ساکار عەبدوڵڵازادە

رووداو- هەولێر

هەفتەی رابردوو، کۆماری ئیسلامی ئێران به پاساوی نەبونی ڤیزە، 34 خوێندکاری ماستەری هەرێمی کوردستان لە زانکۆی کوردستان (سنە)ی سنوورداش کردەوە. سنوورداش کردنی ئەو 34 خوێندکارە لە کاتێکدایە کە ئەمڕۆ شەممە، دەسپێکی تاقیکردنەوەکانی زانکۆ بوو و ئەو خوێندکارانە لە بەشداری کردن لە تاقیکردنەوەکان بێبەش کران.

نازم عومەر دەباغ، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران سەبارەت بە کێشەی ئەو خوێندکارانه به (رووداو)ی راگەیاند "ئەو خوێندکارانە لە لایەن حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە نەنێردراونەتە دەرەوە و هەریەکەو خۆیان بە ڤیزەی گەشتیاری پەیوەندیان بە زانکۆی کوردستان لە سنە گرتووە". نازم دەباغ گوتیشی "کەسێک کە بە مەبەستی خوێندن سەردانی وڵاتێک دەکات پێویستە ڤیزەی خوێندنی هەبێ تا بتوانێ تا کۆتایی قۆناخی زانکۆ لەو وڵاتە بمینێتەوە. بەداخەوە ئەو خوێندکارانە به ڤیزەی گەشتیاری لە ئێران مابوونەوە. ڤیزەی گەشتیاریش ماوەییە و پێویستە نوێ بکرێتەوە".

نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران راشیگەیاند "ئەو خوێندکارانە دوو مانگ دەبێ ئێمەیان لەو کێشەیە ئاگادار کردووەتەوە. ئێمە وەک نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەردەوام بۆیان لە هەوڵ دابووین. بۆ ئەو مەبەستە لەگەڵ لایەنە ئەمنییەکان و وەزارەتی خوێندنی باڵا و وەزارەتی دەرەوەی ئێران دانیشتین و ئەوان بە فەرمی رەزامەندیان نیشاندا کە ئەو خوێندکارانەی هەرێمی کوردستان دەتوانن لە ئێران درێژە بەخوێندن بدەن. لە هەمانکاتدا زانکۆی کوردستانیش بەلێنی دابوو کە ڤیزەی خوێندنیان بۆ دابین بکات کەچی هیچکام بەڵێنییەکانیان نەبردە سەر".

ناوبراو سەبارەت به هۆکاری سنوورداش کردنی ئەو خوێندکارانه گوتی"دوای بەجێ نەگەیاندنی بەڵێنییەکان بۆ پێدانی ڤیزەی خوێندن، لایەنی پەیوەنددار لە ئێران ئەو خوێندکارانەیان ئاگادار کردبووەوە کە نابێ بەردەوام بن لە سەردانکردن بۆ ئێران و تەنانەت ناویان به خاڵە سنوورییەکان داربوو کە رێگریان لێبکرێت لە هاتنە ناوەوە بۆ ئەو وڵاتە، بەڵام ئەو خوێندکارانە بەهۆی دەستپێکی وەرزی تاقیکردنەوەکان بەردەوام بوون لە چوونه ئێران. بەشی نشینگە و مانەوە بە ناوی ئەوەی ڤیزەکەیان بۆ نوێ دەکاتەوە بانگهێشتی ئەو بەڕێوەبەرایەتی کردبوون و لەوێ هەموویان خستبوونە ناو ئۆتۆبمێلێکەوە و سنوورداشیان کردبوونەوە".

ئەو 34 خوێندکارەی قۆناخی ماستەر ماوەی 2 ساڵ مانەوە لە ئێران درێژەدان به خوێندن لەناکاو دوای ئەوەی کۆمەڵێک بەڵێنییان پێدرابوو بۆ چارەسەرکردنی کێشەکەیان، سواری ئۆتۆمبێلێکی نەفەرهەڵگر دەکرێن و لەژێر چاودێری چەند سەربازێک ئاودیوی هەرێمی کوردستان دەکرێنەوە. بە گوتەی ئەو خوێندکارانە بەرپرسانی ئەمنی ئێران بە شێوەیەکی زۆر توندوتیژ مامەڵەیان لەگەڵ کردوون و تەنانەت دەرفەتیان پێنەداون کەلوپەلەکانیشیان کۆ بکەنەوە.

