رێژەی بێکاری لەنێو کۆچبەرانی سووری لە ئەڵمانیا گەیشتووەتە لەسەدا 50، بەڵام بەشێکی کۆچبەران کاریان دەستکەوتووە، ئەوەش لەڕێگەی تۆڕێک کە کرێکار و خاوەن کار بەیەکدی دەگەیەنێت و کار بۆ کۆچبەران دەدۆزێتەوە.

ناجی نەجمە، پەنابەرێکی سوورییە و خەڵکی دیمەشقە، کە لە ئەڵمانیا مافی پەنابەریێتی وەرگرتووە و کار دەکات، ئەو یەکێکە لەو  سەتان هەزار کۆچبەرەی شەڕ ئاوارەی کردووە، بەڵام هەلی کاری دەستکەوتووە.

بەپێی نووسینگەی کاری ئەڵمانی، بێکاری لەنێو کۆچبەرانی سووری لە ئەڵمانیا رێژەکەی زۆر بەرزە، بەجۆرێک نیوەی کۆچبەرانی سووری لەو وڵاتە بێکارن، هەر بەپێی ئەو نووسینگە ئەڵمانیە، نزیکەی 400 هەزار کۆچبەری سووری لە ئەڵمانیا بەداوی کاردا دەگەڕێن، کە دەکاتە رێژەی لەسەتا حەوتی ئەو کەسانەی داوای پەنابەریێتی دەکەن لەو وڵاتە.

12/11/2016

چه‌ند راپۆرتێكی تایبه‌ت له‌سه‌ر رۆناڵدۆ بڵاوده‌كه‌ینه‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی به‌ به‌ڵگه‌ی زانستی بیسه‌لمێنین، كریستیانۆ رۆناڵدۆ ته‌نیا یاریزانێكی تۆپی پێ نییه‌، به‌ڵكو ئامێرێكی مرۆیی ناوازه‌یه‌. "بلیمه‌تی %1 به‌هره‌یه‌ و %99 هه‌وڵدانه‌" ئه‌و په‌نده‌ به‌ناوبانگه‌ كه‌ نه‌وه‌كان ده‌یگوازنه‌وه‌، له‌ داهێنانی ئه‌لبرت ئه‌نیشتاینه‌، له‌وانه‌یه‌ باشترین قسه‌ بێت له‌باره‌ی رۆناڵدۆ و شێوازی سه‌ركه‌وتنی له‌ جیهانی تۆپی، له‌ ساڵی 2007ه‌وه‌ تاوه‌كو ئێستا، ئه‌وه‌ش به‌ گوێره‌ی چه‌ند تاقیكردنه‌وه‌یه‌كی زانستی، كه‌ رۆناڵدۆ له‌ تاقیگه‌یه‌كی زانستی وه‌رزشی له‌ مه‌درید ئه‌نجامی داوه‌.

رۆدریگز له‌ تاقیكردنه‌وه‌ی راكردنی پێچاوپێچدا 6.86 چركه‌ی تۆماركرد، له‌و كاته‌ی رۆناڵدۆی یاریزانی تۆپی پێ، كه‌ باش ده‌زانێت چۆن به‌خێرایی خۆی له‌ پێچاوپێچه‌كان ده‌رباز بكات و ئاراسته‌ی خۆی بگۆڕێت 6.35 چركه‌ی تۆماركرد، واته‌ دۆن به‌ ماوه‌ی زیاتر له‌ نیو چركه‌ له‌پێش رۆدریگز هات. شرۆڤه‌ی زانستی ده‌ڵێت "رۆناڵدۆ له‌ كاتی سووڕانه‌وه‌دا هه‌نگاوه‌كانی كورتتر ده‌كاته‌وه‌، بۆیه‌ به‌خێرایی ئاراسته‌ی خۆی ده‌گۆڕێ، بێجگه‌ له‌وه‌ی كه‌ رۆناڵدۆ ده‌گاته‌ گۆشه‌ی گۆڕان، كه‌مێك له‌ هه‌وا بازده‌دات و قاچی چه‌پیشی پێش قاچی راستی ده‌خاته‌ سه‌ر زه‌وی، پاشان ده‌سووڕێته‌وه‌و هێزه‌كانی هه‌ردوو قاچی به‌كارده‌هێنێت، كه‌ هاوتایه‌ به‌ g force 5، واته‌ كاتێك بازده‌دات پێنچ هێنده‌ی كێشی ده‌خاته‌ سه‌ر زه‌وی، به‌ هه‌ردوو قاچی پاڵ ده‌نێت، بێئه‌وه‌ی له‌ كاتی ده‌رچووندا ته‌نیا پشت به‌یه‌ك قاچ ببه‌ستێت".

