بەپێی ڕاپۆرتێکی هێرانا، ماڵپەڕی چالاكانی مافی مرۆڤی ئێران، بەرەبەیانی دوێنێ یەكشەممەی 16بەندکراو لە گرتووخانەکانەکانی ئێران لەسێدارە دراون.
لە راپۆرتەكەی ھێرانادا ھاتووە؛ یەكێك لەو بەندکروانەی دوێنێ لەسێدارە دراوە، ژن بووە، هاوکات بەگوێرەی زانیارییەکان تەنیا توانراوە شوناسی دوو لەو کەسانە بە ناوەکانی سەعید سابری و موسلم بەهرامی پشتڕاست بکرێنەوە.
رۆژی شەممەی ڕابردوو 4 بەندکراو لە نەدامەتگا، 4 بەندکراو لە گرتووخانەی تارانی گەورە، بەندکراوێک لە قزڵحەسار، بەندکراوێکیش لە بەندیخانەی كەرەج و ژنێكیش كە دیار نییە لە چ بەندیخانەیەک گواستراوەتەوە، لە گرتووخانەی قزڵحەسار لەسێدارە دران.
بە گوتەی بەرپرسانی ئێران ئەو كەسانە بە تۆمەتی بازرگانی بە مادە هۆشبەرەکان لەسێدارە دراون، ئەوە لە کاتێک دایە بەگوێرەی زانیارییەکان هەر دوێنی پێنج بەندکراوی دیکەش لە بەندیخانەکانی کەرەج و بیرجەند لەسێدارە دراون، بەو شێوەیە کۆی ئەو کەسانەی لەسێدار دراون گەیشتووتە 16 کەس.
تۆمەتی زۆربەی ئەو كەسانەی لە ئێران لەسێدارە دەدرێن، بازرگانیکردنە بە مادەی هۆشبەر و بەشیکیشیان بە تۆمەتی بیر و باوەڕی سیاسیی و كوشتن لەسێدارە دەدرێن.
18/7/2016
بەتۆمەتی پشتگیریكردن لە هەوڵی كودەتا سەربازییەكە، لە شاری ئێلهێی باكووری كوردستان 42 پۆلیس دەستگیركران.
لە هەڵمەتی دەستگیركردنی ئەوانەی پشتیوانی كودەتایان كردووە، كاژێر 22:00ی شەوی یەكشەممە 17/7/2016، پۆلیسی تیمی تایبەت لە شاری ئێلهێ 42 پۆلیسیان دەستگیركرد.
میدیاكانی توركیا هەواڵەكەیان پشتڕاستكردەوە و رایانگەیاند، پۆلیسە گیراوەكان بەتۆمەتی "پشتیوانی كودەتاكەی 15ی تەمموز و لایەنگری فەتحوڵڵا گولەن" دەستگیركراون.
شەوی 15-7-2016 بەشێک لە سوپای تورکیا کودەتایەکی سەربازی ئەنجامدا و كۆشكی سەرۆكایەتی كۆماری توركیا و بینای پەرلەمان لە ئەنقەرە، لەلایەن كودەتاچییەكانەوە بۆردوومانکران.
دوای چەن کاژێرێک و هاتنە سەر شەقامی خەڵک لەوەڵامی داواکاری رەجەب تەیب ئەردۆغان، توانرا کودەتاکە شکست پێبهێنرێت و زۆربەی کودەتاچییەکان دەستگیر بکرێن.
بەپێی دوایین ئاماری لایەنە فەرمییەكانی توركیا، بەهۆی هەوڵی كودەتاكەی ئێوارەی رۆژی هەینی 15-7-2016، 161 هاووڵاتی و پۆلیسی دژە كودەتا و، 104 كەس لە ئەنجامدەرانی كودەتاكە كوژراون، ژمارەی بریندارانیش لە هەردوولا زۆرتر لە هەزار و 400 كەس دەبێت، 6 هەزار كەسیش دەستگیركراون.
هەروەها بە فەرمانی وەزیری ناوخۆی تورکیا، 34 فەرماندەی سوپا، لەنێویاندا 5 ژەنەراڵ و 29 ئەفسەر بە پلەی کۆڵۆنێل لەکارلادراون. 40 دادوەری نوێش بۆ لێکۆڵینەوە لە کەیسی رووداوەکە راسپێردراون.
18/7/2016
فەرماندەی هێزی دەریایی سوپای پاسدارانی ئێران رایگەیاند، عەرەبستانی سعودیە یا وڵاتانی دیکەی ئەنجوومەنی هاوکاری کەنداوی فارس، توانای هەڕەشەکردنی سەربازییان لە ئێران نییە، دوژمنی سەرەکی کۆماری ئیسلامی ئێران ئەمریکایە نەک عەرەبستانی سعودی.
