تهلهفزیۆنی فهرمی ئێران ئاشكرای كرد كهلایهنگرانی "حهسهن ڕۆحانی" سهرۆككۆماری ئێستای ئێران، نزیكن لهوهی ههموو كورسییهكانی تاران بهرنهوه.ئهوهش لهدوای جیاكردنهوهی 90%ی دهنگهكان. بهڵام باڵی پاریزگارهكان بهسهرۆكایهتی"غوڵام عهلی حهداد" پلهی 31ی بهدهست هێناوه، ئهوهش مانای دۆڕانیانه لهههڵبژاردنهكاندا.
بهپێی ڕاپۆرتی تهلهفزیۆنی فهرمی ئێران، ئاماژهی بهوهكرد كه لیستی"ئومێد" كهڕۆحانی دروستی كردوو، پێكهاتووه لهههموو ڕیفۆرمخواز و میانهڕهوهكان، سهركهوتنێكی زۆر گهورهی لهتاراندا بهدهست هێناوه. چونكه توانیویهتی ههر 30 كورسییهكهی تاران بهرێتهوه.
ئهو ئاماره لهدوای جیاكردنهوهی 90%ی دهنگهكانه، هاوكات سهرۆكی لیستی پارێزگارهكان پلهی 31ی بهدهست هێناوه، ئهگهر ئهو ئامارانه بهفهرمی پشتڕاست بكرێنهوه، ئهوا پارێزگارهكان توشی نسكۆیهكی زۆر گهوره بوون.
یهكێك لهتاكتیكهكانی ڕیفۆرمخوازهكان، ئهوهبوو چهند كهسایهتییهكی پارێزگاریان خستبوه ناو لیستهكهیانهوه، سهرجهمی ئهو پارێزگارانهی كهله لیستهكهدا بوون دهرچوون و ئهنجامی گرنگیان بهدهست هێناوه.
29/2/2016
"موحسین جهلال پور" سهرۆكی ژووره بازرگانییهكانی ئێران ئاشكرای كرد كهلهكۆتایی مانگی داهاتوودا سهرۆككۆماری ئێران سهردانی سێ وڵات دهكات كهیهكێكیان عێراقه.
بهگوێرهی ئاژانسی"تهسنیم" له ههفتهی دووهمی مانگی داهاتووی ئێرانیدا، سهرۆككۆماری ئێران دهست بهگهشت بۆ سێ وڵات دهكات، لهوانه پاكستان، عێراق و نهمسا.
بهگوێرهی سهرچاوهكان، حهسهن ڕۆحانی لهسهردانهكهی عێراقدا سهردانی مهزاره پیرۆزهكانی نهجهف و كهربهلا دهكات.
لهمیانهی ئهو سهردانهدا، شاندێكی باڵای ئابووری هاوڕێیهتی سهرۆكی ئێران دهكهن.
شیاوی باسه سهردانهكهی ڕۆحانی له26/3 دهست پێدهكات و 1/4/2016بهردهوام دهبێت. لهعێراقیشهوه ڕاستهوخۆ بهرهو ڤییهننا بهڕێ دهكهوێت.
29/2/2016
سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان ڕایگەیاند، سەربەخۆیی بۆ هیچ وڵاتێک نەخراوەتە سەر سینییەکی زێڕێن و پێشکەش کرابێت، بەڵکو دەبێت میللەتەکان خۆیان داوای بکەن.
“محهمهد حاجى مهحمود”، سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان، له لێدوانێکی تایبەت بە (باسنیوز)، ڕایگهیاند: "هیچ وڵاتیک سەربەخۆیی نەخستووەتە سەر سینییەکی زێڕین و پێشکهشى میللهتێکى ترى کردبێت، دهبێت میللهت خۆى داواى بکات، تائێستا کورد بهشێکه له عێراق، کورد کاتێک داواى کۆنفیدڕاڵى یان سهربهخۆىی دهکات، مهرج نییه ئەو داواکارییە بە مانای شەڕ لەگەڵ عێراق بێت و به شهڕ جیا بێنهوه، ڕهنگه لهم قۆناغهى ئێستادا بتوانین به گفتوگۆ داواى سهربهخۆىی بکهین”. ئەوەشی ڕوون کردەوە کە واقیعێک له عێراقدا هەیە و سێ بهش، ئێستاش سوپاى هاوبهش لە عێراقدا نهماوه، شیعه حهشدى شهعبى ههیه و سوننه پاسهوانى نیشتمانى هەیە، کوردیش پێشمەرگەی بۆ پاراستنی خۆی هەیە، له ڕووى ئابووریشهوه ههر لایهک سهربهخۆیی بۆ خۆى ههیه، ئهمانه ههموو زهمینه خۆش دهکات بۆ کورد، تا ههنگاوى گهورهتر بنێت، به تایبهتىش تێکچوونى بارودۆخى ناوچهکه، چونکه ههمیشه ههر وڵاتێک هەوڵی سەربەخۆیی دابێت، سوودى له تێکچوونى ناوچهکه وەرگرتووە.
