بەهۆی بڵاو بونەوەی ئەو وێنەیەی سەرۆكی ئەمریكا كە لەپەیوەندی تەلەفۆنیدایە لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی توركیا، لەلایەن خەڵكی توركیاوە بێزاری و ناڕەزایی زۆر دروستبوو. وەك لە وێنەكەدا دیارە، باراك ئۆباما، سەرۆكی ئەمریكا، بەدەستی چەپی ئامێری تەلەفۆنەكەی بەدەستەوەیە و بەدەستی راستیشی دارێكی بایسبوڵی توند گرتووە وەك ئەوەی بیەوێ بەكاری بهێنێت، ئەوەش بووە جێی رەخنە لای توركەكان و بە بێڕێزی كردنی سەرۆك وەزیرەكەیان تێی گەیشتن، چونكە لەو كاتەدا لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆگان لەپەیوەندی كردندایە.

گوتەبێژی فەرمی كۆشكی سپی رایگەیاند كە مەبەست لەو وێنەیە ئەوەبوو كە بیسەلمێنین پەوەندییەكی پتەو لەنێوان ئەمریكا و توركیا هەیە.

دووشەممەی رابردوو، لەرێگای پەیوەندی تەلەفۆنییەوە، سەرۆكی ئەمریكا و سەرۆك وەزیرانی توركیا دۆخ و هەلومەرجی ئێستای رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیان تاوتوێ کرد. مەتین لوتفی بێدار، پەرلەمانتاری ئۆپۆزیسیۆن لە پەرلەمانی توركیا گوتی "ئەو وێنەیە دەریدەخات سەرۆك وەزیران، بۆ بەڕێوەبردنی وڵات، فەرمان لە كوێوە وەردەگرێ".