 سێیه‌م تاقیكردنه‌وه‌ له‌ توخمی هێزی جه‌سته‌یی، پێوانی ماسوولكه‌كانی رۆناڵدۆ بوو، بۆ ئه‌وه‌ی به‌ زانستی ده‌ركه‌وێ، چ شتێك وایكردووه‌ ئه‌و ئه‌ستێره‌یه‌ ناوازه‌ بێت، درێژی باڵای (185 سم) و پانی سینگی (109 سم)، جه‌سته‌یه‌كی ساخی هه‌یه‌و رێژه‌ی چه‌وری له‌ جه‌سته‌ی نزیكه‌ی %3 له‌ جه‌سته‌ی نمایشكارانی جلوبه‌رگ كه‌متره‌، به‌ گوێره‌ی گوته‌ی شاره‌زایان بێت قاچه‌كانی رۆناڵدۆ له‌ قاچی راكه‌ران درێژتره‌، ئه‌وه‌ش یارمه‌تی دره‌وشانه‌وه‌ی ده‌دات له‌سه‌ر یاریگه‌دا.

 به‌ڵام گرنگترین شت تاقیكردنه‌وه‌ی بازدانی ناوازه‌ بوو، كه‌ له‌سه‌ر یاریگه‌كان ده‌یبینین، شاره‌زایانی وه‌رزشیی ئامێرێكیان به‌كارهێنا، كه‌ هێزی رۆناڵدۆ له‌ كاتی بازادن دیار ده‌خات، كاتێك رۆناڵدۆ بێ راكردن به‌شێوه‌ی ستوونی بازی دا، ژماره‌یه‌كی ئه‌وتۆی تۆمار نه‌كرد (44 سم)، ئه‌وه‌ش هه‌ر ئه‌وه‌ته‌ له‌سه‌رووی هه‌مواری سروشتییه‌وه‌یه‌، به‌ڵام یاریزانی تۆپی پێ ده‌بێت به‌ ئازادی زیاتر باز بدات، رابكات و له‌گه‌ڵ جوولاندنی ده‌سته‌كانی باز بدات، ئه‌نجامه‌كان ناوازه‌ بوون و (78 سم)ی تۆماركرد، واته‌ زیاتر له‌ بازدانی یاریزانانی تۆپی باسكه‌.

رۆناڵدۆ ناوازه‌یه‌
تاقیكردنه‌وه‌كانی قۆناخی دووه‌م كه‌ بایه‌خ به‌ توانای مێشكی رۆناڵدۆ ده‌دات، چه‌ند ئه‌نجامێكی سه‌رسوڕهێنه‌ر ده‌رده‌خات، كه‌ بڕی به‌هێزی مێشكی ئه‌و ئه‌ستێره‌ پورتوگالییه‌ له‌سه‌ر یاریگه‌ دووپات ده‌كاته‌وه‌، چۆن ده‌توانێت یاری به‌ مێشكی به‌رگریكاران بكات و وای ده‌رخات، جووله‌ی داهاتووی پێشبینیكراو ده‌بێت، به‌ڵام به‌رده‌وام پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌ رووده‌دات.

به‌شی دووه‌م: تواناكانی مێشك
له‌ جیهانی تۆپی پێدا، كاری مێشك به‌ گرنگترین توخم له‌سه‌ر یاریگه‌ داده‌نرێت، چونكه‌ لێهاتوویی و به‌هره‌ ناتوانن به‌ته‌نیا جیاوازی دروست بكه‌ن، بێ بیركردنه‌وه‌ له‌ پلانه‌كانی داهاتوودا، ئه‌وه‌ش هه‌ندێ یاریزانی وه‌ك ئینیێستا، چاڤی و یاریزانی دیكه‌ی هێڵی ناوه‌ڕاست جیا ده‌كاته‌وه‌، ئه‌وانه‌ی پاسی جادوویی ده‌نێرن، كه‌ مێشك پێشبینی ناكات، به‌ڵام رووده‌دات، ئه‌و كاره‌ش به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر زیره‌كی مێشكی نایابی ئه‌و یاریزانانه‌. 
(له‌ ئه‌ڵقه‌ی داهاتوودا له‌و باره‌وه‌ باسی رۆناڵدۆ ده‌كه‌ین).

12/11/2016

بەپێی راپۆرتێكی ناوەندی توێژینەوە ستراتیژی و نێودەوڵەتییەكان (CSIS)، هەڵوێستی وڵاتانی كەنداو كە پێشتر پێداگیرییان لەسەر رۆیشتنی بەشار ئەسەد، سەرۆكی كۆماری سووریا دەكرد، ئێستا گۆڕانكاریی گەورەی بەسەردا هاتووە.