دەریاوان عەلی فەدەوی، فەرماندەی هێزی دەریایی سوپای پاسدارانی ئێران رۆژی شەممە 16-7-2016 لە کۆبوونەوەیەکدا رایگەیاند، ئەگەر پێویست بکات، دەتوانین وەها زیان بە سعودییە بگەیەنین کە قەرەبوو نەکرێتەوە. رۆژانە زیاتر لە 100 بەلەمی سوپای پاسداران لەسەر ئاون و، جگە لە بەلەمی ئەمریکی و رۆژئاوایی هیچ بەلەمێکی دیکەمان لەسەر ئاو نەبینیوە و، هیچ کاتێک کەشتییەکانی سعودیە لە ئاوەکانی خۆیان نەهاتوونەتە دەرەوە.
فەرماندەی هێزی دەریایی سوپای پاسداران هەروەها دەڵێ "هیچیەک لە وڵاتانی ئەندام لە ئەنجوومەنی هاریکاریی کەنداوی فارس توانای هەڕەشەکردنی لە ئێران نییە و، خۆشیان ئەمە بە باشی دەزانن".
ناوبراو لە بەشێکی دیکەی قسەکانی رایگەیاند " گۆڕینەوەی شوێنی سعودیە و ئەمریکا لەگەڵ یەکدی وەکو دوژمنی ئێران، پلانی بۆ داڕێژراوە و ئەمریکا، ئیسرائیل و سعودییەکان بەدوای ئەم بابەتەوەن".
پەیوەندی نێوان ئێران و سعودییە لە ساڵانی دواییدا ساردیی تێکەوتووە، پاش کۆچی دوایی مەلیک عەبدوڵڵا و هاتنە سەر کاری مەلیک سەلمان بن عەبدولعەزیز، پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات زیاتر ئاڵۆز بوو. سعودیە بە بەردەوامی ئێران بە دەستتێوەردان لە ناوچەکە و نانەوەی ئاژاوە تۆمەتبار دەکات.
بەمدواییە تورکی فەیسەڵ، سەرۆکی پێشووی دەزگای هەواڵگری سعودییە لە کۆنفرانسی ئەندامانی موجاهیدینی خەلقی ئێران لە پاریس بەشداری کرد، لە گوتەکانیدا رەخنەی لە کارەکانی حکومەتی کۆماری ئیسلامی ئێران گرت و، بە پێوستی زانی کۆماری ئیسلامی ئێران بڕوخێندرێت، ئەمەش کاردانەوەی تووندی بەپرسانی باڵای ئێرانی لێکەوتەوە.
17/7/2016
ئاڵۆزییەکانی نێوان باکووری کوردستان و تورکیا کاریگەری لەسەر ئاڵوگۆڕە بازرگانییەکانی نێوان باشووری کوردستان و تورکیا دەکەن، کەچی تەنانەت لە ساتی ئەنجامدانی کودەتا سەربازییەکەی تورکیاش جموجۆڵە بازرگانییەکان نەوەستان.
لەبارەی کاریگەرییەکانی هەوڵی کودەتای سەربازی لەسەر دەروازە سنوورییەکانی نێوان تورکیا و باشووری کوردستان و جموجۆڵی بازرگانی لەو دەروازانەوە، ئەیوب نەسری، پەیامنێری تۆڕی میدیایی رووداو لە دهۆک رایگەیاند " جموجۆڵی بازرگانی لەنێوان تورکیا و باشووری کوردستان هەروەکو خۆی بەشێوەیەکی ئاسایی بەڕێوەدەچێت، چونکە هەوڵی کودەتایەکە لە ئەنقەرە و ئیستەنبوڵ درا، کاریگەری لەسەر دەروازە سنوورییەکان نەبوو"
بەپێی لێدوانێکی بەڕێوەبەرایەتیی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئیبراهیم خەلیل، تەنانەت لە ساتی ئەنجامدانی کودەتاکەش هاتن و چوون بەشێوەیەکی ئاسیی بووە، بەڵام بەر لە کودەتاکە ئاڵۆزییەکانی باکووری کوردستان، شەڕی نێوان هێزەکانی سوپای تورکیا و گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)، کاریگەرییان کردبووە سەر دەروازەی ئیبراهیم خەلیل.
هەر بەپێی گوتەی بەرپرسانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئیبراهیم خەلیل، لە ماوەی مانگی رابردوودا بەهۆی ئاڵۆزییەکانی باکووری کوردستان، زیاتر لە 85% هاتن و چوونی گەشتیار و ئاڵوگۆڕی بازرگانی و لە سنوورە کەمبووەتەوە، بەڵام هەوڵی سوپای تورکیا بۆ کودەتا دژی حکومەت و دەسەڵای تورکیا هیچ کاریگەرییەکی نەبوو.
17/7/2016
ئاژانسەکانی هەواڵ بڵاویانکردەوە، لە رووداوەکەی شاری نیسی فەرەنسا کچێکی کورد بەناوی شیلان تاوەكو ئێستا بێسەروشوێنە و تەنها جانتاکەی دۆزراوەتەوە.
