ساکار عەبدوڵڵازاده

رووداو- قەندیل

ئەڤین زیلان، ئەندامی کوردیناسیۆنی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان PJAK، لە لێدوانێکدا بۆ (رووداو) رایگەیاند "PJAK پابەندی بڕیاری ئاگربەستەکەیە و به هیچ شێوەیەک هێڕشی نەکردووەتە سەر هێزەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە". ئەڤین زیلان راشیگەیاند "هێزە ئەمنیەکانی ئێران لە ناوچەی شاهۆی شاری پاوە، بۆسەیان بۆ هەڤاڵانی HRK دانابووە و هەڤاڵانیش بۆ بەرگری کردن لەخۆیان رووبەڕووی هێزەکانی ئێران بوونەوە". ناوبراو ئاشکراشی کرد "خۆشبەختانه هێزەکانی ئێمه هیچ زیانێکیان پێ نەگەیشتووە و سەرجەمیان به سەلامەت لە رووداوەکە دەرباز بوون".

ئەو ئەندامەی کوردیناسیۆنی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان راشیگەیاند "PJAK  و KCK، داوایان کردووە ئەو رووداوە نەبێتە هۆی شکاندنی ئاگربەستەکە. بەڵام ئێران تا ئێستا هیچ لێدوانێکی لەو بارەوە نەداوە". دوێینێ یەک شەممه، کۆمیته‌ی سیاسی کۆما جڤاکێن کوردستان KCK لێدوانێکی نووسراوسدا دڵگرانی خۆی بە پێکدادانی نێوان PJAK و ئێران نیشاندا و داوای لە هەردوو لا کرد ئاگربەستەکە بپارێزن. KCK راشیگەیاند "ئێمه‌ بڕوامان وایه‌ کێشه‌کان نه‌ک به‌ رێبازی توندوتیژی و شه‌ڕ، به‌ڵکو به‌ دیالۆگ و رێکه‌وتن چاره‌سه‌ر ده‌بێت و ئه‌مه‌ش ماقوڵترین رێبازه‌. له‌م واتایه‌دا بانگه‌وازی له‌ هه‌ردوو لاده‌که‌ین که‌ هۆشیار و به‌رپرسانه‌ هه‌ڵسوکه‌وت بکه‌ن."

هەر دوێینێ، ئەمیر کەریمی، نوێنەری PJAK لە دەرەوەی کوردستان لە لێدوانێکدا بۆ مێزۆپۆتامیا رایگەیاند "ئێران ئاگادار ده‌که‌ینه‌وه‌ که‌ واز له‌ ته‌حریک کردن‌ بێنێ. ده‌وڵه‌تى ئێران خۆى داوای ئاگر به‌ستى کردبوو و داوای ناوبژێوانى له‌ هه‌ندێک لایه‌ن کردبوو، بۆیه‌ جارێکی تر دووپاتی ده‌که‌ینه‌وه‌ که‌ ده‌بێت پابه‌ند بێت به‌و ئاگربه‌سته‌وه‌، ‌ئه‌گه‌رنا بۆ ئێمه‌ وه‌ک PJAK ئاگربه‌ست واتاى نامێنێ." لە 24ی نیساندا، لە شاری پاوەی پارێزگای کرماشان، شەڕ و پێکدادان لە نێوان هێزەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان HRKی سەر به پارتی ژیانی ئازادی کوردستان و سپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئێران هاتە ئاراوە. لەو شەڕەدا 4 پاسداری ئێران کوژراون و 4ی دیکەش بریندار بوون. له‌دوای ئاگربه‌سته‌که‌ی پایزی 2011ی نێوان ئێران و پارتی ژیانی ئازادی کوردستان PJAK، ئەوە بۆ یه‌که‌م جاره‌ شەڕ و پێکدادان لەنێوان ئەم دوو لایەنە روو دەدات.

