها گوتی: ” ئهگهر ئامانجهكه حومس بێت، ئهوا داعش ئامانجی ئهوان نیه، بهڵكو لهوانهیه ئامانجیان لهناوبردنی گرووپهكانی تری ئۆپۆزسیۆنه كهلهو ناوچهیهدا ههن. ئهوهش سهلمێنهری ئهو ڕاستیهیه كه ئهوان هاوكاری بهشار ئهسهد دهكهن”.
1/10/2015
گوتەبێژی دەزگای دادوەریی کۆماریی ئیسلامیی ئێران، محەممەد جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتەی بە سیخوڕی کردن بۆ ئەمەریکا و ڕۆژئاوا لە قەڵەم دا.
پاش ئەوەی “محەممەدجەواد زەریف” لە کۆبوونەوەی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان لە گەڵ ئۆباما سەرکۆماری ئەمەریکا دەستی داوەتەوە، لە ئێران کاردانەوەی جیاوازی لێکەوتووەتەوە و باڵی دەسەڵاتداری ئێران ئەو کارەیان بە سیخوڕی ناو بردووە.
لەو بارەیەوە “غولاموحسێن ئێژەیی” گوتەبێژی دەزگای دادوەریی کۆماری ئیسلامیی ئێران باسی لەوە کردووە، هەرکەسێک لەگەڵ ئەمەریکا دۆستایەتی بکات و دەستی لەگەڵ ئۆباما دابێتەوە ئەوە دەیهەوێ ئەمەریکا بێنیتە وڵاتی ئێمەوە.
ئێژەیی ڕوو بە بەسیجی و هێزەکانی سوپای پاسداران گوتوویەتی: پێویستە بەتەواوی هێزەوە ئاگاداری دۆخەکە بن، چونکە کۆمەڵیک سیخوڕی ناوخۆیی لە هەوڵی ئەوە دان ئێران ڕادەستی بێگانەکان بکەن.
ئەو لێپرسراوە ئەوەشی خستووەتەڕوو، زەریف و کەسانی وەکوو ئەو بە درۆ و چەواشەکارییەوە باس لە ئیمام خومەینی و دامەزرێنەرانی کۆماری ئیسلامی دەکەن، بەڵام لە پشتی پەردەوە سەرقاڵی سازان و ڕێککەوتن لەگەڵ دوژمنەکانن.
لەلایەکی دیکەوە ژمارەیەک لە ئەندام پەرلەمانەکانی ئێران بەیاننامەیەکیان بڵاو کردووەتەوە و تێیدا دەستدانەوەی زەریفیان لەگەڵ ئۆباما مەحکووم کردووە و خوازیاری لێپێچینەوە لە وەزیری دەرەوەی وڵاتەکەیان بوونە.
چاودێرانی سیاسی لەو باوەڕدەدان کە دژکردەوەی باڵی دەسەڵات کە بە بناژۆخوازەکان ناسراون بە دەست دانەوەی زەریف لەگەڵ ئۆباما تەنیا بیانوویە و نیشانەی کێشە و ناکۆکیی لە نێوان رێفۆرمخواز و بناژوخوازەکان دایە و هەر کاتێک کە دەرفەتیان بۆ بڕەخسێت بە بیانووی جۆراوجۆر دەریدەبڕن.
1/10/2015
سیپان حەمۆ، فەرماندەی گشتی یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە) رایەگەیاند ”ئێمە دەتوانین لەگەڵ رووسیا لە دژی داعش شەڕ بکەین“.
لە لێدوانێکی بۆ ئاژانسی سپۆتنیکی رووسی، فەرمانداری گشتی یەپەگە رایگەیاندووە، کە دەستپێکردنی هێرشەکانی رووسیا بۆسەر بنکە و بارەگاکانی چەکدارانی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) بە هەناگوێکی گرنگ و کاریگەری وەسف کرد و پشتیوانی خۆیشی بۆ ئەو هێرشانە دەربڕیووە.
سیپان حەمۆ داوا لە رووسیاش دەکات کە هاوکارییان بکات بە هێرشی ئاسمانی و پێدانی چەک، ئەو دەڵێت ”ئێمە داواکارین کە رووسیا هەم بە ئەنجامدانی هێرشی ئاسمانی پشتیوانیمان بکات، هەمیش داواکارین کە رووسیا چەک و پێداویستی سەربازیمان پێ بدات“. حەمۆ زیاتر دەڵێت ”ئێمە دەتوانین لەگەڵ رووسیا لە دژی داعش بجەنگین. پێویستە رووسیا تەنیا لە دژی داعش نا، بەڵکو پێویستە لە دژی جەبهەت ئەلنوسرەش شەڕ بکات، هیچ جیاوازییەک لە نێوان داعش و نوسرە نییە“.
