مجید محمدی

^{هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود روایت تا حدی رسمی جمهوری اسلامی از رویدادهای انقلاب ۵۷ و سال‌های شکل گیری و تحکیم جمهوری اسلامی را به دست می دهد. این روایت گرچه با روایت تمامیت خواهان (که می خواهند تنها خامنه‌ای و فرماندهان سپاه در تشکیل نظام دیده شوند) تفاوت دارد اما در همان روند حذف غیر خودی‌ها عمل می کند، البته غیر خودی‌های دوران خمینی که با خمینیسم مشکل داشتند.} از تاریخ سازی به روایت بنیانگذاران جمهوری اسلامی که بگذریم هاشمی رفسنجانی فردی تاریخ ساز در تحولات جمهوری اسلامی بوده است. این بازیگری موثر را در هفت مقطع به طور خلاصه توضیح می دهم:

^{تشکیل شورای انقلاب، ۱۳۵۷}

^{شاید هیچ طلبه‌ی سیاسی‌ای در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ بیش از رفسنجانی مورد اعتماد خمینی نبود. او رابط خمینی با بسیاری از افراد و گروه‌های سیاسی مخالف رژیم پهلوی در داخل و خارج کشور (از جمله مجاهدین خلق) بود. خمینی علاقه‌ی ویژه‌ای به او داشت و به همین علت بعضا رک گویی‌های وی در جلسات و مخالفت‌های وی با برخی نظراتش را علی رغم شخصیت کینه توز، اقتدارگرا و خود محورش تحمل می کرد. به همین جهت رفسنجانی}

فریدون خاوند (تحلیلگر اقتصادی)

^{نام اکبر هاشمی رفسنجانی، که یکشنبه نوزدهم دیماه درگذشت، با یکی از مهم‌ترین رویداد‌ها در تاریخ اقتصادی جمهوری اسلامی گره خورده است. سخن بر سر طرحریزی سیاست معروف به «تعدیل اقتصادی» است، اصطلاحی که در پی انتخاب هاشمی رفسنجانی به ریاست جمهوری در سال ۱۳۶۸ بر سر زبان‌ها افتاد و همچنان، در کشور هواداران و مخالفان فراوان دارد.}

^{مقابله با کجروی‌های مصیبت بار}

^{با انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷، اکبر هاشمی رفسنجانی به یکی از نیرومند‌ترین مردان عرصه سیاست ایران بدل شد و در آغاز دومین دهه استقرار نظام تازه، هنگامی که بر کرسی ریاست جمهوری تکیه زد، به نظر میرسید که، در راس هرم قدرت، دیگر کسی را یارای مقاومت در برابر او نیست. این فکر هم در درون و هم در بیرون ایران قوت گرفت که دوران تب انقلابی به پایان رسیده و، در پی درگذشت بنیانگذار نظام تازه، شخصیتی بر اریکه قدرت نشسته که ضمن برخاستن از درون «سرای اسلامی»، میخواهد کشور را با انجام یک سلسله اصلاحات، به ویژه در عرصه اقتصادی، در مسیری تازه به حرکت در آورد.}

^{طی ده سال گذشته، از بحران مالی سال ۲۰۰۸ تا به امروز، بازار‌های گوناگون جهان هیچگاه سال نو میلادی را چنین سر حال و امیدوار آغاز نکرده بودند.} این فضای پر شور و شوق موجب شگفتی است، زیرا ابهام‌های مهمی بر نظام روابط بین المللی سنگینی میکنند و بنیان‌های آنچه در هفتاد سال گذشته زیر عنوان «حکمرانی» اقتصاد جهانی به تدریج شکل گرفته بود، در حال حاضر به دلیل رویداد‌های سیاسی و پیچیدگی روز افزون آنها زیر پرسش رفته و سرنوشتشان معلوم نیست.

