احمد علوی
بسیاری از بازیگران اقتصادی از قبیل سرمایه گذاران، کارآفرینان، و بازرگانان که در چارچوب اقتصاد ایران فعال هستند، علاقمندند تا دورنمای سال آینده وضعیت اقتصاد کشور را ترسیم کنند.چنین دورنمایی، به آنها کمک می کند تا رفتار اقتصادی خود را به گونهای شکل دهند تا از خطرات و ریسکهای خود کاسته و منافع خود را به حداکثر برسانند. طبیعی است که در صورت افزایش چالشها و ریسکها –اعم از ریسک های سیاسی و اقتصادی- تمایل سرمایه گذاران و بازرگانان برای همکاری با ایران کاهش خواهد یافت. شهروندان و مصرف کننده ایرانی نیز، چگونگی مصرف، پس انداز و سرمایه گذاری خود را بر اساس همین خطرات و ریسک ها تنظیم می کند.همین این خطرات و ریسک های آینده است که جریان مصرف، سرمایه گذاری، ورود و خروج سرمایه و رشد اقتصادی می انجامد. در میان چالشهایی که میتواند اقتصاد ایران را تحت الشعاع خود قرار داده و آنرا تهدید کند، سه چالش دارای اهمیت بیشتری که در این یادداشت به آن پرداخته میشود.
ارثیه شوم گذشته
برون زائی -وابستگی اقتصاد ایران به نفت- همچنان و- کما فی السابق- اقتصاد ایران را در مقابل امواج بازار جهانی نفت آسیب پذیر می کند. این مشکل – که چیزی نیست که بتوان در کوتاه مدت بر آن فائق آمد- در ترکیب با اقتصاد دولت محور و غیر شفافی و فاسدی که شبه دولتیها بر آن غلبه دارند، اقتصاد ایران را ناکارآمد تر می کند. همچنین بهره وری پائین،