پێشنوێژێکی مزگەوتێکی فەرەنسا باسی پەیوەندیی خۆی و قەشە مەسیحییەکەی فەرەنسا دەکات، کە رۆژی سێشەممە 26ـی تەمموزی 2016 لەلایەن دوو کەسی توندڕەوەوە سەر بڕدرا.
مەلا محەمەد کرابێلا، پێشنوێژی شارۆچکەی سان ئاتیان دی رۆڤرێی لە باکووری فەرەنسا بە میدیاکانی وڵاتەکەی راگەیاندووە، کە قەشە جاک هاملی تەمەن 84 ساڵ، لە ساڵی 2000 پارچە زەوییەکی کەنیسەکەی بەخشییە موسوڵمانەکانی شارۆچکەکە، بۆ دروستکردنی مزگەوتێک.
مەلا محەمەد کرابێلا باسی ژیانی قەشە جاک هامل دەکات و رایدەگەیەنێت، کە ئەو قەشەیە ژیانی خۆی پێشکەشی خەڵکی کردبوو و ”ئێستا ئێمە بەو رووداوە تووشی شۆک بووین و زۆر ترساوین“.
ئەو پێشنوێژە، کە مزگەوتەکەی لەسەر پارچە زەوییەکی کەنیسەکەی قەشە سەربڕاوەکە دروست کراوە، ئاماژەی بەوە کردووە، کە چەندین جار و لە چەندین بۆنەدا چاوی بە قەشەکە کەوتووە و باسی پێکەوەژیانی ئایینەکانیان کردووە.
مەلا محەمەد کرابێلا باسی ئەنجامدانی توندوتیژی دژی زانایانی ئایینی دەکات و دەڵێت، ”نزیکەی 18 مانگە توندڕەوەکان هاووڵاتییان دەکەنە ئامانج، ئێستا زانا و کەسایەتییە ئاینییەکان دەکوژن، ئەوە هیچ لۆژیکی نییە“.
رۆژی سێشەممە 26ـی تەمموز، دوو کەسی توندڕەو، کە دواتر ئاشکرا بوو سەر بە رێکخراوی توندڕەوی داعش بوون، هەڵیان کوتایە سەر کەنیسەی شارۆچکەی سان ئاتیان دی رۆڤرێی و قەشە و ژمارەیەک هاووڵاتییان بە بارمتە گرت.
دوای بە بارمتەکردنی ئەو هاووڵاتییانە، دوو توندڕەوەکە، کە چەقۆیان پێ بووە، سەری قەشە جاک هاملیان بڕی و هاووڵاتییەکیشیان کوشت، دواتر هەردووکیان لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە کوژران.
مەلا محەمەد کرابێلا و قەشە جاک هامل
27/7/2016
مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان، تەقینەوەكانی شاری قامشلۆ بەتووندی ئیدانەدەكات و پەیامی هاوخەمی بۆ رۆژئاوای كوردستان دەنێرێت.
بارزانی بەپێویستی دەزانێت پارێزگای دهۆك و دامودەزگە پەیوەندیدارەكانی هەرێمی كوردستان بە هەموو توانایەكیان یارمەتیی لێقەوماوان و بریندارانی تەقینەوەكان بدەن.
بەیانی رۆژی چوارشەممە 27-7-2016 دوو تەقینەوەی گەورە لە گەڕەکی غەربی قامشلۆ روویاندا و بەپێی سەرچاوەكانی رووداو تاوەکو ئێستا بەهۆی تەقینەوەکان 31 کەس شەهیدبوون و زیاتر لە 100 کەسی دیکەش برینداربوونە.
كەمێك دوای تەقینەوەكان گرووپی داعش بەرپرسیارییەتی خۆی لە ئەنجامدانی تەقینەوەکان راگەیاند.
پەیامی هاوخەمیی بارزانی بۆ كەسوكاری قوربانیانی ڕووداوە تیرۆریستییەكەی قامیشلو
بەناوی خودای گەورە و میهرەبان
بە پەلامارە تیرۆریستییەكانی سەرلەبەیانیی ڕۆژی چوارشەممە 27ـی 7ـی 2016 بۆ سەر خوشك و براكانمان لە شاری قامیشلوی ڕۆژئاوای كوردستان زۆر دڵتەنگ و خەمناكم كە لە ئەنجامدا ژمارەیەكی زۆر، شەهید و برینداری لێ كەوتووەتەوە .
زۆر بە توندی ئیدانەی ئەو هێرشە دڕندانەی تیرۆریستان دەكەم، سەرەخۆشی لە كەسوكاری شەهیدانی ئەم ڕووداوە دڵتەزێنانە دەكەم و هیوای چاكبوونەوە بۆ برینداران دەخوازم.
پێویستە پارێزگای دهۆك و دامودەزگە پەیوەندیدارەكانی هەرێم بە هەموو توانایەكیان یارمەتیی لێقەوماوان و بریندارانی ڕووداوە تیرۆریستییەكانی قامیشلو بدەن.
مسعود بارزانی
27ـی 7ـی 2016
دوو تەقینەوەی گەورە لە گەڕەکی غەربی قامشلۆ روویاندا و بەپێی سەرچاوەكانی رووداو، و ژمارەیەكی زۆر شەهید و بریندار هەن.
تەقینەوەیەکیان گەڕەكی غەربی كردووەتە ئامانج كە زۆربەی وەزارەتەكانی رۆژئاوای كوردستان و فەرمانگە و نووسینگەكانی پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD ی لێن.
تەقینەوەی دووەم لە هەمان شوێن روویداوە، كاتێك خەڵك و تیمەكانی فریاكەوتن گەیشتووتەنە شوێنی تەقینەوەكە، زۆربەی قوربانییەكانیش بەر تەقینەوەی دووەم كەوتوون.
بەهۆی گەورەیی تەقینەوەكان تاوەكو ئێستا ژمارەی قوربانیان نازانرێت، بەڵام ئاماژە بە شەهیدبوونی 12 كەس و 68 بریندار دەكرێت، 15 خانوو وێران بوونە و 30 دووكانیش رووخاون. سەرچاوەكان دەڵێن لەنێو شەهید و برینداران هاونیشتمانیانی سڤیل و كارمەندانی ئاسایش هەن.
