به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
پێویستە :
ساڵیادی شەهیدكرانی سەردار سمكۆ شكاك بكەین بە "رۆژی متمانەی نەتەوەیی بۆ دژایەتیكردنی داگیركار" لە رۆژهەڵاتی كوردستان.
خەڵكی رزگاریخوازی كوردستان
لاوانی ناسیۆنالیست
كۆڕو كۆمەڵە سیاسی و نەتەوەییەكانی كوردی هەرچوارپارچەی كوردستان
ئەمڕۆ 21ی جونی 2012 ، ساڵیادی شەهیدبوونی، باوكی ناسیۆنالیزمی رۆژهەڵاتی كوردستان سەردار "سمكۆ شكاك"ە.
82 ساڵ لەمەوبەر سەردار سمكۆ، بە هۆی بۆسەی هێزەكانی رەزاشای پەهلەوی كە "سمكۆ"یان بە مەبەستی دانوستان لەسەر پرسی كورد بانگهێشت كردبوو، شەهید كرا.
سەردار سمكۆ شكاك، ساڵی 1875 له‌دایک بووه و پاش مردنی باوکی و تیرۆرکرانی جه‌عفه‌ر ئاغای برای، سه‌رکردایه‌تی هۆزه‌که‌ی خۆی گرتۆته‌ده‌ست و له‌دوای جه‌نگی یه‌که‌می جیهانییه‌وه هاتۆته مەیدانی خه‌بات و کوردایه‌تی‌یه‌وه.
له ساڵانی جه‌نگی یه‌که‌می جیهانیدا سمکۆ له هیچ چالاکییه‌کی سیاسیدا به‌شداری نه‌کرد، به‌ڵام هێزه‌کانی روسیه گرتیان و دووریان خسته‌وه بۆ "تفلیس" و دواتر ئازادیان کرد به‌و مه‌رجه‌ی له‌شاری "خۆی" دابنیشێ و هیچ هه‌ڵوێستێک دژی ڕووسه‌کان نه‌نوێنێت.
که جه‌نگی یه‌که‌م کۆتایی هات، "سمكۆ" وه‌ک سه‌رکرده‌یه‌کی سیاسی ناوی ده‌رکرد و له‌پێناو دامه‌زراندنی دەوڵەتێکی کوردیدا ساڵی 1919 شۆڕشی به‌رپاکرد و گه‌لێ ناوچه‌ی گرنگی خسته‌ژێر کۆنتڕۆڵی خۆیه‌وه.
پێوەندییەكی پتەوی لەگەڵ هێزەكانی پارچەكانی دیكەی كوردستان دروستكرد و لەگەڵ شێخ مەحمودی حەفید كە ئەویش لە باشووری كوردستان خەریكی شۆڕش بوو و دەیویست ئەو پارچەیەی كوردستان رزگار بكات، پێوەندییەكی توندوتۆڵی بەست. لەگەڵ شۆڕشگێڕ و سەركردەكانی باكووریش پێوەندی گرت.
لەماوەی ١١ ساڵ شۆڕشی خۆیدا ئەم سەرکردە مەزنە تەنگی بە رەزاشای پەهلەوی هەڵچنی.
توانی رەزاشا بکێشێتە ئەو ئاستەی کە بێتە خزمەتی و داوای ئاگربەست و دانوستان لە سمکۆ بکات.
سمکۆ بەمەشەوە رانەوەستاو بە مەبەستی بەرزکردنەوەی ئاستی خوێندەواری و رۆشنبیریی کۆمەڵگای کوردستان، دەستی یارمەتی بۆ وڵاتانی دەرەوە و بە تایبەتی فەرانسەوییەکان درێژ کرد و چەندین مامۆستای بیانی هێنایە کوردستان و بۆ زیاترکردنی چالاکییە کلتووری و نەتەوەییەکانی دەستی بەسەر ورمێدا گرت و چاپخانەی ورمێی بۆ چاپی رۆژنەمەی"رۆژی کورد و شەوی عەجەم" بە هاوکاریی بلیمەتی کورد مامۆستا "تورجانیزادە"خستە خزمەتی نووسەران و رۆشنبیرانی کوردەوە.
ساڵی 1921 له‌ئه‌نجامی له‌شکرکێشییه‌کی گه‌وره‌ی هێزه‌کانی حکومه‌تی ئێران، سمکۆ ناچار بوو پاشه‌کشێ بکات و چووه تورکیا.
ساڵی 1924 به‌بڕیارێکی لێبوردن گه‌ڕایه‌وه ئێران و ساڵی 1926 جارێکیتر شۆڕشی به‌رپاکرده‌وه.
به‌ڵام ئه‌مجاره سەرکەوتوو نەبوو و ماوه‌یه‌ک له‌تورکیادا به‌ده‌ست به‌سه‌ری مایه‌وه. پاش ئازاد کردنی گه‌ڕایه‌وه ئێران و له رۆژی 21ی ژوئه‌نی ساڵی 1930 به‌پیلانێکی کاربه‌ده‌ستانی ئه‌وسای ئێران له‌شاری شنۆ تێرۆر کرا و به‌مه‌ش شۆڕشه‌که‌ی ناسیۆنالیستییەکەی سمکۆ کۆتایی هات که یانزه ساڵ درێژه‌ی کێشا.
دیارە نەریتی داگیرکەرانی کوردستان بەرانبەر کورد وابوە کە ڕەحم بە کەس نەکەن.
پێش سمکۆ، جەعفەرئاغایان تیرۆر کرد و دواتر هەمزە ئاغای مەنگوڕ و چەند دەیە دوای سـمکۆ پێشەوا و هاوڕێیانیان لە سێدارەدا و چەند دەیەی دوای پێشەواش دوکتور قاسملو و کاک فواد و کاک سەعیدی یەزدانپەنا و دوکتورشەرەفکەندییان تیرۆر کرد.
ئامانج لە یادكردنەوەی ئەم كارەساتە ئەوە بوو كە جارێكیتر و لە هەزارەی تازەدا، نەوەی تازەی خەباتی كوردستان ئاگادار بكەینەوە كە شۆڕشەكەی سەرداری كورد "سمكۆ شكاك" هێشتا بە ئامانج نەگەیشتووە.
هێشتا دوژمنانی كورد دانیان بە سەروەرییەكانی ئێمەی كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستاندا نەناوە و بەشێك لە ئۆپۆزیسیۆنی ئەم دەسەڵاتە تۆتالیتەر و داگیركارەی كۆماری ئیسلامی، بە هەمان گوتاری دژە كوردیی سەردەمی سەرداری كورد سمكۆ شكاك - ەوە درێژە بە ژیانی سیاسیی خۆیان دەدن.
هەموو رۆژێك چەند لاوی كورد دەكەونە ناو بۆسەی هێزەكانی رژیم و بەند دەكرێن و جار بە جاریش بۆ چاوترسێنكردنی گەلەكەمان لە بەرچاوی كۆمەڵگادا لەسێدارەیان دەدەن.
هەر وەك چۆن رووسەكان ئەو كاتەش دەستی دوژمنانی كوردیان دەگوشی و نەیاندەهێشت سەردار سمكۆ لەدژیان راپەڕێ و یارمەتیی دوژمنەكانی كوردیان دەدا، ئێستاش رووسەكان هۆكاری نەڕووخانی دوژمنانی كورد واتە دەسەڵاتدارانی "ئێران و سووریا" ن.
