گولەن: رۆیشتنەوەم بۆ تورکیا کێشەکە ئاڵۆزتر دەکات
فەتحوڵڵا گولەن، رابەری بزووتنەوەی خزمەت کە لە لایەن حکومەتی تورکیا بە بەرپرسی کودەتاکەی 15ـی تەمووزی تورکیا دادەنرێ دەڵێ: نە من، نە ئەردۆغان ئەو کارەمان کردووە، بەڵکو بەڕای هەندێک کەس کاری ناسیۆنالیستە تووندەکانە.
گولەن لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ رۆژنامەڤانی ناودار فەرید زەکەریا باسی کودەتاکە دەکات و بەتووندی ئیدانەی دەکات و دەڵێ: " من هەمیشە دژی کودەتابووم، هەر لایەنگرێکیشم بەشداربووبێ ئەوا خیانەتی کردووە".
رابەری بزووتنەوەی خزمەت رەتیشیناکاتەوە "هەندێک لە لایەنگرانی بەشدارییان لە کودەتاکە کردبێ". هەروەها لە بارەی گەڕانەوەی بۆ تورکیا دەڵێ کە رۆیشتنەوەی بۆ ئەو وڵاتە کێشەکە ئاڵۆزتر دەکات.
رۆژنامەنووسە ئەمریکییەکە پرسیاری ئەوە لە گولەن دەکات " کێ لە پشتی کودەتاکەوەیە" ، فەتحوڵڵا گولەنیش لەوەڵامدا دەڵێ:" بەڕای هەندێک کەس ناسیۆنالیستە تووندەکانن".
سەبارەت بەوەی "ئایا کودەتاکە کاری ئەردۆغان خۆیەتی"، گولەن ئاماژە بەوە دەکات، کە ناتوانێ بوختانی وا بکات و بڵێ کاری خۆیەتی.
گولەن لە کۆتایی هەڤپەیڤینەکەدا پەیامێک بۆ ئەردۆغان دەنێرێت و دەڵێ " هیواخوازم بەم هەموو تاوانەوە نەچێتە بەردەم خوای گەورە".
1/8/2016
بەپێی هەواڵی ماڵپەڕە فەرمییەکانی ئێران، شەوی رابردوودا لە بنکەی سەربازیی شەهید پازووکی لە ناوچەی جەلیل ئاوای نزیک شاری تاران تەقینەوەیکی بەهێز ڕووی داوە کە مەخزەنی سووتەمەنی ئاگری گرتووە.
بەپێی ڕاپۆرتی ماڵپەڕی "تران نیوز" ئەو تەقینەوەیە نیوە شەوی ڕابردوو بووە کەلە مەخزەنی سووتەمەنی بنکەی سووتەمەنی پازووکی ڕووی داوە و ئاگرێکی گەورەی لێ کەتووەتەوە و بووەتە هۆی ترس و دڵەڕوکێی دانیشتوانی ناوچەکە.
زانیارییە سەرەتاییەکان باس لەوە دەکەن کە مەخزەن و تانکەری سووتەمەنیی ئەو بنکە سەربازییە بەهۆی شۆرتی کارەباوە ئاگری گەتووە و و دواتر تەقیوەتەوە.
دوای ڕووداوەکە هێزەکانی پۆلیس و ئاگرکوژێنەوە بۆ کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکە ئامادە بوون و بە گوتەی سەرچاوەکان، ئەو ڕووداوە بێجگەلە زیانی مادی هیچ زیانی گیانی نەبووە.
بەشێک لە بنکە و ناوەندە سەربازییەکانی ئێران، پێچەوانەی یاسا و پێوەرە کۆمەڵایەتی و مرۆییەکان لەناو شار و لە شوێنی نیشتەجێبوونی هاووڵاتیان دروست کراوە کەلە کاتی ڕووداوا مەترسیی زۆری بۆ سەر گیانی هاووڵاتیان هەیە.
31/7/2016
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پەیامێكی لە یادی 33 ساڵەی ئەنفالی بارزانییەكان بڵاوكردەوە.
