بهگوێرهی بڵاوكراوهیهك كه واژۆی 52 زانای ئیسلامی لهسهره و، لهسعودیه بڵاوبووهتهوه، تیایدا هۆشداری لهمهترسییهكانی دهستتێوهردانی ڕووسیا لهكاروباری سوریا دهدرێت.
ئهو زانایانه له بڵاوكراوهكهیاندا، جگهلهوهی دهستتێوهردانهكه شهرمهزار دهكهن و بههۆكارێكی دهزانن بۆ ڕزگاركردنی “بهشار ئهسهد” و پاراستنی ڕژێمهكهی. داواش له گرووپه چهكدارهكانی ناو سوریا دهكهن ڕیزهكانیان یهك بخهن و، لهدژی ڕووسیا یهك بگرن.
هاوكات زاناكان داوا له ههموو لایهك دهكهن، لهو بوارهوه دهستی كۆمهك و هاوكاری بۆ ئهو چهكدارانه درێژ بكهن كه بڵاوكراوهكه به”موجاهیدهكان”ناویان دهبات.
بڵاوكراوهكه لهناوهنده میدیاییهكانی جیهاندا بایهخێكی زۆری پێدهدرێت و، ههندێك دهپرسن: ئایا ئهوهی بڵاوكراوهتهوه سهرهتای بانگهوازه بۆ جیهاد كردن لهدژی ڕووسیا؟ ئایا ههوڵێكه بۆ ئهوهی ئهزمونی ڕووسهكان له ئهفغانستاندا دووباره بكرێتهوه؟.
“دكتۆر محهمهد موسا شهریف” یهكێك لهو زانایانهی واژۆیان لهسهر بڵاوكراوهكه كردووه، دهڵێت: ” شهرهفمهندبووم بهوهی بهشداریم لهو بڵاوكراوهیهدا كرد، ئهوهش ئهركێكی شهرعییه”.
ههروهها دهڵێت: ” ئهگهر دوژمن هاته وڵاتی موسوڵمانانهوه، ئهوا پێویسته لهسهر موسوڵمانان پهله بكهن له ڕزگاركردنی براكانیان”.
ههروهها دهڵێت: ” ڕووسیا دوژمنێكهو هاتۆته وڵاتێكی موسوڵمانهوه، دهستدرێژكاره، بۆیه پێویسته لهسهر زانایانی ئیسلامی، خهڵكی بهگشتی و خهڵكی سوریا بهتایبهتی لهو دوژمنكارییه ئاگادار بكهنهوه”.
گوتیشی: ” لهو بڵاوكراوهیهدا هیچمان نهگوتووه، تهنها داوامان كردووه موجاهیدهكان و شۆڕشگێران لهسهر یهك ئامانج كۆببنهوه، داواشمان له ئوممهتی ئیسلامی كردووه، دهستی هاوكاری بۆ خهڵكی سوریا و شۆڕشگێڕهكان درێژ بكهن”.
بهڵام لهبارهی ئهوهی خهڵكی دهرهوهیان هاندابێت بۆ ئهوهی بچنه سوریا بۆ جیهاد كردن، ناوبراو گوتی: ” ئهوه درۆ و بوختانه”.
9/10/2015
“عەلی خامنەیی” رێبەری كۆماری ئیسلامیی ئێران ئەمڕۆ لە دیدارێكدا لەگەڵ فەرماندە و هێزە سەربازییەكانی كەرتی ئاسمانیی ئێران گوتی: “گفتوگۆ و دانوستان لەگەڵ ئەمەریكا هێڵی سوور و قەدەغە.”
بەپێی هەواڵی نووسینگەی خامنەیی، رێبەری ئێران لەو دیارەدا رایگەیاندووە: “ئەوەی كە دژی وتووێژ و دانوستان لەگەڵ ئەمەریكاین، ئەوەیە كە ئەوان دەیانەوێ لەم رێگەیەوە رەخنەمان تێبكەن، چونكە لە رەوتی دانوستانە ناوكییەكاند الە هەر كوێ بۆیان رەخسا كاری خۆیان كرد، هەرچەند لایەنی ئێرانی زۆر وشیار بوون، بەڵام هەر سەرەنجام لە هەندێ شوێن دەرفەتیان ب رەخسا و كاری نابەجێیان لەدژی بەرژەوەندیی نەتەوەیی ئێران ئەنجام دا.”
خامنەیی لە درێژەدا جەختی كردەوە ” بەهۆی ئەو گفتە زۆرانەی كە هەیەتی، گفتوگۆ لەگەڵ ئەمەریكا قەدەغە، چونكە هیچ قازانجێكی تێدا نییە، ئەمەش لەگەڵ دانوستانی لایەنەكانی دیكە كە هیچ مەبەست و بەرژەوەندییەكیان نییە جیاوازە.”
خامنەیی لە درێژەدا رایگەیاندووە: “گرفتەكانی ئێستەی ئێران بەهۆی هەندێ كەسی كەمتەرخەم و ساویلكەیە كە لەم راستییانەی دوژمنان تێناگەن، هەرچەند ئەم كەسانە لە بەرانبەر جەماوەری تێگەیشتووی ئێران كەمینەن، بەڵام چالاكن و دەنووسن و دووپات دەكەنەوە و دوژمنیش یارمەتییان دەدات.”
ئەم هەڵوێستەی خامنەیی لە کاتێک دایە کە زەریف لە کاتی دانوستانە ئەتۆمییەکاندا لەگەڵ جۆن کێریش گفتوی کردووە و حەفتەی رابردووش لە کۆڕی گشتیی رێکخراوی نەتەوە یەک گرتووەکان زەریف و ئۆباما پێکەوە دەستیان دا، هەرچەند دەڵێن خامنەیی گوتوویە دەبێ تەنیا لەسەر دانوستانە ناوکییەکان لەگەڵ ئەمەریکا گفتوگۆ بکرێت، بەڵام وەزارەتی دەرەوەی ئێران دەڵێ لەبارەی پرسی سووریاشەوە لەگەڵ ئەمەریکا گفتوگۆیان کردووە.
هەرچەند وەزارەتی دەرەوە بڵاوی کردەوە کە ئەو دەست دانەوەی زەریف و ئۆباما بە هەڵکەوت بووە، بەڵام لە ناوخۆی ئێران
و بەتایبەت باڵی توندڕەو و هەندێ پەرلەمانتاری ئێران پەرچەكرداری لێكەوتەوەوە و بە سووكایەتی بە حكوومەتی ئێران و بە زەرەری بەرژەوەندیی میللی لە قەڵەمیان دا.
8/10/2015
كەمپەینی نێودەوڵەتیی مافی مرۆڤ لە ئێران لە بەیاننامەیەكدا نیگەرانیی خۆی سەبارەت بە دانپێدانانی زۆرەملێ لە “جەیسوون رەزاییان” رۆژنامەنووسی ئەریکی لە ئیران دەربڕی.
رۆژی رابردوو ناوەندی مافی مرۆڤی ئێران لە بەیاننامەیەكدا بڵاوی كردەوە: “دادگەی باڵای ئێران پێشتریش دانپێدانانی زۆرەملێی بەرامبەر بە زۆر كەس ئەنجام داوە و پێشینەیەكی بەھێزی ھەیە، پێدەچێ “جەیسوون رەزاییان”یش رووبەڕووی ھەمان حاڵەت بووبێتەوە.
