اردلان بهروزی

خبر حاکی از آن آنست که در روز پنجشنبه چهارم آبان ماه ١٣٩٦.خ "علی اشرف درویشیان" شخصیت مبارز، نویسنده، آزادیخواه، حامی و عاشق تمامی مردمان فقیر و زحمتکش دار فانی را ودا گفت، ایشان اگر چه نوشته هایش را با زبان فارسی تحمیل شده به چاپ رسانده است و در همان راستا هم از سوی بسیاری افراد خام اندیشه و نو رسیده! گاهگداری در این میدان ایشان را به باد انتقاد گرفته اند، اما در واقع باید یادآور شد که جناب علی اشرف درویشیان با همان زبان اجباری! آنچنان خدمات فرهنگی، ادبیاتی و اجتماعی را تحویل جامعه ی کوردستان داده است که خیلی از نانخوران نرخ روز کوردایتی از آن عاجز بوده اند، از لایه ای دیگر اگر کسانی آثار و نوشته های درویشیان را مطالعه کرده باشند و از جغرافیای استان کرماشان اندکی آشنایی را در چنته ی خویش همراه داشته باشند نیک می فهمند که تمامی جوهره ی نوشته های ایشان با فرهنگ،ادبیات و مناطق کوردواری کرماشان عجین و متولد شده است وهمچنان زندگی خویش را به گونه ای رئالیستی در کتاب چند جلدی "سالهای ابری"اش با واقعیات به تصویر درآورده است، فرهنگ یک جلدی کوردی کرمانشاهی وی نمونه ای خلل ناپذیراز خدمت کردن به ملت کورد و بویژه مردمان جنوب کوردستان ایران را به باور کوردایتی خویش پیوند زده است...

^{به همین مناسبت یادی از دهه های شصت را ابراز می دارم که در همان دوران ابتدائی در شهر کرماشان خواندن کتاب های غیر درسی خویش را با آثار و نوسته های نویسندگان شهیر و همشهریم چون؛ منصور یاقوتی،لاری لاهوتی و علی شرف درویشیان آغاز کردم خواندن نوشته های نامبردگان در آن برهه از زمان همچون باز کردن}

سعید کرامت

^{• از جانب برخی از متفکرین چپ، رفراندوم که در حقیقت پروژه بارزانی برای کسب اعتبار و تداوم کرسی اش بود، با عبارات رمانتیکی مانند "رفراندوم یعنی بازگشت به اراده مردم" تزێین و به جامعه فروخته شد. اکنون بایستی برای همه مبرهن شده باشد که ابراز اراده تحت مدیریت نیروهای ارتجاِعی به یک صنار نمی ارزد. ...}

^{به دنبال دست بدست شدن کرکوک میان دولت مرکزی عراق و ‌حکومت محلی کردستان، بسیاری ازمفسرین، بخصوص کمپ فعالین سیاسی کرد، روایت رسانه های گروهی پارت دمکرات کردستان به رهبری بارزانی را پذیرفتند و معتقد هستند که "خیانت شد"، "سازش شد"، "کرکوک فروخته شد"، "معامله شد"، "ایران و ترکیه بودند"، و غیرو . مسعود بارزانی هم در پیامش در این باره ادعا نمود که عده ای در یک جریان سیاسی معین زمینه این ناکامی را فراهم کردند. در میان این ادعاها بر کسی پوشیده نیست که ایران و ترکیه در ترغیب دولت عراق نقش داشته اند اما سایر ادعاها برای پنهان کردن حقیقت مسئله است.}

^{دلیل شکست
علت اصلی این شکست ریشه درسیاستهای ناپخته، ارزیابی نادرست و خود بزرگ بینی کاذب آن دسته از سیاستمداران فرسوده ای دارد که با ذهنیت و قالب فکری عشایری به واقعیتهای سیاسی-اجتماعی جامعه و توان نظامی خودشان می نگرند. بارزانی و تیم همفکرش، یعنی "کمیسیون عالی رفراندوم"، (که بیشتر به کلوب سران عشایر شبیه}