بەگوێرەی راپۆرتەكەی (CSIS) ، لەگەڵ بەردەوامیی قەیرانی نێوخۆی سووریا، یەكدەنگیی وڵاتانی كەنداویش سەبارەت بە داهاتووی سیاسی و ئیداریی سووریا گۆڕانی بەسەردا هاتووە و كاڵتر بووەتەوە. بۆ نموونە هەڵوێستی سعودیە و قەتەر، كە پاڵپشتی سەرەكیی هێزەكانی ئۆپۆزیسیۆنی عەرەبی سوننەی سووریان، لە دژی حكومەتی ئەسەد توندتر بووە، هەوڵیشیان داوە ئەمریكا ناچار بكەن رۆڵێكی كاریگەرتر لە جەنگی نێوخۆی سووریادا بگێڕێ، بەڵام هەڵوێستی بەحرێن، كوەیت و ئیمارات نەرمتر بووە و فۆكەسی زیاتریان لەسەر هاوكارییە مرۆییەكانە.

دژایەتیی ئەسەد

لەگەڵ دەستپێكی بەهاری عەرەبیدا، وڵاتانی كەنداو لە هەردوو وڵاتی میسر و بەحرەین پشتگیرییان لە دەسەڵاتداران كرد. بەڵام كاتێك شەپۆلی خۆپیشاندانەكان سووریاشی گرتەوە، وڵاتانی كەنداو بیریان لەوە كردەوە دەرفەتەكە بقۆزنەوە و هەوڵی گۆڕینی رژێم بدەن.

بەپێی راپۆرتەكەی (CSIS) ، وڵاتانی كەنداو سەرەتا بە جۆرێك لە وریاییەوە مامەڵەیان لەگەڵ رەوشی سووریا دەكرد، لەبەر ئەوەی دەیانزانی گۆڕینی رژێم دەكرێ كۆمەڵێك ئاماژە بە گرووپە ناڕازییەكانی نێوخۆی وڵاتەكانی خۆیشیان بدات. هەر بۆیە تا كۆتایی تەمووزی 2011 كوەیت و سعودیە پشتگیرییان لە حكومەتی سووریا دەكرد و 209 ملیۆن دۆلاریشیان وەكوو یارمەتی پێشكەش بە ئەسەد كرد. بەڵام قەتەر كۆتایی بەو روانگەیە هێنا.

ئەم هەڵوێستەی قەتەر دوو هۆكاری سەرەكی لەپشت بوو: یەكەمیان پەیوەندی بە بەرزكردنەوەی پێگەی ناوچەیی خۆیەوە هەبوو، دووەمیشیان پەرەپێدان بە كەرتی غازی قەتەر، چونكە قەتەر بەنیاز بوو بە ڕووخانی رژێمی ئەسەد و هاتنەسەركاری حكومەتێكی سوننە، رێگە بۆ دروستكردنی بۆڕیی غازی نێوان قەتەر و ئەوروپا خۆش بكات كە بەشێكی بە سووریادا تێدەپەڕێ.

گۆڕانی روانگەی سیاسی قەتەر بەرامبەر بە سووریا هاوكات بوو لەگەڵ بەرزبوونەوەی ئاستی توندوتیژییەكان لە سووریا، كە ناڕەزایەتییەكی توندی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی، لەوانەش رووسیا و توركیای لێكەوتەوە، ئەمەش گرووپی وڵاتانی هاوكاریی كەنداوی هاندا هەوڵەكانیان بۆ گۆڕینی رژێم لە سووریا بخەنەگەڕ. بەڵام ئەسەد نەڕووخا و یەكدەنگیی نێوان وڵاتانی كەنداویش كورتخایەن بوو.

ناكۆكیی سعودیە و قەتەر

بەبۆچوونی ئامادەكارانی راپۆرتەكەی (CSIS)، یەكەم ناكۆكی نێوان وڵاتانی كەنداو پەیوەندی بەوەوە هەبوو كە دەبێ هاوكاریی كام  گرووپ بكرێ، هەر وڵاتێك پشتگیری لە گرووپێكی جیاواز دەكرد. لە 2011ەوە هەتا 2014 ناكۆكیی سەرەكی لەنێوان سعودیە و قەتەر بوو. قەتەر كە بە درێژایی قەیرانەكە پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ توركیا هەبووە، پشتگیری لە ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریا دەكرد، بە نیازیش بوو دەسەڵات و كاریگەریی ئیخوان موسلمین لەنێو ئەنجوومەنەكەدا زیاتر بكا.

بەڵام سعودیە، ئیمارات و بەحرەین لە دەسەڵاتی ئیخوان دەترسان، بۆیە بەدوای ئەو گرووپانەدا دەگەڕان كە میانڕەوترن و پەیوەندییان بە سەلەفیزمی جیهادییەوە نەبێ.
بەپێی راپۆرتەكە، ئەم سێ وڵاتە هەوڵیان دا زیاتر خۆیان لە ئەمریكا نزیك بكەنەوە، نەك توركیا. نموونەی زەقی ئەمەش پێكهێنانی ژووری ئۆپەراسیۆنی هاوبەشی ئەمریكی، سعودی و ئوردنی بوو لە ئوردن. لە كۆتایی 2012ەوە ململانێ و پێكدادان لەنێو ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دەستیپێكرد، بناغەی ئەم ململانێیەش ناكۆكیی نێوان وڵاتانی هاریكاریی دەرەكی بوو.