وره‌دین سۆفی، فه‌رماندەی بڕیارگه‌ی ناوه‌ندی هێزه‌کانی پاراستنی گه‌ل HPG له‌ دیمانه‌یه‌کدا بۆ ئاژانسی ANF، رایگەیاند "ئیسلامییه‌تی فه‌تحولڵا گوله‌ن و AKP ئیسلامی ساخته‌یه‌،  گه‌لی باشوری کوردستان که‌ هه‌ستیاریی ئایینیان له‌ پێشه‌، پێویسته‌ بڕوا به‌وانه‌ نه‌که‌ن، ئێمه‌ ئاینیی خۆمان باش ده‌زانین، ئێمه‌ له‌ قازی محه‌مه‌ده‌وه‌ فێربووین. له‌ که‌سانی وه‌کو شێخ سه‌عید، شێخ مه‌حمودی به‌رزنجی، مه‌لا عه‌بدولڕه‌حمانی تۆمۆکی، شێخ عوبه‌یدولڵای نه‌هری و مه‌لا مسته‌فای بارزانی که‌ موسوڵمانی راسته‌قینه‌ن، نه‌ک له‌ که‌سانی خۆفرۆش، ساخته‌ و ئه‌و رۆڵگێڕانه‌ی له‌ ناو سیاسه‌ت و موڵکپه‌رستیدا فێربوون. له‌سه‌ر ئه‌م بناخه‌یه‌ پێویسته‌ گه‌لی کورد له‌ باشوری کوردستان به‌و جه‌ماعه‌ته‌ ناپاکه‌ باوه‌ڕ نه‌که‌ن، نه‌خه‌ڵه‌تێنرێن".

نورەدین سۆفی داوای له‌ گه‌لی کورد لە باشووری کوردستان کرد که‌ خاوه‌نداری له ‌ده‌ستکه‌وته‌کانیان بکه‌ن و به رۆحێکی نەتەوەییەوە دەسکەوتەکانیان بپارێزن. فه‌رماندەی بڕیارگه‌ی ناوه‌ندی هێزه‌کانی پاراستنی گەل راشیگەیاند "گەلی کورد لە باشووری کوردستان له ژیانێکی ئارام و ئاشتی و کوردستانێکی ئازاددا دەژین و له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌ش بانگه‌وازی له‌ هه‌موو روناکبیر، پارته‌ سیاسییه‌کان، ده‌زگا و رێکخراوه‌کان له ‌باشووری کوردستان ده‌که‌م که‌ له‌م قۆناخه‌ مێژووییه‌دا به‌رپرسیارانه‌ مامه‌ڵه‌ بکه‌ن و به‌ رۆحی یه‌کێتی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌ هه‌ڵسوکەوت بکەن".

پاش ئەوەی سوپای پاسدارانی ئێران رایگەیاند: كە هێزەكانی خۆی ڕەوانە دووڕگەكانی ئەبوموسا و تۆنبی بچووك و تۆنبی گەورە دەكات سەرۆكی پۆلیسی شاری دوبەی رایگەیاند ئەو هەنگاوەی كۆماری ئیسلامی ئێران نیشانەی ترس و بێهێزییە. عەلی فەدوی فەرماندەی هێزی دەریایی سوپای پاسدارانی ئێران چەند ڕۆژێك لەمەوپێش رایگەیاند كە سوپا لەو دووڕگانەدا لە حاڵەتی ئامادەباشیدایە، ئەو لێدوانەی فەدوی هەڵوێستی زاحی خەلفان سەرۆكی پۆلیسی شاری دوبەی ئیماراتی لێكەوتەوە و ناوبراو ڕایگەیاند:مەبەستی ئێمە ئەوەیە لەگەڵ دراوسێكان بە ئاشتی و خۆشی كێشەكان چارەسەربكەین دەنا ئەگەر مەسەلەی هێز و توانابێت ، ئێمە زۆر بەهێزین و دەتوانین لەچاوتروكانێكدا هەرسێ دووڕگە ئاگر تێبەردەین.
دوای ئەوەی ئەحمەدی نەژاد سەرۆكی دووڕگەی ئەبو موسا، تۆنبی بچووك و تۆنبی گەورەی كرد ، پەیوەندی نێوان ئێران و ئیماراتی یەكگرتووی عەرەبی بەرەو ئاڵۆزی و ناخۆشی ڕۆیشتووە. شایانی باسە ساڵانێكە لە نێوان تاران و ئیمارات یەكگرتووی عەرەبی لەسەر ئەو سێ دووڕگەیە كێشە و ناكۆكی هەیە.