دەقی پەیامەكەی بارزانی:
بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان
ئەمڕۆ یادی ڕۆژێكی جەرگبڕ و تاریكە لە مێژووی گەلەكەمان. بەر لە سی و سێ ساڵ ڕژێمی بەعس بەشێوەیەكی دڕندانە هەشت هەزار پیاوی بارزانیی پیر و گەنجی هەر لە تەمەنی نۆ ساڵی هەتا پیرەمێردی نەوەد ساڵ ڕاپێچی بیابانەكانی باشووری عێراق كرد و بەشێوەیەكی نامرۆڤانە كۆمەڵكوژی كردن. ئەو تاوانە ئەڵقەیەك بوو لەو زنجیرە كارەسات و قوربانیدانانەی بەسەر ڕۆڵەكانی گەلی كوردستاندا هاتووە، هەر لە بێسەروشوێنكردنی دوازدەهەزار گەنجی فەیلی و ئەنفالی گەرمیان و كیمیانبارانكردنی هەڵەبجە بگرە هەتا تەعریب و ڕاگواستن و پەلاماری تیرۆریستان و تاوان لەدژی خوشك و برا ئێزیدییەكانمان. هەرچەندە كارەساتەكان دڵتەزێن و گەورەن بەڵام ئازادی و سەربەخۆیی ئەوە دەهێنێ لەپێناویدا قوربانی بدەین و، بۆ سەربەخۆیی قوربانیدان بەهایەكی هەرزانە.
وەك بارزانییەك هەست بە سەربڵندی دەكەم كە بارزانییەكان لەپێناو ڕزگاری و سەربەخۆیی گەلی كوردستاندا قوربانییان بەخشیوە و نەهامەتیی زۆریان بینیوە. بە درێژایی سەدەی بیستەم هەر لە 1905 كە شۆڕشی شێخ عەبدوسەلامی بارزانی بۆ سەربەخۆیی كوردستان دەستی پێكرد گوندی بارزان شازدەجار لە لایەن دوژمنانی گەلی كوردستان سوتێنراوە و وێران كراوە بەڵام هیچ جار بارزان سەری بۆ دوژمن شۆڕ نەكرد و خۆی بەدەستەوە نەدا و هیچ كات ئیرادەی نەشكا و لەسەر ڕێبازی خۆی بەردەوام بوو. ئەو ڕێبازەی جێگەی شانازیمە و لەسەری پەروەردە كراوم، ڕێبازێك كە زوڵم و ژێردەستی قبوڵ ناكات، پەروەردەیەك كە تێیدا دین ئەخلاقە و ژیانی بندەستی مردنە و مردن لەپێناو سەربەستیدا ژیانە.
لەیادی ئەنفالی بارزانییەكاندا بەپێویستی دەزانم سوپاسی خەڵكی ئازیز و خۆشەویستی دەشتی هەولێر و هەریر و سۆران بكەم كە لە ڕۆژە تاریك و ناخۆشەكاندا كوردانە و مەردانە هاوسۆزی بارزانییەكان بوونە و یارمەتییان داون و ئازاری بارزانییەكانیان بە ئازاری خۆیان زانیوە. سوپاسی شێرەژنانی بارزانی دەكەم كە كەسوكاریان ئەنفال كران و ساڵانی زۆر و ماوەیەكی درێژ بۆ منداڵەكانیان هەم باوك بوونە و هەم دایك. تەحەمولی لەدەستدانی ئازیزان و ئازار و سەختییەكانیان كردووە و سەربەرزانە ڕۆڵەكانیان لەسەر كوردایەتی و ڕێبازی ڕاست پێگەیاندووە.
شاییستەترین وەڵام بۆ قوربانیدان و كارەساتە یەك لە دوای یەكەكانی گەلەكەمان و باشترین وەفا بۆ خوێنی شەهیدان و ئەنفال بەدیهێنانی سەربەخۆیی و ئازادییە بۆ گەلی كوردستان.
بژی كوردستان
نەمری بۆ شەهیدانی ڕێگەی ئازادی
مسعود بارزانی
31ـی 7ـی 2016
بەهۆی هێرشە خۆكوژییەكەی داعش بۆ سەر كێڵگەی نەوتی بای حەسەن، هەناردەكردنی نەوت لەو كێڵگەیەوە راگیراوە.
عەقید عەبدولتالیب دەروێش، فەرماندە لە لیوای یەكی پاراستنی دامودەزگا نەوتییەكانی هەرێمی كوردستان بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند، بەهۆی هێرشە خۆكوژییەكانی داعشەوە هەناردەی نەوت لە كێڵگەی بای حەسەن راگیراوە.
عەقید عەبدولتالیب دەروێش گوتیشی "هەناردەكردنی نەوتی كێڵگەی هاڤانا بەردەوامە، بەڵام هەناردەی نەوت بای حەسەن راگیراوە".
رۆژی یەكشەممە 31-7-2016 لە گوندی بای حەسەن شەڕ لە نێوان پێشمەرگە و داعش روویدا و سێ خۆكوژ خۆیان تەقاندووەتەوە، بەوهۆیەشەوە هەناردەی نەوت لەو گێڵگە نەوتییە راگیراوە.
پەیامنێری رووداو لەنێو كێڵگەی نەوتی بای حەسەن دوایین زانیاری لەبارەی هێرشەكەی داعش ئاشكرادەكات.