جهانبخش خوش هيكل

^{ظرف چند روز گذشته تفاسیر متفاوتی از دلایل عقب نشینی کردها از کرکوک دومین منطقه نفت‌خیز عراق از سوی کارشناسان مسائل سیاسی منطقه ارائه شده است که هر کدام در برگیرنده بخشی از حقیقت ماجرااست. آنچه که کمتر مورد توجه قرار گرفته است موضوع ردپای پررنگ ناسیونالیسم فرقه‌گرای ایرانی و رویای ایجاد هلال شیعی در این رویداد بود. فرقه‌گری در ایران همواره بر دو پایه ملی گرایی و شیعی گری استوار بوده است و خط مشی و پایه‌های فکری این دو ستون از سوی نویسندگان و صاحب‌فکران و دانشگاهیان ایرانی ترسیم شده‌است و به وسیله سیاستمداران و دولتمردان ایرانی اجرا و به منصه ظهور رسیده‌ است.}

^{بی گمان نقش اصلی قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران در قبولاندن عقب‌نشینی به کردها و سپردن مناطق نفت‌خیز کرکوک به نیروهای بسیجی شیعه عراق موسوم به حشد شعبی بر همگان هویدا و آشکار است و بر همین اساس بررسی شخصیت و جایگاه قاسم سلیمانی در اجرای خط مشی تمامیت خواهی ناسیونالیسم شیعی - فارسی لازم و ضروریست. تقلیل شخصیت قاسم سلیمانی به یک تروریست و یا تنها فرمانده بخشی از سپاه پاسداران می تواند چهره و نقش این مهره کلیدی ناسیونالیسم فرقه‌گرای ایرانی را کمرنگ نماید. برای شناخت این بازیگر مهم این ناسیونالیسم باید به پشتیبانی و حمایت بی دریغ و آشکار روشنفکران نویسندگان و دانشگاهیان}

بیژن قبادی

^{دیروز کە با نقش مستقیم و رل اصلی "کرد" آخرین محل استقرار رسمی "داعش" (رقە) آزاد شد و جریانی کە با توسل بە تعصبات و هیجانات کور مذهبی جهان را تهدید میکرد، دیگر در آن شکل و نام و قوارە سیر نزولی طی می کند. در این گیرودار جدای از "کرد" کە حتی بیشتر از حد متعارف خود و با حداقل امکانات بە مصاف یکی از درندەترین نیروهای عصر حاضر رفت و دین خود را بە جهانیان ادا کرد، بقیە کە از دور دستی بر آتش داشتند و از بیم رخنە آن بە خانە خود بە تکافو افتادە بودند، سرمست از این پیروزی بە نقش و توان خود می بالند.}

^{این نیرو هرچی بود فاقد جغرافیایی مرسوم و رسمیتی قانونی و سپانسر مستقیم بود. اما باید بە جهانیان یاد آور شد کە رؤیای این پیروزی متصل بە کابووسی بە مراتب دهشتناکتر شدە است.}

^{نیرویی امروز جایگزین داعش شدە است کە هم موضوعیت وجودی قانونی دارد، هم گسترە جغرافیایی رسمی و شناختە شدە دارد، بە همان ایدئولوژی و چە بسا رادیکالتر از آن مجهز است. اسپانسر و آبشخور فکری، تدارکاتی، مالی و تسلیحاتی اش سیستمی است کە چهل سال است مانع}

