به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
ئه‌مڕۆ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا له هه‌ولێر به‌ربانگ ده‌كاته‌وه و ناڕه‌زایی وڵاته‌كه‌ی ده‌گه‌یێنێته مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان. ئه‌حمه‌د داود ئۆغلۆ، وه‌زیری ده‌ره‌ره‌وه‌ی توركیا ئێواره‌ی ئه‌مڕۆ به‌سه‌ردانێك ده‌گاته هه‌رێمی كوردستان و له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان كۆده‌بێته‌وه. له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا چاوه‌ڕوان ده‌كرێ په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌رێمی كوردستان و توركیا و دوایین پێشهاته‌كانی سووریا و ره‌وشی رۆژئاوای كوردستان تاوتوێ بكه‌ن.
له‌باره‌ی سه‌ردانه‌كه‌ی بۆ هه‌رێمی كوردستان، شه‌وی رابردوو ئه‌حمه‌د داود ئۆغلۆ له‌گه‌ڵ ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا كۆبووه‌ته‌وه. به گوێره‌ی هه‌واڵێكی كه‌ناڵی (NTV)توركی، وه‌زیری ده‌ره‌ره‌وه‌ی توركیا له كۆبوونه‌وه‌كه‌یدا له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، ناڕه‌زایی بوونی وڵاته‌كه‌ی له‌باره‌ی په‌ره‌سه‌ندنه‌كانی رۆژئاوای كوردستان ده‌خاته‌ڕوو. هه‌روه‌ها داوا له بارزانی ده‌كات پشتگیری له بوونی پارتی كرێكارانی كوردستان(PKK) و پارتی یه‌كێتی دیموكرات (PYD) نه‌كات.
دوای كشانه‌وه‌ی هێزه‌كانی رژێمی سووریا له به‌شێك له شاره كوردییه‌كان، هێز و لایه‌نه سیاسییه كوردییه‌كان كۆنترۆڵی ناوچه‌كانی (دێرك، كۆبانی، عفرین، گركێ له‌گێ، تربه‌سپی، عاموده) كردووه، به‌تایبه‌تی له‌لایه‌ن ، پارتی یه‌كێتی دیموكرات (PYD)ه‌وه، كه نزیكه له پارتی كرێكارانی كوردستان، كه ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی توركیا لێكه‌وتووه‌ته‌وه. هه‌روه‌ها دوابه‌دوای ئه‌وه‌ی مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان رایگه‌یاند مه‌شق و راهێنان به‌و سه‌رباز كوردانه ده‌كه‌ین كه سوپای سووریا-یان به‌جێهشتووه تاوه‌كو بگه‌ڕێنه‌وه و پارێزگاری له‌ناوچه‌كانیان بكه‌ن. ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا رایگه‌یاند هه‌فته‌ی داهاتوو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا ره‌وانه‌ی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات.
سەرچاوە: رووداۆ
لەسەر بانگهێشتی فەرمی سەرۆکی رووسیا، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە کۆتایی مانگی ١١، سەردانی مۆسکۆ دەکات. لەوەتەی بارزانی به سەرۆکی هەرێمی کوردستان هەڵبژێردراوە، ئەوە یەکەمین سەردانی فەرمی دەبێت بۆ رووسیا.
ئەمڕۆ سێ شەممە، مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەگەڵ میخائیل یۆگدانۆف، نوێنه‌ری تایبه‌تی سه‌رۆكی رووسیای فیدراڵ بۆ كاروباری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و جێگری وه‌زیری ده‌ره‌وه و یوری سینتیورین، جێگری وه‌زیری وزه‌ی رووسیا و ژماره‌یه‌ك له یاریده‌ده‌رانی و باڵیۆزی ئه‌و وڵاته له عێراق کۆبووەوە.
لەو کۆبوونەوەیەدا، میخائیل یۆگدانۆف بەناوی ڤیلادیمێر پۆتن، سەرۆکی رووسیای فیدڕاڵ بە فەرمی مەسعود بارزانی بۆ سەردانکردنی رووسیا بانگهێشت کرد و سه‌ردانه‌كه‌شی له كۆتایی مانگی 11ی ئه‌مساڵدا ئه‌نجام دەدرێ.
سه‌رۆكی هەرێمی کوردستان وێڕای قبوڵكردنی بانگهێشنامەکەی سه‌رۆكی رووسیا، ئاماژه‌ی به په‌یوه‌ندییه مێژینه‌كه‌ی نێوان هه‌ردوو گه‌لی كوردستان و رووسیای فیدراڵ كرد و روونیكرده‌وه كه زه‌مینه‌یه‌كی هاوبه‌ش وهاوسۆزییه‌كی زۆر كۆیان ده‌كاته‌وه وخواستی هه‌رێمی کوردستانیشی دووپاتكردوه له فراوانكردنی ئاسۆی په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ رووسیای فیدراڵدا. تاوتوێ کردنی ره‌وتی روداو و پێشهاته سیاسییه‌كانی عیراق و ناوچه‌كه و چۆنێتی پەرەسەندنی پەیوەندییەکانی هەولێر و مۆسکۆ تەوەری سەرەکی کۆبوونەوەکەی بۆخۆی تەرخان کردبوو.
بریكارى وه‌زیرى وزه‌ى رووسیا رایگه‌یاند، بۆ چارەسەركردنی كێشەی دابەزینی ڤۆڵتییەی وێستگەى كاره‌باى دووكان چه‌ند كۆمپانیایه‌ك ده‌نێرینه هه‌رێمى كوردستان‌و كار له‌سه‌ر وه‌به‌رهێنانى كاره‌با ده‌كه‌ین.
ئه‌مڕۆ یوری سەنتیورین، بریكاری وەزیری وزەی رووسیای له‌گه‌ڵ یاسین شێخ ئه‌بوبه‌كر، وه‌زیرى كاره‌با‌و وزه‌ى هه‌رێمى كوردستان كۆبووه‌وه‌‌و بڕیاریدا له رێگه‌ى كۆمپانیاكانیانه‌وه چاره‌سه‌رى كێشه‌ى كاره‌باى هه‌رێمى كوردستان بكه‌ن، هه‌روه‌ها له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا باسی چۆنێتی پێشخستنی وێستگەی هایدرۆپاوەری دووكان كرا كە ساڵی 1976 لەلایەن كۆمپانیایەكی رووسییەوە دروستكراوه، وه‌زاره‌تى كاره‌باى هه‌رێمى كوردستان داواى لە وەزارەتی وزەی رووسیا كرد هاوكاری بكه‌ن لە پێشخستنی توانای وێستگەی دووكان بە تایبەتیش لە چارەسەركردنی كێشەی دابەزینی ڤۆڵتییەی وێستگەكەدا.
بڕیاره لە داهاتوودا چه‌ند كۆمپانیایه‌كى رووسى بێنه هه‌رێمى كوردستان بۆ بەشداریكردنیان له پرۆژەكانی كارەبا‌و رۆڵبینینیان لە پەرەپێدانی كەرتی كارەبای هەرێمی كوردستان. بریكاری وەزیری وزەی رووسیا گوتى "گەورە كۆمپانیاكانی رووسیا ئامادەن بێنە هەرێمی كوردستان و وەبەرهێنان لە كەرتی كارەبا بكەن".
دوای بڵاوبوونەوەی لێدوانی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەبارەت به مەشق پێکردنی کوردانی رۆژئاوا لە هەرێمی کوردستان، مالیکی جوڵەی بە سوپای عێراق کرد و بەرەو ناوچە دابڕاوەکانی هێنان.
لیوا عیزەدین سەعدۆ، فەرماندەی یەکەی 414ی پیادەی سەر به وەزارەتی پێشمەرگە لەو بارەوە بە (رووداو)ی راگەیاند "ئەو هێزە بە فەرمانی راستەوخۆی مالیکی جوڵەی پێکراوە و ئامانجیان ئەوە بووە تا پردی سحێلا بین". لیوا عیزەدین سەعدۆ راشیگەیاند "ئێستا کەتیبەیەکی تۆپهاوێژ کە زیاتر لە 15ی تۆپی 150 ملیمیان لەگەڵە بۆ پشتگیری کردنی ئەو هێزە هاتوونەتە ناوچەی کەسکی سەر به پارێزگای نەینەوا. هەروەها بە گوتەی فەرماندەی یەکەی 414ی پیادەی وەزارەتی پێشمەرگە "سوپای عێراقی 8 هەلیکۆپتەری شەڕکەریان هێناوە کە چواریان لە تەلعەفەر داناوە و چوارەکەی دیکەشیان لە فڕۆکەخانەی ئەسەد لەنێوان شاری قائیم و رەبیعە لە سنووری سووریا داناوە و ئەو هەلیکۆپتەرانە راجیمە و دۆشکەیان لەگەڵە".