هێشتا هەواڵی نوێ لەسەر رووداوەکەی شاری نیس بڵاودەکرێنەوە، رۆژنامەیەکی ئەڵمانی بڵاویکردووەتەوە کچێکی کورد بەناوی شیلان، کە لە بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا نیشتەجێیە و تەمەنی 19 ساڵە، لەگەڵ چەند هاوڕێیەکی چووەتە شاری نیس لە فەرەنسا و لەو رۆژەوە هیچ هەواڵێکی نییە و تەلەفۆنی داخراوە.
بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی لە رۆژنامە ئەڵمانییەکەدا بڵاوکراونەتەوە، کچەکە ناوی شیلانە و خوێندکارە، پۆلیس تەنها جانتاکەی دۆزیوەتەوە و گەڕاندوویەتییەوە بۆ خانەوادەکەی.
پۆلیسی فەرەنساش بڵاویکردووەتەوە، تاوەكو ئێستا لەو رووداوەدا 84 کەس گیانیان لەدەستداوە و ناسنامەی 16 کەسیان دیارنییە، لەگەڵ برینداربوونی 202 کەس.
لەنێو بریندارەكانیشدا هەندێک کەس نەناسراونەتەوە، بۆیە پێشبینی دەکرێت لەنێو ئەو کەسانە دابێت، کە هێشتا ناسنامەیان دیارنییە.
17/7/2016
له نوێترین ئاماردا، كه میدیا فهرمییهكانى توركیا بڵاویان كردووهتهوه، له ئهنجامى ههوڵى كودهتا لهو وڵاته، تائێستا 90 كهس كوژراون و 1154 برینداریش ههیه، هاوكات 1563 ئهندامى سوپا كه لهگهڵ ئهو لایهنهدا بوون كودهتایان ئهنجامدا، دهستگیر كراون.
ئاژانسى ههواڵیی"ئهنادۆلۆ"ـى توركى، بڵاویكردهوه، كه ژمارهى كوژراوهكانى كودهتا سهربازییهكه گهشته 90 كهس و بریندارهكانیش 1154 كهس دهبن.
هاوكات، داواكارى گشتى ویلایهتى قهرقلر ئیلی، له باكوورى رۆژئاواى توركیا، لهچوارچێوهى ههوڵى كودهتا، فهرمانى گرتنى بۆ جهنهڕاڵ بهكر كۆجاك، فهرماندهى لیواى 55ى پیاده دهركرد.
دواى فهرمانكه، ئهمین ئاكاى، بهڕێوهبهرى ههواڵگرى ویلایهتهكهوه بههاوڕێیهتى ئیلیاس یاووز، جێگرى داواكارى گشتى، له بارهگاى لیوا، جهنهڕاڵهكهیان، دهستگیر كرد.
شهوى رابردوو ههوڵی كودهتا له توركیا درا، كه زۆرێك له جادهكانى ئهنقهره لهلایهن ئهو بهشهى نێو سوپا كه كودهتاكهیان ئهنجامدا، كۆنترۆڵ كرا، بهڵام دواتر، رهجهب تهیب ئهردۆگان، سهرۆك كۆمارى توركیا، شكست پێ هێنانى كودهتاكهى، راگهیاند.
16/7/2016
وەزیری دەرەوەی ئێران نیگەرانی خۆی لە رووداوەکانی تورکیا دەربڕی و رایگەیاند: "کودەتا لە ناوچەکەی ئێمە هیچ جێگایەکی نییە".
رۆژی شەممە 16-7-2016 محەممەد جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئێران لە ئەکاوەنتی تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی توویتەر سەبارەت بە رووداوەکانی تورکیا رایگەیاند: "پارێزگاریکردنی ئازایانەی خەڵکی تورکیا لە دیموکراسی و حکومەتی هەڵبژێردراوی خۆیان، سەلماندی کە کودەتا لە ناوچەکەی ئێمە هیچ جیگایەکی نییە و مەحکومە بە شکستهێنان".
لەلایەکی دیکەوە عەلی شەمخانی سکرتێری ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانی ئێران سەبارەت بە رووداوەکانی تورکیا رایگەیاند: "بە وردی و بە نیگەرانییەوە رووداوەکانی تورکیامان خستووەتە ژێر چاودێری خۆمان و ناسەقامگیری لەو وڵاتە بە تێکدانی ئاسایش و ئارامی خەڵک دەزانین".
عەلی شەمخانی هەروەها گوتی: "تەواوی سنوورە وشکانی و ئاسمانییەکانی هاوبەشی نێوان ئێران و تورکیا لە ژێر کۆنترۆڵماندایە".
