بهرپرسی رێكخستنهكانی شارۆچكهی دیجلهی سهر به پارێزگای ئامهدی پارتی داد و گهشهپێدان "ئاكپارتی" لهلایهن چهند چهكدارێكی نهناسراو له بهنزینخایهك كوژرا، والی ئامهدیش گهریلاكانی پهكهكهی تۆمهتباركرد.
والی ئامهد لە راگەیێندراوێكدا رایگەیاند، كاژێر 22:35 خولهكی شهوی دووشهممه 10-10-2016 دێریان ئاكتێرت، سهرۆكی رێكخستنهكانی ئاكپارتی لة شارۆچكهی دیجلهی ئامهد، لهكاتی پڕكردنی بهنزین بۆ ئۆتۆمبێلهكهی له بهنزینخانهیهكی ئهم شارۆچكهیهدا، لهلایهن گهریلاكانی پهكهكه كهوته بهر دهستڕێژی گوللـه و دوای گواستنهوهی بۆ نهخۆشخانه گیانی لهدهستدا.
والی ئامهد له راگهیێندراوهكهیدا وێڕای ئاراستهكردنی سهرهخۆشی بۆ بنهماڵهی ئاكتێرت، بهڵێنی دۆزینهوهی بكهران و ئهنجامدهرانی هێرشهكهی داوە.
هاوكات هێزهكانی پاراستنی گهل "ههپهگه"ی باڵی سهربازیی پهكهكه، بهرپرسیارێتی خۆی له كوشتنی جێگری سەرۆکی لقی شارۆچکەی قەرقەلی ئاکپارتی راگهیاند كه شهوی یهكشهممه 09-10-2016 له ماڵهكهیدا كوژرا.
ههروهها رۆژی 12-09-2016 له یهكهم رۆژی جهژنی قورباندا، ئهحمهد بوداك، پهرلهمانتاری ئاكپارتی له شرناخ لهبهر دهرگای ماڵەكەیدا كوژرا و دواتر گهریلاكانی پهكهكه بهرپرسیارێتی خۆیان له كوشتنی راگهیاند.
11/10/2016
حوسێن دێهقان، وەزیری بەرگریی ئێران ڕایگەیاندووە کە "دەبێ بەرپرسانی باڵای ئالی سعوود بە جینایەتکاری شەڕ بزانین و لە دادگایەکی نوێدەوڵەتیدا دادگایی بکرێن."
بەپێی ڕاپۆرتی میدیاکانی ئێران ئەم قسانەی وەزیری دەرەوەی ئێران پاش ئەوە هاتووە کە بەرەبەیانی ڕۆژەی شەممە 2016 -10 -8 لە ئەنجامی دوو هێرشی ئاسمانیی هێزە ئاسمانییەکانی هاوپەیمانیی سعوودیە بە ڕێبەریی سعوودیە بۆ سەر ڕێوڕەسمی شیعەکانی سعوودیە لە سەنعا پایتەختی یەمەن زیاتر لە 140 کەس کوژران.
حوسێن دێهقان ئاماژەی بەوەش کردووە "ئەمە کردەوەیەکی دەستدرێژیکارانەیە بویە دەبێ بە توندی وەڵامی بدرێتەوە و هەرکەسێک لە بەرانبەر ئەم کردەوە دڕندانەیەی سعوودەیەدا بیدەنگ بێت، بەشداری ئەو جینایەتەیە."
وەزیری دەرەوەی ئێران جەختی کردووەتەوە کە دەبێ "کۆمەڵگەی نیودەوڵەتی خێرا بەرپرسانی سعوودیە دادگایی بکات."
لەلایەکی دیکەشەوە بەرپرسانی ئەمەریکی ڕەخنەیان لەم هێرشە گرتووە و نێد پرایس، گوتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی کۆشکی سپی لەم بارەوە گوتی "هاوکاریی ئەمەریکا و سعوودیە چەشنی "چەکێکی سپیی واژۆکراو نییە و ئەم کارە ئیدانە دەکەین و بە کارێکی نەشیاوی دەزانین."
عەلی شەمخانی، بەرپرسی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێرانیش لەم بارەوە بەیاننامەیەکی بڵاو کردووەتەوە و ڕایگەیاندووە "سعوودیە بە چەکی ئەمەریکییەوە لە یەمەن شەڕ دەکات، کەوایە "ئەمەریکاش لەم جینایەتەدا بەشدارە و دەبێ وەلامدەر بێت."
ئەمە لە کاتێک دایە بەپێی راپۆرتێکی نوێی ڕۆژنامەی واشنتۆن پۆست "سعوودیە دوای ئەنجامدانی مانۆڕ و ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە ئاوەکانی کەنداو خۆی بۆ شەڕێک لە ناوچەکە ئامادە دەکات."
10/10/2016
بە هۆی کۆچی دوایی کەسایەتییەکی ناوداری ئایینی و کۆمەڵایەتیی هەرێمی کوردستان، بارزانی پەیامێکی هاوخەمی بڵاو کردەوە.
لەو پەیامەدا کە وێنەیەکی بۆ (باسنیوز) نێردراوە، مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، سەرەخۆشی لە خانەوادە و کەسوکار و پێڕەوانی تەریقەتی نەقشبەندی کردووە و خەمباریی خۆی دەربڕیوە.
