^{دنیا صادقی}

^{موسیقی کوردی را از اصیل‌ترین و غنی‌ترین موسیقی‌های مردمی در خاورمیانه برمی‌شمارند. تنوع سازها از سازهای باستانی تا سازهای مدرن و امروزی در این موسیقی آن را از بستر مکانی و زمانی خود جدا کرده و در هر جا و هر زمان، شنونده را به وجد می‌آورد.
موسیقی کوردی شامل مقام‌ها و نغمه‌هایی است که به زبان‌ کوردی گورانی و کرمانجی خوانده می‌شوند و غالباً محتوایی حماسی- عرفانی دارند. مانند نغمه‌های دیوانی که بیشتر توصیف افسانه‌ها و تراژدی‌هایی از جنگجویان و بزرگان ملت کورد است. (۱) بسیاری پیشینه‌ی این نغمه‌ها را به داستان‌های پهلوانی و عاشقانه نسبت داده‌اند و برخی نیز آن را منسوب به شاهنامه کوردی می‌دانند.}

^{اما غیر از نغمه‌های دیوانی که بیشتر جنبه‌ای افسانه‌ای و حماسی دارند، موسیقی کوردی انواعی از ترانه‌های قهرمانی که به دلاوری‌ها و ازخودگذشتگی‌های چهره‌های تاریخی این ملت می‌پردازند و ترانه‌های عاشقانه را نیز شامل می‌شود. ترانه‌های عاشقانه، معمولاً راوی جنبه‌های عاشقانه بین دو دلداده است مانند ترانه‌ها‌ی «آس و حسن» یا «خجه و سیامند» و گاه نیز حال‌وهوایی عارفانه به خود می‌گیرند مانند ترانه‌ی «زنبیل فروش».
انواع ترانه‌ها و اذکار در موسیقی آیینی کوردستان
در کنار نغمه‌ها و ترانه‌های حماسی و عاشقانه، بخش عظیمی از موسیقی کوردی}

^{جنبش جمهوریخواهان کردستان، ضمن گرامیداشت روز جهانی کارگر، سیاست و تاریخ سرکوبگرانەی کارفرمایان اقتصادی، اداری و حکومتی در اقصی و نقاط جهان را، بر علیه کارگران محکوم می کند، و معتقد است که "آزادی و برابری" سرنوشت محتوم و تغییر ناپذیر جامعەی بشریست، و اگر همەی ما ضمن شناخت، به آن ایمان بیاوریم و از مبارزە برای تحقق آن از پای ننشینیم، تحقق آن اجتناب ناپذیر است.}

^{متن کامل بیانە جنبش جمهوریخواه شرق کردستان بە مناسبت روز جهانی کارگر بە شرح زیر آمدە است:}

^{از آن زمان که کارگران آمریکایی به خیابان ها آمدند و خواهان کاهش ساعات کار شدند,137 سال میگذرد، سالهایی کە کارگران برای رسیدن به حداقل حقوق و امتیازهای کاری و رفاهی، تاریخشان را با خون‌های خود نوشتند، تا شاید روزی هیچ کارگری استثمار نشود. اما ما در شرایطی به پیشواز روز جهانی کارگر میرویم، که دید دولت نسبت بە تشکل‌ها و سازمان‌های کارگری دیدی امنیتی است، تا آنجا که در طول چند سال گذشته (تا3سال کە کارگران از مجوز برگزاری راهپیمایی برخوردار شدند)، هیچ مجوزی برای برگزاری راهپیمایی روز جهانی کارگر صادر نشده است، این در حالی است که طبق اصل 27 قانون اساسی جمهوری اسلامی، تشکيل اجتماعات و راهپيمايی‌ها بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلامی و امنیت ملی نباشند، آزاد است. با اینحال ناامنی شغلی، حقوق معوقه و دستمزد پایین کماکان ادامە دارند، و درخواست حق ایجاد آزادانه تشکلات سندیکایی، وپیوستن به تشکلات واقعا مستقلی، که کارگران زن و مرد در آنها خود را سازمان دهند، هنوز از اساسی‌ترین درخواست‌های به‌حق کارگران محسوب میگردند، درخواست‌هایی که نه تنها در نظام طاغوتی پهلوی رعایت نمیشدند، بلکه متاسفانە ادامه آنرا نیز در حکومت جمهوری اسلامی می بینیم.}

