گاری كێنت

بۆ جاری دووەم لە ماوەی ساڵێكدا، پەرلەمانی بەریتانیا هەفتەی رابردوو گەڕایەوە بۆ تاوتوێكردنی پەیوەندییەكانی حكومەتی بەریتانیا لەگەڵ هەرێمی كوردستان. ئەمەش جێی سەرسوڕمانە بەهۆی دووریی هەرێمی كوردستان و نەشارەزایی زۆرینەی خەڵكی بەریتانیا دەربارەی ئەم هەرێمە. گفتوگۆیەكی پەرلەمانی لەوجۆرە دەتوانێ ئەوە بگۆڕێ.  پەرلەمانتارانی هەموو پارتەكانی ناو پەرلەمان بەشداری ئەو گفتوگۆیە بوون. جەختیان لەوەكردەوە كە بەریتانیا رۆڵی ئەو زانكۆ و كۆمپانیایانە بەرز دەنرخێنێ كە یارمەتی بنیاتنانەوەی كۆمەڵگەیەكی ئاشتیخواز دەدەن.  سەبارەت بە تێبینیەكانیان لەسەر پێشكەوتنی كوردستان، پەرلەمانتاران كۆك بوون لەسەر ئەوەی كوردستان لە گۆڕانكاریدایە. مارتن هۆروود، پەرلەمانتاری پارتی دیموكراتی چەپ، باسی هەندێك لەو هۆكارانەی كرد كە جێگەی نیگەرانین وەك ئازادی رادەربڕین كە لەلایەن رێكخراوی پەیامنێرانی بێ سنوورەوە ئاماژەیان پێكراوە، بەتایبەتی باسی كوشتنی رۆژنامەنووس

 ئەنوەر عەباسی

 ^{راستە كە ناسیۆنالیزم چەمكێكی نوێیە و زۆر لە مێژ نییە كە وەكوو وشە هاتووەتە نێو ئەدەبیاتی سیاسییەوە، بەڵام خۆشەویستی وڵات و نیشتمان و پاراستنی ئەو لە دەستدرێژی مێژوویەكی كۆنی هەیە و دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتاكانی دامەزرانی یەكەم دەوڵەتەكان و لە راستیدا دەكرێ وەك راستيیەكی ئەزەلی چاوی لێبكرێ. واتە ئەگەر پێكهێنانی دەوڵەت نەتەوە و نیشتمان پێویستيیەكی مێژوویی بووبێت، ئەوە بە دڵنیاییەوە خۆشەویستی نیشتمان دەچێتە خانه‌ی ویستی كەس و تاك و ویستی خاوەندارێتی(مالكییەت) لە قەبارەیەكی گەورەتردا.  ئێستا ئەمەی كە ویستی خاوەندارێتی (مالكییەت) لە خۆیدا شتێكی باشە، یان خراپ، رەنگە تەنیا مشت و مڕێكی كانسێپتیك و خۆ لە حەقیقەتی وەزعەكە لادان بێت. لە راستیدا جیهان بەم ئاراستەیەدا هاتووە و زۆربەی نەتەوەكان بوونەتە خاوەن جوگرافیای سیاسی و دەوڵەتی خۆیان و خۆشەویستی وڵات و پاراستنی چوارچێوەكەی شتێكی پیرۆز و گومان هەڵنەگرە لە لایان.}

 عەبدولڕەحمان سدیق

^{مەسەلەی هۆشیاریی هاووڵاتیان لە ئاست پاراستنی ژینگەدا، مەسەلەیەكی دوو جەمسەرییە لە نێوان دوالیزمەی یاساو رۆشنبیریدا . بە مانایەكی دی، ئەم مەسەلەیە بەم پرسیارە دەستیپێكردووە: ئایا یاسا هۆشیاری دروست دەكات یان هۆشیاری یاسا بەرهەم دەهێنێت؟ لە دوای چەندین ساڵ لێكدانەوەو شرۆڤەكردن، ئێستا دەڵێن: یاسا و رۆشنبیری پێكەوە دەتوانن ئاستی هۆشیاریی تاك  و كۆمەڵگە بەرزبكەنەوە بۆ ئەو ئاستەی كە هاووڵاتی هەست بە لێپرسراوێتی خۆی بكات لە بەرامبەر ژینگە. سەبارەت بە یاسا ئەركی دەوڵەتە كە لە رێگەی دەزگا پەیوەندیدارەكانەوە پڕۆژە یاسایەك ئاراستەی ئەنجومەنی یاسادانان بكات بۆ پەسەندكردن  و پاشان كارپێكردنی، چونكە سەرەتای هەڵمەتی هۆشیاری پێویستی بە بوونی یاسایەك هەیە بۆ دوو مەبەست بەلای كەمەوە: یەكەم: دیاریكردنی ئەركی هەر كەس  و لایەنێك. دووەم: ئاگاداركردنەوەی هەر كەس  و لایەنێك لەو سزایانەی كە رووبەڕووی دەبێتەوە}