ئیتر پێویستە ئەو كەموكورتییانەی لە گوتاری سیاسی و نەتەوەیی خۆماندا و لەپاش شەهیدكرانی سەرداری كورد سمكۆ شكاك بوومانە، بە هەموو هێز و توانای خۆمانەوە پڕی بكەینەوە و ئەمەش تەنیا بە جیاكردنەوەی ماڵ و شوناسی خۆمان لە دوژمن دەكرێت. واتە بە یەكێتیی ریزەكانمان دەتوانین شۆڕشی كوردستان پێش بخەین و ئاواتی سەركردە و شەهید و گەلی ئازاردیتووی كورد وەدی بێنین. هەر بۆیەش "یەکێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان" لە بریارێکی ژیرانەدا رۆژنەمەی "رۆژی کورد" ی ژیاندەوە و بەمەش یادی سەردارێکی مەزنی کوردی بۆ نەوەی نوێ بەرز نرخاند.
پێویستە :
ساڵیادی شەهیدكرانی سەردار سمكۆ شكاك بكەین بە "رۆژی متمانەی نەتەوەیی بۆ دژایەتیكردنی داگیركار" لە رۆژهەڵاتی كوردستان.
بەرز و بەڕێز بێت یادی سەردار و خەباتكاری بەجەرگ: سمكۆی شكاك و شۆڕشە مەزنەكەی.
بژی كورد
پایەدار بێت كوردستان
ناوەندی راگەیاندنی
یەكێتی شۆڕشگێڕانی كوردستان - RUK
21/6/2012
ساکار عەبدوڵڵازادە
رووداو- هەولێر
سەرۆكی لێژنەی داكۆكی لە ماف و ئازادی ڕۆژنامەنوسانی كوردستان حکومەتی هەرێمی کوردستان لە دیارنەمانی سەرنووسەری گۆڤاری (ئیسرائیل – کورد) بەرپرسیار دەزانێت. ئەنوەر حوسێن، سەرۆكی لێژنەی داكۆكی لە ماف و ئازادی ڕۆژنامەنوسانی كوردستان لەو بارەوە به (رووداو)ی راگەیاند "تا ئێستاش روون نییە کە مەولو ئافەند کەی، لە کوێ و چۆن بێ سەرشوێن بووە و ئایا گەیشتووەتە سلێمانی یان هەولێر ماوە یا خود لەکاتی چوون بۆ سلێمانی لە رێگای کەرکووک بێ سەروشوێن بووە".
ئەنوەر حوسێن وێڕای رەتکردنەوەی ئەو دەنگۆیانەی کە گوایە ئێران لەپشت دیارنەمانی مەولود ئافەندە، رایگەیاند "پێویستە بنەماڵەی ئافەند یان دەزگای ئیسرائیل- کورد و دۆستان و هاوکارانی بە فەرمی دیارنەمان و چۆنێتی دیارنەمانی به پۆلیس و ئاسایش یان سەندیکای رۆژنامەنووسان و لێژنەی بەرگری لە رۆژنامەنووسان رابگەیەنن تا بەدواداچوونی بۆ بکرێت". سەرۆكی لێژنەی داكۆكی لە ماف و ئازادی ڕۆژنامەنوسانی كوردستان گوتیشی "پاڕاستنی ژیان و ئاسایشی مەولود ئافەند و سەرجەم رۆژنامەنووسان لە ئەستۆی حکومەتی هەرێمی کوردستانە و دەزگا ئەمنییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە زاخۆوە تا خانەقین بەرپرسن لە دیارنەمانی مەولود ئافەند و پێویستە هەوڵی جیدی بۆ بدەن چ وەک هاوڵاتییەک چ وەک سەرنووسەری گۆڤارێک و چ بۆ رەتکردنەوەی ئەو تۆمەت و دەنگۆیانەی لەبارەی دیارنەمانی بڵاو دەکرێتەوە".
ئەنوەر حوسێن سەبارەت به هەوڵەکانی سەندیکای رۆژنامەنووسان و لێژنەی بەرگری لە ماف و ئازادی رۆژنامەنووسان بۆ بەدەست هێنانی زانیاری لەسەر مەولود ئافەند رایگەیاند "ئێمە لەگەڵ بیستنی هەواڵەکە، پەیوەندیمان به لایەنه پەیوەنددارەکان کردووە و پێیان راگەیاندووین مەولود ئافەند نە لە لای ئەوانەوە دەستگیرکراوە و نە هیچ زانیارییەکیشیان لەسەری هەیه بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هەوڵەکانمان بەردەوامه". ناوبراو گوتیشی "ئێمە بەرپرسین لەکاری رۆژنامەنووسی و ئازادی رۆژنامەوانی. کاتێک بزانین مەولود ئافەند لە شوێنێک گیراوە، یان رفێندراوە و هۆکارەکەشی کاری رۆژنامەوانی بووبێت بەدڵنیاییەوە دەیپارێزین و بەجیدی داکۆکی لێدەکەین بەڵام ئەگەر بێتو بەهۆی هۆکارێکی بەدەر لە کاری رۆژنامەوانیەوە بووبێت ناتوانین هیچی بۆ بکەین".
هەفتەی رابردوو، مەولود ئافەند، سەرنووسەری گۆڤاری ئیسرائیل- کورد بە مەبەستی سەردان و کارێکی تایبەت هەولێر بەرەو سلێمانی بەجێ دێڵێت بەڵام دوای چەند کاژێرێک لە گەیشتنی بۆ سلێمانی، مۆبایلەکەی دادەخرێت و تا ئێستاش هیچ هەواڵ و زانیارییەکی لەبارەوە نییە. چەند رۆژ دوای بێ سەروشوێن بوونی مەولود ئافەند، وەزیری ئیتلاعاتی ئێران رایگەیاند "چەند سیخۆرێکی ئیسرائیلیان کە لە یەکێک لە هەرێمەکانی هاوسنووری ئێران بوون دەستگیر کردووە" و هەر ئەو قسەیەش ئەو نیگەرانییەی دروست کرد کە مەولود ئافەند لەلایەن هێزەکانی ئێرانەوە رفێندرابێت.
پۆلیس و ئاسایشی سلێمانی ئامادە نین هیچ زانیارییەک سەبارەت به چۆنێتی دیارنەمانی مەولود ئافەند بڵاو بکەنەوە، لە کاتێکدا کە دەزگای ئیسرائیل- کورد داوای لە لایەنە پەیوەنددارەکان کردووە لەرێگای ئاخرین پەیوەندییەکانی مۆبایلەکەیەوە، زانیاری پێویست لەسەر ناوبراو بەدەست بێنن و رای گشتی لەسەر چۆنێتی دیارنەمانی مەولود ئافەند ئاگادار بکەنەوە.
سوپای سوریا ئازاد داوا له کوردانی رۆژئاوای کوردستان دەکات بە مەبەستی سەرکەوتنی شۆڕشی سوریا بەشداری لە شەڕ دژی رژێمی ئەسەد بکەن. عه‌قید ڕوکن قاسم سه‌عده‌دین، گوته‌بێژی سوپای سوریای ئازاد له به‌یانـنامه‌یه‌کدا رایگەیاند "داوا لە برا کوردەکانمان دەکەین چ ئەوانەی لە ریزی سوپای سوریادان و چ ئەوانەی هاوڵاتی سڤیلن با پەیوەست به ریزەکانی سوپای سوریای ئازاد ببن تا بەیەکەوە بەرگری لە نیشتمان بکەین و دانیشتوانی مەدەنی سوریا بپارێزین".
