^{موضوع اصلی بحث در محافل حکومتی مذاکره مستقیم با آمریکا است. خامنه‌ای اجازه را صادر کرده و اکنون درگیری بر سر حدود این جواز است.}

^{یک مشخصه ثابت سخنان رهبران رژیم ولایی ابهام است، بعید نیست که به پیروی از متن‌های مقدس باشد. گاهی باید صبر کرد و برداشت‌های رسانه‌های دولتی و زیر کنترل، و مقامات ارشد نظام را سنجید، تا دریافت منظورشان از اشاره‌ای و تأکیدی خاص چه بوده است و رهبر چه خطی داده است. پس از گذشت یک روز و انجام این احتیاط با حدی از اطمینان می‌توان گفت که خامنه‌ای با سخنرانی ۹ بهمن جام زهر را دست گرفت و مذاکره با ترامپ را تصویب کرد. معلوم نیست که آیا سرانجام آن را خواهد نوشید یا نه.}

^{منبر ۹ بهمن خامنه‌ای به مناسبت سالروز بعث پیغمر اسلام بود. در آن رؤسای سه قوه و جمعی از مسئولان نظام، گروهی از سفرای کشورهای اسلامی و افرادی دیگر شرکت داشتند. او در سخنرانی خود پس از مقدمه‌چینی‌های معمول اهل منبر گفت: «باید مراقب باشیم که با چه کسی مواجهیم و با چه کسی معامله می‌کنیم و حرف می‌زنیم.»}

^{قضیه احتیاط واجب
تصویر صفحه اول همشهری ۱۰ بهمن گونه‌ای تفسیر توصیه خامنه‌ای به احتیاط واجب است.
مشخص است که پای «نهی» در میان نیست. زنهاردهی ویژه رهبر است تا اگر نتیجه خوب در آمد، بگویند راه را رهبر گشود، و اگر کار خراب شد، بگویند به حرف رهبر گوش نکردند.}

^{پزشکیان که محتملا از رخصت رهبر برای مذاکره مطلع بوده است، پیش از سخنرانی خامنه‌ای طبق معمول بر لزوم پرهیز از دودستگی تأکید کرد. این تأکید را می‌توان این گونه تعبیر کرد: بفرمایید، این هم اجازه رهبر! احتیاط که همیشه واجب است.}

^{سایت رجانیوز، وابسته به جبهه‌ پایداری نتوانست از حرف‌های خامنه‌ای نهی از مذاکره بیرون کشید و مبنا را بر احتیاط گذاشت و با چنین عنوانی سخنرانی خامنه‌ای را بازتاب داد: «واکنش رهبری به پالس‌های دولت پزشکیان برای مذاکره: پشت لبخندهای دیپلماسی، کینه‌های پنهانی نهفته است.»}

^{مقاله‌ تفسیری کیهان، روزنامه مشهور به ارائه تفسیر تند اصول‌گرایانه از موضع رهبر نظام، همین خط را پیش برده و جنبه‌ی احتیاط را برجسته کرده، اما نکته‌ مهم این است که موضع رهبر را منع مذاکره با آمریکا نخوانده‌ است. نویسنده مقاله کیهان با لحن محتاطانه‌ای پرسیده:}

^{آنان که امروز ما را به توافق −و توافق جامع− با آمریکا فرامی‌خوانند نوعاً در دو دهه گذشته سردمدار مذاکره با آمریکا بوده و در این راه اختیارات کافی هم داشته‌اند، آنان باید قبل از هر چیز پاسخ دهند که تا اینجای کار، از مذاکره و توافق با آمریکا چه بهره قابل قبولی به کشور رسانده‌اند؟}

^{کیهان تا پیش از این به صورتی قاطع با اصل مذاکره با آمریکا مخالفت می‌کرد، اما کنون پای شرایط را به میان می‌کشد و با نگرانی می‌نویسد:}

^{وقتی تجربه ما در مذاکره پیرامون یک سوژه و یا مذاکره پیرامون یک محور با شکست مواجه گردیده است چطور می‌توانیم به موفقیت در تحصیل منافع خود در مذاکره پیرامون همه آنچه آمریکایی‌ها از ما می‌خواهند چشم بدوزیم؟ بحث آمریکا با ما همین الان معلوم است؛ ساخت سلاح‌های مؤثر را متوقف کنید، از حمایت ملت‌هایی که با دفاع از استقلال و حریت خود، مزاحم ما هستند، دست برداشته و آنها را وارد معادلات منطقه‌ای خود نکنید. برنامه هسته‌ای خود را در حد غیرصنعتی و صرفاً نمادین و آموزشی نگه داشته و به رژیم‌های سخت بازرسی برای عدم عبور از این محدوده تن دهید و نُرم‌های بین‌المللی را بدون استثنا در اداره داخلی ایران به کار بگیرید ...
کیهان در ادامه می‌نویسد:}

^{توافق جامع دقیقاً به همین معانی است. بنابراین ما باید قبل از ورود به مذاکره جدید، در داخل تکلیف این موارد را مشخص کنیم. آن وقت پاسخ ما به این مطالبات آمریکا چه منفی باشد و چه مثبت باشد، ورود به مذاکره معنا و مفهوم ندارد. چرا که اگر پاسخ مثبت باشد، مذاکره درباره آنچه قبول کرده‌ایم، بی‌معنا می‌شود و اگر هم منفی باشد و در عین حال وارد مذاکره شویم، تجربه به ما می‌گوید آمریکا تمام ظرفیت و توان خود را بر تحمیل آنچه او می‌خواهد و ما نمی‌خواهیم پای کار می‌آورد، آنگاه ما مثل گذشته، در مذاکره یا به بن‌بست می‌رسیم و یا ناچار می‌شویم به توافقی تن دهیم که از حالا می‌دانیم از یک‌سو تضمینی برای اجرای تعهدات طرف آمریکایی آن وجود ندارد. و از سوی دیگر این توافق مبنای آغاز فشارهای تازه و افزودن بر حجم فشارها از سوی آن می‌شود.}

^{«در داخل تکلیف این موارد را مشخص کنیم»: این یعنی تداوم درگیری‌ها بر سر مذاکره و موضوع‌های آن. اما خامنه‌ای جواز مذاکره را صادر کرده، چون این نگرانی به او منتقل شده که بحران اقتصادی دارد چنان بالا می‌گیرد که رژیم باید هر چه زودتر چاره‌ای بیندیشد.}

^{مذاکره شروع شده است؟
به نظر می‌رسد که مذاکره تهران و واشنگتن در نقطه صفر نباشد. وقتی علنا درباره مذاکره صحبت می‌شود، معمولا به این معناست که زمینه آن فراهم است و ارتباط‌های نخستین برقرار شده است. شرط‌های آمریکا ناروشن است. کنترل برنامه هسته‌ای ایران طبعا شرط اول است. چارچوب کار هنوز روشن نیست. برنامه موشکی هم به دنبال آن مطرح می‌شود. شرط عدم دخالت دولت ایران در امور منطقه هم مطرح است.}

^{بعید است که مذاکره به زودی علنی شود و با دستور کار روشن پیش رود. جمهوری اسلامی در این موارد پنهانکاری و ابهام را ترجیح می‌دهد. ترجیحش محتملاً حالتی است که فشارهای تحریمی بالا نگیرد و بلکه کم شود، و بتواند نفتش را بفروشد. اینکه آمریکا چه کند به موضع اسرائیل و عربستان هم بستگی دارد.}

29/1/2025