سیروان حەجی بەركۆ
رووداو- ‌هەولێر
ئەنجوومەنی نیشتیمانی كورد لە سووریا، بڕیاریدا مافی چارەنووس بۆ گەلی كورد لە سووریا نەكاتە مەرجی دانوستاندن لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆنی سووریادا. ئەنجوومەنەكە تەنیا داوای چارەسەركردنی كێشەی كورد لە سووریا دەكات "بەپێی پەیماننامە نێودەوڵەتییەكان". بەوشێوەیەش هیچ بەربەستێك نامێنێ لەبەردەم تێكەڵبوونی ئەنجوومەنی كوردی لەگەڵ ئەنجوومەنی نیشتیمانی سووریا. ئەو بڕیارەی ئەنجوومەنەكە دوای كۆبوونەوەیەكیان هات لە شاری قامشلۆ كە لەگەڵ یەكتر نەگەیشتنە داڕشتنێكی دیار بۆ داواكارییەكانی كورد لە سووریای دوای بەشار ئەسەد.
ئیسماعیل حەمێ، سكرتێری پارتی یەكێتی كورد لە سووریا بە (رووداو)ی راگەیاند كە لە كۆبوونەوەی رۆژی 21/4/2012 دا، ئەنجوومەنی كوردی لە قامشلۆ نەیتوانی رێكبكەوێ لەسەر وردكردنەوەی مافی چارەی خۆنووسین یان شێوەیەكی دیاریكراو بۆ دەسەڵاتداربوونی كورد لە رۆژئاوای كوردستاندا. حەمێ گوتی "هەندێك لایەن داوای فیدراڵی یان ئۆتۆنۆمیان دەكرد، هەندێك لایەنیش دەیانگوت ئیدارەی زاتی باشترین چارەسەرە. لە كۆتاییدا ئێمە لەسەر ئەوە رێككەوتین كە واز لە مافی چارەنووس بێنین". چارەسەركردنی مافی چارەنووس دەمێنێتەوە بۆ دوای رووخانی رژێمی بەشار ئەسەد. تاوەكو ئەوكاتە ئەنجوومەنی كوردی بەهۆی كۆمیتەی پەیوەندییە دەرەوە داكۆكی لەسەر مافی چارەنووس ناكات و بە رێگەی "بەڵگەی كاتی سیاسی" تەنیا داوای چارەسەركردنی كێشەی كورد دەكات لە سووریا "بەپێی پەیمانە نێودەوڵەتییەكان". ئیسماعیل حەمێ گوتیشی ئیتر "هیچ بیانوویەك نەماوە كە ئێمە و ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریا رێككنەكەوین". سالح گەدۆ، كە یەكێكە لە بەرپرسەكانی ئەنجوومەنی كوردی پێیوایە زۆربوونی ژمارەی پارتە كوردییەكان هۆكاری رێكنەكەوتنیان بوو لە كۆنگرەی قامشلۆدا. گەدۆ بە (رووداو)ی گوت "كە ناچاربی 15 پارتی رێككەون ئەوكاتە دەبیتە دیلی رێككەوتن". حەمید حاجی دەروێش، سكرتێری پارتی پێشڤەرۆی كورد لە سووریا رەتیكردەوە كە ئەوان دژی مافی چارەنووس بن بۆ گەلی كورد و گوتی "ئێمە پشتیوانی بڕیارەكانی كۆنگرەی قامشلۆ دەكەین".
ئەنجوومەنی نیشتیمانی سووریا جەخت دەكاتە سەر "پەسەندكردنی ناسنامەی نەتەوەیی گەلی كورد" و كێشەی كوردیش وەك "بەشێكی سەرەكی كێشەی نیشتیمانیی گشتی" لە سووریا دەبینێ و "مافە نەتەوەییەكانی گەلی كورد لە چوارچێوەی یەكێتی خاك و گەلی سووریادا" پەسەند دەكات.  هەرچەندە بڕیاری كۆنگرەی قامشلۆ نزیكی ئەم چارەسەرییەی ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریایە، بەڵام حەمید حاجی دەروێش متمانەی‌ بە گەورەترین گرووپی ئۆپۆزسیۆنی سووریا نییە و گوتی "ئەوان نایانەوێ مافەكانمان پەسەندبكەن، ئەوان دەیانەوێ فیتنەمان بۆ دروستبكەن و ئێمە رووبەڕووی یەك ببینەوە".

نیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ له‌ هه‌ولێر جه‌لال تاڵه‌بانی سه‌رۆك كۆماری عێراق له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و موقته‌دا سه‌در رابه‌ری ره‌وتی سه‌در كۆبۆوه‌ و باس له‌ قه‌یرانه‌كه‌ی ئه‌مڕۆی عێراق و زاڵبوون به‌سه‌ر كۆسپه‌كان له‌ رێگه‌ی جێبه‌جێكردنی رێكه‌وتنه‌كان كرا.