قاسم سەعدەدین راشیگەیاند "پێویستە بەیەکەوە کار بکەین بۆ گۆڕینی سوپای سوریای ئازاد بۆ سوپایەکی نیشتمانی و بەیەکەوە پارێزگاری لە خواستەکانی شۆڕشی سوریا بکەین و ببینە کۆڵەکەی بنیادنانی دەوڵەتێکی دیموکراتی سەردەمیانە". گوته‌بێژی سوپای سوریای ئازاد پرسی رۆژئاوای کوردستانی هێنایە بەر باس و رایگەیاند "فه‌رماندهیی گشـتی سوپای سوریای ئازاد هەوڵ بۆ نەهێشتنی هەموو ئەو زوڵمک و ستەمانه دەدات کە کورد لە لایەن دەسەڵاتی ئەسەدەوە دووچاری بووەتەوە".
ئەو داوایەی سوپای سوریای ئازاد لە کاتێکدایە کە حیزبە سیاسیەکانی رۆژئاوای کوردستان نەک تا ئێستا بەشدارییان لە هیچ خەباتێکی چەکداری نەکردووە، بەڵکو بەهۆی دان نەنان به مافەکانیان لە لایەن ئۆپۆزیسیۆنەوە، بەشدارییان لە ئەنجوومەنی نیشتمانی سوریاش نەکردووە.
رووداو- هه‌ولێر
كۆماری ئیسلامی ئێران، قوتابخانه‌ى بنه‌ڕه‌تی و سه‌نته‌رى فێركردنی زمانی فارسی له پارێزگاكانی هه‌رێمی كوردستان ده‌كاته‌وه. سه‌ید عه‌زیم حوسێنی، كونسوڵی گشتى كۆمارى ئیسلامی ئێران له هه‌ولێر رایده‌گه‌یێنێت "له‌به‌رنامه‌یاندایه به‌م نزیكانه چه‌ند قوتابخانه‌یه‌ك له‌سه‌ر ستانداردی ئێرانی و سه‌نته‌ری فێركردنی زمانی فارسی له هه‌رێمی كوردستان بكه‌نه‌وه". ئه‌و قسانه‌ی كونسوڵی گشتى كۆمارى ئیسلامی ئێران له‌میانه‌ی ئه‌و دیداره‌هات كه ئه‌مڕۆ ئه‌نجامیدا د. عیسمه‌ت محه‌مه‌د خالید وه‌زیری په‌روه‌رده‌ى حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان.
وه‌زیری په‌روه‌رده پێشوازی له‌و هه‌نگاوه‌ی كۆماری ئیسلامی ئێران ده‌كات و پاڵپشتی خۆشی بۆ ئه‌م پڕۆژه‌یه ده‌رده‌بڕێ.. له‌سه‌ردانێكدا بۆ وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ى حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، كونسوڵی گشتى كۆمارى ئیسلامی ئێران له هه‌ولێر، خۆشحاڵى خۆى بۆ به‌ره‌وپێشچوونی ره‌وشی په‌روه‌رده‌و خوێندن و، ئارامی و ئاوه‌دانى هه‌رێمی كوردستان دووپات كرده‌وه.
رووداو- هه‌ولێر
مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان سلاۆ ده‌نێرێ بۆ چوار ئه‌فسه‌ره شه‌هیده‌كه. مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان ئه‌مڕۆ له په‌یچی تایبه‌تی خۆی له فه‌یسبوك له ساڵرۆژی شه‌هیدكردنی چوار ئه‌فسه‌ره‌كه‌ی كورد په‌یامێكی بڵاوكردووه‌ته‌وه.
له‌سه‌ره‌تادا هاتووه "19/6 رۆژی شه‌هیدكردنی چوار ئه‌فسه‌ری قاره‌مان: عزت عه‌بدوالعه‌زیز، مسته‌فا خۆشناو، خه‌یرولڵا عه‌بدولكه‌ریم و محه‌مه‌د قودسی". سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان ده‌ڵێ "رژێمی پاشایی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی عێراق، هه‌ر له‌گه‌ڵ په‌ڕینه‌وه‌ی بارزانی و هه‌ڤاڵانی له روباری ئاراز له ساڵی ١٩٤٧، وای زانی بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازی كوردستان كۆتایی پێهات و ئه‌و چوار ئه‌فسه‌ره‌ی له سێداره‌دا".
له كۆتایی په‌یامه‌كه‌یدا مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان نووسیویه‌تی "سڵاو بۆ گیانی پاكی ئه‌و چوار ئه‌فسه‌ره شه‌هیده و هه‌موو شه‌هیدانی رێگای رزگاریخوازی كوردستان و هه‌موو جیهان".
نیگه‌رانی ئه‌نجومه‌نی رۆژنامه‌نوسانی رۆژهه‌لات سه‌باره‌ت به چاره‌نوسی نادیاری رۆژنامه‌نوس مه‌ولود ئافه‌ند
ئه‌مرۆ(18،6،2012)، (10) رۆژی ته‌واو به سه‌ر دیار نه‌مانی مه‌ولود ئافه‌ند رۆژنامه‌نوسی رۆژهه‌لاتی كوردستان كه نیشته‌جێی باشوری كوردستانه تێده‌په‌رێت، به پێی زانیارییه رۆژنامه‌وانیه‌كان، رۆژی(8،6،2012) مه‌ولود ئافه‌ند له باشوری كوردستان دیارنامێنێت.
مه‌ولود ئافه‌ند سه‌رنوسه‌ری بلاوكراوه‌ی(ئیسرائیل ـ كورد)ه كه له باشووری كوردستان بلاوده‌كرێته‌وه. به‌رپرسانی گوڤاره‌كه له‌سه‌ر دیار نه‌مانی ئه‌م رۆژنامه‌نوسه رای جیاوازیان له میدیاكان بلاوكردوته‌وه، داوود باغستانی سەرۆکی دەزگای ئیسرائیل- کورد رایگەیاند: ” مەلوود ئافەند سەرنووسەری گۆڤاری ئیسرائیل-کورد لە سلێمانی رفێندراوە و دەزگا ئەمنیەیکانی ئێران لە کوردستانی بە بەرپرس زانیوە لە ڕفاندنی مەلوود ئافەند”. ئه‌م قسه‌یه هه‌ر زوو له‌لایه‌ن به‌رپرسێكی دیكه‌ی ئه‌و ده‌زگایه ره‌تكرایه‌وه
ئه‌نجومه‌نی رۆژنامه‌نوسانی رۆژهه‌لاتی كوردستان په‌یوه‌ندیی كرد به یه‌كێك له به‌ریوه‌به‌رانی ده‌زگای ئیسرائیل ـ كورد به‌لام ناوبراو ئاماده نه‌بوو له‌و باره‌وه لیدوان بدات. ئه‌م گوڤاره (10)رۆژ دوای دیار نه‌مانی مه‌ولود ئافه‌ند‌و له ئیواره‌ی(18،6،2012) له روونكردنه‌وه‌یه‌كدا له سه‌ر سایته‌كه‌ی رایگه‌یاند:"دوای تێپەڕبوونی دە رۆژ لەدوای دیار نەمانی ئێستا هەركەسە و جۆرێك شی كردنەوەی بۆ دەكات، ئێمە داوا لە لایەنی پەیوەندار دەكەین كە بە زووترین كات هەڵوێستی خۆیان رابگەیەنن و لێكۆڵینەوەی ورد لەو بابەتەوە بكەن".
