^{حمید آصفی}

^{• جامعه و اقشار معترض به این نتیجه رسیده است که اگربه خیابان بیایند و برگردند زندانی می دهند، بیایند در خیابان و برگردند کشته می دهند. این اقشار معترض در جامعه به این نتیجه می رسند که اگر آمدند در خیابان، برگشت هزینه اش خیلی بیشتر از این است که در خیابان نمانند. اگر اقشارمعترض به این نتیجه رسیدند که بیایند در خیابان و بمانند فقط یک مرحله دیگر باقی می ماند و آن جایی است که طبقه متوسط شهری به خیابان بیاید ...}

^{تصور بر این است که خصلت جنبشی جامعه دارد شرایط شبه انقلابی پیدا می کند، این یک تحلیل سیاسی نیست! منتها قطعه های پازل یک به یک در کنار همدیگر قرار می گیرد. جامعه یک سری روش ها را آزمایش کرده است و از سال ۷۶ تا ۸۸ و در انتخابات ۱۳۹۲ و بعد ۱۳۹۶ سعی کرده با اصلاحات تغییر ایجاد کند ولی ناموفق بوده است، بعد اقشارمعترض در دی ماه۱۳۹۶ و مردادماه امسال به خیابان آمده و درست است که این ها همان آدم های قبلی نبوده اند اما بین این ها یک همدلی وجود دارد. آن هایی که دی ماه ۹۶ و مرداد ماه امسال بیرون آمده اند حامل پیام اصلاح طلب ها نبودند. از دی ماه پارسال و مرداد ماه امسال گذشتیم و رسیدیم به تحریم های آمریکا و وخامت شرایط اقتصادی و این روزها هر جایی را نگاه کنیم هر روز یکی از اقشار و طبقات اعتصاب و تحصن و ... می کنند و حکومت هم سعی می کند با یک تأخیر فاز یا بهتر است بگوئیم تأخیر تحلیلی پیش برود. حاکمیت تا سال ۸۸ مبنای تحلیل اش این بود که دانشگاهی ها، روشنفکران و روزنامه نگارها روی آن تأثیر}

^{د.خالد خیاطی
برگردان از کردی: ڕەوەز}

^{سرآغاز
بە همان اندازە کە وضعیت پیچیدە و نابسامان کنونی ایران در عرصەی سیاست داخلی، منطقەای و بین‌المللی، بسان فاکتوری عمدە و امیدبخش، در معادلات، محاسبات و تحلیل فرد کرد تبلور یافتە، بە همان نسبت هم سناریوهای احتمالی مرتبط با این پیچیدگی(ایرانی) ضرورت بازخوانی و بازنگری در عرصەی تئوری سیاسی و پراکتیک سازمانی کرد از سوی مبارزان و روشنفکران شرق کردستان(کردستان ایران) مبرم‌تر کردەاست. بە باور من گسترەی میدانی “روشنفکر کرد”، اینک وسیع‌تر از هر دورەای است، از آکادمیسین و دانشجوی کرد گرفتە تا شعرا، نویسندگان و مترجمان، فعالان سیاسی و رسانەای، مدافعان محیط زیست و حقوق زنان و کارمندان و کاسبکاران را در بر گرفتەاست. این جغرافیای وسیع روشنفکری کە کردستان و دیاسپورای کرد (کردهای مهاجر یا جوامع کردی خارج از کردستان) را بهم پیوند دادەاست، دارای دینامیسم و نیروی اندیشە و فکری و پراکتیکی توانمندی است از طریق پیام کوتاە و متن‌های گوناگون در شبکەهای دنیای مجازی، برداشت و خوانش خود از پراتیک سیاسی کرد را بە رهبری جنبش سیاسی کرد در کردستان ایران (شرق کردستان) ارسال می‌دارد.}