نازم دەباغ لەو بارەوە به (رووداو)ی راگەیاند "ئێمە داوامان لە لایەنە پەیوەنددارەکانی ئێران کرد دەرفەت بەو خوێندکارانە بدەن تا بەشداری تاقیکردنەوەکان بکەن، بەڵام ئەوان پێیان راگەیاندین ئەگە بەشداری تاقیکردنەوەکانیش بکەن و تەنانەت خوێندنەکەشیان تەواو بکەن، دیسان وەزارەتی دەرەوە و وزارەتی خوێندنی باڵای کۆماری ئیسلامی ئەو بڕوانامەیە به فەرمی ناناسن، کەواتا مانەوەیان بێ سودە". نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان گوتیشی "لە راستیدا کێشەکە ململانێی نێوان زانکۆی کوردستان و وەزارەتی خوێندنی باڵای ئێرانه. پێویست بوو بەر لەوەی ئەو خوێندکارانە وەربگیرێن رەزامەندی وەزارەتی خوێندنی باڵا و لایەنە ئەمنییەکانیان وەرگرتبا. بەڵام ئێمە تا ئێستاش بەردەوامین لە پەیوەندی گرتن به لایەنە پەیوەنددەارەکان بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ئەو خوێندکارانه". نازم عومەر دەباغ گوتیشی "ئەو خوێندکارانه پێویستە سکاڵای یاسایی لەسەر زانکۆی کوردستان تۆمار بکەن، چوون ئەو زانکۆیە بەرپرسە لە دابینکردنی ڤیزە بۆ خوێندکارانی بیانی. زانکۆی کوردستان ئەگەر نەیدەتوانی ڤیزەی خوێندنیان بۆ دبین بکات ئەی بۆ وەری دەگرتن".

سمکۆ کە یەکێک لەو خوێندکارە سنوورداش کراوانەیە، سەبارەت به هۆکاری رووداوەکە دەڵێت "بەرپرسانی ئێران چاویان بەوە هەڵنەدەهات کە 34 خوێندکاری هەرێمی کوردستان هاتوون لە زانکۆی کوردستان (سنە) دەخوێنن و هەر ئەوە بووە هۆی ئەوەی رێگری و کێشەمان بۆ دروست بکەن و لە کاتی تاقیکردنەوەکان سنوورداش بکرێینەوە". ناوبراو گوتیشی "ئێمە تەنانەت بۆ ئەوەی لە رووی ئەمنیەوە گرفتمان بۆ نەیەتە پێش لە یەکەم رۆژەوە بڕیارمان دابوو لەگەڵ خوێندکارە کوردەکانی زانکۆی کوردستانیش پەیوەندییەکی توندوتۆڵ دانەمەزرێنین، بەڵام لە کۆتاییدا بەرپرسانی ئەمنی هەر کێشەیان بۆ خوڵقاندین".

سەرچاوەیەک به (رووداو)ی راگەیاند "ئەو خوێندکاره سنوورداشکراوانه نامەیەکیان ئاڕاستەی حکومەتی هەرێمی کوردستان کردووە و نێچیرڤان بارزانی، سەرۆک وەزیران لە هەوڵی چارەسەرکردنی کێشەکەیان دایە".

ساکار عەبدوڵڵازادە

رووداو- هەولێر

دوێنێ شەو بینینی شتێکی نورانی و روناک لە ئاسمانی کوردستان بووە هۆی سەرسوڕمان و ترس و دڵەڕاوکێ لەنێو خەڵکی کوردستان بەتایبەت لە ناوچەی موکریانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ناوچەی سلێمانی باشووری کوردستان. ئەژی چەتۆ حەسەن، سه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ ئاره‌زوومه‌ندانی‌ فه‌له‌كناسی‌ كوردستان له‌باره‌ی‌ هۆكاره‌كانی‌ ئه‌م رووداوه‌وه‌ به (رووداو)ی راگەیاند "رووداوەکەی دوێنێ شەوی کوردستان، رووداوێکی ناوازەی ئاسمانی نەبووە بەڵکو سووتانی موشەکێکی بالیستیکی روسیا بووە کە لە ئاسمانی زۆربەی ناوچەکە بینراوە".

ئەژی چەتۆ گوتیشی "لە هەواڵدێرییەکاندا وا بڵاوکراوەتەوە کە موشەکێکی بالێستیکی روسیا بە مەبەستی لێدانی ئامانجێک لە وڵاتی کازاخستان هەڵدراوەتە ئاسمان ، بەڵام بەڕای تایبەتی خۆم ئەوە لێدانی ئامانجێک نەبووە بەڵکو ئەو موشەکە لەرێڕەوی خۆی لاداوە و کۆنترۆڵ کردنیان لەسەری نەماوە، بۆیە لە بەرگێکی ئاسمانی یەکجار رۆیشتووە و کە کەیشتووەتە ئاستێکی یەکجار بەرز لە بەرگی هەوایی (50 تا 60 کیلۆمەتر) بەتەواوی لەژێرکۆنتڕۆڵ دەردەچێ و دەگەڕێتەوە. لە ئەنجامدا لێکخشان روودەدات و دەسوتێت". ناوبراو گوتیشی "تۆپۆل ئێم ئەو موشەکە بالێستیکی رووسیەی هەڵداوەتە بۆشایی ئاسمان و بەهۆی ئەوەی لەژێر کۆنتڕۆڵی دەرچووە لە رێگەی خۆی لایداوە و دواتر بە تەواوی گڕی تێبەربووە و سووتاوە".

