^{استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، اعلام کرد که «خط قرمز» دولت ترامپ در قبال ایران، جلوگیری از دستیابی این کشور به توان تولید سلاح هسته‌ای است؛ سخنی که به عنوان زمینه‌سازی برای مذاکرات حساس این آخر هفته تلقی می‌شود.}

^{وال استریت ژورنال در گزارشی اختصاصی نوشت: هرگونه توافقی که به ایران اجازه دهد برنامه هسته‌ای خود را به شکلی حفظ کند، از دید برخی تحلیل‌گران به‌مثابه عقب‌نشینی واشنگتن و کمتر از خواسته اسرائیل که خواستار انهدام کامل تأسیسات هسته‌ای ایران تحت نظارت آمریکا است، تلقی خواهد شد.}

^{ویتکاف، که رهبری مذاکرات روز شنبه در عمان را از سوی آمریکا بر عهده دارد، در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال گفت که موضع آغازین دولت آمریکا، برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود، اما اذعان داشت که برای دستیابی به توافق، ممکن است به مصالحه‌هایی نیاز باشد.}

^{او خطاب به رهبران جمهوری اسلامی تصریح کرد: «فکر می‌کنم موضع ما این است که برنامه‌تان باید برچیده شود. این موضع امروز ماست. اما این به این معنا نیست که در حاشیه، راه‌هایی برای مصالحه میان دو کشور پیدا نخواهیم کرد.»}

^{ویتکاف افزود: «خط قرمز ما آنجاست که نباید هیچ‌گونه تسلیحاتی شدن در برنامه هسته‌ای شما وجود داشته باشد.»}

^{وال استریت ژورنال می نویسد: اظهارات او پنجره‌ای به درون محاسبات سطوح بالای دولت ترامپ می‌گشاید و نشان می‌دهد این دولت با تصمیم‌گیری‌های دشواری در ماه‌های آینده مواجه است: آیا برای مهار برنامه هسته‌ای ایران به اقدام نظامی متوسل شود یا دیپلماسی کفایت خواهد کرد.}

^{اویتکاف گفته است اگر ایران حاضر به حذف برنامه هسته‌ای خود نشود، موضوع را به دونالد ترامپ ارجاع خواهد داد تا مسیر بعدی مشخص شود—احتمالی که دولت را با انتخابی سخت درباره میزان تحمل‌پذیری فعالیت‌های هسته‌ای ایران روبه‌رو خواهد کرد.}

^{برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که اصرار بر حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران، می‌تواند به بن‌بست و حتی درگیری نظامی منجر شود.}

^{رابرت آینهورن، مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور عدم اشاعه سلام های هسته ای، گفته است: «دولت ترامپ در موقعیت مناسبی برای مذاکره بر سر توافقی قدرتمند قرار دارد، توافقی که بتواند به‌طور قابل راستی‌آزمایی، ایران را از دستیابی به سلاح هسته‌ای برای مدتی قابل توجه باز دارد—اما نباید بیش از حد دست بالا بازی کند.»}

^{ایران همواره مخالفت خود را با درخواست حذف کامل برنامه هسته‌ای‌اش اعلام کرده و مدعی است که این برنامه صرفاً اهداف صلح‌آمیز دارد. توافق سال ۲۰۱۵، که اجازه غنی‌سازی محدود با نظارت بین‌المللی را برای ایران قائل بود، بر پایه چنین مصالحه‌ای شکل گرفته بود.}

^{ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود، از توافق ۲۰۱۵ خارج شد و تحریم‌های سنگینی اعمال کرد؛ با این شرط که ایران باید تمام غنی‌سازی اورانیوم و توسعه موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را متوقف کند. ایران این تحریم‌ها را تحمل کرد و در عوض، فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی خود را گسترش داد.}

^{مقامات ایرانی خواهان کاهش تحریم‌های اقتصادی و احیای روابط تجاری با آمریکا هستند، اما هشدار داده‌اند که در صورت اقدام نظامی از سوی آمریکا، همکاری با بازرسان بین‌المللی را متوقف خواهند کرد و مواد هسته‌ای را به مکان‌های امن منتقل می‌کنند.}