1/10/2015
حیزبی دێمۆکراتی کورددستانی ئێران لە مانگی دیسەمبەری 2006 دوای کێشە و ململانێیەکی زۆری ناوخۆیی تووشی لێکترازان هات و بەشێک لە ڕێبەری و کادر و پێشمەرگە و ئەندامی حیزبەکە بە جیا و لەژێر ناوی “حیزبی دێمۆکراتی کوردستان” دا درێژە بە خەبات دا.
لە ماوەی نزیک بە 9ساڵی رابردوودا زۆر کەس و لایەن ویستیان هاوکار بن بۆ دیالۆگ و سەرەنجام یەکگرتنەوەی یەکجارەکییان، بەڵام ئەنجامی نەبوو.
هەردوو بەشی دێمۆکرات سەرەنجام هاوینی ساڵی 2012 دەرگای دیالۆگیان کردەوە و دانیشتنەکان دەستیان پێکرد.
لەو ماوەیە دا زۆرجار کێشە و ڕێک نەکەوتنەکان تا سنووری بنبەست ڕۆیشتوون، بەڵام دیسان بە هەوڵی ئەندامانی هەردوو بەش و جیدیەتی بەشی زۆری ڕێبەریی هەردوولا وتوێژەکان دەستیان پێکردووەتەوە.
رۆژی یەکشەمەی ئەم هەفتەیە کۆبوونەوەی مەکتەبی سیاسی و سکرتێری هەردوو لایەن دەستکرایەوە بە گفتوگۆ و دانوستانەکانی نێوان هەردوو لایەنی دیموکرات.
ئاژانسی باسنیوز کە بەردەوامی هەواڵ و پرسەکانی پەیوەندیدار بە دیموکراتەکانی رووماڵ کردووە، بەدواداچوونی بۆ پرسی یەکگرتنەوەیان کردووە و هەروەک لە دیدارێک لەگەڵ جێگری سکرتیری حدکدا هاتبوو، هەفتەی ڕابردوو حدکا بە پێشکەشکردنی گەڵاڵەی خۆی لە وەڵامی گەڵالەی پێشووتری حدک جارێکی دیکە رەوتێکی نوێ و جیدی بۆ یەکگرتنەوە دەست پێکرد.
بە جۆرێک کە ڕێبەریی حدک نەیانشاردەوە کە چاوەڕوانی ئەو ئاڵوگۆڕەیان لە چوونە پێشی حدکا بۆ یەکگرتنەوە دا نەدەکرد.
ماڵپەڕی پێشمەرگەکان کەلە حدکاوە نزیکە بە پشتراست کردنەوەی ئەم هەواڵە باسی لە رێککەوتنی سەرەتایی هەردوولایەنی دیموکرات لەسەر شەش خاڵ کردووە کە بریتین لە:
1 . مێژووی ئەو 9 ساڵەی هەردوو بەش بە مێژووی حیزبی دێمۆکرات دەناسرێ .
2 . لە ڕۆژی یەک گرتن تا کۆنگرە ی هاوبەش، ناو و هێما و دروشمەکان ئەوانە دەبن کە کۆنگرەی 15 حدکا پەسندی کردوون.
3 . پێش کۆنگرەی هاوبەش هەموو ئۆرگانەکان یەکدەخرێن و کۆنفڕانسەکان بە هاوبەشی دەگیرێن بۆ کۆنگرە.
4 . کۆنگرەی هاوبەش(16) کۆنگرەیەکی تەوافوقی دەبێ بۆ تەئیدی یەکگرتن و هەڵبژاردنی ڕێبەریی حیزبی یەکگرتوو .
5 . بەیانیەی یەکگرتن بە ناوی کۆمیتەی ناوەندیی هەردوو بەشی دێمۆکرات بەناو و هێمای خۆیانەوە دەبێ.
6. پڕۆسەی یەکگرتن لەلایەن کۆمیتەیەکی هاوبەشی هەردوولا بە سەلاحیەتی تەواو سەرپەرەستی دەکرێ.
ئەمانە و زۆر خاڵی دیکە ڕێککەوتنیان لەسەر کراوە، بەڵام هەتا ئێستە وردەکاریی زیاتر و چۆنیەتیی پرۆسەکە و قۆناغەکانی یەکگرتنەوە بڵاو نەکراونەتەوە و حدکا چاوەڕێێ وەڵامی فەرمیی حدک دەکات و مستەفا مەولوودی جێگری سکرتێری گشتیی حدکیش بە باسنیوزی راگەیەند:”ئێمە دوای تاوتوێکردنی ئەو پێشنیار و پڕۆژانەی حدکا، بە زووترین کات وەڵامیان دەدەینەوە.”
