مەولود چاوشئۆغڵو، وەزیری دەرەوەی تورکی
وەزیری دەرەوەی تورکیا جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە قەیرانی سووریا بە بێ رووسیا چارەسەر ناکرێت و رایگەیاند، لەگەڵ رووسیا و ئێران لە نزیکەوە کاردەکەن بۆ گەیشتن بە چارەسەری قەیرانی سووریا.
لە لێدوانێکیدا بۆ ئاژانسی ھەواڵی سپۆتنیکی رووسی، مەولود چاوشئۆغڵو، وەزیری دەرەوەی تورکیا لەبارەی ئاساییبوونەوەی پەیوەندی نێوان وڵاتەکەی و رووسیا رایگەیاند، "تورکیا بۆ رووسیا لە ناوچەکە وڵاتێکی دۆستە و مۆسکۆ دۆستێکی متمانەپێکراوتر لە تورکیا نادۆزێتەوە."
لەبارەی میکانیزمی هاوبەشی نێوان تورکیا و رووسیا بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا، چاوشئۆغڵو گوتی: "بارودۆخی سووریا رۆژ لە دوای رۆژ خراپتر دەبێت. بۆیە لە پێناو چارەسەری سیاسی و ئاگربەست، پێویستە ئێمە بەیەکەوە کار بکەین".
وەزیری دەرەوەی تورکیا روونیشی کردەوە کە لەبارەی سنوور و یەکپارچەیی خاکی سووریا، رووسیا و ئێران و تورکیا وەک یەک بیردەکەنەوە و گوتیشی: "بە بێ رووسیا، چارەسەری یەکجارەکی لە سووریا ئەستەمە. بە بێ ئێرانیش. هەربۆیە لەگەڵ ئێران لە پەیوەندیداین و پێویستە ھەماھەنگی نێوانمان بەھێز بکەین".
19/8/2016
لیوا محەممەد باقری، سهرۆکی ئهرکانی گشتی هێزه چەکدارەکانی ئێران
سهرۆکی ئهرکانی گشتی هێزه سەربازییەكانی ئێران رایگهیاند: "زلهێزهکان لە هەوڵدان بۆ تێکدانی ئاسایشی وڵاتانی ئیسلامی ناوچەکە بۆیە دروستکردنی لیژنهی هاوبهشی سنووری له نێوان ئێران و عێراق پێویسته".
لیوا محەممەد باقری، سهرۆکی ئهرکانی گشتی هێزه چەکدارەکانی ئێران و فالح فهیاز، راوێژکاری ئهنجوومهنی ئاسایشی نهتهوهیی عێراق، لە کۆبوونەوەیەکدا لە بارەگای ئەرکانی هێزە چەکدارەکانی ئێران لە تاران، دۆخی ناوچهکه و پهیوهندییهکانی نێوان ئێران و عێراق-یان تاوتوێ کرد.
محهممهد باقری، سهرۆکی ئهرکانی گشتی هێزه چەکدارەکانی ئێران بە ئاماژەدان بەوەی یەکپارچەیی عێراق و بەرەنگاربوونەوە لەگەڵ هەرچەشنە بیرۆکەیەکی دابەشکارانە خواستی کۆماری ئیسلامی ئێرانە ، رایگەیاند: "بۆ دابینکردنی ئاسایش و سهقامگیری زیاتری سنوورهکان، لیژنهی هاوبهشی سنووری له نێوان ئێران و عێراق پێویستە."
سهرۆکی ئهرکانی گشتی هێزه چەکدارەکانی ئێران گوتی: "زلهێزهکان و هەندێک له وڵاتانی ناوچهکه له هەوڵدان بۆ تێکدانی ئاسایشی وڵاتانی ئیسلامی ناوچەکە بەتایبەت عێراق و ئێران و هیوادارم به دروستکردنی لیژنهی هاوبهشی سنووریی له نێوان ههر دوو وڵات بتوانین بهر به هاتووچۆی تیرۆریستهکان بگرین."
محەممەد باقری لە بەشێکی قسەکانیدا کە لەمیدیاکانی ئێرانی بڵاوکراوەتەوە تیشکی خستە سەر شەڕی موسڵ و گوتی: "هیوادارین سوپای عێراق هەرچی زووترە بتوانێت بە دەرکردنی تیرۆریستان لە موسڵ و ناوچەکانی دیکە، هەیمەنەی خۆی بەسەر هەموو خاکی عێراقدا بسەپێنێت".
فالح فهیاز، راوێژکاری ئهنجوومهنی ئاسایشی نهتهوهیی عێراق لە بەرامبەردا گوتی:" ئێمه جهخت له پهیوهندییه باشهکانی نێوان ههردوولا دهکهین. عێراق سوپاسی هاوکارییهکانی چەند ساڵی رابردووی ئێران دهکات."
19/8/2016
یاسای قەیوم تایبەتە بە دەستگیرکردنی سەرۆک شارەوانییەکان یان دورخستنەوەیان و دانانی کەسانی دیکە لە شوێنەکانیان، بەپێی یاساکە، کە لە ناوەڕاستی ئەم مانگەدا دەرچووە "هەموو ئەو سەرۆک شارەوانیانە لەکار دووردەخرێنەوە، کە پشتگیریان لە رێکخستنە تیرۆریستیەکان کردبێت".
سەرکان ئینجە، پەیامنێری تۆڕی میدیایی رووداو لە دێرسیم رایگەیاند، نزیکەی 100 سەرۆک شارەوانی شارو شارۆچکە و ناوچەکان لەدەستی پارتی هەرێمی دیموکراتیک (دەبەپە)دایە.