محەمەدی حاجی مەحمود باسیشی لەوە کرد: “ئێستا کورد لهگهڵ عێراق گفتوگۆ بکات و چارهسهرى کێشهکان به گفتوگۆ بکرێت، ئهوه ناگهیهنێت ڕێ بگرێت لهوهى کورد ئامانجێکى ههیه که دهوڵهتى سهربهخۆیه، بهڵکو ئەم هەوڵە بۆ ئهوه بێت که ڕازى بکرێن. ئهمریکى و ئهورووپى دهڵێن کورد دهوڵهتى ههبێت یان دهوڵهتى نهبێت، که کهوته گفتوگۆ، ماناى ئهوهیه دهبێت کورد دهوڵهتى ههبێت، بۆیه چهنده گفتوگۆ بکهین ئهو کهسانه ڕازى بکهین که شهریکمانن لهو ڕێگهیهوه دهتوانین به گفتوگۆ بگهینه ئهنجام نهک به شهڕ".
لەبارەی ڕیفراندۆمیشەوە، سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان ئاماژەی بەوە کرد: “ئهوهى له کۆبوونهوهى لایهنه سیاسییهکان ئهنجام درا، لهسهر مهسهلهى ڕیفراندۆم، کهس نهبوو دژى ڕیفراندۆم بێ، بهڵام بۆچوونى جیاواز هەبوو، ههندێک دەیانگوت کاتهکهى کهى بێت بۆ ئهنجامدانى و ههندێکى دیکە دەیانگوت شێوهى ڕیفراندۆمهکه چۆن بێت؟ ئایا کێشهمان بۆ درووست نابێت؟ له کوێوه دهست پێ بکهین؟ لهسهر ئهوانه بۆچوونى جیاواز ههبوو، ئهگینا کورد مافى ئهوهى ههیه کە ڕیفراندۆم بکات. ههندێکمان ڕامان وابوو کە ئهگهر ڕیفراندۆم بکرێت، دهبێت پێش ههڵبژاردنى ئهمریکا بکرێت، دهبێت پێش ئازاد کردنى مووسڵ بکرێت". ئەوەش ناشارێتەوە کە ئەگەر مووسڵ و ڕەقە لە داعش پاک بکرێتەوە، ”یارییەکە” کۆتایی دێت، بۆیه داوا دەکات، پێش ئهوهى مووسڵ ئازاد بکرێتەوە، کورد زۆر مهسهلهى خۆى یهکلاىی بکاتهوه، ئینجا بهشدارى له ئازاد کردنى مووسڵدا بکات.
لە بارەی پشگیری ئەمەریکا بۆ ڕیفراندۆم، سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان رایدەگەیەنێت: “ئهوان ناڵێن به کورد ڕیفراندۆم بکهن یان مهیکهن، ئهوان ڕێز له ڕا دهگرن، دهبێت کورد خۆى بڕیار بدات ڕیفراندۆم بکات یان بڵێت لهگهڵ بهغدا دهمینێمهوه یان نامێنێمهوه، سهربهخۆیم دهوێت یان نامهوێت بۆ ئهمه بڕیاره له دهستى کورد خۆیهتى. کورد دهتوانێت له ڕووى دبلۆماسییهوه، چهند وڵات دهتوانێت پشتگیریت بکات، دواتر داوا له ئهمریکا دهکهیت من ئهگهر دهوڵهت ڕابگهیهنم، پشتگیریم لێ دهکهیت، سێ حاڵهت ههیه یان پشتگیریت لێدهکات یان قسه ناکات و گهر لێی بپرسیت دهوڵهتى کوردى، ئهو دهڵێت له باشوورى ئهفهریقیا جهوله دهکهم، ئهم هیچ نه گوتنه گرنگه، بهڵام ئهمریکا بڵێت دژم، ئەوە خراپه، لهم سێ حاڵهته بهدهر نیی. ئێستا کۆمهڵێک دهوڵهت ههیه ئهگهر بچووکیش بن، پشتیوانى له سهربهخۆىی کورد دهکهن، بهڵام ڕهنگه کورد پێویستى به زیاتر ههبێت، ههندێک دهوڵهت سهربهخۆییان ڕاگهیاندووە، ڕهنگه له سهرهتاوه یهک دهوڵهت پشتیوانى لێکردوون، بهڵام ئێستا دهیان دهوڵهت پشتیوانییان لێدهکات، لهبهرئهوه ئهمانه بهستراوه به ئیرادهى خهڵکهوه و خهڵک بڕیار دهدات چارهنووسى خۆى دیار دهکات”.
لەبارەی ئەو پرسەی کە کورد ئامادەیى بوون بە دهوڵهتی هەیە؟ محهمهدى حاجى مهحمود بە (باسنیوز)ی گوت،ههموو شتێک ئامادهیه بۆ کورد تا دەوڵەت ڕابگەیەنێت، (خاک، خهڵک، پێشمهرگ، پهیوهندیی دهرهوە، ئابوورى، گومرگ، نهوت و کشتوکاڵ)، ئهمانه ههمووی گرنگن و کاتهکه کهیه؟ چى کاتێک یارمهتى سهربهخۆیی کورد دهدات؟ ئەگهر سهیرى مێژوو بکهین، له پێش شهرى جیهانیی یهکهم و له شهڕى جیهانیی یهک و شهڕى جیهانیی دووهم، کۆمهڵێک دهوڵهت درووست بوون له ههڵوهشاندنهوهى یهکێتیی سۆڤیەت، ژمارهیهک دهوڵهتى دیکە درووست بوون، ئێستا زیاتر له (190) دهوڵهت ههیە”.