مه‌ولود ئافه‌ند ساڵی 1984 له شاری مهاباد له دایك بووه. سالانێكه له شاری هه‌ولێری كوردستانی عیراق نیشته‌جیَيه. له رۆژنامه‌كانی كوردستانی عیراق كاری رۆژنامه‌وانی كردووه‌‌و له‌م سالانه‌ی دوایی وه‌ك سه‌رنووسه‌ری گۆڤاری ئیسرائیل-كورد له كوردستانی عیراق ده‌ست به‌كار بووه.
ئه‌نجومه‌نی رۆژنامه‌نوسانی رۆژهه‌لات له چه‌ندین كاناله‌وه هه‌وڵیدا زانیاری باوه‌ر پێكراو له سه‌ر دیار نه‌مانی ئه‌م رۆژنامه‌نوسه ده‌ست بخات به‌لام هه‌وڵه‌كان بێسوود بوون. هاوكات لایه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كان له باشوری كوردستان بی ئاگایی خۆیان له‌و مه‌سه‌له ده‌خه‌نه روو.
هه‌ر چه‌ند هیچ زانیاریه‌كی ورد‌و به‌لگه‌یه‌كی سه‌لمێنه‌ر له‌سه‌ر چاره‌نووسی ئه‌م رۆژنامه‌نوسه له‌به‌رده‌ست نیه، به‌لام له ناو رۆژنامه‌نوسان گۆمانه‌كان له سه‌ر ئه‌گه‌ری راده‌ستكردنه‌وه‌ی مه‌ولود ئافه‌ند به كۆماری ئیسلامی هه‌تا دێت په‌ره ده‌سه‌نێت، ئه‌مه‌ش وایكردوه نیگه‌رانیه‌كان به‌رامبه‌ر به گیانی ئه‌م رۆژنامه‌نوسه روو له زیادبوون بكرێت‌و ئه‌مه‌ش بووه‌ته هوی نیگه‌رانی له ناو رۆژنامه‌نووسانی رۆژهه‌لاتی نیشته‌جیی باشوری كوردستان.
ئه‌نجومه‌نی رۆژنامه‌نوسانی رۆژهه‌لاتی كوردستان له گه‌ل ده‌ربرینی نیگه‌رانی خوی له دیار نه‌مانی مه‌ولود ئافه‌ند، هاوكات داوا له حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان‌و لایه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كان ده‌كات هه‌وڵی خۆیان بخه‌نه گه‌ر بۆ پاراستنی گیانی ئه‌م رۆژنامه‌نوسه‌‌و پیدانی زانیاری له سه‌ر ته‌ندروستی ناوبراو‌و دلنیاكردنه‌وه‌ی بیرورای گشتی له‌وه‌ی كه ناوبراو سه‌لامه‌ته.
ئه‌نجومه‌ن داوا له حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات خوی به به‌رپرسیار بزانێت به‌رامبه‌ر به پاراستنی رۆژنامه‌نوسانی رۆژهه‌لات له باشوری كوردستان‌و داواكاره ئازادیی چالاكی میدیاییان‌و پاراستنی سه‌لامه‌تیان دابین بكريت.
ئه‌نجومه‌نی رۆژنامه‌نوسانی رۆژهه‌لاتی كوردستان
18،6،2012
بۆیه‌كه‌مین جار سبه‌ی ته‌له‌فزیۆنیTRT6ی توركیا په‌خشی زاراوه‌ی سۆرانی ده‌ستپێده‌كات و سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانیش به‌شداری به‌رنامه‌یه‌كی تایبه‌تی ئه‌و كه‌ناڵه ده‌كات. ته‌له‌فزیۆنی TRT6 توركیا ته‌له‌فزیۆنی فه‌رمی حكومه‌تی توركیایه كه 24 كاژێر به كوردی (زاره‌وه‌ی زازاكی - كرمانجی) په‌خش ده‌كرێ، له سبه‌ی چوارشه‌ممه‌وه به‌شێوه‌یه‌كی فه‌رمی په‌خشی به‌رنامه‌كانی خۆی به زاراوه‌ی سۆرانیش ده‌ستپێده‌كات.
به‌گوێره‌ی ماڵپه‌ری (gazeteciler.com). له‌یه‌كه‌م ده‌سپێكی په‌خشه‌كه‌دا مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له هه‌ولێره‌وه و بوڵه‌نت ئارنچ، جێگری سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا له ئه‌نقه‌ره‌دا به هاوبه‌شی به‌شێوه‌یه‌كی زیندوو به‌شداری كردنه‌وه‌ی په‌خشی زاراوه‌ی سۆرانی ده‌كه‌ن.
TRT6هه‌موو رۆژێ 45 خوله‌ك په‌خشی خۆی به زاراوه‌ی سۆرانی بڵاوده‌كاته‌وه و له‌و ماوه‌یه‌دا باسی بارودۆخی هه‌رێمی كورستان و ناوچه‌كه ده‌كات.
ته‌له‌فزیۆنی TRT6 ماوه‌ی 3 ساڵه ده‌ستی به په‌خش كردووه، به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی كه‌ناڵه‌كه فه‌تحوڵا كرشان، ده‌ڵێ هه‌موو رۆژێ كاژێر 4ی ئێواره په‌خشكردن به زاراوه‌ی سۆرانی ده‌بێ، كه تێیدا باسی بارودۆخی توركیا و هه‌رێمی كوردستان و ناوچه‌كه ده‌كات. هه‌روه‌ها له‌ماوه‌ی داهاتوو بابه‌تی كه‌ش و هه‌واو و به‌رنامه‌ی وه‌رزشی بۆ زیاد ده‌كرێ.
ساکار عەبدوڵڵازادە
رووداو- کۆیە
بڕیار وایە لە داهاتوویەکی نزیکدا کۆنگرەی 15ی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران بەڕێوە بچێت و بۆ ئەو مەبەستە کۆنفڕانسەکانی پێش کۆنگرە بۆ هەڵبژاردنی نوێنەرانی کۆنگرە لە دەرەوەی وڵات بەڕێوە چووە.
پرسی یەک گرتنەوە یان لێک نزیک بوونەوەی هەردوو لایەنی دیموکرات یەکێک لەو بابەتە چارەنووسسازانەیە کە لە کۆنگرەی 15دا بڕیاری لەسەر دەدرێت و تەنانەت زۆرێک لە ئەندامانی حیزبی دیموکرات و چاودێرانی سیاسی رۆژهەڵاتی کوردستان لەسەر ئەو بڕوایەن کە پێش بەستنی کۆنگرەی 15، گۆرانکارییەکی بەرچاو لە پەیوەندییەکانی هەر دوو حیزبی دیموکرات و تەنانەت یەکگرتنەوەیان دێتە ئاراوە.
ماوەیەک لەمەوبەر مستەفا هیجری، سکرتێری گشتی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران (حدکا) رایگەیاند کە بۆ چارەسەری کێشەکانی نێوان دوو لایەنی دیموکرات، سیاسەتی دیالۆگ دەگردرێتە بەر.
هەر لەو میانەیەدا، حەسەن شەرەفی، جیگری سکرتێری گشتی و گوتەبێژی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ دەنگی ئەمریکا، جەختی لەسەر ئامادەیی حیزبەکەی بۆ دانیشتن لەگەڵ هاوڕێیانی پێشوویان بە مەبەستی چارەسەری کیشەکان کردەوە.