یاسای قەیوم، لە 14-8-2016 لە پەرلەمانی تورکیا دەنگدانی لەسەر درا و لە پرۆژەیاسایەوە بووە یاسا، دوای دەرچوونی ئەو یاسایە، بەپێی یاساکە ئەو سەرۆک شارەوانیانەی پشتگیرییان لە "رێکخستنە تیرۆریستییەکان" کردووە، دەسەڵات بە وەزارەتی ناوخۆ دراوە سەرۆک شارەوانییەکان لەکار دوور بخاتەوە و لە شوێنەکەی ئەو کەسێکی دیکە، کە لەلایەن دەوڵەتەوە دەستنیشانکراوە دادەمەزرێنرێت.
لە شارۆچکە و ناوچەکاندانیش بەپێی یاساکە، پارێزگار دەسەڵاتی ئەوەی هەیە، سەرۆک شارەوانییەک لەکار دوور بخاتەوە و یەکێکی دیکە لە شوێنەکەی دابنێت.
لەلایەکی دیکەوە هەدەپە و دەبەپە پێیانوایە ئەو یاسایە بە تایبەت بۆ ئەوان دەرکراوە، بۆ ئەوەی سەرۆک شارەوانییەکان و جێگرەکانیان و ئەندامانی ئەنجوومەنی شارەوانی لەکار دوور بخرێنەوە.
18/8/2016
کوڕێکی ئوسامە بن لادن داوا لە خەڵکی سعودیە دەکات لە دژی دەسەڵاتی بنەماڵەی پاشایەتی راپەڕن، داواشدەکات لە یەمەن رووبەڕووی هێزەکانی سعودیە و هاوپەیمانەکانی ببنەوە، کە لەلایەن ئەمریکاوە پاڵپشتی دەکرێن.
لە تۆمارێکی دەنگیدا، کە رۆژی چوارشەممە 17-8-2016 بڵاوکراوەتەوە، حەمزە بن لادن، کوڕی ئوسامە بن لادنی، سەرۆکی پێشووی رێکخراوی قاعیدە، داوا لە خەڵکی سعودیە دەکات پەیوەندی بە جیهادی نێودەوڵەتییەوە بکەن.
حەمزە بن لادن دەشڵێت "سەرەتا بۆ وەرگرتنی ئەزموون رووبکەنە یەمەن و دواتر هەوڵبدەن بۆ کۆتایيهێنان بە دەسەڵاتی بنەماڵەی پاشایەتی لە سعودیە و هەیمەنەی ئەمریکا بەسەر ئەو وڵاتەوە".
ئەو تۆمارە دەنگیە کە لەلایەن میدیاکانی سەر بە بزووتنەوەی ئەلشەبابی سۆماڵی بڵاوکراوەتەوە، تێیدا حەمزە بن لادن داوا لە گەنجانی سعودیە دەکات پەیوەندی بە رێکخراوی قاعیدەوە بکەن لە یەمەن.
ئەوە چوارەمین نامەی دەنگی کوڕەكەی ئوسامە بن لاندنە، کە لە ماوەی یەک ساڵدا بڵاویکردووەتەوە.
شرۆڤەکاران پێیانوایە، کە ئەو تۆمارە دەنگیانەی کوڕی ئوسامە بن لاندن هەوڵێکە بۆ سەرکردایەتیکردنی رێکخراوی قاعیدە کە ئێستا لەلایەن ئەیمەن زەواهیرییەوە لە ساڵی 2011ـوە سەرکردایەتی دەکرێت.
18/8/2016
نهگهیشتنه رێككهوتنی لایهنه كوردییهكان بۆ دروستكردنی كهشێكی له بار بۆ ئهنجامدانی راپرسی له سهر مافی چارهی خۆنووسینی گهلی كوردستان، كه مهسعود بارزانی سهرۆكی ههرێمی كوردستان چهندین جار داوای ئهنجامدانی كرد، وای له بارزانی كرد بهرهو ئهوه ههنگاو بنێت، كه به بێ ئهنجامدانی گشتپرسی دهوڵهت رابگهیهنێت، چونكه پێیوایه ئێستا ئهولهویهت بۆ سهربهخۆییه.
ههر لهمبارهیهوه، پسپۆڕێكی ئهكادیمی له زانكۆی سهلاحهدین له ههولێر گوتی، بارزانی ئێستا گهیشتوهته ئهو باوەڕەی كه راگهیاندنی دهوڵهت پێویستی به گشتپرسی نییه، به تایبهت دوای ئهوهی ههندێك لایهن دژی ئهو بابهتهن و هیچ گرنگی پێنادهن.
عهبدولحهكیم خهسرۆ مامۆستای زانكۆی سهلاحهدین به كهناڵی ئهلجهزیرهی گوت، سێ هۆكار پاڵ به بارزانییهوه دهنێن بۆ ئهم بژاردهیه، ئهوانیش نهگهیشتنه رێككهوتنی لایهنه سیاسییهكان له سهر راپرسی و ئهو قوربانییانهی پێشمهرگه داویهتی له شهڕی دژی داعش و، نهبوونی ئاسۆیهك بۆ چارهسهری كێشهكان له گهڵ بهغدا و كۆتایی هاتنی هاوبهشیی نیشتمانی به تهواوی.
به درێژایی مێژوو خۆپارێزی ههڵوێستی نێودهوڵهتی و ئیقلیمی لهمپهر بووه له بهردهم كورد بۆ به دهوڵهتبوون، بهڵام خهسرۆ دهڵێت، ئێستا دۆخهكه وهك جاران نییه.
خهسرۆ ههروهها گوتی “له ژێر رۆشنایی دۆخی ئێستا دهوڵهتانی ناوچهكه به تایبهتی ئێران و توركیا، لهوه تێگهیشتوون كه دهوڵهته كوردییه چاوهڕوانكراوهكه دهتوانێت ئارامی زیاتر بۆ سنوره هاوبهشهكانی نێوانیان فهراههم بهێنێت.
ئەو مامۆستای زانکۆیە دەڵێت ” كاتێك كوردستان دهبێت به دهوڵهت، ئهوا بهرپرسیارێتی ئهو دهبێت كه ههموو چالاكییه چهكدارییهكانی ناو خاكهكهی له دژی ئێران و توركیا بوهستێنێت”.