لە کۆتاییدا سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکرات ئەوەی بۆ (باسنیوز) دووپات کردەوە، زۆرینەی خاکى کوردستان له داعش پاک کراوهتهوه، پێشتر شارەدێی (قهره ههنجیر)یش لە دەست حکوومەتی عێراق بوو کە لە نێوان کەرکووک و سلێمانییە، بەڵام ئێستا زیاتر له 50 کیلۆمهتر له خوارووى باشوور و ڕۆژئاواى کەرکووک، به دهستى کوردهوهیه و ئێستا له 5%ى خاکى کوردستان له دهستى عەرەب و داعشدا ماوه، ئهمانه ههموو دهستکهوتى گهورهن و به دهست هاتوون.
29/2/2016
لە كاتێكدا رۆژی هەینی 26 ـ 2 ـ 2016 پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمان و پەرلەمانی شارەزایانی رێبەری لە ئێران بەڕێوە چوو، كەچی پرۆسەی ژماردنی دەنگەكان هێشتا هەر بەردەوامە و دوو باڵی بەناو ریفۆرمخواز و بناژۆخواز و سەربەخۆكان بۆ بەدەستهێنانی 290 كورسیی پەرلەمانی ئێران پێكەوە لە پێشبڕكێ دان.
بەپێی راپۆرتێك كە ئاژانسەكانی ئیسنا و میهری ئێران بڵاویان كردووەتەوە، هەتا سەعات 8ی بەیانیی ئەمڕۆ یەكشەممە 28 ـ 2 ـ 2016 بەگشتی لایەنی ریفۆرمخواز و سەربەخۆكان 78 كورسی و باڵی بناژۆخوازیش 30 كورسییان بەدەستهێناوە.
لە راپرتەكەی ئیسنادا هاتووە "لەكۆی نوێنەرە دەستنیشان كراوەكان 50 كەسیان لە لیستەی ریفۆرمخوازەكان و گرووپی ناسراو بە "هاوپەیمانیی هاوتەریب" 30 كورسی و بناژۆخوازەكانیش 28 كورسیان مسۆگەر كردووە.
چاودێرانی سیاسیی هەڵبژاردنەكان لەو باوەڕە دان پاش ئەوەی لە هەندێ شار و شارۆچكە و پارێزگا چەند نویێەرێك دەستنیشان كران، رێبەرانی سیاسیی و لایەنگرانی دوو باڵی سیاسی "ریفۆرمخواز و بناژۆخواز" كەوتوونەتە دژایەتی و تۆمەتباركردنی یەكتر و دەڵێن فێڵ و تەڵەكە و ساختەكاری كراوە.
راپۆرتەكان باس لەوە دەكەن كە هێشتا پرۆسەی ژماردنی دەنگەكان لە تاران كۆتایی پێنەهاتووە و لەلایەن وەزارەتی ناوخۆ و ناوەندی هەڵبژاردنەوە بە فەرمی ئەنجامی كۆتایی رانەگەنەراوە.
ماڵپەڕ و ئاژانسە فەرمییەكان بە لیست و خستە ناوی نوێنەر هەڵبژێرداوەكان، هەروەها رێژەی نوێنەری باڵ و لایەنەكان و هەروەها ئەو بازنانەی هەڵبژاردن كە پرۆسكە كەوتووەتە قۆناغی دووەم بڵاو كردووەتەوە.
لە سەرتاسەری ئێران لە 14 بازنە پرۆسەی هەڵبژاردن كەوتووەتە قۆناغی دووەم.
لە كوردستانی رۆژهەڵاتیش لە شارەكانی "دێهلوڕان، مەریوان و سەوڵاوا، سنە، سەڵماس، ماكۆ، چاڵدێران شووت، میاندواو، ساینقەڵا و تیكاب، ورمێ، ئیلام، كرماشان" واتە سەرجەم لە شەش بازنە پرۆسەی هەڵبژاردن خراوەتە قۆناغی دووەم كەلە شارەكانی "سنە، ئیلام و كرماشان" هەركامەیان بۆ دیاریكردنی نوێنەرێك پرۆسەكە كەوتووتە قۆناغی دووەم.
لە پارێزگاكانی سنە، كرماشان و ورمێ بەگشتی نوێنەرە هەڵبژێردراوەكان سەر بە باڵی بناژۆخوازن و تەنیا لە پارێزگای ئیلام زۆرینە لە باڵی ریفۆرمخوازن.
28/2/2016
ئەمینداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگەی حکوومەتی هەرێمی کوردستان ئاشکرای کرد، بە مەبەستی داواکردنی هاوکاریی دارایی و سەربازی، شاندێکی هەرێمی کوردستان سەردانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەکات.
”جەبار یاوەر“، ئەمینداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگەی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا کە پەیامنێری (باسنیوز)یش تێیدا ئامادە بوو، ڕایگەیاند، لە ڕۆژی 11\3\2016، شاندێکی باڵای وەزارەتی پێشمەرگە، بە مەبەستی داواکردنی هاوکاری دارایی و سەربازی، سەردانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەکات. ئەوەشی ڕوون کردەوە کە لەو سەردانەدا، لەگەڵ بەرپرسانی باڵای سەربازیی ئەمریکا، گفتوگۆ دەکەن.
28/2/2016
ماڵپەڕی رۆژی کورد بڵاوی کردووەتەوە، بەپێی ئەو زانیارییانەی لە شاری نەغەدەوە بڵاو کراونەتەوە پاش بەڕێوەچوونی پرۆسەی هەڵبژاردن، نائارامییەکانی شاری نەغەدە قووڵتر بوونەتەوە و بەو بۆنەوە لەلایەن هیزە ئەمنییەکانی حکوومەتەوە 40 کەس دەستگیر کراون.