یەشار كەمال، رۆژنامەڤان لە رۆژئاوای كوردستان بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت، لەنێو شەهید و برینداران ئەندامی خۆسەری دیموكراتیك هەن.
27/7/2016
دوو کەسی توندڕەو ژمارەیەک هاووڵاتی لە کەنیسەیەکی فەرەنسا بە بارمتە دەگرن.
بەپێی هەواڵی میدیاکانی فەرەنسا، دوو کەسە توندڕەوەکە، نیوەڕۆی رۆژی سێشەممە 26ـی 2016 بە چەقۆ هێرشیان کردووەتە سەر کەنیسەیەک لە شارۆچکەیەکی باکووری هەرێمی نۆرماندی لە فەرەنسا.
بەگوتەی سەرچاوەیەکی پۆلیس، کە قسەی بۆ میدیاکانی وڵاتەکەی کردووە، ئەو دوو توندڕەوە چەقۆ وەشێنە چوار یاخود شەش کەسیان بە بارمتە لە ناو کەنیسەکە گرتووە و یەکێکیش لە بارمتەکان بەهۆی کاریگەریی چەقۆلێدانەوە، گیانی لەدەست داوە
26/7/2016
فەتحوڵڵا گیولەن و سەید قوتب
رێبەری بزووتنەوەی گیولەنییەکان داوای ئارامگرتن لە لایەنگرانی دەکات، هاوشێوەی ”ئارامگرتنی“ رێبەری باڵای رەوتی ئیخوان موسلیمین.
لە میانەی وانەیەکی ئایینییدا لە بارەگای خۆی لە شاری سایلۆسبۆرگی ویلایەتی پەنسلڤانیای ئەمریکا، فەتحوڵڵا گیولەن، زانای ئایینیی تورک و رێبەری بزووتنەوەی گیولەنییەکانی تورکیا رایگەیاندووە، کە کودەکاتەکەی ناوەڕاستی مانگی تەمموز لە تورکیا، ”شانۆ“یەکی پارتی داد و گەشەپێدان (ئاکەپە)ی دەسەڵاتداری تورکیایە.
فەتحوڵڵا گیولەن لە وانەکەیدا هێرشی توندی کردووەتە سەر رەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا و داوای لە لایەنگرانی کردووە، خۆڕاگر و ئارامگرتوو بن، هەروەک سەید قوتبی رێبەری باڵای ئیخوان موسلیمینی جیهانی.
سەید قوتب بە رێبەری فیکریی باڵای ئیخوان موسلیمین دادەنرێت و زۆرینەی گرووپە تیرۆریستییە ئیسلامییەکانی جیهانیش هەڵقوڵاوی بەرنامە ئیسلامییە تەکفیرییەکەی ئەون.
بەر لە لەسێدارەدانی لە رۆژی 29ـی ئابی 1966، سەید قوتب ماوەی ساڵێک زیندانی کرا.
شەوی هەینی 15ـی تەمموزی 2016، بەشێک لە سەرکردەکانی سوپای تورکیا هەوڵیان دا کودەتایەکی سەربازیی بکەن و کۆتایی بە دەسەڵاتی رەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا و پارتی داد و گەشەپێدانی تورکیا (ئاکەپە) بهێنن، بەڵام کودەتایەکە شکستی هێنا.
دوای شکستهێنانی کودەتاکە و سەرکەوتنی هێزە ئەمنییەکان و هاووڵاتییان لە پاراستنی حکوومەتی ئەو وڵاتە، رەجەب تەییب ئەردۆغان و سەرکردەکانی ئاکەپە رێبەری گیەلەنییەکانیان بە بەشدار بوون و پیلان دانان بۆ کودەتاکە تۆمەتبار کرد.
26/7/2016
سەردانەکەی فواد حسێن وەکو نوێنەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان بۆ سلێمانی، ھەندێ لە بەستەڵەکی سیاسی دەتوێنێتەوە و پێشنیاز ھەیە لە رێگەی رێککەوتنێکی نوێوە پەرلەمانی کوردستان ئەکتیڤ بکرێتەوە و بزووتنەوەی گۆڕانیش مەیلی بوونەوە بە ئۆپۆزسیۆنی ھەیە.
ئەگەرچی نەوشیروان مستەفا، رێکخەری گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان، سەرەتا ئەوەی گوتبوو کە ئەوان نایانەوێ بێ یەکێتی پێشوازی لە فوئاد حوسێن، سەرۆکی دیوانی سەرۆکایەتیی ھەرێمی کوردستان بکەن، بەڵام دواتر بەوە ڕازی بوو کە خۆیان بە تەنیا لەگەڵ نوێنەری بارزانی کۆ ببنەوە.
لەلایەکی دیکەشەوە فواد حوسێن لەگەڵ بەرپرسە باڵاکانی یەکێتی لە سلێمانی کۆ بووەتەوە و رای لەبارەی دوو پرسەوە وەرگرتوون و پەیامێکی بارزانیشی گەیاندووەتە یەکێتی.
سەرچاوەیەکی باڵا و ئاگادار لە کۆبوونەوەکان بۆ (باس) رای گەیاند، ئەو دانیشتنە تایبەت و تەنیایەی نێوان فواد حوسێن و نەوشیروان مستەفا، ئەنجامی ئەرێنیی لێ کەوتووەتەوە.
سەرچاوەکە ئاشکراشی کرد، لە دانیشتەکەدا لەگەڵ نەوشیروان مستەفا، فوئاد حوسێن داوای ڕای گۆڕانی لەسەر دوو پرس لە نەوشیروان مستەفا کردووە.