وەك لە گرتە ڤیدیۆكاندا دەردەكەوێت ئاگرێكی گەورە لە بەشێكی كێڵكە نەوتییەكاندا كەوتووە و تاوەكو ئێستاش كۆنترۆڵ نەكراوە.
بەرهەمی نەوتی كێڵگەكانی بای حەسەن و هاڤانای شاری كەركووك لەرێگای هەرێمی كوردستانەوە هەناردەی دەرەوە دەكرێت.
هاوكات عەقید عەبدولشەممە، ئەفسەری باڵا لە پۆلیسی پاراستنی دامودەزگا نەوتییەكان بە رووداوی راگەیاند، پێنج کەس بە تۆمەتی تێوەگلان لە هێرشەکەی بای حەسەن دەستگیرکراون.
عەبدولشەممە راشیگەیاند، چەکدارەکانی داعش لە گوندە عەرەبنشینەکانەوە هێرشیان کردووە. وەك ئەو دەڵێت، شانە نووستوی داعش لە گوندە عەرەبنشینەكاندا هەن.
پێشمەرگە و پۆلیس بە هانای پۆلیسی نەوتەوە هاتن و ئێستا دۆخەكە بەرەو ئاسایبوونەوە دەچێت.
عەقید عەبدولشەممە دەشڵێت، ئەم هێرشە دەستێکە بۆ راگرتنی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان.
کێڵگەی نەوتی بای حەسەن
- دەکەوێتە باکووری رۆژئاوای کەرکووک
- 50 کیلۆمەتر لە سەنتەری کەرکووک دوورە
- 1959 یەکەمجار نەوتی تێدا بەرهەمهاتووە
- توانای بەرهەمهێنانی رۆژانەی 170 هەزار بەرمیلە
- 196 بیری نەوتی تێدایە
- لەلایەن هەرێمی کوردستانەوە بەڕێوەدەبردرێت
- لە سێ وێستگەی سەرەکی پێکهاتووە
- بڕێکی زۆری گازی سرووشتی هەیە
-نەوتی کێڵگەکە جۆرێکی باشە
- تەممووزی 2014 کەوتەدەست هەرێمی کوردستان
31/7/2016
ئەردۆغان پۆلیسی ئۆپەراسیۆنە تایبەتەكان لە ئەنقەرە بەسەر دەكاتەوە، 29-7-2016
پێکهاتەی سوپای تورکیا گۆڕانکارییەکی نوێی بەسەردا کرا و بەپێی بڕیاری ئەنجوومەنی باڵای شوورای سەربازی ئەو وڵاتە، سەرۆکایەتی ئەرکانی گشتی سوپا راستەوخۆ سەر بە سەرۆککۆمار دەبێت و سێ هێزەکانی وشکانی، دەریایی و ئاسمانیش سەر بەوەزارەتی بەرگریی دەبن.
رۆژ لەدوای رۆژ بڕیارەکانی ئەنجوومەنی باڵای شوورای سەربازی زیاتر ئاشکرا دەبن و بەپێی دوایین زانیارییەکان، سەرۆکایەتی ئەرکانی گشتی سوپای تورکیا سەر بەسەرۆکایەتی کۆمار و هەر سێ هێزە وشكاری، دەریایی و ئاوییەكانیش سەر بەوەزارەتی بەرگریی دەبن.
بهپێی زانیارییهكان، هەر لە چواچێوەی گۆڕانكارییەكاندا، بهم نزیكانه دهزگای ههواڵگری نیشتمانی "میت"یش راستهوخۆ دهخرێته ژێر دهسهڵاتی سهرۆككۆماری توركیا و یاسا و رێساكانی بۆ دابین دهكرێت.
بەگوێرەی زانیاری بەشێك لە میدیاكانی توركیا، یەکێک لە هۆکارە هەرە سەرەکییەکانی هەوڵی ئەنجامدانی کودەتای سەربازیی دژ بەحکومەت، ئەو بڕیارانە بوون کە چاوەڕوان دەکرا لەلایەن ئەنجوومەنی باڵای سەربازییەوە بدرێت، چونکە کودەتاچییەکان لە لێواری خانەنشینی و لێسەندنەوەی دەسەڵاتەکانیان نزیکبوونەوە و ئەنجامدانی کودەتاش باشترین رێگە بوو بۆ ئەوەی رێگری لێبکەن.
31/7/2016
پلەدارێکی باڵای ئاسایشی ئەمەریکا ڕایدەگەیەنێ، کە هەڵسوکەتەکانی ئەمدوایانەی تورکیا لەگەڵ سوپای ئەو وڵاتە، زەربە لە پەیوەندەییکانی نێوان دوو وڵات دەدات.