سه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ ئاره‌زوومه‌ندانی‌ فه‌له‌كناسی‌ كوردستان راشیگەیاند "سوتانی ئەو موسەکە هیچ زەرەر و زیانێکی لێ نەکەوتووەتەوە بەڵام ترس و دڵەراوکێی لە خەڵکی ئێران تا فەلەستین دروست کردووە. سووتانی ئەو موشەکە لە سەرووی ئاسمانی نێودەوڵەتی ئێرانەوە دەستی پێکردووە و لە ئاسمانی نێودەوڵەتی کوردستان تێپەڕیوە و تا ئاسمانی دەریای نێوەڕاست (سپی) بینراوە". بەپێی ئەو هەواڵانەی لە رۆژهەڵاتی کوردستانەوە به (رووداو) گەیشتووە بەهۆی نزیکی رووداوەکە دیاردەی گڕگرتنی موشەکەکە لە ناوچەی موکریان بەتایبەت شاری نەغەدە باشتر بینراوە و تا ماوەیەک ترس و دڵەراوکێی لەنێو خەڵکی ناوچەکە دروست کردووە.

هاوار عەبدولڕەزاق
رووداو - هەولێر
پسپۆڕێكی سەربازیی ئەمریكی لەوبڕوایەدایە كە پێویستە سەرۆك وەزیرانی عێراق سیاسەتەكانی باشتر بكات، ئینجا واشنتن بڕیاربدات فڕۆكەی جۆری F-16 بفرۆشێتە بەغدا.
حكومەتی عێراق ماوەیەكە سەرقاڵی گرێبەستێكە بۆ كڕینی چەك لە ولایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەبڕی 15 ملیار دۆلار، كە بۆندی كڕینی 36 فڕۆكەی جۆری F-16یش لەنێو ئەو سەفقەیەی چەك كڕیندایە، بەپێی قسەی بەرپرسانی بەغدا لە قۆناخی یەكەمی ئەو كڕینەدا، لەسەرەتای ساڵی 2014 ئەمریكا 24 فڕۆكە دەداتە حكومەتی عێراق. كڕینی فڕۆكەی جەنگی و كەرستەی سەربازی لەلایەن حكومەتی عێراقەوە، هەرێمی كوردستانی تووشی دڵەڕاوكێ كردووە. ئەمەش پەیوەندی بە مێژوویەكی خوێناوی و بەو بەدگومانیەوە هەیە كە ئێستا باڵی بەسەر پەیوەندی نێوان بەغدا و هەولێردا كێشاوە، سەرباری ئەو شكستەی كە پرۆسەی سیاسی و دیموكراتی لەعێراق تووشی هاتووە بەهۆی مەیلی پاوانخوازی و سەپاندنی هەژموون لەسەر لایەنەكانی دیكە كە دیمەنی هەرە زاڵی ئەم پرۆسەیە بووە لەدوای ساڵی 2003وە.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەچەند بۆنەیەكدا راشكاوانە گوزارشتی لەم ترس و دڵەڕاوكێیە كرد و وای لێكدایەوە كە كڕینی فڕۆكەی پێشكەوتووی جەنگی تەنیا بۆ ترساندنی نەیارەكانی ناوخۆیە كاتێك گوتی "فڕۆكەی F16 نامانترسێنێ". هەفتەی رابردوو، بەرپرسانی سەربازیی حكومەتی عێراق و ئەمریكی لە پێنتاگۆن كۆبوونەوە، بەمەبەستی كڕینی دووەم وەجبە فڕۆكەی F-16 لەلایەن عێراقەوە و بەپێی بڵاوكراوەیەكی فەرمی، بەرپرسانی عێراق جەختیان لە كڕینی بەشی دووەمی فڕۆكەكانی F16 كردووەتەوە كە 18 دانەیە و "ئەمریكاش ئامادەیی خۆی پێشانداوە بۆ فرۆشتنی فڕۆكەكان". بەڵام پسپۆڕێكی سەربازی ئەمریكی، پێیوایە كە پێویستە واشنتن بڕیاری كۆتایی فرۆشتنی ئەو كەلوپەلە سەربازیانە بە عێراق دوابخات، تاوەكو ئەوكاتەی نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی ئێستای عێراق سیاسەتەكانی باشتر دەكات و لە تاكڕەوی دووردەكەوێتەوە.
مایكڵ ئۆهانل، توێژەری بواری بەرگری و سەربازی لە پەیمانگەی بڕوكینگزی ئەمریكی لە واشنتن، لە لێدوانێكدا بۆ (رووداو) گوتی "لەو بڕوایەدام كە پێویستە ئەمریكا چاوەڕێ بكات تاوەكو مالیكی سەرۆك وەزیران سیاسەتێكی باشتر پەیڕەو دەكات و كەسانی بێلایەن بۆ پۆستەكانی وەزارەتی بەرگری و ناوخۆ دیاریدەكات، ئینجا بڕیاری فرۆشتنی ئەو فڕۆكانە بە عێراق بدات".
لەچوارچێوەی رێككەوتننامە ئەمنییەكەی نێوان واشنتن و بەغدا، هەفتەی رابردوو بەرپرسانی ئەمریكی ئاشكرایان كرد كە واشنتن چەند فڕۆكەیەكی بێ فڕۆكەوانی فرۆشتووەتە عێراق، بەمەبەستی چاودێریكردنی كێڵگە نەوتییەكانی عێراق و رێگەگرتن لەهەر هێرشێكی تیرۆرستی بۆ تەقاندنەوەی بۆڕیەكانی نەوت. بەرپرسانی حكومەتی عێراق ترس و دڵەڕاوكێی لایەنەكانی نێوخۆی عێراق بە بێ پاساو دەزانن و رادەگەیێنن كە خۆ پڕچەككردنی عێراق بۆ پاراستنی ئاسایش و خاكی عێراقە، چونكە لەدوای جەنگی دووەمی كەنداو و بەتایبەتیش لەپاش رووخاندنی رژێمی سەدام بووەتە لاوازترین دەوڵەتی ناوچەكە.
شارەزایەكی ئەمریكی لەبواری سەربازی پێیوایە كە فرۆشتنی فڕۆكە و كەرستەی سەربازی لەلایەن واشنتنەوە بۆ وڵاتانی وەك عێراق مەرجدارە و نابێ ئەو چەكانە لە كێشە ناوخۆییەكاندا بەكاربێن. ریتچارد ئابولیفایە، جێگری بەڕێوەبەری سەنتەری راوێژكاری Tealی ئەمریكی بە (رووداو)ی راگەیاند "فرۆشتنی چەك و كەرستەی سەربازی لەلایەن ئەمریكاوە مەرجدارە و پەیوەندی بە رەوشی وڵاتی كڕیارەوە هەیە. بۆ نموونە لە كۆلۆمبیا و مەكسیك، ئەو كەرستە سەربازیانەی لەلایەن ئەمریكاوە فرۆشراون بە حكومەتی ئەو وڵاتانە، لەدژی دوژمنە ناوخۆییەكان بەكارهاتوون، بەڵام لە وڵاتانی وەك ئەفغانستان و عێراق بەپێچەوانەوەیە".