ئەمەش دەقی پەیامەکەیە:
پەیامی هاوخەمیی سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە بۆنەی کۆچی دوایی شێخ تەهای نەقشبەندی
بەناوی خوای مەزن و دلۆڤان
بەڕێزان خانەوادی جەنابی شێخ سەید تەها نەقشبەندی
بەداخەوە هەواڵی کۆچی دوایی جەنابی شێخ سەید تەها نەقشبەندی، کەسایەتیی ناوداری ئایینی و کۆمەڵایەتیی کوردستان و پیر و مورشیدی تەریقەتی نەقشبەندیمان پێ گەیشت و خەمباری کردین.
لەم بۆنە خەمناکەدا پرسە و سەرەخۆشی ئاراستەی بەڕێزتان و خانەوادە تـێکۆشەرەکەتان و سەرجەم خزم و کەسوکار و ئاشنایان و موریدانی تەریقەتی نەقشبەندی دەکەم و خۆم بە بەشداری خەمتان دەزانم.
هیوادارم دوا ناخۆشیتان بێت و خوای گەورە دڵنەوایی بە هەموولایەک ببەخشێت.
انا للە وانا الیە راجعون
مسعود بارزانی
10ـی10ـی2016
پوتین پرسی سیاسی و ئابووری لەگەڵ ئەردۆغان تاوتوێ دەکات
سەرۆکی رووسیا و شاندێکی یاوەری سەردانی تورکیا دەکەن و لەگەڵ سەرۆککۆماری تورکیا کۆدەبنەوە بۆ تاوتوێکردنی چەند پرسیکی سیاسی، ئابووری و ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات.
کامێس شەدادی، پەیامنێری رووداو لە مۆسکۆ رایگەیاند "رۆژی دووشەممە 10-10-2016 ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی رووسیا و شاندێکی یاوەری بە سەردانێک دەگەنە ئەنقەرەی پایتەختی تورکیا و لەگەڵ سەرۆککۆمار و سەرۆکوەزیرانی تورکیا کۆدەبنەوە".
ئەمە یەکەم سەردانی سەرۆکی رووسیایە بۆ تورکیا دوای تێکچوون و ئاڵۆزبوونی پەیوەندییەکانی نێوان تورکیا و رووسیا، بەهۆی ئەوەی تورکیا فڕۆکەیەکی جەنگیی رووسیای خستبووە خوارەوە.
پەیامنێری رووداو لە مۆسکۆ هەروەها گوتی "لە سەردانەکەی ئەمڕۆی بۆ تورکیا، پوتین شاندێکی کارسازان و وەبەرهێنەرە گەورەکانی رووسیا لەگەڵ خۆی دەباتە تورکیا".
ئەم سەردانی پوتین بۆ تورکیا لە چوارچێوەی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵاتە، هاوکات چوار کۆمپانیای گەورەی بواری وزە و نەوت یاوەری سەردانەکەی پوتین دەکەن، لەگەڵ ئەوەشدا چەند گرێبەستێک لە نێوان تورکیا و رووسیا واژۆدەکرێت.
مژاری سووریا، قەیرانەکانی ئەو وڵاتە، پەیوەندییەکانی نێوان رووسیا و تورکیا و پەیوەندییە ئابوورییەکانیش بەشێکی دیکە دەبن لە مژاری کۆبوونەوەکانی نێوان ئەرۆغان و پوتین.
10/10/2016
"داعش لەحاڵەتی شەڕدایە، بۆیە ئەو بڕیارەی دەرکردووە"
داعش لە نێو موسڵ نوێژە فەرزەكانی لە پێنج نوێژەوە بۆ سێ نوێژ كورت كردووەتەوە، هەركەسێكیش سەرپێچی بكات بەتووندی سزا دەدرێت.
سەعید مەموزینی، بەرپرسی نووسینگەی راگەیاندنی لقی موسڵی پارتی دیموكراتی كوردستان بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند "بەهۆی ناسەقامگیریی رەوشی نێو شاری موسڵ و دەوروبەری و نزیكبوونەوەی وادەی دەستپێكردنی ئۆپەراسیۆنی كۆنتڕۆڵكردنەوەی شارەكە لەلایەن هێزە ئەمنییەكانی عێراق، رێكخراوی داعش نوێژە فەرزەكانی لە پێنج نوێژەوە بۆ سێ نوێژ كورت کردووەتەوە".
سەعید موموزینی هەروەها گوتی "داعش لە حاڵەتی شەڕدان و كورت و كۆكردنەوەی نوێژە فەرزەكانیش لە مزگەوت رێگەپێدراوە، بۆیە داعش ئەو بڕیارەی دەرکردووە، هەركەسێكیش سەرپێچی بكات بە 30 جەڵدە سزا دەدرێت".
بڕیارەکەی داعش لەکاتێکدایە پێشتریش ئەو رێکخراوە بە بڕیارێك بانگدانی لە نێو مزگەوتەكانی شاری موسڵ لە كاتی دیاریكرداودا قەدەخەكرد، بەو پێیەی "كاتی بانگدانەكان حكومەت دیاریكردوون و ئەو حكومەتەش نوێنەرایەتی موسوڵمانان ناكات".