سه‌ره‌تاى دیداره‌كه‌ سه‌رۆك تاڵه‌بانی به‌خێرهاتنى گه‌رمى سه‌ماحه‌تى سه‌ید موقته‌دا سه‌درى كرد به‌ بۆنه‌ى سه‌ردانه‌ مێژووییه‌كه‌یه‌وه‌ بۆ هه‌رێمى كوردستان، داوایكرد ئه‌و سه‌ردانه‌ى كه‌ له‌سه‌ر بانگهێشتى سه‌رۆك بارزانییه‌  و دیداره‌كانى له‌گه‌ڵ سه‌ركرده‌ سیاسییه‌كان ببێته‌ فاكته‌رى دۆزینه‌وه‌ى ده‌ره‌تانێك بۆ ئه‌و قه‌یرانه‌ى كه‌ ئێستا به‌رۆكى وڵاتى گرتوه‌ و پرۆسه‌ى سیاسییش به‌ره‌وه‌ پێش ببات. هیواداریى خۆیشی ده‌ربڕى كه‌ سه‌ردانه‌كه‌ى سه‌ماحه‌تیان ببێته‌ ده‌رفه‌تێكى باش بۆ له‌ نزیكه‌وه‌ ئاگادار بون له‌و ده‌سكه‌وت و پێشكه‌وتنانه‌ى كه‌ ئه‌م به‌شه‌ زیندوه‌ى عێراق به‌ خۆوه‌ى ده‌بێنێت له‌ هه‌موو بواره‌كانى ژیاندا.

له‌ به‌شێكى ترى دیداره‌كه‌دا بیروڕا ئاڵوگۆڕ كرا له‌باره‌ى هه‌موو مه‌سه‌له‌كانى تایبه‌ت به‌ بارودۆخى عێراق و رێوشوێنه‌كانى لابردنى كۆسپه‌كان و چاره‌سه‌ركردنى هه‌موو كێشه‌ هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كانى نێوان كوتله‌ سیاسییه‌كان له‌ چوارچێوه‌ى ده‌ستورى عێراق و رێككه‌وتنه‌كانى پێشوو به‌ تایبه‌تیى رێككه‌وتنامه‌ى هه‌ولێر. ئاماده‌بوانى كۆبونه‌وه‌كه‌ پێویستیى دانانى به‌رنامه‌یه‌كى نیشتمانیى سه‌رتاسه‌رییان دوپاتكرده‌وه‌ كه‌ به‌رژه‌وه‌ندیى باڵاى گه‌لى عێراق بخاته‌ سه‌روو هه‌موو مه‌سه‌له‌یه‌كى حزبیى و تائیفیى ، هه‌مووانیش له‌سه‌رى رێك بكه‌ون له‌ پێناوى گه‌یاندنى عێراق به‌ كه‌نارێكى ئارام و ئۆقره‌  .  هه‌ریه‌ك له‌ كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی جێگرى سه‌رۆكى هه‌رێمى  كوردستان و نێچێرڤان بارزانی سه‌رۆكى حكومه‌تى هه‌رێمى  كوردستان و ژماره‌یه‌ك به‌ به‌رپرسانی ئیداری و سیاسی هه‌رێم ئاماده‌ی دیداره‌كه‌ بوون .

سەرچاوە: پەیامنێر

سەرۆكی هەرێمی كوردستان، مەسعوود بارزانی، دەڵێت ئەگەر تا مانگی ئەیلوول كێشەكانمان لەگەڵ بەغدا چارە نەكرێن، ئەوا ڕاپرسیی گشتی لە هەرێم ئەنجام دەدرێت. سەرۆكی هەرێمی كوردستان، مەسعوود بارزانی، ڕایگەیاند كە بۆ كورد ئەم ڕەوشەی ئێستا بژاردەیەكی گونجاو نییە و ئەم جارەیش سەقفی زەمەنی وەكو ڕابردوو كراوە نابێت. ئەگەر هەتا پێش هەڵبژاردنە ناوخۆییەكان لە مانگی ئەیلوولدا گرێكوێرەی سیاسیی عێراق چارە نەكرێت، ئەوا ڕەنگە كوردەكانی عێراق ڕاپرسییەك ئەنجام بدەن بۆ بڕیاردان لەوەی دەیانەوێت لەژێر سایەی ڕژێمێكی دیكتاتۆریدا و لەژێر كۆنتڕۆڵی بەغدادا بمێننەوە، یان لە دەوڵەتێكی سەربەخۆدا بژین.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان، دوێنێ لە میانەی چاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی "زە ئەسۆشێتد پرێس" لەبارەی دەرەنجامی گفتوگۆكانی نێوان هەرێم و بەغدا و ئاساییبوونەوەی پێوەندییەكانیان، ڕایگەیاند كە مانگی ئەیلوولی داهاتووی وەكوو دواوادە بۆ چارەكردنی قەیرانەكانی عێراق یان ئەنجامدانی ڕاپرسی بۆ سەربەخۆیی، دەستنیشان كردووە. سەرۆكی هەرێم ڕوونی كردەوە كە خەڵكی عێراق و كوردەكان بە گشتی، بەو پێیەی كە لە حكوومەتەكەی سەرۆكوەزیرانی عێراق (نووری مالیكی)ـدا پەراوێز خراون، خەریكە ئارامییان كۆتایی دێت و دەیشڵێت كە قەیرانێكی سیاسیی زۆر مەترسیدار لە وڵاتدا هەیە. سەرۆكی كوردستان ئەوەیش دەخاتە ڕوو كە لە هەوڵدا بووە بۆ كۆكردنەوەی سەرانی كوتلە سیاسییەكانی عێراق بۆ سەر مێزی دانوستان.