زانیارییەکان باس لەوە دەکەن لەلایەکی ترەوە تورکە ئازەرییەکانی شاری نەغەدە، بە بەرد و دار، هێرشیان کردوەتە ئۆتۆمبێلەکانی رەقەم شنۆ و زیانێکی زۆریان بە چەند ترۆمبێلێکی کوردانی ئەو شارە گەیاندووە.
هەروەها بەپێی زانیارییەکان ئاڵۆزییەکان هەر دێت و زیاتر دەبێت و هێزە ئەمنیەتییەکانیش زیاتر شار داگیر دەکەن.
ئەم ئاڵۆزییانە دوای ئەوە دێت کە لە بازنەی هەڵبژاردنی نەغەدە و شنۆ باس لەوە دەکرێت بەربژێری لایەنگری کوردەکان سەرکەوتووە و ئەمەش تورکە ئازەرییەکانی تووڕە کردووە.
لەدوای ئەوەی کە باس لە ئەگەری یەکەم بوونی "عەبدوولکەریم حوسێن زادە" نوێنەری کورد زمانی شارەکانی شنۆ، نەڵۆس و نەغەدە و چوونی ناوبراو بۆ جاری دووەم بۆ پارلەمان جیددی بووە، ئازەرییەکانی شاری نەغەدە شڵەژاون.
شەوی پێشوو شاری نەغەدە نائارام ىووە و لە بەر دەرگای فەرمانداریی ئەم شارە، کۆبوونەوەیەکی ناڕەزایەتی پێکهاتبوو کە بۆ ماوەی چەند سەعاتێک هەر بەدروام بووە.
ئازەرییەکانی شاری نەغەدە باس لە هەبوونی فێڵ و گزە لە هەڵبژاردنەکانی ئەو شارە لەلایەن کوردەکانەوە دەکەن و دەڵێن، کوردی پیرانشار و مەهاباد و شوێنی تر هاتوون و بۆ چوونەوەی کورد بۆ پەرلەمان، دەنگیان داوە.
شایانی ئاماژەیە کە تاقمێک لە ئازەرییە ناڕازییەکانی شاری نەغەدە ئەمڕۆ بەیانی هەڵیانکوتاوەتە یەکێک لە شۆڕاکانی شار و لێیان داوە.
هەندێک هەواڵی پشت ڕاست نەکراوە باس لە دانەوەی دروشمی (مەرگ بۆ کورد) لەلایەن ئازەرییەکانەوە دەکات کە ڕۆژی کورد، پشت ڕاستی ناکاتەوە.
ئێستا شاری نەغەدە نائارامی پێوە دیارە و هێزی دژە شۆڕش لە سەرجەم شوێنەکانی ئەو شارە و بەتایبەتی لای قایمقامیەت و شارەوانی، بڵاو بوونەتەوە و کۆنترۆڵی شار دەکەن.
ماڵپەڕی "سوڵدووز" لە نەغەدە، ئەو کەسانەی بە هێزە دژە شۆڕشەکانەوە (پارت و لایەنە سیاسییە کوردەکان) پەیوەند داوە و نووسیویە: "ئەو کەسانە بە بیانووی نوێنەرەوە کۆ بوونەوە و بە قسەی دژە شۆڕش لە شەڕ و ئاژاوە و تێکدانی دۆخی شار دەگەڕێن."
28/2/2016
ڕاوێژکارێکی مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتیی کوردستان، ئاماژە بە هەستیاریی قۆناغی ئێستای کوردستان دەکات و دەڵێت: "دەفرەتێکی گرنگ بۆ کورد هاتووەتە پێشەوە".
“عارف ڕوشدی”، ڕاوێژکاری مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتیی کوردستان، لە لێدوانێکیدا بۆ (باسنیوز)، ئاماژەی بەوە کرد: “چۆن لە ساڵی 2006 توێژینەوەیەک لەسەر بارودۆخۆی ئەو کاتەی عێراق داندرا و بە ڕاپۆرتی (بیکەر-هامیڵتۆن) ناونرا، ئێستاش لە بەرواری (12\2\2016)دا، گرووپێکی کاری ئەمریکی پێکهێنراوە کە “ڕایان کرۆکەر”، باڵیۆزی پێشووی ئەمریکا لە عێراق سەرپەرشتی دەکات و 25 شارەزای بە ئەزموون لە کاروباری عێراقدا بەشداری لەو گرووپەدا دەکەن”. ئەوەشی ڕوون کردەوە کە گرووپەکە بە مەبەستی ئامادەکردنی توێژینەوەیەکی گشتگیر لە بارەی داهاتووی عێراقه پێکهێندراوە و توێژینەوەکە بۆ سەرۆکی نوێی ئەمریکا کە دوای هەڵبژاردنەکانی مانگی 11ی 2016 دێتە دەسەڵات، ئامادە دەکرێت و گرووپەکە بە ناوی (Launch of the Task Force on the Future of Iraq) دەناسرێت.