10/10/2016
كاژێر 10ی شەوە، تانكەرێكی سووتەمەنی لە مەریوانەوە بەرەو سنە دەچێت. لە راستیدا نە لە مەریوانەوە وەڕێكەوتووە نە ئامانجیشی سنەیە. لە نزیكی گوندی نگڵ وەردەگەڕێ و گڕ دەگرێ و لەگەڵ خۆیدا پێنج ئۆتۆمبێل دەسووتێنێ، حەوت لە سەرنشینانی ئۆتۆمبێلەكان دەسووتێن. یەكێكیان دەستبەجێ دەمرێ. شەشەكەی دیكەش دەگوازرێنەوە بۆ نەخۆشخانە، لەوانیش چواریان دەمرن، باری تەندروستیی دووانەكەی دیكەش كە ژن و مێردن، زۆر باش نییە.
ئەمە یەكەم رووداوی لەو جۆرە نییە لەسەر رێگای مەریوان- سنە روودەدات، بەڵام مەریوانییەكان ئیدی لەوە زیاتر خۆیان پێڕانەگیرا. هەوڵەكانیان بۆ پێشگیری لە هاتوچۆی تانكەرەكان لە رێگای سنە – مەریوانەوە وەگەڕخست.
سەرەتا بە كەمپەینێك دەستیان پێكرد. لە ماوەی 30 كاژێردا 5000 واژۆ كۆكرایەوە، بەڵام پێیانوابوو ئەمە بەس نییە. بۆیە چالاكڤانانی مەدەنی مەریوان، داوایان كرد گردبوونەوەی ناڕەزایی رێكبخەن.
خەڵكێكی زۆر بە دەم داخوازییەكەیانەوە هاتن. رۆژی 4/10/2016 لە بەردەم قایمقامیەتی شارەكەدا كۆبوونەوە. ئەوان داوایان كرد دەستبەجێ هاتوچۆی تانكەرەكانی باشووری كوردستان بۆ شاری مەریوان و سنە رابگیرێت. داواشیان كرد هەرچی زووە پرۆژەی نۆژەنكردەوەی رێگەی مەریوان - سنە، مەریوان – سەقز تەواو بكرێ كە ماوەیەكی زۆرە كاری تێدا دەكرێ، بەڵام نەك وەڵامیان نەدرایەوە، بەڵكو ژمارەیەكیان لێ دەستگیركران، رێكخەرانی گردبوونەوەكەش بە كەفالەت ئازاد كران.
نزیكەی 12 ساڵە پرۆژەی راكێشانی رێگایەكی دووسایدی لە سنەوە بۆ مەریوان دەستی پێكردووە، بەڵام هێشتا بەشێكی زۆری ماوە تەواوبكرێ.
مەنسوور مورادی، نوێنەری شارەكانی مەریوان و سەوڵاوا لە پەرلەمانی ئێران دەڵێت "هۆكاری رەوشی خراپی جاددەكانی مەریوان – سنە بۆ كەمتەرخەمی بەرپرسانی باڵای پارێزگای سنە و تەنانەت ئێرانیش دەگەڕێتەوە".
ساڵانە ژمارەیەكی زۆر تانكەر لە باشووری كوردستانەوە نەوت و سووتەمەنی بۆ ئێران و وڵاتانی دیكە دەگوازنەوە، لە رێگاكانی رۆژهەڵاتی كوردستاندا تووشی رووداو دەبن، یان دەبنە هۆكاری رووداوی هاتوچۆ.
ساڵی 2006 دەروازەی باشماخ كرایە دەروازەیەكی نێودەوڵەتی و هاتوچۆكان لە مەریوانەوە زۆر زیاتر بوون، بەڵام ژێرخانەكانی گواستنەوە لەو شارە هەر وەك خۆی ماوەتەوە.
بەهرە عارفی، چالاكڤانی مەدەنی مەریوانی دەڵێ "كێشەی ئێمە تەنیا تانكەرەكان نییە، بەڵكو رێگای مەریوان بۆ سنەشە، رێگاكە تەنانەت ئەگەر تانكەریش هاتوچۆی پێدا نەكات، زۆر زۆر خراپە. بەڵام سەرەڕای ئەوەش هەندێ بۆمبی نەوتییان خستووەتە سەر رێگاكان".
قایمقامی مەریوان بە مەریوانییەكانی گوتووە "دوو ساڵی دیكە پرۆژەی جووتسایدی مەریوان – سنە تەواو دەبێت، بەهۆی كێشەی تەكنیكی زووتر لەوە ناتوانن تەواوی بكەن". بەهرە عارفی گوتی "خەڵك بەمە رازی نەبوون و داوایان كردووە تاوەكو دوو سایدی مەریوان – سنە تەواو نەبێت، رێگە بە هاتوچۆی تانكەری نەوت نەدرێت".
10/10/2016
سەرکردەیەکی پارتی دیموکراتی کوردستان باسی وادەی سەردانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ تارانی پایتەختی کۆماریی ئیسلامیی ئێران دەکات.
هێمن هەورامی، ئەندامی سەرکردایەتیی پارتی بە (کوردستان 24)ـی راگەیاندووە، ئەگەر هەر کاتێک پێویست بکا و لەسەر ئاستی باڵای بانگهێشتی فەرمیی بکرێت، مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ بەرژەوەندیی دۆزی کورد ئامادەیە سەردانی هەر وڵاتێک بکات.
هێمن هەورامی باسی وادەی سەردانی مەسعود بارزانی بۆ تاران و کۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی باڵای ئەو وڵاتە کردووە و رایگەیاندووە، کە سەردانەکە لە ماوەیەکی نزیکدا ئەنجام دەدرێت، بەڵام تاوەکو ئێستا ناوەڕۆکی کۆبوونەوەکان و ئەندامانی شاندەکەی کوردستان بۆ تاران، دیاری نەکراوە.