^{‎اخراج بی رویە کارگران از طرف کارفرمایان، تعقیب و دستگیری فعالین کارگری، صدور حکم‌های طولانی مدت، شرایط بد زندان، و همچنین رفتارهای نامناسب از دیگر مواردی هستند، که ماه به ماه بر میزان، شدت و حدت آنها افزوده می شوند. این امر در کردستان با وجود ضریب امنیتی بالا و حاکم بر این مناطق، مضاعف بوده و بهمین خاطر}

^{کنعان مختار}

^{نظارت‌ شدید دستگاه‌های دولتی، فضای فعالیت فرهنگی را بیشتر از پیش تنگ‌تر کرده است. در استان کردستان این نظارت‌ها به حدی است که نمی‌توان هیچ انجمن یا تشکل کاملاً مستقلی از دولت و دستگاه‌های امنیتی یافت. در این گزارش به سراغ تعدادی از اعضای این تشکل‌ها رفتیم تا بیشترین موانع فعالیت فرهنگی در کردستان را از زبان‌ها آنها جویا شویم.}

^{بر اساس آمار پایگاه اطلاع‌رسانی خیریه‌ها و سمن‌های کشور، هم اکنون در استان کردستان ١٠٩٦ تشکل غیردولتی یا همان سازمان مردم‌نهاد (NGO) مجوز فعالیت دارند. این آمار نسبت به سال‌های گذشته رشد چشم‌گیری داشته است. به گفته مسئولان وقت در سال ١٣٩٦، ٤٦٦ و در سال ١٣٩٩، ٥٣٨ تشکل مردم‌نهاد در این استان مجوز فعالیت را از ارگان‌‌های چون استانداری و فرمانداری‌ها اخذ کرده‌‌اند. سابقه افزایش فعالیت «سمن‌»ها (مخفف سازمان‌ مردم‌نهاد) در استان}

^{کنعان مختار - در خبرگزاری‌های کردزبان خبرهایی از سرقت و تخریب آثار باستانی کردستان توسط عوامل سپاه پاسداران منتشر شده است. تخریب و تاراج آگاهانه با هدف مخدوش کردن حافظه تاریخی کردها؟ در گفت‌وگو با عده‌ای از کارشناسان و فعالان میراث باستانی این پرسش را به بحث گذاشته‌ایم.
کافی‌ست سری به موزه‌های میراث فرهنگی و اماکن باستانی در استان‌های ایلام، کرمانشاه و کردستان بزنید تا میزان بی‌تدیبری، عدم توجه و تخریب آنها دستتان بیاید. اگر موز‌ۀ شهرهای کُردنشین در ایران را ملاکی برای هویت گذشتۀ کُردها لحاظ کنیم، متاسفانه نمی‌‌توان آنها را دارای تاریخی با پیشینۀ تمدنی و فرهنگی دیرینه یافت. این در حالی‌ست که کُردها از ساکنان اصلی فلات ایران محسوب می‌شوند و در بیشتر پژوهش‌های تاریخی آنها را با تمدن‌های دیرینه‌ای چون ماناها و مادها گره می‌زنند. سال‌های مکرری‌ست هر چند گاه یک بار از خبرگزاری‌های کُردزبان اخباری مبنی سرقت و تخریب آثار باستانی کردستان توسط عوامل سپاه پاسداران به گوش می‌رسد. فعالان مدنی کُرد معتقد‌ند حکومت ایران آگاهانه دست به تاراج و تخریب این آثار در جهت کم اهمیت جلوه ‌دادن یا به‌ فراموش‌سپاری آنها می‌زند. صدای در گلو ماند‌ۀ فعالان این حوزه هرگز به گوش حکومت نمی‌رسد و هرگونه اعتراضی در این راستا به شدت سرکوب می‌شود.}

^{سرقت آثار باستانی
به خیابان مدرس، تکیه معاون‌المک می‌روم و سری به موز‌ۀ میراث باستانی کرمانشاه می‌زنم. اگرچه کرمانشاه را سرزمین ادیان کهن می‌نامند و روزگاری با طاق بسطام و سنگ‌نوشتۀ بیستون از پایتخت‌های}

