به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
لە كۆنفراسێكی سیاسی له پاریسی پایته‌ختی فه‌ڕه‌نسا كێشه‌ی كورد و هه‌ل و مه‌رج و گوڕانكاریه‌كانی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست تاوتوێ دەکرێت كه تێیدا ژماره‌یه‌ك بیرمه‌ند و كه‌سایه‌تی سیاسی و ئه‌كادیمی ئاماده‌بوون.
له میانه‌ی سه‌ردانێكی فه‌رمی بۆ فه‌ڕه‌نسا، رۆژی 18/10 فه‌لاح مسته‌فا به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی حكومه‌ت به‌شداری له كۆنفراسێكی سیاسی ده‌رباره‌ی كێشه‌ی كورد و هه‌ل و مه‌رج و گوڕانكاریه‌كانی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست كرد، كۆنفڕانسه‌كه له‌لایه‌ن نوێنه‌رایه‌تی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له باره‌گای IMA په‌یمانگای فه‌ره‌نسی بۆ جیهانی عه‌ره‌بی له پاریسی پایته‌ختی فه‌ڕه‌نسا ڕێكخرابوو كه تێیدا ژماره‌یه‌ك بیرمه‌ند و كه‌سایه‌تی سیاسی و ئه‌كادیمی ئاماده‌بوون. كۆنفڕانسه‌كه تایبه‌ت بوو به پێگه‌ی كورد له رۆژهه‌ڵاتی ناوین و ئاشنا بوونی زیاتر به جوگرافیای سیاسی كوردستان و مێژووی كوردستان و ئه‌و قۆناغانه‌ی كه پێیدا تێپه‌ڕیوه.
به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی حكومه‌ت تیشكی خسته سه‌ر بارودۆخی هه‌رێمی كوردستان له دوای ڕاپه‌رین و به‌رهه‌می راپه‌ڕین و دامه‌زراندنی دام و ده‌زگاكانی حكومه‌ت له ڕێگای پرۆسه‌ی هه‌ڵبژارن. دواتر باسی قۆناغه‌كانی بونیاتنانی كۆمه‌ڵگایه‌كی شارستانی و ره‌وشی سیاسی و ئابووری و كۆمه‌ڵایه‌تی هه‌رێمی كوردستان كرد، له‌م باره‌یه‌وه گووتی" سه‌ركردایه‌تی سیاسی هه‌رێمی كوردستان و حكومه‌تی هه‌رێم به سیاسه‌تی ژیرانه توانیان له نێو هاوكێشه ئاڵۆز و پڕ مه‌ترسیداره‌كانی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راست به دروستی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ رووداوو پێشهاته‌كان بكه‌ن و به هیچ شێوه‌یه‌ك نه‌بنه به‌شێك له‌و ململانێیانه‌ی له ناوچه‌كه‌دا هه‌یه. به‌ڵكو هه‌وڵی خۆیان خسته‌گه‌ڕ بۆ بونیاتنانی هه‌رێمێكی پێشكه‌وتووی سه‌قامگیر له رووی سیاسی و ئابووری و فه‌رهه‌نگی".
بۆیه ده‌بینین ئێستا هه‌رێمی كوردستان ناوچه‌یه‌كی ئارام و سه‌قامگیره و ژماره‌یه‌كی زۆری وڵاتان نوێنه‌رایه‌تی خۆیان له هه‌رێمی كوردستان كردۆته‌وه‌و هاوكات زۆرێك له كۆمپانیاكانی جیهان له هه‌رێمی كوردستان سه‌رمایه‌ی خۆیان به‌گه‌ڕ خستووه.
رۆژی 19/10 فه‌لاح مسته‌فا به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی حكومه‌ت له كۆشكی ئێلیزی له‌لایه‌ن ئێمانوێل بۆن راوێژكاری تایبه‌تی سه‌رۆك كۆماری فه‌ره‌نسا بۆ رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راست پێشوازی لێكرا، له دیدارێكدا باس له پته‌وكردنی په‌یوه‌ندیه‌كانی نێوان هه‌رێمی كوردستان و وڵاتی فه‌ڕه‌نساو ئه‌و بوارانه كرا كه هه‌ردوولا ده‌توانن كاری له‌سه‌ر بكه‌ن.
فه‌لاح مسته‌فا ستایشی هه‌ڵوێستی فه‌ڕه‌نسای كرد كه له رۆژه سه‌خت و دژواره‌كان پشتگیری له گه‌لی كوردستان كردووه، هاوكات دوای ئازادبوونی عیراق فه‌ڕه‌نسا كونسوڵگه‌ری خۆی له هه‌رێمی كوردستان كرده‌وه وه‌ك ده‌سپێشخه‌ریه‌ك بۆ پته‌وكردن و به‌رده‌وامیدان به‌و په‌یوه‌ندیانه.
هه‌مان رۆژ له وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی فه‌ره‌نسا فه‌لاح مسته‌فا له لایه‌ن فرانسوا جیرۆ به‌رپرسی به‌شی رۆژهه‌لاتی ناوه‌ڕاست و باكوری ئه‌فریقیا و كریستیان نه‌كلێ ڕاوێژكاری وه‌زیری ده‌ره‌وه بۆ رۆژهه‌لاتی ناوه‌راست و دیدیێ شابیر و كلیمه‌ن موتیل به‌رپرسانی دۆسیه‌ی عیراق له وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی فه‌ڕه‌نسا پێشوازی لێكرا.
له كۆبوونه‌وه‌یه‌كدا به تێر و ته‌سه‌لی باس له بارودۆخی ئێستای هه‌رێمی كوردستان، په‌یوه‌ندیه‌كانی نێوان هه‌رێمى كوؤدستان و به‌غدا و پرسه هه‌ڵواسراوه‌كان و هه‌وڵه‌كان بۆ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و پرسانه كرا. هاوكات تیشك خرایه سه‌ر گۆڕانكاری و قه‌یرانه‌كانی ناوچه‌كه به‌تایبه‌ت بارودۆخی سوریا، به‌رشێزیان هه‌ڵوێستی هه‌رێمی كوردستانی له‌مه‌ڕ ئه‌و پرسه خسته‌ڕوو و داوای له حكومه‌تی فه‌ڕه‌نسا كرد تا زیاتر یارمه‌تی په‌ناهه‌نده‌كانی سوریا له هه‌رێمی كوردستان بده‌ن.
پەرلەمانتارێکی دەوڵەتی یاسا سەردانەکەی مەسعود بارزانی بۆ مۆسکۆ بە "مەترسیدار" وەسف دەکات. هاوکات داوای لە بارزانی دەکات "سەری لە سەری مالیکی دانەنێت". مەحمود ئەلحەسەن، پەرلەمانتاری دەوڵەتی یاسای نوری مالیکی سەرۆک وەزیرانی عێراق رایدەگەیێنێ "کە ئەگەر سەردانەکەی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ رووسیا بەمەبەستی کڕینی چەک بێت ئەوا بەتاڵە و پێچەوانەی دەستوورە و دەرئەنجامی مەترسیداری لێدەکەوێتەوە".
هەروەها ئاماژەی بەوەکردووە "کە دەبێ هەرێمی کوردستان باوەڕی بەوەبێت کە بەشێکە لە عێراق". هاوکات دەڵێ "رووسیا لە فرۆشتنی چەک بە هەرێمی کوردستان نەگلاوە، چونکە باش دەزانی کە لە رووی دەستووریەوە بەتاڵە".