یەکەمیان، ھەڵوێستی گۆڕان لەسەر پێکھێنانی شاندێکی ھاوبەش بۆ دانوستان لەگەڵ بەغدا لەسەر پرسی ریفراندۆم و دووەمیشیان، بابەتی وەرگرتنی پۆستی سەرۆکی پەرلەمان لە لایەن یەکێتییەوە، کە ئێستا رێککەوتنی لەگەڵ گۆڕاندا ھەیە، تاوەکو لەو رێگەیەوە بتوانرێ پەرلەمانی کوردستان کارا بکرێتەوە و بۆ پرسەکانی دیکەش رێککەوتنێکی نوێی سیاسی بکرێت.
سەرچاوەکە راشی گەیاند، ئەوەی تا ئێستا دیارە، گۆڕان نایەوێ لە حکوومەتدا بێ و ھیچ پۆستێکی ھەبێ، بەڵام دەیەوێ بە جۆرێ ئەوە بکات کە بە تەنازول ھەژمار نەکرێ، بە شێوەیەک دەخوازێ بۆ ھەڵبژاردنی داھاتوو خۆی وەکو ئۆپۆزسیۆن دەرخاتەوە.
سەرچاوەکە زیاتر روونی کردەوە، کێشەی گۆڕان ئەوەیە کە زۆر پێداگرییان لەسەر وەرگرتنەوەی پۆستەکان کردووە و ئێستاش نازانن چۆن بڵێن دەستبەرداریان دەبین.
لەمبارەیەوە محەمەد تۆفیق رەحیم، بەرپرسی ژووری پەیوەندییە دیبلۆماسییەکانی بزووتنەوەی گۆڕان، وەکو ئاماژەیەک بۆ داھاتووی بزووتنەوەکەی، بۆ (دەنگی ئەمەریکا)ی ڕاگەیاندووە، ئەگەر بارودۆخەکە ئاسایی ببێتەوە، ئەوا ھەموو ئەگەرێک لەبەردەم بزووتنەوەی گۆڕان کراوەیە و وەزیرەکانیان بە فەرمی لە حکوومەت دەکێشنەوە.
ھاوکات سەرچاوەکە لەبارەی سەردانی فواد حوسێن بۆ لای کۆسرەت رەسووڵ، جێگری یەکەمی سکرتێری گشتیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ئاشکرای کرد، جگە لە راوەرگرتن، فواد حوسێن پەیامێکی تایبەتی بارزانی داوەتە یەکێتی.
بەپێی زانیاریی سەرچاوەکە، بارزانی لە پەیامەکەیدا بۆ یەکێتی داوای کردووە کە لەم قۆناغە ھەستیارەدا ڕۆڵی مێژوویی خۆیان ببینن و یەکێتی سەنگی مێژوویی خۆی نەخات بە لای لایەنگیریدا، بەڵکو ھاوھەڵوێست بێت لەگەڵ ئەو سیاسەتە حەکیمانەیەی کە مام جەلال تاڵەبانی سکرتیری گشتیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، لەپێناو بەرژەوەندیی باڵای کوردستاندا پیادەی کردووە.
بە گوتەی سەرچاوەکە، کۆسرەت رەسووڵ جێگری یەکەمی سکرتێری گشتی، دەستخۆشیی لە ھەنگاوەکەی بارزانی کردووە و ھیوای خواستووە کە پارتی و گۆڕان بتوانن کێشەکان تێپەڕێنن.
کۆسرەت رەسووڵ گوتووشیەتی کە یەکێتی ھەموو قورسایی خۆی بەکار دێنێت بۆ ئەوەی بە زووترین کات ھەوڵەکان بگەنە ئەنجام.
سەرچاوەکە ئەوەشی خستە ڕوو، کە فوئاد حوسێن لەبارەی مەسەلەی بەگەڕخستنەوەی پەرلەمان داوای لە یەکێتی کردووە کە لەگەڵ گۆڕاندا بگەنە دەرەنجامێک، بۆ ئەوەی ناودێرکردنی بەرپرسانی یەکێتی بۆ پۆستەکانی گۆڕان لە سەرۆکایەتیی پەرلەمان کارێکی ئاسایی بێت.
سەرچاوەکە ئەوەشی ئاشکرا کرد کە کۆسرەت رەسووڵ بە نوێنەرەکەی سەرۆکی ھەرێمی کوردستانی گوتووە، یەکێتی ھیچ گرفتی لەوەدا نییە پۆستەکانی گۆڕان وەربگرێت، ئەگەر بە رێککەوتنی پارتی و گۆڕان و بۆ بەرژەوەندیی گشتیی خەڵکی کوردستان بێت.
ھاوکات سەرچاوەکەی (باس) ئاشکراشی کرد، مەبەستی بارزانی بۆ وەرگرتنی رای حزبەکان، لەسەر ئەو دوو پرسە بۆ ئەوەیە، ئەگەر دواجار بە کۆی گشتییان وەڵامێکی ئەرێنی دەستبکەوێ، ئەوا لە کۆبوونەوە فراوانەکەی لەگەڵیاندا، لەسەر بنەمای وەڵامەکانیان دەستپێشخەرییەکی نوێی دەبێ.
ئەبو کاروان، سەرۆکی فراکسیۆنی حزبی شیوعی لە پەرلەمانی کوردستان، کە لە ماوەی رابردوودا لەگەڵ مەسعود بارزانی سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کۆ بووەتەوە، بۆ (باس) رای گەیاند، بارزانی لە کۆبوونەوەکەی لەگەڵیاندا جەختی لەسەر ئەوە کردووەتەوە کە تا چارەسەرکردنی کێشەکان بەردەوام دەبێت و ئەگەر حزبەکان وەڵامی باشیان بۆ ئەو پرسانە ھەبێ کە گفتوگۆیان لەگەڵدا دەکا، ئەوا دەستپێشخەرییەکی نوێی لەسەر بنەمای وەڵامەکانی ئەوان دەبێ، گوتیشی: "پێشبینی دەکەین ئەو دەستپێشخەرییەی بارزانی لە کۆبوونەوە فراوانەکەی لەگەڵ حزبەکان بخرێتە ڕوو".
