امیر کلان
اخیرا رادیو فردا مقالهای به نام "آموزش زبان مادری کلید حل کدام مشکل است؟" (۱۵.دی.۱۳۹۵) به قلم مهدی جامی منتشر کرد. این مقاله در نقد نگاه توسعه محور به زبان که "محسن رنانی" در مطلبی تحت عنوان "قتلِ زبانِ مادری و تخریب توسعه در ایران" مطرح کرده است میپردازد و مدعی میشود که رویکرد توسعهای به آموزشِ چندزبانه با محوریت زبان مادری روشی بیحاصل است. نونیسنده از این روی، پیشنهاد میکند که مسئلهی زبان مادری باید از طریق بحث "آموزش زبان" بررسی شود. با این باور که نقد آقای جامی از رنانی وارد نیست در این مقاله ضمن برشمردن دلایلم برای درستی دیدگاه رنانی به نقد نکات مطرح شده در مقاله "آموزش زبان مادری کلید حل کدام مشکل است؟" میپردازم.
محسن رنانی در "نگاه اقتصاد و توسعه به زبان" به درستی به رابطهی مستقیم آموزش زبان مادری با توسعه میپردازد که هم با یافتههای پژوهشگران در نقاط مختلف جهان هماهنگی دارد و هم اینکه بحث زبان مادری در پیوند با زبان فارسی را از ادعاهای کلیشهای معمول (که به عنوان مثال زبان فارسی متعلق به تمام ایرانیان بوده وهست) فراتر میبرد و عمق میبخشد. گرین[۱]، متخصص سوئدی اقتصاد آموزش یکی از پژوهشگرانی که حاصل مطالعات او در جوامع مختلف، دهها مقاله و کتاب است نشان میدهد که توجه به