سەرچاوە: پەیامنێر

رووداو- السومریە نیوز

فڕاکسیۆنەکەی نوری مالیکی، داوای دەوڵەتی کوردی لە تورکیا دەکات و لەسەر کوردیش هەڕەشەی هەڵدانەوەی دۆسیەکان لە ئەردۆغان دەکات. وەلید حلی، سەرکردە لە فڕاکسیۆنی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسای نوری مالیکی سەرۆک وەزیرانی عێراق داوا لە تورکەکان دەکات ئەوەى لە عێراق بە کورد دراوە، بەهەمان شێوە بە کوردی تورکیای بدەن، پێش ئەوەی باسی هەرشتێکی دیکە بکەن. هەروەها دەڵێ "عێراق پیرۆزبایی لە ئەردۆغان و هەر کەسێکی دیکە دەکات کە رێگە بە دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی لە تورکیا دەدات".

راشیگەیاند "ژمارەی کورد لە تورکیا زۆر زیاترن لە کوردی عێراق، بەڵام ئێمە لە عێراقدا دەستوورێکمان هەیە کە حکومەتێکی فیدراڵی و یەک دەوڵەتی لە خۆدەگرێت". وەلید حلی ئاماژە بەوەدەکات"لێدوانەکانی ئەم دوایانەی رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک وەزیرانی تورکیا رەتدەکرێتەوە و پێچەوانەی نەریتی نێودەوڵەتییە".

ئەردۆغان لە میانەی کۆبوونەوەی لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستاندا رۆژی 20ی ئەم مانگە هێرشیکردە سەر نوری مالیکی و بە نانەنەوە فیتنەی تائیفی لە نێوان کورد و سوننە و شیعە تۆمەتباری کرد. سەرکردەکەی فڕاکسیۆنی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا هەروەها داوای لە پارتە سیاسییەکانی تورکیا کرد سیاسەتەکانی ئەردۆغان "سەرکۆنە و ریسوا" بکەن، کە دەست لە کاروباری نێوخۆی عێراق وەردەدات. وەلید حلی هەڕەشەی ئەوەشیکرد "کە دۆسیەی ئەنجامدانی سەرپێچییەکانی بواری مافی مرۆڤ لە تورکیا هەڵدەدەنەوە لە سەوروی هەمووشیانەوە چەوسانەوەی کورد".

لە سیمینارێکدا که بۆ شاندی پارتی ئاشتی و دیموکراسی BDP لە واشنگتن ئامادەکرابوو، هەر یەک لە سەلاحەدین دەمیرتاش و گوڵتان کیشاناک هاوسەرۆکانی BDP و ئەحمەد تورک، هاوسەرۆکی کۆنگرەی کۆمەڵگای دیموکراتیک رونگەی خۆیان بۆ پرسی کورد بۆ بەشداربووان شی کردەوە. 

سەلاحەدین دەمیرتاش لە بەشێکی وتەکانی گوتی "کێشەی کورد تەنها کێشەی تورکیا نیه، بەڵکو گرفتێکی گەورەی ناوچەیی و جیهانیه. کێشەی کورد، کێشەی نەتەوەیەکە که دەیهەوێت بۆخۆی خۆی بەڕێوە ببات". دەمیرتاش گوتیشی "لەڕوانگەی ئێمه، کێشەی کورد لە تورکیا لەنێوان کورد و تورک نیه، بەڵکو کێشەی نەتەوەی کورد و حکومەتی تورکیایه". ناوبراو سەبارەت به پەیوەندی نێوان BDP و PKK، گوتی "ئێمه بڕوامان بەوە نیه لە رێگای توندوتیژیەوە مافەکانمان بەدەست بهێنین. ئێمە پارتی کرێکارانی کوردستان وەک رێکخراوەیەک دەبینین که بەرگری لە مافەکانی کورد دەکات. بەشێکی زۆری لایەنگرانی پارتی کرێکارانی کوردستان دەنگیان به ئێمە داوە، ئێمە نوێنەری ئەو کەسانەین که دەنگیان پێداوین و هیچ پەیوەندیەکی رێکخراو لەنێوان ئێمه و پارتی کرێکارانی کوردستاندا نیه و ناکرێ ئێمە وەک باڵی سیاسی PKK سەیر بکرێین".