لەلایەكی دیكەوە یازدە كەس لە نوێنەرانی پەرلەمانی ئێران دوێنێ داوایان كردووە فیلمی دانپێدانانی جەیسوون رەزاییان بڵاو بكرێتەوە.
جەیسوون رەزاییان رۆژنامەنووسی ئێرانی- ئەمریكی، لە ساڵی رابردووەوە لە گرتووخانەی ئێڤێن لە تاران دەستبەسەرە و لەلایەن حکوومەتی ئێرانەوە بە سیخوڕی و ھاوكاری لەگەڵ وڵاتانی دوژمن تۆمەتبار كراوە.
چەند رۆژ لەمەوبەریش رەزاییان لەلایەن چەند نوێنەرێكی ئێرانەوە بە سیخوڕی بۆ سێناتۆرە كۆماریەكانی سەنای ئەمەریكا تۆمەتبار كرابوو.
پێشتر وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا ئەو تۆمەتانەی بە توندی رەت كردبووەوە.
8/10/2015
لە کۆبوونەوەیەک، کە لە مانگی تەمووزی رابردوو لە مۆسکۆ، یەکێک لە گەورە ژەنەڕاڵەکانی ئێران، نەخشەیەکی سووریا خستووەتە روو، کە تیایدا لەسەر نەخشەکە نیشانی داوە، چۆن ئەو شکستانەی لە زۆربەی ناوچەکانی سووریا دووچاری بەشار ئەسەد بووەتە، بکرێنە سەرکەوتن بۆ ئەو، بە بەشداری و هاوکاری رووسیا.
ئاژانسی رۆیتەرز بڵاویکردەوە، سەردانەکەی قاسم سولێمانی، فەرماندەی سوپای قودسی ئێرانی بۆ مۆسکۆ، یەکەمین هەنگاوی دەستپێکرندی پلانی سەربازی رووسیا بووە بۆ دووبارە هەڵگێڕانەوەی هاوکێشەکانی هێز لە سووریا و تێکەڵاتربوونی کارەکانی هاوپەیمانییەتی رووسیا و ئێران بۆ پشتیوانیکردن لە ئەسەد.
لەگەڵ دەستپێکردنی هێرشە ئاسمانییەکانی فڕۆکە شەڕکەرەکانی رووسیا، دووپاتکراوەتەوە، کە هێزێکی سەربازی پیادەی ئێرانیش هاتووەتە وڵاتەکە، بۆ بەشداریکردن لە پێکدادانەکان، بەپێی پلانێکی چەند مانگەی هەردوو هاوپەیمانە سەرەکییەکەی ئەسەد بووە، بەبیانووی ترسی ئەوان بووە لە دەسکەوتەکانی ئۆپۆزیسیۆنی چەکداری سووریا و پێشڤەچوونەکانیان.
سولێمانی، فەرماندەی سوپای قودسە، کە باڵی هێزە تایبەتییەکانی پاسەوانی شۆڕشی ئیسلامی ئێرانی (پاسداران)ـە، راستەوخۆش بەرپرسە بەرامبەر عەلی خامەنەیی، رابەری کۆماری ئیسلامی ئێران. رۆیتەرز لە زاری چەند بەرپرسێکی پایەبڵندی ناوچەکەی گواستووەتەوە، کە هەر ئەو سەرپەرشتیاری راستەقینەی هێرشە سەربازییەکانی سەر زەوییە لە دژی چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆن، ئێستاش پلان بۆ کردەوەیەکی نوێی هاوبەشی رووسیا و ئێران دادەڕێژێت بۆ بەرگریکردن لە ئەسەد. ئەو کردەوەیەش کێرڤی رۆڵی ئەو فەرماندە سەربازییە ئێرانییە بەرزتر دەکاتەوە لە ناوچەکەدا، کە پێشتریش سەرکردایەتی هەوڵەکانی میلیشیا شیعەکانی عێراقی دەکرد، کە لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانیان دەکرێت بۆ شەڕکردن لە دژی جەکدارانی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) لە عێراق.
ئەو لە سەردانەکەیدا بۆ مۆسکۆ مەترسییەکانی پێشڕەوییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بە ئاراستەی کەنارەوەکانی سووریا لەسەر دەریا ناوەڕاست خستووەتەوە روو، بە تایبەت ئەو ناوچانە زۆرینەی دانیشتوانانی خەڵکی عەلەوی و شیعەن و بە ناوچەی باڵا دەستی ئەسەد ئەژمار دەکرێن، باسی لەوەش کردووە، کە ئەو پێشڕوییانەش مەترسی راستەوخۆ دەخەنە سەر بنکە و بارەگا سەربازییەکان و داودەزگا سەربازی و ئاوییەکانی رووسیا لە شاری تەرتوس.
بەرپرسێکی باڵای ناوچەکە دەڵێت ”قاسم سولێمانی نەخشەی سووریا خستە سەر مێزی گفتوگۆکان. لەوکاتەدا رووسەکان زۆر نیگەران بوون، هەستیان بە شکست دەکرد و وایان دادەنا کە رژێمی سووریا دووچاری مەترسی راستەقینە بووەتەوە. ئەورۆژە ئێران دووپاتیکردەوە، کە هێشتا هەل و توانای گەڕانەوەی دەستپێشخەری و پێشڕەوییان بەدەستەوە ماوە. هەر ئەوکات سولێمانی توانی قەناعەت بە بەرپرسە رووسەکان بهێنێت و دووپاتیکردووەتەوە کە ئەوان هەموو کارتەکانی دەستییان نادۆڕێنن“.
سێ لە بەرپرسانی باڵای ناوچەکە دووپاتی دەکەنەوە، کە بەر لە گەشتەکەی سولێمانی بۆ مۆسکۆ لە تەمووزی رابردوودا، چەندین پەیوەندی ئاست بەرز لەنێوان هەردوو وڵات ئەنجام دراوە، ئەو پەیوەندییانەش بوونەتە هەوێنی رێککەوتنێکی نوێی هەردوولا، بۆ زیاترکردنی هاوکاری و پشتیوانییەکانی هەردوولا بۆ رژێمەکەی ئەسەد، کە دووچاری شکستی یەک لەدوای یەک بووبووەوە.
ئێران بەر لە دەستپێکی ئۆپەراسیۆنەکەی رووسیا، هاوکاری ئەسەدی کرد، بە ناردنی چەندین چەکداری شیعە کە بەشداری لە شەڕەکان دەکەن هاوڕێ لەگەڵ سوپاکەی ئەسەد. چەندین ئەفسەری سوپای پاسدارانیشیان وەک راوێژکاری سەربازی رەوانەی سووریا کردووە، کە هەندیک لەوانە کوژراون.
رووسیا، کە هاوپەیمانی هەرە نزیکی سووریایە لە دویا کۆتایی هاتنی جەنگی سارد، چەندین چەک و پێداویستی سەربازی جۆراو جۆری بە سووریا داوە، هەروەک لە ناوەندە نێودەوڵەتییەکانیش سووریا لە هەر بڕیارێکی وڵاتانی رۆژئاوا پاراستووە. بەڵام لەگەڵ ئەوەش نەیتوانیووە رێگری بکات لە هاوکاریکردنی چەکدرانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا، لەلایەن دژەکانی ئەسەد لە ناوچەکە، کە بوونەتە هۆکارێک بۆ کەمکردنەوەی دەسەڵاتەکانی ئەسەد بۆ بۆ یەک لەسەر پێنجی خاکی سووریا، بەهۆی شەڕی بەردەوام کە چوار ساڵە سەری هەڵداوە و بەپێی پێشبینییەکان نزیکەی 250 هەزار کەس بوونەتە قوربانی.