هەر لەو ماوەیە خەریك بوو باڵانسی دەسەڵات لە دەستی قەتەر دەردەچوو، كاتێك ژەنەراڵ سەلیم ئیدریس وەكوو فەرماندەی باڵای سوپای ئازادی سووریا دیاری كرا، بڕیاریش وابوو سعودیە، ئیمارات و رۆژئاوا لە رێگەی ئەوەوە یارمەتی دارایی و سەربازی پێشكەش بەو هێزانە بكەن. بەڵام قەتەر بەردەوام بوو لەوەی یارمەتی كۆمەڵە فەرماندەیەكی سەربازیی دیكە بدات. ئەمەش بووەی هۆی ئەوەی بەشێك لە یارمەتییەكانی قەتەر بە دەستی گرووپە توندئاژۆكان بگات. بۆ نموونە فەرماندەیەكی سوپای ئازادی سووریا بە ناوی سەدام جەمال كە یارمەتی لە قەتەرییەكان وەردەگرت، بەیعەتی بە ئەبوبەكر بەغدادی "خەلیفە"ی داعش دا.

لەگەڵ درێژەكێشانی جەنگی نێوخۆیی سووریا، ململانێی نێوان وڵاتانی كەنداویش زیادی كرد. قەتەر پشتگیری لە گرووپی ئەحرار ئەلشام و كۆمەڵە گرووپێكی دیكەی سەلەفیی جیهادی دەكرد كە ئامانجیان رووخاندنی دەسەڵاتی ئەسەد و دامەزراندنی حكومەتێكی ئیسلامیی سوننە بوو. لە بەهاری 2014دا ئیمارات، سعودیە و بەحرەین باڵیۆزەكانی خۆیان لە قەتەر كشاندەوە، ئەمەش وەكو هەوڵێك بۆ ئەوەی گوشار بخەنە سەر قەتەر تاوەكو سیاسەتی خۆی لە سووریا بگۆڕێ. سعودیە دەیزانی وڵاتانی كەنداو پێویستیان بە هاودەنگییە، چونكە جگە لەوان هیچ هێزێكی دیكە نییە بەرژەوەندیی تەواوی لە رووخانی دەسەڵاتی ئەسەددا هەبێ.

نیگەرانییەكانی سعودیە

لە سەرەتای دەستپێكردنی جەنگی نێوخۆیی سووریاوە، وڵاتانی كەنداو رەخنەیان لە ئیدارەی كۆشكی سپی گرتووە كە رۆڵێكی بەرچاو لە سووریادا ناگێڕێ. جگە لەمە سعودیە واشنتنی بەوە تۆمەتبار دەكرد كە چاوپۆشی لە فراوانبوونی رۆڵی ئێران لە سووریا دەكات. لە تشرینی دووەمی 2013دا گرووپی (5+1) رێككەوتنێكی كاتی سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێران لەگەڵ ئەم وڵاتەدا واژۆ كرد. لای وڵاتانی كەنداو ئەمە ئاماژەیەك بوو بەوەی دانوستاندنە ئەتۆمییەكان خەریكن بەرەوپێش دەچن. هاوكاتیش ئێران سەرمایەیەكی مادی و سەربازیی زۆری رەوانەی سووریا كردبوو، بۆ ئەوەی هەرچۆنێك بێ حكومەتەكەی ئەسەد بپارێزێ.

نزیكبوونەوەی سعودیە لە قەتەر

لە حوزەیرانی 2013دا ئاڵوگۆڕی دەسەڵات لە قەتەر روویدا، ئەمەش هەلێكی نوێی بۆ سعودییەكان رەخساند بۆ ئەوەی جارێكی دیكە لە قەتەر نزیك ببنەوە. لەم قۆناغەدا سعودیە و قەتەر بڕیاریان دا هەموو ناكۆكییەكان وەلاوە بنێن. لە تشرینی دووەمی 2014دا بەنێوبژیوانیی كوەیت، وڵاتانی كەنداو جارێكی دیكە باڵیۆزخانەكانی خۆیان لە دەوحە كردەوە، لەبەرامبەریشدا قەتەر سەركردەكانی ئیخوانی دەركرد و پشتگیری تەواوی لە عەبدولفەتاح سیسی، سەرۆكی میسر كرد.

بەگوێرەی راپۆرتەكە، دامەزراندنی گرووپی هاوكارییەكانی سعودیە و قەتەر دوای ئەوە هات كە سعودییەكان دڵنیابوونەوە لەوەی ئەمریكا هیچ ناكات. هەر لەم قۆناغە بەدواوەش سعودیە رووی لە هاوكاریكردنی گرووپە توندڕەوەكانی وەكوو جەیش ئەلفەتح كرد كە بەرەی فەتح (نووسرەی پێشوو)ش ئەندامی بوو.