بهزاد خوشحالی

^{تاکنون تعداد بسیار اندکی از ژنتیک شناسان جمعیتی به بررسی خاستگاه کوردها از نگاه DNA میتوکندریال یا mtDNA پرداخته اند.(میتو گونه ای ساختارهایی درون سلول هستند که انرژ ی مواد غذایی را به انرژی قابل استفاده در سلولها تبدیل می کنند. هرچند که اغلب DNA ها در کروموزوم داخل هسته قرار می گیرند. میتوکندری ها مقادیر کوچکی از DNA های خودشان را دارند. این مواد ژنتیکی DNA میتوکندریال یا mtDNA نامیده می شوند. در انسانها mtDNAاز حدود ۱۶٫۵۰۰ بلوک سازنده (base pair) تشکیل شده اند).
همه ی مطالعات منتشر شده تا به امروز عمدتا با این نتیجه گیری مطابقت داشته اند که کوردها از طرف مادری، اساسا توسط کلان های (clans) مادرانه تشکیل شده اند که سایر مردمان خاورمیانه و بعدها اروپایی ها را نیز به وجود آورده اند. در این رابطه و به عنوان کلان غالب کوردها، خطوط U از DNA میتوکندریال(mtDNA) مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. برخی از این خطوط مانند U5 بسیار کهن و به حدود 50000 هزار سال پیش از میلاد بازمی گردند و حتی در خاورمیانه هم به ندرت وجود دارند، اما جالب است بدانیم که این کهن شاخص، تنها در کوردها یافت شده است. بر اساس شواهد ژنتیک، برخی از این مادران، حتی شاکله ی وراثتی مهاجران باستان به اروپا را نیز به وجود آورده اند و به نوعی می توان گفت کوردها مادران باستانی بسیاری از اروپایی ها نیز به شمار می آیند.
کوماس و دیگران (2000)
یک مطالعه ی محدود درباره ی خاستگاه مادری کوردها توسط ژنتیک شناسان جمعیتی دانشگاه های بارسلونا و پراگ انجام شد. نخستین کسی}

آزاد ولدبیگی

^{این روزها تب استقلال طلبی، اقلیم کردستان عراق را بیش از پیش فراگرفتە است و هولیر شاهد ترافیک دیپلماسی سنگینی در این زمینە می‌باشد. مبارزات مردم کردستان عراق بە منظور احقاق حقوق ملی خود نزدیک بە یک سدە است کە ادامە دارد. پس از سقوط دولت عثمانی و اشغال ولایت موصل (کە بخش اعظم کردستان کنونی عراق را در بر میگرفت) از سوی استعمارگران انگلیسی، شیخ محمود برزنجی در سال ١٩١٩ علم استقلال خواهی را برافراشت و با انگلیسیها بە مبارزە برخاست. در آغاز ظهور مشکل موصل، انگلیسیها وعدە دادند ولایت موصل را بە یک کشور مستقل تبدیل نمایند. با شکست این طرح، قرار بر این شد کە ولایت موصل با کشور عراق بصورت کنفدرالیسم ادارە شود. اما بعدها با اعمال نفوذ ملک فیصل و پیشنهاد ایشان، مقرر شد ولایت موصل بە عراق الحاق گشتە وبصورت فدرالیسم ادارە شود. اما این وعدە نیز هیچگاە تحقق نیافت و، عراق شروط اعمال شدە از سوی جامعە ملل آن زمان را در مورد متعهد بودن بە حقوق کردها در چهارچوب دولت جدید عراق، برای پذیرش این کشور در جامعە ملل را عملی نکرد و، تنها بە صدور قانون زبانهای محلی در سال ١٩٣٦ اکتفا نمود.}

^{پس از شکست جنبش شیخ محمود و، الحاق ولایت موصل بە عراق در سال ١٩٢٥(٤ سال پس از تشکیل دولت نوپای عراق) کردها از پای ننشستە و مبارزات سیاسی، فرهنگی و بعضا نظامی خود را ادامە دادند. تشکیل حزب هیوا در سال ١٩٣٨ بە رهبری رفیق حلمی و، حزب دموکرات کردستان عراق در سال ١٩٤٦ بە رهبری ملا مصطفی بارزانی بیش}