ئەگەر وەڵامی ئەوانیش قەبووڵی ئاکامی ئەو ڕێککەوتنە بێ کە مەکتەبی سیاسیی هەردوولا کردوویانە، ئەوا پڕۆسەی یەک گرتن دەست پێدەکات.
1/10/2015
سەبارەت بە ئەگەری ڕوودانی كودەتا بە سەر حكوومەتەكەی “حەیدەر عەبادی”، ئەندامێكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا ڕایگەیاند، ئەوانەی پەرە بەو دەنگۆیە دەددەن، زیانیان لە چاكسازییەكاندا بەر كەوتووە.
ئەمڕۆ دووشەممە 28/9/2015، “عەلی عەلاق”، ئەندامی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا لە پەرلەمانی عێراق ڕایگەیاند، ئەو دەنگۆیەی كە لە بەشێك لە دەزگاكانی ڕاگەیاندندا سەبارەت بە بوونی كودەتا بەسەر حكوومەتەكەی عەبادیدا بڵاو كراوەتەوە، دروست نییە. گوتیشی: “عێراق لە سەقامگیرییەكی سیاسیی باش دایە و ئاراستەیەكی بەهێز بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر هەیە”. ئاماژەشی بەوە كرد كە ئەو كەسانەی بیرۆكەی پیلانی سیاسی و ئەگەری كودەتا بە سەر عەبادیدا زەق دەكەنەوە و لە میدیاكاندا برەوی پێ دەدەن، لەوانە دان كە بەهۆی چاكسازییەكانی ئەم دوایییەدا زیانیان بەر كەوتووە.
پێشتر میدیاكانی عێراق لە زاری سەرچاوەیەكی ئەمنیی باڵاوە بڵاویان كردەوە، هەوڵێكی كودەتای سەربازی لە ناوچەی سەوزی شاری بەغدا پووچەڵ كراوەتەوە كە ئامانجی ڕووخاندنی حكوومەتەكەی حەیدەر عەبادی بووە. سەرچاوەكە ئەوەشی ئاشكرا كردبوو كە هێزێكی سەربازیی تایبەتی سەر بە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق، ژمارەیەك گەورە ئەفسەریان بەتۆمەتی تێوەگلان لە هەوڵی كودەتا دەستگیر كرد. گوتیشی: “ئەوە سێیەمین هەوڵی كودەتا و تیرۆر كردنە كە دژ بە عەبادی جێبەجێ دەكرێت”.
ئەمە لە كاتێكدا بوو كە بەرەبەیانی ئەمڕۆ، حكوومەتی عێراق ڕایگەیاند، ئەمڕۆش تەواوكەری پشووی جەژنی قوربانە و لە سەرجەم فەرمانگەكاندا پشووی فەرمییە. هەندێك لە سەرچاوەكانیش هۆكاری ئەو ڕاگەیاندراوەیان بۆ بوونی ئەگەری كودەتا سەربازییەكە گەڕاندەوە.
30/9/2015
سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ڕایگەیاند، سەركەوتن بە سەر داعشدا لە سووریا بەدی نایەت، تەنیا ئەو كاتە نەبێت كە “بەشار ئەسەد”ی سەرۆكی سووریا، دەستبەرداری دەسەڵات دەبێت.
ئەمڕۆ سێشەممە 29/9/2015، “باراك ئۆباما”، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە بەردەم لوتكەی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر كە بە بەشداریی 100 سەركردەی وڵاتانی دونیا لە پەراوێَزی كۆمەڵەی گشتی بۆ نەتەوە یەكگرتووەكان، ڕایگەیاند: ڕووخاندن و لەناوبردنی ڕێكخراوی توندڕەوی داعش لە سووریا، داوای دانانی سەركردەیەكی نوێی ئەو وڵاتەیان لێ دەكات و بەبێ دەستبەرداربوونی بەشار ئەسەد لە كورسیی سەرۆكایەتیی سووریا، ناتوانرێت داعش لەو وڵاتە لەناو ببرێت. ئەوەشی ئاشكرا كرد، داعش لە ماوەی ڕابردوودا یەك لەسەر سێی ئەو زەوییانەی لەدەست داوە كە لە عێراقدا داگیری كردبوو و لە سەرجەم ناوچە سنوورییەكانیشدا لەگەڵ توركیا، دابڕێندراوە.