عارف ڕوشدی ئەوەشی بۆ (باسنیوز) دووپات کردەوە: “ئەرکی ئەو گرووپە بریتییە لە گەڕان بە دوای ڕێگەیەک سەبارەت بەوەی کە چۆن بتوانرێت عێراق لە هەژموونی ئێران دووربخریتەوە و شیعە و سوننە لە یەکتر جیا بکریتەوە”. بە پێویستیشی دەزانێت، هێزە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان، ڕووداوەکانی ناوچەکە و عێراق بە هەند وەربگرن و لە کێشە ناوخۆییەکان دوور بکەونەوە و یەکهەڵوێست بن، تاکو لەم دەرفەتەدا پێکەوە لە کارێکی نیشتیمانپەروەرانەدا دەستکەوتی سیاسی کە خۆی لە سەربەخۆیی کوردستاندا دەبینێتەوە، بۆ گەلی کورد بەدی بهێنن، وەک ئەو دەڵێت. گوتیشی: “دەبێت بە هەموو شێوەیەک هەوڵ بدەین، کارێک بکەین کە کاریگەریمان لەسەر ئەو ڕاپۆرتە هەبێت، پێش چوونی بۆ ئەمەریکا، ڕۆڵی خۆمان لەسەر سەربەخۆیی ببینین”.
27/2/2016
"83 حاڵەتیان باند و گرووپ بوون"
بەپێی دوایین هەواڵ و زانیاری لە سەرتاسەری ئێران و لە پەیوەندیی لەگەڵ ساختەكاریی هەڵبژاردنەكاندا بە تاكەكەس سەدان كەس لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەستگیر كراون.
لەم بارەوە ئەمڕۆ ئاژانسی میهری حكوومەتی ئێران بڵاوی كردووەتەوە، جیا لەو سەدان كەسەی كە بە تاكەكەس ساختەكارییان كردووە، هەتا ئێستا 83 حاڵەتی ساختە و دەغەڵكاری لە هەڵبژاردنەكان تۆمار كراوە و تێیدا چەندین باند و گرووپ گیراون و بۆ هەندێكیان كە زۆر هەستیارن بڕیار دراوە بە خێرایی بەدواداچوونیان بۆ دۆسیە و تۆمەتەكانیان بكرێت بە هەندێكیشیان دۆسیەكیانیان هێڵراوەتەوە بۆ دوای هەڵبژاردنەكان.
بەپێی راپۆرتەكەی ئاژانسی میهر تۆمەتی كەسەكان بریتییە لە"كڕین و فرۆشتنی دەنگ، كەڵك وەرگرتن لە پلە و پۆست بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن، كەڵك وەرگرتن لە شوێنە گشتیی و نایاساییەكان بۆ بانگەشە و سووكایەتی و پڕوپاگەندە لەدژی بەربژێرەكان.
لە پارێزگای فارس 25 حاڵەتی ساختەكاریی بەرفراوان و زیاتر لە 165 كەس لە كاتی ساختەكاریدا دەستگیر و رەوانەی زیندان كراون.
لە پارێ.گا تارانیش چەندین راپۆرتی جیاجیا لەبارەی كڕین و فرۆشاتنی دەنگ بڵاو كراوەتەوە كە "غوڵامحوسێن ئیسماعیلی" سەرۆكی دادگای تاران گوتی: "بێگومان تۆمەت و دۆسیەی تایبەت بە ساختەكاریی هەڵبژاردن لە دەرەوەی نۆرەی دادگا پێداچوونەوەی بۆ داكرێت."
لە دوو پارێزگای ئیسفەهان و خوراسانی باكووری سەرجەم 13 حاڵەتی ساختەكاری تۆمار كراوە و كەسێك دەستگیر كراوە كە پێنج پێناسەی جیای پێ بووە.
لە پارێزگای لوڕستانیش لە یەكێك لە بنكەكانی دەنگدان بەهۆی دەستگیریی پێنج كەس، دەنگەكانی سندووقێك پووچەڵ كراوەتەوە و لە یەكێك لە گوندەكانی شاری "كووهدەشت" لە لوڕستان" كەسێك بەتەمای پشێوی و ئاژاوە بە قازانجی بەربژێك بووە كە لە ئەنجامدا سنندوقەكە شكێنراوە و دەنگەكانیش پووچەڵ كراونەتەوە و كەسەكەش دەتگیر كراە.
پێشتریش "مەسعوود جەعفەری نەسەب" فەرماندەی هێزی ئینتزامیی پارێزگای لوڕستان رایگەیاندبوو كەلە بنكەكانی دەنگدان 83 حاڵەتی ساختەكاری رووی داوە و زیاتر لە 100 كەس دەستگیر كراون.
27/2/2016
یەکێک لە فڕۆکەخانەکانی وڵاتی ئوردن ئاشکرای کرد، هاووڵاتییانی هەرێمی کوردستان بۆ گەشتکردن بۆ ئەو وڵاتە، پێویستییان بە ڤیزا نییە و لەمەودوا ڕاستەوخۆ دەتوانن گەشت بۆ ئەو وڵاتە بکەن.
به پێی ڕوونكردنهوهیهكی فڕۆكهخانهی نێودهوڵهتیی (شاژنە عەلیا) لە ئوردن، هاووڵاتییانی ههرێمی كوردستان بۆ سهردانی كردنی ئهم وڵاته، پێویستییان به ڤیزهی پێشوهخته نابێت.
له ڕاگهیهندراوهكهدا عێراق له نێو ئهو وڵاتانهدا هاتووه كه هاووڵاتییانی بۆ گهشتكردن بۆ ئوردن، پێویستە پێشوهخته ڤیزه وهربگرن و ڕێكاره یاساییهكان تێپهڕ بكهن، بهڵام ههرێمی كوردستان وهك وڵاتێكی سهربهخۆ ئاماژهی پێكراوه و هاووڵاتییانیشی پێویستییان بە وەرگرتنی ڤیزەی پێشوەختە نییە.
