^{منشه امیر}

^{سالی که آغاز شده، می‌تواند سال پایان عمر حکومتشان باشد}

^{از مردم ایران بپرسید که از سال نو میلادی که در این هفته آغاز گردید، چه انتظاراتی دارند. شما، خود، جواب آن را خیلی خوب می دانید: دست کم هشتاد درصد از پرسش شوندگان خواهند گفت که خواهان برافتادن نظام کنونی در کشورشان هستند – و خواهند گفت که همه چیز برای این فروپاشی و اضمحلال یک رژیم نالایق و بی کفایت و سرکوبگر فراهم است.}

^{حتی از آنانی که از قِبل این رژیم خوب می خورند و خوب میچرند بپرسید و بسیاری از آنان نیز خواهند گفت که این آن رژیمی نیست که انتضارش را داشته اند.}

^{حکومت ادعا می کند که هنوز ذخیره مالی دارد و به مردم اطمینان خاطر می دهد که کمیودی در تامین مایحتاج عمومی وجود نخواهد داشت.}

^{گیریم که راست می گویند و دروغ نمی گویند. دو ماه دیگر چه؟ سه ماه دیگر چه؟}

^{محمد جواد ظریف می گوید که تا شش ماه آینده، حکومت می تواند در برابر فشار آمریکا برای ازسرگیری مذاکرات اتمی و موشکی ایستادگی کند.}

^{پس از آن چه؟}

^{ممکن است حکومت هنوز پولی در کیسه داشته باشد، فرض}

^{مقاله 1، دوره 15، شماره 4، زمستان 1393، صفحه 3-29 XML اصل مقاله (360.12 K)
نویسندگان
سید حسین سراج‌زاده* 1؛ امید قادرزاده2؛ جمیل رحمانی3
1دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی
2دانشیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
3کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی
چکیده
پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از رویکرد تفسیر‌گرایی اجتماعی به مطالعه‌ی رابطة قوم‌گرایی و مذهب در میان کُردهای ایران بپردازد. روش شناسی پژوهش، کیفی است و داده‌های کیفی در این مطالعه با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری شدند. برای تجزیه و تحلیل یافته‌ها از روش نظریه زمینه‌ای استفاده شده است. بر اساس روش نمونه‌گیری کیفی/ هدفمند و معیار اشباع نظری 31 نفر از کُردهای شیعه و سنی ساکن شهرستان‌های مختلف استان کرمانشاه در این مطالعه شرکت کردند و درک وتفسیر آن‌ها نسبت به پدیده‌ی قوم‌گرایی و ارتباط آن با مذهب مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده‌های گردآوری شده در قالب 53 مفهوم اساسی، 14 مقولة عمده و نهایتا دو مقولة هسته کدگذاری و تحلیل شدند. برای کُردهای سنی 28 مفهوم به‌دست آمد که به 7 مقوله اصلی شامل، هویت یکپارچة کُردی، نارضایتی از دولت، تلقی سکولار از دین، ارجحیت قومیت بر مذهب، بیگانگی با هویت ایرانی، حق تعیین سرنوشت و نقش نخبگان قومی تقلیل یافته و یک مقولة هسته تحت عنوان «ناسیونالیسم کُردی سکولار» برای آن تعیین شده است.
همچنین برای کُردهای شیعه 25 مفهوم به‌دست آمد که به 7 مقوله اصلی شامل، هویت قومی کُردی، هویت ملی ایرانی، نارضایتی از دولت، سازگاری مذهب و قومیت، تاکید بر حقوق فرهنگی قوم کُرد،تلقی سکولار از دین و فقدان آگاهی تاریخی تقلیل یافته و یک مقولة هسته تحت عنوان «قوم‌گرایی فرهنگی» برای آن تعیین شد.
مقایسة مقولات به‌دست آمده از دو گروه مصاحبه شوندگان سنی و شیعه نشان می‌دهد که در مورد دو مقولة «نارضایتی از دولت» و «تلقی سکولار از دین» دارای تشابه}

حاکمان و محکومان

^{پرویز صداقت}

 ^{در بحث حاضر تلاش می‌کنم به دو پرسش پاسخ بدهم: نخست این که کدام انتظام‌بخشی به اقتصاد ایران و به تبع آن کدام نظام قدرت در این اقتصاد علت تبعیض‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بوده که زمینه‌ساز اعتراضات دی‌ماه سال گذشته بوده... و از دی‌ماه سال گذشته به این سو در رفتار حاکمان و محکومان یعنی مجموعه‌ی حاکمیت و طبقه‌ی فرادست و نیز مجموعه‌ی طبقات مردم و فرودستان جامعه شاهد چه تغییری بوده‌ایم. ...}