لای خۆشیەوە عادل عەزیز، پەرلەمانتار و ئەندامی جڤاتی نیشتمانیی بزووتنەوەی گۆڕان، لەبارەی سەردانی فواد حوسێن بۆ لای بزووتنەوەی گۆڕان، بۆ (باس) رای گەیاند، لەم دۆخەدا ھەر کارێک بۆ چارەسەریی کێشەکان ھەنگاوێکی ئەرێنییە و ھاتنی فواد حوسێن و کۆبوونەوەی لەگەڵ نەوشیروان مستەفا تواندنەوەی بەشێک لەو بەستەڵەکەیە، کە لە دۆخی سیاسی ھەرێمی کوردستاندا ھەیە.
گوتیشی: "بابەتەکە ئەوەیە کە ئێستا تەنیا پەرلەمانی کوردستان پەکی نەکەوتووە، تاوەکو گۆڕانکاری تەنیا لە پۆستی سەرۆکایەتیی پەرلەماندا بکرێ، بەڵکو لە رووی یاساییەوە سەرۆکایەتیی ھەرێمی کوردستان کێشەی ھەیە و حکوومەتی ھەرێمیش لە قەیرانێکی قووڵی داراییدایە و چەند وەزیرێکی گۆڕان بە تەلەفۆن رەوانە کراونەتەوە، لەبەرئەوە باشتر وایە ھەموو ئەو پرسانە بخرێنە سەر مێزی گفتوگۆ و چارەسەر بکرێن، بە کورتییەکەی ھەرێمی کوردستان پێویستی بە رێککەوتنێکی نوێ ھەیە تاوەکو لەو قەیرانە دەربازی بێت، یان ئەوەتا دۆخەکە بگەڕێتەوە پێش ١٢ی ئۆکتۆبەر، کە بە بڕوای من ئەوە خۆی بەشێکە لە چارەسەر".
ئەو ئەندامەی جڤاتی نیشتمانیی گۆڕان راشی گەیاند، ئەوان وەکو گۆڕان زیاتر چاوەڕوانی گەڕانەوەی دۆخەکەن بۆ پێش ١٢ی ئۆکتۆبەر، بەڵام سەردانی فواد حوسێن بۆ لای نەوشیروان مستەفا و بزووتنەوەی گۆڕان و ئەو ھەوڵەی لە ئارادایە بۆ پێکھێنانی لیژنە بۆ چارەسەرکردنەوەی دۆخەکە، ئەوانە ھەنگاوی ئەرێنین و وەکو گۆڕان پێشوازی لە ھەر ھەنگاوێک دەکەن کە بزانن چارەسەری پێوە دەبێت.
جەختی لەسەر ئەوەش کردەوە، کە ھەر یەکتربینین و دیدار و دانیشتنێک جۆرێکە لە شکاندنی ئەو بەستەڵەکە سیاسییەی کە لە کوردستاندا ھەیە، بەتایبەتیش لەنێوان گۆڕان و پارتی، دواجاریش ھەر دەبێت بە دیالۆگ و گفتوگۆ کێشەکانمان چارەسەر بکەین.
بەڵام سەعدی ئەحمەد پیرە، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بۆ (باس) رای گەیاند، ئەوان ئاگاداری ئەو پێشنیازە نین کە پۆستی سەرۆکی پەرلەمان بدرێ بە یەکێتی، گوتیشی: "ھەوڵ و پێشنیاز لە ئارادان بۆ چارەسەرکردنی دۆخەکە و یەکێتی بە پێویستی زانیوە پێش کۆبوونەوەی ھەموو لایەنەکان لە سەرۆکایەتیی ھەرێمی کوردستان زەمینەیەک ھەبێ بۆ ئەو کۆبوونەوە فراوانە ھەندێ لە کێشەکان و چارەسەر بکرێن".
راشی گەیاند، ئەوان وەکو یەکێتی ئامادەن سەردانی ھەموو لایەنە سیاسییەکان بکەن و ھەر ھەنگاوێک بە قازانجی بەرژەوەندیی تێکڕای خەڵکی کوردستان بێت بە ھەنگاوی باشی دەزانن، بەشێوەیەک ھەموو لایەنەکان لەسەری بگەن بە رێککەوتن.
جێی باسە، مەسعود بارزانی، سەرۆکی ھەرێمی کوردستان، لە پەیامی جەژنی رەمەزانی ئەمساڵدا، داوای کرد لایەنەکان کۆ ببنەوە و لەسەر ڕیفراندۆم و پەیوەندیی ھەرێم و بەغدا بگەنە کۆدەنگییەکی نیشتمانی و لەبارەی بارودۆخی سیاسیی ھەرێمیش چارەسەرێک بدۆزنەوە.
ھەر لەم ژمارەیەی ھەفتەنامەی (باس)دا، ساڵح ژاژڵەیی ئەندامی جڤاتی گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان، رای دەگەیەنێ: ”لەنێو سیاسەتدا دوژمنایەتیی ھەتاسەر بەردەوام نابێت، چونکە لەنێو سیاسەتدا بەرژەوەندیی حزبایەتی و بەرژەوەندیی خەڵکی پانتاییەکی گەورە داگیر دەکات، ئێمە قسەیەکمان بە پارتی گوتووە، خۆ ناکرێت بۆ ھەمیشە گۆڕان و پارتی دوژمنی یەکتری بن، دەبێت گۆڕان پێشوازی لە نوێنەرەکانی پارتی بکات، ھەروەھا پارتی دەرگا بە ڕووی گۆڕاندا بکاتەوە“.
ژاژڵەیی روونیش دەکاتەوە: “ئێمە پێمان خۆشە لەگەڵ پارتی دیموکراتی کوردستان دابنیشین و کێشەکانمان چارەسەر بکەین، ئەگەر بەڕێز مەسعود بارزانی، بڕیاری ئەوە دەربکات یوسف محەمەد بچێتەوە پۆستەکەی خۆی، ئیدی ئێمە دەتوانین دابینشین بۆ ئەوەی کێشەکان چارەسەر بکەین، بەڵام دیارە پارتی نایەوێت کێشەکان چارەسەر بکرێن، پارتی دەیەوێت یوسف محەمەد نەکرێتەوە بە سەرۆکی پەرلەمان”.