وەجدی حاتەمی، سەرۆكی ئەنستتیۆتی رۆشنبیری و هونەریی ئەحمەدی خانی لە ورمێ دەڵێ ئەوان تاكە دەزگەی مەدەنی كوردین لە شاری ورمێ لە رۆژهەڵاتی كوردستان، بەڵام بەهۆی نەبوونی مێدیایەكی بەهێزی كوردی لە ناوچەكە لە دەرەوەی رۆژهەڵاتی كوردستان نەناسراون. ئەو ئەنستتیۆتە، نزیكەی 10 ساڵە دامەزراوە. وەجدی حاتەمی، سەبارەت بە ئامانجە سەرەكییەكانیان دەڵێ "كاری ئەنستتیۆتی ئەحمەدی خانی لە ورمێ ئەنجامدانی چالاكی كولتوری، هونەری و لێكۆڵینەوەی كۆمەڵایەتی و سیاسییە لەنێو كۆمەڵگەی كوردیدا". سەبارەت بە چۆنیەتی بەڕێوەبردنی ئەنستتیۆتەكەیان وەجدی حاتەمی دەڵێ ئەنستتیۆتەكەیان خاوەن سەرچاوەی دارایی سەربەخۆ نییە و پارە لە حكومەتیش وەرناگرێت و تەنیا پشت بە كۆمەكی ئەندامانی دەبەستێ، هەروەها دەڵێ ئەندامانیان خۆبەخشانە كار دەكەن "هەموویان بە هەستێكی كوردانە كار دەكەن".

"دەمانەوێ بەرەیەك دروستبكەین"

وەجدی دەڵێ ئەنستتیۆتەكەیان تاكە دەزگەی مەدەنییە لە شاری ورمێ، سەبارەت بە نەبوونی رێكخراو و دەزگەی دیكەی كوردی لەو پارێزگایەی رۆژهەڵاتی كوردستان، دەڵێ "بەداخەوە كاری رۆشنبیری لەو وڵاتانەی كە دەسەڵاتیان تێیدا قۆرخكراوە، زۆر قورس و دژوارە"، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا خەڵك بە پەرۆشە بۆ ئەو جۆرە دەزگایانە، بەڵگەشی بۆ ئەمە "بەشداری زۆری خەڵكە لە چالاكییەكانماندا". ئەنستتیۆتی رۆشنبیری و هونەریی ئەحمەدی خانی لە ورمێ ساڵی رابردوو هەموو دەزگاكانی كۆمەڵگەی مەدەنی لە رۆژهەڵاتی كوردستان كۆكردەوە. سەبارەت بە ئامانجی ئەو كۆبوونەوەیە وەجدی حاتەمی گوتی "ویستمان بەرەیەك لە هەموو دەزگا كوردییەكان دروستبكەین، ئەمە كارێكی قورسە ، بەڵام گرنگە، بەتێپەڕبوونی كات ئەو كارە دەكەین، بەڵام دەبێ هەلومەرجمان بۆ بڕەخسێ".