بەرپرسێکی باڵای یەکێک لە وڵاتانی ناوچەکە، کە پەیوەندیدارە بە کاروبارە ئەمنییەکانی ناوچەکە دەڵێت، کە بڕیارە هاوبەشەکەی رووسیا و ئێران بۆ دەستختنی زیاتر بۆ ناوخۆی کاروباری سووریا، لە کۆبوونەوەی نێوان سیرگی لاڤرۆڤی، وەزیری دەرەوەی رووسیا و و رابەری باڵای کۆماری ئیسلام بەر لە چەند مانگێک بڕیاری لێدراوە. زیاتر دەڵێت ”قاسم سولێمانی کە لەلایەن رابەری ئێرانییەوە دیاریکراوە وەک نوێنەری ئێران لە ئۆپەراسیۆنەکە، بۆ گفتوگۆکردن لەسەر وردەکارییەکان سەردانی مۆسکۆی کردووە، هەر لەو کاتیشەوە چەندین جار سەردانی دیمەشقی کردووە“.
حکومەتی رووسیا رایگەیاند، کە بەشداریکرندی لە شەڕی سووریا، لە ئەنجامی وەڵامدانەوەی داواکارییەکی ئەسەد بووە، لە تەموزی رابردوو، کە باسی لەو کێشانە کردبووەوە کە رووبەڕووی سوپاکەی دەبێتەوە، لە داواکارییەش بە راشکاوی گوتبووی کە سوپاکەی دووچاری کەمی هێزی مرۆیی بووەتەوە.
بەرپرسێکی دیاری ناوچەکەش بە رۆیتەرزی گوتووە، کە خامەنەیی نێردەیەکی تایبەتی پلە باڵای ناردووەتە مۆسکۆ بۆ ئەنجامدانی دیار لەگەل ڤلادیمێر پوتینی سەرۆکی رووسیا، پوتینیش گوتوویەتی ”باشە دەچنە نێو شەڕی رووسیا، قاسم سولێمانی بنێرن. بەوشێوەیەش قاسم سولێمانی گەشتێکی بۆ مۆسکۆ کردووە بۆ روونکردنەوەی نەخشەی شانۆکە“.
فڕۆکە شەڕکەرەکانی رووسیا، هەفتەی رابروو کە لە فڕۆکەخانەی لازقییە بڵاوەیان پێکرا، دەستییان کردووە بە فراوانکردنی هێرشەکانیان لە دژی چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا. مۆسکۆ راشیگەیاندووە کە ئامانی هێرشەکانی داعشە. بەلام چەندین هێرشی ئاسمانی رووسی کراوەتە سەر چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا، کە نێو ئەو گرووپە هێرشبۆکراوانەش، ئەو گرووپانە هەن کە لەلایەن دژبەرەکانی ئەسەدەوە هاوکاری دەکرێن، بەتایبەت ئەو هێرشانەش کراونەتە سەر باژووری رۆژئاوای سووریا، کە چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆن چەندین پێگەی گرنگ و ستراتیژیان کۆنتڕۆڵ کردووە.
ئێرانیش گەورەترین هێزی سەربازی خۆی لە سوویا بڵاوەپێکردووە، چەند سەرچاوەیەکی سەربازی بە رۆیتەرزیان گوتووە، کە بە سەدان سەربازی ئێرانی لە کۆتایی مانگی ئەیلول، بۆ بەشداریکردن لە هێرشێکی زەمینی بەرفراوان لە باکووری رۆژئاوای سووریا، گەیشتوونەتە ئەو وڵاتە.
سەرچاوەیەکی باڵای ئیقلیمی و دیاری ناوچەکەش ئاشکرای کردووە، کە نزیکەی سێ هەزار شەڕکەری حیزبوڵڵای لوبنانی، کە لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانی لێ دەکرێت، ئامادەکراون بۆ بەشداریکردن لە شەڕەکان هاوشانی سوپاکەی رژێمی سووریا.
ئەو سەرچاوانە باسیان لەوەش کردووە، کە بەپێی رێککەوتنەکە دەستخستنە ناو کاروباری سووریا لەلایەن رووسیا و ئێرانەوە هاوکات دەبێت، فڕۆکە شەڕکەرەکانی رووسیا پشتیوانی دەکەن لە ئۆپەراسیۆنە زەمینییەکانی سوپای رژێم و چەکدارە ئێرانییەکان وحیزبوڵڵاییەکان. هەر بە پێی رێککەوتنەکەش بڕیار دراوە، کە رووسیا چەکی پێشکەوتووی نوێ بداتە سوپای رژێمی سووریا و پێکهێننای ژووری ئۆپەراسیۆنی هاوبەش، کە ئەو لایەنانە و عێراقیش تیایدا بەشداربێت. یەکێک لە ژوورەکانی ئۆپەراسیۆنی هاوبەش لە دیمەشق دەبێت، ژوورەی عەمەلیاتەکەی دیکەش لە بەغدا دەبێت، کە حکومەتێکی شیعە تیایدا باڵادەستە کە لە ئێران و ئەمریکاش نزیکە.
بەرپرسێکی باڵای ناوچەکەش دەڵێت ”قاسم سولێمانی، زۆربەی کاتەکانی لە سووریایە، یان کار دەکات بۆ هێنانی هاوکاری پتر بۆ دیمەشق، دەتواندرێت قاسم سولێمانی یان لە دیداری بەشار ئەسەد ببیندرێت، یاخود لە یەکێک لە بەرەکانی شەر ببیندرێت، کە وەک سەربازێکی ئاسایی چووەتە بەرەکانی شەڕ“. وەیزری دەرەوەی سووریاش رۆژی دووشەممە رایگەیاند، کە هێرشە ئاسمانییەکانی رووسیا چەند مانگێکە پلانی بۆ داڕێژراوە.
8/10/20015
سوپای توركیا ڕایگهیاند: ” سیستهمه موشهكییهكانی ڕووسیا كهبنكهكانیان لهسوریایه، گێچهڵیان به فڕۆكهكانی توركیا كردووه”.
لهبڵاوكراوهیهكی فهرمی سوپای توركیادا هاتووه: ” فڕۆكهكانی توركیا لهجۆری ئێف-16 بهئاسمانی سنورهكانی سوریادا له دهرچوونێكی ئاساییدا بوون، بهڵام سیستهمهكانی موشهكی ڕووسیا بۆماوهی یهك خولهك و 30 چركه گێچهڵیان بهفڕۆكهكانی توركیا كرد”.
پێشتر سوپای توركیا ئهوهی ئاشكرا كردبوو كه فڕۆكهكانی ڕووسیا دووجار ئاسمانی توركیایان بهزاند. دواتریش فڕۆكهیهكی مێگی نهناسراو، ئاسمانی وڵاتهكهی بهزاند، بهو هۆیهشهوه توركیا باڵیۆزی ئهو وڵاتهی بانگهێشت كرده وهزارهتی دهرهوهو، یاداشتنامهی ناڕهزایی پێدا.