لە قەندیل سەرەڕای ئەوەی زۆر بەزەحمەت بازگەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستانمان بڕین، ئەو دەمەی گەیشتینە لای پارتی ژیانی ئازادی كوردستان (پژاك) و بینینی بەرپرسێكی كۆردیناسیۆنی پژاك، ئاماژەی بەوەدا هەموو لایەك ئێمە و پارتی كرێكارانی كوردستان PKK بە یەك ئۆرگان دەزانن.
ئێستا پژاك لەگەڵ ئێران لە ئاگربەستدایە، رێزان جاوید، پێیوایە كاتی ئەوە هاتووە كە ئەو ئاگربەستە پێشبخرێت بۆ ئەوەی كێشەی كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان لە رێگەی دیالۆگەوە چارەسەر بكرێت، ئەو گوتی"ئێمە ئامادەیی ئەوەمان تێدایە، بەڵام ئێران تائێستا هیچ نیازێكی وای نییە".
بەشێكی بەرفراوانی قەندیل لەژێر كۆنترۆڵی پژاكدایە، رەنگە زۆربەی هێزەكانیان، قەندیل شوێنی حەوانەوەیان بێت، كە ئەو ناوچەیەش سەر بەحكومەتی هەرێمی كوردستانە، هەرچەندە بەرپرسەكەی پژاك ئەوە دەخاتەڕوو كە زۆربەی هێزەكانیان لەشاخەكانی رۆژهەڵاتی كوردستانن، ئەو باس لە ئاسۆیەكیش دەكات لە پەیوەندییەكانیان لەگەڵ هەرێمی كوردستان " لەچاو جاران پەیوەندییەكانمان بە حكومەتی هەرێمی كوردستان و هەردوو پارتە دەسەڵاتدارەكە لە قۆناخێكی باشتردایە، ئومێد دەكەین بەرەو پێش بچێت، هەندێ دانیشتن لەوبارەوە بووە، بەڵام لەوە زیاترتان پێ ناڵێم".
PKK بەردەوام بە باوكی ئەو پارتانەی دیكەی وەك پژاك و پارتی چارەسەری و پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD دادەنرێت، لەوەتەی شۆڕشی سووریاش پێیناوەتە قۆناخێكی دیكەوە، ناوبەناو هەندێ ناوچە ئازاد دەبن، هێشتا PYD هیچ نەرمییەكی بەرامبەر ئۆپۆزیسیۆنی سووریا نەنواندووە، رێگەش نادەن لەو شارە كوردییانەی بەدەستی ئەوانەوەن كە هەندێ شرۆڤەكار بە "بەهاری كوردی" ناودەبەن، ئۆپۆزیسیۆن و سوپای ئازادی سووریا هیچ رۆڵێكی تێدا ببینێ، لەوبارەوە رێزان جاوید ئەوە بە ناهەقی و بوختانی دوژمن ناودەبات "ئێمە لەڕووی فەلسەفییەوە، فەلسەفەی ئاپۆچێتی پەیڕودەكەین، بەڵام لەڕووی ئۆرگانییەوە، هەر پارتەو بەشێوەی خۆی كاردەكات، بەڵام لەیەكەوە نزیكین وەك پەیوەندی ئێمە لەگەڵ هەر پارتێكی دیكە ".
رێزان جاوید لە درێژەی قسەكانیدا سەبارەت بە رۆڵبینینی PKK لە رۆژئاوای كوردستان دەڵێ "ئەوە پڕوپاگەندەی نێگەتیڤە، PKK چۆن دەستوەرناداتە كارەكانی پژاك ئاوهاش دەست لە كاروبار و سیاسەتی PYD وەرنادات. چۆن گەلی كورد لەگەڵ هێزەكانی ئۆپۆزیسیۆن نییە كە لەلایەن ئەمریكاو توركیاوە پشتگیری دەكرێن، ئاوهاش لەگەڵ هەڵوێستی ئەسەدیشدا نەبوو".
رێزان جاوید دەڵێ PYD چەندین ساڵە خەبات دژی رژێمی ئەسەد دەكات كە "ئەوكات ئەو پارتانەی ئێستا ناویان دێت، هەر بوونیان نەبوو، ئەگەر ئەمڕۆ PYD هەڵوێستی لەگەڵ هیچ لایەكیاندا نییە، تاكە هۆكار ئەوەیە كە لایەنی دەرەكی هەموو هەڵوێستەكانیان لەبەرامبەر كورد لەسەر بنچینەی حەساسیەتەكانی توركیایە، بۆ ئەوەی مامەڵە لەگەڵ كورد بكەن، سەرەتا هەستیاریەكانی توركیا لەبەرچاو دەگرن، هەستیارییەكەش ئەوەیە كە توركیا رووبەڕووی كێشەی كورد بووەتەوە لەگەڵ كوردانی باكووری كوردستان و ، ئامادەنییە چارەسەری بكات".
ئەو دەڵێ " بۆیە ئۆپۆزیسیۆنی سووریا كە لەلایەن توركیاوە پشتگیری دەكرێت ئامادەنییە دان بە مافی كورد دابنێت. سیاسەتی هەرە مەعقولی PYD لەم قۆناخەدا بیكات ئەوەیە : تۆ كە من قبوڵ ناكەی، منیش ئامادەنیم لەگەڵت ببمە یەك، یەكگرتوویی لەسەر هەندێ خاڵی هاوبەش پێكدێت".
رەنگە ئەگەر ئۆپۆزسیۆنی سوریا بەدەر لەتوركیا لەلایەن دەوڵەتێكی دیكەوە پشتگیری بكرایە، بۆچوونی بەرامبەر بەكورد بۆچوونێكی جیاوازتربووایە؟ جاوید لەوبارەوە پێیوایە "ئەگەر ئۆپۆزیسیۆنی سووریا ئەوە بیروڕای بێت بەرامبەر بوونی كورد لە رۆژئاوای كوردستان، ئەوا بەدڵنیاییەوە لەهەر وڵاتێك بووایە وەك یەك بوو، وەلێ لە وڵاتێك كە هەستیاری بەرامبەر كێشەی كورد نەبێت، پێموابوو ئۆپۆزیسیۆن دیموكراسیانەتر بڕیاری بدایە، كورد لەو پارچەیە ساڵانێكی دوورودرێژە لەخەباتدایە بۆ بەدەستهێنانی مافەكانی، ئەوە ئەسەد نەیداوە، پێویستە ئۆپۆزیسیۆن ئەو مافانە بسەلمێنێ، ئەگەر ئەو مافانە نەدرێنە كورد، كورد لەگەڵ هیچ لایەكدا نابێت"، هەروەها گوتی " ئەگەر ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریا هەڵوێستی نەگۆڕێت بەرامبەر مافەكانی كورد، ئەوا بێگومان بارودۆخەكە وەك خۆی دەمێنێتەوە، دانانی كەسایەتییەكی وەكو عەبدولباست سەیدا وەك سەرۆكی ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریا، سەرنجی PYD ناگۆڕێت، ئەگەر ئەو ئەنجوومەنە دان بە مافی كورد دانەنێت".