گۆڤارەكەیان داخرا

ئەو ئەنستتیۆتە پێشتر چەند بڵاوكراوەیەكی هەبوو، لەوانەش گۆڤاری (خانی)، گۆڤاری (چاند)، گۆڤاری (خاتوون) كە تایبەت بوو بە ژنان، هەروەها گۆڤاری (ئەندێشەی مرگەڤەر). گۆڤاری چاند بە تیپی لاتینی و بە كرمانجی بڵاودەكرایەوە، حاتەمی دەڵێ "بەداخەوە (چاند) قەدەخەكرا و شانسی ئەوەی پێنەدرا ببێتە گۆڤاری هەموو پارێزگاكە". یەكێك لە چالاكییەكانی ئەو ئەنستتیۆتە كردنەوەی كۆرسی زمانی كوردییە "كۆرسی زمانی كوردی بە ئازادی دەكەینەوەو خەڵكیش بەشداری تێدا دەكەن. زمانی كوردی ناسنامەی ئێمەیە و بایەخپێدانی كاری سەرەكی ئێمەیە". ئەوەش بۆ كوردانی رۆژهەڵاتی كوردستان گرنگە، كە سەرەڕای بوونی 10 ملیۆن كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران بەگشتی تاوەكو ئێستا مافی خوێندن بە كوردی نادرێتە كورد.
سەبارەت بە رەوشی رۆشنبیری و كولتوری كوردیش لە پارێزگای ورمێ كە جگە لە جوگرافیاكەی زۆربەی خەڵكەكەیشی كوردە، حاتەمی دەڵێ "ئێمە ناتوانین بڵێین رەوشی كولتووری باشە یان خراپ، بەڵام دەتوانم بڵێم هەستی نەتەوەیی شتێكی بەرچاوە، خوێندەواری لەنێو كوردی ورمێدا زۆربووە و ئێستا بڕوانامەی گرنگی زانستی وەردەگرن، هەروەها ئاستی رۆشنبیریش بەرەو باشی دەڕوات".

"كورد لە ورمێ دەسەڵاتی نییە"

دانیشتووانی پارێزگای ورمێ لە دوو نەتەوە پێكدێن (كورد و ئازەری) بە قسەی حاتەمی 50%ی دانیشتووانی سنووری پارێزگای ورمێ كوردن، بەڵام دەسەڵاتی رامیاری و ئیداری ناوچەكە بە دەست ئازەرییەكانەوەیە و كورد لێی بێبەشە. حاتەمی دەڵێ "لە بواری سیاسیدا كورد لە گۆشەیەكی داخراوی سیاسیدا ماوەتەوە".
لە كەناڵی تەلەڤزیۆنی ورمێ، كە سەر بە دەزگای سەداو سیمای كۆماری ئیسلامی ئێرانە، تەنیا بەرنامەیەكی یەك كاژێری بە زمانی كوردی هەیە، بەڵام حاتەمی دەڵێ "بەرنامەكە كەموكوڕی زۆرە و بە دڵی خەڵكەكە نییە". سەرەڕای ئەوەی حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان داوایانكرد كە بایكۆتی هەڵبژاردنی خولی نۆیەمی پەرلەمانی ئێران بكەن، بەڵام كوردی ورمێ ئەمجارە بە رێژەیەكی زیاتر بەشدارییان كرد. سەبارەت بە هۆكارەكە، وەجدی حاتەمی دەڵێ "جاری پێشوو كورد هیچ نوێنەرێكی نەبوو لە پەرلەمان، بۆیە ئەمجارەیان بەهێزێكی گەورەوە بەشداربوون بۆ ئەوەی كورد بگەنە پەرلەمان . بەشداری ئەمجارەی كورد كاردانەوەی جاری پێشوو بوو. زۆر كورد بەشداربوون و ئەمە ركابەرییەكی ناوچەیی بوو نەك گشتی".

سەرۆکایەتی کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK، کاردانەوەی لەبەرامبەر بە دەستگیرکردنی سەرۆکایەتییەکانی شارەداری شاری وان و درێژەدان بە گۆشەگیری توندی سەر رێبەری گەلی کورد عەبدولڵا ئۆجالان نیشاندا و دەستنیشانی کرد:" تەڤگەری PKK و تێکۆشانی ئازادی کوردستان بێدەنگ نابێت لەو شەڕەی دەوڵەتی AKP لەبەرامبەر بە گەلی کورد دەستی پێ کردووە." سەرۆکایەتی کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK سەبارەت بە گۆڕانکارییەکانی ئەم چەند رۆژەی دوایی لێدوانێکی نوسراوی بڵاو کردەوە و سەرنجی بۆ سەر گۆشەگیری سەر رێبەری PKK عەبدولڵا ئۆجالان راکێشا کە ماوەی نزیکەی (١١) مانگە بەردەوام دەکات دەستنیشانی کرد کە بەو فاشیزم و سیاسەتی زوڵمەی لەدژی گەلی کورد پەیڕەو دەکرێت، دەیسەلمێنێت کە شەڕ بە ھەموو لایەنەکانییەوە قوڵ و بەرفراونتر کراوەتەوە.