سهبارهت بهو پهره سهندنانهش، سهرۆكوهزیرانی توركیا گوتی: ” ئێمه تێكگیرانی بهرژهوهندییمان لهگهڵ ڕووسیادا نیه، بهڵام بههیچ شێوهیهك سازش لهسهر پاراستنی سنورهكانمان ناكهین”.
ههروهها گوتی: ” ڕووسیا گرووپهكانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا دهكاته ئامانج نهك داعش”.
ههروهها”یهنس ستۆلتبرگ” ئهمینداری گشتی “پهیمانی ناتۆ” ڕاگهیاند: ” ههرگیز ئهوه قبوڵكراو نیه كه ئاسمانی وڵاتێكی تر ببهزێنن. ئێمه هۆشداریمان لهوه دهدا و لێی دهترساین.چونكه ڕووداوی بهو جۆره مهترسی گهوره دهخوڵقێنێت. بۆیه دهبێ دڵنیاببینهوه لهوهی ڕووداوی وا دووباره نابێتهوه”.
8/10/2015
زیاتر لە 40 گرووپ و تاقمی چەکداری نەیاری بەشار ئەسەد لە سووریا داوایان لە وڵاتانی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناڤین کردووە کە هەرچی خێراتر بەرەیەک لەدژی دەستێوەردانەکانی ئێران و ڕووسیا پێک بێنن.
ئەو 40 گرووپ و لایەنە لە بەیاننامەیەکدا بڵاویان کردووەتەوە، پێویستە هەرچی خێراتر وڵاتانی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناڤین لەدژی ئێران و ڕووسیا هاوپەیمانیەتی پیکبێنن و ڕێگری لە دەستێوەردانەکانی ئەو دوو حکوومەتە لە کاروباری وڵاتانی عەرەبیدا بکەن.
ئەمە لە حاڵێک دایە کە گرووپی چەکداریی سوپای بەدری عێراقی کە شیعەن لە بڵاوکراوەیەکی جیادا پشتیوانی لە کار و کردەوەکانی ئێران و ڕووسیا لە سووریا کردووە و پێداگرییان لەسەر بوردومانکردنەکانی فڕۆکە جەنگییەکانی رووسیا کردووەتەوە.
ئەو گرووپە باسیان لەوە کردووە، ئێمە پێشوازی لە فڕۆکە جەنگییەکانی ڕووسیا دەکەین و هیوادارین کە ئێرانیش فرۆکەی جەنگی ڕەوانەی سووریا بکات.
ڕووسیا لەماوەی یەک هەفتەی رابردوودا چەندین هێرشی ئاسمانی لەناو خاکی سووریادا ئەنجام داوە و بە گوتەی بەرپرسانی ئەو وڵاتە، هێرشەکان بۆ سەر داعش بوون.
لە هەمبەردا ئەمەریکا بە چاوی گومانەوە دەروانێتە ئەو ئۆپەراسیۆنە و پێی وایە کە ئەو هێرشانە گرووپەکانی نەیاری بەشاری ئەسەدی کردووەتە ئامانج و زیاتر بە مەبەستی پشتیوانی لە ئەسەد ئەنجام دەدرێن.
7/10/2015
هێزی ئاسمانی توركیا لهبڵاوكراوهیهكی فهرمیدا ئاشكرای كرد كه فڕۆكهیهكی ڕووسی جۆری “مێگ-29” ئاسمانی توركیای بهزاندووهو، بهرهنگاری 8 فڕۆكهی جۆری “ئێف-16″ی توركی بووهتهوه لهئاسمانی توركیادا.
لهبڵاوكراوهكهدا هاتووه: ” جگهله بهزاندنی ئاسمانی توركیا، فڕۆكهكهی ڕووسیا بۆ ماوهی 4 خولهك و 30 چركه، فڕۆكهكانی توركیای خستۆته ژێر كاریگهری ڕادارهكانییهوه”.
ئهمه دووهمجاره فڕۆكهكانی ڕووسیا ئاسمانی توركیا دهبهزێنن. بۆیه سهرۆككۆماری توركیاش له كۆنگرهیهكی ڕۆژنامهنووسیدا گوتی: ” ناتوانین دهستهوسان بین، ڕووسیا بهم كردهوانهی هاوڕێیهتی و دۆستایهتی توركیا لهدهستدهدات”.
ئهم ههواڵانه لهسهروبهندی ئامادهكارییهكانی سوپای ڕووسیادان بۆ ئهنجامدانی هێرشی زهمینی فراوان بۆ سهر ئۆپۆزسیۆنی سوریا. لهم میانهیهدا سهرچاوهكانی “پهنتاگۆن” جهخت لهوه دهكهنهوه كهئاماده سازییهكانی ڕووسیا بۆ هێرشكردنه سهر ئۆپۆزسیۆنن، نهك بۆسهر داعش.
7/10/2015
گوتەبێژی نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆكوەزیرانی عێراق ڕەتی كردەوە، بەغدا و مۆسكۆ سەبارەت بە فراوان كردنی بۆردمانە ئاسمانییەكانی ڕووسیا بۆ سەر مۆڵگەكانی داعش لە ناو خاكی عێراقدا لە دانوستاندا بن.
“سەعد حەدیسی”، گوتەبێژ بە ناوی نووسینگەی ڕاگەیاندنی “حەیدەر عەبادی”، سەرۆكوەزیرانی عێراق، لە لێدوانێكیدا بۆ ماڵپەڕی (مەدا پرێس) ڕایگەیاند: “بنكەی هەماهەنگیی هاوبەش كە لە نوێنەرانی عێراق، ڕووسیا، ئێران و سووریا بۆ ئاڵوگۆڕ كردنی زانیارییەكان پێكهاتووە، دەكەوێتە بواری جێبەجێ كردنەوە، ئەگەر ئامادەكارییەكان تەواو بكرێت و نوێنەری ئەو 4 وڵاتەش بگەنە بنكەكە”. ناوبراو ئەو دەنگۆیانەشی ڕەت كردەوە كە باس لە فراوان كردنی هێرشە ئاسمانییەكانی ڕووسیا بۆ سەر مۆڵگەكانی داعش لە عێراق دەكەن و ڕایگەیاند: “تەنیا پرسی پڕچەك كردنی سوپای عێراق لە نێوان بەغدا و مۆسكۆدا تاوتوێ دەكرێت”.
“ڤالەنتینا ماتفیینكۆ”، سەرۆكی ئەنجومەنی یەكێتیی ڕووسی، جەختی لەوە كردەوە كە وڵاتەكەی تاوتوێی بۆردومان كردنی مۆڵگەكانی داعش لە نێو عێراقدا دەكات، ئەگەر لە لایەنی عێراقییەوە داوای لێبكرێت، بەڵام هێشتا عێراق داوایەكی لەم جۆرەی نەكردووە.
ڕۆژی 30/9/2015، وەزارەتی بەرگریی ڕووسیا ئاشكرای كرد، فڕۆكە جەنگییەكانیان یەكەمین هێرشی ئاسمانییان لە سنووری جوگرافیی سووریادا كردووەتە سەر ڕێكخراوی توندڕەوی داعش.