بە ھەمان شێوە عەبدولخالق باپیری، ئەندامی سەرکردایەتیی پارتی دیموکراتی کوردستان، لەم ژمارەیەی (باس)دا، لەو بارەیووە رای دەگەیەنێ: “پارتی سوورە لەسەر گۆڕینی دەستەی سەرۆکایەتیی پەرلەمان و ڕزای نەبوون بە یوسف محەمەد، تا جارێکی تر کێشەکان دووبارە نەبنەوە بۆ پارتی و گەلی کوردستان، چونکە یوسف محەمەد نەیتوانی وەکو سەرۆکی پەرلەمان ئەدای کاری خۆی بکات، لە سایەی ئەودا پەرلەمان بووە جێگەی ململانێیەکی خراپی حزبی، بۆیە نامانەوێت جارێکی تر پەرلەمان و گەلی کوردستان بخەینەوە نێو ئەو کێشەیە، مەسەلەکەش شەخسی نییە، بەڵکو ئەو ئەزموونە”.
26/7/2016
رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆككۆماری توركیا مانگی داهاتوو سەردانی رووسیا دەكات.
محەممەد شمشەك، جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا كە ئێستا بە سەردانێك لە مۆسكۆی پایتەختی رووسیایە، رایگەیاند ئەردۆغان رۆژی 9 -8-2016 سەردانی شاری سان پترسبۆرگ- ی رووسیا دەكات و لەگەڵ ڤلادیمیر پوتین، سەرۆكی رووسیا كۆدەبێتەوە.
جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا راشیگەیاند، پەیوەندییەكانيان لەگەڵ توركیا لە جاران باشتر دەكەنەوە. گوتیشی "دوای كودەتاكە ڤلادیمیر پوتین یەكێك بوو لەو سەرۆكانەی پشتگیری بۆ حكومەتی توركیا دەربڕی".
باسی لەوەش كرد سوپاسنامەی تایبەتیان ئاراستەی رووسیا كردووە، لەبەرامبەر پشتیوانی بێ مەرجی رووسيا بۆ حكومەتی توركیا و دژایەتیكردنی كودەتاكە. دوای هەوڵی كودەتا شكستخواردووەكەی توركیا، رووسیا تاكە وڵات بوو بەبێ مەرج و تێبینی پشتیوانی بۆ ئەرۆدغان و حكومەتی توركیا دەربڕی.
دوای 9 مانگ لە تێكچوونی پەیوەندییەكانیان بەهۆی خستنەخوارەوەی فڕۆكە جەنگییەكەی رووسیا لەلایەن حكومەتی توركیا، مانگی رابردوو رەجەب تەیب ئەردۆغان لە پەیوەندییەكی تەلەفۆنیدا داوای لێبووردنی لە ڤلادیمیر پوتین كرد، ئەم سەردانەش یەكەم هەنگاوی كردەیی ئاشتبوونەوەیانە.
26/7/2016
سەرۆكی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن و ڕاپرسیی هەرێمی كوردستان دەڵێ، ئەگەر لایەنە سیاسییەکانی کوردستان ڕێک بکەون و داوای ئەنجامدانی ڕێفراندۆم بکرێت، کومیسیۆن ئامادەیە و دەتوانین لە ماوەی 4 مانگدا ئامادەکاریی تەواو بۆ ئەنجامدانی ڕیفڕاندۆم بکەین.
ئەمڕۆ دووشەممە 25/72016 هەندرێن محەمەد، سەرۆكی كۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن و ڕاپرسی لە هەرێمی كوردستان بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند؛ "هەر کاتێک بە فەرمی داوا لە کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان بکرێت کە ئامادەکاری بۆ ئەنجامدانی ڕاپرسی بکەین، ئێمە ئامادەین و ئەوە ئەرکی ئێمەیە".
لەبارەی ئەنجامدانی ئەو ڕاپرسییە لە ناوچە دابڕینراوەکانی هەرێمی کوردستان، هەندرێن محەمەد گوتی: "بۆ ئەنجامدانی ڕێفراندۆم لەو ناوچانە هیچ ڕێگرییەکی یاسایمان نییە و تەنانەت ڕاپرسی لەو ناوچانە یاسایی ترە".
سەرۆكی كۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن و ڕاپرسی لە هەرێمی كوردستان بۆ (باسنیوز) ڕوونی کردەوە؛ هەر هەڵبژاردنێک لە هەرێمی کوردستان بکرێت، ئێمە لێی بەرپرسیارین و ئەگەر بە فەرمی داوامان لێ بکرێت، کومیسیۆنیش داوای بوودجە لە حکوومەتی هەرێمی کوردستان دەکات و دەتوانین لە ماوەی 4 مانگدا هەموو ئامادەکارییەک بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردن و ڕاپرسی بکەین".
25/7/2016
جێگری فەرماندەی گشتی قەرارگای حەمزەی سوپای پاسداران دەڵێت، حیزبە كوردییەكانی ئێران لە هەرێمی کوردستان بە خواستی کونسوڵخانەکانی ئەمریکا و سعودیە کۆبوونەتەوە و پلانیان بۆ تێكدانی ئاسایشی ئێران داناوە.
بەگوتەی مەجید ئەرجومەندفەر، جێگری فەرماندەی قەرارگای حەمزە دەزگاکانی هەواڵگری سعودیە و ئەمریکا لە ساڵی رابردووەوە پلانیان بۆ تێكدانی ئاسایشی ئێران داڕشتووە و بۆ ئەو مەبەستە لەگەڵ حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە هەرێمی کوردستان کۆبوونەتەوە.
ئەو فەرماندەیەی پاسداران هەروەها دەڵێت، دەزگای هەواڵگری سعودیە لە ئەڵمانیا لەگەڵ هاوسەرۆکی پژاک کۆبووەتەوە.