9/10/2016
کۆمەڵێکی بەرچاو لە گەنجانی بێکاری پارێزگای ئیلام لەبەردەم وەزارەتی نەوتی ئێران لە تاران گردبوونەوەیەکی ناڕەزاییان ڕێکخست.
ماڵپەڕی ئێران خەبەر لەم بارەوە بڵاوی کردەوە ئەو کۆمەڵە گەنجە کوردەی خەڵکی ئیلام دوێنێ شەممە بە نووسینی لافیتە و دروشمی ناڕەزایی لە بەرانبەر بێکار بوونیان و کەمتەرخەمیی حکوومەت لە بەرانبەر پڕۆژە پیشەییەکانی ئیلام لەبەردەم وەزارەتی نەوت لە تاران دەستیان دایە ناڕەزایی.
بەپێی هەمان سەرچاوە ئەو گەنجە بێکارانە کە پێشتر لە پاڵاوگە و پڕۆژە نەوتییەکانی ئیلام سەرقاڵی کار بووون، بەهۆی وەستان و لەکارکەوتنیان ئێستا لەسەر کار دەرکراون.
پێشتریش 200 کرێکاری دیکەی خەڵکی بیجاڕ لە پارێزگای سنە ناڕەزاییەکی لەم چەشنەیان لە تاران ڕێکخستبوو.
ئیلام یەکێک لە پارێزگاکانی کوردستانی ڕۆژهەڵاتە کە خاوەن سەرچاوەیەکی زۆری نەوت و گازی سروشتتیە و بەشێکی زۆری گازی ئێران لەوێ بەرهەم دێت، بەڵام زۆربەی کرێکارەکانی کەسانی ناخۆجێین، ئەمە لە کاتێک دایە کە دوای کرماشان ئیلام لەباری ڕێژەی بێکارییەوە بە دووەمین پارێزگای ئێران دێتە ئەژمار.
9/10/2016
سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان ڕای گەیاند، دەبیت لەگەڵ حکوومەتی عێراق لەبارەی سرووشتی پەیوەندیی داهاتووی نێوان هەرێمی کوردستان و عێراق، ڕێککەوتن ئەنجام بدەن.
ئەمڕۆ یەکشەممە 9\10\2016، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، لە وتارێکیدا کە لە میانی کۆنگرەی (ڕۆڵی کەرتی تایبەت لە پەرەپێدانی ئابووریی هەرێمی کوردستان) پێشکەشی کرد، ئاماژەی بەوە دا: ”حکوومەت ئەوەی لە توانایدا بێت، ئاسانکاری بۆ کەرتی تایبەت کردووە و دەرفەتی کار و وەبەرهێنانی هەموو بوارەکان ڕەخساندووە. بۆ ئەم مەبەستە تا ئەو شوێنەی دەکرێت، حکوومەت هەوڵ دەدات کەرتەکانی خزمەتگوزاریی گشتی، هەنگاو بە هەنگاو بە کەرتی تایبەت بدات و دەرفەتێکی گەورەتری کارکردن بڕەخسێنێت“.
ئاماژەشی بەوەکرد کە بەهۆی بڕینی بودجەی هەرێمی کوردستان، شەڕی داعش، هاتنی زیاتر لە ملیۆنێک و 800 هەزار ئاوارە و پەنابەر بۆ هەرێمی کوردستان، دابەزینی نرخی نەوت، دۆخێکی سەخت و قەیرانێکی گەورەی دارایی و ئابووری لە هەرێمی کوردستان دروست بووە کە کاریگەریی خراپی لەسەر هەرێمی کوردستان هەبووە. گوتیشی: ”دەیان پڕۆژەی حکوومەتی هەرێمی کوردستان وەستاوە. ئەمە ڕەنگدانەوەی ڕاستەوخۆی لەسەر کار و بازاڕ و ژیان هەیە. کاریگەری لە کار و پڕۆژەکانی کەرتی تایبەتیش کردووە، بەڵام لە سایەی کەرتی تایبەت، هێشتا جووڵەیەک لە بازاڕدا ماوە و کەرتی تایبەت نەیهێشتووە کە ژیانی کارکردن لە کوردستان بوەستێت و دەیان هەزار کەس هێشتا لە کەرتی تایبەتدا درێژە بە کارکردن و دابینکردنی ژیانیان بدەن“.
لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا سەبارەت بە سەردانەکەی ئەم دواییەی دوو شاندی هەرێمی کوردستان بۆ بەغدا، ئاماژەی بەوە دا: ”سەردانەکەی شاندی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و دواتر سەردانەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ بەغدا، دەرگای ئومێدێکی دیکەی لە نێوان هەولێر و بەغدا کردووەتەوە، هیوادارین لەسەر سرووشتی داهاتووی پەیوەندییەکانی هەردوولا و هەموو کێشەکانی دیکە، بگەینە چارەسەرێک کە لە خزمەتی خەڵکی کوردستان و عێراقدا بێت. ئەوەی بۆ ئێمە گرنگە، دەبێت برایانمان لە بەغدا بزانن، ناکرێت دۆخی ئێستا بەردەوام بێت، بەڵکو پێویستە بە دانیشتن و گفتوگۆ و لێکتێگەیشتن بە ئەنجامێک بگەین بۆ دڵنیابوون لە ئایندەی خۆمان لە عێراق“.