گوڵتان کیشاناک لە بەشێکی قسەکانی رەخنەی لەسیاسەتی نکۆڵی کردن لە زمانی کوردی گرت و گوتی "بەکار هێنانی زمانی دایکی لە سەدەی بیست و یەکەم نابێ وەک داخوازیەک سەیر بکردرێت، ئەمە مافێکی سروشتیه و نابێ زمانێک که 40 ملیۆن کەس قسەی پیدەکا قەدەغە بکرێت".  کیشاناک گوتیشی "بەبێ دیموکراسی کێشەکان چارەسەر نابێت. ئێمە لەسەر ئەو باوەڕەین دیموکراسی دەرمانی توندوتیژیە و کێشەکان چارەسەر دەکات".  هاوسەرۆکی BDP سەبارەت به پەیوەندی پارتەکەی به PKKەوە گوتی "ئەو گرفتانەی ئێمه باسی لێوە دەکەین پارتی کرێکارانی کوردستانیش باسی دەکات. بە بڕوای ئێمه هەر کەسێک کار بۆ مرۆڤایەتی بکات و کاری باش بۆ کۆمەڵگایەکی دیموکراتیک ئەنجام بدات، جێگەی رێز و ستایشه. ئۆجەلان داوای ئۆتۆنۆمی، قسەکردن به زمانی دایکی و پێکەوە ژیانی نوێنەرانی کۆمەڵگا دەکات، هەربۆیه لای ئێمه جێگای رێزه و ستایشه".

ئەحمەد تورک، هاوسەرۆکی کۆنگرەی کۆمەڵگای دیموکراتیک، پرسیاری ئاڕاستەی بەشداربووان کرد و گوتی "ناوەڕۆکی کێشەکە لەوەدایە کە کورد هەلی بۆ نەڕەخساوە بیروڕای خۆی ئازادانه دەرببڕێت و PKK هەر بۆ ئەوە دامەزراوە. پێویسته لەوە تێ بگەین ئاخۆ کوردە توندوتیژی بەکار دەهێنێ یاخود حکومەتی تورکیا که دان به هیچ مافێکی کورد نانێت و داواکاریە ئاشتیانەکەی به چەک ولام دەداتەوە".  ئەحمەد تورک راشیگەیاند "من لە قوڵایی دڵەوە لەو بروایەدام ئەگەر تورکیا دان به زمان و ناسانامەی نەتەوەیی کورد بنێت، کورد و تورک دەتوانن پێکەوە به ئاشتی بژین". ماوەی چەند رۆژه، بە مەبەستی دیدار و چاوپێکەوتن لەگەڵ بەرپرسانی ئەمریکایی و تاوتوێ کردنی پرسی کورد، شاندێکی پارتی ئاشتی و دیموکراسی و کۆنگرەی کۆمەڵگای دیموکراتیک سەردانی وڵاته یەکگرتووەکانی ئەمریکایان کردووە.

رۆژی سێ شەممه، شاندەکە  له‌گه‌ڵ پیهلیپ گۆڕدون، جێگری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئەمریکا و به‌رپرسی دۆسیه‌ی ئه‌وروپا و ئه‌ڤڕاسیا کۆبوونەوە.

دوێنێ سێ شەممه، شاندی BDP له‌ ئه‌مریكا ده‌ستی به‌ گفتوگۆكانی كرد. یه‌كه‌م دانیشتنیشیان له‌گه‌ڵ پیهلیپ گۆڕدون جێگری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌م وڵاته‌ و به‌رپرسی دۆسیه‌ی ئه‌وروپا و ئاسیا بوو. پاشانیش شاندی ناوبراو كه‌ پێكهاتبوو له‌ سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش و گوڵتان كیشاناك هاوسه‌رۆكانی BDP و ئه‌حمه‌د تورك سه‌رۆكی KCD له‌گه‌ڵ چه‌ندین رێكخراوه‌كانی كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی و ده‌زگا ستراتیژیه‌كان كۆبوونه‌وه‌، له‌ دوایشدا له‌گه‌ڵ گرووپه‌ كوردیه‌كانی ئه‌م وڵاته‌ كۆبوونه‌وه‌.

 سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش له‌ دانیشتنێكی له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌كانی توركیا دوای دیداره‌كان، رایگه‌یاند كه‌ حكوومه‌تی توركیا زۆر به‌ ئاشكرا هه‌وڵ ده‌دات ئاسته‌نگ بۆ كورده‌كانی سوریا دروست بكات تا دوای رووخانی رژێمی ئه‌سه‌د مافه‌كانیان به‌ده‌ست نه‌هێنن "به‌ راشكاوانه‌ توركیا به‌ ئه‌نجوومه‌نی نیشتمانی سوریا گوتووه‌ كه‌ گفتی هیچ قه‌واره‌یه‌كی سیاسی به‌ كورد نه‌دات".