هەڵوێستی وڵاتە بچووكەكانی كەنداو

لە بەشێكی دیكەی راپۆرتەكەدا ئاماژە بەوە دەكرێ كە لە كاتێكدا قەتەر و سعودیە لە هاریكاریی گرووپە توندئاژۆكانی سووریا بەردەوام بوون، وڵاتە بچووكەكانی كەنداو، لەوانەش بەحرێن، كوێت و ئیمارات نیگەرانی ئەوە بوون لایەنگری لە سوننەكانی سووریا ناكۆكیی نێوخۆیی لە وڵاتەكانی خۆیان دروست بكات، ئەمە جگە لەوەی سەرهەڵدانی داعش لە سووریا و عێراق رەوشی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستی تەواو ناسەقامگیر كردبوو.

بۆیەش وڵاتە بچووكەكانی كەنداو دەبوایە لە نێوان رووخاندنی ئەسەد و تێكشكاندنی داعش یەكێكیان هەڵبژێرن، لە هەڵوێستەكانیشیاندا وەها دەركەوتووە كە بژاردەی دووەمیان كردووە بە ئەولەویەت. كوەیتیش هەر لەسەرەتاوە جگە لە لێكنزیككردنەوەی هەڵوێستی وڵاتانی كەنداو و میوانداری و سەرپەرشتیكردنی هەوڵە مرۆییەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان، هەوڵێكی ئەوتۆی لە قەیرانی سووریادا نەبووە.

پێگەی ئەسەد بەهێزتر بووە

بەپێی راپۆرتێكی ناوەندی توێژینەوە ستراتیژی و نێودەوڵەتییەكان، هەوڵەكانی دەوحە و ریاز بۆ رووخاندنی رژێمی ئەسەد، ئاكامی نەرێنی بۆ هەردوو وڵات و قەیرانی سووریا بەدواوە بووە. لەوانەش: گۆشەگیربوونی زیاتری ئەم دوو وڵاتە لە كۆمەڵگای نێودەوڵەتیدا. توندڕەوتربوونی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا، ئەوەش پێگەی ئەسەدی لە سووریا بەهێزتر كردووە. بەهێزتربوونی پێگەی ئەسەدیش بە مانای بەهێزتربوونی ئێرانە لە ناوچەكەدا. لە كاتێكدا هۆكارێكی سەرەكی بەشداریی سعودیە و قەتەر لە قەیرانی سووریا ئەوە بوو رێگە لەم ئاكامە بگرن.

12/11/2016

بەهۆی سەرکەوتنی ترەمپ بەهای پشکەکانی بۆرسەی تاران دابەزی و بەرپرسانی ئەو وڵاتەش دەڵێن، سەرکەوتنی دۆناڵد ترەمپ لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکادا، نابێتە هۆی هەڵوەشانەوەی رێککەوتنی ئەتۆمی. 

حەسەن روحانی، سەرۆككۆماری ئێران دوای بەدیارکەوتنی ئەنجامی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئەمریکا رایگەیاند، ئەمریکا ناتوانێ بە تەنیا دژی کۆدەنگی جیهانی بوەستێتەوە و پەیوەندییەکانی ئێران و وڵاتانی رۆژئاوا بەرەو دواوەببات. 

هاوكات وەزیری دەرەوەی ئێرانیش رایگەیاند، هەر حکومەتێک لە ئەمریکا بێتە سەرکار، دەبێ پابەندی ئەو رێککەوتنە بێت. 

ئەو لێدوانانە لەکاتێکدایە، بەهۆی سەرکەوتنی دۆنالد ترەمپ، بەهای پشکەکانی بۆرسی تاران 2 بۆ 3 لەسەد دابەزی.

دانیشتووانی ئێرانیش لەبارەی سەرکەوتنی ترەمپ هەڵوێستی جیاوازیان هەیە. بەشێکیان پێیانوایە، سەرۆکی داهاتووی ئەمریکا سیاسەتێکی تووندتری بەرامبەر بە کۆماری ئیسلامی دەبێت و بەشێکیش لەسەر ئەو باوەڕەن، بەدەر لە بانگەشەکانی هەڵبژاردن، گۆڕانکارییەکی ئەوتۆ لە سیاسەتەکانی واشنتن بەرامبەر ئێران ناکرێت. 

11/11/2016

دوای ئەو شکستەی کە لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکادا رووبەڕووی بووەوە، بەربژێری دیموکراتەکان لەیەکەم دەرکەوتنیدا لە دارستانێکدا لە نیویۆرک لەگەڵ سەگەکەی پیاسە دەکات.

