رێبەری باڵای ئێران خۆشحاڵی خۆی بە هاوپەیمانی نێوان شیعەكانی عێراق دەربڕی و دەشڵێت "بەرەی شیعەکانی عێراق نابێ متمانە بە ئەمریکا بکات".
رۆژی یەكشەممە 11-12-2016 عەلی خامنەیی، رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران لە دیداری لەگەڵ عەمار حەکیم، سەرۆکی ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامیی عێراق خۆشحاڵیی خۆی لە پێکهاتنی هاوپەیمانی لەنێوان شیعەکانی عێراق دەربڕی و ئەو رووداوەی بە گرنگ وەسف کرد.
عەلی خامنەیی ستایشی هەنگاوەکانی حکومەتی عێراقی کرد بە تایبەتی لە هاوکاریکردنی هێزی حەشدی شەعبیدا، جەختی لەوەش کردەوە "حەشدی شەعبی سامانێکی مەزن و پاشەکەوتێکی گەورەیە بۆ ئەمڕۆ و دواڕژی عێراق و پێویستە پشتیوانی بکرێن و بەهێز بکرێن".
رێبەری ئێران لە بەشێکی قسەکانیدا داوای لە بەرەی شیعەکانی عێراق کرد بەهیچ شێوەیەک متمانە بە ئەمریکا نەکەن و گوتی "ئەمریکییەکان هەمیشە دژ بە هێزمەندی و هێژمۆنیی وڵاتانی ئیسلامی و بەتایبەت عێراقن، هەرگیز نابێ فریووی رواڵەت و بزەی ئەوان بخۆن".
لە دیدارەکەدا عەمار حەکیم وێڕای ستایشی ئامۆژگارییەکانی رێبەری ئێران و پشتگیرییەکانی کۆماری ئیسلامی، راپۆرتێکی سەبارەت بە رەوتی پێکهاتنی بەرەی نیشتمانیی شیعەکانی عێراق و ئەو کارانەی تاوەکو ئێستا ئەنجامدراون، پێشکەش کرد.
حەکیم گوتویەتی "یەکێک لە دەستکەوتە گرنگەکانی ئەو بەرەیە، پەسندکردنی یاسای حەشدی شەعبی بوو کە جگە لە ئەندامانی هاوپەیمانیی شیعە، دەنگی ژمارەیەکی زۆر لە نوێنەری رەوتەکانی دیکەی عێراقیشی لە پشت بووە".
11/12/2016
لە زانکۆی دیجلەی شاری ئامەدی باکووری کوردستان، خوێندنی فڕۆکەوانی دەخوێندرێت و بەشێکی تایبەت بەو خوێندنە و دروستکردنی فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان کراوەتەوە.
خوێندکارانی ئەو کۆلیژە بە دیزاین و فڕۆکەی جیاواز سەرنجی هەموو لایەکیان راکێشاوە. خوێندکارانی کوردی کۆلیژەکە بەمدواییە فڕۆکەیەکی بێ فڕۆکەوانیان دروستکردووە و تائێستا هیچ کێشەیەکی نەبووە. ئەوان داوای پاڵپشتی بۆ فراوانکردنی پڕۆژەکانیان دەکەن.
10/12/2016
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا، رێکس تیلەرسۆن، سەرۆكی کۆمپانیای ئیکسۆن مۆبیلی وەکو وەزیری دەرەوەی ئەمریکا دیاریکرد.
- رێکس تیلێرسۆن لە ساڵی 1952 لەدایکبووە.
- سەرۆک و بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیلە.
- کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل، گەورەترین کۆمپانیای تایبەتی نەوتی جیهانە.
- ئێکسۆن مۆبیل پێنجەم کۆمپانیای گەورەی ئەمریکایە.
- تیلێرسۆن لە ساڵی 1975 وەک ئەندازیار لە کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل دامەزرا.
- لە ساڵی 1989 بووە بەڕێوەبەری بەشی بەرهەمهێنان.
- لە ساڵی 1995 بووە بەڕێوەبەری کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل لە یەمەن.
- لە ساڵی 1998 بووە جێگری بەڕێوەبەری گشتیی کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل.
- لە ساڵی 2004 ەوە سەرۆک و بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیلە.
10/12/2016
10 ساڵە بڕیارە پردێک جێگەی شێوازێكی كۆنی گواستنەوە بگرێتەوە. ئێرە گوندی ئیبراهیم ئاوای سەر بە شاری پۆلدوختەری لوڕستانە. دانیشتووانی ئەو گوندە تەنیا رێگەی پەیوەندییان بە دەرەوە، پەڕینەوە بە غەرغەرەیە.
شێوازێک کە قامکی شەهادەی زیاتر لە 50 کەسی پەڕاندووە، بەڵام چاریان ناچارە. منداڵان بۆ چوونە قوتابخانە، نەخۆش بۆ دەرمانی دەردەکانی و بنەماڵەکان بۆ پێداویستییەکانی ژیانیان دەبێ بەکاریبێنن.
حکومەتی ئێران لە ساڵی 1385ی هەتاوی بڕیاری داوە پردێکی بچووک بۆ هاموشۆی خەڵک دروست بکات، 6 ساڵ دواتر پڕۆژەکەی بۆ پردی ئۆتۆمۆبێل گۆڕیوە، دوو ساڵ دواتر دەست بە جێبەجێکردنی ئەو پڕۆژەیە کراوە و پایەکانی داندران.