نزیکەی (١١) مانگە گۆشەگیرییەکی توند لەسەر ئۆجالان پەیڕەو دەکرێت

KCK لە لێدوانەکەیدا دەڵێت:"دەوڵەتی تورکی داگیرکەر، بێ رەچاوکردنی ھیچ حقوقێک دەستی بە ھێرشێکی سەرتاسەری دژی گەلی کورد کردووە و تادێت ئەو ھێرشانە بەرفراوانتر دەکاتەوە. بە عالەمی ئاشکرا یاسا نێو نەتەوەییەکان پێشێل دەکات و ماوەی نزیکەی (١١) مانگە، بەشێوەیەکی تا دواڕادە نائەخلاقییانە ئەشکەنجەی گۆشەگیری توندکراو لەسەر رێبەر ئاپۆ پەیڕەو دەکات و گەلەکەمان و رای گشتی جیھانی لە رەوشی تەندروستی و ژیانی رێبەر ئاپۆ بێ ئاگا دەکات. لەگەڵ ئەمەشدا ئۆپەراسیۆنی پاکتاوکاری بەرفراوان لەدژی ھێزی گەریلاکان ئەنجامدەدات و کوردستانی بەتەواوی کردۆتە گۆڕەپانی جەنگ. حکومەتی AKP نەک تەنیا لە دژی AKP، بەڵکو لەدژی سەرجەم نیشتمانپەروەرانی کورد و پێکھاتە سیاسییەکانی پەرە بە شەڕێکی گەورە و بەرفراوان بدات و دەیەوێت بەو شێوەیە ئەنجام وەربگرێت."

KCK لە لێدوانەکەیدا دەستنیشانی دەکات کە حکومەتی AKP بە بیانووی بێ بنەما و سەرەڕۆیانەوە ھێرشی سەر دەزگا و دیمورکاتی سیاسەتمەدارانی گەلی کورد دەکات و لێرەشەوە بە دەستگیرکردنی سیاسەتمەدار و ھەڵبژێرێدراوان و نوێنەرانی گەلی کورد چوارچێوەیەکی بۆ قڕکردنی سیاسی کورد داناوە و دەیەوێ ئیرادەی گەلی کورد تێکبشکێنێت. KCK وتی:"ئاشکرایە کە ئەو سیاسەت و پەیڕەوکارییەی حکومەتی AKP لە کوردستاندا جێبەجێی دەکات، پەیڕەوکارییەکە کە پێویستییەکی حقوقی دەوڵەتی داگیرکەرە و ئامانجی سەرکوتکردنی کۆمەڵگای کورد و تەسلیمگرتنی گەلی کوردە."

سیاسەتی سەر ئیمراڵی، شەڕی دژی گەلی کوردە

KCK لە بەردەوامی لێدوانەکەیدا دەستنیشانی کرد کە حکومەتی AKP بەو سیاسەتەی لەسەر ئیمراڵی پەیڕەوی دەکات، شەڕێکە لەدژی گەلی کوردستان دەستی پێکردووە، لە ھەمانکاتدا ھێرش و ئۆپەراسیۆنە سیاسی و رەشبگیرییەکانیشی نیشانەی بەرفراوانتر و بەربڵاوتربوونەوەی ئەو شەڕەیە و وتی:" دەوڵەتی تورک لە دژی ھێزەکانی گەریلاکان ھەموو جۆرە دەرفەت، وزە و توانستێکی خستۆتە گەڕەوە و شەڕی بە بەرفراوانترکردنەوەی شەڕی سەرتاسەری دژی گەلی کورد، دەیەوێت ئایندەی ئازادی گەلی کورد رەش بکاتەوە، کۆمەڵگای کورد تەسلیم بگرێت و لە نەتەوەبوونی بکات." KCK رایشی گەیاند کە حکومەتی AKP بە رێگەی سوپای تایبەت، پۆلیسی تایبەت و دادگای تایبەت، سیاسەتی فاشیزم و زوڵمی دژی گەلی کورد لەگەڵ شەڕەی سەرتاسەری یەکانگیر و بەربڵاوتری بکاتەوە.

ھۆکاری دەستگیرکردنی سەرۆکایەتییەکانی شارەدارانی باکوری کوردستان

KCK لەبارەی ھێرش و ئۆپەراسیۆنە سیاسییەکانی حکومەتی AKP چەند خاڵێکی روونکردەوە، لە لێدوانەکەدا دەستنیشانی کردووە کە دوێنێ لە چوارچێوی ئۆپەراسیۆنە سیاسییەکانی قڕکردنی کورد دا سەرەتا سەرۆکی شارەداری شاری وان، بەکر قایا، سەرۆک شارەداری چەندین شوێنی تریان لەناودا (١٩) سیاسەتمەداری کوردیان دەستبەسەرکردووە و چەندێکی تریان خستۆتە بەر لێپرسینەوەوە. KCK ئاشکرایکرد کە بە ئۆپەراسیۆنی لەژێر ناوی KCK دا، حکومەتی AKP لە ھەرێمەکانی ئەناتۆلیا ھێرشی کردۆتە سەر چەندین رەنجدەرانی بواری تەندروستی و پزیشکانی کورد، ئەمەش چوارچێوەی قڕکردنی سیاسی دژی گەلی کورد نیشاندەدات.