7/10/2015
بە مەبەستی تاوتوێ كردنی چەند پرسێك سەبارەت بە شەڕی داعش لە عێراقدا، نوێنەری تایبەتیی سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بۆ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لە دژی داعش گەیشتە بەغدا.
باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە عێراق ڕایگەیاند، ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە 6/10/2015، “جۆن ئالێن”، نوێنەری تایبەتیی “باراك ئۆباما”ی سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لە دژی داعش، گەیشتووەتە شاری بەغدای پایتەختی عێراق. ئەوەشی ڕوون كردەوە كە ئامانجی سەردانەكەی ئالێن بۆ بەغدا، ئەنجامدانی كۆبوونەوەیە لەگەڵ بەرپرسانی سیاسی و ئەمنیی عێراقی. جەختیش لەوە كراوەتەوە: “ئاڵێن لە كۆبوونەوەكاندا تاوتوێی پاڵپشتیی هاوپەیمانان بۆ عێراق لە دژی داعش و دواپێشهاتەكانی ناوچەكە دەكات”، بەڵام هیچ ئاماژەیەك سەبارەت بە ئەگەری هاتنی ناوبراو بۆ هەرێمی كوردستان نەكراوە.
ئەم سەردانەی جۆن ئالێن لە كاتێك دایە كە حكوومەتی فیدڕالیی عێراق، چووەتە نێو ڕێككەوتنێكی چوار قۆڵییەوە لەگەڵ وڵاتانی ڕووسیا، سووریا و ئێران بۆ شەڕی دژ بە داعش كە ئەو 3 وڵاتەی دیكە، بە نەیاری ئاشكرای ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە قەڵەم دەدرێن.
7/10/2015
سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند " ئێران هاوشێوەی داعش هەڕەشەیە بۆسەر رۆژهەڵاتی نێوەڕاست". جەختیشیکردەوە، رێککەوتنی نێوان ئێران و وڵاتانی پێنج کۆ یەک خراپترین ریککەوتن بووە.
رۆژی پێنجشەممە 1 ی تشرینی یەکەمی 2015 ،لە گوتارێکدا، کە لە کۆمەڵەی گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان پێشکەشیکرد، بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند" ئیسرائیل بەرامبەر بە هەر دەستدرێژییەک ئامادەیە بەرگری لەخۆی بکات، بەرپەرچی هەر هەوڵێکی ئێرانیش دەدەینەوە، کە ئامانج لێی تێکدانی ئاسایشی ئیسرائیل بێت". جەختیشکردەوە، ئێران خوازیاری ئەوەیە ئیسرائیل لەسەر نەخشە رەشبکاتەوە.
سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل گوتیشی " ئێران چەکی زۆری رەوانەی سووریا کردووە و رۆلی تێکدەرانە لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەگێڕێت". ناتانیاهۆ، لە گوتارەکەیدا هاوشێوەی داعش وەسفی ئێرانی کرد و راشیگەیاند" ئێران و داعش هەڕەشەن بۆسەر وڵاتانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست".
ناتانیا هۆ ئاماژەی بەوەشدا، كە بەستنی رێککەوتننامەی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران خراپترین کاربووە وڵاتانی رۆژئاوا و ئەمریکا ئەنجامیان داوە.
6/10/2015
سهرچاوه باڵاكانی “پهنتاگۆن” ههموو لایهكیان ئاگاداركردهوه لهوهی لهماوهی چهند ڕۆژی داهاتوودا، هێزهكانی ڕووسیا هێرشی بهرفراوانی زهمینی ئهنجام دهدهن. لهم میانهیهشدا ڕووسیا چهك و پێداویستی بۆ ئهنجامدانی ئهو هێرشه ناردووهته سوریا. هێرشهكهش بۆسهر ئۆپۆزسیۆنی سوریا دهبێت نهك بۆسهر ڕێكخراوی داعش.
سهرچاوهكانی پهنتاگۆن پێداگری لهوه دهكهن كه موشهك و سیستهمی رۆكێتی پێشكهوتوو، لهگهڵ تۆپی قورس و مووشهكی جۆری”ئێم.ئێڵ.ئاڕ.ئێس” و”بی.ئێم.30″ كهبهوردترین سیستهمی مووشهكی لهقهڵهم دهدرێن، ڕهوانهی سوریا كراون. لهناوچهكانی نێوان حومس و ئیدلب كهوتوونهته بهرچاوی دهزگا پهیوهندیدارهكانی ئهمریكا. ناشزانرێت ئایا ئهو پێداویستیانه لهو شوێنانه دهمێننهوه، یان دهبرێنه شوێنی تر بۆ دهستكردن بههێرشهكه.
بهڕای یهكێكی تر لهسهرچاوهكانی وهزارهتی بهرگری ئهمریكا، ئهمریكا پێی وایه ئهو ههنگاوه پهلهكردنه له كردهوهی زهمینیدا. ئامانجهكهش ئۆپۆزسیۆنی سوریایه نهك داعش. لهماوهی چهند ههفتهی ڕابردوودا دهزگای ههواڵگری ئهمریكا وێنهی چهندین تۆپ و پێداویستی و مووشهكی له لازقییه تۆماركردوه، لهسهرهتاوه ههڵسهنگاندنهكان بۆ ئهوه دهچوون كه بۆ پاراستنی ئهو بهندهره نێردراون، بهڵام ئێستا جوڵهیان پێكراوه، ئهوهش ئاماژهیه لهسهر دهستكردن بههێرشی زهمینی لهماوهی چهند ڕۆژی نزیكی داهاتوودا.
هاوكات “پهنتاگۆن” ڕوونی كردهوه، كه ڕووسیا ئامێری تهشویشی ئهلیكترۆنی گهیانده سوریا.
6/10/2015
ھاتنی رووسیا بۆ ناو ھاوپەیمانێتییە کۆنەکەی ئێران و سووریا لە شەڕی داعش، حزبە کوردستانییەکان دابەش دەکا، بە بڕوای چاودێرانی سیاسی، ئەو ھاتنەی رووسیا بۆ نێو ھاوپەیمانێتەکە، وا دەکات ئەو لایەنانەی پێشتر بە شەرمەوە باسی لایەنگریی خۆیان بۆ سووریا و ئێران و عێراق دەکرد، ئێستا بە متمانەوە باسی گرنگیی ئەو ھاوپەیمانیەتە بکەن، بەتایبەتی بەشێک لە سەرکردەکانی یەکێتی، لە ھەندێ کۆڕ و کۆبوونەوەی ناوخۆییدا، ئاماژەیان بەوە کردوووە کە لەگەڵ پووکانەوەی رۆڵی ئەمریکا لە ناوچەکە کارتەکانی دەستی پارتیش دەسووتێن.
چاودێران پێشبینیی ئەوەش دەکەن، بە ھۆی بەشداریی رووسیا لە ھاوپەیمانیەتیی سووریا، ئێران، عێراق، دواجار کاریگەریی ھەژموونی ئەو وڵاتە بەسەر ھەندێ لە پارتە سیاسییەکانی کوردستان دروست بێت و بە شێوەیەکی ئاشکرا و ڕاستەوخۆ، پشتیوانی لەو ھاوپەیمانییە بکەن. بەڵام لەم بارەیەوە بەرپرسێکی پارتی رای دەگەیەنێت کە لەوەشدا ئەو حزبانە بە ھەڵەدا چوون، ئەگەر پارتی پەیوەندییەکی ھاوسەنگیشیس لەگەل سووریا و عێراق و ئێران نەبووبێت. ئەوا لەگەڵ خودی رووسیادا تێگەیشتنێکی ستراتیژییانە بۆ رۆڵی پارتی لە ھاوکێشە سیاسییەکان ھەیە.