جەیمز کلاپر، بەڕێوەبەری ئاسایشی میللیی ئەمەریکا لە دیدارێکدا لە ویلایەتی کلرادۆ ئاشکرای کرد "شەپۆلی دوورخستنەوە و دەرکردن لەناو سوپای تورکیا، کە بووەتە هۆی دەستگیرکردن و لەکار دوورخستنەوەی ئەو ئەفسەرانەی کەلە شکستدانی داعشدا یارمەتیی ئەمەریکایان دەکرد، دەبێتە هۆی ساردبوونەوەی پەیوەندییەکان و ڕێگرە لەبەردەم دژایەتیکردنی داعشدا."
جەیمز لە درێژەدا ئاماژەی بەوەش کردووە "ئەم هەڵوێستەی تورکیا کاریگەریی لەسەر هەموو بەشەکانی دەزگای ئاسایشی نەتەوەیی ئێمە لە تورکیا داناوە و زۆرێک لە ئەفسەرە هاوکارەکانی ئێمە دەستگیر کراون، گومانی تێدا نییە ئەمە ڕێگرە لەبەردەم هاوکارییەنای نێوان ئەمەریکا و تورکیا، بەتایبەتی لە پرسی دژایەتیکردنی تیرۆردا."
لە وەڵامی ئەم هەڵوێستەی بەڕێوەبەری ئاسایشی میلیی ئەمەریکا، مەولوود چاوش ئۆغڵوو، ڕایگەیاندووە "ئەگەر ئەمەریکا پێی وایە دژایەتیکردنی داعش بەهۆی پاککردنەوەی سوپای ئێمە لاواز دەبێت، ئێمە دەڵیین پێچەوانەکەی راستە، چونکە کاتێک سوپا پاک بکرێتەوە، متمانەی زیاترە و لە شەڕی داعشدا کاریگەرترە."
ڕەوتی دەرکردن و دوورخستنەوەکان لەناو سوپای تورکیا پاش کوودەتاکە هەر بەردەوامە، چاوش ئوغڵوو لەم بارەوە گوتی "لە دوایین هەوڵدا بۆ لابردنی گومانلێکراوان کە لەگەڵ فەتحوڵڵا گیوولەن زانای ئایینی کە تورکیا بە داڕێژەر و بەرپرسی کوودەتاکەی دەزانێ، 88 فەرمانبەری وەزارەتی دەرەوەی ئەو وڵاتە دەکراون."
دوێنێ هەینی 29 کەس لەکۆی 89 ڕۆژنامەنووسی دەستبەسەرکراوی تورک بۆ داگایی ڕەوانەی ئیستەنبووڵ کران.
باسنیوز/ شەریف فەلاح
30/7/2016
بە بەشداری هێزەکانی حەشدی شەعبی، ئۆپەراسیۆنی کۆنترۆڵکردنەوەی جەزیرەی خالدییە، دەستیپێکرد.
بەپێی راگەیێندراوێکی شانەی راگەیاندنی جەنگی، سەرلەبەیانی رۆژی شەممە 30-7-2016، ئۆپەراسیۆنی کۆنترۆڵکردنەوەی جەزیرەی خالدییە لە پارێزگای ئەنبار دەستیپێکرد.
لەوبارەوە، لیوا روکن ئیسماعیل مەحلاوی، فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی ئەنبار رایگەیاند، هێزەکانی سوپای عێراق، حەشدی شەعبی و پۆلیسی فیدراڵی لە ئۆپەراسیۆنەکەدا بەشدارن.
مەحلاوی ئاماژەی بەوەشکرد، ئۆپەراسیۆنەکە لە چەند میحوەرێکەوە دەستپێکردووە و تاوەکو میحوەری رۆژهەڵاتی شاری روومادی درێژ دەبێتەوە.
جەزیرەی خالدییە سەر بە قەزای خالدییەیە، دەکەوێتە نێوان فەللوجە و روومادی لە پارێزگای ئەنباردا.
30/7/2016
جێگری وەزیری نەوتی ئێران سەبارەت بە هۆکاری ئاگرکەوتنەوەکەی پترۆکیمیایی کرماشان رایگەیاند، بڕێکی زۆری گازی (لایت ئێند) لە بەشی سەرەوەی کۆگایەکی پترۆکیمیایی کۆبووەتەوەو بەهۆی چەخمایەکەوە ئاگری گرتووە.
کۆگای 504ی پترۆکیمیایی بێستوون کە ماددەی سوتەمەنی لایکی تێدا بوو، دوای نیوەڕۆی رۆژی هەینی ئاگری گرت و دوای شەش کاژێر کۆنترۆڵکرا. هێشتا رێژەی زەرەر و زیانەکانی ئەو ئاگرکەوتنەوەیە دیاری نەکراوە. بەڵام لیژنەیەک بۆ ئەم مەبەستە پێکهاتووە.