هەرچەندە زۆربەی وڵاتانی جیهان لە سەر ئاستی سەرۆكەكەیاندا بەشدارییان لە لوتكەدا كرد، بەڵام بەهۆی ناكۆكیی نێوان ئەمریكا و ڕووسیا لە سەر لادانی بەشار ئەسەد، “ڤلادیمێر پوتین”ی سەرۆكی ڕووسیا، بەشداری لە لوتكەی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر نەكرد و لە ئاستێكی دیپلۆماتیی باڵادا بەشدار بوون.
30/9/2015
وەزیری دەرەوەی سعوودیە لە دیدارێكی تەلەفزیۆنیدا هێرشی كردە سەر حەسەن رۆحانی و ئێرانی بە هۆكاری سەرەكیی پشێوی و وێرانیی سووریا لەقەڵەم داوە.
“عادڵ ئەلجەبیر” وەزیری دەرەوەی سعوودیە ئەمڕۆ سێشەممە 29 ـ 9 ـ 2015 لە دیدارێك لەگەڵ تەلەفزیۆنی ئەلعەرەبییە بە توندی هێرشی كردووەتە سەر حەسەن رۆحانی سەركۆماری ئێران و گوتەكانی لە كۆڕی گشتیی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و بە ناڕاست وەسف كرد و گوتی: “هەوڵەكانیان بۆ پاراستن و سەقامگیریی سووریا چەواشەكارانەن و ئێران بۆ خۆی هۆكاری سەرەكیی پشێوی و وێرانیی وڵاتی سووریایە.”
رۆحانی لە كۆڕی گشتیی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانی گوتبووی: “ئێمە هەروەك لە عێراق و ئەفغانستان یارمەتیدەر و پاڵپشتی سەقامگیریی دیموكراسین، ئامادەی یارمەتی ئاسایش و دیموكراسین لە سووریا و یەمەنیش. هەروەها راشیگەیاندووە ئێمە پاڵپشتیی بەردەوامیی دەسەڵاتین بە دەنگی میللەت، نەك پاڵپشتیی چەك و ئێمە لە سووریا پشتیوانی لە حكوومەتێك دەكەین كە مافی زۆرینە تێیدا پارێزراو بێت.”
ئێران و سعوودیە لەبارەی قەیران و شەڕی ناوخۆیی سووریاوە دوو هەڵوێستی جیا و دژ بە یەكیان هەیە، ئێران پاڵپشتی رژێمی بەشار ئەسەدە و سعوودیەش لایەنگری دژبەرانی ئەسەد.
كێشە و ناكۆیی نێوان ئەم دوو وڵاتە لەبارەی قەیرانی سووریا لە كاتێک دایە كە رووسیا بۆ چارەسەریی پرسی سووریا پڕۆژەیەكی نوێی راگەیاندووە كە تێیدا بەشداری و رۆڵی ئێرانی لە دانوستانەكان لەبەرچاو گرتووە.
وەزیری دەرەوەی سعوودیە لە درێژەدا ئاماژەی بە رۆڵی ئێران لە پێوییەكانی یەمەن كردووە و داوای لەو وڵاتە كردووە “واز لە پەرەدان بە شەڕ و پشێوی لە ناوچەكە و پشتیوانی لە كوودەتاچییەكان بهێنێت.”
30/9/2015
چەند سەرچاوەیەکی عێراقی رایانگەیاندووە، کە خەلیفەی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) شوێنی خۆی و چەند بەرپرسێکی باڵای سەربازیی دەگۆڕێت.
بەپێی ”سەرچاوە ئاگادارەکانی“ شەرقولئەوسەت، ئەبوبکر بەغدادی، خەلیفەی داعش لە موسڵەوە بەرەو ئەنبار رۆیشتووە و لەوێوە سەرکردایەتیی شەڕی داعش لە دژی هێز و میلیشیا عێراقییەکان دەکات.
هەروەها سەرچاوە سەربازییەکان لە شارۆچکەی حەدیسە رایانگەیاندووە، کە ئەبوبەکر بەغدادی چەند بڕیارێکی دەرکردووە، کە تێیاندا بڕیاری گۆڕینی سەرکردە سەربازییەکانی ناوچەکەی داوە، وک هەوڵێک بۆ سەرکەوتنیان بەسەر هێز و میلیشیا عێراقییەکان.
لە مانگی ئایاری 2015، چەکدارانی رێکخراوی داعش هێرشیانکردە سەر شاری روومادیی سەنتەری پارێزگای ئەنبار و توانییان ئەو شارە و چەند شار و شارۆچکەیەکی ئەو پارێزگایە داگیربکەن.