دوو ساڵیشە خەڵک چاوەڕێی بودجە دەکەن پردەکەی پێ تەواوبکرێت. ئەوە تەنیا پڕۆژەی نیوەچڵی لوڕستان نییە، بەگوتەی سەرۆکی کۆڕی پەرلەمانتارانی ئەو پارێزگایە، خەڵکی لوڕستان بەهۆی دابیننەکردنی ئیمکانیات و خزمەتگوزاری خەریکی کۆچکردنن، خەڵکی ئیبراهیم ئاواش دەڵێن لەو ژیانە بە ئامان هاتوون، چارێکیان لێ نەکرێت، جێیدێڵن.
دانیشتووێکی ئەو گوندە دەڵێت، دەیان سکاڵانامەیان داوەتە بەرپرسانی ئێران، بە چەند مانگ جارێک میدیاکان راپۆرتێکیان لەسەر بڵاودەکەنەوە و قامکە پەڕیوەکانیان وەبیر بەرپرسان دێننەوە، بەڵام هیچ کاربەدەستێک نییە خۆیان لێ بەخەبەر بێنێت. ئەوان دەڵێن ئەمساڵیش زستانێک پڕ قوربانییان لە پێش دەبێت.
10/12/2016
هیوا حاجی
بەهەر هۆكارێك بێت، جارێكی دیكە گۆمە مەنگەكە جوڵەیەكی تێكەوتەوە. حیزبە سیاسییەكان لە دوای دابڕانێكی نیمچەدرێژ، ئامادەن جارێكی دیكە و بەبێ مەرج گفتوگۆ بكەن. بۆئەوەی گفتوگان بگەنە شتێكی جیاواز لەوەی تا ئێستا هەبووە، پێویستە چەند هەڵەیەك دووبارە نەكرێنەوە:
هەڵەی یەكەم: گفتوگۆ وەك ئازارشكێن نەك چارەسەر
مەترسی هەرە گەورە لەبەردەم هەر گفتوگۆیەكدا كە لەدوای جەنگ یان كێشمەكێشێكی ناوخۆییەوە دێتە پێش، بریتییە لە بەكارهێنانی گفتوگۆ وەك هێوركەرەوەیەك بۆ دۆخەكە بەبێ ئەوەی گرینگییەكی ئەوتۆ بە چارەسەری كێشە بنەڕەتییەكان بدرێت. ئەو لایەنانەی لە گفتوگۆدان رێكدەكەون لەسەر ئەوەی شەڕی راگەیاندن رابگرن یان تەنگ بە لایەنگرانی یەكدی هەڵنەچنن. رەنگە لە سەرەتادا هەندێ لەو شتانە گرنگ بن، بەڵام نابێ ئەوە لەبیر بكرێ كە شەڕی راگەیاندن یان ئەشكەنجەدانی لایەنگرانی لایەنێك، كێشە بنەڕەتییەكە نییە. سەرنجدانێكی خێرا لە مێژووی بیست و پێنج ساڵی رابردوو پێمان دەڵێ كە راستە ئێمە هەندێ جار ئارامیی سیاسیمان هەبووە، بەڵام كێشە بنەڕەتیە سیاسیەكان وەك خۆیان بە دەستلێنەدراوی ماونەتەوە. لە راپەڕینەوە كێشەی دەستەوەستانیی حكومەتمان لە ئاست حیزبدا هەبووە و تائێستاش هەمانە، بۆ یەك چارەكە سەدەیە كێشەی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی خاوێن و دەوریمان هەیە، وەك چۆن لە ساڵی 1992 ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمان قەبوڵ نەكرا، بە هەمان شێوە لە 2013ش ئەنجامی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاكان قەبوڵ نەكرا. لە هەموو ئەو ماوەیەدا نەتوانرا
هاوشێوەی مەسیحی و جوو، موسوڵمانبوونی ئێمە شتێكە بۆمان ماوەتەوە. هەڵبژاردنی خۆمان نییە، لێرە كە ئازاد بووم، وازم لە ئاین هێنا". ئەوە قسەی كچە كوردێكی دانیشتووی سوێدە بەناوی (ل.ش) كە وازی لە ئاینەكەی هێناوە.
پێچەوانەی فراوانبوونی پێگەی ئیسلامییەكان لە وڵاتانی ئەوروپا، بەشێك لە موسوڵمانانی تاراوگەنشین واز لە ئاینەكەیان دەهێنن و ژمارەی ئەمانەش رۆژ بەڕۆژ لە هەڵكشاندایە. بەپێی زانیارییەكان، بە پلەی یەك فارسی تاراوگەنشین واز لە ئاین دێنن و بە پلەی دووەمیش كورد، دوای ئەوانیش عەرەب و ئەفغان.
(ل.ش) كە ئێستا خۆی بەبێ باوەڕ دەزانێت، بە (رووداو)ی گوت "من تەنیا نیم، ئەم ئازادییەی لێرە هەیە لە وڵاتانی تریش بەرقەرار بێت، دڵنیام زۆر كەس واز لە ئاینی خۆیان دەهێنن".
ئەو كچە كوردە دەڵێت ئێستا ئاین لەجیاتی ئەوەی هەڵبژاردنی باوەڕێك بێت بەشێوەیەكی ئازاد، بووەتە شتێكی بۆماوەیی. بۆیە دەڵێت "ئیتر كاتی ئەوە هاتووە خۆمان بڕیار لەسەر باوەڕی خۆمان بدەین" بەڵام كاركردنیش بۆ هەڵگەڕاندنەوەی خەڵك لە باوەڕەكانیان بە ئیشی خۆی نازانێ و دەڵێت ئەوەش هاوشێوەی تەبشیر و كاری ئیسلامی سیاسییە كە بانگەواز بۆ بیروباوەڕیان دەكەن.