بەکر حەمەسدیق، چاودێری سیاسی و پەرلەمانتاری پێشووی یەکگرتووی ئیسلامی لە بەغدا، بۆ (باس) ڕای گەیاند، ئەو ھاوپەیمانیەتییە نوێیە کاریگەریی لەسەر دابەشکاریی حزبە سیاسییەکانی کوردستاندا دەبێت و دابەشیان دەکا و گوتی: “ئەوانەی لە بەرژەوەندیی ئێران و شیعەوە نزیکن، خۆیان دەدەنە پاڵ ڕووسیا و ئەوانەشی لە تورکیا و ئەمریکاوە نزیکن، لە میحوەری ئەمریکا و ھاوپەیمانان دەمێننەوە”.
ھێمای بۆ ئەوەش کرد، ئەگەر لایەنەکان بە ڕاستەوخۆ خۆدانە پاڵ لایەکیان ڕانەگەیەنن، ئەوا بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ لەگەڵیدا دەبن، چونکە بەرژەوەندییە سیاسییەکانیان وا دەخوازێ و گوتیشی: “یەکێتی و پارتی، میحوەربەندییەکانیان دیارە، بۆ گۆڕان و ئیسلامییەکانیش ئەوا ھەوڵ دەدەن خۆیان لەو بابەتە بشارنەوە، لەگەڵ ئەوەشدا ناتوانن نەکەونە ژێر کاریگەریی ئەو دوو ھاوپەیمانییەتییەوە”.
پێوەند بەم باسە، ئارێز عەبدوڵڵا، ئەندامی سەرکردایەتیی یەکێتی و پەرلەمانتار لە بەغدا، بۆ (باس) ڕای گەیاند، ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست لە گۆڕانکارییەکی گەورەدایە و تا ئێستا جیاوازیی سیاسەتەکانی ئەمریکا و ڕووسیا ئەگەر بەئاشکرا دەرکەوتبن، بەڵام لەمەودوا بە واقیعی پراکتیزە دەکرێن و گوتی: “جەمسەری ڕووسیا جەمسەرێکی گەورەیە، بەڵام تا ئێستا دیار نییە تا چەند دەیەوێ خۆی لە کاروباری عێراق و ھەموو ناوچەکە ھەڵقورتێنێ. واتە بە ھۆی نەبوونی بەرچاوڕوونی، نازانرێ ئەو جەمسەرە سەبارەت بە کورد ئەجێنداکانی چی دەبن، لەبەرئەوە زۆر گرنگە سەرکردایەتیی کورد بە وریاییەوە سەیری ھاتنە پێشەوەی ئەو جەمسەرە بکات، چونکە من پێموانییە بە ھیچ شێوەیەک ئەو جەمسەرە لە دژی بەرژەوەندییەکانی کورد بێت، تەنیا پێویستە کورد بزانێ چۆن مامەڵەی لەگەڵدا دەکا و بتوانێ بەرژەوەندییەکانی لەگەڵدا بگونجێنێ”.
ئارێز عەبدوڵا گوتیشی: “خاڵی ھاوبەشی ھەردوو جەمسەرەکە، ڕووبەڕووبوونەوەی داعشە، دەکرێ کورد لەو خاڵەدا خۆی لەگەڵ ھەردوو جەمسەرەکە ڕێک بخات، بۆیە ئەوە دەوەستێتە سەر کورد، کە چۆن یارییەکە دەکا”.
ئەو سەرکردەیەی یەکێتی پێشی وابوو، کە تورکیا کۆسپێکی گەورەی بەردەم مافەکانی گەلی کوردە و ھاتنە پێشەوەی ئەو جەمسەرە، ھەژموونەکانی ئەو وڵاتە دەباتەوە قاڵبی خۆی و دەڵێ: “خاڵێکی ھاتنە پێشەوەی ڕووسیا، کورتکردنەوەی دەستی تورکیا دەبێت لە سووریا، ھەروەھا تورکیا ناچاریش دەکات بەتەواوی بێتە بەرەی دژە تیرۆرەوە، جگە لەوەش ئەوە دەبێتە ھۆی ھاتنە پێشەوەی چینیش بۆ ڕووبەڕووی تیرۆر، کە ئەوەش خاڵێکی ئیجابییە”.
جەختی لەسەر ئەوەش کرد، کە جەمسەری ڕووسیا و ئەمریکا، چەند خاڵێکی ناکۆک لە نێوانیاندا ھەیە، ئەوەی ڕوون بووەتەوە ئەوەیە، ڕووسیا لەگەڵ مانەوەی ئەسەدە و ئەمریکا لە دژیەتی، دەکرێ کورد لەو خاڵە جیاوازانەدا ھاوسەنگییەک بدۆزێتەوە.
ھەر سەبارەت بەو ھاوپەیمانیەتییە نوێیە، فەرید ئەسەسەرد، ئەندامی سەرکردایەتیی یەکێتی لە وتارێکیدا لە ژمارەی ڕۆژی دووشەممەی ٥/١٠/٢٠١٥ی (کوردستانی نوێ )ی زمانحاڵَی حزبەکەی، بەناونیشانی (ئاسۆیەکی نوێ لە ناوچەکەدا پاش ھاوپەیمانیەتییە چوار قۆڵییەکە) نووسیویەتی: “گومانی تێدا نییە کە پێکھێنانی ھاوپەیمانییەکی نێودەوڵەتیی چوار قۆڵی لە نێوان روسیا و ئێران و سووریا و عیراق، بووەتە ھۆی گۆڕینی ھاوکێشەی ناوچەکە بە شێوەیەکی دراماتیکی”.
ئەسەسەرد ئاماژەی بەوەش داوە، کە “دیدی ڕووسیا ڕوونە، بەڵام ئەمریکا ستراتیژێکی سەرلێشێواو پیادە دەکا”.
دەشڵێت: “یەکێک لە ھۆکانی سەغڵەتبوونی ئەمریکا، ئەوەیە، کە پێیوایە ھێشتا زووە ڕۆڵێکی گەورە لە ناوچەکەدا بە ئێران بدرێ، بەڵام ڕووسیا لەو گۆشەنیگایەوە سەیری مەسەلەکە دەکا، کە ھاوپەیمانییە چوارقۆڵییەکە بەبێ ئێران، ھیچ بایەخێکی نییە”.
ئەو سەرکردەیەی یەکێَتی ئاماژەی بەوەش داوە، کە ئەم ھاوپەیمانییە چوارقۆڵییە، ئەوەندەی پرسەکە پەیوەندیی بە جەنگی دژی داعشەوە ھەیە، لە قازانجی ھەرێمی کوردستاندا دەبێ، بەتایبەتی کە ھەرێمی کوردستان و ھاوپەیمانییە چوار قۆڵییەکە، لە ئامانجی کۆتاییدا، کە تێکشکاندن و لەناوبردنی داعشە، ھاوئامانجن. ھەروەھا کوردی ڕۆژئاواش لەم ھاوپەیمانییەتییە سوودمەند دەبن. لەلایەک ھەڕەشەی داعشیان لەسەر لادەچێ و لەلایەکی ترەوە لە فشار و مەترسیی تورکیا ڕزگاریان دەبێ، سەرباری ئەوەی کە ھاوپەیمانییەکە ھەڵوێستێکی دۆستانەی بەرامبەر بە مافەکانی کورد لە سووریا ھەیە.