سەرچاوە: رووداۆ/ قەندیل

فۆتۆ: فه‌رزین حه‌سه‌ن

به‌ڕێزان : كوردانی رۆژئاوای كوردستان

سڵاو و رێزی‌ رێكخراوه‌كه‌مان، رێكخراوی‌ پارێزگاری‌ له‌ زیندانییه‌ سیاسی و مه‌ده‌نییه‌كانی‌ ئێران و كوردستان قه‌بوڵ بفه‌رموون.
به‌ سه‌رنجدان به‌ پێشێلكارییه‌كانی‌ رژێمه‌ دیكتاتۆره‌كه‌ی‌ به‌شار ئه‌سه‌د و كوشتنی‌ هه‌زاران مرۆڤی‌ بێگوناه و سڤیل و هه‌روه‌ها زیندانی‌ و ئه‌شكه‌نجه‌دانی‌ هه‌زاران كه‌سی دیكه‌، ئێمه‌ وه‌ك رێكخراوی‌ پارێزگاری‌ له‌ زیندانییه‌ سیاسی و مه‌ده‌نییه‌كانی‌ ئێران و كوردستان پرۆتستۆی‌ ئه‌م كاره‌ قێزه‌ونه‌ی‌ حكومه‌تی‌ دیكتاتۆری‌ سوریا ده‌كه‌ین و ده‌نگی خۆمان ده‌خه‌ینه‌ پاڵ ده‌نگی‌ هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌ بۆ ئازادی‌ و یه‌كسانی‌ و مرۆڤایه‌تی‌ هه‌وڵی‌ بێوچان و كۆششی‌ بێ پایان ده‌كه‌ن.
هه‌ر له‌م پێوه‌ندییه‌شدا وێڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پشتیوانی‌ له‌ خواسته‌ ره‌واكانی‌ ئێوه‌ ده‌كه‌ین، داوا له‌ كۆڕ و كۆمه‌ڵه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان و هه‌روه‌ها رێكخراوه‌كانی‌ تری چالاكی‌ مافی مرۆڤ ده‌كه‌ین كه‌وا سنوورێك بۆ كرداره‌ قێزه‌ونه‌كانی‌ رژێمه‌كه‌ی‌ ئه‌سه‌د دانێن و نه‌هێڵن كه‌ ئه‌و حكومه‌ته‌ به‌ بیانووی‌ جۆراوجۆر خه‌ڵكی‌ بێتاوان و سڤیل بكاته‌ قوربانی‌ ئامانجه‌ په‌سته‌كانی‌ و یاساكانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ سه‌باره‌ت به‌ مافی‌ مرۆڤ پێشێل بكات.
سه‌ركه‌وتن و ئازادی‌ بۆ هه‌موو لایه‌كتان به‌ ئاوات ده‌خوازین.

هیوا كوردستانی مولانیا وتەبێژی
رێكخراوی‌ پارێزگاری‌ له‌ زیندانییه‌ سیاسی و مه‌ده‌نییه‌كانی‌
ئێران و كوردستان

بەهۆی دانیشتنی یەکلایەنەی ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد لە سووریا، لەگەل وەزیری دەرەوەی تورکیا، ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان کاری هاوبەشی خۆی لەگەڵ ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد لە دەستەی باڵای کوردی هەڵپەسارد.

ئاڵدار خەلیل، ئەندامی سەرکردایەتی ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان کە لە هەمانکاتدا ئەندامی دەستەی باڵای کوردییە به (رووداو)ی راگەیاند "بەهۆی ئەوەی دوێنێ پێنج شەممە، ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد بەبێ ئاگاداری ئێمە لەگەڵ وەزیری دەرەوەی تورکیا کۆبووەوە و دواتر هیچ روونکردنەوەیەکی پێوسیتیان لەسەر ئەو کۆبوونەوەیە پێ رانەگەیاندین، کاری هاوبەشی خۆمان لەگەڵ دەستەی باڵا لە هەرێمی کوردستان هەڵپەسارد".