30/9/2015
(باسنیوز) شاخەوان كاكەمین –
جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا ڕایگەیاند، دەست پێ كردنەوەی پرۆسەی ئاشتی لە نێوان توركیا و پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)، كارێكی ئاسان نییە.
لە لێدوانێكدا بۆ ڕۆژنامەی (حوڕییەت)ی توركی، “یاڵچین ئاكدۆغان”، جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا ڕایگەیاند: “دوای شێواندنی بارودۆخی توركیا و ئاڵۆزییەكانی ئەو دوایییەی نێوان توركیا و پەكەكە، دانوستان و چوونە سەر مێزی گفتوگۆ ئاسان نییە، وەك ئەوەی هیچ ڕووی نەدابێت”.
ئاكدۆغان تێكچوونی بارودۆخەكەی خستە ئەستۆی پەكەكە و گوتی، لە كاتی بەڕێوەچوونی پرۆسەی ئاشتیدا، بە خراپ سوودیان لە ڕەوشەكە وەرگرتووە. ئاماژەی بەوەش كرد كە ئەوان هێرش ناكەنە سەر خەڵك، بەڵام لە ئانوساتی ئێستادا كە بارودۆخی ئەمنیی شێواوە، ناتوانن درێژە بە دانوستان بدەن.
قسەكانی جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا لە كاتێك دایە، هەفتەی ڕابردوو، “ڕەجەب تەیب ئەردۆگان”، سەرۆك كۆماری توركیا ڕایگەیاندبوو: “ئەگەر دانوستان دەستكەوتی ئەرێنی هەبێت، ئەگەری ئەوە هەیە دەست بە گفتۆگۆكانی پرۆسەی ئاشتی بكەینەوە”.
ڕۆژی (22/7/2015)، 2 پۆلیسی توركیا لە باكووری كوردستان كوژران، هێزكانی پاراستنی گەل (هەپەگە) كە باڵی سەربازیی پەكەكەیە، بەرپرسیارییەتی كوشتنی ئەو پۆلیسانەی لە ئەستۆ گرت. دواتر لە ڕۆژی (24/7/2015)، سووپای توركیا لە ڕێگەی فڕۆكەی جەنگی و تۆپخانەكانیەوە، دەستی بە تۆپباران كردنی بنكە و بارەگاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لە باشووری و باكووری كوردستان كرد، بەوەش كۆتایی بە ئاگربەستی نێوانیان هات. سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و حكوومەتی هەرێمی كوردستانیش بەردەوام داوای گەڕانەوەی لایەنە ناكۆكەكان بۆ سەر مێزی دانوستاندن و پاراستنی گیانی خەڵكی سڤیل لەو ڕووبەڕووبوونەوانە، دەكەن.
30/9/2015
“باراك ئۆباما” ڕهخنهی لهو داخوازییانه گرت كه ههندێك هێزی نێودهوڵهتی بۆ مانهوهی “بهشار ئهسهد” لهپۆستهكهیدا بڵاوی دهكهنهوه. جهختیشی لهوه كردهوه كه:” بهشار ئهسهد دیكتاتۆره، بهرمیلی تهقینهوه دهخاته خوارهوه، منداڵان دهكوژێت، ئایا لهدوای ئهوه دهبێت هاوكاری بكهین چونكه لهبری ئهو كهسێكی خراپتر دێته پێشهوه؟”.
ئۆباما لهخولی 70ی كۆبوونهوهی كۆمهڵهی گشتی نهتهوه یهكگرتووهكاندا كه ئهمڕۆ سێ شهممه دهستی بهكارهكانی كرد، گوتی: ” كاتێك دیكتاتۆرێك ههزاران كهس لهخهڵكی خۆی بكوژێت، ئهوه مهسهلهیهك نیه پهیوهندی بهكۆمهڵگهی نێودهوڵهتییهوه نهبێت، تهنها هێزی سهربازی بهس نیه بۆ ئهوهی ئۆقرهیی له سوریادا دروست بكات”.
ههروهها گوتی: ” ئهسهد لهوهڵامی خۆپیشاندانی ئاشتیانهی خهڵكیدا به كوشتن و بڕین وهڵامی دایهوه، ئهوهش ژینگهی ئهم ململانێیهی ئێستای دروستكرد. كارهساتی وهك ئهوهی سوریا، لهناو حكوومهته دیموكراسییهكاندا سهرههڵنادات. ئێمهش ئامادهین بۆكاركردن لهگهڵ ههموواندا، بهئێران و ڕووسیاشهوه بۆ چارهسهركردنی كێشهی سوریا”.