لە كۆمەڵگە رۆژهەڵاتییەكاندا وا باوە، منداڵ بەپێی باوەڕی خێزانەكەی، شوناسە ئاینییەكەی دیاری دەكرێ، جا موسوڵمان بێت یان مەسیحی و یان هەر ئاینێكی دیكە.
ئالان، كوردێكی دانیشتووی فینلاندە، هەر لەگەڵ وەرگرتنی وڵاتینامەی ئەو وڵاتە، خۆی وەكو بێ باوەڕ ناساندووە. ئالان سەپاندنی ئاین بەسەر منداڵدا بە "تاوان" دەزانێت. ئەو بواری بۆ منداڵەكەی رەخساندووە كە خۆی لە داهاتوودا بڕیار لەسەر ئاینەكەی بدات "رێگەم نەداوە ئاین و باوەڕ لەسەر فۆرمی زانیاریی كوڕەكەم بنووسن. منداڵەكەم كە بووە 18 ساڵ خۆی بڕیار لەسەر ئەوە دەدات موسوڵمانە، مەسیحییە، یان بێ دینە". ئالان رازی نەبوو هیچ پرسیارێك لەبارەی ئاینەوە لە كوڕە تەمەن پێنج ساڵانەكەی بكەین.
زۆر لە دایك و باوكانی نیشتەجێی ئەوروپا پێیان ناخۆشە لەبارەی ئاینەوە پرسیار لە منداڵەكانیان بكرێ. لە قوتابخانەكانیش ئاین وەكو وانەیەك دەخوێندرێ، بەڵام وابەستەبوون بە كەشە ئاینییەكان لە قوتابخانەكاندا رێگەپێدراو نییە.
بەڵام جەلال ئەحمەد كە كوردێكی دانیشتووی سوێدە، دەڵێت بەشێك لە مامۆستایانی تاراوگەنشین ناڕاستەوخۆ بابەتی ئاین و باوەڕبوون بە خودایان ورووژاندووە، بەتایبەتی لەنێو منداڵانی تاراوگەنشین.
جەلال ئەحمەد زۆر تووڕە بووە كاتێك نەوای كچی هاتووەتەوە بۆ ماڵەوە و باسی باوەڕبوون بە خودا و رۆژی دوایی بۆ كردووە. دواتر بۆی دەركەوتووە یەكێك لە مامۆستاكانی قوتابخانەكەی ئەو باسانەی بۆ كردوون. جەلال سكاڵای لەسەر ئەو مامۆستایە تۆمار كردووە، بەو هۆیەوە دەوڵەت هەست دەكات دیاردەی لەو شێوەیە لەزۆر قوتابخانەی گەڕەكە بیانینشینەكانی وەك هیوزبی و تێنستا و رینكەبی لە ستۆكهۆڵمی پایتەختی سوید پەیدا بووە.
بە گوتەی جەلال، مامۆستاكەی نەوا، ئامۆژگاریی قوتابییەكانی كردووە بەهیچ شێوەیەك گۆشتی بەراز نەخۆن، چونكە ئەوە خواردنی كافرانە و پێی گوناهبار دەبن. رۆژنامەی (داگنسنیهیتر) راپۆرتێكی لەوبارەیەوە بڵاوكردەوە كە بووە رۆژەڤ لە سوێد.
جەلال موسڵمانە و ئەركە ئاینییەكانیشی جێبەجێ دەكات، بەڵام "بەئیسلامیكردن"ی كچەكەی بە مەترسی دەزانێت. جەلال گوتی "هاندانی خەڵك بۆ هەڵگەڕانەوە لە ئاین، هاندانی منداڵێكی بێگەرد و بێگوناه بۆ چوونە سەر ئاینێك، وەكو یەك بە تاوان دەزانم". جەلال هاوشێوەی كوردەكەی فینلاند، ئەو بڕیاری هەڵبژاردنی ئاین بۆ كچەكەی بەجێدەهێڵێت.
نەوزاد ئەحمەد، مامۆستا لە شاری ستۆكهۆڵم دەڵێت، جوڵانەوەیەك هەیە بۆ هەڵگەڕانەوەی خەڵك لە ئاین، یان بردنیان بۆ ئاینێكی دیكە "ئەم جوڵانەوانە و بەشێك لە بزووتنەوە ئیسلامییەكانیش كار لەسەر ئەو منداڵانە دەكەن كە لێرە لەدایك دەبن، یەكیان هەڵیدەگێڕێتەوە، ئەوی دیكە دەیەوێت بیكاتە ئیسلامی، یان مەسیحی".
ئەنجوومەنی ئاینی ئیسلامی لە سوێد، لەوبارەیەوە هیچیان بە (رووداو) نەگوت. شێخ ئەحمەد لە مزگەوتی (مێدبوریان پلاتسن)، كە هاوكات بەرپرسیارێتی لەو ئەنجوومەنە هەیە، بە تووڕەییەوە بە پەیامنێری (رووداو)ی گوت "ئێوەش دوعا بۆ مولحیدەكان دەكەن".
پێدەچوو تووڕەییەكەی بەهۆی چەندبارەبوونەوەی پرسیاری رۆژنامەنووسانەوە بووبێت لەسەر هەمان بابەت، چونكە وەك حاجی عەلی بناوی، یاریدەدەری شێخ ئەحمەد گوتی "كەمێك پێش ئێوەش ریپۆرتەرێكی رۆیتەرزی دەركرد كە بۆ هەمان بابەت هاتبوو".