^{"حقیقت های تاریخی ضربدر ناسیونالیسم کرد" آقای ایرج فرزاد}

^{کامران امین آوه}

^{• ای کاش آقای فرزاد که‌ گویا مسلط به‌ اسلوب علمی برای تجزیه‌ وتحلیل مسائل سیاسی هستند روشن می‌ساختند که‌ کدام یک از نکات این ناسیونالیست تکفیر شده‌ که‌ ناسیونالیسمش" هنوز در محدودیتهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دوره اقتصاد فئودالی و اقتصاد طبیعی در گشت و گذار است" مغایر با اصول غیرناسیونالیستی میباشد و "“کُرد” و ملت و قوم و عشیره کُرد [را] مبدا و پایان تاریخ جهان" دانسته‌ است ...}

^{آقای ایرج فرزاد در نوشته‌‌‌ای تحت عنوان "حقیقت‌های تاریخی ضربدر ناسیونالیسم کرد، چند کلمه در باره نوشته آقای کامران امین آوه"، مطلب اینجانب تحت عنوان "زایشی نو" را دستاویزی برای تصفیه‌ حساب‌های شخصی با به‌ اصطلاح "ناسیونالیست"های کرد ایران و عراق قرار داده‌‌، بدون آنکه‌ عمده‌ نوشته‌ ایشان ربطی به‌ مطلب ‌اینجانب داشته‌ باشد هر آنچه‌ دل تنگشان خواسته‌ برزبان آورده‌‌‌اند، و در نهایت به‌ نتیجه‌‌گیری فاخرانه‌‌ "به‌ نمایش گذاشته‌ شدن خصائل و مشخصات ناسیونالیسم عقب مانده و ... از سوی نگارنده‌ این سطور رسیده‌‌اند.
امید میرفت ایشان برخلاف من که‌ به‌ گونه‌‌ای "غیر واقعی و غیر علمی" به‌ تحلیل وقایع پرداخته‌‌ام، به‌ شیوه‌‌ای مستدل و علمی به‌ تجزیه‌ وتحلیل جوهر و پیام "زایشی نو" بپردازند، ولی متاسفانه‌ ایشان مانند بسیاری}

ژیار کتابی قهرمان ووشو اسبق جهان

^{یکی از تراژیک‌ترین مسایل مربوط به اعتیاد در ایران، اعتیاد جوانان به مواد مخدر در شهرهای کردستان است.} جوان ناکام‌مانده برای فرار از مشکلات اجتماعی و خانوادگی، تبعیض و فقر و دیگر معضلات ساخته‌شده از سوی جمهوری اسلامی، متاسفانه به مواد مخدر پناه می‌برد. پناه به چیزی می‌برد که ویرانگر خانواده و جامعه است و مشکل روح و روان آدمی را به بالا ترین درجه می‌رساند. متاسفانه امروز اعتیاد به مواد مخدر در کردستان دامن کودکان و نوجوانان را نیز گرفته است.

^{اعتیاد یکی از ابزار جنگ نرم جمهوری اسلامی است که سرمایه‌گذاری و تمرکزی جدی بر روی این موضوع به‌عمل آمده است. حکومت جمهوری اسلامی به‌علت ناکام‌ماندن در سیاست‌های پیشین خود برای به‌زانو درآوردن کوردستان که سرزمینی غنی از لحاظ فرهنگی، مادی و معنوی است، به توطئه‌ی گسترش اعتیاد در این سرزمین دست زده است. اعتیاد در جامعه می‌تواند جامعه را از لحاظ فرهنگی و سیاسی ذوب کند. جامعه‌ی معتاد، در مقابل فرادست خویش و قدرت, احساس ضعف و ناتوانی شدید می‌نماید .} بدون شک ایجاد جامعه‌ای معتاد از اهداف اساسی جمهوری اسلامی است که هیچ‌گاه ارزشی برای جامعه و اراده‌ی آن قائل نشده است . و بدون شک جامعه کردستان از اولین روزهای انقلاب مردمی در بهمن ماه سال 1357 هدف حمله دشمنان قسم خورده خود قرار گرفته است و همچنان مایه دردسر دولتمردان جنایت پیشه اش.