ژنێکی ئەمریکی بەناوی مارگۆت گێرستەر، وێنەیەکی خۆی و منداڵەکەی لەگەڵ هیلاری کلینتن، بەربژێری دیموکراتەکان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکای بڵاوکردووەتەوە.

لە وێنەکەدا دەردەکەوێت کە هیلاری لەگەڵ سەگەکەی لە دارستانێکدایە. گێرستەر لەگەڵ وێنەکەدا نووسیویەتی کە هیلاری و بیل کلینتن لەگەڵ سەگەکەیان پیاسەیان کردووە لە دارستانەکەدا., کاندیدی دیموکراتەکان بۆ پۆستی سەرۆکایەتی ئەمریکا لە گوتاری قبوڵکردنی شکستەکەی لە هەڵبژاردنی سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، باشترین هەڵمەتی هەڵبژاردنیان بەڕێوە بردووە بەڵام ئەنجامی هەڵبژاردنەکە پەسند دەکەن.

هیلاری کلینتن، کاندیدی دیموکراتەکان بۆ پۆستی سەرۆکی ئەمریکا لە گوتاری شکستی هەڵبژاردنەکەدا گوتی: "پیرۆزباییم لە ترەمپ کرد، پشتگیری خۆمم بۆ دەربڕی."

کلینتن لەبارەی ئەنجامی هەڵبژاردنەوەکەوە گوتی: "ئەنجامەکە نیگەرانی کردین، دەزانم هەمووتان لە ئەنجامەکە نائومێد بوون، منیشی نیگەران کرد، ئەم ئازارە تا ماوەیەکیش بەردەوام دەبێت، بەڵام ناچارین ئەنجامی ئەم هەڵبژاردنە پەسند بکەین، دڵنیام دۆناڵد ترەمپ دەبێتە سەرۆکێکی باش."

زیاتر گوتی: "دۆناڵد ترەمپ سەرۆکمانە، دەبێتە سەرۆکی تەواوی ئەمریکییەکان. ئامادەی کارکردنم لەگەڵ ترەمپ، پێشنیازی کاری هاوبەشم بۆ کرد."

11/11/2016

<sup>یه‌كێك له‌ دیپلۆماتكاره‌ باڵاكانى ڕووسیا به‌ ئاژانسى هه‌واڵى "ئینته‌رفاكس"ـى ڕاگه‌یاندووه‌، له‌ كاتى بانگه‌شه‌ى هه‌ڵبژاردندا حكوومه‌تى ڕووسیا به‌رده‌وام له‌ په‌یوه‌ندیدا بووه‌ له‌گه‌ڵ تیمی سیاسی سه‌رۆكى هه‌ڵبژێردراوى ئه‌مریكا.

له‌كاتى بانگه‌شه‌ى هه‌ڵبژاردنداو دواى ئه‌وه‌ى له‌لایه‌ن هیلارى كلینتۆن، كاندیدی دیموكراته‌كان به‌وه‌ تۆمه‌تبارى كرا كه‌ "بووكه‌ڵه‌یه‌كه‌ به‌ده‌ست فلادیمیر پووتن"ـه‌وه‌، دۆناڵد تره‌مپ، ڕه‌تی كرده‌وه‌، هیچ په‌یوه‌ندییه‌كى به‌ حكوومه‌تى ڕووسیاوه‌ هه‌بێت.

به‌ڵام له‌ لێدوانێكدا كه‌ ڕه‌نگه‌ ببێته‌ هۆى ڕووگیربوونى سه‌رۆكه‌ هه‌ڵبژیردراوه‌كه‌وه‌، سێرگى ڕیابكۆڤ، جێگرى وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ى ڕووسیا، ڕای ده‌گه‌یه‌نێت، كه‌ په‌یوه‌ندی له‌نێوانیاندا هه‌بووه‌.</sup>

^{ئاژانسى هه‌واڵى "ئینته‌رفاكس" ئه‌وه‌شى له‌سه‌ر زارى ڕیابكۆڤ گواستووه‌ته‌وه‌، كه‌ :" په‌یوه‌ندیی هه‌بووه‌، ئه‌و كاره‌ ده‌كه‌ین، له‌كاتى بانگه‌شه‌ى هه‌ڵبژاردنیشدا كردوومانه‌". گوتیشی :" له‌و جۆره‌ په‌یوه‌ندییانه‌، به‌رده‌وام ده‌بێت".}

<sup>به‌ ڕوونى، ئه‌و به‌رپرسه‌ بالایه‌ گوتوویه‌تى :" ئێمه‌ زۆرینه‌ى ئه‌ندامانى تیمه‌كه‌ى تره‌مپ ده‌ناسین، ئه‌و كه‌سانه‌ هه‌میشه‌ له‌ بازنه‌ى دیارى ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانى ئه‌مریكادا بوون و پۆستى بالایان به‌ده‌سته‌وه‌ بووه‌، ناتوانم بڵێم هه‌موویان، به‌ڵام به‌شێكیان تائێستاش له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانى ڕووسیدا په‌یوه‌ندییان به‌رده‌وامه‌".