حاجی عەلی بناوی بە (رووداو)ی گوت "زانیاری زۆرمان هەیە كە تاراوگەنشینان لە ئاینی خۆیان هەڵدەگەڕێنەوە، بەشێكی ئەوە لە پێناوی پارەیە". ئەو كە مامۆستای یەكێك لە مزگەوتەكانی سوێدە، گوتیشی "ئێرانییەكان كە بە فارسی قسە دەكەن، لە پێشەوەی هەموویانن و دواتر كورد و عەرەب و ئەفغانەكان دێن. بەداخەوە زۆر كوردی ئێمە چاو لە فارس و عەرەب دەكەن".
Atheist بە ئینگلیزی و (Ateist) بە سوێدی بەو كەسانە دەگوترێت كە باوەڕیان بە هیچ ئاینێك نییە. زۆر لەوان لە گرووپ و رێكخراودا كۆبوونەتەوە و بەشێكیان كار بۆ هەڵگەڕانەوەی خەڵك لە ئاین دەكەن.
رێكخراوی هیومانیستەكانی سوێد كە رێكخراوێكی گەورەی مرۆیی سوێدە و كۆكراوەی زۆرینەی ئەو كەسانەن كە بێباوەڕن و دژ بە چالاكیی ئاینی كار دەكەن، رەتیدەكەنەوە كار بۆ هەڵگەڕاندنەوەی خەڵك بكەن، بەڵام دژ چالاكیی ئاینیشن.
(رووداو) زانیویەتی لەنێو ئەنجوومەنی باڵای ئەو رێكخراوەدا دوو كچی كوردی باشووری كوردستان هەن. جێگری سەرۆكی رێكخراوی (جوڵانەوەی دژە ئاینەكانی فینلاند)یش كوردێكی باشووری كوردستانە. كوردەكەی فینلاد گوتی: "با جارێ پەلە نەكەین لە ئاشكراكردنی كارەكانمان و زووە بۆ ئاخاوتن".
هانس ئیندریشمان كە چالاكڤانێكی رێكخراوی هیومانیستەكانی سوێدە، كوردەكانی نێو رێكخراوەكەی بە كەسانی چالاك وەسفكرد و گوتی "چالاكیی هەڵگەڕاندنەوە لە ئاین كاری ئێمە نییە، بەڵام كار لە دژی ئەو سیستمانەش دەكەین كە رێگرن لە ئازادیی تاكەكەسی و بەزۆر ئاین دەسەپێنن".
ئەوان ئەو خەڵكانە دەپارێزن كە خۆیان وەكو هەڵاتوو لەو سیستمانە دەناسێنن كە ئازادیی تاكەكەسی زەوت دەكەن. بە گوتەی هانس "لە زۆربەی ئەو وڵاتانەی بێ باوەڕێ تێیدا سزای مەرگی هەیە، خەڵك وردە وردە واز لە ئاینەكانیان دێنن و دەبنە هیومانیست و بێ باوەڕ".
فاید جبووری، عەرەبێكی خەڵكی عێراقە و لە یەكێك لەو رێكخراوانەدا كار دەكات كە بانگەشە بۆ هەڵگەڕانەوە لە ئاین دەكەن، ئەو بە (رووداو)ی گوت "لە زۆربەی وڵاتانی ئیسلامیدا، كەسێك ئیعلانی ئیلحادی خۆی بكات دەكوژرێ، ئێمە دەمانەوێ ئەوانە ئازاد بن". جبووری ئەوە بە بانگەواز بۆ هەڵگەڕانەوە لە ئاین نازانێ و دەڵێت "ئەوە بانگەشەیە بۆ ئازادیی تاكەكەسی".
لۆگۆی بێ باوەڕەكان
ئێستا لەنێو تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا، بزووتنەوەیەكی فراوان دژ بە فەرزكردنی ئاین دروست بووە. وشەی (A) لۆگۆكەیانە، لۆگۆكەش بەپێی كۆدی وڵاتەكان دەگۆڕێت، بۆ نموونە (A)ی مەغریب هەیە، (A)ی سوریا هەیە و بەپێی رەنگ، یان وڵاتەكە دەگۆڕێت. حاجی عەلی بناوی كە مەلایەكی كوردی دانیشتووی سوێدە، دەڵێت "وڵاتانی رۆژئاوا لە پشت ئەو چالاكیانەی فەیسبووكن". بەڵام هانس ئیندریشمان كە چالاكڤانێكی رێكخراوی هیومانیستەكانی سوێدە، دەڵێت "هیچ پشتگیرییەكی ماددی ئەو بزووتنەوانە ناكەین، تەنیا پشتگیریی مەعنەوییان دەكەین".
10/12/2016
سەرۆککۆماری ئێران بە بۆنەی رۆژی خوێندکاری زانکۆ لە ئێران، لە کۆلێژی ئەدەبیاتی زانکۆی تاران رایگەیاند، خوێندکاران دەتوانن بە ئازادانە بیروبۆچوونی خۆیان دەرببڕن و رێگرییان لێ ناکرێت. هاوکات ژمارەیەک لە خوێندکاران، لە دەرەوەی هۆڵی رێوڕەسمەکە، دژی حکومەتی حەسەن روحانی دروشمیان بەرزكردەوە و داوایانکرد، دەست بە بەرنامەی ئەتۆمی ئێران بکرێتەوە.