بەرەبەیانی 27/7/2012 هەردوو لیوای 37 و 38ی سەر به فیرقەی 10ی سوپای عێراق به بیانووی پاراستنی سنووری عێراق لەگەڵ سووریا لە شاری ناسرییەوە جوڵەیان پێکرا بۆ پردی سحێلا لە ناوچەی زوممار (30 کیلۆمەتری رۆژئاوای زاخۆ) کە بەپێی دەستووری عێراق ناوچەیەکی ناکۆکی لەسەرە لەنێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق و زۆربەی دانیشتوانەکەی کوردن. ئه‌و هێزه‌ی سوپای عێراق به مه‌به‌ستی هاوكاریكردنی رژێمی سووریا، ده‌یه‌وێت ده‌روازه‌ی پێشخابوور كه ده‌كه‌وێته قه‌زای زاخۆ بگرێت ، كه تاكه ده‌روازه‌ی سنووریی هه‌رێمی كوردستانه له‌گه‌ڵ سووریا و وەک بریکاری وەزارەتی پێشمەرگە دەڵێت "ئەو هێزه‌ی سوپای عێراق به به‌رنامه داڕێژراو جوڵه‌یان بۆ ناوچه‌ی پێشخابوور كردووه و پێداویستی جه‌نگی زۆریان له گه‌ڵ خۆیان هێناوه تا سنووری هه‌رێمی كوردستان و سووریا داگیربكه‌ن".
سەرچاوە: رووداۆ/
هێڤیدار ئەحمەد
ئاگاداریه‌ک بۆهه‌موو چالاکانی کورد:
به ده‌سیسه‌ی تورکیا،چالاکی له فیس بووکم ڕاگیرا.
پاش نیوه‌ڕۆی،ڕۆژی یه‌ک شه‌ممه بڕواری ۲۹/۰۷/۲۰۱۲میلادی ،له‌لایان تۆڕی کۆمه‌ڵایه‌تی فه‌یس بووکه‌وه هه‌ردووک لاپه‌ڕه‌ی،شه‌خسی خۆم و لاپه‌ڕه‌ی ئانیوز چالاکیه‌کانم ڕاگیران وبوو به مایه‌ی سه‌رسووڕمانێکی یه‌ک جار زۆر له‌لایان خۆمه‌وه،که ئاخۆ چۆن ده‌بێ ماڵپه‌ڕێکی به ناو بانگی وه‌کوو فه‌یس بووک،دێتوو پێش به چالاکیه‌کانم له سه‌ده‌ی بیست ویه‌ک دا ده‌گرێ،سه‌ده‌یه‌ک که،سانسۆڕ وشاردنه‌وه‌ی ڕاستیه‌کان تاوانه و جورم به حیساب دێت،سه‌ده‌یه‌ک که دیموکڕاسی که‌لێن و کولێنی هه‌موو دونیا خه‌ریکه ورده ورده پڕده‌کاته‌وه،ڕۆژگارێک، که هه‌موو تاکێک،بۆی هه‌یه له‌سه‌ر تۆڕه کۆماڵایه‌تیه‌کان ئازادانه بنووسێت و بیروو بۆچون ده‌رببڕێت.
له‌لایان فه‌یس بووکه‌وه ئه‌وه‌م بۆ هاتوه که‌ده‌ڵێ:بۆچالاک ڕاگرتنی لاپه‌ڕه‌که‌ت له‌سه‌ر تۆڕی فه‌یس بووک،پێویسته هه‌موو ئه‌و وێنانه‌ی که وتار ونووسراوه‌ی نفره‌ت ئامیزانه‌یان له‌سه‌رن،ڕه‌شیان بکه‌یه‌وه و هه‌روه‌هابه هۆی پشتیوانی له ئه‌حزابی خشوونه‌ت ئامیز که زه‌ره‌دیان بۆ خه‌ڵکان هه‌یه ،چالاکیه‌کانت ڕاده‌گرین تا کاتی ڕه‌ش کردنه‌وه‌ی هه‌موو ئه‌وجۆره وێنه‌و بابه‌تانه.
جا من ده‌ڵێم ئه‌ی هاوار،که ته‌نانه‌ت منێکی لاو ناتوانم له‌سه‌ر تۆڕێکی کۆمه‌ڵایه‌تی وه‌ک فه‌یس بووکیش ،داخوازی و پشتیوانی له مافی ڕه‌واو به حه‌قی نیشتیمان و نه‌ته‌وه چه‌وساوه‌که‌م بکه‌م ،ئه‌ی هاوار کوانێ ویژدان؟کوانێ ئینسانیه‌ت و ئینساف؟
لێره‌وه به هه‌موو دوژمنانی گه‌لی کورد به‌تایبه‌ت تورکیای فاشیست ده‌ڵێم،که‌دڵنیا بن سه‌رده‌که‌وین و ئاواتی ڕزگاری وئازادیمان دێته دی و ئاسۆمان ڕوونه.
به هیوای سه‌رکه‌وتن ،ڕزگاری وئازادی کوردستان
This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
ئاسۆ ئاماده_دانیماڕک، بڕواری ۳۰/۰۷/۲۰۱۲
A news
اخبار ایران ،کردستان وجهان_هه‌واڵه کانی ئیران،کوردستان وجیهان
سەبارەت بەهاتنی هێزەكانی سوپای عێراق بۆ ناوچە ناكۆكی لەسەرەكان و بەرەنگاری هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە بەرامبەریاندا، لەبارەی كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا بەگشتی بالیۆزخانەی ئەمریكا لە بەغدا بە (رووداو)ی راگەیاند ئەوان لایەنگری هیچ لایەك ناكەن. عەلی موسەوی، راوێژكاری نوری مالیكیش دەڵێ" ئەو هێزە ناگەڕێتەوەو دەبێ تا ئەو شوێنە بچێ، كە بۆی دیاریكراوە".
كاژێر 5ی بەیانی 27/7/2012 هەردوو لیوای 37 و 38ی سەر بە فیرقەی 10ی سوپای عێراق، كە هەموویان شیعەن، بەبیانووی پاراستنی سنووری عێراق لەگەڵ سووریا لەشاری ناسرییەوە جوڵەیان پێكرا بەرەو پردی سحێلا لە ناوچەی زوممار، بەڵام لیوای 8ی هێزی پێشمەرگەی كوردستان رێگەیان نەدا بگەنە شوێنەكە و پێشڕەوی بكەن.
نوری مالیكی، لە كاردانەوەیەكی تووندا لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند ئەو كارەی پێشمەرگە كردوویەتی "كۆتاییەكەی خێر نابێ" .
باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە بەغدا لە وڵامی پرسیارێكی (رووداو)دا لەبارەی تەنگژە و كێشەی ئێستای نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی بەغدا بە (رووداو)ی راگەیاند "ئەمریكا لایەنگری هیچ لایەك ناكات لە بارودۆخی ئێستای عێراقدا، بەڵام دەیەوێ چارەسەرێك لەسەر دەستی عێراقییەكان خۆیان دروستببێ بۆ كێشەكە، كە لەچوارچێوەی دەستوور و یاسای عێراقییەكاندا بێت". هەروەها دەڵێ "ئێمە پشتگیری خۆمان لە بەردەوامبوونی دیالۆگ دەكەین و داوا لە هەموو لایەنەكان دەكەین كە پێكەوە كاربكەن و پابەندبن بە بەكارهێنانی دەستوور و بەندە یاساییەكان، تاوەكو بگەنە ئەنجامێكی چارەسەرئامێز بۆ جیاوازییەكانی نێوانیان".