دواجار، ئه‌وه‌شى ئاشكرا كردووه‌، كه‌ مۆسكۆ له‌ ئێستادا تاوتوێی ئه‌وه‌ ده‌كات، كه‌ناڵى په‌یوه‌ندی دیكه‌ له‌گه‌ڵ ئیداره‌ى تره‌مپ، بكاته‌وه‌.</sup>

^11/11/2016

<sup>کچە مەسیحییەکی خەڵکی شارەدێی باشیک لە پارێزگای نەینەوا رایدەگەیەنێت، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەڵێنەکەی خۆی بۆ مەسیحی و کوردانی ئێزدییەکان بە ئەنجام گەیاند.

دوای رزگارکردنەوەی شارەدێی باشیک لەلایەن هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان بە سەرپەرشتیی راستەوخۆی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکانی کوردستان، تیمی هەندەسەی پێشمەرگە ناوچەکەی بە تەواوی لە بۆمب و تەقەمەنییەکانی رێکخراوی توندڕەوی داعش پاک کردەوە.

کچە مەسیحییەکی شارەدێی باشیک بە کەناڵی (کوردستان 24)ی راگەیاندووە، کە مەسیحییەکان دڵیان بە سەرکەوتنەکانی پێشمەرگە خۆشە و مەسعود بارزانیش، کە بەڵێنی رزگارکردنەوەی ناوچەکەی بە مەسیحی و ئێزدییەکان دابوو، بەڵێنەکەی بە ئەنجام گەیاند.

دوای زیاتر لە دوو ساڵ، پێشمەرگە ئاڵای کوردستانی لەسەر کڵێسا و شوێنی خواپەرستیی ئێزدییەکان بەرز کردەوە و هێمای مەسیحییەکانیش لەسەر کلێساکە بەرز کرایەوە.

هەروەها نوێنەری میر تەحسین بەگ، میری ئێزدییەکان سوپاسی سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەکات، کە خۆی راستەوخۆ سەرپەرشتیی رزگارکردنەوەی باشیک و ناوچەکەی کرد.

باشیک ناوچەیەکی کوردستانییە و لە رووی ئیدارییەوە سەر بە پارێزگای نەینەوا، دانیشتووانەکەی لە موسوڵمان، مەسیحی و ئێزدی پێک دێت.</sup>

^{لە رۆژی 17ـی تشرینی یەکەمی 2016ـەوە ئۆپەراسیۆنی هاوبەشی هێزەکانی پێشمەرگە و هێزە عێراقییەکان بۆ رزگار کردنەوەی مووسڵ دەستی پێکردووە.}

^{لە مانگی حوزەیرانی 2014 و لە سەردەمی سەرۆک وەزیرانیی نوری مالیکی، دوای هەرەس هێنان و شکستی سوپای عێراق، شاری مووسڵ و زۆربەی ناوچەکانی پارێزگاکانی نەینەوا، سەڵاحەدین، دیالە و ئەنبار و چەند ناوچەیەکی باشووری کەرکووک لەلایەن چەکدارانی داعش داگیر کرا.}

^11/11/2016

<sup>دوای سەرکەوتنی کاندیدی کۆمارییەکان لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا، دەستدرێژیی دەکرێتە سەر دوو کچە قوتابیی موسڵمانی ئەو وڵاتە.

دەسەڵاتدارانی ویلایەتی کالیفۆڕنیا رایانگەیاندووە، دوای راگەیاندنی سەرکەوتنی دۆناڵد ترەمپ و هەڵبژاردنی وەک سەرۆکی نوێی ئەمریکا، دەستدرێژیی کراوەتە سەر کچە قوتابییەکی زانکۆی سان دیگۆ و قسەی ناشیرینی پێگوتراوە و گەنجە هێرشبەرەکان باسی دۆناڵد ترەمپیان کردووە.

پۆلیسی ناوچەکە پێیوایە هۆکاری دەستدرێژییەکە دوژمنایەتییە بۆ ئیسلام و موسڵمانان و جلوبەرگە ئیسلامییەکەی ئەو کچە، بە تایبەت کە دۆناڵد ترەمپ لە میانەی هەڵمەتەکانی هەڵبژاردنەکاندا چەندین جار هێرشی کردە سەر ئیسلام و پەنابەران لە ئەمریکا.

هەروەها لە زانکۆی سان خۆسێ لە باکووری کارۆلاینا، گەنجێک هێرشی کردووەتە سەر کچە قوتابییەکی موسلمان و لە دواوە لەچکەکەی توند کردووە و ویستوویەتی بیخنکێنێت.