لای خۆیشیەوە ئەبوبەکر عەلی، ئەندامی سەرکردایەتیی یەکگرتووی ئیسلامی بۆ (باس) ڕای گەیاند، کە ئەوان بەرژەوەندیی کورد لە ھاوپەیمانیەتیی ڕووسیدا نابینن و گوتی: “لەگەڵ ئەوەی کورد بەرژەوەندیی لەو ھاوپەیمانیەتییەدا نییە، بەڵام ناشنوانێ ڕووبەڕووی ببێتەوە”.
جەختی لەسەر ئەوەش کرد، کە ڕووسەکان بە سروشتی خۆیان دژ بە ئازادیی میللەتانن و گوتیشی: “ڕووسەکان لەگەڵ مانەوەی سنوور و ئیستیبداددان، لەگەڵ ئەوەشدا پێویست ناکات کورد بە زەقی دژایەتیی ئەو ھاوپەیمانییەتییە بکات و تەنیا دەکرێ لەگەڵیدا نەبێت، چونکە شوێنی کورد لە بەرەی بەرامبەردایە”.
لەلایەکی دیکە و پەیوەست بەم پرسە، عەلی عەونی، ئەندامی سەرکردایەتیی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ (باس) ئاماژەی بەوە دا، کە ئەوان چاوەڕوانی ئەوە بوون ڕووسیاش لە چوارچێوەی ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتیدا، شەڕی داعش بکات، نەک بە ھاوپەیمانییەکی دیکەوە بێتە شەڕەکەوە و گوتی: “ھەڵوێستی ڕووسیا ڕوونە کە پشتیوانی لە مانەوەی ئەسەد دەکات، ڕوونیشە ھاوپەیمانییەتییەکە ململانێی ڕووسیایە لەگەڵ ئەمریکا بۆ سەرلەنوێ دابەشکردنەوەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست”.
بەڵام ئەو بەرپرسەی پارتی نەیشاردەوە کە ئەگەر لایەنەکان پێیان وایە پارتی بەم ھاوپەیمانێتییە کارتەکانی دەستی دەسووتێن لەوەشدا بە ھەڵە تێگەیشتوون لە ماوەی رابردووشدا ئەگەر پارتی پەیوەندییەکی ھاوسەنگی لەگەڵ ھەریەک لە سووریا و عێراق و ئێران نەبووبێت خودی رووسیا تێگەیشتنێکی ستراتیژییانەی بۆ رۆڵی پارتی لە ھاوکێشە سیاسییەکان ھەیە.
لە دواجاریش ھێمای بۆ ئەوەش کرد، کەوا بەپێی ئەزموونەکان و گوتیشی: “ئێمە لەگەڵ ڕێکخستنی ناوماڵی کوردداین، ئەویش بە خوڵقاندنی سیاسەتێکی سەربەخۆیانە و سوود وەرگرتن لە ھاوپەیمانییەتییەکان”.
6/10/2015
ئاژانسێکی هەواڵیی نیمچە فەرمیی حکوومەتی تورکیا وردەکاریی بۆردوومانەکانی ئەمڕۆی هێزی ئاسمانیی وڵاتەکەی بۆسەر بارەگاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) ئاشکرا دەکات.
بەپێی زانیارییە بڵاوکراوەکان لە ئاژانسی ئەنادۆڵ، لە کاتژمێر 8ـی ئێوارەی شەممەوە تاوەکو کاتژمێر 2:30 خولەکی بەرەبەیانی ئەمڕۆ یەکشەممە 4ـی تشرینی یەکەم، 9 فڕۆکەی F16ـی تورکیا، 17 بارەگای پەکەکەیان لە ناوچەکانی ھەفتانین و مەتین لە پارێزگای دهۆک و بناری قەندیل لە پارێزگای هەولێری باشووری کوردستان بۆردوومان کردووە.
ئاژانسەکە هەروەها بڵاویکردووەتەوە، کە رۆژی شەممە سوپای تورکیا ھێرشی زەمینی و ئاسمانی بۆ سەر بارەگاکانی پەکەکە لە پارێزگای ھەکاری لە باکووری کوردستان ئەنجامداوە و لە پارێزگای قەرسیش، چوار فڕۆکەی جەنگیی F4 بۆردوومانی ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی گەریلاکانی پەکەکەیان کردووە و ”11 ئامانجیان پێکاوە“.
5/10/2015
لە حاڵێكدا هەڕەشە و لێدوانە توندەكانی بەرپرسانی سیاسی و سەربازیی ئێران لەدژی حكوومەتی سعوودیە زیادیان كردووە، كەچی دیپلۆماتێكی پێشووی ئێران 6 ئەفەسەری سوپای پاسداران بە هۆكاری سەرەكیی رووداوەكەی مەكە تۆمەتبار دەكات.
ئەم هەڕەشانەی حكوومەتی ئێران لەدژی سعوودیە و بە تاوانبار زانینی ئەو وڵاتە لە بەرانبەر رووداوەكەی رۆژی عەرەفەی مینا، سەرەتا لە خودی خامنەیی رێبەری ئێرانەوە دەستی پێكرد.
ئەم هەڵوێستانەی ئێران لە كاتێك دان كە “فەرزاد فەرهەنگیان” دیپلۆماتی پێشووی ئێرانی حكوومەتی تارانی بەوە تۆمەتبار كردووە كە 6 ئەفەسەری سوپای پاسداران كە لەناو حاجیەكاندا بوون بە مەبەستی تایبەت سیناریۆیەكیان رێكخستووە و ویستوویانە خۆپیشاندا رێك بخەن و ئەو كارەساتە رووی داوە.
ئەو دیپلۆماتە پێشووەی ئێران كەلە وێبلاگی تایبەتیی خۆی بە زمانی عەرەبی ئەم زانیارییانەی بڵاو كردووەتەوە، نووسیویە: “پێش لە بەڕێوەچوونی فەریزەی حەج ئەمن لەبارەی ئامانجی ئۆپەراسیۆنی تیرۆریستیی حكوومەتی ئێران لەناو رێوڕسەمی حەج هۆشداریم دابوو و بەپێی ئەو سەرچاوانەی كە پێشتر بڵاوم كردوونەتەوە، لەمە خاترجەمم و پاش رووداوەكەش لەلایەن حكوومەتی ئێران و بەتایبەت خامنەییەوە هەندێ هەڵوێست گیرانەبەر كە دوورن لە هەموو عورف و پڕەنسیپێكی سیاسی و دیلۆماسی و ئەمانەش بۆ شاردنەوەی راستییەكان بوو.”
فەرزاد فەرهەنگیان پێش لە جیابوونەوەی لە حكوومەتی ئێران، وەك راوێژكار لە وەزارەتی دەرەوەی ئێران كاری كردووە، دواتر لە باڵیۆزخانەكانی ئێران لە دوبەی، بەغدا، یەمەن و مەغریب كاری كردووە و دوایین بەرپرسیارێتیشی جێگری باڵیۆزی ئێران بووە لە بەلجیكا.