18/8/2016
شەش لایەنی سیاسیی کوردستانی ڕۆژهەڵات سێیەم کۆبوونەوەی خۆیان لە ئاستی کۆمیتەی ناوەندیدا ئەنجام دا و تاکوو ئێستاش نەیانتوانیوە ئاستی کۆبوونەوەکان بۆ ئەندامانی مەکتەبی سیاسیی بەرز بکەنەوە.
ئێوارەی ڕۆژی سێشەممە لە بارەگای حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران (حدكا) لە سلێمانی حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران، حزبی دیموکراتی کوردستان، کۆمەڵەی شۆڕشگێری زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران، کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان، ڕێکخراوەی کوردستانی حزبی کۆمۆنیست و سازمانی خەبات لە ئاستی کۆمیتەی ناوەندیدا کۆ بوونەوە.
ئەمڕۆ چوارشەممە (17/8/2016)، عەتا ناسرسەقزی - ئەندامی کۆمیتەی ناوەندیی کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان و بەرپرسی پەیوەندییەکانیان لە سلێمانی بە (باسنیوز)ی گوت: "کۆبوونەوەکە لە درێژەی کۆبوونەوەکانی ڕابردوو بۆ نزیککردنەوەی هەڵوێستی حزبەکان بۆ کاری هاوبەش بووە".
ئاشکراشی کرد، ئەگەرچی باس لە بەرزکردنەوەی ئاستی کۆبوونەوەکان و تەنانەت کۆبوونەوەی لووتکەی ئەو شەش لایەنەش کراوە، بەڵام تاکوو ئێستا گرفت و جیاوازی هەیە و بڕیاری کۆتایی لای دەفتەری سیاسییە کە ئایا بڕیاری کاری هاوبەش و دروستکردنی بەرەی کوردستانی دەدەن یان نا.
عەتا ناسر سەقزی ئاماژەی بەوەدا کە کەشی کۆبوونەوەکان لەو ئاستەدا ئەرێنییە، بەڵام هەتا ئاستی کۆبوونەوەکان بۆ مەکتەبی سیاسی بەرز نەکرێتەوە، بڕیاری تێدا نادرێت.
لە دوو مانگی ڕابردوودا شەش لایەنی سیاسیی کوردستانی ڕۆژهەڵات بەبێ بەشداری پێکردنی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان "پژاک" و پارتی ئازادیی کوردستان "پاک" سێ کۆبوونەوەیان ئەنجام داوە و بە گوتەی خۆیان هەوڵ بۆ دروستکردنی بەرەیەک بۆ کاری هاوبەشی سیاسیی و سەربازی دەدەن.
17/8/2016
ڕووسیا فڕۆكە جەنگییەکانی خۆی لە بنكەی سەربازیی پارێزگای ھەمەدانی ئێران بۆ ھێرشكردنە سەر خاكی سووریا جێگیر كردووە، ئەوە بۆ جاری یەكەمە دوای شەڕی جیھانی دووەم ھێزی سەربازی وڵاتێكی بیانی بەو شێوەیە ھاوكاری سەربازی لەگەڵ ئێران بكات.
بەپێی زانیارییەكانی ماڵپەڕی فەرمیی (ئیسنا)، ئامانج لە جێگیركردنی ئەو فڕۆكە جەنگیانە لە ھەمەدان گێڕانەوەی كات و تێچووە، ھاوكات مەبەستێكی دیكەی ڕووسیا باشتر پێكانی بنكەكانی داعش لە سووریایە.
وەزارەتی بەرگریی ڕووسیاش جێگیركردنی فڕۆكە جەنگیەکانی خۆی لە بنكەی سەربازیی ھەمەدان پشتڕاست كردووەتەوە.
تەلەفزیۆنی حكوومەتیی (ڕووسیا 24)، بڵاوی کردووەتەوە فڕۆكە جەنگییەکانی ڕووسیا لە بنكەی ئاسمانیی (نوژە)ی ھەمەدانەوە بەرە سووریا فڕیون.
میدیا ئێرانی و عەڕەبییەكانیش چەندین گرتەی ڤیدیۆییان لە سێ فرۆكەی جۆری (تۆپۆلۆف22)، و فڕۆكەیەكی بارھەڵگری ڕووسیا بڵاو كردووەتەوە.
بەپێی زانیارییەكان ڕۆژی سێشەممەی ڕابردوو 16ی ئابی 2016، فڕۆكە جەنگییەکانی ڕووسیا یەكەمین ھێرشی خۆیان لە بنكەی سەربازی ھەمەدانەوە بۆ سەر بارەگاكانی داعش و بەرەی نوسرە لە ناوچەی حەڵەبی سووریا ئەنجام دراوە.
لەو ھێرشەدا پینج كۆگەی چەك و تەقەمەنی، كەمپی فێركردن و بەڕێوەبەرایەتی داعش بۆردمان كراون.
مەودای فڕین لە نێوان ڕووسیا و شاری پالمێرا لە سووریا نزیكەی دوو ھەزار و 150 كیلۆمەترە، بەڵام مەودای بنكەی ئاسمانیی ھەمەدان بۆ پالمێرا تەنیا 900 كیلۆمەترە.
17/8/2016
ئۆپەراسیۆنی ٣ رۆژ بەر لە ئێستای ھێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان بە سەرکردایەتی مەسعوود بارزانی سەرۆکی ھەرێمی کوردستان بۆ ئازادکردنەوەی ١٢ گوند لە میحوەری خازر و گوێر، جگە لەوەی لە میدیا جیھانییەکان گرنگی پێدرا، بەڵام میدیاکانی تورکیا خولەک بە خولەک ڕووداوەکانیان دەگواستەوە و باسیان لە قارەمانیی پێشمەرگە دەکرد.