لە کۆلێژی ئەدەبیاتی زانکۆی تاران کۆمەڵێک خوێندکار بە خوێندنەوەی سروودی "یار دبستانی من" رەخنەیان لە حەسەن روحانی گرت. ئەوان لە رێگەی کۆمەڵێک پلاکاردەوە دەڵێن، حکومەتی روحانی هەم بەرنامەی ئەتۆمی ئێرانی لەنێوبرد و هەمیش نەیتوانی گەمارۆکانی سەر وڵاتەكەیان لابدات.
چەند مەتر دوورتر لە حەوشەی كۆلێرژەكە و لە هۆڵی هەمان کۆلێژ، حەسەن روحانی سەرۆککۆماری ئێران دەڵێت، ئەوان وەک حکومەتی ئێران پابەند دەبن بە رێکەوتننامەی ئەتۆمی و رێگەش نادەن حکومەتی ئەمریکا یەکلایەنە رێككەوتننامەكە هەڵبوەشێنێتەوە.
روحانی لە گوتارەکەیدا رەخساندنی ئازادی لە زانکۆکانی بە یەکێک لە دەستکەوتەکانی شوڕشی ئیسلامی ئیران لە قەڵەم دا و گوتی هەمووکەس دەتوانێ ئەمڕۆ ئازادانە رەخنە بگرێت و رای خۆی دەرببڕێت.
بەڵام کۆمەڵێک لە راگەیاندنەکانی نزیک لە باڵی بناژۆخوازی ئێران دەڵێن، لەو رۆژەدا حکومەت ئازادییەکانی پێشێلکردووە و رێگەنەدراوە هەموو کەس بەشداری کۆبوونەوەی رۆژی خوێندکار بووبێ. ئەوان دەڵێن رێوڕەسمەکانی رۆژی خوێندکاری ئەمساڵیش لە کەشێکی ئەمنییەتیدا بەڕێوەچووە. بەگوتەی ئەوان، تیمی پارێزەری حەسەن روحانی رێگەی نەداوە پەیامنێران و رۆژنامەڤانە رەخنەگرەکان ئامادەی رێوڕەسمی رۆژی خوێندکاری زانکۆی تاران ببن.
9/12/2016
حکومەتی ئێران رایگەیاند، پلانی بۆ کۆنتڕۆڵکردن و رێکخستنی چالاکی تۆڕە کۆمەڵایەتییە بیانییەکانی لەو وڵاتە داڕشتووە.
بەپێی ئاماری ئەنجوومەنی باڵای ئینتەرنێتی ئێران، زیاتر لە 30 ملیۆن کەس لە دانیشتووانی ئێران ئەندامی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانن کە بەشی هەرە زۆریان ئەندامی تۆڕە کۆمەڵایەتییە بیانییەکانی وەک تەلەگرام، واتس ئاپ و ئینستاگرامن.
سەرۆکی ناوەندی نیشتمانی ئینتەرنێتی ئێران دەڵێت، تا سێ ساڵی دیکە، تۆڕە ناوخۆییەکان جێی تۆڕە بیانییەکان دەگرنەوە.
9/12/2016
هێشتا سهرۆكی نوێی ههڵبژێردراوی ئهمهریكا، كارهكانی بۆ دامهزراندنی بهرپرسانی نوێ بۆ ئیدارهكهی تهواونهبووه، بهڵام ئهو كهسایهتییانهی دۆناڵد ترامپ بۆ ئیدارهكهی كاندیدی كردوون، زۆربهیان جهنهراڵی سهربازی خانهنشینن، ئهوهش بووهته جێگهی پرسیار و ئیدارهی نوێی ئهمهریكا به ئهنجوومهنێكی سهربازی وهسف دهكرێت.
میدیاكانی ئهمهریكا رۆژی چوارشهممه، 7ی كانوونی یهكهم/ دیسهمبهری 2016 بڵاوییانكردهوه، ترامپ، جۆنی كێلی، جهنهرالی خانهنشیی هێزی مارینزی بۆ وهزیری ئاسایشی ناوخۆی وڵات دهستنیشانكردووه، كه پێشتر له شهڕی عێراق بهشداریكردووه، به وهرگرتنی ئهو پۆستهش له ئیدارهی نوێی ئهمهریكا، دۆسیهكانی كۆچبهران و ئاسایشی سنوورهكانی پێدهسپێردرێت.
ئهو دوو دۆسیهیهش، دوو گرنگترین پرسهكان بوون كه دۆناڵد ترامپ، له ههڵمهتی ههڵبژاردنهكاندا جهختی لهسهر دهكردنهوه.
له ئهگهر وهرگرتنی رهزامهندی ئهنجوومهنی پیران بۆ دامهزراندنی كیلی، دهچێته ریزی ئهو جهنهراله خانهنشینبووانهی له ئیدارهی ترامپ پۆستیان وهرگرتووه، كه جهیمس ماتیس كاندیدی وهزیری بهرگری و جهنهراڵ مایكل فلین، راوێژكاری ئاسایشی نهتهوهییه.
سهرهڕای ئهوهی ئهو كاندیدانه خاوهن ئهزموونن، بهڵام بووهته جێگهی گومانی ئهمهریكییهكان، به گوێرهی میدیاكانی ئهو وڵاتهش، ئهو كارهی ترامپ ههڕهشهیه لهسهر دیموكراتی ئهو وڵاته، بهو پێیهی چهند كهسانێكی مهدهنی، كه پێشتری ئهفسهری باڵای سهربازی و جهنهرال بوونه، دهسهڵاتییان بهسهر حكوومهت و سوپادا دهبێت.