لە کۆتاییشدا نێچیرڤان بارزانی گوتی: ”سوپاس بۆ هەموو ئەو کارمەند و مووچەخۆرانەی کە تێگەیشتنیان بۆ دۆخی ئێستای هەرێمی کوردستان هەیە، هەموو لایەک دڵنیا دەکەینەوە کە ئەم دۆخەش بە سەرکەوتوویی تێدەپەڕێنین و داهاتوویەکی گەش بۆ کوردستان هەیە“.
9/10/2016
پرۆفیسۆرێکی ئەمریکی لە زانکۆی نیویۆرک رایدەگەیەنێت، کە کوردستانی باشوور وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆیە.
ئالۆن بێن مەیر، ھاوکاری باڵا لە ناوەندی کار و باری جیھانی سەر بە زانکۆی نیویۆڕک بە (دەنگی ئەمریکا)ی راگەیاندووە، کە بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، دەبێت چاو لە شێوەی بیرکردنەوە و لایەنی مێژوویی ئەو وڵاتە بکەی.
ئالۆم بێن مەیر ئاماژە بە دابەشکردنی کوردستان بەسەر وڵاتانی عێراق، سووریا، تورکیا و ئێران دەکات و رایدەگەیەنێت، بەریتانیا و فەرەنسا وەک سەرکەوتووی شەڕی جیهانی، ”بە شێوەیەکی ھەڕەمەکی خۆرھەڵاتی ناوەڕاستیان لە سەر نەخشە دابەش کرد بە بێ لە بەرچاوگرتنی کێشەی ئەتنی، لایەنی مێژوویی، فەرھەنگی کورد و هیچ شتێک“.
ئەو ئەکادیمییە ئەمریکییە باس لەوە دەکات، کە لەسەرەتای دابەشکردنی کوردستانەوە، کوردەکان هیچ کات ئەو دابەشکردنەیان لە بیر ناچێت و وزە و توانای زیندووکردنەوەی کولتور، زمان و نەریتی خۆیان هەیە.
پرۆفیسۆر ئالۆن بێر مەیر پێیوایە کورد لە کوردستانی باشوور بەرەو دەسەڵاتداریی سەربەخۆ دەچن و ئێستاش بە یارمەتیی ئەمریکا، کوردستانی باشوور وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆیە.
9/10/2016
پرۆفیسۆرێکی ئەمریکی لە زانکۆی نیویۆرک رایدەگەیەنێت، کە کوردستانی باشوور وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆیە.
ئالۆن بێن مەیر، ھاوکاری باڵا لە ناوەندی کار و باری جیھانی سەر بە زانکۆی نیویۆڕک بە (دەنگی ئەمریکا)ی راگەیاندووە، کە بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، دەبێت چاو لە شێوەی بیرکردنەوە و لایەنی مێژوویی ئەو وڵاتە بکەی.
ئالۆم بێن مەیر ئاماژە بە دابەشکردنی کوردستان بەسەر وڵاتانی عێراق، سووریا، تورکیا و ئێران دەکات و رایدەگەیەنێت، بەریتانیا و فەرەنسا وەک سەرکەوتووی شەڕی جیهانی، ”بە شێوەیەکی ھەڕەمەکی خۆرھەڵاتی ناوەڕاستیان لە سەر نەخشە دابەش کرد بە بێ لە بەرچاوگرتنی کێشەی ئەتنی، لایەنی مێژوویی، فەرھەنگی کورد و هیچ شتێک“.
ئەو ئەکادیمییە ئەمریکییە باس لەوە دەکات، کە لەسەرەتای دابەشکردنی کوردستانەوە، کوردەکان هیچ کات ئەو دابەشکردنەیان لە بیر ناچێت و وزە و توانای زیندووکردنەوەی کولتور، زمان و نەریتی خۆیان هەیە.
پرۆفیسۆر ئالۆن بێر مەیر پێیوایە کورد لە کوردستانی باشوور بەرەو دەسەڵاتداریی سەربەخۆ دەچن و ئێستاش بە یارمەتیی ئەمریکا، کوردستانی باشوور وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆیە.
نەوشیروان مستەفا ، بەرهەم ساڵح ، جەلال تاڵەبانی ، کەمال فوئاد
هۆمەر دزەیی کە ماوەیەکی زۆر راوێژکاری سیاسی مام جەلال بووە لە کۆشکی سەرۆکایەتی لە بەغدا، ئاشکرایدەکات کە بەراشکاوی لەگەڵ تاڵەبانی باسی جێنشینەوەی ئەوی کردووە و لە وەڵامدا مام جەلال سێ ناوی باسکردووە.
هۆمەر دزەیی هونەرمەند و راوێژکاری پێشووی جەلال تاڵەبانی کە بە کەسێکی نزیک لە سکرتێری گشتی یەکێتی دادەنرێت بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند: " جەنابی مام جەلال خۆی بۆ من باسی لە چەند کەسایەتییەک کردووە کە بە شایەنی زانیوون جێگای بگرنەوە لە وانە نەوشیروان مستەفا (پێش ئەوەی گۆڕان جیابکاتەوە) و کەمال فوئاد و بەرهەم ساڵح".
قسەکانی هۆمەر دزەیی لەکاتێکدایە کە کێشەکانی ناو یەکێتی قوڵبوونەتەوە و بە تەواوەتی بۆ دووبەرە دابەشبوون.