کۆمەڵگای پترۆکیمیایی بێستوون، دەکەوێتە 15 کیلۆمەتری شاری کرماشان، ئەم پترۆکیمیاییە ساڵانە پێویستی بە 386 هەزار تۆن نەوتی سپی و 19 هەزار تۆن بەنزین هەیە، کە نەوتە سپییەکەی لە پاڵاوگەی کرماشان و بەنزینەکەشی لە کۆمەڵگای پترۆکیمیایی بەندەری ئیمام لە باشووری ئێران و لە ئیسفەهان دابین دەبێت.
ئەم پترۆکیمیاییە لە رووبەرێکی 63 هێکتاریدا دروستکراوە و 500 فەرمانبەری هەیە. ئاگر گرتنی پترۆکیمیای بێستوون، نۆیەمین حاڵەتی ئاگرکەوتنەوەیە لە پترۆکیمیاییەکانی ئێراندا.
یەک هەفتە پێش لە یەکێک لە گوندەکانی نزیک شاری پۆلدۆختەر لە پارێزگای لوڕستان، بۆری گواستنەوەی پترۆکیمیایی باشووری ئێران بۆ کۆمەڵگاکانی پترۆکیمیایی رۆژهەڵاتی کوردستان تەقییەوە و ئاگری گرت.
30/7/2016
رێكخراوی سەربەخۆی مافەكانی مرۆڤ (هیومان رایتس وۆچ) رایگەیاند كە حكوومەتی عێراق بە تۆمەتی تیرۆر؛ هەزاران منداڵی دەستگیر كردووە و ئەشكەنجەی داون.
رێكخراوەكە بڵاوی كردەوە منداڵانی عێراقی بە تۆمەتی تیرۆر؛ تووشی ئەشكەنجە و ئازاری زۆر لە گرتووخانەكان بوونەتەوە و حكومەتی عێراقی بە شێوەیەكی هەڕەمەكی دەستگیری كردوون.
هیومەن رایتس وۆچ؛ داواشی كرد كە منداڵەكان ئازاد بكرێن و چیتر یاساكانی نێودەوڵەتی پێشێل نەكرێن.
بەپێی راپۆرتەكەی رێكخراوی مافەكانی مرۆڤ؛ لە ئێستەدا 314 منداڵی بێ تاوان لە گرتووخانەكانی عێراقدان كە هەموویان بە تۆمەتی تیرۆر دەستگیر كراون.
29/7/2016
مۆتی کاهانا سهرۆکی ڕێکخراوی خێرخوازی ئهمهلییه، که دهوڵهندێکی خێرخوازی ئهمهریکی ئیسرائیلییه بهرۆژنامەی "جۆرسەلیم پۆست"ی ڕاگهیاندووە لە دوای پێنج ساڵ له شهڕی سووریا، حکومهتی ئیسرائیل ڕازی بووە سنووری خۆی بۆ یهکهم جار بۆ هاوکاریی مرۆیی بکاتهوه.
کاهانه گوتی "حکومهتی سووریا لهسهر سێ جۆره کهلوپهل ڕازی بووه، پزیشکی و فێرکاری و خۆراک که دهگهیهندرێنه سهر سنووری هاوبهشی ههردوو وڵات، بهڵام کارمهندانی ڕێکخراوهکه نابێت بپهڕنهوه نێو خاکی سووریا".
ماوەی پێنج ساڵە لە سووریا شەڕێكی خوێناوی هەیە و چەندین ملیۆن لە دانیشتووانی ئەو وڵاتە ئاوارەبوون و زیاتر لە نیو ملیۆن هاووڵاتییش كوژراون.
كاهانا لە 28-2-1968 لە جۆرسەلیم لەدایك بووە و جوولەیەكەی بەرەگەز رۆمانییە، وەك خێرخوازترین جولەكە لە شەڕی سوریادا ناسراوە.
29/7/2016
پاپای ڤاتیکان پاپا فرانسیس ڕایگهیاند ئهو هێرشانهی که له جیهاندا دهکرێن، شهڕی ئایینی نین، بهڵکو شهڕی کۆنتڕۆڵکردنی خهڵک و ئابووریین.
پاپا گوتی "دهتوانین ئهو هێرشانه به شهڕی جیهانی سێیهم ناو ببهین، ئهوانە شهڕی ئایینی نین، ئایینی ئاسمانی شهڕ ناخوازن، بهڵکو شهڕی کۆنترۆڵکردنی خهڵک و بهرژهوهندیی ئابووریین".
گوتیشی "وهسفکردنی بهنهبوونی ئاسایشیش ههر ههڵهیه، بهڵکو ئهمه شهڕه، ئێمه لهشهڕداین و دهبێ له ئاشتی بگهڕێین".