هەروەها مەحمود ئەلحەسەن، هێمای بۆ ئەوەکردووە "کە حکومەتی عێراق چاک دەزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوای گرێبەستنی چەک کڕینی لە هەندێ وڵات کردووە کە هەندێکیات ئەوەیان رەتکردووەتەوە". ئەو پەرلەمانتارەی دەوڵەتی یاسا داوا لە سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەکات" سەری خۆی لە سەری سەرۆکی حکومەتی فیدراڵی عێراق دانەنێت و بە داناییەوە لە مەسەلەکە بڕوانێت".
رۆژی هەینی گوتەبێژی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەردانی مۆسکۆ دەکات لەسەر داوای ڤلادیمێر پۆتین، سەرۆکی رووسیا کە مانگی تەمموزی رابردوو بە فەرمی داوەتی کردبوو.
سەلاح بەدرەدین، سیاسەتمەداری رۆژئاوای كوردستان، بڕوای بەوەیە كە سوپای ئازادی سووریا یەكێكە لەو ئامرازانەی دەبێتە هۆی “رووخاندنی رژێمی سووریا”. ئەو كە پێشتر سەرۆكی پارتی یەكێتی گەلی كورد لە سووریا بوو، لەلایەن پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD، بەوە تۆمەتبار دەكرێت كە پەیوەندی لەگەڵ دەزگای هەواڵگریی توركیا و سوپای ئازادی سووریادا هەیە.
مانگی حوزەیرانی رابردوو، ئاژانسی (فورات نیوز)ی سەر بە پارتی كرێكارانی كوردستان PKK، هەندێك بەڵگەنامەی بڵاوكردنەوە. بەپێی ئەو بەڵگەنامانە، كە گوایە هی كۆنسوڵخانەی توركیان لە هەولێر، سەلاح بەدرەدین لەگەڵ دەزگای هەواڵگری توركیدا كاری كردووە و لەگەڵ ئەندامانی سوپای ئازادی سووریاش كۆبووەتەوە. بەدرەدینیش بۆ (رووداو) دەڵێت PYD كار بۆ رژێمی بەشار ئەسەد دەكات. ئەو پێیوایە هەركەسێك لەگەڵ PKK كۆك نەبێت، بە خۆفرۆش لەقەڵەم دەدرێت: “كەواتە تەواوی لایەنە ئۆپۆزیسیۆنەكانی سووریا كە لە توركیا كاردەكەن و ئەو 100 هەزار ئاوارەیەی سووریاش كە بە وڵاتاندا بڵاوبوونەتەوە خۆفرۆشن. ئەوە راست نییە. چونكە ئەگەر تۆمەتبارم بكەن بەوەی كە پەیوەندیم لەگەڵ بەتالیۆنی سەلاحەدین ئەیوبی (سەر بە سوپای ئازادی سووریا) هەیە لە عەفرین، دەبووایە لەوێ بم و پێشڕەویی ئەو بەتالیۆنە بكەم”.
بەدرەدین دان بەوەدا دەنێت كە لە رابردوودا پەیوەندیی لەگەڵ سوپای ئازادی سووریا هەبووە. ئەو سوپایەش پێیوایە دەبێ كورد رازی بێت بەو پێگەیەی لەلایەن ئۆپۆزیسیۆنەوە پێیدراوە و دەبێ رۆژئاوای كوردستان بەشێك بێت لە سووریا. بەدرەدین دەڵێ سوپای ئازادی سووریا بەهێزترین گرووپی ئۆپۆزیسیۆنی سووریایە و لایەنگرێكی زۆریشی هەیە: “ئەو لایەنە ئۆپۆزیسیۆنانەی لە دەرەوەی سووریان و ئەنجوومەنی نیشتمانیی سووریاشی لەگەڵدابێت، ئەوەندە لایەنگریان نییە لەنێو سووریادا. ئێستا بڕیار بەدەست سوپای ئازاد و ئەو گەنجانەی سەر بە لیژنەكانی هەماهەنگین كە سەرپەرشتی خۆپیشاندانەكان دەكەن”. ئەوەش رادەگەیەنێت كە گرووپی گەنجانی كورد لە سووریا زۆر بەهێزترن لە پارتە كوردییە تەقلیدییەكان. ئەو سیاسەتمەدارە كوردە هیچ هەستێكی دژەتوركی نییە و لەوبڕوایەدایە كە توركیا رۆڵی خۆی دەبینێت لە سووریای نوێدا: “بۆچی لەدژیان بم؟ دەبێ ئێمە كاریان لەگەڵ بكەین. PKK دەڵێ ئەمریكا و بەریتانیا دەسەڵاتی ئیمپریالیستین و لەوجۆرە شتانە، بەڵام ئەوان هاوڕێی خەڵكی سووریان، بۆچی دژیان بم؟”
لەكاتێكدا زۆربەی كوردەكانی سووریا نیگەرانن لە دەستێورەدانی توركیا، بەڵام بەدرەدین پێیوایە توركیا خەمی بارودۆخی سووریایەتی: “هەردوو حكومەتی توركیا و هەرێمی كوردستان بە بارودۆخی سووریا نیگەرانن. كوردی عێراق پەیوەندییان لەگەڵ كوردی سووریا هەیە و هەردووكیشیان پێكەوە كاردەكەن بۆ چارەسەركردنی كێشەی كورد لە سووریا. منیش نیگەرانیم هەیە و نامەوێ توركیا دەستتێوەردان بكات لە كاروباری سووریادا، بەڵام ناكۆكی ئێمە لەگەڵ ئەسەدە نەك لەگەڵ حكومەتی توركیا”.
سەلاح بەدرەدین دەڵێ پێویستە كورد زۆرتر جەخت لەسەر ئەوە بكەنەوە كە رژێمی ئەسەد بڕووخێنن، نەك داوای سەربەخۆیی و فیدراڵی بكەن: “ئێستا زۆر گرنگە رژێم لەناوبچێت. لەدوای رووخانی رژێم، دەتوانین لەپێناو هەرشتێكدا كە دەمانەوێت خەبات بكەین”. لەكۆتاییدا بەدرەدین دەڵێ دەبێ كورد لە سووریا لەڕێگەی دیموكراسی و ئازادییەوە دوای بەرژەوەندییەكانیان بكەون نەك لەڕێگەی سەربەخۆییەوە.
رۆژی 6ی مانگی داهاتوو، خەڵكی ولایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا روو لە سندووقەكانی دەنگدان دەكەن بۆ هەڵبژاردنی 45ەمین سەرۆكی وڵاتەكەیان. ئایا كورد چ پێگەیەكی هەیە لەپلانەكانی دوو كاندیدەكەی سەرۆكایەتیدا؟ گوتاری دیموكراتەكان یان كۆمارییەكان كامیان نزیكە لەكورد؟
ئەم هەڵبژاردنە لەكاتێكدا بەڕێوەدەچێ كە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەهۆی شۆڕشەكانی ئەوەی پێیدەگوترێ "بەهاری عەرەبی" بەرەوڕووی گۆڕانێكی ریشەیی دەبێتەوە. راپەڕینی خەڵكی سووریا لەدژی رژێمی بەشار ئەسەد نزیك دەبێتەوە لە تەواوكردنی دووەمین ساڵی خۆی و زۆری نەماوە رژێمی سووریا لەگەڵ دراوسێیەكەی لای باكووری كە توركیایە بچێتە جەنگێكی سەرتاپاگیرەوە. ئێران كە لایەنێكی راستەوخۆیە لە قەیرانی سووریادا، بەردەوامە لەسەر درێژەدان بە پرۆگرامی ئەتۆمی، بۆیە وەك چاودێرانی سیاسی دەڵێن، هیچكام لە پاڵێوراوەكانی سەرۆكایەتی ناتوانن لە بەرنامەی سیاسی خۆیاندا ئەو بارودۆخە پشتگوێ بخەن.