بەڵام بەپێی هەندێ زانیاری پشتڕاستنەكراوە، ئەمریكا هۆشداریی داوەتە حكومەتی عێراق بۆ پاشەكشە پێكردنی هێزەكانی و ئێستا جگە لەوەی هێزەكە كیلۆمەتر و نیوێك كشاوەتەوە، هەندێك لە هێزەكەشیان كێشاوەتەوە، لەو شوێنەی بۆی هاتبوون لە ناوچەی زوممار. بەڵام هاشم سیتەیی، فەرماندەی لیوای 8ی سەر بە وەزارەتی پێشمەرگەی كوردستان كە لە گوندی قاهیرەی هێڵی تەماسە، بە (رووداو)ی راگەیاند "سوپای عێراق بەردەوام ساتر و سەنگەر دروستدەكات، بەڵام هێزی پێشمەرگە بەهێزتر و زووتر شوێنی گرتووەو لە حاڵەتی ئامادەباشیدایە". هاشم سیتەیی گوتیشی "سوپای عێراق سەرەتا وەك هێرشكەر هاتە پێشەوە، بەڵام لەم 24 كاژێرەی دواییدا واپێدەچێ كەوتبنە حاڵەتی بەرگریكردنەوە".
ئەوەش لە كاتێكدایە كە عەلی موسەوی، راوێژكاری نوری مالیكی بەبێ ئەوەی باس لە چارەسەری كێشەكە بكات هەڕەشە دەكات و دەڵێ " هێزەكە ناگەڕێتەوە و دەبێ تاوەكو ئەو شوێنە بچێ، كە بۆی دیاریكراوە".
لەسەر ئاستی كوردستان، هەر یەك لە یەكگرتووی ئیسلامی، كۆمەڵ و بزووتنەوە پشتیوانی تەواو لەم بەرەنگاربوونەوەیەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان دەكەن بۆ ئەو هێزەی سوپای عێراق، بزووتنەوەی گۆڕان داوادەكات بە هەماهەنگی هێزەكان جووڵەیان پێ بكرێت و یەكێتیش هاتنی سوپای عێراق بەڕاست نازانێ بۆ ئەو ناوچەیە و دەڵێ "دەبێ بگەڕێینەوە بۆ ئەو رێككەوتننامانەی لەنێوان بەغدا و هەرێمی كوردستان هەن سەبارەت بە جموجوڵی پێشمەرگە".
عیزەدین سەعدۆ، فەرماندەی یەكەی 414ی پیادەی سەر بە وەزارەتی پێشمەرگە لە ناوچەكە بە (رووداو)ی راگەیاند "ئێمە دەستپێشخەرنابین بۆ شەڕ، بەڵام بوونی هەر شەڕ و پێكدادانێك لەو ناوچەیە، دۆخەكە لە كەركووك و خانەقین و جەلەولا و موسڵیش دەتەقێنێتەوە و دەبێتە شەڕێكی سەرتاسەری".
سەرچاوە: روووداۆ
بەپێی روونكردنەوەیەك ئەمشەو بڵاویانكردۆتەوە بزوتنەوەی گۆڕان بایكۆتی ئەو كۆبونەوەیە دەكات كە بڕیارە سبەینێ لە نێوان لایەنە سیاسییەكانی هەرێم لەسەر بارودۆخی كوردستان و ناوچەكە لەسەر بانگهێشتی سەرۆكایەتی هەرێم ئەنجامبدرێت.
لە رونكردنەوەیەكدا بزوتنەوەی گۆڕان هۆكاری بایكۆتكردنی ئەو كۆبونەوەیەی ئاشكرادەكات، و تێیدا هاتووە:"چونكە هەركاتێ كە تەنگژەیەك لە كوردستاندا دروست دەبێت ئەوكاتە ئۆپۆزسیۆن داوادەكرێت بۆ بەشداریكردنیان لە ئاڵۆزی و كێشەكاندا".
رونكردنەوەیەك لە بزوتنەوەی گۆڕانەوە
ئەمڕۆ 29/7/2012 ئاگاداركراین كە سبەینێ 30/7 لەسەر داوای سەرۆكی هەرێم كۆبونەوەی هەمو لایەنە سیاسیەكانی كوردستان دەكرێ لەسەر بارودۆخی نوێ لە كوردستان و ناوچەكە.
ئێمە وەك بزوتنەوەی گۆڕان بریارماندا كە بەشداری نەكەین لەو كۆبونەوەیەدا، وە لە هەمو كۆبونەوەیەكی لەوجۆرەدا، چونكە هەركاتێ كە تەنگژەیەك لە كوردستاندا دروست دەبێت ئەوكاتە ئۆپۆزسیۆن داوادەكرێت بۆ بەشداریكردنیان لە ئاڵۆزی و كێشەكاندا. بە پێچەوانەوە لە بڕیارە سیاسییە گرنگ و چارەنوسسازەكاندا تاكلایەنە و بێ پرس و را بڕیار دەدرێت هەروەك تێپەراندنی ئەو یاسایانەی كە رەهەندی نیشتیمانیان هەیە بە بیانوی زۆرینەوە، كە پێویستبو بە تەوافوقی نیشتمانی تێبپەڕن، بۆ نمونە تێپەڕاندنی بەپەلەی یاسای بودجەی گشتی و دامەزراندنی ئەنجومەن و دەزگای ئاسایش لە چەند رۆژی رابردودا، سەرەڕای ئەوەی ئۆپۆزسیۆن چەندین پاكێج و پرۆژە یاسا و سەرنجی پێشكەش كردبو كە سەرجەمیان پشتگوێ خران.
بزوتنەوەی گۆڕان هەرگیز نابێتە پاشكۆی هیچ لایەنێك كە بە تەنها بڕیاردەر بێ و رۆڵی ئۆپۆزسیۆن وەك لایەنێكی گرنگ پشتگوێ بخات.
پرسیاریشمان ئەوەیە كە ئایا ئەو دەزگا و دامەزراوەیە كامەیە كە بڕیاری سیاسی دەدات و شەڕ و ئاشتی لە كوردستان بە دەست ئەوە؟
بزوتنەوەی گۆڕان
29/7/2012
سەرچاوە: رووداۆ
حیزب‌و ڕێکخراوه خه‌باتگێڕه‌کانی ڕۆژئاوای کوردستان!
کۆمه‌ڵانی ڕاپه‌ڕیوی گه‌لی کورد له سووریه!
له‌کاتێک‌دا خه‌ڵکی ئازادیخوازی سووریه شازده‌هه‌مین مانگی ڕاپه‌ڕینه پڕشکۆو هه‌رله‌وکاته‌دا پڕفیداکاری‌و قوربانیدانی خۆیان بۆ ڕزگاری له دیکتاتۆریی ده‌یان‌ساڵه‌ی بنه‌ماڵه‌ی ئه‌سه‌د تێ‌ده‌په‌ڕاندو هه‌رڕۆژه لاپه‌ڕه‌یه‌کی پڕحه‌ماسه‌یان به‌خوێنی باشترین ڕۆڵه‌کانیان له‌مێژووی ئه‌م وڵاته‌دا تۆمار ده‌کرد، کۆمیته‌ی ناوه‌ندیی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان کۆبوونه‌وه‌کانی پێنجه‌مین پلینۆمی خۆی به‌ڕێوه ده‌برد. پلینۆمی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی به بایه‌خێکی زۆره‌وه به‌دوای ئاڵوگۆڕه‌کانی سووریه و به‌تایبه‌تی ناوچه کوردنشینه‌کانی ئه‌و وڵاته‌دا ده‌گه‌ڕا و به‌چاوی ڕێزو ئومێده‌وه ده‌ی‌ڕوانیه هه‌ڵمه‌ت و فیداکاریی گه‌لی کوردو گه‌لانی دیکه‌ی سووریه و ئه‌و پێشکه‌وتنه به نرخانه که له‌و ڕێگایه‌دا به‌ده‌ستیان دێنن.