جگهلهوهش گوتی: ” وهڵامی ئاسان لهبهردهستدانیه بۆ ئهوهی لهسوریا و ناوچهی ڕۆژههڵاتی ناوهڕاست و باكوری ئهفریقادا ڕوودهدات” دیسانهوه داوای ماوهیهكی ڕاگوزهری كرد كه بهشار ئهسهد لهخۆ نهگرێت.
29/9/2015
لهههمان ئهوكاتهدا كه سهرۆككۆماری ئێران دهستپێكردنی قۆناغێكی تازهی لهنێوان ئێران و جیهاندا ڕاگهیاند، ڕهخنهی توندیشی ئاراستهی سعودیهو ئهمریكا كرد.
“حهسهن ڕۆحانی” لهكۆبوونهوهی كۆمهڵهی گشتی نهتهوهیهكگرتووكاندا، وتاری وڵاتهكهی خوێندهوهو تیایدا گوتی: ” گهلی ئێران له دڵتهنگییهكی زۆر قوڵدا دهژی، بههۆی ئهوهی ههزاران موسڵمان له مینادا كوژران. له وهزری حهجدا، كه سهدان ئێرانییان تێدابوو”.
گوتیشی: ” ئهو ڕووداوهی لهمینا ڕوویدا، بههۆی خراپی بهڕێوهبردنهوه بوو”.
ههروهها گوتیشی: ” ئهوهی حاجییهكان لهمینادا ڕووبهرووی بوونهوه، زیانێكی گهورهیه كه بهپارهو سامان قهرهبوو ناكرێتهوه، داوا لهسعودیه دهكهین به ئهركی خۆی ههستێت و، تهرمی ئێرانییهكان بگێڕێتهوهو، چارهنوسی ونبووهكانیش دیاری بكات”.
لهبڕگهیهكی تری وتهكهیدا، سهرۆكی ئێران ئاماژهیدا به دهستپێكردنی سهردهم و قۆناغێكی تازه لهنێوان ئێران و جیهاندا. لهوبارهیهوه گوتی: ” ئێمه بڕیارمانداوه كهشی نوێ دهست پێ بكهین. لهگهڵ ئهوهشدا پارێزگاری له بیروباوهڕی خۆمان دهكهین” گوتیشی: ” نهتهوه یهكگرتووهكان بڕیارێكی ساغڵهمیدا، بهوهی گهمارۆكانی لهسهر ئێران لابرد”.
له پێناسهی بڕیارهكانی ئهنجومهنی ئاسایشدا كهلهدژی ئێران دهرچوون گوتی: ” بڕیاری نایاسایی بوون، جگهلهوهش بێ سوود بوون، ههربۆیه دهبینین ئهمریكا ناچاربوو واز لهگهمارۆ بهێنێت و، دهست بهفشار بكات. لهم میانهیهشدا بههاوڕێیهتی وڵاتانی ئهورووپا دهستی به دانوستان لهگهڵماندا كرد”.
ههروهها هۆشداریدا لهوهی: ” ڕێكخراوه تیرۆریستییهكان لهناوچهكهدا دهبنه حكووماتی تیرۆریستی” لهم چوارچێوهیهشدا پێشنیاری ئهوهی كرد كه: ” قهڵاچۆكردنی تیرۆر بخرێته ناو بڕوانامهی نهتهوه یهكگرتووهكانهوه” جگهلهوهش گوتی: ” ئێمه ئامادهین هاوكاربین بۆ بڵاوكردنهوهی دیموكراسی لهسوریاو یهمهندا، وهك چۆن له عێراق و ئهفغانستاندا هاوكاربووین”.
زیاتر دواو گوتی: ” ئهگهر دهستدرێژی ئهمریكا نهبوایه بۆسهر ئهفغانستان و عێراق، ئهگهر هاوكاری ڕههای ئهمریكا نهبوایه بۆ ئیسرائیل، ئێستا تیرۆریستهكان پاساویان نهبوو بۆ تاوانهكانیان”.
دواتر بهم ڕستهیه كۆتایی بهقسهكانی هێنا: ” زۆر پێویسته بۆ ئیدارهی ئهمریكا، لهبری ئهویه ڕاستییهكان بشێوێنێت، تۆمهتی بهتاڵ بخاته پاڵ ئهوانی تر، باشتره كار بكات بۆ دانانی سنورێك بۆ سیاسهته ههڵهكانی خۆی.كه دهبنه هۆی تایفهگهری و توندوتیژی لهناوچهكهدا”.
29/9/2015
ژمارەیەك سەربازی پێشووی سوپای فەڕەنسا بڕیاریان دا، وەك خۆبەخش لە ڕیزی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستاندا شەڕ لە دژی ڕێكخراوی توندڕەوی داعشدا بكەن.
بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی كە میدیاكانی فەڕەنسا بڵاویان كردووەتەوە، ژمارەیەك سەربازی پێشووی سوپای فەڕەنسا كە لە ساڵانی 2009 تا 2012 لە ئەفغانستان، شەڕیان لە دژی بزووتنەوەی تاڵیبان كردووە و كەتیبەی (تاسك فۆرس لافییت)ی فەڕەنسییان هەبووە، بڕیاریان داوە، وەك دەستپێشخەرییەكی كەسیی خۆیان، بێنە كوردستان و لە ڕیزی پێشمەرگەدا شەڕ لە دژی داعش بكەن. ژمارەی ئەو چەكدارانە لە نێوان 25 بۆ 55 چەكدار دەبێت كە جگە لە عێراق و ئەفغانستان، بەشێكیان لە دژی چەتە دەریایییەكانی سۆماڵ شەڕیان كردووە و سەر بە هێزی پیادە و هێزی ئاسمانیی سوپای فەڕەنسا بوون.
لەمبارەیەوە ئاژانسی (فرانس 24) بە پشت بەستن بە زانیارییەكان ڕۆژنامەی (لۆفیگارۆ)ی فەڕەنسی بڵاوی كردەوە، ئەو سەربازە فەڕەنسییانە ڕایانگەیاندووە، ئەزموونی سەربازییان بۆ خزمەتی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان بەكار دەهێنن و وەك خۆبەخش مەشق و ڕاهێنان و پلانی سەربازی لەگەڵ پێشمەرگە دادەنێن.
یەكێك لەو سەربازانە بە ڕۆژنامەكەی ڕاگەیاندووە كە ڕێكخراوی توندڕەوی داعش، تاوانێكی زۆری ئەنجام داوە و ئەوان بە دەست بەستراوی نامێننەوە، وەك سەربازەكە ئاماژەی پێ داوە.
یەكێكی دیكە لە سەربازەكان ئەوەی ئاشكرا كردووە كە سەبارەت بە هاتنە نێو ڕیزەكانی پێشمەرگەوە، لە ڕێگەی تۆڕی كۆمەڵایەتیی (فەیسبووك)، لەگەڵ بەرپرسێكی پێشمەرگە قسەی كردووە و سەرجەم لایەنەكانی پەیوەندی كردنەكەیان ڕوون كردووەتەوە.
ئەو سەربازە فەڕەنسییانەی كە بڕیاریان داوە وەك خۆبەخش پەیوەندی بە ڕیزەكانی پێشمەرگەوە بكەن، پێڕەوی ئایینە جیاوازەكانی وەك (مەسیحی، یەهوودی و موسوڵمان)ن و بەشێكیشیان پێڕەوی هیچ ئایینێك نین. هەندێك لەو سەربازانە باوكن و منداڵەكانیان لە فەڕەنسا جێدەهێڵن.
باس لەوە دەكرێت، ئەو سەربازانە لە ئینتەرنێتەوە هەڵمەتێكیان بۆ كۆكردنەوەی كۆمەك بۆ پڕۆژەی خۆبەخشییەكەیان دەست پێ كردووە و توانیویانە زیاتر لە 25 هەزار یۆرۆ كۆبكەنەوە. ئاژانسی (فرانس 24) ئاشكراشی كردووە كە تائێستا، 3 كۆمەڵە لەو سەربازانە گەیشتوونەتە كوردستان و چاوەڕوانیش دەكرێت لە چەند هەفتەی داهاتوودا، سەربازەكانی دیكە بگەنە كوردستان.
بەپێی یاساكانی فەڕەنسا، حكوومەتی ئەو وڵاتە ڕێگە لە هاووڵاتییانی ناگرێت، لە دەرەوەی زەوییەكانی فەڕەنسادا شەڕ بكەن، بەڵام لە ساڵی 2013وە، یاسایەكی نوێ لە فەڕەنسا دەركراوە و كە بەهۆیەوە چوونە نێو هەر شەڕێكی هاووڵاتییانی فەڕەنسی لە دەرەوەی فەڕەنسا و لە بەرامبەر پارەدا، قەدەغەیە، بەڵام ئەو سەربازانە لەبەر ئەوەی بەخۆبەخش دێنە هەرێمی كوردستان و شەڕ لە دژی داعش دەكەن، یاساكە ڕێگەیان لێ ناگرێت.
پێشمەرگە جگە لەوەی كاریگەرترین هێزی دژ بە ڕێكخراوی توندڕەوی داعشە لە سەر زەوی، تاكە هێزی ناوچەكەشە كە هیچ جیاوازییەكی نەتەوەییی و ئایینی تێدا نییە و سەرجەم پێكهاتەكان بەبێ جیاوازی دەپارێزێت.