^{جنبش جمهوری‌خواهان شرق کردستان، فرارسیدن سال نو میلادی۲۰۲۲ را به تمامی مردم کوردستان و جهان تبریک و شادباش عرض می نماید. جنبش امیدوار است که سال جدید ۲۰۲۲ میلادی سالی مالامال از صلح و ثبات و همزیستی مسالمت آمیز و تندرستی برای تمامی مردم جهانیان و اللخصوص مردم کردستان و ایران و منطقه خاورمیانه باشد.}

^{جنبش خواهان همیاری و اقدامات مشترک سایر مردم کردستان و ایران است تا شاید بتوان سال نو را، به سال تعامل خردمندانە و دیالوگ صلح آمیز، تلورانس، توافق و همکاری فراگیر مبدل نمود و با این اقدام عملا زمینە تفوق بر فضای مسموم و سیاستهای جنگ افروزی و تفرقه افکنی را فراهم گردانید.}

^{جنبش امیدوار است سال نو میلادی سالی ایده‌آل برای همگان باشد، و به بازتابی از ارزش ها، خواست‌ها، علاقه ها و قوانین حقوق بشری درخشان و آزادی و دمکراسی تبدیل شود. تا شاید همگان با همتگماری و تلاش و کوشش مداوم بتوانند این سال پیش رو را به سرآغاز جدیدی از ظهور تحولات بزرگ سیاسی و ملی و اجتماعی و همچنین تحکیم وحدت و انسجام و هماهنگی برای دستیابی به اهداف و دستاوردهای کلان و فوق‌العاده در چهار بخش کردستان و ایران و تمام خاورمیانه مبدل گردانید.
آرزوی سالی مملو از برکت و معنویت و رحمت را برایتان خواستاریم.
زنده باد صلح و انسانیت و برابری
جنبش جمهوری‌خواهان شرق کردستان
دسامبر ٢٨/١٢/٢٠٢١}

فریا دانشمهر

سیاچَمانه، آوازِ ویژه مردم هورامان در کردستان است که بخشی از آن در خاک عراق کنونی و بخش دیگر آن در ایران واقع شده است. آوازی که تنها با صدای خواننده، بدون هیچ برنامه خاصی و بدون همراهی هیچ سازی اجرا می‌شود. این آواز با نام یک خواننده نامدار عجین شده است، طوری که گویی این دو لازم و ملزوم یکدیگرند: با نام عثمان هورامی.
عثمان هورامی و سیاچَمانه
نامش تقریبأ برای تمام مردم کردستان و حتی برخی از دوست‌دارانِ ویژه موسیقی و هنر در سراسر ایران آشنا است. عثمان هورامی. او «سیاچمانه»خوانی یکه‌تاز بوده که کمتر کسی در هنر سیاچمانه توانسته خود را رقیبِ او فرض کند.

https://youtu.be/QQ2fPjx1jRU

عثمان هورامی، این گنجینه صدا و آوازِ موسیقی کُردی، در روستای مرزی «که‌یمنه» شهر پاوه در سال ۱۳۱۴ متولد شد. این روستا در جریان جنگ هشت ساله ایران و عراق، خالی از سکنه شد و مردمش آواره شهرها و روستاهای دیگری شدند که به نسبت امنیت

^{یک اندیشمند آلمانی درباره جهان پسا کرونا ارزیابی کرده است که انسان ها خردمندتر خواهند شد و پوپولیست‌ها بازندۀ اصلی بحران کرونا خواهند بود}

^{ماتیاس هورکس Matthias Horx به عنوان محقق آینده پژوهی در جامعه آلمان و محافل اجتماعی و اقتصادی اروپا جایگاه ویژه ای دارد و در بیشتر مواقع تحلیل های او درباره آینده اغلب به واقعیت می پیوندد. در کتاب “جهان پس از کرونا” نوشته است: «این روزها اغلب از من پرسیده می‌شود که “دوران کرونا کی به پایان می‌رسد و ما به شرایط عادی برمی‌گردیم؟” من می‌گویم هرگز. برخی مقاطع تاریخی وجود دارند که مسیر آینده را تغییر می‌دهند. ما از این مقاطع به عنوان “بحران عمیق” نام می‌بریم. ما اکنون در این بزنگاه قرار گرفته ایم».}