^{در بحث حاضر تلاش می‌کنم به دو پرسش پاسخ بدهم: نخست این که کدام انتظام‌بخشی به اقتصاد ایران و به تبع آن کدام نظام قدرت در این اقتصاد علت تبعیض‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بوده که زمینه‌ساز اعتراضات دی‌ماه سال گذشته بوده است.[1] در پرتو این پاسخ به پرسش بعدی می‌پردازم و تلاش می‌کنم توضیح دهم که از دی‌ماه سال گذشته به این سو در رفتار حاکمان و محکومان یعنی مجموعه‌ی حاکمیت و طبقه‌ی فرادست و نیز مجموعه‌ی طبقات مردم و فرودستان}

^{ابراهیم فرشی}

^{• کردها و دیگر ملل، که هیچ نقش سیاسی و حکومتی در سیستم فعلی ایران ندارند، نمی توانند عامل فروپاشی "ایران" باشند. آنانکه در طول چهل سال گذشته بجز زندان، چوبه های دار، تبعیض، استسمار، استعمار، ذوب هویتی سهمی از ایران نداشتهاند، عامل فروپاشی نیستند... آخوندها و شاگردان فوکلی آنها عاملان اصلی هستند، که سرزمین بزرگی را به غارت بردند و ایرانی پر از فحشا با انواع بیماریهای روحی و روانی از خود برجایی گذاشتند ...}

^{"ما باید در هر حال به فکر کردستان خودمان باشیم و اگر حقیقتا ممکن شد، ترک ‌ها را با خودمان همدست کنیم اما نه برای مضمحل و منقرض کردن اکراد، چه این خیالی خام است. بلکه به مهربانی و ذی‌علاقه ساختن آنها به دولت ایران و تربیت کردن آنها به تربیت ایرانی و این کار برای ما سهل ‌تر است تا برای ترکیه. لذا کسانی که می‌خواهند غیرت ملی در آنها ایجاد کنند، به شاهنامه و داستان جمشید و فریدون متوسل می‌شوند. اگر مامورین دولت ایرانی، قدری عاقل باشند و طمع را هم کم کنند و دست تعدی و اجحاف را از سر اکراد کوتاه نمایند و فی الجمله حسن تدبیری به خرج دهند، اقل مطالب این است که بین کرد و فارس، خصومت و کینه نخواهد بود و روزی که خیال کردستان مستقل، قوت بگیرد، کردهای ایران برای ما اسباب زحمت نخواهند شد و شاید که جنبه ایرانی آنها غلبه کند و هیچ آسیبی به ما نرسد بلکه منتفع هم بشویم. اما اگر رویه مامورین ایرانی، مثل سابق باشد و بعلاوه لاقیدی ما، کردها را به حال خود بگذارد، به عقیده بنده، مخاطره}

عبدالرحمن رشید

مسابقه برقراری ارتباط با دمشق بین رهبران کشورها، از جمله سودان و ترکیه، کاملاً با تحولات سیاسی جاری هماهنگ است و رویی دیگر از قبول امر انجام شده‌است. در واقع ترکیه تلاش برای نزدیکی به رژیم اسد را از یکسال پیش آغاز کرد و در سیاست جدید خود که مبتنی بر ایجاد روابط با ایران و دست کشیدن از معارضان سوری است سعی می‌کند پل جدید با دمشق بزند.

حقیقت این است که معارضان سوری را رژیم اسد یا مزدوران ایران یا نیروی هوایی روسیه غلبه نکردند و از بین نبردند بلکه این آنکارا بود که معارضان را ناکار کرد. نزدیکی ترکیه به ایران و روسیه و دست کشیدن از تحولات سوریه منجر به فروپاشی معارضان سیاسی و مسلح شد زیرا ترکیه یگانه پشتیبان و هماهنگ‌کننده آنان از آغاز انقلاب مردم سوریه در سال ۲۰۱۱ بود.

عدم استمرار حمایت ترکیه از معارضان مسلح سوری به بهانه اختلاط میان آنان و بنیادگران جهادگرا باعث شد که تمام هماهنگی تاکتیکی و لجستیک معارضان برهم خورد و تنها مزدورانی باقی بمانند که آلت دست ترکیه حساب می‌شوند. از سوی دیگر آنکار بسیاری از معارضان برجسته سوری را از ترکیه بیرون راند و اجازه اقامت آنها در استانبول را ملغی کرد.