فەرهەنگیان بەوپەڕی خاترجەمییەوە دەڵێت: “گومانی تێدا نییە لێكۆڵینەوە لەبارەی رووداوەكەی مینا ئێران مەحكووم دەبێت، چونكە گومانی تێدا نییە ئەو رووداوێكی تیرۆریستی بوو، نەك ئاسایی. چونكە زیاتر لە 5 هەزار كەس لە ئەندامانی سوپای پاسداران لەناو حاجییە ئێرانییەكاندا بوون، دەنووسێت، سیناریۆكە وا داڕێژراوە كە هەرچی رێژەی كوژراوەكان زیاتر بێت باشترە و دواتریش خۆپیشاندانێك لەگەڵ ئۆپەراسیۆنی توندوتیژئاسا رێك دەخرێت، بەڵام خێرایی و وریایی هێزە ئەمنییەكانی سعوودیە لە كۆنترۆڵكردنی رووداوەكە پیلانەكەی ئێرانی پووچەڵ كردەوە.”
ئەو دیپلۆماتە پێشووەی ئێران ناوی 6 ئەفەسەرەكەی سوپای پاسداران كە رێكخەر و بەرپرسی ئەو رووداوە بوون و فەرماندەی باڵای سوپاش بوون و تایبەت بۆ خۆپیشاندان و شێواندنی فەریزەی حەج دەستنیشان كرابوون بەم چەشنە ناو دەبات:
1 ـ عادڵ سەید جەواد مووسەوی 2 ـ عەبدولباری مستەفا بەختی 3 ـ مستەفا نەعیم عەبدولباری 4 ـ محەمەد سەید عەبدوڵڵا 5 ـ سالم سەباح عاشوور 6 ـ كازم عەبدولزەهرا خرەدمەندان.
لە درێژەدا دونووسێت: ” ئەوانە چەند فەرماندەیەكی پلە باڵای “یەكەی 400″ی سوپای پاسدارانن كە بەرپرسی ئۆپەراسیۆنە دەرەكییەكانی سوپای پاسداران بوون كە راستەوخۆ لەلایەن نووسینگەی خامنییەوە رێبەری كراون.”
لە رۆژانی رابردوودا راگەیەنەكانی ئێران نەتەنیا هێرشێكی فراوانیان كردە سەر سعوودیە، بەڵكوو بە شێوەیەكی توندوتیژ هەموو عەرەبیان تۆمەتبار كرد و بە دروشمی نەژادپەرستانە و نابەجێ هێرشیان كردە سەر سعوودیە و وڵاتانی عەرەبی ناوچەكە و تەنانەت هەڕەشەی داخرانی تەنگەی هورمزیان كردووە.
5/10/2015
دوای چالاکییە سەربازییەکانی رووسیا لە سووریا و دروستکردنی هاوپەیمانێتیی لەنێوان رووسیا، ئێران و سووریا، ئەمریکا دەیەوێت پلانێکی فراوانتر بۆ فشاری زیاتر خستنەسەر داعش جێبەجێبکات، چونکە پێی وایە ئامادەییە سەربازییەکانی رووسیا لە سووریا نابێتە هۆی لاوازبوونی داعش، بەڵکو رووسیا ئامانجی پشتیوانیکردنە لە ئەسەد و ئەو ئامانجەش وادەکات ئەسەد بەهێزتر بێت و ئۆپۆزیسیۆن لاوزبێت، بەمەش گرووپی داعش کەڵک لەو هاوکێشە رووسیە وەردەگرن.
میدیاکانی ئەمریکا ئاشکرایان کردووە، کە باراک ئۆباما سەرۆکی ئەمریکا سەرقاڵی ئامادەکاری پلانێکی تۆکمەیە بۆ هێرشکردنە سەر داعش بەڕێگای زەمینی، ئەو هێرشەش کورد بە شێوەیەکی سەرەکی بەشداری تیدا دەکات و هەزاران چەکداری عەرەبیش کە سەر بە ئۆپۆزیسیۆنی سووریان بەشداری تێدا دەکەن.
زانیارییەکان ئەوەیان ئاشکراکردووە، ئۆباما هەفتەی رابردوو پەسەندی دوو هەنگاوی نوێی جەنگی لە سووریا کردووە، کە ئامانج لێی فشاری زیاترە بۆسەر داعش لە سووریا، هەربۆیە ئۆباما بۆ یەکەمین جار راستەوخۆ بە فەرمی داوای لە پێنتاگۆن کردووە، چەک و تەقەمەنی زیاتر بداتە هێزە زەمینییەکان کە شەڕی دژ بە داعش دەکات لە سووریا، هەنگاوی دووەمیش چڕکردنەوەی هێرشە ئاسمانییەکانە لەوکاتەی ئەو هێزانە دەست بە هێرش دەکەن.
سەرچاوە ئەمریکیەکان ئاماژە بەوە دەکەن، ئەو هێرشانە لە باکووری رۆژهەڵاتی سووریاوە دەستپێدەکەن، واتە لە ناوچەکانی رۆژئاوای کوردستانەوە، ئەگەر هەیە هێرشەکانیش لە کۆبانێوە بەرەو رەقە دەست پێبکرێت.
لەو پلانەشدا 3 تا 5 هەزار چەکداری عەرەبی سەر بە ئۆپۆزییسۆن بەشدارییان پێدەکرێت و پەیوەندی بە هیزێکی 20 هەزاری شەڕڤانانی کوردەوە دەکەن، هاوکات نزیکەی 12 فڕۆکەی جەنگی ئەمریکاش ئامادەکراون بۆ پشتیوانیکردنی ئاسمانی لەو هێرشانەی کە دەکرێنە سەر ناوچەکانی رەقە، کە بە پایتەختی خەلافەتەکەی داعش دادەنرێت.
جگە لەوەش ئەمریکا پلانێکی دیکەی داناوە و لەو پلانەدا بەدرێژایی 96 کم سنوورەکانی نێوان تورکیا و سووریا چاودێری دەکەن و ژمارەیەک چەکداری دیکە ئەو ئەرکەیان دەبێت بۆ ئەوەی داعش لەو سنوورانەوە هیچ هاوکارییەکی پێنەگات.
لەو پلانەدا ئەمریکا رۆڵیکی زیاتری بە کورد داوە، میدیاکانیش دەڵێن، شەڕڤانانی کورد لە تاقیکردنەوەکانی ئەمریکا سەرکەوتووبوون و دڵسۆزی ئەوان بۆ واشینتۆن ئاشکرابووە.
بەرپرسێکی پێنتاگۆن کە ناوی ئاشکرا نەکراوە لەو بارەیەوە دەڵێت، ئەم پلانە پەیمانی گۆڕانکاری دینامیکی لەگەڵ خۆیدا هەڵدەگرێت لە بەرەکانی جەنگدا. بەڵام بەرپرسە سەربازییەکانی ئەمریکا ئامادەنین لێدوان لەسەر وردەکاری هێرشەکان بدەن و دەڵێن، نایانەوێت ئەو لێدوانانە لەلایەن داعشەوە کەڵکی لێوەربگیرێت و بزانن چۆن هێرشیان دەکرێتە سەر.
6/10/2015