وەزارەتی دەرەوەی ئێران لە راگەیێندراوێکدا داوای لە گەشتیارانی ئێرانی کرد"شوێنی مانەوەی خۆیان جێنەهێڵن و تاوەکو ئاگادارکردنەوەی دواتر بەشداریی هیچ کۆبوونەوەیەکی جەماوەری نەکەن و هۆشدارە ئەمنییەکانی بەرپرسانی ئەمنی تورکیا بە جیددی وەربگرن".
هەروەها رەزا جەعفەر زادە، گوتەبێژی رێکخراوی فڕۆکەوانی ئێران لە لێدوانێکدا بۆ ئاژانسی هەواڵی فەرمی ئێران، ئیرانا رایگەیاند: "بەو دۆخەی ئێستا لە تورکیا هاتووەتە پێش و تاوەکو دڵنیایی لە هەبوونی ئاسایش و ئەمنیەت، هیچ گەشتێکی ئاسمانی لە ئێرانەوە بۆ تورکیا ئەنجام نادرێت".
16/7/2016
سەرەتا سەربازانی سوپای تورکیا لە هەردوو پردی بۆسفۆر و سوڵتان ئەحمەد، کە بەشە ئاسیاییەکەی ئیستەنبوڵ دەبەستنەوە بە بەشە ئەوروپییەکەیەوە بڵاوەیان پێکرا. پاشان ژمارەیەک فڕۆکە بە ئاسمانی ئەنکەرەدا دەستیان بە سوڕانەوە کرد.
بەدیلگرتنی سەرۆکی ئەرکانی سوپای تورکیا لەلایەن ژمارەیەک ئەفسەری پلەباڵای سوپاوە، گڵۆپی سەوزی کودەتاکەی داگیرساند و پاشان دەستبەسەر کەناڵی فەرمی حکومەتی تورکیادا گیرا.
کودەتاچییەکان کە خۆیان بە ئەنجوومەنی ئاشتی سوپای هێزە چەکدارەکانی تورکیا ناساند، لە رێگەی تەرەتەوە، پەیامێکیان بڵاوکردەوە و رایانگەیاند: "بۆ پاراستنی دیموکراسی و پێکەوەژیان و ئازادی تورکیا دەستیان بەسەر تەواوی دەسەڵاتەکانی تورکیادا گرتووە".
هەروەها راشیانگەیاند، هەموو ئەو کەسانەی کە تورکیایان گەیاندووە بەم رۆژە، دەبرێنە بەردەم دادوەر و بە سزای خۆیان دەگەیێندرێن و لە داهاتوویەکی نزیکدا دەستوورێکی فرەلایەن دەنووسنەوە.
لەم نێوەندەدا، رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لە رێگەی تەلەفۆنەوە پەیوەندی بە کەناڵی سی ئێن ئێن تورکەوە کرد و داوای لە گەلی وڵاتەکەی کرد کە بڕژێنە سەر شەقامەکان و دژی کودەتاکە بوەستنەوە.
لەگەڵ ئەم پەیامەی ئەردۆغاندا، دەیانهەزار کەس رژانە سەر شەقامەکان و خۆپیشاندانیان سازکرد، ئەمەش بوو بەهۆی دروستبوونی پێکدادان لە نێوان سەربازانی سوپا و خەڵکی سڤیل لەلایەک و سەرباز و پۆلیس لەلایەکی دیکەوە و سەدان سەرباز کە بە فەرمانی کودەتاچییەکان دەجوڵانەوە دەستگیر کران.
16/7/2016
بەهۆی رەوشی تورکیا و ئەنجامدانی کودەتای سەربازی دژی حکومەت لەلایەن بەشێکی سوپا، سەرەڕای ئەوەی شەوی رابردوو باڵەخانەی پەرلەمانی تورکیا بۆردوومان کرا، بەڵام ئەمڕۆ کۆبوونەوەیەکی نائاسایی تێدا ئەنجامدرا، وەزیری دادی ئەو وڵاتەش رایگەیاند : دەستمان بە لێکۆڵینەوە کردووە لەگەڵ ئەو سەرباز و ئەفسەرانەی کودەتاکەیان ئەنجامداوە.
رۆژی شەممە 16-7-2016 پەرلەمانی تورکیا بە سەرۆکایەتی ئیسماعیل قەهرەمان، سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا کۆبوونەوەیەکی نائاسایی ئەنجامدا، بەکر بوزداغ، وەزیری دادی تورکیا لە پەرلەمانی وڵاتەکەی گوتارێکی پێشکەش کرد و رایگەیاند: درێژە بەو دەسەڵاتە دەدەین کە گەل پێیداوین... پەرلەمانی تورکیا نوێنەری راستەقینەی تەواوی گەلە و دژی ئەو هەوڵە نامۆیەین کە لایەنە تیرۆرستییەکان ئەنجامیان داوە".
لەبارەی خۆپیشاندانی خەڵکی تورکیا دژی کودەتا سەربازییەکە، وەزیری دادی تورکیا گوتی " وەکو چۆن گەل هاتە سەر شەقام و تاوەکو ئێستاش لەسەر شەقامن، ئێمەش بەهەموو شێوەیەک بەرەنگاریان دەبینەوە، دروود بۆ ئەو کەسانەی لە ماوەی 24 کاژێری رابردوودا شەهید بوون".