به پێی ئهم ڕوونكردنهوهیه بێت، هاووڵاتییانی ههرێمی كوردستان له كاتی گهیشتنیان و ههر له فڕۆكهخانهکەدا، ڤیزهیان پێدهدرێت. نرخی ئهمجۆره ڤیزایهش له نێوان 56 دۆلاری ئهمریكی بۆ 169 دۆلار دهبێت كه بهپێی ماوهی مانهوه لهم وڵاته دهگۆڕێت.
27/2/2016
جێگری وەزیری ناوخۆی ئێران رایدەگەیێنێت: "بەپێی دوایین ئامارەکان کە سەرلەبەیانی رۆژی شەممە 27-2-2016 لە کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانەوە بەدەستمان گەیشتوونە، زیاتر لە 32 ملیۆن کەس لە هەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی شارەزایانی رێبەری و پەرلەمانی ئێران بەشدارییان کردووە".
گوتیشی: "بەدڵنیاییەوە ئەم ئامارە لەچەند کاژێری داهاتوودا و بە ژماردنی دەنگی ئەو بنکانەی تاوەکو ئێستا کاری هەژماری دەنگەکانیان تەواو نەبووە زیاتریش دەبێت".
حوسێنعەلی ئەمیری، جێگری وەزیری ناوخۆی ئێران لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند: "بۆ هەڵبژاردنەکان لە ئێران 51 هەزار و 704 بنکەی دەنگدان ئامادەکرابوون، ژماردنی دەنگەکان لە 42 هەزار و 161 بنکەی دەنگدان بۆ پەرلەمان و 44 هەزار و 647 بنکەی دەنگدان بۆ ئەنجوومەنی شارەزایانی رێبەری کۆتاییهاتووە".
جێگری وەزیری ناوخۆی ئێران هەروەها گوتی: "لەهەندێک لە شارەکان ژماردنی دەنگەکان کۆتاییهاتووە و لە چەند کاژێری داهاتوودا ئەو شارانەی کە ئەنجامی کۆتاییان لەلایەن ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستوورەوە پەسند دەکرێت، ئەنجامەکانیان رادەگەیێنرێت".
حوسێنعەلی ئەمیری سەبارەت بە ئەنجامەکانی هەڵبژاردن لە تارانی پایتەخت گوتی: "کاری ژماردنی دەنگەکان لە تاران بەردەوامە و لە هەندێ لە شارە گەورەکانیش هەڵبژاردن دەچێتە قۆناخی دووەمەوە لەبەر ئەوەی بەپێی یاسا کەسی براوە دەبێ یەک لەسەر چواری دەنگەکانی هێنابێ".
كاژێر 7:30 خولەكی رۆژی هەینی 26-2-2016 بەكاتی هەولێر و 8:00-ی سەرلەبەیانی بەکاتی رۆژهەڵاتی کوردستان هەڵبژاردنەكانی ئێران و رۆژهەڵاتی كوردستان دەستیپێكرد.
54 ملیۆن و 915 هەزار و 24 کەس لە ئێران مافی دەنگدانیان هەیە لەو دوو هەڵبژاردنە و نزیکەی یەک ملیۆن کەسیش لە دوو بەشی جێبەجێکار و چاودێریکردن هەڵبژاردنەکە بەڕێوەدەبەن.
بۆ هەڵبژاردنی پێنجەمین خولی ئەنجوومەنی شارەزایانی رێبەری 31 بنکەی سەرەکی و یەک هەزار و 31 لق بۆ دەستنیشانکردنی 88 نوێنەری ئەنجوومەنەکە دەستنیشانکراوە.
هەروەها بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران 4 هەزار و 844 کەس خۆیان کاندید کردووە، کە 207 بنکەی سەرەکی و 855 لق دەستنیشانکراوە بۆ ئەوەی 290 نوێنەری پەرلەمان هەڵبژێرن.
27/2/2016
بەپێی ئەو هەواڵانەی لە کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی پارێزگای سنەوە راگەیێندراوە بەڵام تاوەکو ئێستا لەلایەن ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستوورەوە پەسند نەکراوە، ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران لە 4 شاری پارێزگای سنە یەکلایی بووەتەوە و هەڵبژاردن لە مەریوان و سەوڵاوا دەچێتە قۆناخی دووەمەوە.
عەلی موحەممەد مورادی بە 40 هەزار و 191 دەنگ بە نوێنەری شارەکانی قوروە و دێگولان هەڵبژێردرا.
موحسێن بیگلەری بە 58 هەزار و 678 دەنگ بە نوێنەری شارەکانی سەقز و بانە لە پەرلەمانی ئێران هەڵبژێردرا.
حەمدوڵڵا کەریمی بە 15 هەزار و 919 دەنگ بە نوێنەری شاری بیجاڕ هەڵبژێردرا.
لە شارەکانی مەریوان و سەوڵاوا مەنسوور مورادی و ئومید کەریمیان دەنگی یەکەم و دووەمیان هێناوە و بەو شێوەیە هەڵبژاردن لەو شارانە دەچێتە قۆناخی دووەم.
ئەنجامی شارەکانی سنە، دیواندەرە و کامیاران تاوەکو ئێستا یەکلایی نەبووەتەوە بەڵام بەپێی ئەنجامە بەراییەکان سەید مەهدی فەرشادان براوەی یەکەمە و سەید ئەحسەن عەلەوی کەسی دووەمە کە دەگوترێت ئەگەری هەیە هەڵبژاردن لەو شارانە بچێتە قۆناخی دووەمەوە.