29/9/2015
سهرۆككۆماری ڕووسیا كهمێك لهمهوبهر وتاری ساڵانهی وڵاتهكهی لهبهردهم كۆمهڵهی گشتی نهتهوه یهكگرتووهكاندا خوێندهوهو، تیایدا ئاماژهی بهچهندین كێشه و دۆسیهی زیندووی جیهان كرد. ههروهها باسی له دۆخی گشتی جیهان و، ململانێ و هاوكاری نێوان زلهێزهكان كرد. هاوكات باسی له چهندین چهمكی پهیوهندییه نێودهوڵهتییهكان كردو، مافی بهكار هێنانی ڤیتۆیشی لهناو ڕێكخراوی نهتهوه یهكگرتووهكاندا بهمافێكی ئاسایی وڵاتانی ئهندامی ئهنجومهنی ئاسایش لهقهڵهمدا.
“فلادیمێر پۆتین” لهوتاری ساڵانهی وڵاتهكهیدا لهبهردهم كۆمهڵهی گشتی نهتهوه یهكگرتووهكاندا، باسی لهپرسی داعش كردو چهند لایهنێكی تۆمهتبار كرد بهوهی داعش پهروهرده دهكهن. لهوبارهیهوه گوتی: ” داعش ئێوه پهروهردهی دهكهن، مهشقی پێدهكهن و هاوكاری دهكهن” بهڵام ئهو لایهنانهی دیاری نهكرد كه ئهو كاره دهكهن.
سهرۆككۆماری ڕووسیا زیاتر گوتی: ” ههڵهیهكی گهورهیه مامهڵه نهكرێت لهگهڵ بهشار ئهسهددا بۆ لهناوبردنی داعش”.
ههروهها گوتی: ” لهههموو جیهاندا تهنها جهنگاوهره كوردهكان و سوپای سوریا دهتوانن بهرهنگاری داعش ببنهوهو، لهسنوری خۆیدا ڕایبوهستێنن”.
29/9/2015
ڕۆژنامهی” سهندهی تهلهگراف” لهژمارهی ئهمڕۆیدا باس لهوه دهكات كه” دێڤید كامێرون” سهرۆكوهزیرانی بهریتانیا، ئامادهیه بیرۆكهی مانهوهی ئهسهد لهدهستهڵاتدا بۆ ماوهیهكی كاتی قبوڵ بكات. تاكو ئهو كاتهی حكوومهتێكی یهكێتی نیشتمانی دروست دهكرێت.
ڕۆژنامهكه له سهرچاوهیهكی حكوومهتی بهریتانیاوه كه نهیویستوه ناوی بڵاوبكرێتهوه، ڕایگهیاند: ” بیروڕای كامیرون وایه كه لهئاستی دوور مهودادا، ئایندهیهك نیه بۆ سورییهكان كه تیایدا ههست بهئاسودهیی بكهن، ئهگهر بهشار ئهسهد سهرۆكی دهوڵهتهكه بێت”.
سهبارهت بهپرسیاری:ئایا ئهسهد بۆماوهیهكی كاتی دهمێنێتهوه؟ سهرچاوهكه گوتی: ” كامێرون داوای ئهوه ناكات دهستبهجێ ئهسهد لهدهستهڵات دوور بكهوێتهوه”.
ههروهها گوتی: ” ههمیشه بیرۆكهی ئاڵوگۆڕی سیاسی لهئارادابووه”.
لهههمان چوارچێوهدا” هانس دیتریش گنشهر” وهزیری پێشوی دهرهوهی ئهڵمانیا، لهلێدوانێكدا بۆ ههفتهنامهی” فیلت ئیم زونتاغ”ی ئهڵمانی كه ئهمڕۆ بڵاوبووهتهوه، داوای لهئهندامانی ئهنجومهنی ئاسایشی نێودهوڵهتی كردووه كه دهستپێشخهرییهكی ئاشتی هاوبهش بۆ قهیرانی سوریا ڕابگهیهنن.
لهوبارهیهوه دهڵێت: ” سوریا پێمان دهڵێت كه ئاشتی لهوێ، ئاشتی ئێمهشه، بۆیه پێویستمان به دهستپێشخهرییهكی ئاشتییه لهلایهن ئهو وڵاتانهوه كه ئامادهی لهئهستۆگرتنی بهرپرسیارێتین”.
گوتیشی: ” ئهوهش پێویستی به بهشداری ئهندامانی ههمیشهییی ئهنجومهنی ئاسایشی نێودهوڵهتی ههیه”.
29/9/2015