دهیڤید بارنۆ، جهنهرالی خانهنشین، كه له ئهفغانستان خزمهتی سهربازی كردووه، دهڵێت: "ئهگهر ژمارهیهك ئهفسهرانی پێشوو له ئیدارهكهدا ههبێت، ئهوه مهترسی دهستبهسهرداگرتنی دهسهڵاتی تهواو بهسهر گهلدا دهبێت".
ههروهها دهیڤید پێترایۆس، بهڕێوهبهری پێشووی سی ئای ئهی ئهمهریكی، وهك كاندید بۆ وهرگرتنی پۆستی وهزارهتی دهرهوه ناوی هێنراوه و دهنگۆی كاندیدكردنی ئهدمیرال مایكل رۆدجهریش بۆ سهرۆكی سی ئای ئهی، له بڵاوبووهتهوه.
ئاندرۆ پاسیڤیچ، توێژهری بواری سهربازی، بۆ گۆڤاری "تایم"ی ئهمهریكی دهڵێت: "لهگهڵ دامهزراندنی سێ یان چوار ئهفسهری پێشوو له پۆسته باڵاكان، ئهوا دهتوانین بڵێین ئهنجوومهنی سهربازی ترامپ، نهك ئیدارهی ترامپ".
سهرچاوه: هافینگتۆن پۆست
9/12/2016
گۆڤاری تایمی ئەمریكی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی هەڵبژێردراوی ئەمریكای وەک کەسایەتی ساڵی 2016 دەستنیشان کرد.
دەستنیشانکردنی ترەمپ، دوای سەرکەوتنە پێشبینینەکراوەکەی ئەو ملیاردێرە ئەمریکییە دێت بەرامبەر بە هیلاری کلینتن، كاندیدی دیموكراتەكان لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیدا.
گۆڤارەکە لەسەر بەرگی دوا ژمارەیدا سەرکەوتنی ترەمپی راگەیاندووە و نووسیویەتی "دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە دابەشبووەکانی ئەمریکا".
دوای دەستنیشانکردنی ترەمپ وەک کەسایەتی 2016، ترەمپ لەدیمانەیەکی تەلەڤیزیۆنیدا لەوبارەیەوە رایگەیاند "هەست بەشانازی دەکەم، ئەم دەستنیشانکردنە واتایەکی زۆری بۆ من هەیە".
لە لیستی کەسایەتییەکانی ساڵدا، کە گۆڤاری تایم بڵاویکردووەتەوە، هیلاری کلینتن دووەمی ریزبەندییەکەیە.
لەبارەی دەستنیشانکردنی ترەمپەوە، نانسی جیبس، بەڕێوەبەری نووسینی گۆڤاری تایم رایگەیاندووە "بەبێ دوودڵی ترەمپ-مان دەستنیشان کرد".
دەستنیشانکردنی کەسایەتی ساڵ نەریتێکی گۆڤاری تایمی ئەمریكییە، کە ماوەی 90 ساڵە پەیڕەوی دەکات و تێیدا کەسایەتییەک دەستنیشان دەکات، کە بەشترین یان خراپترین کاریگەری لەسەر رووداوەکانی جیهان هەبووە.
9/12/2016
رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان رایگەیاند، بۆ پاراستنی رەگەزی پڵینگەکان لە پارێزگای لوڕستان، ناوەندێکی لێکۆڵینەوە دەکاتەوە.
بەگوتەی بەرپرسانی رێکخراوی پاراستنی ژینگەی لوڕستان، لەنێوان 50 بۆ 70 پڵینگ لە ناوچە شاخاوییەکانی ئەو پارێزگایە دەژین و مەترسی ئەوەیان لەسەرە بەهۆی راوکردن، نەبوونی ناوچەی پارێزراو و لێدانی رێگەوبان لەنێو بچن.
جگە لە لوڕستان لە چەند ناوچەیەکی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستانیش پڵینگ دەژین.
8/12/2016
سەرۆكی ھەڵبژێردراوی ئهمریكا دۆناڵد ترهمپ رایگهیاند كۆتایی به سیاسهتی سهربازی ئهمریكا دههێنێت بۆ خۆ پاراستن له دهستێوهردان له شهڕه دهركییهكان و له جیاتی ئهو به قورسایی پیداگری لهسهر تێكشكاندنی داعش دهكات.
ترهمپ له چوارچێوهی گهشتهكانی بۆ "سوپاسكردن"، سیاسهتی سهربازیی ئهمریكا له دهرهوه خستهڕوو و رایگهیاند دهست له رووخاندنی ئهو حكومهتانه له جیهان ههڵدهگرین كه هیچ زانیارییهكانمان لهبارهیانهوه نییه.
بهپێی ههواڵێكی ئاژانسی رۆیتهرز، ترامپ به پێداگری لهسهر سیاسهتی بهرگری و ئهمنییهتی ئهمریكا رایگهیاند پێویسته تهركیزمان لهسهر شهڕی دژی تیرۆر و تێكشكاندنی داعش بێت.
لهمبارهوه گوتی "دهست له پێشبركێی روخاندنی رژێمهكانی بیانی ههڵدهگرین، كه هێچ شتێك لهبارهیانهوه نازانین و پێوێست ناكات دهستێوهردان بكهین. له جیاتی ئهو پیویسته پیداگری لهسهر تێكشاندنی تیرۆر و لهناوبردنی داعش بكهین و ههر ئهو كارهش دهكهین".