ئێمه و هه‌موو ئازادیخوازانی کوردستان و ناوچه‌که به‌گشتی به‌بایه‌خه‌وه سه‌یری ئه‌م ڕووداوانه ده‌که‌ین و له‌و باوه‌ڕه‌داین که ڕووخانی ڕێژیمی سه‌ره‌ڕۆی به‌شار ئه‌سه‌د هه‌م ئه‌ڵقه‌یه‌کی گرنگ له زنجیره‌ی تێکه‌وه‌پێچانی ڕێژیمه دیکتاتۆره‌کانی وڵاتانی عه‌ڕه‌بی ده‌بێ و هه‌م ده‌بێته سه‌ره‌تای ئاڵوگۆڕێکی گرنگ له بارودۆخی تێکڕای ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست‌دا، به‌تایبه‌تی پێمان‌وایه به ڕووخانی ڕێژیمی ئه‌سه‌د دیکتاتۆریی کۆنه‌په‌رستانه‌ی مه‌زهه‌بی له‌ئێران‌دا یه‌کێک له گرنگترین پێگه‌کانی ئاژاوه له‌و ناوچه‌یه‌دا له‌ده‌ست ده‌دا و هه‌نگاوێکی مه‌زن به‌ره‌و ڕووخان و له‌نێوچوون هه‌ڵ‌دێنێته‌وه.
له‌لایه‌کی دیکه له‌که‌س شاراوه نیه که زوڵم وزۆر و ناهه‌قی‌یه‌کانی ڕێژیمی به‌عسی له سووریه پێش هه‌مووان و پتر له‌هه‌مووان ڕووی له‌کۆمه‌ڵانی گه‌لی کورد له‌و وڵاته بووه. به‌وپێیه کۆتایی‌هاتن به ده‌سه‌ڵاتی به‌شار ئه‌سه‌د و داروده‌سته‌که‌ی ده‌توانێ هه‌م گه‌لی کوردی ئه‌و وڵاته له بێ‌به‌شی و ڕۆژڕه‌شی ڕزگار بکا و هه‌م ببێته مایه‌ی خۆشحاڵی و هیواو هومێدی کوردی به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان.
بۆیه هیوادارو ته‌نانه‌ت دڵنیاین که حیزب‌و ڕێکخراوه خه‌باتکاره‌کانی کوردی سووریه به پته‌وترکردنی ڕیزه‌کانی خۆیان و هاوکاری و هه‌نگاوڕێکخستن ده‌گه‌ڵ هێزه‌کانی ئۆپۆزیسیۆنی دێمۆکڕات و پێشکه‌وتووی سه‌رانسه‌ری سووریه ڕۆڵی کاریگه‌رو کارساز له‌و ڕاپه‌ڕینه به‌شکۆیه‌دا بگێڕن و له سووریه‌ی ئایه‌نده دا ماف‌و ئازادییه ڕه‌واکانی گه‌لی کورد بچه‌سپێنن و له‌وڕێگایه‌دا سه‌رکه‌وتنتان بۆ به‌ئاوات ده‌خوازین.
سڵاو له خه‌بات‌و قوربانیدانی ڕۆڵه‌کانی گه‌لی کورد و هه‌موو تێکۆشه‌رانی ڕێگای ئازادی و دێموکڕاسی له سووریه،
نه‌مری بۆگیانی شه‌هیده سه‌ربه‌رزه‌کانی ڕاپه‌ڕین و به‌ئاواتی ڕزگاریی هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستانی زۆرلێکراو.
کۆمیته‌ی ناوه‌ندیی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان
28/07/2012 (07/05/1391)
بڕیارە ئەمشەو لە زۆربەی شارەکانی رۆژئاوای کوردستان، خۆپێشاندان بۆ پشتگیری کردن لە دامەزراندنی دەستەی باڵای کوردی بەڕێوە بچێت. بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی کە پەیامنێری (رووداو) لە شاری دێرک پێی راگەیاندین، لە سەرجەم شار و شارۆچکەکانی رۆژئاوای کوردستان ئامادەکاری پێویست بۆ بەڕێوەچوونی خۆپێشاندانەکەی ئەمشەو ئەنجام دراوە. بۆ ئەو مەبەستە بڕیارە ئەمشەو کاتژمێر 9ی شەو بەکاتی هەولێر، خۆپێشاندانێکی بەرفراوان لە شاری دێرک بەرێوە بچێت و پێشبینی دەکرێ زیاتر لە 15 هەزار کەس لە دێرک و گوند و ناوچەکانی دەورووبەری بەشداری ئەو خۆپێشاندانە بکەن.
لە 24/07/2012 لە کۆبوونەوەیەکی هاوبەشدا لەنێوان ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان لە قامشلۆ، دەستەی باڵای کوردی راگەیەندرا. ئەو دەستەیە لە چوارچێوەی جێ بەجێ کردنی رێککەوتننامەی هەولێر دێت کە لە رێکەوتی 11/7/2012 به سەرپەرشتی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە نێوان ئەنجوومەنی نیشتمانیی کورد و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان واژۆ کرا.
بەپێی ئەو رێککەوتننامەیە پێویست بوو لە ماوەی 15 رۆژدا دەستەیەکی باڵای هاوبەش بە ناوی ( دەستەی باڵای کوردی ) لە نێوان هەردوولا پێک بهێنرێت کە ئەرکەکەی دانانی سیاسەتێکی گشتی و سەرکردایەتی کردنی کوردی رۆژئاوای کوردستانە لەم قۆناخە چارەنووسسازەی کە تێیدا تێپەڕ دەبن.
هاوسه‌رۆکی پارتیی یه‌کێتیی دیموکراتی PYD کاردانه‌وه‌ی توندی له به‌رانبه‌ر هه‌ڕه‌شه‌کانی سەرۆکوەزیرانی تورکیا و به "هه‌ڵه" لێکدانه‌وه‌ی یه‌کیەتیی کوردان نیشان دا و گوتی "به هیچ شێوه‌یه‌ک پاراستن و ده‌ستێوه‌ردانی تورکیامان ناوێت، به‌ڵام به هیچ شێوه‌یه‌کیش رێگه به هاتنه‌ناوه‌وه‌ی هیچ هێزێکی چه‌کدار ناده‌ین." گوتیشی "ئێمه‌ی کورد پێکه‌وه ده‌جوڵێینه‌وه، لیژنه‌ی باڵای کوردمان هه‌یه و به بڕیاری هاوبه‌ش کار ده‌کرێت و هه‌موو شتێکیش به یه‌ک بڕیاری ده‌کرێت."
هاوسه‌رۆکی PYD که لە هه‌مان کاتدا ئه‌ندامی لیژنه‌ی باڵای کوردان، ساڵح محه‌ممه‌د موسلیم، به فیرات نیوز کە سایتێکی هەواڵیی نزیک لە پەکەکەیە رایگه‌یاند: "قسه‌کانی ئه‌ردۆغان په‌سه‌ند ناکرێن و بێ جێ و رێن، خودی خۆی باسی ئه‌وه ده‌کات که خوازیاری دیموکراسی و ئازادییه بۆ گه‌لی سووریا، ئێمه‌یش ده‌مانه‌وێت، ئه‌گه‌ر له‌م مژاره‌دا به راست و دروستانه مامه‌ڵه ده‌کات، بۆچی کوردان جیا ده‌کاته‌وه؟"
له لێدوانه‌که‌یدا، سەرۆکی ئەو پارتییە کوردەی ڕۆژاوای کوردستان، جه‌ختی کرده‌وه که تاکه "پەکەکە"یه‌کی چه‌کدار له هه‌رێمه‌که‌دا نین، "ئه‌ردۆغان ده‌یکات به بیانوو، له به‌هانه ده‌گه‌ڕێ تا بتوانێ ده‌ست له کاروباری ناوخۆی سووریا وه‌ربدات، کوردان له‌ناو ببات یاخود له مافه‌کانیان بێبه‌رییان بکات."
ئه‌ندامەکەی لیژنه‌ی باڵای کوردانی سووریا، هه‌ڕه‌شه‌ی ده‌ستێوه‌ردانی تورکیایشی به "کارێکی ئاسته‌م" ناو برد و گوتی: "هاوسه‌نگیی ناونه‌ته‌وه‌یی بۆ شتێکی وه‌ها له‌بار نییه، به‌ڵام ئه‌گه‌ر زۆر بۆخۆی بێنێت، ئه‌وا ده‌بێته سه‌رشێتییه‌ک، ده‌که‌وێته ناو زۆنگاوێکه‌وه که ده‌رکه‌وتنی ئه‌سته‌مه. چ له بواری ناونه‌ته‌وه‌ییدا و چ له هه‌رێمه‌که‌دا، نه وڵاتانی رۆژئاوا و نه وڵاتانی عه‌ره‌بییش ده‌ستێوه‌ردانێکی به‌و شێوه‌یه په‌سه‌ند ده‌که‌ن."