شاخص‌های تاسف آور دیگری از سیاست‌های ترکیه در سوریه به چشم می‌خورد که نشانه از نزدیکی آن به رژیم تهران و دمشق دارد به ویژه اینکه این کشور مخالف حضور نظامی آمریکا در سوریه و شرق الفرات است. البته هر چند بهانه ترکی‌ها در عدم حمایت از معارضان حضور کوردها است، و البته این بهانه تا حدودی راست است، اما این مسئله به هیچ عنوان نمی‌تواند توجیه کننده این میزان از نزدکی بین ایران سوریه و ترکیه باشد امری که تنها می‌تواند سیاست جدید ترکیه برای تغییر

دکتر کەریم بنی سعید عبدیان

این کلام «دور زدن با افتخار تحریم‌ها» بخشی از سخنرانی آقای روحانی است که روز چهارشنبه ۶ نوامبر، یک روز پس از اعلام دور جدید تحریم‌ها از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در تهران ایراد کرد.

^{معلوم نیست این ادعای روحانی یک واکنش آنی و یک پز سیاسی برای مصرف داخلی بوده یا جوابی به رقبای سیاسی‌اش و یا توهمی از سوی او و یا شاید هرسه با هم. به هرحال دور زدن و شکستن تحریم‌های جدید کاملا غیرممکن است‫. درست است که جمهوری اسلامی در طول عمر قریب چهار دهه خود انواع مختلفی از تحریم‌ها را که در زمان‌های مختلف بر این کشور تحمیل شده، توانسته‌ دور بزند، اما اینبار قواعد بازی عوض شده ‌است‫.}

^{نخستین سری تحریم‌ها در واکنش به اشغال سفارت آمریکا و گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی بلافاصله پس از انقلاب بود. سری دوم تحریم‌ها در طی جنگ ۸ ساله با عراق بود که در حقیقت مسبب اصلی جنگ جمهوری اسلامی و خود خمینی بود که به دلیل نفرت شخصی و خصلت عرب‌ستیزی هیستریک‌اش، شروع به پرواکسیون و تحریک عمدی صدام حسین کرد. دلایل دیگر تحقق داعیه رهبری جهان شیعه، و احیانا جهان اسلام، و سیطره بر عتبات شیعه در عراق و بالاخره بقول خود او، اشغال بیت‌المقدس و نابودی اسرائیل از طریق فتح کربلا بود. جنگی که خمینی آغاز کرد باعث مرگ بیش از یک میلیون نفر از شهروندان دو کشور و ادامه تحریم‌ها به مدت ۸ سال از سوی سازمان ملل و جامعه جهانی به دلیل اصرار غیر مسئولانه و غیر کارشناسامه خمینی برای ادامه جنگ و موضع عدم مصالحه او بود. اظهارت فوق از رفسنجانی رئیس‌جمهوری پیشین و ابراهیم یزدی، اولین وزیر خارجه‌ ایران است، که قبل ازمرگشان در مصاحبه‌های مختلف علنا فاش ساختند.}

^{دوره‌های بعدی تحریم‌ها بر علیه جمهوری اسلامی در پاسخ به سیاست‌های توسعه‌گرانه و دیگر ماجراجوئی‌های رژیم بر علیه کشورهای مجاور و منطقه}

^{kumi Naidoo دبیرکل سازمان عفو بین المللی}

^{• اعضای سازمان ملل، با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر روز۱۰ دسامبر سال ۱۹۴۸، برای اولین باربرسراصولی که زندگی آزاد، برابر و سربلند برای انسانها را ممکن می ساخت به توافق رسیدند. امروزه ما دقیقا درهمان شرایطی قرارگرفته ایم که امضاء کنندگان اعلامیه به خود قول داده بودند که مانع ازآن شوند. ...}

^{اعضای سازمان ملل، با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر روز١٠ دسامبر سال ١٩۴٨، برای اولین باربرسراصولی که زندگی آزاد، برابر و سربلند برای انسانها را ممکن میساخت به توافق رسیدند. علی رغم پیشرفت های متعدد دراین عرصه، تعمیق نابرابری ها و هیاهوی امنیتی دولت ها حقوق سیاسی، اقتصادی واجتماعی را به مخاطره می اندازند بویژه از این رو که این دست آوردهای شکننده جدا ازیکدیگرمد نظرقرار می گیرند.}

^{بازخوانی اعلامیه جهانی حقوق بشر، هفتاد سال پس از تصویب آن توسط سازمان ملل در پاریس، همواره تمرین مفیدی است چرا که این نوشته هنوزهم}