ههروهها له جیاتی دهستێوهردانی سهربازی، پێداگری لهسهر بنیاتنانهوهی بههێزی سوپای ئهمریكا كرد و گوتی پارهیهكی زیاتر بۆ نۆژهنكردنهوهی پرد و رێگاكان و فڕۆكهخانهكان تهرخان دهكات.
ههر له بارهی سیاسهتی سهربازی ئهمریكا گوتی دهیهوێت پارهیهكی زیاتر بۆ بواری سهربازی تهرخان بكات بۆ یارمهتیدانی دووباره خۆ بنیاتنانهوهی سوپا و كورتهێنانی خهرجیی سوپاش چارهسهر دهكات.
تهواوی ئهو وڵاتانهشی به هاوبهشی ئهمریكا زانی كه وهك ئهمریكا نایهنهوێت هێزێكی بی كاریگهریان ههبێت، چونكه نامهوێت شەڕ بكەین و به چوونمان بۆ ناوچهكانی شهڕ هێزێكی بێ كاریگهر بین.
ترهمپ داوای بههێزكردنی دۆستایهتی كۆن لهگهڵ وڵاتان و دۆزینهوهی دۆستایهتی نوێ كرد و دهڵێت پێویسته كوتایی بە سیاسهتی "دهستێوردان و پێشوی" بهنێرێت.
پاش شهڕی دووهمی جیهانی، سوپای ئهمریكا له نزیكهی تهواوی ناوچهكانی جیهان بوونی ههیه و له زۆرێك له شوێنهكانیش رۆڵێكی یهكلاكهرهوه ههبووه له چارهسهركردنی كێشهكان به رێگهی سهربازییهوه.
دۆناڵد ترەمپ پاڵیوراوی كۆمارییهكان لە ههڵبژاردنی سهرۆكایهتی ئهمریكا له رۆژی ههشت تشرینی دووهمی رابردوو سهركهوتنی بهسهر هیلاری كلینتۆنی پاڵێوراوی دیموكراتهكان بهدهستهێنا و بهڵینێ گۆڕینی زۆریك له سیاسهتهكانی ناوخۆیی و دهرهكی ئهمریكا دا، بهتایبهتی شهڕی دژی داعش، قهیرانی سوریا و پهیوهندییهكانی ئهمریكا لهگهڵ روسیا.
لێدوانی ترهمپ پێچهوانهی خواستی زۆرێك له كۆمارییهكانه كه دهیانهوێت ئهمریكا به رێگه هێز و گوشارهوه بهرهنگاری پرۆگرامی ئهتۆمی ئێران و دهستێوهردانه سیاسی و سهربازییهكانی له وڵاتانی رۆژههڵاتی ناوهڕاست و شوێنهكانی دیكه ببێتهوه.
7/12/2016
هەوڵێكی دیكەی ئەنجوومەنی ئاسایش بۆ راگەیاندنی ئاگربەست لە حەلەب شکستی هێنا، ئەوەش بەهۆی ئەوەی رووسیا و چین ڤیتۆیان بەكارهێنا.
ئەنجوومەنی ئاسایش رۆژی دووشەممە 5-12-2016 لە کۆبوونەوەیەکیدا پرۆژەبڕیاری راگەیاندنی ئاگربەستی لە حەلەب خستە دەنگدان، بەڵام لە 15 ئەندامەکەی ئەنجوومەنەکە تەنیا چین و رووسیا لە دژی پرۆژەکە ڤیتۆیان بەکارهێنا.
بەدەر لەو دوو وڵاتە، هاوکات، ڤێنزوێلاش لە دژی بڕیارەکە، کە رەشنووسەکەی لەلایەن ئیسپانیا، میسر و نیوزلانداوە ئامادەکرابوو، دەنگی دا.
ماسیو ریکرۆفت، باڵیۆزی بەریتانیا لە نەتەوە یەکگرتووەکان جارێكی دیكە رەخنەی تووندی ئاراستەی نوێنەری رووسیا كرد و گوتی "رووسیا دەڵێت ئێمە ئەم دەنگدانەمان ئەنجامدا بۆ ئەوەی ناچاریان بکەین کە ڤیتۆ بەکاربێنن و دەڵێن کاتی پێوستمان نەبوو بۆ دانوستاندن، ئەمانە هەمووی بیانوون، چونكە زیاتر لە مانگێکە ئەم پرۆژەبڕیارە بڵاوکراوەتەوە".
وەڵامی رەخنە تووندەكانی بەریتانیا لە لایەنێکی چاوەڕان نەکراوەوە هات، ئەوەش نوێنەری چین بوو، كە هاوشانی رووسیا دژی راگەیاندنی ئاگربەستەكە دەنگی دا.
لیو جی، باڵیۆزی چین لە نەتەوە یەکگرتووەکان گوتی "من دەمەوێت لە نوێنەری بەریتانیا بپرسم، چۆن ماف بەخۆت دەدەیت کە هەڵوێستی وڵاتانی دیکە ئاوا بشێوێنی؟ داوا لە نوێنەری بەریتانیا دەکەم کە لەم رەفتارانەی بوەستێت، کۆتایی بێنێت بە ژەهراوییکردنی کەشوهەوای ئەم ئەنجوومەنە. ئەوە یەکەمین جاری نییە کە ئاوا رەفتار دەکات و هیوادارم لە داهاتوودا دووبارەی نەکاتەوە".
لەبارەی رەخنەكان، رووسیا دەڵێت، پێش راگەیاندنی ئاگربەست لە حەلەب دەبێت لەسەر هەموو وردەکارییەکان رێکبکەون.