^{ماتیاس هورکس معتقد است که در دوران کرونا، دنیائی که خیال می‌کردیم آن را می‌شناسیم فرو ریخته است. یورگن هابرماس سرشناس ترین فیلسوف که در قید حیات آلمان نیست. نیز گفته است: «کرونا باعث شد ما بفهمیم چقدر نمی فهمیم .اما پشت ریزش جهانی که خیال می کردیم می‌شناسیم، جهان دیگری در حال جوش خوردن است».}

^{هورکس در ادامه نوشته : ارتباطات و عواطف بیشتر می شود}

^نه!

^{رهایتان نمی کنم}

^{شما را که در صف های گرسنگی}

^{نام های تان را از یاد برده اید}

^{ودر میدان های بیکاری}

^{رویاهایتان را به کفی نان می فروشید}

^{نام مرا نمی دانید}

^{و از کنار من هر روز با دلی شکسته می گذرید}

^{من باشما هستم}

^{در دریای کرونا غوطه می خورم}

^{و برادرانم را یکایک}

^{با دستان خود}

^{پیام تسلیت جنبش جمهوریخواهان کردستان بە مناسبت در گذشت جهان پهلوان نامی کورد سیامند رحمان}

^{درگذشت قهرمان پر افتخار و مدال آور نامی کورد سیامند رحمان ،موجب تأسف و تالم و همچنین تأثر و اندوه فراوان گردید. ضایعه جانکاه و جانسوز و فوت زودهنگام و به ناوقت این جوانمرد و نام آور دلیر عرصه ورزشی، ضربه مهلک و سنگینی به پیکر جامعه ورزشی کوردستان، ایران و جهان وارد کرد، که امیدواریم راهش همیشه سرمشق جوانان کورد در تمامی عرصه‌ها باشد. برای روحشان آرامش ابدی خواستاریم.}

^{جنبش جمهوریخواهان کردستان به مناسبت درگذشت جهان پهلوان و وزنه‌بردار نامی و قهرمان پرآوازه کورد کاک سیامند رحمان خود را در غم آن عزیز از دست رفته شریک و سهیم دانسته و از درگاه خداوند متعال برای مرحوم کاک سیامند رحمان خواهان مغفرت و غفران و}

عطا منصوری

^{این چکیده در نقد روشهای رندانه ی قدرت سیاسی حاکم و نمادسازیهای پوپولیستی جهت دار نوشته شده و به هیچ عنوان با شآن محترم ولی محمد امیدی یا قبیله ی عزیز خزل زاویه ندارد}

^{1-تعریف ادبی یا مرسوم "شاعر" هرچقدر هم با تساهل صورت گیرد ، شامل نقل شعر دیگران نمی شود. یعنی کسانی که حافظه ی قوی و تعدادزیادی شعر از بر دارند ، هر نامی داشته باشند ، شاعر نیستند .
و مهمتر از ان دستکاری در اشعار فولکلور یا شاعران دیگر، هرچقدر هم ماهرانه صورت بگیرد اگر مشمول سرقت ادبی نشود ، دست کم وجاهت شعر ندارد . چنین افرادی در بهترین حالت " نقال" هستند
مرحوم ولی محمد امیدی گذشته ازاحترام شخصی ، نیت پاک روستایی و علاقه ی فراوان به انتقال اشعار دیگران ، گاهی با جابجا کردن یک یا چند کلمه از شعر قدمای کردی سرا ، اقدام به بازگفت مثنویهای نیمه ناقصی در مدح جنگ ، ، ستایش غیرت ایلات و... از این دست کرده است (مجله ی ئاوینه شماره 21 و 22 گلاویژ-خرمانان 11374) مصاحبه ی مستقیمی با مرحوم امیدی دارد که مرحوم امیدی نگهبان یک کارخانه ی کارتن سازی در تهران است ترتیب داده شده است (وشاید}