دزەیی زیاتر باسی لەو گفتوگۆیەی خۆی و مام جەلال دەکات و دەڵێ: "من جارێکیان لە واشنتن لێم پرسی کە پشت بەخوا تەمەنت 100 ساڵ دەبێت، بەڵام خۆ تەمەن هەر تەواو دەبێت، لە دوای تۆ کەسی وا هەیە کە شوێنی تۆ بگرێتەوە؟ یان حیزبەکەی تۆیش وەک حیزبەکەی جەمال عەبدولناسری لێدێت چونکە هەموو شتەکان شەخسی جەمال عەبدولناسر بوو کە ئەو نەما حیزبەکەیشی کۆتایی هات، لێم پرسی ئایا حیزبەکەی تۆیش کە یەکێتییە وای لێدێت؟ یان خەڵکتان هەیە کە شیاو بێت و جێگات بگرێتەوە؟".
هۆمەر دزەیی لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: "لەگەڵ من ئەو سێ ناوەی هێنا، بەڵام بۆ ئەوەی دکتۆر بەرهەم بە شیاو بزانێت لە دوای خۆی، لای زۆر خەڵکی دیکەیش باسی کردووە، بەڵام ئاگام لێ نییە کە وەک میرات بە نووسین جێی هێشتبێت".
شاڵاو عەلی عەسکەری، گوتەبێژی ناوەندی بڕیاری یەکێتی لەکاتی بەشداریکردن لە بەرنامەی رووداوی ئەمڕۆی تەلەڤزیۆنی رووداو لە رۆژی 5-10-2016 باسی لە نامەیەكی جەلال تاڵەبانی کرد، بۆ ئەوەی دوای خۆی كێ یەكێتی بەڕێوەببات
شاڵاو عەلی عەسکەری، گوتەبێژی ناوەندی بڕیاری یەکێتی سەبارەت بەو نامەیە گوتی "دوای ئەوەی مام جەلال بۆ نەشتەرگەری ئەژنۆی چووە ئەڵمانیا، نامەیەک دەنووسێت، بۆئەوەی ئەگەر خوا نەخواستە شتێکی لێهات، کێ یەکێتی بەڕێوەبەرێت تاوەكو دەچینە کۆنگرە".
لەبارەی نێوەڕۆکی نامەکەی جەلال تاڵەبانی، شاڵاو عەلی عەسکەری دەڵێت "ناوەڕۆکەکەی ئاشكرا ناكەم، بەڵام یەکێتی بە چەند برادەرێک دەسپێرێت، زۆر لە برادەرانیش نامەکەیان بینیوە و خوێندوویانەتەوە".
جەلال تاڵەبانی، سەرۆککۆماری پێشووی عێراق و سکرتێری گشتیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، رۆژی17-12-2012 لە بەغدا بەهۆی جەڵتەی مێشکەوە باری تەندروستی تێکچوو، دواتر رەوانەی نەخۆشخانەیەکی ئەڵمانیا کرا و دوای وەرگرتنی چارەسەری پزیشکی، رۆژی شەممە 19-7-2014،گەڕایەوە سلێمانی.
لەدوای دوورکەوتنەوەی جەلال تاڵەبانی لە گۆڕەپانی سیاسی کوردستان و یەکێتی بەهۆی نەخۆشییەکەیەوە، کێشە ناوخۆییەکانی یەکێتی سەریهەڵدا و یەکێتی دابەش بوو بەسەر دووباڵی هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد و جێگرانی سکرتێری گشتی کە کۆسرەت رەسوڵ و بەرهەم ساڵح-ن.
شەوی 1-9-2016، باڵی "ناوهندی بڕیار" لهلایهن کۆسرەت رەسوڵ و بەرهەم ساڵح، جێگرانی سكرتێری گشتی و ژمارهیهك لە ئهندامانی مهكتهبی سیاسی و سهركردایهتی یهكێتی بە دەرکردنی بەیاننامەیەک راگهیێندرا و تێیدا رایانگەیاند: "هیچ بڕیارێكی یهكێتی بڕیاری گشتگیری ئهو حزبه نابێت، ئهگهر ناوهندی بڕیار ئاگادار نهبێت و پهسندی نهكات".
د. کەمال فوئاد شەوی 16/15ـ 11ـ 2014 لە نەخۆشخانەیەکی بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا دوای ململانێیەکی سەخت لەگەڵ نەخۆشی گیانی لەدەستدا.
8/10/2016
بەپێی ڕاپرسییەكی ڕاگەیەنراو هاووڵاتیانی كوردستان گلەیی لە پەرلەمانی كوردستان دەكەن و بێ ئاگایی خۆیان لە كار و چالاكییەكانی پەرلەمان ڕادەگەیەنن و بەهۆی ڕێكارەكانیشەوە نەیانتوانیوە بەشداریی دانیشتنەكانی پەرلەمان بكەن.
ئەمرۆ شەممە 2016 -10 -8 لە شاری هەولێر )پەیمانگەی ریفۆرم بۆ گەشەپێدان) ئەنجامی ڕاپرسییەكی لە كوردستان ڕاگەیاند كە 550 هاووڵاتی لە سەرتاسەری هەرێمی كوردستان بەشدارییان تێدا كردووە و تایبەتە بە بەشداریی هاووڵاتیان لە ناوەندەكانی بڕیاردان.