ڤیتاڵی چۆرکن، باڵیۆزی رووسیا لە نەتەوە یەکگرتووەکان دوای كۆبوونەوەكە رایگەیاند "پێش دەنگدان دەبێت رێکبکەوین لەسەر چۆنیەی کشانەوەی چەکدارەکان لە حەلەب و دەبێت پسپۆڕان لەسەر ئەو وردەکارییانە رێکبکەون، وەکو چۆن وەزیرانی دەرەوە: لاڤرۆڤ و جۆن کێری لەسەری رێکكەوتن".
بەڵام ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی باوەڕیان بەو قسانەی ڤیتاڵی چۆرکن نییە و دەڵێن، ئامانجی رووسیا بەردەوامی پێشڤەچوونە سەربازییەکانی سووپای سووریایە لە حەلەب.
عەبدوڵا موعەلمی، باڵیۆزی سعودیە لە نەتەوە یەکگرتووەکان گوتی "رووسیا مافی ڤیتۆ بەکاردێنێت بۆ ئەوەی دڵنیابێت لەوەی کە رژێمی سووریا و هاوپەیمانەکانی بەردەوام بن لەو کۆمەڵکوژییەی کە لەدژی حەلەب و هەموو سووریا ئەنجامی دەدەن".
ئەوە شەشەمین پرۆژەبڕیاری ئەنجوومەنی ئاسایشە دەربارەی حەلەب، کە رووسیا ڤیتۆی دەکات و شکستی پێدەهێنێت.
7/12/2016
چوار ساڵ دوای ئاگرگرتنی قوتابخانەی کچانی گوندی شیناوێی پیرانشار، هێشتا بەڵێنی بەرپرسانی حکومەت بۆ پێدانی قەرەبوو بە قوربانیان و چارەسەرکردنیان بە تەواوی جێبەجێ نەکراوە.
لە 15ی سەرماوەزی ساڵی 1391هەتاوی ( 5-12-2012)، قوتابخانەی کچانی شیناوێ بەهۆی سۆبەی نەوتییەوە ئاگری گرت.
لەم رووداوەدا 28 قوتابی بوونە قوربانی کە دواتر دوو کەسیان بەناوەکانی سەیران یەگانە و ساریا رەسوڵزادە بەهۆی سووتانی بەشی زۆری جەستەیان گیانیان لەدەستدا.
هەروەها 26 قوتابی دیکەش، کەم و زۆر، بەشێکی جەستەیان سووتا، سووتانی بەشێکیان زۆر کاری نەبوو، بەڵام هەندێکیان تاوەکو ئێستاش بەدوای چابوونەوەدا دەگەڕێن.
7/12/2016
سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا رایگەیاند "ئیدارەی نوێی ئەمریکا چالاکتر لەو ئیدارەی ئێستا شەڕی تیرۆر و داعش دەکات و سوپایەکی بەهێز بونیاتدەنێینەوە، چونکە سوپاکەمان ماندووە.
لە کەمپەینی "سوپاس" کە دوای سەرکەوتنی لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا دەستیپێکردووە، رایگەیاند "سوپای ئەمریکا ماندووە، چونکە لەزۆر شوێن شەڕ دەکات، ئیدارەی نوێ سوپایەکی چالاک و بەهێز بونیاتدەنێتەوە".
لە گوتارەکەیدا کە لە کارۆلاینای باکوور پێشکەسی کرد ترەمپ هەروەها گوتی "دەبێت شەڕ و ئاڵۆزییەکان کۆتاییان بێت، کاتی ئەوە هاتووە وڵاتان لە سەقامگیریدا بژین. کاری ئەمریکا نییە رژێمە بیانییەکان لەدەسەڵات بێنێتە خوارەوە، بەتایبەت ئەوانەی ئەمریکا هیچیان لەبارەوە نازانێت، بەڵکو لەبری ئەوە ئەمریکا چالاکتر لەجاران شەڕی تیرۆر و داعش دەکات".
سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا گوتیشی "سەربازانی ئەمریکا تەنیا لەو شوێنانە دەبن کە ئەمریکا بەرژەوەندی لە پاراستنی ئاسایشیان هەیە، نامانەوێت سوپایەکی بێهێز و ماندوومان هەبێت، چونکە ئێستا سەربازانمان لە هەموو شوێنێک هەن و شەڕ دەکەن، لەکاتێکدا نابێت لە هەندێک شوێن بن".
ئەمریکا لە داهاتوودا بەپێی گوتەی سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەو وڵاتە "واز لە هەوڵدان بۆ هێنانەخوارەوەی خەڵکی بیانی لەدەسەڵات دێنێت"، وەکو ترەمپ گوتی "بەتایبەت ئەو رژێمە بیانییانەی هیچ شتێکیان لەبارەوە نازانین، نابێت تێکەڵیشیان بین، لەجیاتی ئەوە جددیتر دەبین لە لەنێوبردنی تیرۆر و داعش، لەنێویشیان دەبەین، هەر گەلێک لەو ئامانجە لەگەڵماندا بێت، هاوبەشمانە و پێکەوە ئەو کارە دەکەین".
ئەو قسانەی ترەمپ لەکاتێکدایە دوو ژەنەڕاڵی خانەنشین: جەیمس ماتیس، مایکڵ فلین، دوو پۆستی زۆر گرنگیان لە ئیدارەی نوێی ئەمریکا وەرگرتووە، کە هەردووکیان بەوە ناسراون، تووندن لە شەڕی تیرۆر و شارەزایی زۆریان هەیە.
8/12/2016