هێرش عەبدولڕەحمان، چاودێری سیاسی كە لە ولایەتە یەكگرتووەكان نیشتەجێیە، لە پەیوەندیەكی تەلەفۆنیدا لە ئەمریكاوە بە(رووداو)ی گوت "ئەمریكا لەوە گەیشتووە كە ناتوانێت بەردەوام چاودێری عێراق بێت، بە ڕوونی هەیمەنەی ئێران دەبینێت بەسەر داوودەزگاكانی حكومڕانی تازەی عێراقەوە كە بۆ ئێران یەكلایی بووەتەوە".
پێشبینی ئەوەشیكرد، لە ئایندەدا ئەمریكا دەستبەرداری عێراق بێت و بەرژەوەندییەكانی بكشێنێتەوە، گوتیشی "ئەوكات ململانێی شیعە و سوننە دۆخەكە دەگۆڕێت، بۆیە گرنگە كورد زۆر ورد لەگەڵ دۆخەكە خۆی بگونجێنێ و ئاگاداری بەرژەوەندییەكانی بێ، چونكە بەبێ ئەمریكا كورد تووشی ململانێیەكی سەختی هەرێمایەتی دەبێت".
دانیاڵ پی سێروار، پسپۆڕ و شارەزا لە پەیمانگای ئاشتی ئەمریكی (United State Peace Institute) دەربارەی پلانی دوو كاندیدەكەی سەرۆكایەتی بەرامبەر عێراق بە (رووداو)ی گوت "هیچ كام لە ئۆباما و روومنی زۆر قسەیان لەبارەی عێراقەوە نەكردووە، بەڵام روومنی چەند جارێك رەخنەی لە ئۆباما گرتووە لەوەی سەركەوتوو نەبووە لە گەیشتن بە رێككەوتن لەگەڵ دەسەڵاتدارانی عێراق بۆ هێشتنەوەی ژمارەیەك لە سەربازانی ئەمریكی".
پێ سێروار سەبارەت بە سیاسەتی داهاتووی ئەمریكا لە عێراق گوتی "پێدەچێت هەردووكیان كێشەیان لەگەڵ ئەوە نەبێت كە لەچوارچێوەی ئەو رێككەوتنە ئەمنیەی لەنێوان بەغدا و واشنتن هەیە كار بكەن و بەردەوام بن لەسەر فرۆشتنی چەك و كەلوپەلی سەربازی بە حكومەتی عێراق، لە هەوڵەكانیشیان بەردەوام بن بۆ رازیكردنی عێراق كە لەپرسە گرنگەكان پشتگیریی ئەمریكا بكات نەك ئێران، بەتایبەتی لەسەر مەسەلەی سووریا".
سامان گەرمیانی، بەرپرسی ناوەندی دەرەوەی یەكێتی نیشتمانی كوردستان، لەو باوەڕەدا نییە سەركەوتنی كۆمارییەكان یان دیموكراتەكان هیچ جیاوازییەكی بۆ كورد هەبێت و گوتی "هەڵوێستیان بەرامبەر كورد گرێدراوە بەوەی تاچەند كورد دەتوانێت كاریگەریی هەبێت لەسەر رووداوەكان". گوتیشی "پەیوەندی باشمان هەیە بە سیاسییەكانی هەردوو پارتەكەوە، ئەوەش لەهەردوو سەردەمی بوش و ئۆبامادا رەنگیداوەتەوە".
تاكە جیاوازی نێوانیانیشیان بەلای ئەوەوە، ئەوەیە كە دیموكراتەكان زیاتر گرنگی بەناوخۆ دەدەن، بەڵام كۆمارییەكان بە دەرەوە.
د. مایكڵ گونتەر، مامۆستای زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی تێنەسی تێكی ئەمریكی و شارەزا لەبارەی پرسی كورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێیوایە "ئەگەر روومنی بووە سەرۆك، ئەگەری ئەوەی هەیە ئەمریكا رۆڵێكی چالاك لە عێراق و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بگێڕێ، بەڵام روومنی كەسێكی نەشارەزاش نییە، لەبەرئەوە هەرزوو لەوە دەگات كە پێویستە ئەمریكا هێزێكی نەرم لەو ناوچەیە بەكاربێنێت تاوەكو زیاتر كاریگەری هەبێت، بەپێی لێدوانە توندەكانی ئێستای پێدەچێت لەسەرەتادا روومنی هەندێ هەڵە بكات، بەڵام هەرزوو بۆی دەردەكەوتێت خۆ گیڤكردنەوە هیچ دادێكی نادات".
د.گونتەر گوتیشی "بەهۆی بارودۆخی ئێستای سووریا و فراوانبوونی دەسەڵاتی كورد لە هەرێمی كوردستانی عێراق، كورد بوونەتە فاكتەرێكی گرنگ لە ناوچەكەدا، بەڵام هەر سیاسەتێكی تایبەت بە كورد لەلایەن كاندیكراوەكانەوە، لەچوارچێوەی ئەو وڵاتانەدا دەبێت كە تێیدا دەژین".
لەگەڵ نەبوونی كاریگەریی كوردی لەسەر ئەو دوو كاندیدە، هێرش عەبدولڕەحمان، كە پێشتر لە نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە واشنتن كاری كردووە، دەڵێت "هیچ شتێك لەناو كار و ئەجێندای كۆماری و دیموكراتەكاندا نییە تایبەت بێت، یان ناوی سیاسەتێكی روون بێت بەرامبەر بە كورد، پێشتریش هەموو پەیوەندییەكانی ئەمریكا بە كوردەوە لە چوارچێوەی عێراقدا بووە".
لەگەڵ ئەوەشدا بە بڕوای هێرش "بە دۆڕانی دیموكراتەكان كورد كۆمەڵێك دۆست لە دەستدەدات، كە لە چەند ساڵی رابردوودا لە رێگای كۆمەڵێك لۆبییەوە كاری بۆ كردووە، كۆمەڵێك كۆنگرێسمان و ئەندامی كۆنگرێس و كەسایەتی ئاشنا كردبوو بە دۆزەكەی، زۆربەی ئەو ئەندامانەش لە دوای ئەم هەڵبژاردنە هیچ كاریگەرییان بەسەر كابینەی تازەدا نابێت".
بۆیە هێرش دەڵێت "بە دەرچوونی كۆمارییەكان كورد دەبێت لە سفرەوە دەستپێبكاتەوە" ئەوەشی بۆ ئەوە گێڕایەوە كە "كورد تا ئێستا سیاسەتێكی تایبەتی نییە بۆ دنیای دەرەوە، یان رێككەوتنێكی نووسراوی نییە بەناوی كورد و ئەمریكا".
سەرچاوە: رووداۆ/ عەدنان حوسێن و هاوار عەبدولڕەزاق
ئەمڕۆ پێنجشەممە، ڤلادیمیر پوتین، سەرۆکی روسیا لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆگان، سەرۆک وەزیرانی تورکیا پێی راگەیاندوە: چونە ناوەوەی هەر سەربازێکی تورکیا بۆ نێو خاکی سوریا، جەنگ هەڵدەگیرسێنێت.
ئاژانسی هەواڵی (ئیتار تاسی) روسی بڵاویکردوە، کە پوتین لەو پەیوەندییە تەلەفۆنیەدا ئەوەشی بە ئەردۆگان وتوە: ئەو تەنها مامەڵە لەگەڵ سوریا ناکات، بەڵکو روسیاش لە پشتی سوریایە و دەبێت مامەڵە لەگەڵ هەردو وڵات بکات و چونە ناوەوەی هەر سەربازێکی تورکیش بۆ خاکی سوریا بە چونە ناوەوەی بۆ خاکی مۆسکۆ دادەنرێت.