^{سر مستی بازار ها}

^{خاورمیانه در خطرناک‌ترین تنش‌های تاریخ معاصر خود دست و پا میزند، تروریسم همچنان شهر‌های مهم جهان را زیر ضربه دارد، اتحادیه اروپا با سخت‌ترین بحران از بدو زایشش تا به امروز دست و پنجه نرم میکند و کاخ سفید واشنگتن برای مهم‌ترین دگرگونی سیاسی در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم، آماده میشود. به رغم فضایی چنین نامطمئن، بازار‌های جهانی بدون دغدغه از کنار این رویداد‌ها میگذرند و به چشم انداز‌های خوش امید بسته اند :}

جلیل روشندل

^{بزودی سوریه وارد ششمین سال از بحرانی می شود که تخمین زده می شود ۴۵۰۰۰۰ کشته ( که دست کم ده درصد آنان کودکان خردسال بوده اند)، و چهار میلیون و هشتصد هزار پناهنده بجا گذاشته است.} علاوه برآن شش میلیون و سیصد نفر بیخانمان و یا مجبور به جابجایی درداخل کشور شده اند. به عبارت دیگر جمعا یازده میلیون نفر از جمعیت ۲۲ میلیون نفری (قبل از جنگ) سوریه دیگر در خانه و کاشانه خود زندگی نمی کنند.

^{این بحران در ماه مارس سال ۲۰۱۱ صرفا بخاطر امتناع بشار اسد به وجود آمد که حاضر نبود وجود مخالفین سیاسی خود را بپذیرد و به خواستهای که در آن زمان چیزی غیر از شناسایی موجودیت و احترام به حقوق شهروندی و مشارکت سیاسی نبود تن بدهد. در آن زمان هنوز هیچ نشانه‌ای از به اصطلاح "دولت اسلامی عراق و شام (داعش) و یا جبهه النصره نبود. هنوز عربستان سعودی، قطر، یا ترکیه مداخله‌ای نداشتند وهنوزهویت طلبان کوبانی خواهان خودمختاری برای کرد‌های سوریه یا تشکیل یک واحد مستقل سیاسی در شمال سوریه نبودند.} مخالفین سیاسی بشار اسد فقط صداهایی بودند که سوریه را با جهان مقایسه میکردند و این تصور را داشتند که باید صدایشان را آنقدر بلند کنند که بشار اسد هم آنرا بشنود و به آنان امکان مشارکت سیاسی بدهد.

شهرام رفیع زاده

^{روزنامه ایران از عرضه دلار ۳۶۰۰ تومانی ذز بانک‌ها خبر داده و روزنامه جهان صنعت در گزارشی با عنوان «پلیتیک تک نرخی شدن ارز»، نوشته است: «بانک مرکزی شرایط تازه‌ای را برای واردکنندگان در نظر گرفته که می‌توانند گشایش ال‌سی را با دلار ۳۶۰۰ تومانی در هر دوره زمانی انجام دهند که البته در شرایط خاص حداقل نرخ در زمان تسویه مبنا قرار می‌گیرد که تا پیش از این نرخ مبنایی برای باز کردن ال‌سی وجود نداشت.»}

^{به نوشته این روزنامه «سیاست دستوری بانک مرکزی و تعیین یک نرخ جدید برای دلار در راستای تک نرخی شدن ارز است و به نظر می‌رسد با توجه به اظهارات اخیر رییس کل بانک مرکزی مبنی بر حذف تدریجی ارز مبادله‌ای رفته رفته دلار دولتی که در حال حاضر حدود ۳۲۰۰ تومان است جای خود را به دلار ۳۶۰۰ تومانی می‌دهد» و بر همین اساس در جریان اقداماتی که برای ساماندهی بازار ارز انجام و در قالب «دستورالعمل اقدام نظام بانکی جهت گشایش اعتبار برای واردات کالا با نرخ آزاد» به شبکه بانکی ابلاغ شد «شرایطی در حوزه تجارت خارجی به ویژه واردکنندگان تعیین شده است» و از جمله «گشایش ال‌سی از موقعیت جدیدی برخوردار و قیمت پایه ۳۶۰۰ تومانی برای گشایش ال‌سی در نظر گرفته شده است.»}

^{در سال ۲۰۱۶ میلادی، نظام بین المللی اقتصادی بر آمده از جنگ جهانی دوم با چالش‌هایی بی‌سابقه روبرو شد و قوانین بنیادی آن، از سوی مهم‌ترین معمارانش، زیر پرسش رفت.} در این شرایط، اگر بدبین باشیم، خواهیم گفت که یک دوره هفتاد ساله در تاریخ اقتصادی جهان برای همیشه به سر آمده است. در عوض اگر با خوشبینی به آنچه می‌گذرد نگاه کنیم، می‌توانیم بگوییم که سخن بر سر دشواری‌هایی است گذرا و، دیر یا زود،‌‌ همان نظام به گونه‌ای تازه و یا حتی با شکل و شمایل پیشین به راه خود ادامه خواهد داد.