^{ضرورت گفتمان ملی و متدلوژی روشنفکر کردی و قرائت‌هایی کە در فوق بدان‌ها اشارە شد و بیشتر در شبکەهای اجتماعی فورمولە و کلاسە می‌شوند، ــ‌ بدون توجە بە برخی آواها و دیدگاەهای غیرمسئولانە و تنش‌آمیزــ دربرگیرندە و حامل سە ویژگی شفاف هستند: (١) بیانگر درک سیاسی و ریزبینانەای هستند و بر این اساس، تحولات منطقەای و تأثیرات این تحولات بر پروژە سیاسی کرد و ضرورت بازسازی تئوری و پراتیک سیاسی در کردستان ایران(شرق کردستان) مطرح می‌نمایند. (٢) حامل پیام اتیک/اخلاقی و روشنفکری نیرومندی هستند؛ زیرا مستقیما بر شفافیت، تسامح، اتحاد و همبستگی، تشریک مساعی و همگامی در مبارزە ، ارزش‌ها و عرق و غرور ملی و میهنی، استقلال فکری و توانایی اندیشە و معرفت‌شناسی پافشاری می‌نماید. در این رابطە ستاتوس‌نویسان کرد در شبکەهای اجتماعی، صادقانە جنبش سیاسی کرد را از ریسک‌ها و مخاطرات ناپیدای راسیسم}

دکتر کریم بنی سعید عبدیان

^{نا آرامی ها در ایران در دستگاه رسانه ای حکومتی به عنوان یک پدیده عادی ناشی از اعمال تحریم ها به تصویر کشیده می شود. انگار نه انگار ناآرامی ها در فساد گسترده و هدر رفتن پول مردم برای ماجراجویی های منطقه ای و رویکرد توسعه گرایانه حکومت ریشه دارند. البته رسانه ها سعی می کنند تا با افزایش گفتمان حماسی برای مصرف داخلی، مردم را به واقعیت موجود عادت دهند اما واقعیت این است که شرایط روز به روز بدتر می شود و حکومت به بن بست واقعی رسیده که کل نظام را در معرض خطر قرار داده است.}

^{همزمان با تداوم اعتراضات مردمی با شیوه های گوناگون در ایران حالا دامنه نارضایتی از سیاست ها و رفتار حکومت ایران به کشورهای همسایه سرایت کرده است. جوانان معترض در بصره در جریان قیام مردمی در شهرهای جنوبی عراق کنسولگری ایران را به آتش کشیدند. مردم عراق در اعتراض به فساد و فرقه گرایی و نبود خدمات و وضعیت بد معیشتی به پا خاستند و حکومت ایران و احزاب حکومتی و محلی تابع آن در عراق را مقصر اصلی بدتر شدن شرایط کشور خواندند. این اعتراضات بیانگر شکست سیاست ایران در عراق و ایجاد همبستگی بین ملت های ایران و منطقه علیه نظام ولایت فقیه است.}

^{سازمان های وابسته به ملیت های ایران از جمله عرب های اهواز و بلوچ ها و کردها و ترک های آذربایجانی و ترکمن ها و دیگر گروه های اپوزیسیون با انتشار بیانیه و پیام، همبستگی و حمایتشان را از معترضان بصره اعلام کردند که همین نشانگر مخالفت آشکار و قاطعانه ملیت ها با سیاست های رژیم}

عبدولرحمان شلقم 
گردبادهای سیاسی و اقتصادی قابل ملاحظه ای بر سواحل مدیترانه می وزد و با ضرب آهنگ خاص خود در حال روندگی است. اروپا که یکچند نامی دارای پشتوانه ای سیاسی یدک می کشید، یعنی «اروپای غربی»، با ایالات متحده آمریکا به حکم قدرت سیاسی و نظامی آن و تقارب الگوی اقتصادی سرمایه داری و نظام سیاسی دموکراتیک گره خورد. این روابط هرچند از آغاز دهه پنجاه دچار تنش هایی شده بود، اما خود روابط که ناشی از منافع مشترک ریشه دار بود همچنان بر حال نخست بود و پایدار ماند، و گفتگوی قائم بر منافع مشترک و ذهنیت پراگماتیک هماره حاکم بود و به نهادینگی عقل قائم بر نتیجه محوری یاری می رساند.

اما اینک ما در برابر اروپای متفاوتی هستیم و ایالات متحده ای از نوع دیگر. اروپای غربی پس از جنگ توسط رهبران بازمانده از جنگ دوم جهانی، چه از حیث اداره نظام چه از حیث سیطره حزبی اداره می شد. در این بین احزاب مارکسیست ارتباط عمیقی با اتحاد جماهیر شوروی داشتند هرچند این احزاب به ویژه در ایتالیا و فرانسه استقلال رای داشتند و ملاحظه می شد که در بسیاری از احوال از سیاست های اتحاد جماهیر شوروی انتقاد می کردند.