ئەرجومەندفەر دەشڵێت، سعودیە و ئەمریکا لەرووی چەکوچۆڵ و کەرەستەی سەربازییەوە هاوکاری ئەو حیزبانەیان کردووە و لەبەرامبەریشدا داوایان لێکردوون ئێران دۆخی ئەمنی ئێران تێكبدەن.
حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان ئەو تۆمەتە رەتدەکەنەوە. ئەوان دەڵێن حکومەتی ئێران و سوپای پاسداران خوویان بەوە گرتووە کە بێ هەبوونی بەڵگە و بۆ سەرپۆشکردنی ناوەڕۆکی کێشەکان، نەیارانیان بە بەکرێگیراوی وڵاتانی دیکە لەقەڵەم بدەن. کۆنسوڵخانەی سعودیەش لە هەولێر پێشتر ئەو تۆمەتەی رەتکردووەتەوە.
جێگری فەرماندەی قەرارگای حەمزە بە ئاماژەدان بە پێکدادانەکانی ئەمدواییە لە رۆژهەڵاتی کوردستان دەڵێت، بەهۆی پێکدادانەکانی ئەمدواییە دوو تیم لە پارێزگای ورمێ و سنە بەتەواوی لەنێوبردراون و 23 کەس کوژراون.
بەپێی ئەو ئامارەی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران رایگەیاندووە، بەهۆی هێرشی سوپای پاسداران بۆ سەر پێشمەرگەکانیان لە ناوچەکانی شنۆ و سەوڵاوا، 11 پێشمەرگەی ئەو حیزبە گیانیان لەدەستداوە. هەروەها لەماوەی رابردوو پژاکیش گیانلەدەستدانی چوار گەریلای بەدەستی هێزەکانی سوپای پاسداران راگەیاند.
25/7/2016
بڕیارە ئەمڕۆ ئەردۆغان لە كۆشكی سەرۆكایەتی لەگەڵ سەرۆك پارتەكانی ئاكەپە، جەهەپە و مەهەپە كۆببێتەوە و هەدەپەش بانگهێشت نەكراوە.
پەیامنێری رووداو لە ئەنقەرە رایگەیاند، دوای هەوڵی كودەتاكەی 15ی تەممووز، كە شكستی پێهێنرا و سەرجەم پارتەكان دژی وەستانەوە، ئەوە یەكەم كۆبوونەوەی نێوان رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆككۆماری توكیا و سەرۆكی پارتەكانی ئەو وڵاتەیە.
بڕیارە كۆبوونەوەكە دوا نیوەڕۆی ئەمڕۆ دووشەممە 25-7-2016 لە كۆشكی سەرۆكایەتی توركیا بەڕێوەبچێت.
تاوەكو ئێستا سەرۆكایەتی كۆماری توركیا و هەدەپە لەسەر بانگهێشتنەكردنی سەڵاحەدین دەمیرتاش و فیگەن یوكسەكداغ، هاوسەرۆكانی هەدەپە بۆ كۆبوونەوەكە لێدوانیان نەداوە.
لە كۆبوونەوەكەدا، بینالی یڵدرم، سەرۆكی ئاكەپە، كەمال كڵیچدارئۆغڵو، سەرۆكی جەهەپە و دەوڵەت باخچەلی، سەرۆكی مەهەپە ئامادە دەبن.
25/7/2016
ماوەیەکە گوشاری حکومەت لە ئامەد و دەوروبەری بۆ سەر دامودەزگای ناحکومی و کۆمەڵە و کۆلێژ و قوتابخانەکانی باکووری کوردستان زیادی کردووە، لە 24 کاژێری رابردوودا زانکۆیەک و 19 قوتابخانە و 34 کۆمەڵە و دوو وەقف داخراون و تۆمەتی هەوڵی بەشداریكردن لە کودەتا دراوەتە پاڵ بەرپرسانی ئەو دەزگایانە.
ماشەڵڵا دەكاك، پەیامنێری رووداو لە ئامەد رایگەیاند "دوای راگەیاندنی باری لەناکاو لە تورکیا و باکووری کوردستان، جموجۆڵی سەربازی هێزەکان زیاتر بووە و هێرش دەکرێتە سەر رێکخراو و ناوەندەکان".
دەكاك گوتیشی "بەتۆمەتی لایەنگری فەتحوڵڵا گیولەن، رێبەری بزووتنەوەی خزمەت كە بە پلانداڕێژەری كودەتاكە تۆمەتبار دەكرێت، دەیان کۆمەڵە و رێکخراو داخراون".
پەیامنێری رووداو راشیگەیاند، لە 24 کاژێری رابردوو بەگەشتی 56 کۆمەڵە و رێکخراو داخراون و پۆلیس دەرگای ئەو شوێنانەی داخستووە، بەپێی زانیارییەکانی رووداو لە ئامەد لێپێچینەوە لەگەڵ بەرپرسانی ئەو رێکخراوانە کراوە.
باسی لەوەش كرد بەشێک لەو شوێنانەی داخراون لەوانە زانکۆی دیجلە، پەیوەندی بە فەتحوڵڵا گیولەنەوە نییە و بەهەڵە داخراون.
راشیگەیاند"یەكێک لەو شوێنانەی بەهەڵە داخراوە کۆلێژی دیجلەو فوراتە، کە کۆلێژێکی بەنێوبانگە، ئەویش لەنێو لیستی فەتحوڵڵا گیولەن دوێنێ داخرا، بەڵام کۆلێژی دیجلە و فورات بەهیچ شێوەیەک پەیوەندی بە فەتحوڵڵا گیولەنەوە نییە، بەڵکو خاونەکەی پارێزەرێکە و کوردی باکووری کوردستانە، لەو کۆلێژە هەفتانە بۆ چەند کاژێرێک بە کوردی وانە دەگوترێتەوە".