^{بنیان‌های نظام اقتصادی بین‌المللی}

^{برای درک آنچه سال گذشته در روابط بین المللی اقتصادی اتفاق افتاد، نگاهی سریع به ویژگی‌های نظام بعد از جنگ دوم ضرورت دارد. پیش از این رویداد، در دهه ۱۹۳۰ میلادی، دنیای پیشرفته صنعتی آن دوران که عمدتا اروپای غربی و آمریکای شمالی را در بر می‌گرفت، در کام یک جنگ تمام عیار اقتصادی فرو رفت. بحران مالی بسیار شدید در سال ۱۹۲۹، بزرگ‌ترین «زمین لرزه» را در صنعت و بازرگانی این مناطق به وجود آورد و ده‌های میلیون نفر را بی‌خانمان کرد.}

 بکتاش خمسه پور

«جعفر عظیم زاده» دبیر هیئت مدیره «اتحادیه آزاد کارگران ایران» با خواستهای زندانیان سیاسی که در اعتصاب غذا هستند اعلام همبستگی کرده است.
این جوانان و همه فعالین صنفی و سیاسی زندانی هیچ جرمی مرتکب نشده اند. آنان نه سلاح بدست گرفته اند، نه اختلاسهای میلیاردی کرده اند، نه صاحبان حقوق های نجومی اند، نه رانت خوار بوده اند و نه حتی با براه انداختن تظاهراتی هزاران نفره و یا چند صد نفره در خیابان ها باعث ایجاد راه بندانی کوچک شده اند.  جعفر عظیم زاده، دبیر هیئت مدیره اتحادیه آزاد کارگران ایران
وی در ۱۰ اسفند ۱۹۹۳ در دادگاه انقلاب اسلامی به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت» و «اخلال در نظم عمومی» به شش سال زندان محکوم و تیرماه گذشته پس از ۶۳ روز اعتصاب غذا با قرار ۴۵۰ میلیون تومان وثیقه از زندان آزاد گردید.
پیام دبیر هیئت مدیره اتحادیه آزاد کارگران ایران به تاریخ ششم دیماه که در سایت های خبری انتشار یافته است اینچنین آغاز میگردد «۶٣ روز، ۶۲ روز، ۵۵ روز و ۲۰ روز به ترتیب از

شهرام رفیع زاده

روزنامه شرق در گزارشی با تیتر «در سازمان دانشجویان چه گذشت؟» از حضور و تحصن نمایندگان تشکل‌های صنفی دانشجویان در ساختمان وزارت علوم خبر داده و نوشته است: روز سه شنبه «نمایندگان شوراهای صنفی از سراسر کشور برای پیگیری مطالبات خود به سازمان امور دانشجویان رفتند تا به گفته خودشان طبق اعلام قبلی، با مجتبی صدیقی معاون وزیر و رئیس سازمان دانشجویان «دربارهٔ تخلف آشکار این سازمان در ابلاغیه آموزشی اخیر سازمان دانشجویان» مذاکره کنند، اما با آنکه این قرار از پیش تعیین شده بود اما دانشجویان وقتی می‌خواستند در غیاب معاون وزیر جلو دفترش منتظر بمانند «با برخورد فیزیکی مأموران» مواجه شدند.

سعید ملکشاه، دبیر شورای صنفی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به این روزنامه گفته است: «در ابتدای امر آنها به ما اجازه ورود دادند، ما کارت ورود را از جلو درگرفتیم، اما به ما اجازه رفتن به دفتر [معاون وزیر] داده نشد. وقتی ما خواستیم به طبقه بالا و دفتر دکتر صدیقی برویم، با مشت و لگد جلو ما گرفته شد. همین شد که ما هم راه را باز کردیم و جلو دفتر آقای صدیقی نشستیم»، اما «مسئول حراست پیش ما آمد و دربارهٔ شباهت رفتار ما با سال‌های ۷۸ و ۸۸ سخن گفت و اعلام کرد شما هم مثل آن دانشجویان هستید و با شما سنگین برخورد خواهد شد.»