بەپێی ئاژانسەکە، ئەردۆگان وتەیەتی:" هیچ کام لەو ئاگادارکردنەوانەت وەرناگرم". لەبەرامبەردا پوتین پێی راگەیاندوە:" ئەگەر سەربازێک بێتە خاکی سوریاوە، ئەوا روسیا ئامادەیە بۆ جەنگ لە دژی تورکیا".
سه‌رۆك وه‌زیری توركیا رایگه‌یاند، ئه‌گه‌ر پێویست بكات سبه‌ینێ راوێژكارێك ده‌نێرمه دوورگه‌ى ئیمرالی بۆئه‌وه‌ی خوێنڕشتن بوه‌ستێ له‌گه‌ڵ PKK. ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆك وه‌زیری توركیا له گه‌ڕانه‌وه‌ی له باكووی پایته‌ختی ئازه‌ربایجانه‌وه بۆ توركیا هه‌ڤپه‌یڤینێكى له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی (خه‌به‌ر)ى تورك ئه‌نجامدا‌و رایگه‌یاند "تاوه‌كو به‌ره‌و زستان بڕوات PKK زیاتر ده‌كه‌وێته ناره‌حه‌تیه‌وه، به‌ڵام لێره‌دا مه‌سه‌له‌ی گرنگ به BDP یه، چونكه له كۆنگره‌كه‌ی چه‌ند رۆژی رابردووی خۆیاندا به‌هه‌رچۆنێك بێت ئاڵایه‌كی توركیایان هه‌ڵواسی، به‌ڵام وێنه‌ی سه‌رۆكی PKKو ئاڵاكه‌یان هه‌ڵواسی كه ئه‌مانه تاوانن‌و به‌م شێوه‌یه ده‌یانه‌وێت ئالۆزی و ناكۆكی بنێنه‌وه".
ئه‌ردۆغان گوتى "ئه‌گه‌ر سبه‌ینێ پێویست بكات بۆئه‌وه‌ی سه‌ردانی دورگه‌ى ئیمرالی بكرێت ئه‌وا به راوێژكاری میت ده‌ڵێم چی پێویست ده‌كات ئه‌نجامی بده‌ن، ته‌نها بۆ ئه‌وه‌ی خوێن رشتن بوه‌ستێ‌و ئه‌نجامێك به‌رده‌ست بكه‌وێت، ئه‌وه‌ی ئه‌مه‌ش به هاوكاریه‌كی PKK بزانێ ئه‌وا له هه‌ڵه‌یه‌كی زۆر گه‌وره‌دایه".
سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان دەنگۆی دابه‌شبوونى کوردستان به سه‌ر بلۆکى جیاجیای بێ بنه‌ما وەسف کرد. ئەمڕۆ چوارشەممە، نێچیرڤان بارزانى، سه‌رۆک وه‌زیرانى هه‌رێمى کوردستان لە کۆبوونه‌وه‌ى ژماره‌ى 17ى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیراندا رایگەیاند "هه‌رێمى کوردستان به دیدێکى یه‌کگرتووه‌وه سه‌یرى ڕه‌وشی ئێستاى ناوچه‌که ده‌کات و مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ڕووداو و پێشهاته‌کاندا ده‌کات".
بارزانی دابه‌شبوونى هه‌رێمى کوردستان به سه‌ر بلۆکى جیاجیادا به بێ بنه‌ما وه‌سف کرد و گوتى "هه‌رێمى کوردستان سیاسه‌ت و ستراتیژى نیشتمانى خۆى هه‌یه که له به‌رژوه‌ندیى هه‌رێمى کوردستاندایه و لایه‌نگیرى له هیچ بلۆکێک دژى ئه‌وه‌ى دیکه ناکات".
هەر له کۆبوونه‌که‌دا، پرۆژه یاساى بودجه‌ى فیدراڵى خرایه به‌ر باس که ئێستا له ئه‌نجوومه‌نى نوێنه‌رانى عێراقه. و ئەنجوومەنی وەزیران بڕیاریدا بۆ گفتوگۆکردن له سه‌ر ئه‌م پرۆژه یاسایه، شاندێکى هه‌رێمى کوردستان به سه‌رۆکایه‌تى عیماد ئه‌حمه‌د، جێگرى سه‌رۆک وه‌زیران سه‌ردانى به‌غدا بکات و دید و بۆچوونى هه‌رێمى کوردستان له سه‌ر ئه‌و بڕگانه‌ى که په‌یوه‌ندییان به هه‌رێمى کوردستانه‌وه هه‌یه، بخاتە روو.
سەبارەت بە په‌تاى کۆلێرا که له ماوه‌ى دوو هه‌فته‌ى ڕابردوودا له پارێزگاى سلێمانى سه‌رى هه‌ڵداوە، سه‌رۆک وه‌زیران سوپاسى وه‌زیرانى ته‌ندروستى و شاره‌وانى کرد بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه و کۆنترۆڵکردنى په‌تاکه و چۆنیه‌تى مامه‌ڵه‌کردنیان له‌گه‌ڵ که‌یسه‌که‌دا، به تایبه‌تیش له ڕووى ڕوونى و خستنه‌ڕووى زانیاریى ته‌واوه‌وه بۆ ده‌زگاکانى ڕاگه‌یاندن و لایه‌نه په‌یوه‌نداره ناوخۆیى و نێوده‌وڵه‌تییه‌کان. هه‌روه‌ها بڕیار درا بۆردێکى هه‌میشه‌یى بۆ ڕووبه‌ڕوونه‌وه‌ى په‌تاى کۆلێرا له وه‌زاره‌ته‌کانى ته‌ندروستى، پلاندانان، دارایى، شاره‌وانى، کشتوکاڵ و پارێزگاره‌کانى هه‌رێمى کوردستان پێک بێت.
لەو کۆبوونەوەیەدا بڕیار له سه‌ر پرۆژه‌ى بابه‌تى پاراستنى دامه‌زراوه نه‌وتییه‌کان له لایه‌ن هێزه‌کانى وه‌زاره‌تى ناوخۆى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستانه‌وه درا. هەروەها ئەنجوومەنی وەزیران دوای گفتوگۆکردن لەسەر پڕۆژە یاسای نوێی خوێندنى باڵا و توێژینه‌وه‌ى زانستى، به‌مه‌به‌ستى باشترکردن و پڕکردنه‌وه‌ى که‌موکوڕییه‌کان، بڕیاریدا پڕۆژە یاساکە بگەڕێنێتەوە وه‌زاره‌ت.
دوێنێ ڕێکەوتی 15-10-2012 دەیڤد کامیرۆنی سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا، سەردانی سکۆتلەندای کرد و لە شاری ئیدنبۆرۆ، ڕیککەوتتنامەیەکی مێژویی لەگەڵ ئەلێکس سامۆندی وەزیری یەکەمی حکومەتی سکۆتلەندا واژۆکرد، بە مەبەستی ڕازیبون بە ڕاپرسی خەڵکی سکۆتلەندا، بە مانەوەیان لەگەڵ بەریتانیا یان سەربەخۆیی، لە ڕێککەوتنەکەدا کاتی ڕاپرسیەکە دیاریکراوە بۆ پایزی ساڵی 2014 و هاوڵاتیانی سکۆتلەندا، لە تەمەنی شانزە ساڵیەوە دەتوانن مافی بەشداریکردنیان هەبێت لە ڕاپرسیەکەدا، بە بەڵێ یان نەخێر.