ریاست حکومت ایالات متحده آمریکا اما در دستان دوحزب بزرگ یعنی جمهوری و دمکرات دست به دست می شود و هر یک از سیاست ها و گرایشات خاص به خود پیروی می کردند با این وجود هر رئیسی برنامه خاص به خود را داشت که با اعلان آن وارد کارزار انتخاباتی، ابتدا در سطح حزب سپس در سطح تلاش برای پیروزی در ریاست جمهوری، می شد. از زمان روزولت تا ترامپ ایالات متحده روسای جمهوری را پشت سر گذراند که در سطح داخلی و بین الملل عالم را متحول کردند. از همان زمان نیز اورپا که اورپای غربی نامیده می شد شاهد اختلافاتی با آمریکا بود اما بلوک مدیترانه برقرار و یکپارچه بود و متاثر از منطق مصالح و هموم مشترک پابرجا بود. امروزه اما با انتهای جنگ سرد قدرتهای اقتصادی نظامی نوظهوری پدید آمده که بارزترین آنها چین وهند و ژاپن هستند. در اورپا نیز موجی از پوپولیست

دکتر محمد السلمی
بسیاری می گویند که رفتار ایران با کشورهای خلیج عربی با رفتارش نسبت به کشورهای غربی، به ویژه هنگام وقوع بحران ها، تفاوت اساسی دارد. وکسانی هم در باره دلیل این دوگانگی و انگیزه ها و زمینه های تاریخی آن می پرسند و آیا این سیاست خاص ایران بعد از انقلاب است یا میراثی است از رژیم های پیشین؟

برخی از این نمونه های تاریخی را در اینجا می آوریم و این که چگونه ایران همواره در رفتارخود با کشورهای منطقه اشتباه می کرد، و با تاخیر و پس از فقدان روحیه ابتکار حسن نیت، دو باره باز می گشت.

در این مقاله به یکی از نمونه های روابط سعودی و ایران در قرن بیستم و قرن کنونی می پردازم، یعنی در دوره پهلوی و ایران پس از انقلاب. در دوره پهلوی دو نمونه و پس از انقلاب نیز دو نمونه داریم.

در سال ۱۹۴۴ ميلادی (۱۳۲۲ خورشیدی) یک حاجی ایرانی به نام ابوطالب یزدی هنگام طواف کعبه دستگیر شد. گفته می شود که او کوشیده بود تا حرمت کعبه شریف را نقض و به آن توهین کند. شماری از حجاج از ملیت های مختلف نیز علیه او شهادت دادند. درنتیجه یک دادگاه سعودی او را به اعدام محکوم کرد و این حکم پس از پایان مراسم حج در میدان صفا، نزدیک حرم شریف مکه به اجرا در آمد. تهران در تصمیمی عجولانه روابط اش را با ریاض قطع کرد. این کار به رغم تاکید مقام های سعودی و در راس آنان موسس پادشاهی عربستان سعودی ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان صورت گرفت که تاکید می کردند این حکم بر اساس دلایل وگواهی شهود انجام گرفته و دولت نمی تواند در کار قضا و احکام صادره دادگاه ها دخالت کند. پس از سه سال محمد رضا شاه پهلوی فهمید که کار اشتباهی

^{عبدالستار دوشوکی}

^{• حمله تروریستی داعش در رژه نظامی اهواز و عکس العمل آسیمه سازمانهای اتنیکی ایران یکبار دیگر گسل عمیق سیاسی بین جریانات اتنیکی و بقیه نحله های سیاسی کشور را نمایان ساخت که به باور نگارنده برای استقرار دمکراسی و عملی شدن میثاق جهانی حقوق بشر و رفع تبعیض و نابرابری در ایران آینده بسیار زیانبار خواهد بود. به همین دلیل در راستای همگرایی نیروهای دمکراتیک و آزادیخواه باید آن را زیر تیغ نقد مورد کالبدشکافی و فروگشایی تحلیلی قرار داد ...}