بەپێی ئەو ڕاپرسییە 82%ی هاووڵاتیان بێ ئاگان لە كارەكانی پەرلەمانی كوردستان و %47یان پەرلەمانی كوردستان بە كەمتەرخەم وەسف دەكەن بۆ گواستنەوەی زانیارییەكان، هەروەها 82%ی هاووڵاتیان لە هیچ لیژنەیەكی پەرلەمانەوە پرسیان پێ نەكراوە سەبارەت بە كێشە و پرۆسە یاساییەكان.
هەر لە ڕاپرسییەكەدا كە 40 پرسیار لەخۆ دەگرێت 94%ی هاووڵاتیان ڕایدەگەیەنن هیچ لیژنەیەكی پەرلەمانیان نەبینیوە بۆ ڕاگۆڕینەوە لەبارەی داڕشتنی یاساكان، 40%ی هاووڵاتیان ئاماژە بۆ ئەوە دەكەن كە ئاستی بەشداریی هاووڵاتیان و ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی لە پرۆسەی دروستكردنی بڕیار لە پەرلەمانی كوردستان زۆر خراپە.
لە ڕاپرسییەكەدا سەبارەت بە بەشداریی بڕیار بۆ هاووڵاتیان لەلایەن دەزگاكانی حكوومی و ناوەندە جیاوازەكانەوە 70%ی هاووڵاتیان ئاماژە بۆ ئەوە دەكەن كە بەشداریپێكردنیان زۆر خراپە، یان پرسیان پێ نەكراوە بۆ وەرگرتنی بڕیارێك، یان بۆچووونەكانیان بە هەند وەرنەگیراوە.
8/10/2016
بەپێی راپۆرتی کۆمەڵای مافی مرۆڤی کوردستان، کوردی ئیلامی کە هەندێ جار بە کوردی فەیلی ناوزەد دەکرێن، یەکێک لە زاراوەکانی باشووری کوردییە.
کوردی ئیلامی زاراوەی باوی دانیشتوانی پارێزگای ئیلامە و تەنانەت ناوچەگەلێک لە وڵاتی عێراقیش (باشووری کوردستان) دەگرێتەوە. زاراوەی ئەوانە فەیلی و بە بن زاراوەکانی شوهانی، مەلەکشاهی، کەلهوڕی، مینجانی، سنجابییە. لە ڕەسەنترین کوردەکان و بەپێشینەیەکی دە هەزار ساڵەی شارنشینی لە شارەکانی ئالامتوو، ماداکتوو کە بە دێرینەترین کورد ناوزەد دەکرێن و داهێنانی نووسین و بوونی هێمای ژن لەو شوێنەوە بووە.
خاوەنی پترلە ۲۱ خێڵە کە خێڵی چەگین، خێڵی باڵاگرێوە، خێڵی دریکون، خێڵی میر، خێڵی بەهاروەند، خیڵی پاپی، مەحموودەند، زەینی وەند، کوردعەلیوەند، جودەکی، کاو حیردە، شوهان، سیکوەند، ئەمرایی، بیرانوەند، ڕەشنۆ، هەنیدمینی، مەلەکشاهی، مەهەکی، کەلهووڕ وسنجابییە.
بەپێی ڕاپۆرتەکان: ۴۸ هەزار هاووڵاتی کورد لە پارێزگای ئیلام لە مافی خاوەندارێتی و مافە سەرەتاییەکانی وەکوو پەروەردە لە قوتابخانەکان، یارانە، تەئمینی دەرمانی و پاک و خاوێنی و دەنگدان بێ بەهرەن.
ئەم هاووڵاتیانە کە پتریان لە کوردانی فەیلی پێکدێن کەلە جوگرافیای سیاسیی ئێراندا دانیشتووی شارەکانی مەلەکشاهی، ئیلام، سیروان، چرداول، ساڵح ئاوا، مووسیان، بەدرە، دێهلوڕان، ئابدانان، ئەلشوتور، کوهدەشت، دڵفان، ئەندیمیشک و هەردو لای کەبیر کێون.
فەیلییەکان لە سەردەمی مەشرووتە پاڵیان دا بە ئازادیخواانەوە. دەست دەداتە بڕینی سەری دوو کەس لە گەورەکانی فەیلی بە ناوەکانی حەسەنعەلی خان و ئیمام قوولی خان. و تەنانەت ئەتوانین ئاماژە بە قارەمانانێکی وەکوو شامەمەد یاری ناسراو بە شامگە ڕەزاخان بکەین و هەر لەو سەردەمەوە لەلایەن سیستەمی دەسەڵاتی جوگرافیای ئێرانەوە فەیلییەکان کەوتنە بە پەلامار و هەڵاواردن و سەرکوتکردن و تەنانەت دەتوانین ئاماژە بە سەرکوتی خەبات و سەرهەڵدانی کوردانی فەیلی لەلایەن ڕەزم ئاراوە بکەین.
پاش شۆڕشی گەلانی ئێرانیش حکوومەتی تازە بەدەسەڵات گەیشتووی کۆماری ئیسلامیش پەنای بردە بەرهەمان سیاسەتی سەرکوتکردن و سەدان هەزاران کەس لەوانی بە زۆرەملێ ناچار کرد کۆچ بکەن بۆ ئەودیوی سنوورەکان، واتە بۆ جوگرافیای سیاسیی عێراق.
لە جوگرافیای سیاسیی عێراق فەیلییەکان دانیشتووی ناوچەگەلێک لە بەغداد: پارێزگای دیلە، شەهربان (میقدادیەی هەنووکە)؛ بەدرە، جاسن، کۆت، عەزیزییە، زەهایرات، زەڕباتییە، بەعقووبە وهەروەها شارەکانی شێخ سەعد، عەلی شەرقی، عەلی غەربی.