ده‌میرتاش له‌ وه‌ڵامی پرسیاره‌كانی رۆژنامه‌نووسان قسه‌كانی ئه‌م دوایه‌ی سه‌رۆك وه‌زیری توركیای ده‌رباره‌ی چه‌كدانانی PKK به‌بیرهێنایه‌وه‌و ده‌ڵێت:" خوازیارین توندوتیژی له‌ ریشه‌وه‌ نه‌مێنێ. ئه‌گه‌ر PKK وه‌ڵامێكی ئه‌رێنی بداته‌وه‌ ئێمه نەک له‌دژی نین، به‌ڵكو پێشوازیشی لێدەکەین. ‌ به‌ڵام سه‌رۆك وه‌زیر قسه‌یه‌كی نه‌كرد تا PKK رازی بكات. سه‌رۆك وه‌زیر ده‌ڵێ تۆ هێرش مه‌كه‌ منیش ئۆپراسیۆن راده‌گرم، ئه‌مه‌ به‌ كرده‌وه‌ بانگهێشت كردنه‌ بۆ راگه‌یاندنی ئاگربه‌ست. پێویست بوو ئه‌مه‌ هه‌ندێكی تر به‌ راشكاوانه‌ بڵێ". ده‌رباره‌ی پرسیاری پێتوایه‌ PKK ده‌بێته‌ حه‌ماس؟ ده‌ڵێت:" پێویسته‌ ئه‌مریكا و ئه‌وروپا جارێكی تر چاوێك به‌ لیستی تیرۆر بخشێنه‌وه‌. پێویسته‌ PKK زیاتر جه‌خت له‌ چاره‌سه‌ری سیاسیانه‌و چاره‌سه‌ری بێ توندوتیژی بكاته‌وه‌، هه‌روه‌ها پێویسته‌ حكوومه‌ت زه‌مینه‌ی ئه‌مه‌ خۆش بكات. ئایا ئه‌مه‌ گه‌رده‌ن ئازاكردنه‌؟ نه‌خێر به‌م شێوه‌یه‌ پێناسه‌ی ناكه‌ین".

ده‌رباره‌ی كۆبوونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ پیهلیپ گۆڕدون، ده‌میرتاش رایگه‌یاند كه‌ ئه‌وان پێشنیاری خۆیان پێ راگه‌یاندووه‌. ده‌رباره‌ی ده‌نگۆی ئه‌وه‌ی ئه‌وان له‌ ئه‌مریكا به‌دوای چاره‌سه‌ری كێشه‌ی كورد ده‌گه‌ڕێن؟ ده‌میرتاش ده‌ڵێت:" به‌ڕێز سه‌رۆك كۆمار له‌وباره‌یه‌وه‌ لێدوانێكی زۆر راستیدا. ئێمه‌ له‌ توركیا 4مین پارتی گه‌وره‌ی ئۆپۆزسیۆنین. بۆ هه‌موو پارته‌كان حه‌ڵاڵه‌ له‌ هه‌موو جیهان بگه‌ڕێن، به‌ڵام بۆ ئێمه‌ حه‌رامه‌. ئێمه‌ ده‌خوازین ده‌ردو پێشنیاری خۆمان بو ده‌ستی یه‌كه‌مینی هه‌موو جیهان رابگه‌ینین. ئه‌مه‌یان نه‌ سكاڵایه‌ له‌سه‌ر توركیا و نه‌ گه‌ڕانه‌ به‌دوای چاره‌سه‌ری له‌ شوێنێكی تر".

ساکار عەبدوڵڵازاده

رووداو- مادرید

هیوا محەمەدی، ئەندامی ئەنجوومەنی هاوئاهەنگی بزوتنەوەی کۆماری خوازی رۆژهەڵاتی کوردستان به (رووداو)ی راگەیاند "ئێمە سەرەڕای هەموو رەخنه و تێبینیەک کە لە سیستەمی هەڵبژاردنی ئێراندا هەمانه، بەڵام هەڵبژاردنی پەرلەمانی به دەرفەتێکی گونجاو و بێ مەترسی بۆ کورد دەزانین، تا لەو رێگایەوە نوێنەرانی خۆی رەوانەی پەرلەمانی ئێران بکات".