بەکر بوزداغ، هەروەها ئاشکرای کرد " ئێمە وەکو وەزارەت دەستمان بە لێکۆڵینەوە کردووە لەگەڵ ئەو سەرباز و ئەفسەرانەی دەستگیریمان کردوون و پرۆسەی دەستگیرکردن بەردەوام دەبێت، بەپێی ئەو زانیاریانەی بەدەستمان گەیشتوون زیاتر لە 754 سەرباز و ئەفسەر دەستگیرکراون".
بەپێی گوتەی وەزیری دادی تورکیا " رەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆک کۆمار و بیناڵی یڵدرم، سەرۆک وەزیرانی تورکای بەوردی بەدواداچوون بۆ چالاکییەکان دەکەن، ئێمەش لە پەرلەمان بەردوام دەبین، دەبێت بزانین سینارۆکە چۆن بوو؟ لەکوێ دەستی پێکرد؟ هێزە ئاسمانییەکان چۆن توانیان ئامانجەکانیان بپێکن و بۆردوومان بکەن و تورکیا خەڵتانی خوێن بکەن ".
بەکر بوزداغ، وەزیری دادی تورکیا جەختی کردەوە " ئەوەی مایەی دڵخۆشییە پارت و رێکخراوەکان و ریکخراوە مەدەنییەکانیش رۆڵی باشیان گێڕا لە باشترکردنەوەی رەوشەکە"، گوتیشی " لەماوەی چەند کاژێرێکدا زیانێکی ماددی و گیانی زۆر بەر تورکیا کەوت، بەڵام تاوەکو ئێستا دەسەڵات و پەرلەمان ماون و گەلی تورکیا ماوە و لەسەر پێ وەستاون، ئێمەش زیاتر چاوکراوە دەبین بۆ ئەوەی کەس نەتوانێت شتێکی دیکەی هاوشێوە دووبارە بکاتەوە".
گوتەکانی وەزیری دادی تورکیا لەکاتێکدان، رۆژی 15-7-2016 بەشێک لە سەرباز و ئەفسەرانی تورکیا کودەتایەکی سەربازیان ئەنجامدا، دوای ئەوەی دەستیان بەسەر کەناڵی فەرمی تەلەڤزیۆنی تورکیادا گرت لە پەیامێکدا رایانگەیاند " ئامانجی کودەتاکە بۆ گەڕانەوەی دیموکراسیەتە لە تورکیا"، بەڵام دوای ئەوەی ئەردۆغان داوای لە خەڵکی وڵاتەکەی کرد بڕژێنە سەر شەقام و دژی کودەتاجییەکان بوەستنەوە، دەیان هەزار کەس چوونە سەر شەقامەکان و ژمارەیەک لەو ئەفسەر و پۆلیسانەیان دەستگیرکردن کە کودەتاکەیان ئەنجامدابوو.
16/7/2016
هونەرمەندێكی ناسراوی ئێرانی؛ رایگەیاندووە كە كوردەكان بەهۆی ئازایەتی و تێكۆشانیان دەگەنە ئامانجی خۆیان كە سەربەخۆییە و ناوچەكانیان سەقامگیری بەخۆیەوە دەبینێت.
داریووش ئیقباڵی هونەرمەندی ناسراوی ئێرانی کە لە دەرەوەی وڵاتە لە لێدوانێكی تەلەفزیۆنیدا رایگەیاند كە بۆ ئازیزانی كورد و شەهیدانی كورد و خەباتگێڕانی كورد؛ ئایندە بۆ كوردەكانە.
هونەرمەند داریۆش ئاماژەی بەوەش كردوو كە خۆڕاگری و بەرخودان و تێكۆشانی گەلی كورد و دووربینییان؛ دەیانگەیەنێتە خەونی مێژوویی خۆیان كە سەربەخۆییە.
داریۆش دەشڵێت: رۆژێك هەر دەگەنە ئامانجی خۆیان و لە مێژوودا كوردەكان هەمیشە تێكۆشاون بۆ سەربەخۆیی خۆیان.
هونەرمەندە ناودارەكەی ئێرانی هیوای خواست كە رۆژێك ئازادی و ئاسایش و سەقامگیری لە ناوچە كوردییەكان و سەتاسەری ئێران بەدی بێت و بگەنە سەربەخۆیی خۆیان.
15/7/2016
سەرۆکی هەرێمی کوردستان، سەبارەت بە پەلامارە تیرۆریستییەکەی شاری نیسی فەڕەنسا، پەیامێکی هاوخەمی ئاراستەی سەرۆک کۆماری فەڕەنسا کرد.