29/7/2016
ئهنجوومهی باڵای شوورای سهربازی توركیا كۆبووەوه
ئهنجوومهنی باڵای شوورای سهربازی توركیا بهسهرۆكایهتی بیناڵی یڵدرم سهرۆكوهزیرانی توركیا له ئهنکهره كۆبوونهوهی ساڵانهی خۆی سازكردو چاوهڕوانی دەکرێت بڕیاری گرنگ و چارهنووسساز لهبارهی پێكهاتهی سوپای توركیاوە بدرێت.
له كۆبوونهوهكهدا مژاری سهرهكیی چۆنیهتی ئهنجامدانی ههوڵی كودهتا سهربازییهكه دهبێت و پاشان مژارهكانی پڕكردنهوهی بۆشایی 151 ژهنهراڵی لهكارلادراو، گۆڕانكاری له پێكهاتهی سوپا بهشێوهیهكی گشتیی، فهرمانهكانی بهرزكردنهوهی پله سهربازییهكان و خانهنشینكردنهكان دهخرێنه بهرباس و لێكۆڵینهوه.
چاوهڕوان دهكرێت ئهنجوومهنهكه بڕیار لهسهر ئهوه بدات رهجهب تهیب ئهردۆغان بهكردار ببێته فهرماندهی گشتیی هێزه چهكدارهكانی توركیا وێڕای پۆستهكهی و بڕیار لهسهر مانهوه یان خانهنشینكردنی ژهنهراڵ خولوسی ئهكار سهرۆكی ئهركانی گشتیی سوپای توركیا بدرێت.
ههروهها بڕیاره نوێیهكان له چوارچێوهی باری نائاسایی بۆ ههمواركردنهوهی بهشێك له ماددهكانی پهیوهست بهیاسای سوپا و كارپێكردنی سیستهمی قهڵغانی سوپا تاوتوێ دهكرێت.
پێكهاتهی ئهنجوومهنی باڵای شوورای سهربازیی له سهرۆككۆمار، سهرۆكوهزیران، سهرۆكی ئهركانی گشتیی سوپا، فهرماندهی هێزهكانی وشكانی و ئاسمانی و دهریایی و سوپای یهك و دوو و هێزهكانی جهندرمهو وهزیری بهرگری پێكدێت و وهك نهریتێكی باو كاژێرێك بهر له كۆبوونهوه، ئهندامانی ئهنجوومهن سهردانی گۆڕی ئهتاتورك دهكهن و دڵسۆزی خۆیان بۆ بنهماكانی كۆماریی توركیاو سیكۆلاریزم و پابهندبوون بهدهستوور نوێ دهكهنهوه.
رهجهب تهیب ئهردۆغان سهرۆككۆماری توركیاو ژهنهراڵ غالیب مهندی فهرماندهی هێزهكانی جهندرمه بههۆی برینداربوونی له شهوی كودهتا سهربازییهكهدا بهشداری كۆبوونهوهكه ناكات و فهرماندهییهكانی هێزهكانی جهندرمه و پاسهوانیی كهناراوهكانی دهریایی له پێكهاتهی ئهنجوومهنی باڵای شوورای سهربازیی دهردههێندرێت چونكه دهخرێنه ژێر دهسهڵاتی وهزارهتی ناوخۆی توركیا.
28/7/2016
ئەمڕۆ رۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی نەخۆشیی ڤایرۆسی جگەرە، کە لەلایەن رێکخراوی تەندروستییەوە دیاریکراوە تاکو لەم رۆژەدا لە رێگەی سیمینار، بڕۆشوور و نامیلکەکانەوە هەمووان لە هەوڵدابن بۆ رێگریکردن لە بڵاووبونەوەی زیاتری نەخۆشییەکە و چارەسەری حاڵەتە تۆمارکراوەکان.
رێکخراوی تەندروستی جیهانی رۆژی 28ی تەمموزی هەمووساڵێکی وەک رۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی ڤایرۆسی جگەر دەستنیشانکردووە و دەڵێت ئامانجیان هەنگاونانی زیاتر و دانانی ستراژییەتی نوێیە بۆ رووبەڕووبوونەوەی نەخۆشییەکە.
تەندروستی جیهانی لە 69یەمین کۆبوونەوەی خۆیدا لە مانگی مەی ئەمساڵ ستراتیژییەتێکی نوێی بۆ ساڵانی 2016-2021 راگەیاند، کە بەپێی گووتەکانی ئەوان دەتوانێت 30%ی حاڵەتی نوێی تووشبوون کەمبکاتەوە و 10%ی رێژەی مردن داببەزێنێت بە ڤایرۆسەکە.