میدیاکانی تورکیا بە گرنگییەوە باسیان لە بەشداریکردنی مەسعوود بارزانی، سەرۆکی ھەرێمی کوردستان دەکرد لەو ئۆپەراسیۆنەدا و پێیان وابوو کە ئەو گڕ و تینی زیاتر بە پێشمەرگە داوە. بۆ نموونە سایتی (بی بی سی تورکی) بە مانشێتی گەورە نووسیبووی (بە سەرکردایەتیی بارزانی پێشمەرگە بەرەو موسڵ لە پێشڕەوی دایە).
ھەروەھا باسی لەوەیش کردبوو کە پێشمەرگە بە رێبەرایەتیی بارزانی دەیەوێت مووسڵ گەمارۆ بدات و پاشان لە ئۆپەراسیۆنێکی گەورەدا مووسڵ لە ژێر دەستی داعش دەربھێنێت.
رۆژنامەی (سۆزجو) کە یەکێکە لەو رۆژنامانەی خوێنەرێکی یەکجار زۆری ھەیە لە تورکیا، رۆژی ئۆپەراسیۆنەکە لە ھەواڵێکی بە پەلەدا باسی لە سەرکەوتنی پێشمەرگە کرد. ھەروەھا ئاماژەی دابوو کە مەسعوود بارزانی خۆی بەشداری ئۆپەراسیۆنەکە دەکات و، ھەر خۆیشی چاودێرێکی تەواوی ئەو ئۆپەراسیۆنەیە.
میدیاکانی تورکیا بۆ وەرگرتنی زانیاری لەسەر ئەو ئۆپەراسیۆنە، پشتیان بە میدیاکانی باشوور دەبەست و خولەک بە خولەک دەیانگواستەوە.
ماڵپەڕی (سپوت نیک) کە ماڵپەڕێکی ڕووسییە و بەشی تورکیشی ھەیە و ئۆفیسەکەی لە ئیستەنبۆڵە، لە بارەی ئۆپەراسیۆنی پێشمەرگە بۆ سەر گروپی تیرۆرستی داعش راپۆرتێکی بڵاوکردەوە و ئەویش بە ھەمان شێوەی سایتەکانی دیکەی تورکیا باسی لە پێشڕەوییەکانی پێشمەرگە کردوە.
ئەو ماڵپەڕە بە گوێرەی ئەو زانیارییانەی لەسەر ئۆپەراسیۆنەکە وەریگرتووە، ئاماژەی داوە کە مەسعود بارزانی، سەرۆکی ھەرێمی کوردستان، خۆی سەرپەرشتیی شەڕەکەی کردووە و وەکو فەرماندەی گشتیی پێشمەرگە لەو شەڕەدا بەشداری کردووە. ھەروەھا باسی لەوەیش کردووە کە لەو ئۆپەراسیۆنەدا پلانەکە بارزانی دایناوە و ھەر بە فەرمانی ئەویش، فەرماندەکان پێشڕەوییان کردووە.
میدیاکانی تورکیا چەند گرنگییان بەوە داوە کە پێشمەرگە توانی 12 گوند لە ژێر دەستی داعش دەربھێنێت، زیاتر گرنگییان بە بەشداریی بارزانی داوە لەو ئۆپەراسیۆنەدا، بە تایبەت کە وەکو سوپاسالاری ئەو شەڕە بەشداری کردووە. لە ھەموو ھەواڵەکاندا لە بارەی ئەو ئۆپەراسیۆنەدا ڕۆڵی بارزانییان بەرز نرخاندووە و لە ھەواڵ و راپۆرتەکانیاندا باسیان کردووە. دەکرێت بڵێین، ئەوەندەی میدیای تورکیا گرنگییان بە سەرکەوتنی پێشمەرگە لەو ئۆپەراسیۆنە و ڕۆڵی بارزانی داوە، میدیاکانی سلێمانی ئەوەندە بایەخیان پێ نەداوە.
"بارزانی دەچێتە ناو مووسڵەوە و دەست بەسەر شاری مووسڵدا دەگرێت"، ئەمەش مانشێتی ماڵپەڕی (ساری زەیبەک خەبەرە) کە ماڵپەڕێکی کەمالیستەکانە و پێیان وایە تورکیا تەنیا بۆ تورکەکانە. ئەو ماڵپەڕە بە شێوەیەک باسی لە پێشڕەوییەکانی پێشمەرگە کردووە، کە بە ڕێبەرایەتیی بارزانی ئیدی مووسڵیش دەکەوێتە ژێر دەستی کوردان.
ماڵپەڕەکە وەکو ھەواڵێکی بەپەلە نووسیویەتی، مەنبەج لە لایەن یەپەگەوە کۆنتڕۆڵ کرا، ئەمڕۆیش بارزانی خۆی بەشداری لە ئۆپەراسیۆنێکی گەورە کردووە بۆ ئازادکردنی مووسڵ. لە مانشێتەکەدا نووسیویانە: ”بارزانی چووە ناو مووسڵ، بەڵام لە ناوەڕۆکی ھەواڵەکە تەنیا باسیان لە پێشڕەویی پێشمەرگە کردووە، ھەروەھا باسیان لە بەشداریکردنی بارزانی کردووە وەکو سوپاسالاری ئەو شەڕە، بەڵام نیازیان لە دانانی ھەواڵەکە بە شێوەیەک بووە کە مووسڵ دەکەوێتە ژێر دەستی کوردان و ئیدی بارزانی مووسڵیش بە ھەرێمی کوردستانەوە دەبەستێتەوە.
ماڵپەڕی (ئیکوادۆر) کە بە زمانی تورکی ھەواڵەکانی بڵاو دەکاتەوە، بە ھەمان شێوەی ماڵپەڕ و تەلەڤزیۆنەکانی تورکیا، گرنگی بەو ئۆپەراسیۆنە داوە و وەکو ھەواڵێکی بەپەلە بڵاوی کردووەتەوە و ھەروەھا ئاماژەی داوە کە داعش شکستی ھێناوە.