سکۆتلەندیەکان پێیان وایە ئەگەر لە بەریتانیا جیا ببنەوە، وڵاتەکەیان لەڕوی ئابوریەوە گەشەی زیاتر بەخۆیەوە دەبینێت، بەهۆی ئەوەی سکۆتلەندا ناوچەیەکی دەوڵەمەندە و ژمارەی دانیشتوانیشی کەمە، بەڵام پارتە رامیاریەکانی بەریتانیا بە دەسەڵات و ئۆپۆزسیۆنەوە، هەمویان کار لەسەر ئەوە دەکەن خەڵک بە نەخێر دەنگ بدات و گەرەکیانە و دەڵین دەبێ بەریتانیا بە یەکگرتویی بمینێتەوە و بەیەکەوە بەهێزین، بەڵام ئەوەی لە میدیای بەریتانیدا بەرچاودەکەوێت، شیمانەکان زیاتر ئەوانەن کە سکۆتلەندا دوای 300 ساڵ بەیەکەوە بون، سەربەخۆیی بەدەست دێنێت.
لە چەند ساڵی ڕابردودا، هەرێمی کەتەلۆنیاش، لە ئیسپانیادا چەند جارێک بە شێوازی جۆراو جۆر دانیشتوانەکەی داوای سەربەخۆیی و جیابونەوە لە ئیسپانیا دەکەن، چونکە ئەوانیش پێیان وایە بە جیابونەوەیان باری ئابوری ئەو هەرێمە و دانیشتوانەکەی زۆر باشتر دەبێت، بەهۆی ئەوەی دەوڵەمەندترین هەرێمی ئیسپانیایە.
لە بەلجیکاش ئەو هەرێمەی دەکەوێتە سەر سنوری هۆڵەندا و بە زمانی هۆڵەندی قسە دەکەن، لە هەوڵی ئەوە دان کار لەسەر ئەوە بکەن بە شێوازێک لە شێوازەکان لە بەلجیکا جیا ببنەوە، لەبەر ئەوەی هەرێمەکەیان دەوڵەمەندترین ناوچەی بەلجیکایە و پێیانوایە باری ئابوری هەرێمەکە باشتر دەبێت، ئەگەر لە بەلجیکا جیا ببنەوە.
بە پێی لێکدانەوەی میدیاکانی ئەوروپا، ئەو هەوڵانە و گەرمبونەوەی ئەو هەرێمانە بۆ سەربەخۆیی لەو کاتەوە دەست پێدەکات، کە جیهان بە گشتی و یەکێتی ئەوروپا گیرۆدەی قەیرانێکی قوڵی ئابوری بونەتەوە، بۆ خۆدەربازکردن لەو قەیرانە، هەرێمەکان داوای جیابونەوە دەکەن، چونکە دڵنیان لەوەی قەیرانەکە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ قوڵتر دەبیتەوەو زۆریش دەخایەنێت.
پێدەچێت لە چەند ساڵی داهاتودا هەرێمی تریش لە وڵاتانی ئەوروپا داوای سەربەخۆیی و جیابونەوە بکەن، لە وڵاتە فیدراڵیەکانی ئەوروپا و بەوەش یەکێتی ئەوروپا بەرەو بچوکبونەوە دەچێت.
بەگوتەی لۆران فابیۆس وەزیری دەرەوەی فەرەنسا، سێرگی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی روسیا لەئێوارەخوانێكدا بەوەزیرانی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپای گوتوە،" ئەسەد هەرگیز ناڕوات". لەو دانیشتتنەدا كەوا لەشاری لۆكسمبۆرگ بەڕێوەچوو، تەنگژەی سوریا گفتوگۆیەكی توندی هێناوەتە كایەوەو بەگوتەی سەرچاوەیەك هیچ گۆڕانكاریەك لەهەڵوێستی لایەنگرانی سوریادا بەدینەكراوە بەڵكو روسیا توندتر بەرگری لێكردووە.
لەو دانیشتنەدا كەبەپێی سەرچاوەكانی هەواڵ زیاتر لەسێ كاژێرو نیوی خایاندووە، لاڤرۆڤ پاڵپشتی روسیای بۆ حكومەتی دیمەشق دوپاتكردۆتەوەو هەر لەو دانیشتنەدا وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا، باسی لەمەترسیەكانی فرانبوونی كێشەكەو پەلهاویشتنی بۆ وڵاتانی دەوروبەر كردووە.
هاوكات دوێنێ ئەخزەر ئیبراهیمی نێردەی جامعەی عەرەبی، دوای كۆبونەوەی لەگەڵ نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عێراق، رایگەیاند:"تەنگژەی سوریا هەڕەشەیەكە بۆ سەر ئاشتەوایی جیهانی" لەگەڵ بەردەوامبوونی شۆڕشی سوریاو پاڵپشتیەكانی هەردوو حكومەتی شیعەی ئێران و عێراق بۆ سوریا مەترسی هاتنەكایەوەی ململانێیەكی مەزهەبی دەكرێت لەناوچەكەدا.
لە: گروپی ئاشتی بۆ پرسە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکان
بۆ: هاوڕێیانی بەڕێز، رۆژنامەنووسانی ئازیز، بەڕێزان ، توێژەران و دەرچووانی کۆمەڵناسی و دەروونناسی و خوێندکارانی ئەو بوارە، هیوادارین بەدەم ئەم پرۆژەیەمانەوە بێن، سوپاستان دەکەین بۆ بڵاوکردنەوەی ئەم پرۆژەیەمان، یان بە هاندانی ئەو بەڕێزانەی کە دەیانەوێت لەم پرۆژەیەدا ناویان هەبێت، تا زانیارییەکانمان بۆ بنێرن ، کە بەسوودی هەموو کۆمەڵگا تەواودەبێت.
بەروار: 16-10-2012
دەقی ئاگاداری پرۆژەکە:
داتابەیزی توێژەران و دەرچووانی کۆمەڵناسی و دەروونناسی ، و خوێندکارانی ئه‌و بوارانه دروستدەکرێت بۆ کەناڵەکانی راگەیاندن
لەپێناو خزمەتکردنی کۆمەڵگاکەمان و ئاوێزانکردنی توێژەران و دەرچووانی کۆمەڵناسی و دەروونناسی لەگەڵ کەناڵەکانی راگەیاندن ، و خزمەتکردنی پرسە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکان لە ڕێگەی راگەیاندنەوە، گروپی ئاشتی بۆ پرسە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکان کاردەکات بۆ دروستکردنی داتابەیزێک بۆ توێژەران و دەرچووانی کۆمەڵناسی و دەروونناسی و دواتر پێشکەشی دەکات بە دەزگاکانی راگەیاندن و رۆژنامەنووسان.
رۆژانە دەزگاکانی راگەیاندن پەیوەندی بە گروپەکەمانەوە دەکات بۆ لێدوان لەسەر پرسە جیاجیاکانی بواری دەروونی و کۆمەڵایەتی و ئاماده‌بوون له‌به‌رنامه رادیۆ و ته‌له‌فزیۆنییه‌کاندا...
وەک لای هەموان ئاشکرایە ، ئێستا بواری دەروونی کۆمەڵایەتی بەرەو تایبەتمەندبوونی ورد دەڕوات، ناکرێت توێژەرێک یان دەرچوویەکی کۆمەڵناسی و دەروونناسی قسەبکات لەسەر کێشەی ژنان و کێشەی منداڵ و مادەی هۆشبەر و کاتی بەتاڵ و ..... هەموو بوارەکان.