رۆژی سێشەممە 8ـی تشرینی دووەمی 2016، هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا بەڕێوە چوو، کە تێیدا هیلاری کلینتۆن، کاندیدی دیموکراتەکان و دۆناڵد ترەمپ، کاندیدی کۆمارییەکان رکابەریی یەکتریان دەکرد و رۆژی چوارشەممە 9ـی تشرینی دووەمیش لە ئەنجامە بەراییەکاندا دەرکەوت، دۆناڵد ترەمپ بووە سەرۆکی ژمارە 45ـی ئەمریکا.</sup>

^11/11/2016

^{دوو کەسی نەناسراو بۆمبێک هەڵدەدەنە ناو باڵیۆزخانەی فەرەنسا لە نزیک پەرلەمانی یۆنان لە ئەسینا.}

^{دوو کەسە نەناسراوەکە سەرلەبەیانیی رۆژی پێنجشەممە 9ـی تشرینی دووەمی 2016 بە ماتۆڕسکیڵێکەوە بە بەردەم باڵیۆزخانەی فەرەنسا لە ئەسینای پایتەختی یۆناندا رەت بوون و بۆمبەکەیان خستووەتە باڵیۆزخانەکە.}

^{بەهۆی تەقینەوەی بۆمبەکە، پۆلیسێکی پاسەوانی باڵیۆزخانەی فەرەنسا، کە کەوتووەتە بەرامبەر پەرلەمانی یۆنان، بریندار بووە.}

^10/11/2016

سەرۆککۆماری تورکیا مشتومڕی رادەستنەکردنەوەی فەتحوڵڵا گولەن لەلایەن ئەمریکاوە دەباتە قۆناخێکی نوێوە و رایدەگەیێنێت، ئەگەر ئەمریکاش داوای هەر تۆمەتبارێک لە تورکیا بکات ئەوا رادەستی ناکەنەوە تا ئەوکاتەی گولەن رادەست دەکرێتەوە.

لە رێوڕەسمی راکێشانی تیروپشک بۆ دامەزراندنی دادوەر و داواکارانی گشتیی وڵاتەکەی، ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆکكۆماری توركیا، هێرشیکردە سەر ئەمریکا، بەهۆی ئەوەی بە ئەرێنی وەڵامی داواکاری تورکیای نەداوەتەوە بۆ رادەستکردنەوەی فەتحوڵڵا گولەن.

ئەردۆغان ئاماژەی بەوەکرد کە گولەن 17 ساڵە لە ئەمریکا دەژی و تورکیاش 85 کارتۆنی پڕ لە بەڵگەی لە دژی ئەو ناردووە بۆ ئەمریکا بۆ سەلماندنی ئەوەی کە گولەن تاوانبارە و گوتی: " کە ئەوان داوای تیرۆریستان دەکەن، ئێمە رادەستیان دەکەینەوە، بەڵام ئەوان یەک تیرۆریست رادەست ناکەنەوە."

ئەردۆغان زیاتر گوتی: "رۆژان، رۆژی لەدوایە. ئەگەر داوای کەسێکتان لە ئێمە کرد، ئێمەش رادەستی دادوەرانی دەکەین. تا دادگا بڕیار نەدات، ئێمەش رادەستی ناکەینەوە."

ئەردۆغان باسی لەوەکرد کە بەریتانیا بەدەم داواکارییەکەی تورکیاوە چووە و ئەوکەسانەی رادەستکردووە کە لەلایەن تورکیاوە داواکرابوون، ئەم بابەتەی بەستەوە بە ئەمریکاوە و گوتی: "بەریتانیا ئه‌مه‌ ده‌كات تۆ بۆچی نایکه‌یت؟ تۆش بیكه‌. كه‌سانێك هه‌بوو داوای راده‌ستكردنه‌وه‌یانمان كرد له‌ بەریتانیا راده‌ستیانكرده‌وه‌. وڵاتانی دیكه‌ش هه‌روه‌ها. ئه‌مریكاش كاتێك داوای راده‌ستكردنه‌وه‌ی كه‌سێكی له‌ئێمه‌ كردبێت راده‌ستمانكردووه‌ته‌وه‌، كه‌واته‌ ئه‌وه‌ی له‌سه‌ریه‌تی پێویسته‌ ئه‌نجامی بدات."

لەدوای کودەتاکەی 15-7-2016 لە تورکیا ، ئاکپارتی و رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆککۆماری تورکیا فەتحوڵڵا گولەن، رێبەری بزووتنەوەی خزمەتیان تۆمەتبار کرد کە لە پشت کودەتاکەوەیە، هەروەها داوایەکیان ئاراستەی ئەمریکا کردووە بە رادەستکردنەوەی ناوبراو کە ئێستا لە ویلایەتی پەنسیلڤانیای ئەمریکا نیشتەجێیە، بەڵام گولەن رەتیکردووەتەوە کە هیچ پەیوەندییەکی لەگەڵ کودەتاکە هەبێت.

 10/11/2016