ئەو ماڵپەڕە لە راپۆرتێکدا بە درێژی باسی لەو ئۆپەراسیۆنە کردووە و ئاماژەی داوە کە ئامانج لەو ئۆپەراسیۆنە ئازادکردنی 12 گوندە لە ژێر دەستی گرووپی تیرۆرستیی داعش. ھەروەھا ئاماژەی بە ڕۆڵی سەرۆکی هەرێمی کوردستان و فەرماندەی گشتیی پێشمەرگە داوە و ڕای گەیاندووە کە وەکوو سوپاسالار بەشداری لە شەڕەکەدا کردووە.
جگە لەو ماڵپەڕ و رۆژنامانەی لە سەرەوە ئاماژەمان بۆ کرد، چەندین تەلەڤزیۆن و ماڵپەڕی دیکەی تورکی، بە ھەمان شێوە، بە گرنگییەوە باسیان لەو ئۆپەراسیۆنەی پێشمەرگە کرد بۆ سەر گرووپی تیرۆرستیی داعش. ھەروەھا لە ھەموو ھەواڵەکانیشدا بە گرنگییەوە باسیان لە ڕۆڵی بارزانی لەو ئۆپەراسیۆنەدا کردووە و وەکو پلانداڕێژەری ئۆپەراسیۆنەکە باسیان لێوە کردووە.
ئەمانەی خوارەوەیش چەند ماڵپەڕ و تەلەڤزیۆنێکی دیکەی تورکیان کە لەسەر ھەمان بابەت، ھەواڵ و راپۆرتیان بڵاوکردووەتەوە:
(تەلەڤزیۆنی سی ئێن ئێنی تورکی، تەلەڤزیۆنی TRT ، تەلەڤزیۆنی NTV، سایتی T٢٤ ، ماڵپەڕی دونیا بولتەن، رۆژنامەی حوڕییەت، رۆژنامەی پۆستە، ماڵپەڕی سۆڵ، ماڵپەڕی جەزیرە تورکی).
17/8/2016
رووسیا بەنیازە جارێکی دیکە مووشەکی کالیبرا ئاراستەی سووریا بکات، بۆ ئەوەی پێگەکانی داعش بکاتە ئامانج، بۆ ئەو مەبەستەش داوای لە عێراق و ئێران کردووە رێگەی بدەن ئاسمانی وڵاتەکانیان بەکاربهێنێت.
کامێس شەدادی، پەیامنێری رووداو لە مۆسکۆ رایگەیاند، ئەمڕۆ سێشەممە 16ی ئابی 2016، رووسیا مانۆڕێکی سەربازی لە دەریای خەزەر و سپی دەستپێکردووە، هەروەها داوای مۆڵەتی لە ئێران و عێراق کردووە بۆ ئەوەی ئاسمانی ئەو دوو وڵاتە بەکاربهێنێت.
پەیامنێری رووداو گوتیشی "لەماوەی رابردوودا رووسیا دووجار مووشەکی نوێی بەناوی کالیبرای دوورهاوێژ رەوانەی سووریا کردووە، بۆ بەئامانجکردنی چەکدارانی داعش لەو وڵاتە، هەروەها هاوێشتنی ئەو مووشەکانە کاردانەوەی نێودەوڵەتی لێکەوتەوە و بووە جێی نیگەرانی".
لەبارەی هاوێشتنی مووشەکە بۆ سووریا، پەیامنێری رووداو ئاماژەی بەوەش کرد، رووسیا بەنیازە جارێکی دیکە مووشەکی کالیبرا ئاراستەی سووریا بکات بۆ ئەوەی پێگەکانی داعش بکاتە ئامانج، بۆ ئەو مەبەستەش داوای لە عێراق و ئێران کردووە کە رێگەی بدەن ئاسمانی وڵاتەکانیان بۆ هاوێشتنی مووشەکە بەکاربهێنێت و بڕیارە ئەمڕۆ عێراق و ئێران بەفەرمی وەڵامی داواکەی رووسیا بدەنەوە.
پێشتر بەهۆی مووشەكەكانی رووسیا كە بە ئاسمانی كوردستاندا تێپەڕین، ماوەیەك هەردوو فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر و سلێمانی داخران و دەیان ملیۆن دۆلار زیان بەر ئابووروی هەرێمی كوردستان كەوت، ئەمەش نیگەرانی لای بەرپرسانی كورد لێكەوتەوە.
16/8/2016
ئێستا 915 كەس بە هۆكاری سیاسی، یان بیروڕای ئایینی و مەزهەبی لەئێران گیراون
لە ماوەی کەمتر لە مانگیک 24 کورد بە تۆمەتی جیاجیا لە ئێران لەسێدارەدراون و، 22 رێكخراوی بەرگری لە مافەكانی مرۆڤ لەسەر ئاستی جیهان داوا لە كۆماری ئیسلامی ئێران دەكەن، سزای لە سێدارەدان رابگرێت و ژمارەی ئەو کوردانەش ئاشکرا دەکەن کە بەهۆی بیروڕای ئایینی و سیاسیی لە ئێران لە زیندانن.
ئەو 22 رێکخراوە نێودەوڵەتییە راگەیەندراوێکیان لەبارەی لەسێدارەدان لە ئێران بڵاوکردووەتەوە، لە بەشێكی راگەیەنراوەكەدا ئاشكرای دەكەن " لەماوەی كەمتر لە مانگێكدا 24 كورد لەسەر بیروڕای سیاسی، ئایینی و مەزهەبی لە ئێران بەشێوەیەکی ناڕەوا و نادادپەروەر لەسێدارە دراون".