حمله تروریستی داعش در رژه نظامی اهواز و عکس العمل آسیمه سازمانهای اتنیکی ایران یکبار دیگر گسل عمیق سیاسی بین جریانات اتنیکی و بقیه نحله های سیاسی کشور را نمایان ساخت که به باور نگارنده برای استقرار دمکراسی و عملی شدن میثاق جهانی حقوق بشر و رفع تبعیض و نابرابری در ایران آینده بسیار زیانبار خواهد بود. به همین دلیل در راستای همگرایی نیروهای دمکراتیک و آزادیخواه باید آن را زیر تیغ نقد مورد کالبدشکافی و فروگشایی تحلیلی قرار داد. اکثریت قاطع جریانات سیاسی ایران از جمله گروه های چپ و جمهوریخواه که مدافع سنتی حقوق اتنیکی در ایران بوده اند، حمله تروریستی اهواز را بدون اما و اگر و طرح پیش نیاز و یا ارجاع به گزاره ها و انگیزه های "دایی جان ناپلئونی" مرسوم و یا کژپنداری مبتنی بر پارانویای سیاسی محکوم کردند. اما بیانیه های گروه های اتنیکی از جمله شورای دموکراسی خواهان ایران که مجموعه ای از ۱۰ سازمان عمدتا اتنیکی می باشد، و کنگره ملیتهای ایران فدرال که مجموعه ای از ۱۳ حزب و سازمان اتنیکی می باشد و همچنین جبهه ملل برای حق تعیین سرنوشت ایران که متشکل از چند سازمان اتنیکی رادیکالتر و جدایی طلب از جمله جبهه دمکراتیک مردمی احواز می باشد، کشتار اهواز را اقدامی مشکوک و به باور آنها احتمالا یک "طرح نخ نما" و "خودزنی" از طرف خود حکومت

^{احمد هاشمی}

^{• با توجه به بحران فراگیر رژیم اقتدارگرای جمهوری اسلامی، گفتمان گذار دموکراتیک در لحظه کنونی مهمترین دگرگونی اساسی سیاسی- اجتماعی در سپهر سیاسی ایران است. این گذار پروسه بسیار پیچیده ای است که تنها بخشی از منشاء، روند و نتایج آن را می توان تجزیه و تحلیل نمود. از این رو بسیار دشوار است که بتوان در آینده فرآیندهای عملی و مطلوبی را برای این گذار توصیه نمود ...}

^{مقدمه:
با توجه به بحران فراگیر رژیم اقتدارگرای جمهوری اسلامی، گفتمان گذار دموکراتیک در لحظه کنونی مهمترین دگرگونی اساسی سیاسی- اجتماعی در سپهر سیاسی ایران است.}

^{این گذار پروسه بسیار پیچیده ای است که تنها بخشی از منشاء، روند و نتایج آن را می توان تجزیه و تحلیل نمود. از این رو بسیار دشوار است که بتوان در آینده فرآیندهای عملی و مطلوبی را برای این گذار توصیه نمود.
میتوان بر سر مرحله ای بودن و یا یکپارچه دانستن گذار دموکراتیک در ایران اختلاف نظر داشت، اما در عمل برای برنامه ریزی استراتژی سیاسی هیچ راهی جز تفکیک مراحل این گذار باقی نمی ماند.}

^{تردیدی در این نیست که تفکیک گذار دموکراتیک به مراحل و فازهای مختلف، در هسته اصلی خویش تا حدودی با عدم اطمینان همراه می باشد، زیرا پیش بینی اینکه، این یا آن کنشگر سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و یا نهادهای مختلف در پروسه طولانی این دگرگونی های سیاسی – اجتماعی در ایران}

^{خالد درویژه}

^{١٧ شهریور ٩٧ مقرهای حزب دمکرات در کوردستان عراق هدف شلیک چند موشک زمین به زمین جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. چنین رفتار خشونت آمیز و ضدبشری رژیم و تجاوز به خاک کشوری همسایه و نقض آشکار حاکمیت ملی، جدای از بازتاب وسیعی از محکومیت چنین رفتاری، خود سندی عینی از تجاوزگری‌های جمهوری اسلامی در خصوص بی ثبات کردن منطقه بشمار می‌آید. موردی که دولت آمریکا به عنوان یکی از گزینه‌های مورد اشاره‌اش مبنی بر نقض روح برجام از طرف جمهوری اسلامی و دلیلی برای خروج خود از چنین توافقی به آن استناد کرده است.}

^{از طرفی اقتصاد نه دولتی، نه خصوصی، هم دولتی هم خصوصی و رانتی و بی در و پیکر ایران که از ساختار غیرعلمی و من درآوردی رژیم رنج می‌برد و رانت خواری و فساد گسترده، اختلاس‌های نجومی، حاکمیت موسسات سایه بر ارگان‌های تولیدی اقتصادی پویا، نای نفس کشیدن از چنین اقتصادی را ربوده است. از طرف دیگر سیاست مداخله‌ جویانه رژیم در امور داخلی کشورهای منطقه و جهان، ایجاد فتنه و آشوب، تولید و آزمایش و شلیک موشک‌های بالستیک و دور برد برای تحقق سیاست‌های مداخله‌گرانه‌اش، جمهوری اسلامی را بیش از پیش در سطح بین الملل به حاشیه رانده، خود زمینه تحریم‌های گسترده و همه جانبه بین‌المللی را چه در گذشته و حال و چه در آینده در پی داشته و خواهد داشت.}