کوردانی فەیلی کە چووبوونە ڕیزەکانی خەباتی بزووتنەوەی گەلی کوردەوە و تاقمێکیشیان ببوون بە ڕێبەرانی هەڵکەوتووی ئەم بزوتنەوەوە، هەر بۆیە کەوتنە بەرلێشاوی ڕق و قینی حکوومەتەوە و لە دەوڵەتی ئەوکاتی عێراق لەو پارێزگایانەی کە ئەوانی لێ نیشتەجێ بوون، سیاسەتی قەبزەکردنی پێناسەی بۆ هێنانە ئاراوە و داوای لێدەکردن کە بەڵگەیەک بنوێنن کە بەپێی ئەو بەڵگانە لە سەردەمی عوسمانیدا لەو شوێنە ژیابێتن و گەر بنەماڵەیەک بەڵگەی بۆ جێبەجێ نەبوایە، مافی هاووڵاتی بوونی لێ وەردەگیرایە، یان لە باشترین دۆخدا دەریان دەکردنەوە بۆ نێو جوگرافیای سیاسیی ئێران.
کوردانی فەیلی وەکوو قوربانیانی سەرەکی جینایەتی شەڕی دەوڵەتەکانی ئێران و عێراق دێنە ئەژمار و دادگای باڵای جینایی عێراق جینایەتەکانی حکوومەتی بەعسی لە دەیەی ـ ۸۰ ی زایینی لە هەمبەر کوردانی فەیلی وەکوو کۆمەڵکوژی و کۆچی زۆرەملێ کوردانی فەیلی لە دەی ۸۰ ی زایینی وەکوو پاکتاوی ڕەگەزی (جینۆساید) ڕاگەیاند.
هەنووکە پترلە ۴۸ هەزار هاووڵاتی لە کوردانی فەیلی لە پارێزگای ئیلام سەرەڕای ئەوەی کە ساڵانێکە شەڕی ئێران و عێراق کۆتایی پێ هاتووە پێناسەیان پێ نەدراوە؛ و لەمافە سەرەتاییەکانی هاووڵاتی بوون لە جوگرافیای سیاسیی ئێران بێ بەهرە کراون.
مەزەندە دەکرێ پتر لە نیو ملێون هاووڵاتی فەیلی لە جوگرافیای سیاسیی ئێران و عێراق لە مافی هاووڵاتیبوون بێ بەری بن.
جێگەی باسە کە پتر لە نیو ملیۆن هاووڵاتیی کوردی فەیلی لە شەڕی ئێران و عێران لەلایەن هێزە چەکدارەکانی هەر دولاوە کوژرابن.
8/10/2016
چەكدارانی داعش، بەهۆی نزیك بوونەوەی وادەی ئازادكردنەوەی مووسڵ، چەكدارە ژنەكانی لەناو شاری مووسڵ بڵاو دەكاتەوە، ئەویش بەهۆی ئەوەی زۆربەی چەكدارەكانی بۆ بەرەكانی جەنگ ناردووە.
د.ماجید شەنگالی، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: "زانیاریمان پێدراوە كە خەڵكی شاری مووسڵ ترسیان لێ نیشتووە كە داعش كاردانەوەی خراپیان بەرانبەر بكات، چونكە دەستیان كردووە بە گرتن و سەربازی زۆرە ملێ".
ئەو ئەندامەی ئەنجومەنی نوێنەران، ئەوەشی ڕوون كردەوە: "لەناو شاری مووسڵ چەكدارێكی زۆر ژن بینراون، كە پێشووتر داعش وەك تیمێكی سەربازی مەشقی پێكردوون و بە چەكەوە بەناو بازاڕ و شوێنە گشتییەكان دەسوڕێنەوە".
گوتیشی: "بەهۆی ئەوەی چەكدارێكی زۆری داعش لە ناوشارەوە بۆ بەرەكانی جەنگ براون، بەتایبەتی سنوورەكانی سوپای عێراق و هێزی پێشمەرگە، چەكداریان لە ناوشارەكان نەماوە".
7/10/2016
گەنجێک هەوڵ دەدات بە نهێنی بچێتە ناو کۆشکی شاژنی بەریتانیا لە لەندەنی پایتەخت و بە تۆمەتی ”دەستدرێژیکردن“ دەستگیر دەکرێت.
پۆلیسی لەندەن رایگەیاندووە، ئەو گەنجە، کە تەمەنی 21 ساڵە، رۆژی هەینی 7ـی تشرینی یەکەمی 2016، هەوڵی داوە لەسەر دیوارەوە بچێتە ناو کۆشکی بێکینگهام، کۆشکی شاژنە ئێلیزابێس.، شاژنی بەریتانیا، بەڵام لەو کاتەدا شاژن لەوێ نەبووە.
پۆلیس ئەو گەنجەی بە تۆمەتی ”دەستدرێژیکردن“ دەستگیر کردووە و بڕیاری داوە لێکۆڵینەوەی پزیشکی بۆ بکرێت، تاوەکو بزاندرێ چ کێشەیەکی هەیە.
پێشتریش لە مانگی ئایاری 2016، کەسێک بەسەر دیوارەوە چووبووە ناو کۆشکەکە، دواتر دادگا بڕیاری دا بۆ ماوەی چوار مانگ زیندانی بکرێ.
8/10/2016