ئاڵدار خەلیل راشیگەیاند "هەڵپەساردنی کاری هاوبەشمان لەگەڵ ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد تەنها لە هەرێمی کوردستانە و بۆ پاڕاستنی یەکریزی کورد، لە رۆژئاوای کوردستان درێژە بە کاری هاوبەشی خۆمان دەدەین لەگەڵ ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد لەچوارچێوەی دەستەی باڵای کوردیدا".

هەر بە گوتەی ئاڵدار خەلیل "بڕیاربوو ئەمڕۆ هەینی دەستەی باڵای کورد لەگەڵ د. بەرهەم ساڵح کۆببێتەوە، بەڵام ئێمە بەهۆی ئەو رووداوە هەڵویستمان نەواند و بڕیارماندا لەگەڵ ئەنجوومەنی نیشتمانی سەردانی د. بەرهەم نەکەین".

بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی بەدەست (رووداو) گەیشتووە، دوێنێ پێنج شەممە، ئەحمەد داود ئۆغلو، وەزیری دەرەوەی تورکیا کە بە سەردانێک هاتبووە هەرێمی کوردستان، لەگەڵ ئیسماعیل حەمە، سەرۆکی ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد لە سووریا و عەبدولباست سەیدا، سەرۆکی ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریا و ژمارەیەک لە ئەندامانی ئەو دوو ئەنجوومەنە کۆبووەتەوە. لەو کۆبوونەوەیەدا کەریم شنگالی، وەزیری ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان و سەعدی ئەحمەد پیرە، ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی کوردستان تێیدا ئامادەبوون. ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان کە لە لایەن پارتی یەکێتی دیموکرات PYD سەرپرشتی دەکرێت، بەشداری ئەو کۆبوونەوەیە نەکراوە.

لە رێکەوتی ‌11/7/2012 به سەرپەرشتی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان رێککەوتنامەی هەولێر لە نێوان ئەنجوومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان واژۆ کرا.

لە 19/7/2012 بە کشانەوەی هێزەکانی رژێمی سووریا لە شاری کۆبانی، هێزە کوردییەکان بۆ یەکەم جار کۆنتڕۆڵی شارێکی رۆژئاوای کوردستانیان بەدەست گرت و لە رۆژانی دواتردا عەفرین، ئاموودا، تربەسپی، گڕکێ لەگێ و دێرک بەدەست هێزە کوردییەکان کەوتن. دواتر لە 24/7/2012 لە کۆبوونەوەیەکی هاوبەشدا لەنێوان ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان لە قامشلۆ، دەستەی باڵای کوردی راگەیەندرا.

پێشبینی دەکرێت دانیشتنی یەکلایەنەی ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد لەگەڵ وەزیری دەرەوەی تورکیا کاریگەری بخاتە سەر پەیوەندییان لەگەڵ PYD و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان.

سه‌رۆکی کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی کۆما جڤاکێن کوردستان هۆشداری دەداتە تورکیا کە لە ئەگەری هێڕش کردنە سەر رۆژئاوای کوردستان، کوردی هەر چوارپارچەی کوردستان لە بەرامبەری شەڕ رادەگەیەنن. موراد قەرەیلان، سه‌رۆکی کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی کۆما جڤاکێن کوردستان KCK، هۆشدارییەکی توند دەداتە حکومەتی تورکیا کە ئەگەر هێڕش بکاتە سەر رۆژئاوای کوردستان ئەوا کوردی هەر چوارپارچەی کوردستان لە بەرامبەری شەڕ رادەگەیەنن و سەراسەری تورکیا و باکووری کوردستان دەبێتە گۆرەپانی شەڕێکی دژوار.

ئەو هۆشدارییەی قەرەیلان لە کاتێکدا دێ کە ماوەیەکە حکومەتی تورکیا نیگەرانی خۆی لە باڵادەست بوونی پارتی یەکێتی دیموکرات PYDی نزیک لە PKK دەربڕیوە و تەنانەت سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایگەیاند "ئەگەر بێتو باکووری سووریا (رۆژئاوای کوردستان) ببێتە هەڕەشەیەک بۆسەر ئاسایشی نیشتمانی تورکیا، ئەوکات تورکیا بە مافی خۆی دەزانێت هێڕشی سەربازی بکاتە ئەو ناوچەیە".