لە ستراتیژییەتەکەی رێکخراوی تەندروستی جیهانی هاتووە کە گرنگی زیاتر دەدرێت بە بەکارهێنانی ڤاکسین "پێکوتە" دژی ڤایرۆسی جگەری جۆری B، رێگریکردن لە گواستنەوەی ڤایرۆسەکە لە دایکی دووگیان بۆ کۆرپە و باشترکردنی دەرزی لێدان لە نەخۆشخانەکان تاکو رێگری لە گواستنەوەی نەخۆشییەکە بکرێت.
28/7/2016
برێکسیت خەونی بەشێک لە کوردانی بەریتانیای پووچەڵکردەوە
قادر عەزیز، هاوشێوەی سوێدییە رەسەنەكان شانازیی بەوەوە دەكرد كە لە لەندەن دەژی، بەڵام زۆری نەبرد ئەو ژیانەی لێ تێكچوو "بە ناچاری هاتینەوە ستۆكهۆڵم، تا ئێرەشمان لە كیس نەچێ".
قادر عەزیز هەورامی كە خەڵكی باشووری كوردستانە و زیاتر لە 40 ساڵە لە سوێد دەژی، دەڵێت ژیانی كوردستانی وەك خەو بەبیر دێت "هەرگیز خۆم وەكو كەسێكی غەیرە سوێدی نەبینیوە، وەك ستۆكهۆڵمییەك چوومە لەندەن بۆ ژیانێكی نوێ، بەڵام شكستمان هێنا".
قادر نموونەی ئەو كوردە سوێدیانەیە كە بۆ پێشخستنی بوار و پیشە بازرگانیەكەیان روویان لە بەریتانیا كردبوو، دوای راگەیاندنی ئەنجامی ریفراندۆمەكەی بەریتانیا بۆ دەرچوون لە یەكێتیی ئەوروپا، دەبێ بگەڕێنەوە ستۆكهۆڵم و ئێستا بیر لە كار و ژیانێكی نوێ دەكەنەوە.
چاویان لە سوێدییەكان كرد
چوونی سوێدییەكان بۆ بەریتانیا و ولایەتە یەكگرتووەكان بۆ كار، مێژوویەكی دێرینی هەیە، ئەو كوردانەی ساڵانێكە لە سوێد دەژین و وڵاتینامەی سوێدیان هەیە، چاو لە سوێدییە رەسەنەكان دەكەن، بەڵام دەرچوونی بەریتانیا لە یەكێتیی ئەوروپا خەونی زۆر لەو كوردانە لەبار دەبات كە بۆ كاركردن چووبوونە ئەو وڵاتە.
زۆر كوردی نیشتەجێی سوێد لەوانەی ساڵانێكی درێژە لەو وڵاتەن، پاش سەركەوتنیان لە سوێد، كۆچیان بەرەو بەریتانیا كردووە.
كەم كوردی دێرینی ستۆكهۆڵم هەیە نەجمەدین حەسەن نەناسێت، چونكە ئەو كەسایەتییەكی پێشەنگ بووە و خاوەنی یەك لە سوپەرماركێتە ناسراوە كوردییەكانی سوێد بوو لە ساڵانی هەشتا و نەوەتەكانی سەددەی رابردوودا، دواتر پرۆژەكانی فراوانتر كرد و دەستی بە بازاڕەكانی لەندەنیش راگەیشت. نەجمەدین دەڵێ "دوای دەرچوونی بەریتانیا لە یەكێتیی ئەوروپا ناچارم بگەڕێمەوە سوێد بۆ ئەوەی بیر لە پرۆژەی دیكە بكەمەوە".
رێكخراوی (سوێدییەكان لە دەرەوە) ئاماری سوێدییەكانی دانیشتووی وڵاتانی جیهانی بە زیاتر لە ملیۆن و نیوێك هەژمار كردووە، بەڵام هیچ ئامارێكی ورد لەبارەی سوێدییەكانی بەریتانیا بڵاونەكراوەتەوە.
نەجمەدین حەسەن دوای بەسەربردنی كەمتر لە 15 ساڵ ژیان لە سوێد، بووە ئەو بازرگانەی زۆر لە سوێدییەكان بیناسن، ئەو گوتی "لەندەن بۆ من ژینگەیەكی لەبار بوو كە بازرگانییەكەی خۆمی تێدا فراوان بكەم".
نەجمەدین كە نزیكەی دوو ساڵ و نیوە چووەتە لەندەن، گوتیشی "زەحمەت بوو ببمە خاوەن رەگەزنامەی بەریتانی، بەپێی پێشبینییەكانیش، دوای دەنگدانی خەڵك بۆ دەرچوونی بەریتانیا لە یەكێتی ئەوروپا، زەحمەتە بتوانین لەم وڵاتە كار بكەین".