KCK رایگەیاند:" حکومەتی AKP ئەمجارەیان بە دەرکردنی یاسای تایبەت بە (حەسانە) ئابڵۆقەی پەرلەمانتارانی کوردی داوە، لەلایەکی تریشەوە سەرۆکی شارەدارییەکان دەستگیر دەکات. شتێکی سەرنج راکێشە AKP بەتایبەتیش ھێرش دەکاتە سەر شارەکانی سێرت و وان کە لە ھەڵبژاردنەکانی ساڵی ٢٠٠٩ دا لەو شارانەدا شکستی خواردبوو. ئەمەش بە ئاشکرا دەستنیشانی دەکات کە دەیەوێت تۆڵەی خۆی بکاتەوە و ئامادەکاری بۆ ھەڵبژاردنی ھەرێمی بکات."

لەبەردەوامی لێدوانەکەیدا سەرۆکایەتی کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK، سەبووری بۆ کەسوکاری (ئوزگیور تاشار) خواست کە لە گەڤەر و فارقین لەکاتی مەراسیمی بەخاکسپاردنی دوو گەریلای ئەندامی (تابوری نەمرانی شەھید زیلان) کە چالاکییە فیداییانەکەی قەیسەرییان ئەنجامدابوو، لە ئەنجامی ھێرشی پۆلیسی تورک بۆسەر گەلەکەمان ئۆزگیوری تەمەن (١٥)ساڵە لە مەراسیمەکەی گەڤەر دا ژیانی لە دەستدا بوو، ھەروەھا ھیوای زووتر چاکبوونەوەی بۆ ئەو بریندارانەش خواست کە لە ھەمان ئەو ھێرشە تیرۆرئاسایانەی پۆلیسدا برینداربوبوون. KCK لەو بارەیەوە وتیشی:" دەوڵەتی تورک سەلماندوێتی کە نەک تەنیا لەبەرامبەر پێکھاتە رێکخستنییەکان، بەڵکو لەبەرامبەر بە ھەموو گەلی کورد چۆن شەڕێک دەکات.

PKK لەبەرامبەر بەو ھێرشانەدا بێ دەنگ نابێت

KCK رایگەیاند:"سەرەڕای ئەم شەڕە یەکلایەنە زاڵمانەی بەرامبەر بە رێبەری گەلی کورد، سیاسەتی کورد و لەبەرامبەر بە گەلی کورد پەیڕەو دەکرێت، داواکردنی بێ دەنگ بوون لە PKK و بە ھیچ شێوەیەک دەنگ دەرنەخستنی PKK، بەواتای داواکردنی ملکەچکردنە لەبەرامبەر بەو زوڵمانەی کە فاشیزمی AKP دڵخوازێتی، رەش و تار کردنی ئایندەی گەلی کوردە و داواکردنی لەنێوبردنی گەلی کوردە. ئەمڕۆ لەبەرامبەر بەم شەڕەی لەدژی گەلی کورد، لەدژی بزووتنەوەی ئازادی و رێبەری گەلی کورد، نیشتمانپەروەرە بە شەرەف و بە کەرامەتەکان تاکە ئەرکێکیان لەسەر شانە؛ ئەویش بەرخۆدان و ملکەچ نەکردنە بۆ ئەو زوڵمە فاشیتیانەیە. لەم رووەوە دەست نادات بزووتنەوەی PKK و تێکۆشانی ئازادی کوردستان بێدەنگ بن، لە بەرامبەر بەو شەڕەی دەوڵەتی AKP لەبەرامبەر بە گەلی کورد دەستی پێکردووە.

ئەوەی لە دۆخی ھێرشبەریدایە؛ دەوڵەتی تورکە

KCK دەستنیشانی کرد کە ئەوەی PKK دەیکات توندوتیژی نییە و بەرگری کردنە لە مافی رەوای گەلی کورد و وتی:"ئاشکرایە لەو نێوەدا توندوتیژییەک نییە کە PKK پەیڕەوی کردبێت، گەلی کورد مافی رەوای بەرگریکردنی ھەیە و PKKش ئەم مافە رەوایەی بەرگری لە خۆکردنی گەلی کورد، تا دواسات پەیڕەو دەکات. ئەوەی لە دۆخی ھێرشکاریدایە، PKK نییە، دەوڵەتی AKP یە. ئەو شەڕەی بزووتنەوەکەمان بەڕێوەی دەبات، لە گەوھەردا شەڕێکی بەرگرییە."