سه‌رۆکی کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی کۆما جڤاکێن کوردستان KCK سەبارەت به یەکگرتنی هێزە سیاسییەکانی رۆژئاوای کوردستان لەژێر ناوی دەستەی باڵای کوردی دەڵێت "پێویسته‌ سه‌رجه‌م هێزه‌کان به‌ سیاسی و به‌ سه‌ربازییه‌کانیشه‌وه‌ به‌شداری ئیراده‌ی دەستەی باڵای کورد ببێت و به‌وشێوه‌یه‌ هه‌ڵوێستێکی به‌هێزی یه‌کێتی نه‌ته‌وه‌یی نیشان بدات. به‌تایبه‌تیش پارتی یه‌کێتی دیموکراتی PYD و سه‌رجه‌م پارته‌کانی دی گه‌ر بێ ئه‌وه‌ی داوای هیچ پێگه‌یه‌کی تایبه‌ت و جیاواز بکات پێکهاته‌ی یه‌کێتی نه‌ته‌وه‌یی به‌هێز بکات، ئه‌وا سه‌رکه‌وتنی گه‌له‌که‌مان له‌ رۆژئاوا گه‌رانتی ده‌کات. ئێمه‌ وه‌کو ته‌ڤگه‌ڕ، بێ ئه‌وه‌ی هیچ جیاوازییه‌ک بکه‌ین له‌نێوان پارته‌کاندا، بە شێوەیەکی یەکسان مامه‌ڵه‌ ده‌که‌ین له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و پارتانه‌ی که‌ له‌چوارچێوه‌ی یه‌کێتی دیموکراتی نه‌ته‌وه‌ییدان و پشتیوانیان ده‌که‌ین".

لە رێکەوتی ‌11/7/2012 به سەرپەرشتی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان رێککەوتنامەی هەولێر لە نێوان ئەنجوومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان واژۆ کرا. لە 19/7/2012 بە کشانەوەی هێزەکانی رژێمی سووریا لە شاری کۆبانی، هێزە کوردییەکان بۆ یەکەم جار کۆنتڕۆڵی شارێکی رۆژئاوای کوردستانیان بەدەست گرت و لە رۆژانی دواتردا عەفرین، ئاموودا، تربەسپی، گڕکێ لەگێ و دێرک بەدەست هێزە کوردییەکان کەوتن.

دواتر لە 24/7/2012 لە کۆبوونەوەیەکی هاوبەشدا لەنێوان ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد و ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان لە قامشلۆ، دەستەی باڵای کوردی راگەیەندرا. ئێستاکەش ئەو دەستەیە وەک نوێنەری گەلی کورد لە رۆژئاوای کوردستان کار دەکات و ماوەی هەفتەیەکە بە مەبەستی کۆبوونەوە و دانوستاندن بۆ بەدەست هێنانی پاڵپشتی هەرێمی، ناوچەیی و جیهانی لە هەرێمی کوردستانە.

په‌رله‌مانتارێكی ده‌وڵه‌تی یاسا ده‌ڵێ "حكومه‌تی عێراق بۆی هه‌یه‌ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا ده‌ستگیربكات". هاوكات داوا له‌ به‌غدا ده‌كات باڵیۆز عێراق بكشێننه‌وه‌ و باڵیۆزی توركیاش ده‌ربكات. عه‌بدولهادی ئه‌لحه‌سانی، په‌رله‌مانتاری ده‌وڵه‌تی یاسای سه‌ر به‌ نوری مالیكی سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق له‌ لێدوانێكدا بۆ (رووداو) رایگه‌یاند "وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا هه‌موو بنه‌ما و پێوه‌ره‌ دیپلۆسییه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كانی پێشلكردووه‌ كه‌ له‌ په‌یوه‌ندییه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كاندا په‌یڕه‌و ده‌كرێ". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند "داود ئۆغلۆ به‌بێ ئاگه‌داركردنه‌وه‌ و هه‌ماهه‌نگی حكومه‌تی عێراق، سه‌ردانی شاری كه‌ركووكی كردووه‌، بۆیه‌ حكومه‌تی عێراق له‌ئێستادا بۆی هه‌یه‌ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا ده‌ستگیر بكات".