روزنامه شرق از قول سعید ملکشاه نوشته است: «پس از آن هم با وجودی که ساعت کاری سازمان دانشجویان تا ساعت ۱۶ است، این سازمان ساعت ۱۴ تعطیل و نیروی انتظامی وارد

حسین آرین (کارشناس نظامی)

^{سرلشگر پاسدارمحمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح، درآستانه روز نیروی دریایی ارتش، هفتم آذر، خطاب به فرماندهان مناطق این نیرو گفت، علاوه بر ناوگان دریای عمان، بایستی ناوگان ویژه‌ای برای اقیانوس هند داشته باشیم و شاید زمانی لازم باشد درسوریه و یمن پایگاه‌های دریایی احداث کنیم. او درادامه افزود، داشتن پایگاه‌های دوردست نه تنها کمتر ازفناوری هسته‌ای نیست که «ده‌ها بار» بیشتر ارزش دارد.}

^{دریادار حبیب‌الله سیاری، فرمانده نیروی دریایی ارتش، هم در دیدار با وابستگان نظامی کشور‌های خارجی مقیم تهران که به مناسبت هفتم آذر برگزار شد، تاکید کرد «... امروز نیروی دریایی با برنامه ریزی بلند مدت از نیروی دریایی آب‌های سبز به نیروی دریایی آب‌های آبی تبدیل شده است».} سه سال پیش، سرتیپ عبدالرحیم موسوی، جانشین وقت فرمانده ارتش وجانشین فعلی سرلشگر محمد باقری، ماموریت ناوگروه‌های اعزامی به آب‌های دور دست را «توسعه دیپلماسی، به نمایش گذاشتن سیاست خارجی جمهوری اسلامی و ایجاد تعامل دو جانبه با کشور‌های دنیا» توصیف کرد. در بهمن سال ۱۳۹۱، سرلشگر محمد باقری، درسمت معاون ارکان ستاد کل نیرو‌های مسلح، با پیش کشیدن یک طرح بلند پروازنه در پایان «همایش توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی» در چابهار گفت، حضور آتی

ازاد حاجی اقایی
به رغم آنکه در ادبیات علوم انسانی به کرات از خاطره یا حافظه و بحران آن سخن به میان آمده است اما مختصات این مفهوم و پیوندهای آن با دیگر رشته های مرتبط با علوم انسانی از جمله تاریخ، سیاست و روانشناسی، در ادبیات فارسی زبان تصریح نشده است؛ و این امر در حالی تا به کنون تداوم یافته است که با نگاهی به عناوین آثار منتشر شده در حوزه دانشگاهی غرب، با آثار فراوانی در ارتباط با این مفهوم بینا رشته ای مواجه می گردیم؛ تا جاییکه در می یبابیم این مفهوم بینا-رشته ای حوزه وسیعی را از روابط بین الملل گرفته تا مطالعات مرتبط به ناسیونالیسم و مطالعات فرهنگی در برگرفته است.

هرچند مفهوم خاطره-حافظه از نوع فردی یا جمعی و مشترک آن نخستین بار از سوی «هوگو وان هوف مانشتال» در سال 1902 به کار رفت، اما «موریس هالبواکس» (1877-1945) جامعه شناس فرانسوی به عنوان بنیانگذار مطالعات مربوط به خاطره شناخته شده است. این مفهوم برای نخستین بار از سوی «هالبواکس» نه به عنوان مفهومی ایستا، بلکه به عنوان مفهومی جامعه شناختی و سازه ای اجتماعی تعریف شد؛ وی نخستین فردی بود که بر این مفهوم تاکید داشت که درک و شناخت ما از گذشته تحت تاثیر تصورات ذهنی ما در راستای حل مشکلات کنونی می باشد؛ تا جاییکه خاطرات مشترک، باز تاسیسِ گذشته در پرتو «اکنونیت» می باشند. به زعم وی در درون جامعه است که مردم خاطرات خود را به یاد آورده، بازشناسی کرده و در آنها تعمق می نمایند. چنین نگاهی به مفهوم خاطره راه را برای این فرضیه از سوی هالبواکس باز گذاشت تا اذعان دارد که؛ «این خاطرات