بەپێی ئامارەکانی کۆمیسۆنی هەڵبژاردنەکانی پارێزگای سنە، 604 هەزار کەس لەو پارێزگایە بەشدارییان لە هەڵبژاردن کردووە.
بۆ هەردوو هەڵبژاردنی پەرلەمان و ئەنجوومەنی شارەزایانی رێبەری لە پارێزگای سنە 1 ملیۆن و 161 هەزار و 537 کەس مافی دەنگدانیان هەبووە، لەو پارێزگایەدا هەزار و 197 بنکەی دەنگدان كرابوونەوە.
27/2/2016
بەپێی ئامارە فەرمییەکان، 7%ی خەڵکی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان لەدەرەوە دەژین. ئەنجوومەنی باڵای کاروباری ئێرانییەکانی دەرەوەی ئێران، ژمارەی ئێرانییەکانی دەرەوەی بە نزیکەی 6 ملیۆن کەس مەزەندەکردووە. زۆربەیان لە دژبەرانی کۆماری ئیسلامین و دوای رووخانی سیستمی پاشایەتی و لەماوەی 37 ساڵەی حوکمڕانی کۆماری ئیسلامی لە 26 وڵاتی جیهان بڵاوبوونەتەوە. نزیکەی یەک ملیۆن و نیویان لە ئەمریکا دەژین. هەڵبژاردنەکانی پەرلەمان و ئەنجوومەنی شارەزایان لە دەرەوەی ئێران بەڕێوەناچێت و تاران لە هیچ وڵاتێک بنکەی دەنگدانی نەکردووەتەوە.
زیاتر لە 30 حیزب و لایەنی سیاسی ئێرانی و کوردی لە دەرەوەی ئێرانن کە زۆربەیان هەڵبژاردنەکانیان بایکۆت کردووە. ئەنجوومەنی نیشتمانی بەرگری ئێران کە رێکخراوی موجاهیدنی خەڵقیشی لەخۆ گرتووە و ناوەندی سەرەکی لە فەرەنسایە، هەڵبژاردنەکانی ئێرانی بایکۆت کردووە. مریەم رەجەوی بەناوی سەرۆککۆماری هەڵبژێردراوی بەرگری ئێران رایگەیاندووە: "ئەنجامی سیناریۆی هەڵبژاردنەکان هەرشتێک بێت، رژێمی ئێران لاواز دەکات و پەرەبە کێشە نێوخۆییەکانی مەلاکان و ناڕەزایەتییە گشتییەکان دەدات".
ئەنجوومەنی نیشتمانی ئێران کە لەلایان رەزا پەهلەوی، کوڕی دوایین شای ئێران سەرۆکایەتی دەکرێت، داوای لە خەڵک کردووە بەشداری لە هەڵبژاردنێکدا نەکەن کە مەشروعیەت بە رژێمێک دەدات کە بەرەو رووخان هەنگاوی دەنێت.
حیزبە چەپەکانی ئێران بە کۆمۆنیست، مارکسیست، لێنینست و مائۆئیستی و حیزبی توودەوە، هەڵبژاردنەکانی ئێرانیان بایکۆتکردووە.
بایکۆتکردنی ئەو حیزبانە لەکاتێکدایەتاران هەموو حیزبە ئۆپۆزیسیۆنەکانی بە نایاسایی و هەڵوەشاوە ناوبردووە و رێژەی راستەقینەی ئەندام و لایەنگرانیان لەناوخۆی ئێران ناڕوونە.
سەرەڕای هەڵوێستی بایکۆت، هەندێک لە کەسایەتیە سیاسییە ئێرانییەکانی دەرەوە پشتیوانی لە رەوتی ریفۆرم دەکەن و پێیانوایە خەڵک دەتوانێ بە هەڵبژاردنی ریفۆرمخوازان، بەرە بەرە رێگا بۆ هەڵبژاردنێکی ئازاد و حکومەتێکی کراوە خۆش بکات. لەو نێوەدا یەکێتی کۆماریخوازانی ئێران بەپێچەوانەی رای گشتی ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی داوای لە خەڵک کردووە بەشداری لە هەڵبژاردنەکاندا بکەن.
فەروخ نیگەهدار، سەرکردەی یەکێتی کۆماریخوازان کە بۆ هەڵبژاردنی پێشوو گەڕابووەوە ئێران، دەڵێ "بایکۆت هیچ کاریگەرییەکی لەسەر رای خەڵک نابێت. زۆربەی دەنگدەران دەنگ بە گۆڕان و ریفۆڕم دەدەن. ئەگەر هێزە ریفۆڕمخوازەکان یەکگرتوو و یەکهەڵوێست بن، دەتوانن پیلانی توندڕەوەکان تێک بدەن".
بەپێچەوانەی هەڵوێستی چەندساڵەی ئۆپۆزیسیۆن، لە هەڵبژاردنەکانی رابردوودا، زۆرینەی شەقامی ئێران بەشداریان لە هەڵبژاردنەکاندا کردووە و ئێستاش لایەنگرانی هەڵبژاردن، مزگێنی ئەوەدەدەن کە بە سەرکەوتنی ریفۆڕمخوازان، قۆناخێکی نوێی چاکسازی و گۆڕانکاری لە کۆماری ئیسلامی ئێراندا دەستپێدەکات.