له به‌رده‌وامیی لێدوانه‌که‌یدا سه‌رنجی بۆ هه‌وڵه‌کانی ئه‌م دواییه‌ی ده‌وڵه‌تی تورکیا له چوون بۆ هه‌ولێر راکێشا و گوتی ئه‌و هه‌وڵانه بێئاکام ده‌بن و "به‌ڕێز مه‌سعوود بارزانی ئه‌رکی کۆکردنه‌وه‌ی ئێمه‌ی به جێ هێنا، بوو به شاهێد، خودی خۆیشی سه‌رکرده‌یه‌کی کورده و هه‌موو که‌سێک به رێز و حورمه‌ته‌وه مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ ده‌کات. رۆڵی له لێکنزیکبوونه‌وه‌ی لایه‌نه کوردییه‌کاندا بینی، به‌ڵام له‌ناو مه‌سه‌له‌که‌دا نییه، له‌و باوه‌ڕه‌شدا نین داوود ئۆغڵو(وەزیری دەرەوەی تورکیا)، هیچ شتێکی ده‌ست بکه‌وێت. داوود ئۆغڵو بۆچی نایه‌ت له‌گه‌ڵ ئێمه چاوپێکه‌وتن ناکات؟"
له به‌رانبه‌ر دروستبوونی یه‌کیەتیی نێوان کوردان گوتی:"کوردان لێک کۆ نه‌بنه‌وه و نه‌یه‌نه پاڵ یه‌ک؟.. باشه ئه‌وه‌ی بۆ خۆیان و بۆ خه‌ڵک ره‌وای ده‌بینن، بۆچی بۆ کورد به ره‌وای نابینن؟ پێویسته به هه‌موو شێوه‌یه‌ک واز له‌و فۆبیای کورد بهێنێت، ئه‌وه‌ی که کراوه، سووکایه‌تییه‌کی گه‌وره‌یه به کورد و په‌سه‌ندی ناکه‌ین."
ساڵح موسلیم هاوکات داوای لە حکوومه‌تی تورکیا کرد "بۆچی له‌گه‌ڵ ئێمه‌دا دیالۆگ ناکه‌ن، با بێن و پێکه‌وه قسه بکه‌ین، له ده‌می که‌سی یه‌که‌مه‌وه، له ئێمه‌وه ببیستن، کۆتایی به نیگه‌رانی و دوودڵییه‌کانیان بهێنن."
له باره‌ی ناوچه‌ی قه‌ده‌خه‌کراویشه‌وه که حکوومه‌تی تورکیا باسی لێوه ده‌کات گوتی: "به هیچ شێوه‌یه‌ک پاراستن و ده‌ستێوه‌ردانی تورکیامان ناوێت، به‌ڵام به هیچ شێوه‌یه‌کیش رێگه به هاتنه‌ناوه‌وه‌ی هیچ هێزێکی چه‌کدار ناده‌ین."
له‌باره‌ی ئه‌و بانگه‌شانه‌ی که له میدیاکانی تورکیا به تایبه‌تی و چه‌ند میدیایه‌کی رۆژئاواوه سه‌باره‌ت به ئه‌گه‌ری شه‌ڕی ناوخۆی کوردان ده‌کرێن، ساڵح محه‌ممه‌د دەڵێت "ئێمه‌ی کورد پێکه‌وه ده‌جوڵێینه‌وه، لیژنه‌ی باڵای کوردمان هه‌یه و له هه‌وڵی جێبه‌جێکردنیداین. به‌تایبه‌تیش دوای دامه‌زراندنی لیژنه‌ی باڵا به هیچ شێوه‌یه‌ک دروستبوونی شه‌ڕی ناوخۆی کورد جێگای باس نابێت و ده‌ستیش نادات. به بڕیاری هاوبه‌ش کار ده‌کرێت و هه‌موو شتێکیش به یه‌ک بڕیاری ده‌کرێت."
هاوپه‌یمانی كوردستانی رایده‌گه‌یێنێ ده‌وڵه‌تی یاسا هیچ شتێكی تازه‌ی پێ نییه، هه‌روه‌ها ده‌ڵێ "ئه‌وان له‌لایه‌ك هه‌ڕه‌شه ده‌كه‌ن و له‌لایه‌كی دیكه‌ش داوای گفتوگۆ له كورد ده‌كه‌ن". موئه‌ید ته‌یب، گوته‌بێژی هاوپه‌یمانی كوردستانی له په‌رله‌مانی عێراق به (رووداو)ی راگه‌یاند، "جگه له ده‌وڵه‌تی یاسا نه‌بێت، په‌یوه‌ندییه‌كی باشیان له‌گه‌ڵ پێكهاته‌كانی نێو هاوپه‌یمانی نیشتیمانی هه‌یه".
گوته‌بێژی هاوپه‌یمانی كوردستانی ره‌خنه‌ی تووندی له ده‌وڵه‌تی یاسای نوری مالیكی سه‌رۆك وه‌زیران گرت و رایگه‌یاند له‌لایه‌ك ده‌وڵه‌تی یاسا داوای گفتوگۆ و دانووستان ده‌كات، له‌لایه‌كی دیكه هه‌ڕه‌شه له كۆمپانیا نه‌وتییه‌كانی جیهانی ده‌كات كه له هه‌رێمی كوردستاندا كار ده‌كه‌ن. هه‌روه‌ها هه‌ڕه‌شه‌ی بڕینی بودجه‌ی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات. موئه‌ید ته‌یب، ده‌ڵێ "ده‌وڵه‌تی یاسا هیچ شتێكی تازه‌یان پێ نییه، ته‌نیا به‌ڵێن ده‌دات و ئێمه‌ش پێشتر ئه‌زموونی له‌م شێوه‌مان له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی یاسا هه‌یه". هه‌روه‌ها زیاتر گوتیشی" ده‌وڵه‌تی یاسا جدی نییه له گفتوگۆكردن و ده‌یه‌وێ كات بكوژێ".
سەرچاوە؛ روداۆ/ نەهرۆ محەممەد
نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بەریتانیا كەمپینێكی لە رێگەی ئینتەرنێتەوە بۆ بەڕەسمی ناساندنی ئەنفال و كیمیابارانی كوردستان بەجینۆساید رێكخستووە و داوا لە رەوەندی كوردی دەكات پاڵپشتی لەو كەمپینە بكەن.
كەمپینەكە، لە مانگی ئاداری ئەمساڵ بەفەرمی لەسەر ماڵپەڕی حكومەتی بەریتانیا كراوەتەوە لەژێر ناوی "ناساندنی جێنۆسایدی ئەنجامدراو دژی كوردەكان لە عێراق"، كەمپینەكە كە بۆ ماوەی ساڵێك بەردەوام دەبێ، پێویستی بە 100 هەزار واژۆی ئەو كەسانەیە كە خاوەنی وڵاتینامە (رەگەزنامەی) بەریتانین، تاوەكو ئەو دۆزە بخرێتە بەرمانەی كاری پەرلەمانی بەریتانیاوە. كەمپینە ئەلكترۆنییەكە لەژێر ناوی پەرلەمانتاری بە رەگەز كورد نەدیم زەهاوی، پەرلەمانتاری پارتی پارێزگارانی بەریتانیا، كراوەتەوە.
بەیان سامی عەبدلڕەحمان، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بەریتانیا، بە (رووداو)ی راگەیاند دەمێكبوو بە دوای میكانیزمێكدا دەگەڕان تاوەكو ئەو دۆزە ببەنە نێو پەرلەمانی بەریتانیا "دوای دانیشتن لەگەڵ چەند پەرلەمانتارێكی بەریتانی دۆستی كورد، پێیان راگەیاندین كە ئەم میكانیزمە (كەمپینی ئەلیكترۆنی) لە بەریتانیا هەیە و دەكرێ لەورێگەیەوە بتوانین ئەم دۆزە لەناو پەرلەماندا هەڵدەینەوە".
بەیان داوا لە رەوەندی كوردی لە بەریتانیا دەكات بەشداری كەمپینەكە بكەن، بۆ بە جینۆسایدناساندنی ئەنفال و كیمیابارانی گەلی كورد "بەهیوام هەموو كوردانی خاوەن رەگەزنامەی بەریتانی ئیمزای بكەن و پاڵپشتی خۆیانی بۆ دەرببڕن، ئەوە دەۆزێكە هەموومان بەردەوام لە خەمیداین".