 مسته‌فا شه‌مامی ( دیاکۆ )

گرفتگه‌لی دێمۆکراسی هاۆچرخ، قه‌یرانی ئیدیۆلۆژیه‌کان، تێزی ته‌واوبوونی ئیدیۆلۆژیه‌کان، تیزی ته‌وابوونی ململانی نێوان‌ئیدیۆلۆژیکی، تێزی ته‌واۆبوونی مێژوو (فوکوویاما)  

بەشی دووهەم                                                                                 1/ تێزی" ته‌واۆبوونی ئیدێۆلۆژیه‌کان‌و سوولته‌ی تێکنیک".                                      ^{له به‌شی یه‌که‌مدا، به‌مه‌به‌ستی به‌ستێن سازی بۆ ئاراسته‌کردنی ئه‌م بابه‌تەی که له‌به‌ر} ده‌ستاندایه، ئاماژه به‌ کۆمه‌لێک کۆنسێپتی په‌یوه‌ندیدار به: دێمۆکراسی، سه‌روه‌ری  سیاسی یان ئۆتۆنۆمی دێمۆکراتیک، نه‌ته‌وه‌/ده‌‌ۆله‌ت، سیستمی نوێی جیهانی‌و تێزی ته‌واۆبوونی ئیدیۆلۆژیه‌کان، هاۆرێ ده‌گه‌ل دیلێمای سه‌روه‌ری‌سیاسی‌و خۆدۆزینه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌/ده‌ۆله‌ته‌کان‌ له سه‌رده‌می نوێدا، کرابوو. ئێستاش هه‌ۆل ده‌ده‌م له درێژه‌ی بابه‌تی پێشوودا، به سوود وه‌رگرتن له سێ تێز که بۆ ئانالیزه‌کردنی ئه‌م ئالووگۆرانه

^{نووسه‌ر: ئه‌سغه‌ر زارع که‌هنموویی}

         ^{له‌ فارسییه‌وه‌ : ڕێناس جاف}

^{لێدوان و وته‌ و ڕا و بۆچوونی ژماره‌یه‌ک  ئه‌ندامی ڕۆشنبیر و لێزانی کۆڕی زانیاریی زمان و ئه‌ده‌بی فارسی بۆ ڕه‌خنه‌گرتن له‌ "مافی خوێندن و وانه‌وتنه‌وه‌ به‌ زمانی دایکزادی" و زگماکی له‌ لایه‌که‌وه‌ مایه‌ی سه‌رسوڕمان و له‌و لاشه‌وه‌ جێی داخ و که‌سه‌ره‌. ئه‌م سه‌رسوڕمان و په‌ژاره‌یه‌ کاتێک ڕووی له‌ توێژه‌ر و زمانناسی هێژای وه‌ک "فه‌تحوڵڵا موجته‌بایی"،"به‌هادینی خوڕه‌مشاهی" و" محه‌ممه‌د عه‌لی موه‌حید"ه‌، زێتر خۆی ده‌رده‌خات، چونکه‌، ئه‌وان خه‌مخۆری بواری فه‌رهه‌نگ و ڕۆشنبیریین  و وه‌ک ژماره‌یه‌کی تر له‌ نه‌یارانی زمانی دایکزادی،گیرۆده‌ی ناو دونیای سیاسه‌ت نه‌بوون. ئه‌وان زۆر چاکی له‌ بایه‌خ و گرینگیی "وشه‌" و واژه‌ تێده‌گه‌ن و له‌ به‌ر ئاشنایه‌تییان لانیکه‌م به‌ زمانێکی جگه‌ له‌ فارسی، زۆر باش ده‌زانن که‌ هه‌موو زمانێک،خاوه‌نی سه‌نگ}

دەیڤد رۆمانۆ