په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی ده‌وڵه‌تی یاسا سه‌ردانه‌كه‌ی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیای به‌ نامه‌یه‌كی زۆر خراپ وه‌سف ده‌كات و به‌ ده‌ستوه‌ردانێكی روون و ئاشكرای داده‌نێت له‌ كاروباری ناوخۆی عێراق و راشیگه‌یاند "پێویسته‌ حكومه‌تی عێراق باڵیۆزی خۆی له‌ توركیا بكشێنێته‌وه‌ و باڵیۆزی توركیاش له‌ به‌غدا بانگهێشت بكات و مۆڵه‌تی 24 كاژێری پێبدات تاوه‌كو عێراق به‌جێ بێڵێ". په‌رله‌مانتاری ده‌وڵه‌تی یاسا راشیگه‌یاند به‌هیچ شێوه‌یه‌ك جێگه‌ی قبوڵ كردن نییه‌، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا به‌بێ ئاگه‌داری عێراق سه‌ردانی شاری كه‌ركووك بكات. ناوبراو پرسیاری ئه‌وه‌ده‌كات كه‌ ئایا ده‌كرێ گه‌وره‌ به‌رپرسێكی عێراقی به‌بێ ئاگه‌داری فه‌رمی حكومه‌تی توركیا سه‌ردانی ناوچه‌یه‌كی توركیا بكات؟.

سەرچاوە: رووداۆ/ نەهرۆ محەمەد

هێشتا یەكێتی ئەوروپا پشتگیری ئاڵوگۆڕكردنی دەسەڵات دەكات لەسووریا بەشێوەی ئاشتیانە، وەك گوتەبێژی نوێنەرایەتی باڵای ئەمن و سیاسەتی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا دووپاتی كردەوە. مایا كوسیانیچ، گوتەبێژی نوێنەرایەتی باڵای ئەمن و سیاسەتی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا رایگەیاند كە چارەسەری سیاسی تاكە ڕێگایە بۆ رزگاربوون لەو قەیرانە و گەڕانەوەی سەقامگیری بۆ سووریا. ئەم گوتانەی مایا لەدەرئەنجامی گوتەیەكی پێشتری وەزیری دەرەوەی بەلجیکا هاتووە كە دەڵێ "هیچ چارەسەرێك بۆ دۆخی سووریا نابینینەوە جگە لە رێگەی سەربازی، بەڵام بەشێوەیەكی جیا لەوەی لیبیا روویدا".

گوتەبێژەكەی یەكێتی ئەوروپا جەختی لەسەر گرنگی كاردن لەژێر چوارچێوەی ئەنجومەنی ئاسایش كردەوە و گوتی "ئێمە لە ئەوروپا پێمان وایە كە ئەنجومەنی ئاساییش دەتوانێ بەرپرسیاریەتی دۆخی سووریا بگرێتە ئەستۆی خۆی، ئێمە دژی بەردەوامبوونی كوشتار و كاری سەربازین، هەوڵی زۆریشمان داوە كە هاوكاری بەردەوامی ئۆپۆزیسیۆن بدەین، هەر وەك چۆن گەلێك سزامان بەسەر سووریادا سەپاند بۆ ئەوەی تەواوی رێگەكانی لێ بگرین".

سەرچاوە:  الشرق الاوسط

وەزیری دەرەوەی توركیا بە بارزانی دەڵێت، توركیا دژی یەكێتی كورد نییە لە رۆژئاوا بەڵام قبوڵیشی نییە وێنەی ئۆجەلان لە قەندیلەوە بگاتە قامشلۆ. رۆژنامەی سەباحی توركی وردەكاری سەردانەكەی داوود ئۆغلو، وەزیری دەرەوەی توركیا بۆ كوردستان و ئەو پەیامانەی كە لەدووای زیاتر لە كاتژمێرێك دانیشتن لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان گفتوگۆی لەسەر كردووە، بە مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستانی راگەیاندووە.