بۆیە ئێمە بۆ رۆژنامەنووسان و کەناڵەکانی راگەیاندن پێشنیاری ئەوەمان کردووە، کە بۆ لێدوان وەرگرتن لەسەر هەر پرسێکی دەروونی یان کۆمەڵایەتی پێویستە بگەڕێن بەدوای ئەو توێژەر یان دەرچووانەدا، کە توێژینەوەی دەرچوونەکەیان لەو پرسەدایە کە کەناڵەکە کاری رۆژنامەوانی لەسەر دەکات، یان کەسێک بدۆزنەوە کە بەرهەمی هەبێت لەو بوارەدا، ئەویش بۆئەوەی لە ڕێگەی کارە رۆژنامەوانییەکەوە کەسانی شارەزا بدوێندرێت و زانیاری ورد بدرێت بە کۆمەڵگا.
بەڵام ئەو کارە بۆ رۆژنامەنووسان و کەناڵەکانی راگەیاندن قورسە، چونکە لای ئەوان داتابەیزێک یان لیستێک نییە تا یارمەتیان بدات بۆ گەڕان بە دوای ناو و کۆنتاکتی توێژەر یان کۆمەڵناس و دروونناسی گونجاو تا پەیوەندی پێوە بکەن.
بۆیە ئێمە لە گروپی ئاشتی بۆ پرسە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکان، دەستمان کردووە بە دروستکردنی داتابەیزێک ، بۆ توێژەرو دەرچووانی کۆمەڵناسی، ئەوانەی کە دەتوانن و خوازیارن بۆ کەناڵەکانی راگەیاندن لێدوان بدەن لەسەر پرسە جیاجیاکان لێدوان و قەسەو رایان هەبێت.
داواکارین لە توێژەران و دەرچووانی کۆمەڵناسی و دەروونناسی ، و خوێندکارانی ئه‌و بوارانه، ئه‌وانه‌ی خوازیارن ناویان لەو داتابەیزەدا هەبێت، ئەوا لەسەر ئەم شێوەیەی خوارەوە زانیارییەکانی خۆیانمان بۆ بنێرن:
1. ناو:
2. توێژەری دەروونی یان کۆمەڵایەتی:
3. ناونیشانی توێژینەوەی دەرچوون:
4. ناو و ناونیشانی توێژینەوەو بەرهەمی دیکە:
5. ئەو بوارانەی کە دەتوانیت و دەخوازیت تیایاندا بۆ کەناڵەکانی راگەیاندن لێدوان بدەیت و یان له‌به‌رنامه رادیۆ و ته‌له‌فزیۆنییه‌کاندا ئاماده بیت:
6. ژمارە مۆبایل:
7. ئیمەیڵ:
8. شوێنی نیشتەجێبوون: پارێزگا و قەزا
تکایا ئەو زانیارییانە بنێرن بۆ ئەم ئیمەیڵە:
This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
تێبینی: هه‌موو توێژه‌ره‌ران و خوێندکاران و ده‌رچووانی به‌شه‌کانی ده‌روونناسی و کۆمه‌ڵناسی و مامۆستایانی زانکۆ، ئه‌و توێژه‌رانه‌ی که له که‌رتی پۆلیس و ئاسایشدا کارده‌که‌ن، هه‌موویان بێ جیاوازی ده‌توانن زانیاری خۆیان بنێرن بۆ ئه‌وه‌ی له‌و داتابه‌یزه‌دا ناویان تۆماربکرێت.
خۆشبەختانە تائێستا نزیکەی 25 توێژەرو خوێندکاری دەروونناسی و کۆمەڵناسی زانیاری خۆیان ناردووە، بۆ ئەو داتابەیزە، بە هیواین ژمارەی کەسەکان زیاد بکات، کە تەواوبوو، ئێمە داتابەیزەکە دەنێرین بۆ سەرجەم دەزگاکانی راگەیاندن، تا رای وردو پسپۆر هەبێت و بەردەست بێت بۆ دەزگاکانی راگەیاندن لەناو کارە رۆژنامەوانییەکان و لەسەر پرسە جیاجیاکانی دەروونی و کۆمەڵایەتی.
بەو هیوایەی بتوانین لەم رێگەرەوە خزمەتێک بە کۆمەڵگاکەمان بکەین.
بۆ زانیاری زیاتر پەیوەندی بکەن بە
هادی ئەمین ـ توێژەری کۆمەڵایەتی و رێکخەری گروپی ئاشتی بۆ پرسە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکان.
ژمارە مۆبایل: 07702201898
ناونیشانی پەیجەکەمان لە فەیسبوک:
http://www.facebook.com/GroupiAshti
پۆلیسى فیدڕالى ئوسترالیا و وه‌زاره‌تى كۆچ له كه‌یسێك ده‌كۆڵنه‌وه كه تێیدا پاسه‌وانانى كامپى ڤیلاود له سیدنى خراپیان له په‌ناخوازێكى كورد داوه كه بارى ده‌روونى و ئه‌قڵى باش نییه.
میدیاكانى ئوسترالیا ئه‌مڕۆ بڵاویان كرده‌وه كه 2 پاسه‌وان له سه‌ره‌تاى ئه‌م مانگه له په‌ناخوازێكى كوردى 29 ساڵیانداوه، كه ماوه‌یه‌كه بارى ده‌روونى و ئه‌قڵى له كامپه‌كه تێكچووه، له راپۆرته‌كاندا هاتووه "بارى ده‌روونى و ئه‌قڵى كورده‌كه خراپتر بووه دواى لێدانه‌كه‌‌و تاوه‌كو ئێستاش پسپۆڕى ده‌روونى بۆ كه‌سه‌كه دابین نه‌كراوه". په‌ناخوازه كورده‌كه نزیكه‌ى 2 ساڵه له‌و كامپه‌دا ژیان به‌سه‌رده‌با و چاوه‌ڕێى وه‌ڵامه.
كه‌ناڵى ئه‌ى بى سى ئوسترالى رایگه‌یاند "به‌پێى ڤیدیۆكانى ئاژانسى هه‌واڵى فرانسپرێس پۆلیسى ئوستورالى بۆى ده‌ركه‌وتووه كه هه‌ردوو پاسه‌وانه‌كه سه‌ربه كۆمپانیاى (سیركۆ)ى ئه‌منى تایبه‌تن، ئێستا هه‌ردووكیان له‌سه‌ر كار دوور خراونه‌ته‌وه".
وه‌زاره‌تى كۆچ رایگه‌یاند "تاوه‌كو ئێستاش په‌ناخوازه كورده‌كه له كامپى ڤیلاوده و كه‌مێك باشتر بووه، زۆر به رژدى له‌م كه‌یسه‌ش ده‌كۆڵدرێته‌وه".
سەرچاوە: رووداۆ/ گۆران سەباح
ژماره‌ى عێراقییه‌كان له 30ى حوزه‌یرانى 2012 له كامپه‌كانى ئوسترالیا 154 كه‌سن، 3 منداڵ و 131یش گه‌وره له‌و 154 كه‌سه 16یان مێینه‌ن.
وا بڕیاره ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه ئه‌نجوومه‌نى فیدراڵى ئه‌ڵمانیا له به‌رلین كۆ ببێته‌وه بۆ قسه كردن له‌سه‌ر ئه‌نجامى ئه‌و كه‌مپینه‌ى له‌لایه‌ن كوردانى نیشته‌جێى ئه‌و وڵاته پێكهێنرابوو، بۆ دان نان به ناسنامه‌ى گه‌لى كورد له‌و وڵاته‌دا. ئه‌نجوومه‌نى فیدراڵى ئه‌ڵمانیا، ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه (15ى تشرینى یه‌كه‌م) له‌ژێر دروشمى (با ناسنامه‌ى كوردى بناسرێ) كۆبوونه‌وه‌یه‌ك ئه‌نجام ده‌دات و قسه له‌سه‌ر ئه‌و كه‌مپینه ده‌كات، كه له‌لایه‌ن كۆمه‌ڵه‌ى (YEK-KOM) پێكهێنراوه بۆ ئه‌و پرسه.