ئەمەش دەقی پەیامەکەیە:
پەیامی هاوخەمیی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ سەرۆك كۆماری فەڕەنسا
بەڕێز فڕانسوا هۆڵاند سەرۆك كۆماری فەڕەنسا
پەلامارە تیرۆریستییەكەی شاری نیسی فەڕەنسا و كوژرانی هاووڵاتیانی بێ تاوان بەدەستی تیرۆریستان لە یادی ڕۆژی نیشتیمانیی فەڕەنسا زۆر خەمبار و دڵگرانی كردم. زۆر بە توندی ئیدانەی ئەو كردەوە دڕندانەیە دەكەم و بەناوی خۆم و گەلی كوردستان سەرەخۆشی لەئێوە و گەلی فەڕەنسا و كەسوكاری قوربانیانی ئەو ڕووداوە دڵتەزێنە دەكەم، هیوای چاكبوونەوە بۆ برینداران دەخوازم.
تیرۆریستان دوژمنی مرۆڤایەتی و دژی ئازادی و ئاسوودەیی مرۆڤن لە هەموو شوێنێكی جیهاندا. پەلاماری تیرۆریستان بۆ سەر بەشداربوانی یادی ڕۆژی نیشتیمانیی فەڕەنسا پەلاماردانە بۆ سەر پڕەنسیپ و بەهاكانی ئازادیخوازی و یەكسانی و برایەتیی شۆڕشی فەڕەنسا كە بەها و پڕەنسیپی ئینسانی و جیهانین. لەو چركەساتە خەمبارانەدا گەلی كوردستان كە خۆی قوربانیی دەستی تیرۆرە و لە هێڵی یەكەمی شەڕی تیرۆریستاندایە، هاوسۆزی گەلی فەڕەنسایە. بە بەڕێزتان ڕادەگەیێنم گەلی كوردستان لە شەڕی دژی تیرۆر و ڕووبەڕووبوونەوەی توندڕۆییدا بە هەموو توانایەك پشتیوانی گەل و حكوومەتی فەڕەنسای دۆستە.
مسعود بارزانی
سەرۆكی هەرێمی كوردستان
15ـی 7ـی 2016
سەرۆک وەزیرانی عێراق پەیامێک بۆ سەرۆکی رژێمی سووریا دەنێت و تێیدا داوای هاوکاریی سەربازیی لێ دەکات.
بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی (سانا)ی فەرمیی سووریا، رۆژی چوارشەممە 13ـی تەمموزی 2016، فالح فەیاز، راوێژکاری ئاسایشی نیشتیمانیی عێراق لە دیمەشق سەردانی بەشار ئەسەد، سەرۆکی رژێمی سووریای کردووە.
فالح فەیاز بە نوێنەرایەتیی عەبادی سەردانی ئەسەدی کردووە و داوای هاوکاریکردنی سەربازیی، سیاسی و ئاسایشی لێکردووە لەنێوان هەردوو وڵات.
راوێژکاری ئاسایشی نیشتیمانیی عێراق وردەکاریی پلانەکانی رزگار کردنەوەی مووسڵی بۆ سەرۆکی رژێمی سووریا روون کردووەتەوە و سووربوونی لایەنی عێراقی لە هاوکاریکردنی یەکتر لەگەڵ سووریا ”لە شەڕی دژی رێکخراوە تیرۆریستییەکان“ کردووەتەوە.
بەشار ئەسەد لە کۆبوونەوەکەدا رایگەیاندووە، کە هەر سەرکەوتنێک لە شەڕی دژی توندڕەوان لە هەر کام لەو دوو وڵاتە بەدەست بێت، سەرکەوتنە بۆ وڵاتەکەی دیکەش، پیرۆزباییشی لە گەل و حکوومەتی عێراق کردووە بەبۆنەی رزگار کردنەوەی شارۆچکەی فەللوجە لە پارێزگای ئەنبار.
لەسەرەتای شەڕی ناوخۆیی سووریاوە، کە لە مانگی ئاداری 2011 لەنیوان رژێمی ئەو وڵاتە گرووپە ئۆپۆزیسیۆنەکان دروست بووە، عێراق هاوشێوەی وڵاتانی رووسیا و ئێران بە سەختی پشتگیریی لە رژێمی سووریا دەکات و چەندین میلیشیای شیعەش بە فەرمی نێردراونەتە سووریا، بۆ بەرگریکردن لە رژێمی ئەو وڵاتە.
رۆژی 26ـی حوزەیرانی 2016، فەریق روکن عەبدولوەهاب ساعدی، فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی فەللوجە رایگەیاند، کە بە رزگارکردنەوەی گەڕەکی جۆلان، شارۆچکەکە بە تەواوی رزگار کرایەوە.
فەللوجە شارۆچکەیەکی سوننەنشینی پارێزگای ئەنبارە، لەگەڵ شاری مووسڵ لە مانگی حوزەیرانی 2014 لەلایەن چەکدارانی رێکخراوی توندڕەوی داعشەوە داگیرکراوە.