بەیان سامی عەبدولڕەحمان ئاماژەی بەوەدا، كە ئەوان سێ ئامانجیان هەیە لە راگەیاندنی ئەو كەمپینە، یەكەم: بە جینۆسایدناساندنی ئەنفال و كیمیارانی گەلی كورد. دووەم: هۆشیاركردنەوەی بەریتانییەكان لەو جینۆسایدە. سێیەم: مەسەلەی دادوەرییە "بەبڕوای ئێمە پێویستە نەك هەر لە كوردستان بەڵكو لە دەرەوەی كوردستانیش دادوەری هەبێ لەسەر جینۆسایدی كورد".
گوتەبێژی رێكخراوی چاك: پێویستە رەوەندی كورد پشتگیری لەو كەمپینە بكات
عەلی مەحموود، گوتەبێژی رێكخراوی كوردۆساید (چاك)، كە رێكخراوێكە زیاتر لە دەرەوەی كوردستان لەسەر جێنۆسایدی كورد كاردەكات و چەندین چالاكی و كەمپین و تەنانەت دادگای یاساییشیان لەسەر جێنۆسایدی كورد لە وڵاتانی ئەوروپا كردووە لە ساڵانی رابروودا، بە (رووداو)ی گوت "بە هیوام رەوەندی كورد لە بەریتانیا پشتگیری تەواوی خۆیان لەو كەمپینە بكەن، هەرچەندە رەوەندی كوردی متمانەیان بە كارەكانی حكومەت نییە لە دەرەوە، بەڵام پێویستە پشتگیری لەم كەمپینە بكرێت بە هەرشێوەیەك بێت، چونكە ئەمە دۆزێكی نەتەوەیی و نیشتمانییە و كاریگەری لەسەر هەموومان هەیە".
عەلی مەحموود دەڵێ تائێستا چەندین كەمپینیان لە دەرەوەی كوردستان لەسەر مەسەلەی جینۆسایدی كورد رێكخستووە، بەڵام پێیوایە كەمپینە ئەلیكترۆنییەكەی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بەریتانیا زۆر گرنگە "پاڵپشتی ئەندام پەرلەمانەكانی ئەو وڵاتانە زۆرتر گرنگە، چونكە ئەوە یەكەم هەنگاوە، كە دەكرێ سەركەوتنی ئەو كەمپینە مسۆگەر بكات ئەوكاتەی لە پەرلەمان باسدەكرێت".
لە سەرەتای ئەم مانگەدا حكومەتی هەرێمی كوردستان كەمپینەكەی بردە نێو پەرلەمانی بەریتانیا و لەوێوە بەڕەسمی داوای لە حكومەت و ئەندام پەرلەمانەكانی ئەو وڵاتە كرد پشتگیری بكەن. نوێنەرانی حكومەتی هەرێمی كوردستان پێكهاتبوون لە بەیان سامی عەبدولڕەحمان و فەلاح مستەفای وەزیری دەرەوەی هەرێمی كوردستان و كەمال كەركووكی، سەرۆكی پێشووی پەرلەمانی كوردستان. چەندین ئەندام پەرلەمانی بەریتانیش كە دۆستی كوردن، پێیانوایە ئەو دۆزە دەبێ پاڵپشتی لێبكرێت، بۆ پشتگیری لەوێ ئامادەبوون.
پەرلەمانتارێكی بەریتانی: ئەوەی بەرامبەر كورد كراوە جینۆسایدە
لەو كۆبوونەوەیەدا لە پەرلەمانی بەریتانیا، رۆبێرت هاڵفۆن، پەرلەمانتاری ناوچەی هارلی لە بەریتانیا و جێگری سەرۆكی گرووپی پەرلەمانتارانی هەموو پارتە بەریتانییەكان لەسەر هەرێمی كوردستان، رایگەیاند "ئەگەر جێنۆساید زانستیانە و سیستەماتیكیانە پلانی كوشتنی بە كۆمەڵی خەڵكبێت و بە چەند قۆناغێك ئەنجامبدرێت، وەك وەلانان و سەركوتكردن و دواتر سڕینەوە، ئەوا كورد جینۆساید كراوە."
هەروەها نەدیم زەهاوی، ئەندامی پەرلەمانی ناوچەی سترافۆرد ئەپۆن هەیڤن، كە ماڵپەری كەمپینەكەش لەسەر ناوی ئەو كراوەتەوە، گوتی " بەرەسمی ناساینی ئەم جینۆسایدە لەلایەن حكومەتی بەریتانیاوە زێدە گرنگە لەو روانگەیەوە كە تەئكید بكرێتەوە جارێكی دیكە ئەم تاوانە گەورەیە روونەداتەوە، هەر ئەوەشبوو، وایكرد ئەو كەمپینە لەسەر ماڵپەڕی حكومەت رابگەیێنم".
تاوەكو نووسینی ئەم راپۆرتەی (رووداو)، كەمپینەكە تەنیا 2132 ئیمزای كۆكردووەتەوە، بەڵام پێشتر هەر لە بەریتانیا كەمپینی پشتگیریكردن لە سەربەخۆیی كوردستان بە هەمان میتۆد راگەیێندرا، هەرچەندە نزیكەی 200 هەزار كوردی بە ناسنامە بەریتانی لەو وڵاتە نیشتەجێن، بەڵام لە ئەنجامدا شكستی هێنا و نەیانتوانی ئەو ژمارە پێویستە ئیمزایە كە 100 هەزارە كۆبكاتەوە.
بەیان سامی عەبدولڕەحمان، هۆكاری ئەمە بۆ ئەوە دەگەڕێنێتەوە، كە رەوەندی كورد لە بەریتانیا تائێستا زۆریان ئینتەرنێت بۆ ئەو كاروبارانە بەكارناهێنن، هەركەسێكیش كە دەبێ ئیمزای بكات پێویستە ئیمەیلی تایبەتی بەناوی خۆیەوە هەبێت. بەڵام گوتی "دەكرێ لەسەر كاغەزیش ئیمزابكرێت، بۆیە ئێمە هەوڵدەدەین بە كاغەزیش كەمپینەكە لەناو رەوەندی كوردیدا بڵاوبكەینەوە تاوەكو هەمووان دەرفەتی ئەوەیان هەبێت ئیمزای بكەن".
سەرچاوە: رووداۆ/ لەندەن
ئەحمەدرۆژ
مه‌حموود عوسمان، چاودێری سیاسی و ئەندامی پەرلەمانی عێراق، ده‌ڵێت: بارودۆخی کوردەکانی سوریا بۆ ڕاگەیاندنی هەرێمێکی سەر بەخۆ گونجاو نییە و پێی‌وایه کوردانی سوریا سوود له ئه‌زموونی هه‌رێمی کوردستان وه‌ربگرن و هەرێمی کوردستانیش یارمەتیان بدات. مەحمود عوسمان"بەئاژانسی پەیامنێری گوت:"بارو دۆخی کوردەکانی سوریا بۆ ڕاگەیاندنی هەرێمی سەربەخۆ گونجاو نییە و تەنها دەتوانن لەناو سوریادا ناوچەیەکیان هەبێت و خۆیان بەڕێوەی ببەن، چونکە تورکیا و حکومەتی ئایندەی دیمەشق و کۆمەڵگەی نێو نەتەوەیی به ڕاگەیاندنی هەرێمی سەربەخۆ لەلایەن کوردەکانەوە رازی نابن".
ئه‌م ئه‌ندامه‌ی په‌رله‌مانی عێراق، گوتی:"حکومەتی هەرێمی کوردستان، دەتوانێت ڕێگەو شوێنیان نیشان بدات و ده‌کرێت هاوکاری کوردەکانی سوریا بکات و ئەوانیش خۆیان سود لە ئەزموونی هەرێمی کوردستان وەربگرن. هەرێمی کوردستان دەتوانێت ئاراستەیان بکات بۆئەوەی لەناو خۆیاندا یەک بن". مه‌حموود عوسمان، گوتی: هەرێمی کوردستان لەگەڵ تورکیادا هاوکاری هەیە و دەبێت کارێکی وا بکەن تورکیا دژی هەرێمەکەی ئەوان نەبێت و هەریەک لەپارتی و پەکەکەش هاوکار بن. چونکە پارتی دیموکراتی کوردستان و په‌که‌که بەشێوەی سەرەکی کاریگه‌رییان له سه‌ر کورده‌کانی سوریا هه‌یه، ئەگەر بێت ئەو دوانەش هاوکاری یەک نەبن، جاره‌سه‌ری کێشه‌ی کورده‌کانی سوریا ئاسان نابێت.