حدک پێشوازی لە لێدوانەکانی حدکا بۆ گرتنەبەری رێگای دیالۆگ و بەیەکەوە دانیشتن دەکات
دوێنێ شەو، ئەندامانی دەفتەری سیاسی حیزبی دیموکراتی کوردستان (حدک) بۆ هەڵسەنگاندنی لێدوانەکانی ئەندامانی رێبەری حدکا، دانیشتنیکیان بەڕێوە برد کە تێیدا وێڕای جەخت کردنەوە لەسەر پێوسیتی دیالۆگ و بەیەکەوە دانیشتن، پێشوازیان لە هەوڵەکانی لایەنی بەرامبەریان بۆ چارەسەری کێشەکان کرد.
قادر وریا، ئەندامی دەفتەری سیاسی حیزبی دیموکراتی کوردستان سەبارەت بەو دانیشتنە بە (رووداو)ی راگەیاند "ئێمە لەسەر هەڵوێستی هەمیشەیی خۆمان کە لێک نزیک بوونەوە و بوونی پەیوەندییەکی ساڵم و دروستە بەردەوامین و هیوادارین ئەو ئیرادەیە لەناو حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێراندا دروست بێ کە بتوانن گۆڕانێک لە بۆچوون و هەڵوێستەکانی خۆیاندا سەبارەت به ئێمە پێک بێنن. ئێمە چ بمانەوێ وەک دوو هێزی دۆست و هاوکار بین یان وەکو حیزبێکی یەکگرتوو بین هەر دەبێ لەرێگای وتوووێژ و دانیشتنەوە کێشەکە چارەسەر بکەین".
لە هەمانکاتدا قادر وریا رەخنەی لە لایەنی بەرامبەری گرت "هاوڕێیانمان لە حدکا هیچ هەڵوێستێکی فەرمی خۆیان لەسەر ئەو بابەتە به ئێمە رانەگەیاندووە و قسە و باسەکان تەنها لە کۆڕ و کۆبوونەوە حیزبییەکان یان لە میدیاکانەوە باس کراوه".
کەچی حەمە نەزیف قادری، ئەندامی دەفتەری سیاسی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران سەبارەت به رەخنەی دەفتەری سیاسی حدک به (رووداو)ی راگەیاند "لێدوانەکانی سکرتێری گشتی و گوتەبێژی حیزب تەعبیر لە ئیرادە و بۆچوونی فەرمی حیزب دەکات و هەردووک بەڕێزیان بە شێوەیەکی فەرمی روانگەی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێرانیان لەو بابەتەوە راگەیاندووە".
حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران بۆ چارەسەری ئەو کێشەیە سیاسەتی دیالۆگ دەگرێتە بەر
حەمە نەزیف قادری راشیگەیاند "سیاسەتی ئێمە دیالۆگە بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە. جیابوونەوەی ئەو هاوڕێیانه لە بەرژەوەندی بزووتەوەی کورد و حیزبی دیموکراتدا نەبوو. ئێمە لە قۆناخی جۆراوجۆردا هەوڵمانداوە رێگەیەک ببینینەوە بۆ ئەوەی کۆسپی هاوکاری و ئاسایی کردنەوەی پەیوەندییەکان نەمێنێت و بەردەوام لە راگەیاندن و وتوووێژەکانمان هەوڵمانداوە کەشێکی گونجاو بۆ چارەسەری ئەو کێشەیە بخولقێنین. تەنانەت ساڵی رابردوو کە هاوڕێیانی پێشوومان بەرەو گۆڕانکاری و ئاڵوگۆر دەچوون، ئێمە بۆ چارەسەری کێشەکان بە فەرمی نامەیەکمان بۆ ناردن کە بەداخەوە وەڵامێکی دوور لە چاوەروانیان بە ئێمە داوە".
لە 06/12/2006 بەشێک لە ئەندامانی رێبەری و ئەندامانی دەفتەری سیاسی و کۆمیتەی ناوەندی (کەمینەی کۆمیتەی ناوەندی)ی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران بە دەرکردنی بەیاننامەیەک جیابوونەوەی خۆیان لە زۆرینەی کۆمیتە ناوەندی حیزبی دیموکرات راگەیاند و دوای ماوەیەک حیزبی دیموکراتی کوردستان هاتە ئاراوە و لەو رێکەتەوە تا ئێستا هیچ دانیشتنێکی فەرمی لەنێوان ئەندامانی هەردوو حیزبی دیموکراتی کوردستان رووی نەداوە.
دیموکراتەکان سوورتر لەجاران باس لە پێویستی لێک نزیک بوونەوە دەکەن
سەرەڕای تێپەڕبوونی نزیکەی 6 ساڵ بەسەر ئەو رووداوە، ئێستا هەر دوو لایەنی دیموکرات سوورتر لە جاران باس لە پێویستی لێک نزیک بوونەە و یەک گرتنەوە دەکەن، بەڵام وەک خۆیان باس دەکەن هەردوو لایەن چاوەروانی هاتنە پێشی لایەنی بەرامبەرن.
قادر وریا، ئەندامی دەفتەری سیاسی حدک لەو بارەوە دەڵێت "ئێمە هەمیشە لەگەڵ لێک نزیک بوونەوە و بوونی دیالۆگ و لەگەڵ یەک دانیشتنی بەبێ مەرج دابووین، بەڵام لایەنی بەرامبەر تەنها ئاماژە بەوە دەکات کە ئەگەر حدک پێی خۆش بێت ئێمە ئامادەین لەگەڵیان دابنیشین. باشە ئێمە هەمیشە ئەوە سیاسەتمان بووە کە ئامادەییمان هەیە بۆ بەیەکەوە دانیشتن و دیالۆگ، هاوڕێیانمان لە حدکا ئەگەر گۆڕانێک لە هەڵوێست و روانینیان بۆ ئەو بابەتە پێک هاتووە دەبێ مکانیزمێک بۆ چۆنێتی پێکەوە دانیشتن پێشنیار بکەن".
بەڵام حەمە نەزیف قادری، ئەندامی دەفتەری سیاسی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران لەو بارەوە گوتی "هەروەک مستەفا هیجری، سکرتێری گشتی حیزب رایگەیاندووە ئێمە دەرگای دیالۆگمان بۆ هاوڕێیانمان کردووەتەوە و لە وتووێژ و بەیەکەوە دانیشتن بە ئامانجی چارەسەری کێشەکان پێشوازی دەکەین. ئەوەی ماوە بۆ هاوڕێیانی پێشوومان دەگەڕێتەوە کە تا چەند پێشوازی لە نیازپاکی ئێمە دەکەن و بەرەو چارەسەری کێشەکە هەنگاو دەنێن. لە لایەنی ئێمەوە دیالۆگ هیچ کۆسپێکی لەبەردەم نەماوە".
قادر وریا: هاوڕێیانمان لە حدکا لە هەر ئاست و کاتێک دەڵێن ئامادەی بەیەکەوە دانیشتنین
کەچی قادر وریا دەڵێت "من لە لایەن دەفتەری سیاسی حیزبی دیموکراتی کوردستانەوە رادەگەیەنم کە هاوڕێیانمان لە حدکا لە هەر ئاستێکدا دەڵێن ئێمە هەر لەو هەفتەیەدا ئامادەی بەیەکەوە دانیشتنین و ئەگەر گۆڕان لە هەڵوێستیان روویداوە با پێشوازی لە داوای بەیەکەوە دانیشتنمان بکەن".
دەسپێکی بەیەکەوە دانیشتنی دیموکراتەکان بەر لە بەستنی کۆنگرەی 15ی حدکا، بابەتێکی گرنگە کە چاودێرانی سیاسی چاوەڕوانی دەکەن و لایەنی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێرانیش مزگێنی ئەوە دەدا کە ئەگەری ئەوە هەیە پێش بەستنی کۆنگرە، گۆڕانکارییەک رووبدات.