پەیامەكانی داود ئۆغڵو كە لەگەڵ خۆی هێناوێتی كە بە بارزانی رابگەیەنێت، لە 4 خاڵدا كۆدەكرێتەوە. لەسەرەتادا دەڵێ ئێمە دژی یەكێتی ریزەكانی كورد نین لە سووریا و دژی دیاریكردنی چارەنووسیان نین، ئێمە دژی هەر چالاكییەكین كە پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD ئەنجامی دەدات. ئەگەر خەڵكی سووریا بەگشتی هەر بڕیارێك لەسەر داهاتووی كوردی ئەو وڵاتە بدەن، ئێمە رێز لەو بڕیارە دەگرین. PYD رووخانی رژێمی سووریای بۆ ئامانجەكانی خۆی دەقۆزێتەوە، ئەوەش لای تەواوی خەڵكی سووریا جێی قبوڵكردن نییە. هەر لە درێژەی ئەم خاڵەیدا، ئۆغلو روو دەكاتە بارزانی و دەڵێ "ئەگەر تۆ دان بە PYD بنێیت و و بیانناسیت، ئەوە بەلای توركیاوە دەبێتە خاڵی كۆتایی". دوێنێ چوار شه‌ممه‌، مسعود بارزانی، سه‌رۆكی ھەرێمی كوردستان له‌ هه‌ولێر پێشوازیكرد له‌ ئه‌حمه‌د داود ئۆغلۆ، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی كۆماری توركیا و شاندێكی یاوه‌ری.

لە خاڵێكی دیكەی پەیامەكەیدا، ئۆغلۆ دەڵێ "هۆشیاری رێگەی قەدیل-قامشلۆ بە، به‌رزكردنه‌وه‌ی وێنەی ئۆجه‌لان له‌ قامشلۆ، هەمووی لەلایەن ئەو ئه‌ندامانەی PKKوه‌یه‌ كه‌ له‌ قه‌ندیله‌وه‌ رۆیشتونه‌ته‌ ئه‌وێ. پاراستنی ئاسایشی قه‌ندیل زۆر گرنگه‌ و پێویسته‌ هه‌ردوولا به‌رده‌وام بین له‌ كاركردن بۆ رووبه‌روبوونه‌وه‌ی PKK". هەر لە درێژەی پەیامە چوار خاڵیەكەدا هاتووە "بارزانی، نابێ متمانە بە PYD بكەیت، ئەوان لەپێشدا پشتیوانی ئەسەد-یان دەكرد، بەڵام كەهاتنە هەولێر بۆلای بەڕێزتان، بەشێوەیەكی جیاواز رەفتاریان كرد، تەنانەت ئەنجومەنی نیشتمانی سووریاش لێیان ناڕازییە".

لە دواخاڵ ئۆغڵۆ بە بارزانی دەڵێ "یارمەتی ئەنجومەنی نیشتیمانی سووریا بدە بەگشتی، هەموویان پێویستیان بە یارمەتییە، نابێ بەتەنیا یارمەتی كوردەكان بدەی، چونكە دابەشبوونی ئۆپۆزیسیۆن لە قازانجی رژێمی ئەسەدە و دەبێتە هۆی كوشتاری زیاتر".

بۆ یەکەمین جار کچە کوردێک پلەی یه‌كه‌می‌ زانستی‌ پزیشكی‌ سه‌راسه‌ری‌ ئێران به‌ده‌ست دێنێت. فه‌رزانه‌ ره‌حمانی‌، خەڵکی سنه‌ی‌ رۆژهەڵاتی کوردستان لە تاقیکردنەوەکانی پۆلی شەشی ئامادەیی ئه‌مساڵی ئێران، توانی‌ پله‌ی‌ یه‌كه‌می‌ زانستی‌ پزیشكی‌ سه‌رانسه‌ری‌ ئێران له‌ ناو 1 ملیۆن‌و 65 هه‌زار به‌شداربوو به‌ده‌ست بێنێت.

بەڕێوەبەرایەتی هه‌ڵسه‌نگاندنی تاقیكردنه‌وه‌كانی ئێران رایگەیاند "له‌ نێو 1 ملیۆن و 65 هه‌زار به‌شدار بووی تاقیكردنه‌وه‌كانی ئه‌مساڵی ئێراندا "فه‌رزانه‌ ره‌حمانی" پله‌ی یه‌كه‌می به‌ ده‌ست هێناوە". ئەوە یەکەم جارە کوردێک دەتوانێ پلەی یەکەمی تاقیکردنەوەکانی پۆلی شەشی ئامادەیی لە ئاستی ئێراندا بەدەست بێنێت.