بەپێی راگەیەندراوەکە " بەشێك لەو بەندكراوانە لەژێر ئەشكەنجە، فشار و لە زیندانی تاكە كەسی بە زۆر گوتەیان لێوەرگیراوە، دواجاریش بەتاوانی دژایەتیکردنی خوا و، بەبێ لەبەرچاوگرتنی هیچ رێسایەكی مافەكانی مرۆڤ لە سێدارە دراون".
لەبەشێکی دیکەی راگەیەندراوەکە جەخت کراوەتەوە لەوەی "بەپێی زانیارییەكانی رێكخراوەكانی داكۆكیكەر لە مافەكانی مرۆف، ئێستا 915 كەس بە هۆكاری سیاسی، یان بیروڕای ئایینی و مەزهەبی لەئێران گیراون، لەو ژمارەیەشیان 390 کەسیان كوردن".
لە كۆتایی راگەیەنراوەكەدا داوا لە وڵاتانی ئەندامی ئەنجوومەنی مافی مرۆڤی نەتەوەیەكگرتووەكان كراوە " لەپێناو راگرتنی سزای لە سێدارەدان فشار بخەنە سەر كۆماری ئیسلامی ئێران".
16/8/2016
لە ماوەی كەمتر لە هەفتەیەكدا دوو شاندی باڵای سیاسی و ئەمنی لە هەرێمی كوردستانەوە بەرەو تاران هەڵفرین بۆ گفتوگۆكردن لەسەر كۆمەڵێك پرسی سیاسی و ئەمنیی هەرێمی كوردستان و عێراق و ناوچەكە.
شاندی یەكەم كە حیزبی بوو، رۆژی 7/8/2016 بە سەرۆكایەتی بەرهەم ساڵح، جێگری دووەمی سكرتێری یەكێتی سەردانی تارانی كرد، شاندی دووەمیش كە كەریم شنگالی، وەزیری ناوخۆ و وەزیری پێشمەرگە بە وەكالەت سەرۆكایەتی دەكرد، رۆژی 13/8/2016 سەردانی ئێرانیان كرد. شاندە ئەمنییەكە لەگەڵ باڵاترین بەرپرسی ئەمنیی ئێران كۆبووەوە كە عەلی شەمخانی، سكرتێری ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێران بوو.
عەبدوڵڵا ئاكرەیی، بەرپرسی پەیوەندییەكانی تاران و هەولێر لە فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان بە (رووداو)ی راگەیاند "شاندەكەی هەرێمی كوردستان بۆ ماوەی 45 خولەك لەگەڵ عەلی شەمخانی، سكرتێری ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێران بە ئامادەبوونی نوێنەری وەزارەتەكانی دەرەوە، ناوخۆ، ئیتیڵاعات و چەندین وەزارەتی دیكە كۆبووەوە، باس لە پاراستنی ئاسایشی هەردوولا كرا، هەروەها گوترا كە هەوڵ بدەین گرفت و كێشەكانی سەر سنوور نەهێڵین".
بە گوتەی ئاكرەیی، هەردوولا رێككەوتن لەسەر ئەوەی رێگری بكەن لە دروستبوونی هەر جموجۆڵێك كە ببێتە "هەڕەشە" بۆ سەر ئاسایشی هەردوولا.
بەپێی زانیارییەكانی (رووداو)، جموجۆڵی پێشمەرگەكانی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران (حدكا) لەسەر سنوور و قووڵایی رۆژهەڵاتی كوردستان و شەڕوپێكدادانەكانی ئەمدواییەی نێوان پێشمەرگەكانی حدكاو سوپای پاسداران، خاڵی جەوهەریی گفتوگۆی نێوان شاندی هەرێمی كوردستان و عەلی شەمخانی بووە.
بەپێی میدیاكانی ئێران، شەمخانی نیگەرانیی خۆی لە جموجۆڵی پێشمەرگەكانی حیزبی دیموكرات لەسەر سنوور دەربڕیوە، ئاسایشی سنوورەكانی ئێرانی بە هێڵی سوورە داناوە، هەروەها رایگەیاندووە "هێزەكانی ئێران بە توندی رووبەڕووی هەرجۆرە جووڵەیەك دەبنەوە كە بیەوێ ئاسایشی سنوورەكانی ئێران تێكبدات".
بەپێی زانیارییەكانی (رووداو) بەرپرسانی ئێران هۆشداریی توندیان لەبارەی بەردەوامبوونی چالاكیی چەكداریی حیزبەكانی رۆژهەڵات داوە، داوای پابەندبوونی هەرێمی كوردستانیان بە رێككەوتنە ئەمنییەكانی نێوان هەردوولا كردووە، بە شاندەكەی كوردستانیان راگەیاندووە كە هەتا چالاكیی چەكداری هەبێت تۆپباران بەردەوام دەبێت.
حدكا: چالاكییەكانمان بەردەوام دەبن
محەممەد ساڵح قادری، ئەندامی كۆمیتەی ناوەندی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران رەتیكردەوە كە حیزبەكەی چالاكییەكانی رابگرێ و بە (رووداو)ی راگەیاند "ئێمە لە قووڵایی رۆژهەڵاتی كوردستان چالاكیمان هەیە، رێگا بە خۆمان نادەین دەست لە كاروباری هیچ پارچەیەكی دیكەی كوردستان وەربدەین، بەڵام ئێران لە روانگەی ئەمنییەوە سەیری كێشەی كورد و خودی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكات، بۆیە هەموو ئەو بەرپرسانەی لەگەڵ شاندەكانی هەرێمی كوردستان كۆدەبنەوە كەسانی ئەمنین، ئەمە خۆی ئاماژەیەكی روونە كە ئێران چی لە كورد دەوێت".