سامان رسول‌پور

^{یک: «شاخ» و «شار» در مبارزات کردهای عراق یک دوگانه مفهومی منفک اما مرتبط هستند. شاخ همان کوهستان و شار همان شهر است. جلال طالبانی با خروج از حزب دموکرات کردستان عراق و تاسیس اتحادیه میهنی کردستان، عناصر تازه ای را به جنبش سیاسی کردها در شاخ و بعدها شار افزود. علاوه بر حفظ رگه هایی از «کردایه‌تی» آن را ایدئولوژیزه هم کرد. مام جلال تلاش کرد بین ناسیونالیسم و سوسیالیسم توازنی ایجاد کند. در عمل چقدر موفق بود یا نبود، بحثی جداست اما او و جریانش در آن دوره، داشته‌های جنبش کرد در عراق را ارتقا دادند و جاذبه‌های تازه ای را به آن افزودند. جاذبه‌هایی که خصوصا برای طبقه شهری و به ویژه جوانان تحصیل‌کرده در شهرهای کردستان عراق و در زونی که بعدها زون «سبز» خوانده شد، یک نقطه عطف محسوب می شد.}

^{دو: جلال طالبانی شب های زیادی روی تخته سنگ‌های قندیل و زیر بمباران و توپباران ارتش عراق خوابید. صدام حسین دربه‌در دنبال رهبر جوان و بلندپروازی می گشت که هم با ایده های سیاسی و هم با نیروی نظامی اش، خواب را از ارتش عراق و رهبری حزب بعث ربوده بود. این دوره فراز و فرودهای زیادی داشت. اما زمان فاکتور عجیبی است. بعدها ورق برگشت. رئیس جمهور سابق عراق دست بسته تحویل جلال طالبانی، شورشی دیروز و رئیس جمهور بعدی داده شد. جلال طالبانی}

چند کلمه در باره نوشته آقای کامران امین آوه

ایرج فرزاد

^{• هیچکس مانع این نیست که شما ناسیونالیست باشید و ناسیونالیست بمانید و تصور کنید که “کُرد” و ملت و قوم و عشیره کُرد، مبدا و پایان تاریخ جهان است. اما، همین را بگوئید! چه، برایتان توضیح دادم، که در کردستان مردمانی هستند و بوده اند و خواهند بود، که لازم نیست به صرف تولد در آن "خاک مقدس” حتما ناسیونالیست کرد و مرید و رعیت سر عشیره ها و شیوخ و خوانین اعصار سپری شده؛ و در خرافه ناسیونالیسم طلسم و افسون باشند ...}

^{آقای کامران امین آوه، مطلبی نوشته است در اخبار روز با این عنوان: “زایشی نو”.
ایشات انگیزه و محرک خود را “به مناسبت پیروزی استقلال طلبان” در رابطه با همه پرسی اخیر در اقلیم کردستان عراق اعلام، کرده است. من نظرم را در باره “مساله کُرد” و اینکه با تشکیل دولت در هر بخش از “چهارپارچه”، و یا حتی، مثل موردی که با همه پرسی اخیر شاهد بودیم، در بخشی از کردستان عراق، “کردها صاحب دولت” بشوند، این مساله حل شده است، نوشته و گفته ام. در این مورد قطعا با موضع و رویکرد آقای امین آوه، و همه دوایر ناسیونالست کرد اختلاف نظر جدی دارم. برای اینکه خیال ایشان را هم آسوده کنم، من، نه به خاطر “سرود ای رقیب”، و یا تولدم در شهر سنندج، که بخاطر اینکه تشکیل یک دولت مستقل در کردستان عراق، به وضعیت آویزان حقوقی و مدنی شهروندان “اقلیم” پایان میدهد، با آن موافقم. بعلاوه پنهان نمیکنم، که علاقمند بودم که رهبری حل این معضل اجتماعی را رفقایم در جنبش کمونیسم}