قادر وریا لەو بارەوە دەڵێ ئەگەر لەناو حدکا ئەو ئیرادەیە هەبێ کۆنگرەی 15 دەتوانێ کۆسپەکانی بەردەم رێگای بەیەکەوە دانیشتن لا ببات. دەکرێ پێش کۆنگرەش پێداچوونەوە بە بڕیاری خۆیان بدەن و رێگای دیالۆگ بگرنە بەر. "ئارەزووی خەڵکی رۆژهەڵاتی کوردستان ئەوەیە رۆژێک لە رۆژان ئەو دوو لایەنە وەک حیزبێکی یەکگرتوو بن و ئەگەر ئەوەش نەگونجێت لانیکەم پەیوەندی دۆستانەیان هەبێت و بەیەکەوە هاوکاربن. ئێمە دەرکی ئەو ویست و چاوەڕوانییەی خەڵک دەکەین و پێشمان خۆشە ئێستا کە هاوڕێیانی پێشوومان کۆنگرەیان لەبەردەمدایە لە کۆنگرەکەیان و تەنانەت پێش کۆنگرەکەیان کۆسپەکانی بەردەم بەیەکەوە دانیشتن و لێک نزیک بوونەوە لاببەن".
حەمە نەزیف قادری: ئەرکی گەورەی کۆنگرەی 15 یەکێتی و یەکڕیزی تێکۆشەرانی دیموکراتە
به گوتەی حەمە نەزیف قادری "ئارەزووی ئێمە ئەوەیە هاوڕێیانمان بەپیر بانگەوازەکەی سکرتێری گشتی حیزبەوە بێن، ئەگەر ئەوان بتوانن هەلومەرجەکە بقۆزنەوە بەدڵنیاییەوە ئەرکی گەورەی کۆنگرەکەی ئێمە یەکێتی و یەکڕیزی تێکۆشەرانی دیموکرات دەبێ و ئەوە ئارەزووی خەڵکی کوردستان و تاک تاکی ئەندامانی حیزبی دیموکراتە. ئێمە پەیامی خۆمان ناردووە و ئەوە ئەوانن کە پێویستە به کردار بێنە مەیدان و کاری بۆبکەن و ئەو شتە دەتوانێ پێش بەستنی کۆنگرەش رووبدات. ئێمەش پێشوازی لە هەر هەوڵێکیان دەکەین کە لە چوارچێوەی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوانمان بێت".
دوو لایەنی دیموکرات لە کۆنگرەی نەتەوەیی ژنانی کورد لە هەولێر یەک هەڵوێست بووین و لە بەیاننامەیەکی هاوبەشەوە بڕیاری بایکۆتی کۆنگرەکەیان دا. هەروەها ماوەیەک پێش ئێستا لاوانی 7 حیزبی رۆژهەڵاتی کوردستان و لەنێویشیاندا لاوانی هەردوو حیزبی دیموکرات، فیدراسیۆنی لاوانی رۆژهەڵاتی کوردستانیان پێک هێنا.
ئەو هەنگاوانە هێمای ویستی راستەقینەی سەرکردایەتی هەردوو حیزبی دیموکراتی کوردستان بۆ لێک نزیک بوونەوە یان تەنانەت یەکگرتنەوەیان دەردەخات کە لە روانگەی زۆربەی حیزبە سیاسیەکانی رۆژهەڵات، کێشەی دیموکراتەکان هۆکاری سەرەکی پێک نەهاتنی هاوپەیمانی یان بەرەی کوردستانی لە رۆژهەڵاتی کوردستانه.
حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران لە ساڵی 1946 لە شاری مەهابادی رۆژهەڵاتی کوردستان دامەزرا و پێشەوا قازی محەممەد وەک یەکەمین سکرتێری ئەو حیزبە هەڵبژێردرا کە بە لەسێدارەدانی کۆتایی بە دەورانی کورتی سەرکردایەتی هات و قۆناخی پڕ لە هەوراز و نشێوی ئەو حیزبە دەستی پێکرد.
کچە خوێندکارێکی کورد کە له‌لایه‌ن که‌سانی نه‌ناسراوه‌وه رفێندرابوو، دوای ئەوەی ده‌ستدرێژی سێکسی دەکرێتە سەر ده‌کوژرێت. مه‌هناز قه‌ندکانلو، خه‌ڵکی ماکۆی رۆژهەڵاتی کوردستانه کە لە شاری سەڵماس درێژەی بەخوێندن دەدا. ناوبراو لەلایەن دوو کەسی نەناسراوەوە دەڕفێندرێت و دواتر تەرملە یەکێک لە شەقامەکانی سەڵماس دەدۆزرێتەوە. بە گوتەی پۆلیس، ئەو کچە خوێندکارە دەستدرێژی سێکسی سێکسی کراوەتە سەر.
لە ماوەی 2 مانگی رابردوودا، چەندین حاڵەتی لەو جۆرە لە پارێزگای ئازەربایجانی رۆژئاوایی (ورمێ) روویداوە. مانگی رابردوو، تەرمی کچێکی 25 ساڵە لە کەنار رووباری مەهاباد دۆزرایەوە. پێش ئەو رووداوەش، لە شاری بۆکان تەرمی کچێکی 17 ساڵە بەناوی سومەیە فەیزوڵڵاپور لەناو زەڵکاوەکانی رووباری بۆکان دۆزرایەوە.
سومەیە فەیزوڵڵاپور كە لە قۆناخی ئامادەیی بوو، لەكاتی گەڕانەوەی لە قوتابخانە رفێندرا، دوای ئەوەی دەستدرێژی كراوەتە سەر، كوژراوە. هەفتەیەك دوای رفاندنی، تەرمی سومەیە لە نزیك پاركی ساحلی شاری بۆكان دۆزرایەوە.
سەرچاوە: ANF
رووداو - هەولێر
وەحید جەلالزادە، پارێزگاری ئازەربایجانی رۆژئاوا (ورمێ)، لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (رووداو) گلەیی لە بەرپرسانی هەرێمی كوردستان كرد، كە دەرفەتی كاری كەمتر دەدەنە كۆمپانیا ئێرانییەكان بە بەراورد لەگەڵ كۆمپانیا توركییەكان و گوتی " هەمیشە ئەو رەخنەیەمان لە بەرپرسانی هەرێمی كوردستان هەبووە كە بۆچی سەرەڕای نزیكی و هاوبەشی فەرهەنگی و مێژوویی هەردوو وڵات، بەشداریمان لە هەرێمی كوردستاندا وا كەمڕەنگە" و بۆچی كۆمپانیاكانی ئێرانی " لە هەرێمی كوردستاندا دەرفەتی بەشدارییەكی كەمتریان پێدەدرێت". ئەو دەڵێ هاتوچۆی بازرگانی هەرسێ دەروازەی سنووریی ئێران لەگەڵ هەرێمی كوردستان بەقەدەر هاتوچۆی بازرگانی دەروازەی ئیبراهیم خەلیل نییە.