27/2/2016
لە خولەکە سەرەتاییەکانی دەستپێکردنی هەڵبژاردنەکانی ئێران، عەلی خامەنەیی دەنگی خۆی خستە نێو سندووقی ژمارە 110 لە مزگەوتی حوسەینییەی ئیمام خومەینی لە تاران، پاشان ئاشکرایکرد هەر کەسێک ئێرانی خۆشدەوێت و کۆماری ئیسلامی ئێرانیشی خۆشدەوێت، ئەوا با لە هەڵبژاردنەکان بەشداری بکات.
محەممەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوە، لە مزگەوتی حوسێنییەی جەماران لە تاران دەنگی خۆی دا و گوتی "بەشداریکردنی بێسنووری خەڵکی ئێران لە هەڵبژاردنەکان، ئاماژەیەکە بۆ توانای بێسنووری ئێرانییەکان لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا".
هاشمی رەفسنجانی، سەرۆکی کۆمەڵەی دیاریکردنی بەرژەوەندییەکانی دەوڵەت، لەگەڵ هاوسەر و کچەکەی هەر لە مزگەوتی حوسێنییەی جەماران لە تاران دەنگی خۆی خستە سندووقەکانەوە و، ئاشکرایکرد "گەل خۆی دەزانێت چ کەسێک هەڵبژێرێت".
دوای رەفسنجانی، محەممەد رەزا عارف، ئەندام لە کۆمەڵەی دیاریکردنی بەرژەوەندییەکانی دەوڵەت، لە مزگەوتی حوسێنییەی ئیرشاد لە تاران دەنگی داو گوتی"هیوادارم بەشداری خەڵک بگاتە 75%".
عەلی لاریجانی، سەرۆکی پەرلەمانی ئێران، لە سندووقی ژمارە 24 لە مزگەوتی حەسەن عەسکەری لە تاران دەنگی دا و گوتی "ئەمەی کە ئێستا خەڵکی ئێران گرنگی بە ئایەندەی خۆی دەدات و بەشداری هەڵبژاردنەکان دەکات، جێی خۆشحاڵییەو، هاندەرێکە بۆ زیاتر کارکردن".
حەسەن خومەینی و یاسر خومەینی، لە مزگەوتی حسێنییەی جەماران لە تاران بەشداری هەڵبژاردنەکانیان کرد.
حوسێن عەلی ئەمیری، وەزیری دەوڵەت سەبارەت بە بەشداریکردنی ئیێرانییەکانی دەرەوەی ئەو وڵاتە لە هەڵبژاردنەکان رایگەیاند "ئێمە بۆ هەڵبژاردنەکانی پەرلەمان، هیچ سندووقێکمان لەدەرەوەی وڵاتدا نییە".
کازم سدیقی، گوتاربێژی کاتی تاران، بەشداری هەڵبژاردنەکانی کرد و گوتی "بەشداریکردنی خەڵک سەرکەوتنی شۆڕشی ئێرانە، خەڵکی ئێرانیش بەمەبەستی ئەنجامدانی داستان و پاراستنی شۆڕشی ئیسلامی بەجۆشوخرۆشەوە بەشداری هەڵبژاردنەکان دەکەن".
27/2/2016
ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستووری ئێران دەنگۆی راگرتنی هەڵبژاردنەکان رەتدەکاتەوە و رایدەگەیێنێت: "هەر هەنگاوێک بۆ راگرتنی هەڵبژاردنەکان دەبێت پێشتووتر رەزامەندی ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستووری بۆ وەرگیرابێت".
دەستەی ناوەندی چاودێری ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستوور لە چوارەمین راگەیێندراوی خۆیدا رایگەیاند: "هیچ دەزگایەک بێجگە لە دەستەی پاسەوانی مافی بەتاڵکردنەوە یان راگرتنی هەڵبژاردنی نییە".
لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە: "هەر هەنگاوێک کە دەنگۆی ئەوەی لێبکەوێتەوە کە هەڵبژاردن رابگرێت، بەبێ وەرگرتنی رەزامەندی پێشووتر لە ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستوور، بەپێچەوانەی یاسایە".
26/2/2016
بەپێی ئەو هەواڵانەی لە کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی پارێزگای ورمێ راگەیێندراوە بەڵام تاوەکو ئێستا لەلایەن ئەنجوومەنی پاسەوانی دەستوورەوە پەسند نەکراوە، ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران لە چەند شارێکی ئەو پارێزگایە یەکلایی بووەتەوە و زیاتر لە 60%-ی ئەو کەسانەی مافی دەنگدانیان هەبووە لە هەڵبژاردنەکان بەشدار بوون.
نادر قازی پوور کە بەرەچەڵەک تورکە تاوەکو ئێستا لە شاری ورمێ کەسی یەکەمە و زۆرینەی دەنگەکانی بەدەستهێناوە.
قەسیم عوسمانی بە 47 هەزار و 163 دەنگ بەنوێنەری شاری بۆکان هەڵبژێردرا.
رەسوڵ خدری لە پیرانشار و سەردەشت زۆرینەی دەنگەکانی بەدەستهێناوە.
جەلال مەحموودزادە لە مهاباد زۆرینەی دەنگەکانی بەدەستهێناوە.
عەبدولکەریم حوسێنزادە لە نەغەدە و شنۆ زۆرینەی دەنگەکانی بەدەستهێناوە.
بەپێی دوایین ئامارەکان دانیشتووانی ورمێ 3 ملیۆن و 233 هەزار کەسە، لەو ژمارەیەشدا 2 ملیۆن و 299 هەزار کەس مافی دەنگدانیان هەبووە
27/2/2016