هیوا محەمەدی گوتیشی "ئیمه‌ ناردنی‌ نوێنه‌ریكی‌ باشی کورد زمان و کوردپەروەر بۆ په‌ر‌له‌مان زۆر به‌ سودتر ده‌زانین له‌ ره‌وانه‌كردنی‌ كه‌سێكی‌ سه‌ر به‌ حكومه‌ت‌و ناچالاك، بۆیە بزووتنەوە داوا لە هەموو خەڵکی کوردستان دەکات کە لەهەڵبژاردندا بەشداری چالاکانە بکەن و هەوڵبدەن لەناو کەسایەتیە باشەکان، باشترینیان هەلبژێرن".

ناوبراو گوتیشی ئێمە دەمانهەوێت مۆدێلی باکووری کوردستان لە رۆژهەڵات پیادە بکەین و راشیگەیاند "بارودۆخی رۆژهەڵاتی کوردستان و باکووری کوردستان زۆر لێک جیاوازه. هیچکات لە ئێراندا نکۆڵی لە بوونی کورد نەکراوە، بەڵام کورد لە تورکیا رووبەڕووی سیاسەتی نکۆڵی لێکردن بووە و تەنانەت وشەی کورد و کوردستان لە فەرهەنگی سیاسی تورکیا رەش کرایەوە، کەچی ئێستا پارتی یاسایی کوردی لە تورکیا دامەزراوە و بەناوی کوردەوە بەشداری لە پەرلەمان و ئەنجوومەنی شارەوانیەکاندا دەکات".

ئەو ئەندامەی ئەنجوومەنی هاوئاهەنگی بزوتنەوەی کۆماری خوازی رۆژهەڵاتی کوردستان گوتیشی "بێ گومان ئەو گۆڕانەی لە باکوور بۆ کورد دروست بووە، لە رۆژهەڵاتی کوردستانیش دێتەدی، بەڵام پێویسته ئێمه باوەڕمان به گۆڕان بێت و لەجیاتی بایکۆت کردنی هەڵبژاردنەکان، خەڵکی کوردستان هان بدەین که بەشدارییەکی کارای لە هەڵبژاردنەکاندا هەبێت. پێویسته ئێمه ئەوە به رژێمی ئێران بسەڵمێنین که ئەگەر دەرفەتی بەشداری سیاسی به کورد بدرێت، ئەوا نابێتە هەڕەشە و مەترسیەک بۆسەر ئێران. ئێمە پێویسته لە جیاتی بەربەرەکانی و ململانێ لەگەڵ دەسەڵات، رێبازی تەعامولی ئاشتیخوزانه لەگەڵ دەسەڵات بگرینه بەر".

هیوا محەمەدی بانگەشەی بایکۆتی هەڵبژاردنەکانی به ناسەرکەوتوو وەسف کرد و گوتی "ئێمه بینیمان سەرەرای بایکۆتی هەڵبژاردنەکان لە لایەن سەرجەم پارتە سیاسیەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان، خەڵک به پێچەوانەوە بەشداری لە هەڵبژاردنەکاندا کرد و تەنانەت لە شارێکی وەک مەهاباد 65% خەڵک دەنگیان دا".

ناوبراو ئاشکراشی کرد "ئەوەی هێز و توانایه لە ناوخۆی رۆژهەڵاتی کوردستاندایه و ئەوە خەڵکی ناوخۆیه کە دەتوانێت گۆرانکاری دروست بکا. خەڵکی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان دەیهەوێت سەرەڕای کاری فەرهەنگی و سیاسی، گرنگی به بژێوی ژیان و خۆشگوزەرانی تایبەتی خۆی بدات. بۆیه پێویسته ئۆپۆزیسیۆنی کوردی لە روانگەی ویست و خواستەکانی خەڵکدا بڕیار بدات نەک ئەو بڕیارە بەسەر خەڵکدا بسەپێنێت کە بۆخۆی پێی وایه دروسته".

بڕیارە خولی دووەمی هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران لە رێکەوتی 4/5/2012 بەڕێوە بچێت.

لە کۆی 290 نوێنەری پەرلەمانی ئێران، 225 نوێنەر لە خولی یەکەم هەڵبژێردران و بەهۆی بەدەست نەهێنانی دەنگی پێویست، چارەنووسی 65 کورسیەکەی دیکە لە خولی دووەمی هەڵبژاردندا دەستنیشان دەکرێت.

خولی دووەمی هەڵبژاردن له هەر یەک لە شارەکانی کرماشان، سنە، کامیاران و دیواندەرە و سەرجەم شارەکانی پارێزگای ئیلام لە رۆژهەڵاتی کوردستان بەڕێوە دەچێت.

هەڵبژاردنی خولی یەکەمی پەرلەمانی ئێران لە رۆژی 2/ 3/ 2012 لە کاتێکدا بەڕێوە چوو که سەرجەم پارتە سیاسیەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان بەشداری کردن لەو هەڵبژاردنەیان بایکۆت کردبوو.