^{اگر چه اصل ثابت شده، تعامل و همکاری نوع دوستانه و متقابل با دیگر کشورها و بکارگیری سیاست‌های تنش‌زدایی، فراهم کننده‌ی بستر مناسب و ضروری برای توسعه متوازن و پایدار اقتصادی}

^{محمد آل شیخ
جهان امروز یک جهان مدنی است، منافع ملت‌ها، امنیت و رفاهشان در پذیرفتن و نپذیرفتن هر چیزی معیار است. ایران امروز دولتی کاملا انقلابی و کهنوتی است، زیرا که به مانند کشورهای اروپا در قرون وسطی تاریک، یک مقام دینی در راس قدرت در این کشور است. سوال این است که چه می‌شود اگر ایران به یک حکومت مدنی تبدیل شده و افراد با تخصص‌های دنیوی و نه با تخصص دینی در آن حکومت کنند و تصمیمات این کشور براساس منافع شهروندان ایران اتخاذ شود.}

^{در این صورت همه چیز تغییر خواهد کرد و پرداختن به ایدئولوژی دینی در اولویت نخواهد بود، بلکه توسعه و خدمات در همه حوزه‌ها اولویت خواهد داشت و به ویژه آنکه ایران در طول تاریخش کشوری توریستی بود و می‌توان گفت که در ایران پتانسیل‌هایی در حوزه آثار کهن و توریستی وجود دارد که می‌تواند درآمد این کشور در این حوزه را بیش از درآمد نفت و گاز کند. علاوه بر این موضوع، توریسم می‌تواند فرصت‌های شغلی کافی برای کاهش بیکاری روزافزون میان جوانان ایرانی که نرخ آن هر ساله بیشتر می‌شود، را ایجاد کند.}

^{در چنین وضعیتی سرمایه‌های خارجی و به ویژه سرمایه‌های خلیجی به ایران سرازیر خواهند شد تا ایران از آنها استفاده کند. هر کس ایران را در دوران شاه و پیش از آنکه دین‌مداران در راس حکومت قرار گیرند، دیده باشد، آنچه درباره آن سخن می‌گویم را درک می‌کند.}

^{مقام‌های دینی برای انسان‌ها به اندازه ایدئولوژی که دعوت به آن می‌کنند و فعالیت در خارج برای انتشار آن را به اولویت مطلق خود تبدیل کرده‌اند، ارزش نمی‌نهد و عنوان}

حسین باستانی

^{فرض کنیم بسیاری از شهروندانی که -به دلایل مرتبط با حکومت- "از خشم می‌لرزند" پای اینترنت بنشینند. انتظار می‌رود پست های آنها در شبکه‌های اجتماعی از چه لحنی برخوردار باشد؟
بعید است خیلی از ما، تصاویر یا ویدیوهای متعدد شهروندانی در ایران را که -به دلایل مرتبط با حکومت- "از خشم می لرزند" ندیده باشیم. مثلا زنی که در خیابان به بهانه وضعیت پوشش خود مورد بی‌احترامی قرار گرفته و امکان شکایت هم ندارد، یا مال‌باخته ای که حاصل زندگی خود را، با اعتماد به یک موسسه پشت‌گرم به قدرت از دست داده است.}

^{فرض کنیم چنین شهروندانی پای اینترنت بنشینند. انتظار می‌رود پست های آنها در شبکه‌های اجتماعی از چه لحنی برخوردار باشد؟}

^{فضای تند شبکه های اجتماعی، مدت‌هاست که از زوایای مختلف، مورد توجه ناظران قرار گرفته. نگرانی از بابت لحن گفتگو در این شبکه ها، البته قابل فهم است.} اما دغدغه های معتبر در مورد فضای شبکه‌های اجتماعی، نمی‌تواند باعث نادیده گرفتن "خشمی واقعی" شود که در لایه های مختلف جامعه ایران، در حال گسترش است. خشمی که حتی تضمینی وجود ندارد فضای شبکه های اجتماعی، نشان دهنده "تمام" آن باشد.