رووداو- هەولێر
ناوەندی نێودەوڵەتی توێژینەوەی ئاشتی (IPSC)لە راپۆرتێکی تایبەت به کەرتی نەوت لە هەرێمی کوردستان، ئەو ناوچەیە لەڕووی دەوڵەمەندی یەدەگی نەوت لەگەڵ وڵاتی لیبیا بەراورد دەکات. بەپێی ئەو راپۆڕتە هەرێمی کوردستان خاوەنی 45 میلیارد بەرمیل نەوتی یەدەگە و لە رووی یەدەگی نەوت و غاز لەگەڵ هەر یەک لە وڵاتانی لیبیا و کازاخستان یەکسانه. ئەو رێژە فراوانەی یەدەگی نەوتی خاو لە هەرێمی کوردستان وای کردووە کە سەرنجی گەورە کۆمپانیاکانی نەوتی جیهان بەرەو ئەو هەرێمە رابکێشرێت. پرسی نەوت و غازی کوردستان لە ساڵی 2006 هاتە ئاراوە، کاتێک حکومەتی هەرێمی کوردستان توانی یاسای نەوت و غازی خۆی لەبەردەم پەرلەمانی کوردستان تێبپەڕێنێت. هەولێر لە 2006وە تا ئێستا 57 رێککەوتننامەی دۆزینەوە، دەرهێنان و هەناردەی نەوت و غازی لەگەڵ کۆمپانیا بیانییەکان واژۆ کردووە.
مانگی رابردوو، کۆنفڕانسی نیودەوڵەتی وزە لە هەولێر بەڕێوەچوو کە تێیدا جگە لە ئامادەبوونی گەورە کۆمپانیاکانی نەوتی جیهان، وەزیری وزەی تورکیاش ئامادە بوو. لەو کۆنفڕانسەدا راگەیەندرا تا ساڵی داهاتوو بۆرییەکی نەوتی نوێ لە هەرێمی کوردستانەوە بۆ تورکیا رادەکێشرێت کە لە توانای داهەیە رۆژانە 1 میلیۆن بەرمیل نەوتی خاوی کوردستان بخاتە ناو بۆرییەکانی نەتەوە. هەر لە میانەی ئەو کۆنفڕانسەدا راگەیەندرا، هەرێمی کوردستان لە ساڵی 2014 بۆریەکی نەوتی نوێ بۆ تورکیا رادەکێشێت کە لەمەبەدواوە بەبێ گەڕانەوە بۆ بەغدا، راستەوخۆ نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ بەندەری جیهانی تورکیا دەگوازێتەوە.
ئەو رێککەوتنەی نێوان هەولێر و ئەنقەرە، نیگەرانی و مشتومڕێکی زۆری لە بەغدا و ناوچەکە لێکەوتەوە و دەتوانێ نەخشەی سیاسی و ئابووری عێراق و ناوچەکە بگۆڕێت. هەرێمی کوردستان یەکێکه لە ناوەندەکانی وزە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەو یەدەگە نەوت و غازییە مەزنەی کە هەیەتی دەتوانێت لەسەر سیاسەت و ئابووری ناوچەکە و تەنانەت جیهان کاریگەر بێت.
ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان،سه‌رۆك وه‌زیری توركیا ئامادەیی خۆی بۆ دانیشتن لەگەڵ لەیلا زانا دەربڕی. ئەردۆغان بەر لە گەشتەکەی بۆ وڵاتی مەکسیک لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا له فڕۆكه‌خانه‌ی نێودەوڵەتی ئه‌سه‌نبۆغا،روانگەی خۆی لەسەر قسەکانی لەیلا زانا دەربڕی. ئەردۆغان رایگەیاند" زانا داوای گفتوگۆی له من نه‌كردووه. به‌ڵام وه‌كو په‌رله‌مانتارێك ئه‌گه‌ر داوایه‌كی به‌م شێوه‌یه‌م لێبكات، خۆی لێ نادزمه‌وه. به راشكاوانه ده‌ڵێم، هیواداریشم قسه‌كانی زانا ده‌رنجامی ئه‌زموونی دوور و درێژی بێ له‌ناو سیاسه‌تدا". سەرۆک وەزیری تورکیا لە بەشێکی قسەکانی گوتی "هیوا ده‌خوازین BDP چه‌ك له‌بیر بكات، له‌ژێر چه‌تری په‌رله‌مان درێژه به ململانێی سیاسی بدات".
ئەردۆغان بەرپرسانی پارتی ئاشتی و دیمووکراسی بەوە تۆمەتبار کرد کە دوو هەڵسوکەوتی جیاوازیان لە ناوەوە و دەرەوەی پەرلەمان هەیە "ئه‌و قسانه‌ی له پشت په‌رده له‌گه‌ڵ هه‌ڤاڵانمان ده‌كه‌ن، له دانیشتنی په‌رله‌مان خۆی لێ ده‌دزنه‌وه‌و زمانیان ناكه‌نه‌وه. ئه‌گه‌ر سووكایه‌تی كردن نه‌بێ، تابڵۆی ناو په‌رله‌مان وه‌كو تابڵۆی پشت په‌رده نییه. له‌وێ به‌خێرهاتنی یه‌كتر ده‌كه‌ن. به‌ڵام كاتێك دێنه ناو هۆڵی په‌رله‌مان جیهانێكی جیاوازتر هه‌یه. ئێمە لەو هەڵوێستەی BDP. سه‌ره‌ڕای هه‌موو ئه‌مانه ئه‌گه‌ر لایه‌نه‌كان راستگۆبن ئه‌و كاره چاره‌سه‌ر ده‌كرێ".
رووداو- هەولێر
کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی کۆما جڤاکێن کوردستان (KCK)، رایگەیاند "بابەتی خوێندنی ئارەزوومەندانە بەزمانی کوردی سووکایەتی کردن به ناسنامەی نەتەوەی کوردە". کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی کۆما جڤاکێن کوردستان (KCK) لە بەیاننامەیەکدا دژی بابەتی خوێندنی ئارەزوومەندانه بە زمانی کوردی راوەستا و رایگەیاند "سەردەمدارانی تورک لە سەدەی 21یشدا، لەجیاتی ئەوەی دان بە مافە نەتەوەییەکانی کورد لە چوارچێوەی خۆبەڕێوەبەری دیموکراتی دابنێن، خوێندنی ئارەزوومەندانەی وانە بە زمانی کوردی به (هەنگاوێکی مێژوویی) ناوزەد دەکەن و بەو شێوەیە سووکایەتی به ناسنامەی نەتەوەیی کورد دەکەن".
کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK، راشیگەیاند "خوێندنی زمانی کوردی بەشێوەی ئارەزوومەندانە بۆ نیشتمانێکی 20 میلیۆن کەسی لە باکووری کوردستان، گەورەترین گەڕانەوە بەرەوە دواوەوەیە و هێمای ئەوەیە کە دەوڵەتی تورک دەستی لە سیاسەتی نکۆڵی کردن و قڕکردنی کورد هەڵنەگرتووە". کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK ئاماژەی بەوەش کردووە "تا ئێساش هیچ دادگایەکی تورکیا مافی بەرگری لەخۆکردن به زمانی کوردی نادات و به (زمانێک کە نازانرێ چییە) ناوی دەبات".
چەند رۆژ لەمەو پێش، حکومەتی تورکیا رایگەیاند "لەوە بەدواوە لە قۆناخی پێنجی سەرەتایی دەتواندرێت بەشێوەیەکی ئارەزوومەندانە لەجیاتی زمانەکانی ئینگلیزی و فەڕەنسی، وانەیەک بە زمانی کوردی بخوێندرێت". رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک وەزیرانی تورکیا ئەو بابەتەی وەک "هەنگاوێکی مێژوویی" ناوزەد کرد کە لەوە بەدواوە دەتواندرێ لە خوێندنگاکان وانەیەک بە زمانی کوردی بخوێندرێت".