^{فرهنگ کنترل و مجازات}

^{علی طایفی}

^{• در جامعه ایران، حکومت از اشکال علنی شکنجه فراتر رفته و از صرف نشانه گرفتن بدن و جسم فرد قربانی یا مجرم عبور کرده است و از روشهای نوین شکنجه روانی، شعور و شخصیت فرد نیز در فضاهای خصوصی و حتی حریم های خصوصی ورای میله های زندان نیز بهره می‌گیرد. نظام های قدرت با اعمال شکنجه بدنبال غیرسیاسی و غیر اجتماعی کردن شهروندان است ...}

^{اگرچه شکنجه عمدتا ماهیت و سویه حکومتی داشته و سخن از آن مترادف با سخن از نهادهای سیاسی شکنجه گر است ولی شکنجه بعنوان رفتاری که آزار و آسیب جسمی، روانی و فکری را بدنبال دارد منحصر به نهادهای قدرت سیاسی نیست. بدین معنا، شکنجه در متن روابط اجتماعی نابرابر، امری تاریخی و همواره پایدار است. علاوه بر این، فرهنگ شکنجه فقط اعمال شکنجه انسان علیه انسان نیست بلکه بطور تاریخی انسان چنین شکنجه ای را بر حیوانات و محیط زیست خود نیز روا داشته و می دارد.}

^{چندین رویکرد در تحلیل شکنجه وجود دارد که بطور مختصر می توان چنین دسته بندی کرد.}

^{یک. رویکرد هانا آرنت که شکنجه را از رویکرد انسانگرایانه}

مصطفی فحص

^{میان احساس نیاز مبرم رژیم ایران به حفظ نفوذ منطقه‌ای که مهمترین بخش از قانون نظام و ساختار ایدئولوژیک آن را تشکیل می‌دهد و بحران داخلی ناشی از اوضاع بد معیشتی شهروندان ایرانی به دلیل انباشت خطاهای بزرگ سیاسی و اقتصادی و مشغولیت بیش از حد مقامات رژیم تهران به طرح‌های توسعه‌طلبی و اداره جنگ‌های نیابتی در خارج از مرزهای ایران، خلائی بزرگ ایجاد شده که توازن و تعادل رژیم ایران را از بین برده است. این عدم تعادل وضعیتی را به وجود آورده که هر راهکاری برای خروج از این وضعیت را دشوارتر از پیش کرده است.}

^{رژیم جمهوری اسلامی با ادامه سیاست توسعه‌طلبانه خود تمام خزانه مالی این کشور را صرف اداره و هدایت جنگ‌های منطقه‌ای کرد. تهران مبالغ بزرگی برای تاسیس شبه‌نظامیان در چندین کشور و تجهیز تسلیحاتی و مالی این شبه‌نظامیان هزینه کرد و نتایج هدر کردن آن اموال بر زندگی شهروندان ایرانی در داخل بازتاب یافت. رژیم ایران متاسفانه در طول چند دهه هیچ توجهی به وضعیت داخلی مردمش نداشته و درست در حال تکرار تجربه شکست خورده اتحاد جماهیر شوروی است که سیاست آن بر مبنای ایجاد شکوه و عظمت کاذب در خارج و اهمیت ندادن به کمبودها و خواسته‌های شهروندان}

^{مرتضی ملک محمدی}

^{• هنوز نه فقط در میان مردم بلکه حتا درمیان الیت و قشر روشنفکر جامعه گروه هایی پیدا می شوند که آدرس غلط به مردم می دهند؛ عامل بدبختی های مردم را به خارج حواله می دهند. از کاخ سفید شکایت می کنند. یا به مردم دیگر جهان التماس می کنند. اینها طوری از آثار ویرانگر تحریم ها صحبت می کنند که گویی اگر این تحریم ها نبود اقتصاد کشور پرگاز در راه توسعه و تعالی بود و اثری از این گرقتاری ها در زندگی و معیشت مردم نبود ...}

^{از وقتی که پرچم جمهوری اسلامی در آن مملکت بالا رفت پای خیلی از بدبختی ها هم به آن مملکت باز شد؛ از جمله همین تحریم اقتصای، چهل سال است که ایران زیر فشار تحریم اقتصادی است. به اندازه عمر همین "نظام". ولی هنوز ایرانیان از عام و خاص در این باره که علت و عامل تحریم اقتصادی چیست و کیست به توافق نرسیده اند. هنوز خیلی ها به رابطه میان ظهور این نظام و پدیده تحریم اقتصادی پی نبرده اند. تبلیغات جمهوری اسلامی در باره بدخواهی های آمریکا و دشمنی آن با ایران و ایرانی، گوش خیلی ها را نوازش می دهد. این یک علامت خوشحال کننده بود که تظاهرکننده گان در جنبش دی ماه فریاد زدند "دشمن ما همین جاست اینها می گن امریکاست". ولی با این حال هنوز}