KCK ئاشکرای کرد:" پێویستە ھیچ کەسێک گومانی لەوە نەبێت کە؛ بزووتنەوەی PKK و تێکۆشانی ئازادیخوازی کوردستان، بەھیچ شێوەیەک مل بۆ ھێرشەکانی داگیرکەران کەچ ناکەن، تا دواسات مافی بەرگریکردن بەکاردێنێت و سەرکەوتنی تێدا بەدەستدێنێت. تەنیا بەم شێوەیە دەتوانرێت ھەبوونی نەتەوەیی مسۆگەر بکرێت، ئایندەی ئازادی بونیاد بنرێت و ھەمیشە گەلێکی بەئیرادە و سەرفراز بین. لێرەشەوە ملکەچ نەکردن لەبەرامبەر بە زوڵم و ستەم، بە بناخە وەرگرتنی بەرخۆدانی لە پاراستنی راستییەکان و سەرکەوتن بەو شێوەیە بەدەست دێت. سەرجەم رۆڵە قارەمانەکانی گەلی کورد بە بڕیارەوە لەسەر ئەم رێیە دەبێت و دەزانێت بەھاو نرخەکانی خۆی و گەلەکەی بپارێزێت."

رەشبگیرییەکان لە (وان) کارێکی دوژمنانەیە

لە لێدوانەکەی KCK دا ئاماژە بەوە کراوە کە گەلی نیشتمانپەروەری شاری وان بەشێوەیەکی دژوار فەلاکەتی بومەلەرزەیان بەسەردا ھات و حکومەتی AKP لەو کاتەشدا بەشێوەیەکی زۆر سوک و ساکار و دووڕووییانە لەناوەڕاستی زستاندا پشتی لە گەلی وان کرد، KCK رایگەیاند کە ئەو ئۆپەراسیۆنەی لە شاری وان ئەنجامدرا دووەمین بومەلەرزەبوو کە AKP بەسەر ھاوڵاتیانی نیشتمانپەروەری شاری (وان)یدا ھێنا و وتیشی:" دەستگیرکردنی ٦ سەرۆک شارەدار و ھاوڕێیانیان لەکاتێکدا کە لە ھەوڵی ساڕێژکردنی برینی بومەلەرزەکاندابوون، کارێکی دوژمنانەیە کە بە ئامانجی رێگرتن لە ساڕێژکردنی برینەکان و قوڵکردنەوەی برینەکانی گەلەکەمانە. ئەو کاردانەوەیەی گەلی وان لەبەرامبەر بەوەدا نیشانیدا، زۆر مافدار و واتادارە." KCK لە بەردەوامی ئاماژەکەیدا بانگەوازی لە سەرجەم نیشتمانپەروەرانی شاری وان بەتایبەتی کوردستان بەگشتی کرد کە بێدەنگ نەبن لەبەرامبەر بەو بێڕێزی و زوڵمەی حکومەتی AKP لەبەرامبەر بە شاری (وان) ئەنجامی داوە.

ئەم شەڕە نەک بە تەنیا لەدژی کورد، بەڵکو لەدژی گەلانی تورکیاشە

لەکۆتایی لێدوانەکەیدا سەرۆکایەتی کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK وتی:" ئەم شەڕەی کە بەشێوەیەکی بێ ئەخلاقی و بێ یاسایی بەڕێوە دەبرێت، نەک بەتەنیا گەلی کورد، لە ھەمانکاتدا شەڕێکە لەدژی گەلانی تورکیاش. ھەموو کەسێک کە لەم جوگرافییایەدا دەژی باجی ئەو شەڕە سەختە دەداتەوە. حکومەتی AKP لەلایەکەوە رۆژەڤی ساختە و دەستکرد دروست دەکات و بە شێوەیەکی بێ ئەخلاقی و نا یاسایی درێژە بە شەڕی نکۆڵی و قڕکردنی گەلی کورد دەکات، لەلایەکی تریشەوە ئاشکرایە وتەکەی تا دوێنێی ئەردۆغان کە دەیوت (کێشەی کورد چارەسەر بووە) بەواتا بە لوتکە گەیاندنی شەڕ دێت. ئێمە بانگەوازی سەرجەم دۆستانی تورکیا، خاوەن ویژدانان و ھەموو کەسێکی رێزگر لە راستییەکان دەکەین، ئەم سیاسەتە دووڕووییانەی دەسەڵاتی AKP ببینن، دەنگی خۆیان بۆ ئاشتییەکی شەرەفمەندانە و چارەسەرییەکی پشتبەستوو بە حەقانییەت بەرز بکەنەوە و ھەڵوێستی پێویست وەربگرن."

KCK وتیشی:" پێویستە سەرجەم کوردستانیانی نیشتمانپەروەر، دۆستانی گەلی کورد و سەرجەم لایەنە بەرپرسەکان لەبەرامبەر بەم زوڵمە وەحشیگەراییانەی AKP بێدەنگ نەبێت، ھەموو لایەک پێکەوە بەرخۆدانی بەرز بکەنەوە و خاوەن لە بەھا مرۆییەکانیان دەرکەون."