دوای داخستنی ئەو کۆلێژە، ناڕەزایی دروستبوو، ئەگەرچی پۆلیس دانی بەوە داناوە بەهەڵە ئەو کۆلێژەیان داخستووە، لەگەڵ ئەوەش رەنگە لە رۆژانی داهاتوودا ئەو هەڵەیە راستبکرێتەوە، بۆ ئەو مەبەستەش دەبێت یاسایەکی نوێ دەربچێت بۆ کردنەوە و قەرەبووکردنەوەی ئەو زەرەرو زیانەی بەریکەوتووە.
24/7/2016
93 ساڵ بەسەر رێککەوتننامەی لۆزاندا تێدەپەڕێت، کە لەدوای جەنگی جیهانیی یەکەم لە ساڵی 1923 لەنێوان تورکیا و وڵاتانی هاوپەیمانی براوەی شەڕی جیهانیی یەکەم واژۆکرا ، بەهۆیەوە ئیمپراتۆریەتی عوسمانی بەفەرمی دابەشکرا و کۆماری تورکیا بەسەرۆکایەتی موستەفا کەمال ئەتاتورک دامەزرا.
لەدوای تێپەڕبوونی 93 ساڵ بەسەر رێککەوتنی لۆزان، پرسی کورد و چارەنووسی ئەو نەتەوەیە کە بەگەورەترین نەتەوەی بێ دەوڵەت لە جیهان ناسراوە، جارێکی دیکە دەخرێتە بەر باس و لێکۆڵینەوە، لایەنیکەم لەلایەن هەندێك لە پارت و شارەزایانی کورد و جیهانەوە.
لە 24ی مانگی تەمموز ساڵی 1923، رێککەوتنێک لە نێوان حکومەتی ئەو دەمەی تورکیا بە سەرۆکایەتی موستەفا کەمال ئەتاتورک و هێزی هاوپەیمانان بە سەرۆکایەتی بەریتانیا و فەڕەنسا، لە شاری لۆزانی باشووری فەرەنسا، بەناوی رێککەوتنی لۆزان واژۆ کرا.
رێککەوتنەکە تایبەت بوو بەو ناوچانەی کە لەژێر دەستی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی بوون، بەر لە شکستە سەربازییەکەی لە شەڕی جیهانیی یەکەمدا لەنێوان ساڵانی 1914 تاوەكو 1918.
رێککەوتنی لۆزان لەدوای رێککەوتنی سیڤەر هات، کە لە 10ی مانگی ئابی ساڵی 1920 لەنێوان وڵاتانی ناوەند، دۆڕاو لە شەڕی جیهانیی یەکەم کە ئیمپراتۆریەتی عوسمانی یەکێک لەو وڵاتانە بوو، لەگەڵ وڵاتانی براوە واژۆکرا.
بەپێی رێککەوتنی سیڤەر، ئیمپراتۆریەتی تورکیا دابەشبوو و سەرجەم ئەو نەتەوە غەیرە تورکەکانی ژێردەستی تورکیا سەربەخۆییان وەردەگرت. بۆیە دواتر کە موستەفا کەمال ئەتاتورک دەسەڵاتی گرتەدەست، رەگەزنامەی تورکی لە سەرجەم ئەو کەسانە سەندەوە کە رێککەوتنەکەیان واژۆكردبوو، هەروەها دەستیکرد بە شەڕی سەربەخۆیی وڵاتەکەی و لەنێوان ساڵانی 1922 تا 1923 شەڕێکی قوڕسی دژ بە یۆنان بەرپاکرد و توانی زەوییەکی زۆر بگەڕێنێتەوە ژێر دەسەڵاتی تورکیا، ئەمەش هەردوو وڵاتی بەریتانیا و فەڕەنسای ناچارکرد رێکكەوتنی لۆزان لەگەڵ تورکیا واژۆ بکەن.
رێکەوتنی لۆزان هات و رێککەوتنی سیڤەری پێش خۆی هەڵوەشاندەوە. رێککەوتنی لۆزان سنووری وڵاتانی وەک یۆنان، بولگاریا، تورکیا و وڵاتانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستی دیاریکرد. بەپێی رێککەوتنەکە، تورکیا دەستی لە قوبرس، میسر، سوودان، عێراق و لیبیا هەڵگرت، لەبەرامبەردا تورکیا بەشێکی زۆر لە ناوچەکانی سووریا کە مێرسین، ئەدەنە و عەنتاپ و رووها و چەندین شاری دیکە کە سەر بە سووریا بوون، وەرگرتەوە.
یەکێک لە بڕگە گرنگەکانی لۆزان بریتیبوو لە بەڵێنی حکومەتی تورکیا بە پاراستنی ژیان و ماف و ئازادی سەرجەم ئەو نەتەوانەی کە لەژێر فەرمانڕەوایی ئەودا دەژین. هەرچەندە گەلی کورد گەورەترین نەتەوەی ژێردەستی تورکیایە، بەڵام هیچ بڕگەیەکی رێککەوتننامەی لۆزان باسی لە ماف و ئازادی و چارەنووسی گەلی کورد نەکرد.
سەرۆکی شاندی تورکیا لە دانوستاندنەکانی لۆزان عیسمەت ئینونو بوو، لەبەرامبەردا لۆرد جۆنسنی بەریتانی سەرۆکی شاندی هاوپەیمانان بوو. بەگوتەی مێژوونووسان، ئینونو توانی لەڕێگەی جەختکردنەوە لە یەکبوونی هەردوو نەتەوەی تورک و کورد، بەریتانییەکان فریوبدات. بەڵام هەندێ مێژووناسی دیکە پێیانوایە، دۆسێەی کورد جێی بایەخی بەریتانییەکان نەبووە، بەڵکو تەنیا شتێکی گرنگ بۆ ئەوان هەردوو شاری کەرکووک و موسڵ بوو، کە دواتر لە ساڵی 1926 بەریتانییەکان توانییان بە زەبری هێزی سەربازی بیانخەنە سەر نەخشەی سیاسی عێراقەوە.
24/7/2016
بەپێی ڕاپۆرتێکی ناوەندی بەرگری لە مافی مرۆڤی کوردستان، لە درێژی دەستبەسەرکردنی سەرەڕۆیانەی هاووڵاتیانی کورد لە کوردستانی ڕۆژهەڵات هێزە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران دوو کەسیان لە سەقز دەستبەسەر کرد.