قادر عەزیز لەگەڵ ئەوەی بە ئاستێكی بەرزی خوێندن گەیشتووە، بەڵام هەر لە منداڵییەوە خولیای بازرگانی هەبووە. دەڵێت "مانەوەمان لە لەندەن زیاتر لە ستۆكهۆڵمی دوورخستینەوە، دوای شكستمان لە لەندەن، دەبێت لە سفرەوە دەست پێ بكەینەوە".
تارا پێشتر بزنسێكی بچووكی لە بواری جوانكاری و سەرتاشین هەبووە. ئەو توانی ببێتە خاوەنی زۆر شت و پێیوابوو بە گەیشتن بە لەندەن دەتوانێ سەرمایەكەی زۆر زیاد بكات. تارا دەڵێت "خاوەنی زۆرتر لە نیو ملیۆن دۆلار بووم، بەڵام دوای چوونم بۆ لەندەن، پرۆژەكەم شكستی هێنا و ناچارم بگەڕێمەوە سوێد".
تارا بواری ئەوەی نەماوە لە شارە كۆنەكەی خۆی كە دەكەوێتە باشووری سوێد، درێژە بە كارەكەی بدات و هاتووەتە ستۆكهۆڵم. ئەو بە ئەسەفەوە لە ئەنجامی ریفراندۆمەكەی بەریتانیا دەڕوانێت و دەڵێت "بەڕاستی لام سەیر بوو كە هاوڕێ كورد و بیانییەكانم لە لەندەن بە بەڵێ دەنگیان دا بۆ دەرچوونی بەریتانیا لە یەكێتیی ئەوروپا".
وا دەردەكەوێ كە زۆرینەی بیانییەكانی نیشتەجێی بەریتانیا لەوانەی مافی دەنگدانیان هەبووە، بە بەڵێ دەنگیان بۆ دەرچوونی بەریتانیا لە یەكێتیی ئەوروپا دابێت.
هەرچەندە زۆر لەو كوردانەی سوێد كە لە بەریتانیا نیشتەجێ بوون بە ئەسەفەوە لە ئەنجامی گشتپرسییەكە دەڕوانن، بەڵام هەندرێن ئەنوەر كە 12 ساڵە لە لەندەن دەژی و بە "بەڵێ" دەنگی داوە، بە (رووداو)ی گوت "بوونی بەریتانیا لە سنووری یەكێتیی ئەوروپا بۆ من جگە لە زیان هیچ سوودێكی نەبووە".
هەندرێن دەڵێ ئەوان ساڵانێكی زۆر بوو بەدەست ركابەری لەگەڵ كرێكارە پۆڵۆنی و رۆمانییەكانەوە دەیانناڵاند. چونكە كرێكارە ئەوروپییەكان زۆر ئاسانتر لە كرێكارە بە رەچەڵەك رۆژهەڵاتییەكان كاریان دەستدەكەوێت.
چالاك محەممەد، چالاكڤانی كورد لە سوێد كە ماوەیەكی زۆر لە لەندەن ژیاوە، دەڵێت مەسەلەی كرێكارە ئەوروپییەكان هۆكاری سەرەكی بوو بۆئەوەی رۆژهەڵاتییەكان بە "بەڵێ" دەنگ بۆ دەرچوونی بەریتانیا لە یەكێتیی ئەوروپا بدەن "ئەوان پێیانوایە رۆمانی و پۆڵۆنی و ئیستۆنییەكان چیدی هەڕەشە نین لە بەردەم كاركردنیان".
28/7/2016
سەرچاوەیەکی سیاسی ئاماژە بەوە دەکات کە ئێران بنکەیەکی سەربازیی مەشق و راهێنانی لە خورماتوو کردووەتەوە و مەشق و ڕاهێنان بە حەشدی شەعبی دەکات.
ئەمڕۆ پێنجشەممە 28\7\2016، سەرچاوەیەکی سیاسی لە شاری خورماتووەوە بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “لە نێوان سلێمان بەگ و شاری خورماتوو، بنکەیەکی سەربازی دانراوە کە ڕاوێژکار و سەربازانی ئێرانی سەرپەرشتیاریی مەشق و ڕاهێنان بە حەشدی شەعبی دەکەن”. ڕوونیشی کردەوە کە بەپێی زانیارییەکانی ئەوان، لەو بنکەیەدا مەشق لەسەر جۆری چەکەکان و چۆنیەتیی بەکارهێنانیان و پلانی شەڕکردن دەکرێت.
جەختیشی لەوە کردەوە کە زانیارییان سەبارەت بە بوونی فەرماندەی باڵای ئێران لەنێو بنکەکەدا هەیە، بەو هۆیەوە خەڵک تووشی ترس و دڵەڕاوکێ بوون.
28/7/2016