14/7/2016
بەرپرسێكی پێشووی دەزگای هەواڵگری ئەمریکا کە راوێژکاری چوار لە سەرۆکەکانی پێشووتری ئەمریکا بووە رایدەگەیەنێت:" عێراق باکووری خۆی کە مەبەستی هەرێمی کوردستانە لەدەستدەدات و دابەش دەبێت".
برووس ریدڵ، یەکێک بەرپرسانی پێشووی سی ئای ئەی بە رۆژنامەی شەرقولئەوسەتی راگەیاندووە: "نەخشەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست جارێکی دیکە دادەڕێژرێتەوە و ئەو ئاڵۆزییەی لەناوچەکە هەن دەبنە هۆکاری سەرەکی داڕشتنەوەی نەخشەی ناوچەکە".
ریدڵ رایگەیاندووە: "کورد لە باکووری عێراق جیادەبنەوە و ئێرانیش لەگەڵ ئەوەدایە سێ دەوڵەت لە عێراق ببینێت، دەوڵەتی شیعی، سوننەکان یان عێراقی بچووککراوە، لەگەڵ دەوڵەتی کوردی، ئێران بەو ئامانجە دەیەوێت هەلی دەستوەردان لە کاروباری ناوچەکان بقۆزێتەوە".
ئەو بەرپرسە پێشووەی سی ئای ئەی پێیوایە "دوو هۆکار بوونەتە هۆی زیادبوونی ئاڵۆزییەکان، یەکەمیان بڕیاری بەریتانیا و ئەمریکا بۆ ئازادکردنی عێراق و ئەوی دیکەش فەشەلی بەهاری عەرەبی لە وڵاتاندا، کە سووریا و لیبیا بەرەو نەمان و دابەشبوون دەڕۆن".
برووس ریدڵ دەڵێت: "کێشەکانی عێراق هۆکارەکەی نەبوونی قۆناخێکی گواستنەوە بووە لەدوای رووخانی رژێمی پێشووی عێراق، داعش لە عێراق لە قۆناخی بێ هیوایی دایە بەڵام لەچەندین رووی دیکەوە وەک پەلاماری وڵاتان هێشتا مایەی مەترسی گەورەیە".
دەشڵێت: "تاوەکو گرووپە شیعەکان مابن داعش دەمێنێت، دەبێت بۆ ئارامکردنەوەی رەوشی بەغداش موسڵ کۆنترۆڵبکرێتەوە".
14/7/2016
بەهۆی هەڕەشەی بەرپرسانی ئێران و بۆ دەربازبوون لە دۆخی ئێستایان، حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان هەنگاوی سەرەتاییان بۆ لێک نزیکبوونەوە ناوە. شەش حیزبی رۆژهەڵاتی کوردستان لەیەک هەفتەی رابردوودا دوور لە چاوی کامێراکان دووجار کۆبوونەتەوە.
هەفتەی رابردوو، دوو لایەنی حیزبی دیموکرات (حدكا و حدك)، کۆمەڵەی زەحمەتکێشان، کۆمەڵە، رێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیست و سازمانی خەبات لەئاستی دەفتەری سیاسی لە بنکەی سەرکردایەتی کۆمەڵەی زەحمەتکێشان کۆبوونەتەوە.
هاوكات رۆژی چوارشەممەش 13-7-2016 بە بەشداری ئەو پێنج حیزبە و هەروەها کۆمەڵەی شۆڕشگێر، لە نوێنەرایەتی حیزبی دیموکراتی کوردستان لە سلێمانی کۆبوونەتەوە.
لەبارەی ناوەڕۆکی ئەو کۆبوونەوەیە، ئەحمەد ساڵحی، بەرپرسی پەیوەندییەکانی کۆمەڵە، رێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران دەڵێت، ئەوان بۆ باسکردن لەسەر رووبەڕووبوونەوە لەگەڵ هەڕەشەکانی ئێران و هاوکاریکردنی یەکدی کۆبوونەتەوە.
حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان رایانگەیاندووە، هەڕەشەکانی ئێران بۆ لێدانی بنکە و بارەگای حیزبەکانی رۆژهەڵات، بەجددی وەردەگرن. دەشڵێن، ئەو هەڕەشانە هەموو حیزبەکان دەگرێتەوە بۆیە پێویستە هاوکاری و هەماهەنگیان هەبێت. لەو کۆبوونەوەدا هەروەها باس لە کۆبوونەوەی هاوبەشی سکرتێری ئەو شەش حیزبە کراوە.
هەرچەندە ئەو شەش حیزبە دەڵێن، هەموو حیزبەکانی رۆژهەڵات دەتوانن لە کۆبوونەوەکانیاندا بەشداربن، بەڵام پارتی ژیانی ئازادی کوردستان و پارتی ئازادی کوردستان بانگ نەکراون.