سەرۆک وەزیری تورکیا رەجەب تەیب ئەردۆغان کە بە مەبەستی بەشداری لە مەراسیمی کردنەوەی یارییەکانی ئۆلەمپیادی ٢٠١٢ بەرەو لەندەن بەڕێ دەکەوت، بەر لە بەجێهێشتنی وڵاتەکەی وڵامی پرسیاری رۆژنامەنووسانی سەبارەت بە سووریا دایەوە. دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە (٢٦ی ژوئیە) ئەردۆغان لە کۆبوونەوەیەکی رۆژنامەنووسی دا گوتی "رێگە نادەین لە باکووری سووریا بلۆکێکی تیرۆریستی دروست بێ و ببێتە مژاری هەڕەشە. مەحاڵە رێگە بدەین هاوپەیمانی پەکەکە-پەیەدە تەنانەت هەنگاوێک بەرز بکاتەوە." گوتیشی "سەبارەت بەم بابەتە تەگبیری پێویستمان وەرگرتوە. سوپای تورکیا یاخود ئەگەر پێویست بکا یەکینەی پەیوەندیدار دەست بە کار دەبن."
سەرۆک وەزیری تورکیا ئەوەشی بە بیرهێنایەوە کە بڕیارە رۆژی چوارشەممەی داهاتوو، وەزیری کاروباری دەرەوەی تورکیا بڕواتە هەرێمی کوردستان و لە سەر ئەم بابەتە لە گەڵ کاربەدەستانی ئەوێ کۆ ببێتەوە. لە بەشێکی قسەکانی دا ئەردۆغان گوتی "دامەزراندنی کۆنسەی نەتەوەیی کوردی لە سووریا هەڵسوکەوتێکی هەڵە بوو." ناوبراو بەمجۆرە بەردەوام بوو "رێگە بە نەخشەی خەیاڵی هاوپەیمانی پەکەکە و پەیەدە نادەین"
دوێنێش سەرۆک وەزیری تورکیا لە بەرنامەیەکی راستەوخۆی تەلەڤزیۆنی (٢٤)ی تورکیا، کۆبونەوەی ئەمنی لەو وڵاتە هەڵسەنگاند و گوتی لە بەرامبەر گۆڕانکارییەکانی باکووری سووریا بێدەنگ نامێنن. ئەردۆغان راشکاوانە باسی لەوە کرد کە ئێستا مافی دەستێوەردانیان هەیە.
لە لایەکی دیکەوە سەرۆکی پارتی ئۆپۆزۆسیۆنی کۆماری گەل (جەهەپە) کەماڵ کڵیچدار ئۆغڵو لە سەر ئەو بڕوایەیە کە دەوڵەتێکی کوردی لە باکووری سووریا و عێراق دروست دەبێ و رەخنەی توندی لە حکومەتی تورکیا و سەرۆک وەزیر ئەردۆغان گرت کە کەمتەرخەم بوون. سەرۆکی جەهەپە بانگەشەی کرد دەوڵەتەکە هاوشێوەی ئیسرائیل دەبێ و باسیشی لە رۆڵی مەسعود بارزانی لە پێڤاژۆی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی دا کرد. کڵیچدار ئۆغڵو گوتی: "هەموو کەس دەیزانی هەوڵی ئەوە لە ئارا دا هەبوو هەرێمێکی هاوشێوەی هەرێمی کوردستانی عێراق لە سووریا دابمەزرێ. لەمبارەوە قسە کرا و بابەت نووسران، بەڵام ئێمە چیمان کرد؟ دانیشتین و سەیرمان کرد."
شایانی باسە لە وڵامی قسەکانی دوێنێی ئەردۆغان دا، سەرۆکی کۆنسەی بەڕێوەبەری کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە) ئەمڕۆ لە لێدوانێک دا رایگەیاند "ئەگەر ئاکەپە بەو ئەقڵیەتە دوژمنکارانەیە هەڵسوکەوت بکا، بە دەستێوەردان بیەوێ ئیرادەی گەلی کورد بخاتەوە دەرەوە، ئەوا کورد لە هەر شوێنێک بن دژی تورکیا دەکەونە خۆ".
سەرچاوە: NNSROJ
نوێنەری پارتی یەکێتی دیموکراتی PYD رۆڵی بارزانی لە یەکڕیزی هێزە سیاسیەکانی رۆژئاوای کوردستان بەرز نرخاند و گوتی تورکیا ناتوانێ بارزانی بخاتە ژێر باری سیاسەتی خۆیەوە.
ئەمڕٶ هەینی، پارتی یەکێتی دیموکراتی PYD لە هەولێر، سیمینارێکی لەسەر ڕەوشی سیاسی ڕۆژئاوای کوردستان پێک هێنا.
د. حسێن کۆچەر، نوێنەری PYD لە هەرێمی کوردستان لە وەڵامی پرسیارێکی (رووداو) سەبارەت به سەردانی وەزیری دەرەوەی تورکیا بۆ هەرێمی کوردستان و ئەگەری گۆڕانی سیاسەتی هەولێر لە بەرامبەر رۆژئاوای کوردستان بە سەرنجدان بە هەڕەشەکانی تورکیا رایگەیاند "حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ناو دوژمندا ژیان دەکات بۆیە بەرپرسانی ناچارن لەگەڵ ئەو لایەنانەدا دانێشتنیان هەبێت. ئەمە ناچارییە و ئێمە بەهیج شێوەیەک پێشبینی خراپ ناکەین لە سەرۆک بارزانی چونکە زۆر بەجدی و پەرۆشییەوە هەوڵی داوە بۆ یەکێتی کوردانی ڕٶژئاوای کوردستان".
تورکیا ناتوانێ بارزانی بخاتە ژێر باری سیاسەتی خۆیەوە
د. حوسێن رۆڵی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستانی لە لێک نزیککردنەوەی لایەنەکانی رۆژئاوای کوردستان بەرز نرخاند و گوتی"سەرۆک بارزانی بە جدی کاری بۆ ئەو یەکێتییە کردووە و بڕواناکەین بکەوێتە ژێر کاریگەری تورکیاوە و ڕێککەوتنەکەی هەولێر سست و بێکاریگەر بکات. ئەگەر واشی کرد دیارە گەلی کورد ئەوە قبوڵ ناکات، بەڵام ئێمە هەرگیز بڕوامان نییە ئەردۆغان و تورکیا بتوانن سەرۆک بارزانی بخەنە ژێر باری سیاسەتی خۆیانەوە لەکاتێکدا بارزانی هێندە پەرۆشی یەکێتی نێوان لایەنە سیاسییەکانی ڕۆژئاوای کوردستانە".
ئەمریکا، روسیا و کورد سێ هێڵی دژ بە یەکن لە سووریا
نوێنەری PYD باسی لەوە کرد کە ڕووداوەکانی سووریا وای کرد هەموو هێزە سیاسیەکان "حسابات"ی خۆیان بکەن و هەموو لایەنە سیاسییەکان کەوتنە ڕێکخستنی خۆیان و لەوێشەوە سێ هێڵی سیاسی سەرەکی درووست بوون، ئەوانیش هێڵی ئەمریکا و تورکیا لەلایەک، هێڵی ڕووسیا و چین و هێڵی سیاسی کوردانیش لەلایەکی دیکەوە.