بەڵام کۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی KCK "لە بەیاننامەکەیدا رادەگەیەنێت "ئەو باسە نەک هەنگاوی مێژوویی نییە بەڵکو گێرەشێوێنییەكی مێژووییە بۆ فریودانی رای گشتی خەڵکی کوردستان و جیهان. KCK لە درێژەی بەیاننامەکەیدا داوا لە خەڵکی کورد دەکات "لە مافی رەوای خۆیان خۆش نەبن و گوڕ بە بەرخۆدان و تێكۆشانی خۆیان بدەن."
رووداو- هەولێر
بڕیار وایە لەرێگای راکێشانی هێڵی ئاسنین بۆ سنووری حاجی ئۆمەران، هەرێمی کوردستان و عێراق به تورکیا و ئەوروپا ببەسترێنەوە. کەریم نوری، بەرپرسی راگەیاندنی وەزارەتی گواستنەوەی عێراق لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند "هێڵی ئاسنینی عێراق لە رێگای خاڵی سنووری ئیبراهیم خەلیلەوە به هێڵی ئاسنینی تورکیا دەبەسترێتەوە". کەریم خەلیل راشیگەیاند "بڕیارە عێراق لە رێگای هێڵی ئاسنینی تورکیا به هێڵی ئاسنینی ئەوروپا ببەسترێتەوە".
وەزارەتی گواستنەوەی عێراق بۆ ئەو مەبەستە گرێبەستێکی لەگەڵ کۆمپانیایەکی فەرەنسی واژۆ کردووە. بەپێی ئەو پڕۆژەیە، حکومەتی عێراق دەیەوێ لە رێگای راکێشانی هێڵی ئاسنینی بەسرە بۆ تورکیا و ئەروپا، وڵاتان و بەتایبەت بەندەرەکانی کەنداو به ناوەندی ئەوروپا ببەستێتەوە. بۆ ئەو مەبەستە هێڵی ئاسنین بۆ هەرێمی کوردستان رادەکێشرێت و لەرێگەی بەستنەوەی هێڵی ئاسنینی باشوور و ناوەندی عێراق به هەرێمی کوردستان، گومرگی ئیبراهیم خەلیل وەک دەروازەی گەیشتنی تورکیا و ئەروپا به بەندەرە گرنگەکانی کەنداوی لێدێت. بە گوتەی وەزارەتی گواستنەوەی عێراق تەواوبوونی ئەو پڕۆژە گرنگە ماوەیەکی زۆر دەخایەنێت بەڵام گۆڕانکارییەکی بەرچاو لە ئابووری ناوچەکە دروست دەکات.
رووداو- کوردپرێس
کوڕه کوردێکی دانیشتووی سکۆتله‌ندی به‌ریتانیا بووبه هه‌ڵگری مه‌شخه‌ڵی ئۆڵمپیکی 2012ی له‌نده‌ن. رامین گوڵزاری که خه‌ڵکی شاری کرماشان و دانیشتووی سکۆتڵه‌ندی به‌ریتانیایه ڕۆژی پێنج شه‌ممه به نوێنه‌رایه‌تی کۆمپانیای هایلنده‌ر Haighlander که به‌شێکی کاڵاکانی ئۆڵمپیک دابین ده‌کات، مەشخەڵی ئۆڵمپیکی ئه‌مساڵی شاری له‌نده‌نی له "مێڵتن بریجی" سکۆتله‌ند هه‌ڵگرت. گوڵزاری پێشتر هه‌ڵگرتنی مەشخەڵی ئۆڵمپیکی به شانازییه‌کی گه‌وره وه‌سف کردبوو.
کۆمپانیای هایلانده‌ر 25 ساڵ لەمەوپێش له لایه‌ن به‌هرام گوڵزاری (باوکی ڕامین گوڵزاری و له نه‌وه‌کانی پاڵه‌وان حوسێن گوڵزاری کرماشانی) به مه‌به‌ستی دابینکردنی که‌لوپه‌لی تایبه‌ت به که‌مپینگ و سه‌یران له سکۆتله‌ند دامه‌زرا و له ماوه‌ی 25ساڵدا چالاکییه‌کانی خۆی له هه‌موو وڵاتانی ئه‌وروپا گه‌شه پێداوه. مه‌شخه‌ڵی یارییه‌کانی ئۆڵمپیک له ڕۆژی 18ی مانگی رابردوو له یۆنان بۆ به‌ریتانیا گواسترایه‌وه و دوای ڕۆژێک گەشتی 79 ڕۆژه‌ی مه‌شخه‌ڵه‌که له سه‌رانسه‌ری به‌ریتانیا ده‌ستی پێکرد و بڕیاره له 27ی ئەم مانگە بگاته یاریگا‌ی سه‌ره‌کی ئۆڵمپیک له شاری له‌نده‌ن.
- ئەمڕۆ شاندی دەمپارتی بۆ گەیاندنی پەیامی ئۆجەلان لەگەڵ ئاکپارتی کۆدەبێتەوە
- خراپترین دراوەکانی جیهان لە ساڵی 2024 دا
- تولای حاتەمئۆگیولاری: دیدار بەس نییە، دەبێت دەرگاکانی ئیمراڵی بکرێنەوە
- کامیان مەترسیدارترن: ئێران یان ئیخوان؟
- ههسهده و چەک؛ هاوکێشە سەختەکە لە بنیاتنانەوەی سوپای سوریادا
- ئیدارەی نوێی سوریە ئەمیرێكی پێشوی بەرەی نووسرەی وەك سەرۆكی دەزگای هەوالگریی سوریە دیاری كڕد
- وەزیری دەرەوەی روسیە دەلێ دەگەل ئیدارەی تازەی سوریە پەیوەندیمان هەیە
- ئیسرائیل فرۆكەخانەی نێودەولەتی سەنعا لە یەمەن بۆمباران كرد
- شاندێكی بالای عێراقی دەگەل ئیدارەی نوێی سوریە دیداری كرد
- دوای روخانی رژیم بەعسی ئەسد، عەلەوییەكان چییان بەسەر دێت
- وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل دەلێت: هێرشەكان دژ بە كوردەكان دەبێ بوەستێنرێن
- چیروکی نەبیستراویی ناو زیندانەكانی سوریە
- حشدی شەعبی هەرشە لە توركیەدەكات
- ترامپ دەلێ: لە هیچ لایەك قەبوول ناكەیین جێگرەوەی دۆلار بەرهەم بێنێت
- ناوەرۆكی دیداری نێوان وەزیری دەرەوەی ئێران و بەشار ئەسەد بلاوبووە
- فەرانسە رێگای بەكارهێنانی مووشەكی دورمەودای بە ئوكرایین دا كە لە دژی روسیە بەكاری بێنێت
- جۆزف بۆرێل دەلێ: بیرت لە لێواری دارماندایە
- ئەگەری هێرشی ئیرائیل بۆ سەر عێراق هەیە
- گڕۆسی لە تاران: پێشگرتن لە "جەنگ" پەیوەستە بە "ئەنجامی بەرجەستە"ی دانوستانەکانەوە
- لیژنەیەکی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای هەڵوەشاندنەوەی سزای لەسێدارەدانی وەریشە مورادی دەکات
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
- راگەیەندراوی بزووتنەوەی کۆماریخوازان بەبۆنەی رۆژی جیهانی کرێکاران
- بزووتنەوی کۆماریخوازان ئیدانەی هێرشەکانی رێژیمی تورکیە بۆ سەر باشووری دەکا