رووداو زانیوێتی، لەو کۆبوونەوەدا نوێنەرانی حیزبەکان پێداگرییان لەسەر هاوکاری و هاوئاهەنگی یەکدی، لێک نزیکبوونەوە و پێکەوە کارکردن کردووەتەوە، بەڵام تاوەکو ئێستا هیچ بڕیارێکی کردەییان لەوبارەوە نەداوە. بڕیارە ئەو حیزبانە لە داهاتووشدا بەشێوەیەکی بەردەوام پێکەوە کۆببنەوە و خانەخوێی داهاتوو، حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێرانە.
14/7/2016
سەرۆکی فەرەنسا دەڵێت "رووداوەکەی شاری نیس تیرۆریستی بووە و ئەوانەی هێرشیان کردووەتە سەرمان لە ماڵی خۆیان گورزیان لێ دەدەین".
درەنگانێکی شەوی پێنجشەممە 14-7-2016 بەکامیۆنێکی بارهەڵگر هێرشکرایەسەر خەڵکی شاری نیس لە باشووری فەرەنسا، کە بۆ ئاهەنگگێڕانی رۆژی نیشتمانی فەرەنسا لە یەکێک لە شەقامەکانی ئەو شارە کۆبووبوونەوە.
لە هێرشەکەدا بەپێی دوایین زانیارییەکان 84 کەس کوژراون و 50 کەسی دیکەش بریندار بوون، هەرچەندە تاوەکو ئێستا ئاماری کوژراوان و بریندارانی رووداوەکە بە رەسمی رانەگەیێندراوە.
لە دوای رووداوە خوێناوییەکەی نیس، فرانسوا ئۆلاند، سەرۆکی فەرەنسا لە گوتارێکدا رایگەیاند: "رووداوەکەی شاری نیس هێرشێکی تیرۆریستی بووە و بەهۆی ئەو رووداوەوە تاوەکو سێ مانگی دیکە باری نائاسایی لە فەرەنسا درێژ دەکەینەوە".
سەرۆکی فەرەنسا گوتی: "ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانمان لە سووریا و عێراق زیاتر دەکەین و ئەوانەی هێرشیان کردووەتە سەرمان لەماڵی خۆیان گورزیان لێ دەدەین".
لەلایەکی دیکەوە سەرۆکی شارەوانی نیس گوتوویەتی: "بارهەڵگرەکە بڕێکی زۆر چەک و تەقەمەنی و نارنجۆکی تێدا بووە و شۆفێری بارهەڵگرەکە بەهۆی تەقەی پۆلیسەوە کوژراوە".
شایەتحاڵەکان باس لەوە دەکەن کە کاتێک بارهەڵگرەکە بەرەو لای خەڵکەکە رۆیشتووە نزیکەی هەزار کەس لەو شوێنە بوون و بە مەودای 2 کیلۆمەتر لە نێو خەڵکەکەدا پێشڕەوی کردووە.
لەکاتی رووداوەکەدا دەنگی تەقەش بیستراوە و لە وێنە و گرتە ڤیدیۆییەکاندا دەردەکەوێت کە تەقەیەکی زۆر لە بارهەڵگرەکە کراوە.
کریستیانۆ سترۆسی، سەرۆکی شارەوانی نیس بە کەناڵێکی تەلەڤزیۆنی فەرەنسای گوتووە: "ئەو پۆلیسەی کە تەقەی لە شۆفێری بارهەڵگرەکە کردووە و کوشتوویەتی، بە ئێمەی راگەیاندووە کە شۆفێرەکە لەو کاتەی بەرەو پێش دەهات تەقەی لە خەڵکیش دەکرد".
بەگوتەی سەرۆکی شارەوانی نیس "شۆفێری بار هەڵگرەکە بە پلانی پێشووتر ئەو کارەی کردووە و هێرشەکە کتوپڕ نەبووە".
باراک ئۆباما، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، رووداوەکەی بە "هێرشێکی تیرۆریستی مەترسیدار" ناوزەدکرد و شەرمەزاری کرد.
ئۆباما هاوخەمی خۆی بۆ خەڵکی فەرەنسا دەربڕی و رایگەیاند: "ئەمریکا لەوبارەیەوە یارمەتی هاوپەیمانە دێرینەکەی دەدات".
وەزارەتی دەرەوەی بەریتانیاش رایگەیاند: "بەدواداچوون بۆ وردەکاریی رووداوەکە دەکەین و لەگەڵ بەرپرسانی شاری نیس لەپەیوەندیداین".
تاوەکو ئێستا هیچ کەس و لایەنێک بەرپرسیارەتی هێرشەکەیان لە ئەستۆ نەگرتووە و دیاریش نییە کە ئایا شۆفێری بارهەڵگرەکە بەتەنیا ئەو کردەوەیە ئەنجام داوە یان کەسانێکی دیکەیش لە پشتەوەی ئەو هێرشەوە هەن.
15/7/2016