محەممەد ساڵح قادری هەروەها گوتی "تا ئەو شوێنە پەیوەندییەكانی ئێران و هەرێمی كوردستان نۆرماڵە كە زیان بە پرسی نەتەوایەتی و نیشتمانی كورد لە پارچەكان نەگەیەنێت، چونكە كۆماری ئیسلامی ئێران بڕوای بە چارەسەركردنی كێشەی كورد نییە و دەیەوێ بە گوشار خۆی لە بەرپرسیارێتی بدزێتەوە".
ئەو بەرپرسەی حدكا رەخنەی توند لە نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران دەگرێت و دەڵێ "نوێنەری حكومەتی هەرێم لە تاران وەكو گوتەبێژی ئێران قسە دەكات، لێدوانەكانی خزمەت بە كێشەی نەتەوایەتی گەلی كورد ناكات، بەداخەوە رەخنەمان لەو لێدوانانەی هەیە بەرامبەر چالاكییەكانی پێشمەرگەی رۆژهەڵات، داوامان لە فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستانیش كردووە رێگا بەو لێدوانانە نەدەن".
نازم دەباغ: نەمانگوتووە خەبات لە رۆژهەڵات رابگرن
نازم دەباغ، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران قسەی ئەو بەرپرسەی حدكا رەتدەكاتەوە و دەڵێ "من نوێنەرایەتی خۆم ناكەم، نوێنەرایەتی هەرێمی كوردستان دەكەم و بەرگری لە بەرژەوەندیی باڵای گەلەكەم و هەرێمەكەم دەكەم و پەیڕەوی سیاسەتی هەرێمی كوردستان دەكەم كە ئەویش پاراستنی ئاسایشی هەردوولا و جێبەجێكردنی رێككەوتنامەكانی پێشووە".
سەبارەت بەو قسانەی كە دەگوتری دەباغ داوای كردووە حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان واز لە خەباتی چەكداری بێنن. نازم دەباغ بە (رووداو)ی گوت "ئێمە نەمانگوتووە حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان خەبات نەكەن، بەڵكو گوتوومانە موراعاتی هەرێمی كوردستان بكەن كە لە شەڕی داعش و قەیرانی داراییدایە، دەبێت ئەو برادەرەی حیزبی دیموكرات تێبگات كە هەرێمی كوردستان توانای شەڕی ئێرانی نییە، هەروەكو چۆن ئەوان توانای رووخاندنی ئێرانیان نییە".
بە گوتەی نازم دەباغ، پارتی و یەكێتی هاوهەڵوێست و هاوبۆچوونن لە پرسە ئەمنییەكاندا لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ. دەباغ گوتی "ئەو شاندەی ئەمجارەش لە ئێران بوون لە بەرپرسانی باڵای پارتی و یەكێتی پێكهاتبوون بە تایبەت كاك كەریم شنگالی كە ئەندامی مەكتەبی سیاسی پارتییە، هەردوو حیزب لەسەر پاراستنی ئاسایشی ئێران و هەرێمی كوردستان هاوڕان. شتەكە روونە ئەگەر چالاكی چەكداری لەسەر سنوور هەبێت تۆپبارانیش دەبێت، بەڵام ئەگەر رێككەوتنەكان جێبەجێ بكرێن، نە تۆپباران و نە چالاكی چەكداری نامێنێ ".
نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران ئاشكرای كرد چوونی شاندەكەی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی كۆبوونەوەی كۆمیتەی ئەمنی بووە و دەڵێ "ئەو كۆمیتە ئەمنییە دەمێكە هەیە، ماوە ماوە كۆدەبێتەوە جاری پێشوو لە هەولێر كۆبوونەوە و ئەمجارە لە تاران، هەوڵی كاراكردنی كۆمیتەكەش دەدرێ".
16/8/2016
چەکدارانی رێکخراوی توندڕەوی داعش بە ئۆتۆمبێلێکی بۆمبڕێژکراو لە سنووری گوندەکانی رۆژهەڵاتی مووسڵ، هێرش دەکەنە سەر هێزکانی پێشمەرگە.
بەهۆی رووخانی ورەیان و شکستهێنانیان لەبەرەکانی شەڕدا، چەکدارانی داعش هەوڵی تەقاندنەوەی ئۆتۆمبێلی بۆمبڕێژکراو بە هێزەکانی پێشمەرگە دەدەن، بەڵام پێشمەرگە شکستی بە هەموو هەوڵەکانیان هێناوە و زیاتر لە 20 کیلۆمەتر پێشڕەوییان کردووە.
بەپێی زانیارییەکان، سەرلەبەیانیی رۆژی دووشەممە 15ـی ئابی 2016، هێزەکانی پێشمەرگە لە گوندی قەرقەشە ئۆتۆمبێلێکی بۆمبڕێژکراویان تەقاندەوە، کە بە نیاز بوو خۆی بگەیەنێتە ناو هێزەکانی پێشمەرگە.
لە رۆژی دووەمی ئۆپەراسیۆنەکەدا، گوندەکانی کەنهەشی بچووک، کەنهەشی گەورە، حاسوودە، شەنەف و ئۆمەرمەندان رزگار کراونەتەوە، وێڕای رزگار کردنەوەی رێگای سەرەکیی نێوان گوێڕ و مووسڵ.
سەرلەبەیانیی رۆژی یەکشەممە 14ـی ئابی 2016، هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان لە سنووری میحوەرەکانی خازر و گوێڕ هێرشیان کردووەتە سەر ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی رێکخراوی توندڕەوی داعش.
ئۆپەراسیۆنەکە بە سەرپەرشتیی راستەوخۆی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکانی کوردستان ئەنجام دەدرێت و ئامانج لێی ئازاد کردنەوەی 11 گوندە لە هەردوو سنوورەکە.
لە یەکەم رۆژی ئۆپەراسیۆنەکەدا، شەش گوند رزگار کرانەوە و سەدان چەکداری داعشیش کوژران و بریندار بوون.