^{اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز جمعه در آستانه مذاکرات اعلام کرد: «نه پیش‌داوری می‌کنیم و نه پیش‌بینی. ما قصد داریم نیت و جدیت طرف مقابل را در روز شنبه بسنجیم و بر اساس آن، گام‌های بعدی را تنظیم کنیم.»}

^{ویتکاف گفت که نشست اولیه «درباره اعتمادسازی است، درباره توضیح اهمیت دستیابی به توافق—نه مذاکره بر سر جزئیات آن.»}

^{او تأکید کرد هر توافقی باید شامل سازوکارهای راستی‌آزمایی گسترده باشد تا اطمینان حاصل شود ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست.}

^{ترامپ اعلام کرده مذاکرات مستقیم برای دستیابی به توافق ضروری‌اند. مقامات ایرانی اما گفته‌اند که گفت‌وگوهای نخست غیرمستقیم خواهند بود و با میانجی‌گری عمان انجام می‌شوند. ویتکاف ابراز امیدواری کرده که این مسئله حل شود و چارچوب گفت‌وگوهای آینده تعیین گردد.}

^{مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند ایران ممکن است ظرف چند ماه بتواند نوعی سلاح هسته‌ای تولید کند. اما طبق گزارش اخیر نهادهای اطلاعاتی آمریکا به کنگره، هنوز تصمیم نهایی برای ساخت بمب از سوی رهبر ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای، اتخاذ نشده است.}

^{برای ساخت بمب، ایران به برنامه‌ای برای غنی‌سازی مواد شکافت‌پذیر نیاز دارد—که در اختیار دارد—و همچنین باید بتواند کلاهکی برای آن طراحی کند، که فرآیندی فنی و پیچیده است.}

^{ایران تنها کشور غیرهسته‌ای جهان است که اورانیوم با غنای ۶۰ درصد تولید می‌کند—ماده‌ای که به‌راحتی به سطح تسلیحاتی قابل تبدیل است.}

^{مشاور امنیت ملی ترامپ، مایک والتز، گفته است تنها چیزی که رئیس‌جمهور را راضی می‌کند، «برچیدن کامل» برنامه هسته‌ای ایران و نیز توقف کامل توسعه موشک‌هایی است که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای دارند.}

^{او در گفت‌وگویی تلویزیونی اعلام کرد: «ایران باید برنامه‌اش را به‌گونه‌ای کنار بگذارد که تمام جهان آن را ببیند—چه در زمینه غنی‌سازی، چه تسلیحات و چه برنامه موشکی استراتژیک. یا کنار بگذارد، یا با پیامدهای آن روبه‌رو شود.»}

^{نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، که دوشنبه با ترامپ دیدار داشت هشدار داده است ممکن است «گزینه نظامی» ضروری شود. او اعلام کرده هر توافقی باید شامل برچیدن تأسیسات غنی‌سازی ایران تحت نظارت آمریکا باشد.}

^{در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و مذاکره‌کننده باسابقه هسته‌ای، ایده‌ی حذف کامل برنامه هسته‌ای را رد کرده و گفته است: «آمریکا فقط می‌تواند خوابش را ببیند.»}

^{ایران در دو سال گذشته ضربات متعددی را در حوزه امنیتی متحمل شده است—از شکست متحدان و نیروهای نیابتی‌اش در لبنان، سوریه و غزه گرفته تا حملات اسرائیل به پدافند هوایی‌اش. این وضعیت، آسیب‌پذیری تهران را افزایش داده است.}

^{هم‌زمان، فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها نیز ادامه دارد. دولت ترامپ در روزهای اخیر تحریم‌های تازه‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران و شرکت‌های خارجی فعال در حمل‌ونقل نفت ایران اعمال کرده است.}

^{برخی تحلیل‌گران بر این باورند که ضرباتی که به نیروهای نیابتی ایران وارد شده، عزم تهران را برای حفظ بخش عمده‌ای از برنامه هسته‌ای‌اش تقویت کرده است.}

^{علی شمخانی، مشاور ارشد رهبر ایران، روز پنج‌شنبه در شبکه اجتماعی ایکس هشدار داد در صورت تداوم تهدیدهای نظامی علیه ایران، ممکن است تهران اقداماتی بازدارنده انجام دهد، از جمله انتقال ذخایر اورانیوم به «مکان‌های امن».}

12/4/2025