ناوەندی بەرگریکارانی مافی مرۆڤ لە کوردستان نووسیویەتی؛ "هێزە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئیران دوو هاووڵاتیی کوردی خەڵکی سەقزیان بە ناوەکانی ڕەسووڵ خزری و ئامانج فەتحی دەستبەسەر کردووە".
ڕەسووڵ خزری تەمەن 29 ساڵ، دانیشووی شاری سەقزە و پیشەکەی ئەندازیاری بیناسازییە کە لە ماوەی دووساڵی ڕابردوودا بە تۆمەتی ئەندامبوون لە حزبێکی کوردیدا بۆ ماوەی 9 دەستبەسەر کراوە و دواتر بە دانانی بارمتە ئازاد کراوە.
ئامانج فەتحی، تەمەن 28 ساڵ، دانیشتووی شاری سەقزە و لەلایەن هیزە ئەمنییەکانی ئەو شارەوە دەستبەسەر کراوە، بەڵام تا ئیستا ڕوون نییە کە تۆمەتەکانی ئەو گەنجە کوردە چین.
لە ماوەی دوو مانگی رابردوودا، زیاتر لە 50 هاووڵاتیی کورد لە شارەکانی کوردستانی رۆژهەڵات لەلایەن هێزە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە دەستبەسەر کراون.
بە گوتەی بنەماڵەی زۆربەی ئەو بەندکراوانە؛ هێزە ئەمنییەکان بێ ئەوەی حوکمی دادوەرییان پێ بێت، لە جلی مەدەنیدا ئەو کەسانەیان دەستبەسەر کردووە.
ناوەندی بەرگری لە مافی مرۆڤی کوردستان پێی وایە، هێزە ئەمنییەکانی ئێران بە دەستبەرکردنی هاووڵاتیانی کورد، دەیەوێت کەشێکی ئەمنیی بەسەر کوردستانی ڕۆژهەڵاتدا زاڵ بکات.
23/7/2016
سهرۆككۆماری توركیا سهرزهنشتی لێپرسراوی دهزگای ههواڵگری نیشتمانیی توركیا (میت) -ی كردو پێی راگهیاند "له تاقیكردنهوهكهدا سهركهوتوو نهبوون"، وەک ئاماژەیەک بۆ خراپ مامهڵهكردن لهگهڵ پرسی ههوڵی كودهتای سهربازیی.
رهجهب تهیب ئهردۆغان سهرۆككۆماری توركیا له دیدارێكی تایبهتی لهگهڵ هاكان فیدان راوێژكاری (میت) سهرزهنشتی كردو پێی راگهیاند له تاقیكردنهوهكهدا سهركهوتوو نهبوون و ههواڵگریی وڵاتهكهی بهلاواز ناساند و داوای چاوخشاندنی خێرای بهپێكهاتهی میت كرد.
پێشتر پهرلهمانی توركیا چهندین جار رهخنهیان له میت گرتبوو بههۆی لاوازییهوه بهتایبهتی دوای هێرشهكانی سهر فڕۆكهخانهی ئهتاتورك له ئیستهنبوڵ و جهختیان لهوه كردهوه لاوازی و سستی له هێزه ئهمنییهكان نییه، بهپێچهوانهوه لاوازی له ههواڵگرییهوه ههیه.
ئهردۆغان، بایهخێكی زۆری به هاكان فیدان دهدا و له چهندین بۆنه و كۆبوونهوهدا بهسندووقی نهێنییهكانی تایبهتی خۆی باسی كردووه، بهڵام سهرچاوهكان باس لهوه دهكهن، ئیدی ئهردۆغان ههوڵ دهدات كهسێكی دیكه بكاته شوێنگرهوهی فیدان.
مانگی رابردوو، بڕیاربوو هاكان فیدان لهكارهكهی دوور بخرێتهوه و پۆستی باڵیۆزی پێبدرێت له یهكێك له وڵاته ئهوروپییهكان و كهسێكی دیكه دهستنیشان بكرێت بۆ پۆستهكهی، بهڵام ئهردۆغان پرۆسهكهی دواخست.
لە شەوی هەینی 15-7-2016 بەشێک لە سوپای تورکیا کودەتایەکیان لە دژی ئەردۆغان ئەنجامدا بەڵام سەرکەوتوو نەبوو و زۆربەی کودەتاچییەکان دەستگیرکران و ئەردۆغان فەتحوڵڵا گویلەنی بە رێکخستنی کودەتاکە تۆمەتبار کرد.
23/7/2016
سەرۆکی پەرلەمانی عێراق و باڵیۆزی ئێران لە عێراق کۆ دەبنەوە و تاوتوێی پەیوەندیی نێوان وڵاتەکانیان دەکەن.
بەپێی هەواڵێکی میدیا عێراقییەکان، رۆژی یەکشەممە 24ـی تەمموزی 2016، سەلیم جبوری، سەرۆکی پەرلەمانی عێراق و حەسەن دانایی فەڕ، باڵیۆزی ئێران لە بەغدا لە کۆبوونەوەیەکیاندا، باسی بارودۆخی سیاسیی و ئەمنیی عێراقیان کردووە، وێڕای گفتوگۆکردن لەبارەی شەڕی دژی رێکخراوی توندڕەوی داعش.
سەلیم جبووری و حەسەن دانایی فەڕ ”بە گرنگییەوە“ پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئێرانیان تاوتوێ کردووە، بەشێوەیەک ”سەروەریی هەردوو وڵات“ بپارێزێت.
دوای رووخاندنی رژێمی بەعس لە ساڵی 2003، شیعەکانی عێراق دەستیان بەسەر حوکمڕانیی ئەو وڵاتەدا گرتووە و پەیوەندییەکی بەهێزیان لەگەڵ کۆماری ئیسلامیی ئێران هەیە و فەرماندە سەربازییەکانی ئێرانیش بەشداریی لە شەڕەکانی عێراق دژی داعش دەکەن.
24/7/2016