فەرزانە وێڕای خۆشحاڵی دەربڕینی خۆی بۆ بەدەستهێنانی ئەو پلەیە رایگەیاندووە "رۆژانە زیاتر له‌ 7 کاژێر به‌رده‌وام بووه‌ له‌ خوێندنەوە و ئامادەکردنی خۆی بۆ به‌شداریی کردن له‌ تاقیکردنه‌وه‌کاندا".

هه‌موو ساڵێک بە بەشداری زیاتر لە 1 ملیۆن کەس، له‌ سه‌ره‌تای هاویندا تاقیکردنه‌وه‌یه‌کی گه‌وره‌ له‌سه‌رتاسه‌ری ئێران به‌ڕێوه‌ده‌چێت و تێیدا دەرچووانی پۆلی شەش بەیەکەوە رکابەری دەکەن. ئەو تاقیکردنەوە چارەنوسسازە لە ئێران به کۆنکوور بەناو بانگە و دەرچوانی پۆلی شەش تەنها بە مەرجی بەدەست هێنانی پلەیەکی دیاریکراو لەو تاقیکردنەوەیەدا دەتوانن لە زانکۆکانی ئێران درێژە بە خوێندن بدەن.

رێكخەری بزووتنەوەی گۆڕان لە بەرنامەیەكی تەلەفزیۆنیدا كە ئەمشەو پەخش دەكرێ، پارتی تۆمەتباردەكات بەوەی ستراتیژیەتیان هەبووە بۆ دروستكردنی حوكمی بنەماڵەیی. نەوشیروان مستەفا، رێكخەری بزووتنەوەی گۆڕان لە بەرنامەی رووبەڕوو كە لە كەناڵی ئاسمانی KNNپەخش دەكرێ –ئۆرگانی بزوتنەوەكە- تێڕوانینی خۆی و بزوتنەوەكەی بۆ بارودۆخی ئێستای كوردستان و عێراق و دەخاتە روو. بەرنامەكە ئەمشەو كاژێر 9:30 بەكاتی هەولێر پەشخدەكرێ. لەبەشێكی دیمانەكەدا كەKNN بڵاوی كردووەتەوە، نەوشیروان مستەفا دەڵێ "سەرکردایەتی پارتی لە 20 ساڵی رابردوودا ستراتیژیەتێکیان هەبووە بۆ ئەوەی حوکمی بنەماڵە لە کوردستاندا بچەسپێنن، زۆرجار شەڕێکی دەرەکیان دروستکردووە... بۆ ئەوەی خەڵک داواکارییەکانی خۆی لەبیربچێتەوە، لە پەنای ئەمە مەرامەکانی خۆیان جێبەجێ کردووە".

نەوشیروان مستەفا ئەمین/لە دایکبووی 1944،سلێمانی/،رێكخەری بزووتنەوەی گۆڕان، پێشتر جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی نیشیتیمانی كوردستان بوو. لەیەكێتیدا لەنێو باڵی ڕیفۆرم بوو، دوای ئەوەی نەیتوانی ڕیفۆرم لەنێو یەکێتیدا بکات لە ساڵی 2006 وازی لە کاری حیزبی هێنا و دەستی کرد بە کاری راگەیاندن و كۆمپانیای وشەی دامەزراند، دوواتر لەگەڵ هاوەڵەکانی بەشێوەیەكی راستەوخۆ هاتەوە ناو سیاسەت و لە هەڵبژاردنەكان بە لیستێكی جیا بەناوی لیستی گۆڕان هاتەوە ناو بواری سیاسی و رێژەیەكی بەرچاوی جەماوەری بۆ لای خۆی راكێشا.

لە بەشێكی دیكەی گوتەكانیدا بۆ بەرنامەی رووبەروو، رێكخەری بزوتنەوەی گۆڕان گوتی "یەکڕیزی کوردیش لای ئەوان، یانی سەرۆکی هەرێم چی گوت ئێمەیش بڵێین ئەشەوبیلا راستە و بچین پشتیوانی بکەین و تەئیدی بکەین. یەکێتی ریزی کورد بەوە دروست نابێت کە تۆ بچیت شەڕێک لە دەرەوە دروست بکەیت و هەمومانی تێوە بگلێنی".