چەکدارانی داعش لە مانگی حوزەیرانی 2014، دوای هەرەس پێهێنانی سوپا و هێزە ئەمنییەکانی عێراق، شاری مووسڵ و زۆربەی ناوچەکانی پارێزگاکانی نەینەوا، دیالە، سەڵاحەدین و ئەنباریان داگیر کرد.
15/8/2016
نووسەر و لێکۆڵەرێکی ئێرانی رایدەگەیەنێت، کە لە کوردستانی باشووردا، تەنها ئەو باڵەی، کە بارزانی سەرۆکایەتی دەکات، داوای سەربەخۆیی کوردستان دەکات.
محەمەد سادق ئەلحوسەینی، نووسەر و لێکۆڵەری ئێرانی لە چاوپێکەوتنێکی کەناڵی تەلەڤزیۆنی (ئەلمەیادین)ی سەر بە حزبوڵڵای لوبنانی رایگەیاندووە، کە داواکردنی سەربەخۆیی کوردستان لەلایەن مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستانەوە لە چوارچێوەی دژایەتیی و شەڕی ئەمریکایە لە دژی ئێران.
محەمەد سادق ئەلحوسەینی دەوڵەتی کوردستانی سەربەخۆ بە ئیسرائیلی دووەم ناودەهێنێت و رایدەگەیەنێت، کە ئیسرائیل بەردەوام هەوڵ دەدات وڵاتانی عەرەبی دابەش بکات.
ئەو نووسەرە ئێرانییە باس لەوەش دەکات، کە تەنها مەسعود بارزانی و باڵێکی کورد، داوای سەربەخۆیی کوردستان دەکەن و ئەوەش بە ”پلانێکی ئەمریکا“ لە دژی وڵاتەکەی، وەسف دەکات.
بە گوتەی محەمەد سادق ئەلحوسەینی، ئێران هەرگیز رێگا بە دروستبوونی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان نادات و تورکیاش ”گومڕا“ بووە. پێشیوایە رەجەب تەییب ئەردۆغانی سەرۆک کۆماری تورکیا بۆ مانەوەی لە پۆستەکەی، گوێ بە هیچ نادات، ”هەتا ئەگەر وڵاتانی عەرەبیی ناوچەکەش پارچە پارچە بن“.
ئەم گوتانەی ئەو نووسەرە ئێرانییە لە کاتێکدایە، کە رۆژی شەممە 13ـی ئابی 2016، نوری مالیکی، سەرۆکی حـزبی دەعوەی ئیسلامیی و سەرۆک وەزیرانی پێشووی عێراق بە میدیا ئێرانییەکانی راگەیاندبوو، کە یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان و بزووتنەوەی گۆڕان بە ئاراستەی سەربەخۆیی کوردستان ناڕۆن.
15/8/2016
پارتی یەکێتیی دیموکرات (پەیەدە)، سەرۆکی ئەنجومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا، لە کوردستانی ڕۆژئاوا دوورخستەوە و ڕەوانەی هەرێمی کوردستانی کرد.
عیماد برهۆ، ئەندامی کۆمیتەی ناوەندیی ئەنجومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا (ئەنەکەسە)، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “بەرەبەیانی ئەمڕۆ یەکشەممە (14\8\2016)، چەکدارانی پەیەدە، ئیبراهیم برۆ، سەرۆکی ئەنجومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا ڕەوانەی سنووری کوردستانی باشوور کردووە و لە دەروازەی سنووریی سێمێلکا، سەعات 4ی بەرەبەیان ئازادیان کردووە”.
ئەوەشی ڕوون کردەوە کە پاش ئازادکردنی، ئیبراهیم برۆ خۆی گەیاندووەتە هێزەکانی پیشمەرگە و ئێستاش لە دهۆک لەژێر چاودێریی هێزی پێشمەرگەی کوردستاندایە.
شەوی ڕابردوو (باسنیوز) بڵاوی کردەوە کە چەکدارانی ئاسایشی پەیەدە، لە شاری قامیشلۆی کوردستانی ڕۆژئاوا، ڕێگەیان لە کاروانی ئۆتۆمبێلەکانی سەرۆکی ئەنەکەسە گرتووە و دەستگیریان کردووە.
14/8/2016
محەمەد قاسم عوسمانی پەرلەمانتاری ئێران رەخنەی لە دامەزراوەی رادیۆ و تەلەفزیۆنی ئێران گرت بەوەی سوکایەتی بە بەھاکانی ئەھلی سونە دەكات.
بەپێی ھەواڵێکی ئاژانسی ئیلنای کرێکارانی ئێران، عوسمانی لە دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەماندا وتارێکی پێشکەش کردووە و گوتوویەتی "بەداخەوە پێشکەشکارێکی کەناڵی ئایریب تی ڤی ٣ بە ئاشکرا سوکایەتی بە بەھاکانی ئەهلی سوننە کردووە".
عوسمانی راشیگەیاندووە کە دەبێت خۆ بەدوور بگیرێت لە ھەر کارێک کە ببێتە ھۆی جیاکاری نێوان سوننە و شیعە. جەختیشی لەوە کردەوە کە دەبێت دامەزراوەی رادیۆ و تەلەڤزیۆنی ئێران بە زووترین کات داوای لێبووردن بکات.
عەلی موتەھیری ھاوکات جێگری سەرۆکی پەرلەمانی ئێران رایگەیاند کە ئەم ھەڵسوکەوت و سوکایەتیکردنە بە ئەھلی سوننە کارێکی نەشیاوە و پێویستە دامەزراوەی رادیۆ و تەلەفزیۆنی ئێران داوای لێبووردن بکات.
دامەزراوەی رادیۆ و تەلەفزیۆنی ئێران كە بە نزیک لە محافەزەکاران دەزانرێت و لە چەند رۆژی رابردوو بەھۆی سوکایەتیکردن بە ئازەرییە تورکەکانی ئێران رووبەڕووی رەخنە بووەوە.
15/8/2016