د. حوسێن گوتیشی "ئەو سێ هێڵە سەرەکییەی کە لە دوای ڕووداوەکان درووست بوون، یەکەم هێڵی هێزە ئیسلامییەکانە کە هەندێک جار بە ناوی ئیسلامەتییەوە و هەندێك جاریش بەناوی دیموکراسییەوە پرۆژەی ئەمریکا و تورکیا پیادە دەکەن و ئامانجی ئەوان پارچە پارچەکردن و دابەشکردن و ماڵوێرانییە و ئەمەش ئاشکرایە کە سیاسەتێکی فاشیلە. دەیانەوێت وەکو لیبیا و میسر دەوڵەتی فاشیل درووست بکەن لە سووریادا. ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریاش لە %55ی ئیخوان موسلمینن کە ئەمەش خەڵكی سووریا لێی هۆشیار بووە و خۆیان دەزانن سیاسەتێکی فاشیلە چونکە وڵاتێکی فرە نەتەوە و ئایینی و پێکهاتەی جیاوازی وەک سووریا بەوان بەڕێوە ناچێت بە ئارامی. ئەو هێزە پەرە بە سوپای سووریای ئازاد دەدەن، کە ئەڵتەرناتیڤیان پێ نییە بۆ ئەو هەموو پێکهاتە جیاوازانە و دابەشکاریەکانی لیبیا و میسر خۆیان دووبارە دەکەنەوە لەسەردەستی ئەوان."
نوێنەرەی PYD راشیگەیاند "ئەم هێزە ئیسلامییە لەبەر بەرژەوەندی نێودەوڵەتی ئەمریکا و هاوپەیمانەکەنی شەڕ و پێکدادان و دووبەرەکی دەخاتە ناو خەڵکی سووریا بەگشتی، کە ئاوارەبوون و پارچەپارچەبوون لەسەر بنەمای توندوتیژی دەرەنجامەکەی دەبێت".
لەمەر هێزی دووەم کە وڵاتانی رووسیا و چین سەرکردایەتی دەکەن ولە دژی بڕیارەکانی ئەمریکا لە ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان دەنگیاندا و رەتیانکردەوە بە هێزی سەربازی ناتۆ دژی ئەسەد بوەستنەوە، د.حسێن گوتی "ئەم هێزەش لەبەر بەرژەوەندیەکانی خۆیان خوازیارن تەنها گۆڕانکارییەکی ڕووکەشی لەو وڵاتەدا درووستببێت تاوەکو ڕژێمی ئەسەد لەسەر دەسەڵات بمینێتەوە کە کاریگەری لەسەر سیاسەتی ناوچەیی لەسەر عێراق و وڵاتانی دیکە دەبێت و ئەو ڕژێمە لە بەرژەوەندی ئەواندایە لە ناوچەکە، بۆیە ئەوانیش بۆ بەرژەوەندی خۆیان دەخوازن کە ڕژێمی سووریا وەک خۆی بمینێتەوە و تەنها گۆرانکارییەکەی ڕووکەشی بکرێت".
لەدوای ئەو دوو هێزەش د. حسێن گوتی هێزی سێیەم لە سووریا ئێستا هیڵی سیاسی کوردە "کە ئامانجی سیاسەتی دیموکراسیانەیە و بە سیاسەتی پێشوەچوونی جڤاکی مەدەنی و دیموکراتی کوردەوە سەرقاڵە".
ئامانجی PYD روخانی رژێمی ئەسەدە
نوێنەرەی PYD راشیگەیاند؛ ساڵ و نیوێکە پارتەکەی ئەوان گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان ڕێک دەخات و رۆژانە بە هەزاران کورد خۆپیشاندانی مەدەنیانە بەڕێوە دەبەن و کورد شەهید دەبن بەهۆی ئەو چالاکییە مەدەنیانەوە "بەڵام قسەمان بۆ درووست دەکەن کە گوایە لەگەڵ ڕژێم پەیوەندیمان هەیە و خۆڵ دەکنە چاوی خەڵكەوە بەو بوختانانە. باشە گەر پەیوەندیمان هەیە ئەندامانی یەکینەکانی بەرگری گەلمان بۆ دەکوژرێن و شەهید دەبن. خۆپیشاندەرانمان بۆ شەهید دەبن و پێکدادانمان هەیە لە چەند ناوچەیەک. ئەوە خۆڵکردنە چاوی خەڵكەوەیە کە ئێمە لەگەڵ ڕژێم بووین، ئەوانەی ئەو وشانە هەڵدەبەستن نایانەوێت ئەو ڕاستییە بڵاوببێتەوە کە کورد خۆی ڕیخراو کردووە و ئەڵتەرناتیڤی پێیە".
د. حوسێن سەبارەت به هۆکاری هێڕش نەکردنەسەر سوپاکەی ئەسەد گوتی "ستراتیژی سیاسی ئێمە لە سەرەتای ڕووداوەکانەوە ئەوە بووە کە کەمترین قوربانی بدەین و زۆرترین دەستکەوت بەدەست بێنین و لە هەمانکاتیشدا پرۆژەی ئێمە ئەلتەرناتیڤبوونی سیستەمی ئەسەدە و ئێمە خەریکین بەدیل درووست دەکەین، لەهەمانکاتدا یەکێتی نەتەوەیی و یەکبوون لەناو لایەنە کوردیەکان پیادە بکەین".
هەر لەوێشەوە تیشكی خستە سەر ڕێککەوتننامەکەی هەولێر و بە "مێژوویی" لە قەڵەمدا بەوەی کە بە بۆچوونی ئەوان ئەمە یەکەمجارە لە بارودوخێکی لەو شێوەیەی سووریادا هێزە کوردیەکان خۆیان یەکدەخەن و ڕێکەوتننامەیەکی لەوشێوەیە درووست دەکەن. بۆیە ناوبراو ئاماژەیدا "کاری ئێمە ئەوەیە بە تەواوەتی پابەند بین بەو ڕیککەوتنمایەوە، هەرچەندە زۆر لایەن هەبوون پێیان وابوو کە هەرگیز ئەو ڕێکەوتنە ڕوونادات، بەڵام ئەوەتا ئەو یەکێتییە ئەمڕۆ درووست بووە و پێکەوە کاردەکەین".
سەرچاوە: رووداۆ/ ۆژ ئەحمەد
- ئەمڕۆ شاندی دەمپارتی بۆ گەیاندنی پەیامی ئۆجەلان لەگەڵ ئاکپارتی کۆدەبێتەوە
- خراپترین دراوەکانی جیهان لە ساڵی 2024 دا
- تولای حاتەمئۆگیولاری: دیدار بەس نییە، دەبێت دەرگاکانی ئیمراڵی بکرێنەوە
- کامیان مەترسیدارترن: ئێران یان ئیخوان؟
- ههسهده و چەک؛ هاوکێشە سەختەکە لە بنیاتنانەوەی سوپای سوریادا
- ئیدارەی نوێی سوریە ئەمیرێكی پێشوی بەرەی نووسرەی وەك سەرۆكی دەزگای هەوالگریی سوریە دیاری كڕد
- وەزیری دەرەوەی روسیە دەلێ دەگەل ئیدارەی تازەی سوریە پەیوەندیمان هەیە
- ئیسرائیل فرۆكەخانەی نێودەولەتی سەنعا لە یەمەن بۆمباران كرد
- شاندێكی بالای عێراقی دەگەل ئیدارەی نوێی سوریە دیداری كرد
- دوای روخانی رژیم بەعسی ئەسد، عەلەوییەكان چییان بەسەر دێت
- وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل دەلێت: هێرشەكان دژ بە كوردەكان دەبێ بوەستێنرێن
- چیروکی نەبیستراویی ناو زیندانەكانی سوریە
- حشدی شەعبی هەرشە لە توركیەدەكات
- ترامپ دەلێ: لە هیچ لایەك قەبوول ناكەیین جێگرەوەی دۆلار بەرهەم بێنێت
- ناوەرۆكی دیداری نێوان وەزیری دەرەوەی ئێران و بەشار ئەسەد بلاوبووە
- فەرانسە رێگای بەكارهێنانی مووشەكی دورمەودای بە ئوكرایین دا كە لە دژی روسیە بەكاری بێنێت
- جۆزف بۆرێل دەلێ: بیرت لە لێواری دارماندایە
- ئەگەری هێرشی ئیرائیل بۆ سەر عێراق هەیە
- گڕۆسی لە تاران: پێشگرتن لە "جەنگ" پەیوەستە بە "ئەنجامی بەرجەستە"ی دانوستانەکانەوە
- لیژنەیەکی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای هەڵوەشاندنەوەی سزای لەسێدارەدانی وەریشە مورادی دەکات
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
- راگەیەندراوی بزووتنەوەی کۆماریخوازان بەبۆنەی رۆژی جیهانی کرێکاران
- بزووتنەوی کۆماریخوازان ئیدانەی هێرشەکانی رێژیمی تورکیە بۆ سەر باشووری دەکا