هه‌ر یه‌ك له گولته‌ن كیشاناك و سه‌لاحه‌ددین ده‌میرتاش، هاوسه‌رۆكانى BDP نامه‌یان ناردووه بۆ كۆمیسیۆنى داواكارییه‌كان له ئه‌نجوومه‌نى فیدراڵ و تێیدا ئاماژه به كه‌مپینى كۆمه‌ڵه‌ى (YEK-KOM) كردووه، كه ساڵى رابردوو 60 هه‌زار ئیمزایان كۆ كردبووه‌وه بۆ دان نان به ناسنامه‌ى هاووڵاتیانى كورد له‌و وڵاته‌دا. دوو هه‌فته پێشتر له 15 ویلایه‌ت هه‌ڵوێستێكى ئه‌رێنى وه‌رگیرا و بڕیاردرا كه په‌روه‌رده و فێركردن به زمانى دایك بدرێ، به‌ڵام له په‌رله‌مانى ویلایه‌تى به‌رلین ئه‌م داواكارییه ره‌تكرایه‌وه.
ویداد سه‌برى، جێگرى سه‌رۆكى فه‌رمانگه‌ى كۆمه‌ڵایه‌تى ده‌رباره‌ى كه‌مپینى ناساندنى ناسنامه‌ى كوردى بۆ (رووداو) ده‌ڵێت "هیوادارین داواكارییه‌كه‌مان په‌سه‌ند بكرێن". ویداد ده‌ڵێت ده‌مێكه خه‌ریكى دارشتنى به‌رنامه‌ن بۆ ئه‌وه‌ى داواكارییه‌كى فراوانتر و باشتر ئاراسته‌ى په‌رله‌مانى ئه‌و وڵاته بكه‌ن به مه‌به‌ستى ناساندنى كورد وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌ك.
تا ئێستاش ئه‌و كوردانه‌ى روو له‌و وڵاته ده‌كه‌ن و مافى مانه‌وه‌یان ده‌درێتێ، توركى، ئێرانى، عێراقى و سوورى ناویان تۆمار ده‌كرێت. ئه‌مه‌ش زۆر له‌و كوردانه‌ى نیگه‌ران كردووه. وا بڕیاره ئه‌مڕۆ نوێنه‌رانى 20 رێكخراو و كۆمه‌ڵه‌ى كوردى، كه ژماره‌یان نزیكه‌ى 80 كه‌س ده‌بێ، له كاتى گفتوگۆكردنى ئه‌نجوومه‌نى فیدراڵى ئه‌ڵمانیا له به‌رلین له‌سه‌ر ئه‌و پرسه ئاماده ببن.
ویداد سه‌برى ده‌ڵێت "چوونى ئێمه بۆ په‌ڕله‌مانى به‌رلین بۆ ئه‌وه‌یه داوا بكه‌ین ناسنامه‌ى كوردى بناسرێته‌وه، له ئاینده‌دا منداڵه‌كانمان به كوردى بخوێنن". پێشتر (یه‌ك-كۆم) گله‌یى له پارتى و یه‌كێتى و هه‌ندێك كۆمه‌ڵه و رێكخراوى دیكه كردبوو، كه له‌و كه‌مپینه‌دا پاڵپشتیان ناكه‌ن. به‌ڵام ویداد ئێستا ده‌ڵێت "هه‌موومان یه‌ك ده‌نگین، هه‌موومان داواى ئه‌وه ده‌كه‌ین ناسنامه‌ى كوردى بناسرێته‌وه".
ویداد سه‌برى، كه به نوێنه‌رایه‌تى فه‌رمانگه‌ى كۆمه‌ڵایه‌تى به‌شدارى ئه‌م كه‌مپینه‌ى كردووه، گه‌شبینه په‌رله‌مانى به‌رلین وه‌ڵامێكى ئه‌رێنیان بداته‌وه "من گه‌شبینم كه وه‌ڵامێكى ئه‌رێنى وه‌رده‌گرین، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى هه‌موو ویلایه‌ته‌كان داواكارییه‌كه‌یان په‌سه‌ند كردووه، ته‌نیا ویلایه‌تى به‌رلین ماوه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ره‌تكرابووه‌وه، به‌ڵام ئه‌م جاره نامه‌یه‌كى باشتر و فراوانتر ئاماده‌كراوه".
ویداد سه‌برى ئاماژه‌ى به‌وه‌دا له‌و رۆژه‌دا چه‌ندین رێكخراو و كۆمه‌ڵه بۆ پشتگیرى كردن له نامه‌كه‌ى (یه‌ك-كۆم) له به‌رده‌م په‌رله‌مانى به‌رلین ئاماده ده‌بن. هه‌روه‌ها گوتى ناوه‌ندى لێكۆڵینه‌وه‌ى كوردى (ناڤه‌ند) نامه‌یه‌كى بۆ كۆمه‌ڵه‌ى YEK ناردووه و پشتگیرى كه‌مپینى "با ئه‌ڵمانیا دان به‌ناسنامه‌ى كوردى بنێ" ده‌كه‌ن.
ناوه‌ندى لێكوڵینه‌وه‌ى كوردى (ناڤه‌ند) كه باره‌گاكه‌ى له شارى (بۆنه) له نامه‌كه‌یاندا ده‌ڵێت "ئێمه، ماوه‌یه‌كى درێژه بۆ ئه‌وه‌ى ناسنامه‌ى كوردى له ئه‌ڵمانیا دانى پێ بنرێ له هه‌وڵدا بووین. بۆیه پشتگیرى كه‌مپینه‌كه‌تانین".
سەرچاوە: رووداۆ
بە زۆرینەی دەنگی ئەندامانی کۆنگرە، سەلاحەدین دەمیرتاش و گوڵتان کیشاناک وەک هاوسەرۆکانی پارتی ئاشتی و دیموکراسی هەڵبژێردرانەوە. ئێوارەی ئەمڕۆ یەک شەممە، لە کۆی 654 ئەندامی کۆنگرە کە مافی دەنگدانیان هەبوو، سەلاحەدین دەمیرتاش و گوڵتان کیشاناک بە 560 دەنگ وەک هاوسەرۆکانی پارتی ئاشتی و دیموکراسی BDP هەڵبژێردرانەوە.
ئەمڕۆ بە ئامادەبوونی ژمارەیەک لە پارت و لایەنە سیاسییەکانی هەر چوارپارچەی کوردستان، کۆنگرەی نائاسایی BDP لە ئەنقەرەی پایتەختی تورکیا بەڕێوە چوو. لەو کۆنگرەیەدا کە بە دروشمی "ئێمە بە بەرخۆدانی خۆمان خەبات بۆ ئازادی ئێوە دەکەین" دەستی بەکارەکانی کرد، هەزار و 191 کەس وەک ئەندامی کۆنگرە بەشدار بوون و جگە لە هاوسەرۆکان، 80 کەس وەک ئەندامی ئەنجوومەنی سەرکردایەتی BDP هەڵبژێردران.
هەر یەک لە پارتی دیموکراتی کوردستان، یەکێتی نیشتمانی کوردستان، بزووتنەوەی گۆڕان و یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان (لە باشووری کوردستان)، حیزبی دیموکراتی کوردستان (لە رۆژهەڵاتی کوردستان) و پارتی یەکێتی دیموکراتی PYD و دەستەی باڵای کورد (لە رۆژئاوای کوردستان) بەشداری دووەمین کۆنگرەی BDP ببون.
BDP بۆ پڕکردنەوەی شوێنی ئەندامانی رێبەری پارتەکەی کە لە لایەن حکومەتی تورکیا دەستگیر کراون و بە مەبەستی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی سەرکردایەتی نوێ، کۆنگرەی نائاسایی خۆی بەڕێوە برد. لە 14ی نیسانی ساڵی 2009 و لەژێر ناوی ئۆپێراسیۆنی KCK، هەزاران ئەندام و لایەنگری BDP و لەنێویاندا 10 پەرلەمانتار و 24 سەرۆک شارەوانی و ئەندامی سەرکردایەتی BDP دەستگیر کراون.
ANF
کۆنگرەی نائاسایی پارتی ئاشتی و دیموکراسی بە بەشداری نوێنەرانی چوارپارچەی کوردستان دەست پێدەکات.
چەند کاژێرێکی ديكە، کۆنگرەی نائاسایی پارتی ئاشتی و دیموکراسی BDP لەژێر دروشمی "ئێمە بە بەرخودانی خۆمان خەبات بۆ ئازادی ئێوە دەکەین" دەست پێدەکات.
بڕیارە ئەو کۆنگرەیە بە ئامادەبوونی هەزار و 190 ئەندامی BDP و نوێنەرانی حیزب و لایەنە سیاسییەکانی هەرچوار پارچەی کوردستان لە ئەنقەرەی پایتەختی تورکیا بەڕێوە بچێت.
بەپێی ئەو زانیارییانەی بە دەست (رووداو) گەیشتووە؛ هەر یەک لە پارتی دیموکراتی کوردستان، یەکێتی نیشتمانی کوردستان، بزووتنەوەی گۆڕان و یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان (لە باشووری کوردستان)، حیزبی دیموکراتی کوردستان (لە رۆژهەڵاتی کوردستان) و پارتی یەکێتی دیموکراتی PYD و دەستەی باڵای کورد (لە رۆژئاوای کوردستان) بەشداری دووەمین کۆنگرەی BDP دەکەن.
BDP بۆ پڕکردنەوەی شوێنی ئەندامانی رێبەری پارتەکەی کە لە لایەن حکومەتی تورکیا دەستگیر کراون و بە مەبەستی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی سەرکردایەتی نوێ، کۆنگرەی نائاسایی خۆی بەڕێوە دەبات.
چاوەڕوان دەکرێت سەلاحەدین دەمیرتاشی هاوسەرۆکی BDP لە شوێنی خۆی بمێنێتەوە بەڵام دەنگۆی ئەوە هەیە گوڵتان کیشاناکی هاوسەرۆکی دووەمی BDP بگۆڕدرێت.
لە 14ی نیسانی ساڵی 2009 و لەژێر ناوی ئۆپێراسیۆنی KCK، هەزاران ئەندام و لایەنگری BDP و لەنێویاندا 10 پەرلەمانتار و 24 سەرۆک شارەوانی و ئەندامی سەرکردایەتی BDP دەستگیر کراون.
ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیرانی ئیسپانیا بڕیاریدا کوردێکى باكوورى كوردستان به‌ناوی فورات ده‌میرکران راده‌ستی تورکیا بکات. فورات ده‌میرکران به "رێکخستن و به‌شداریکردن له گرووپی تیرۆرستیدا" تۆمه‌تبار ده‌کرێت. به‌پێی بڕیاره‌كه‌ى ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیرانى ئیسپانیا "ده‌میرکران گومانلێکراوه به به‌رێوه‌بردنی چالاکیی جۆراوجۆر بۆ پشتیوانیکردنی گروپی پارتی کرێکارانی کوردستان، په‌که‌که".
سایتی حکومه‌تی ئیسپانیا رایگه‌یاند که ده‌میرکران تۆمه‌تبارکراوه به ئه‌نجامدانی چالاکیی بانگه‌شه‌کردن له نێوان ساڵانی 1990 و 1993دا له ناوچه‌ی لیسه‌ی چه‌ولیک، کاتێک له‌وێ خوێندکار بووه. هه‌روه‌ها تۆمه‌تبار ده‌کرێت به کۆمه‌کردنی پاره بۆ په‌که‌که به‌هۆی دوکانه‌که‌یه‌وه که له نێوان ساڵانی 1997 و 1999دا له شاری هامبورگ هه‌یبوو. ده‌میرکران هه‌روه‌ها به‌وه تۆمه‌تبارده‌کرێ به پێشکه‌شکردن که‌لوپه‌ل و کۆمه‌کی ماددی بۆ ئه‌ندامانی په‌که‌که له ساڵی 1999دا.
- ئەمڕۆ شاندی دەمپارتی بۆ گەیاندنی پەیامی ئۆجەلان لەگەڵ ئاکپارتی کۆدەبێتەوە
- خراپترین دراوەکانی جیهان لە ساڵی 2024 دا
- تولای حاتەمئۆگیولاری: دیدار بەس نییە، دەبێت دەرگاکانی ئیمراڵی بکرێنەوە
- کامیان مەترسیدارترن: ئێران یان ئیخوان؟
- ههسهده و چەک؛ هاوکێشە سەختەکە لە بنیاتنانەوەی سوپای سوریادا
- ئیدارەی نوێی سوریە ئەمیرێكی پێشوی بەرەی نووسرەی وەك سەرۆكی دەزگای هەوالگریی سوریە دیاری كڕد
- وەزیری دەرەوەی روسیە دەلێ دەگەل ئیدارەی تازەی سوریە پەیوەندیمان هەیە
- ئیسرائیل فرۆكەخانەی نێودەولەتی سەنعا لە یەمەن بۆمباران كرد
- شاندێكی بالای عێراقی دەگەل ئیدارەی نوێی سوریە دیداری كرد
- دوای روخانی رژیم بەعسی ئەسد، عەلەوییەكان چییان بەسەر دێت
- وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل دەلێت: هێرشەكان دژ بە كوردەكان دەبێ بوەستێنرێن
- چیروکی نەبیستراویی ناو زیندانەكانی سوریە
- حشدی شەعبی هەرشە لە توركیەدەكات
- ترامپ دەلێ: لە هیچ لایەك قەبوول ناكەیین جێگرەوەی دۆلار بەرهەم بێنێت
- ناوەرۆكی دیداری نێوان وەزیری دەرەوەی ئێران و بەشار ئەسەد بلاوبووە
- فەرانسە رێگای بەكارهێنانی مووشەكی دورمەودای بە ئوكرایین دا كە لە دژی روسیە بەكاری بێنێت
- جۆزف بۆرێل دەلێ: بیرت لە لێواری دارماندایە
- ئەگەری هێرشی ئیرائیل بۆ سەر عێراق هەیە
- گڕۆسی لە تاران: پێشگرتن لە "جەنگ" پەیوەستە بە "ئەنجامی بەرجەستە"ی دانوستانەکانەوە
- لیژنەیەکی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای هەڵوەشاندنەوەی سزای لەسێدارەدانی وەریشە مورادی دەکات
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
- راگەیەندراوی بزووتنەوەی کۆماریخوازان بەبۆنەی رۆژی جیهانی کرێکاران
- بزووتنەوی کۆماریخوازان ئیدانەی هێرشەکانی رێژیمی تورکیە بۆ سەر باشووری دەکا
