چەند پسپۆڕ و رۆژنامەنووسێكی بیانی دەڵێن وڵاتانی رۆژئاوا پێیانوایە هێشتا دیموكراسییەكەی كوردستان ناسكە و هەندێك نیشانەی پرسیار لەسەر رەوشی مافەكانی مرۆڤ لەو هەرێمەدا هەیە، بەڵام ئەو پسپۆڕ و رۆژنامەنووسانە لەو بڕوایەدان  وڵاتانی رۆژئاوا باش ئاگاداری ئەوەن كە هەرێمی كوردستان لە زۆر وڵاتی ناوچەكە دیموكراسیتر و كراوەترە.

لەماوەی چەند ساڵی رابردوودا، چەندین راپۆرت لەسەر رەوشی مافەكانی مرۆڤ لە هەرێمی كوردستان لەلایەن رێكخراوە نێودەوڵەتییەكانی وەك رێكخراوی چاودێری مافەكانی مرۆڤ HRW و ئەمنستی ئینتەرناشناڵ بڵاوكراونەتەوە. لەو راپۆرتانەدا رێكخراوەكان نیگەرانی خۆیان دەربڕی سەبارەت بە رەوشی مافەكانی مرۆڤ لە هەرێمی كوردستان و بەتایبەتیش سەبارەت بە پێشێلكارییەكان بەرامبەر رۆژنامەنووسان و ئافرەتان. هەروەها نیگەرانی ئەو رێكخراوانە لەبارەی بوونی گەندەڵیشە لە هەرێمی كوردستان. لەگەڵ ئەوەشدا زۆربەی ئەو رێكخراوانە ئاماژە بەوە دەكەن كە رەوشی مافەكانی مرۆڤ لە كوردستان باشترە لە وڵاتانی دەروبەری كوردستان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست.

گارات یەنكنز، كە توێژەرێكی بەریتانییە و شارەزای كاروباری نێوخۆی هەرێمی كوردستانە و، تائێستا چەندین توێژینەوەی لەسەر رەوشی سیاسی هەرێمی كوردستان ئەنجامداوە. پێیوایە هێشتا دیموكراسییەكەی كوردستان ناسكە و پێویستی بە پێشكەوتنی زیاترە.

یەنكنز لەوبارەوە بۆ (رووداو) دەڵێ "ئاستی دیموكراسی و مافەكانی مرۆڤ، ئاستێكی ئەوەندە بەرزنین لە كوردستان. پێموانییە وڵاتانی رۆژئاواش وا لە كوردستان بڕوانن كە ناوچەیەكە دیموكراسییەكی بەهێزی تێدایە، بەڵام ئەو وڵاتانە باش دەزانن كە هەرێمی كوردستان زۆر دیموكراسیتر و كراوەترە لە وڵاتانی دەوروبەری".

زۆر لە رێكخراو و چالاكڤانە بیانییەكان، كاتێك باسی نیگەرانییەكانیان لەبارەی كوردستانەوە دەكەن، دەڵێن پێشێلكارییەكانی ئەمدواییە بەرامبەر رۆژنامەنووسان خاڵێكە كە پێویستە حكومەتی هەرێمی كوردستان بەجیدی كاری لەسەر بكات. چەند هەفتەیەك لەمەوبەریش رێكخراوی هیومەن رایتس وۆچ لە راپۆرتێكیدا نیگەرانی خۆی لەوە پیشاندا كە ساڵێكە یاسای نەهێشتنی تووندوتیژی خێزانی لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە پەسندكراوە، كەچی تائێستا ئەو یاسایە جێبەجێنەكراوە. ئاماژەشی بەوە كردووە كە هێشتا خەتەنەكردنی مێیینە لە زۆر ناوچەی دەرەوەی شار بەربڵاوە.

ولیەم ئۆ بیمەن، مامۆستای زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی مەنەسۆتا لە ئەمریكا، پێیوایە كوردستان لەسەر رێگەیەكی راست بەرەو پێشكەوتن و چەسپاندنی دادپەروەری و یەكسانی دەڕوات. واشیدەبینێ كە گەیشتن بەو ئامانجانە بە رێگەیەكی زەحمەتدایە. ئەو پڕۆفیسۆرە ئەمریكییە لە وەڵامی پرسیارێكی (رووداو)دا لەوبارەوە دەڵێ "هێشتا كوردستان ناوچەیەكی نوێیە، بۆیە گەشەكردنی هەرێمەكەش پێویستی بە كاتە . هەروەها پێشخستنی كوردستان جدییەتی خەڵكەكەشی پێویستە. لەبەرئەوەی دەبێ خەڵكەكە بڕوای بەوە هەبێ كە وەرگرتنی پۆستێك تەنیا بۆ ئەوە نییە خۆت و خانەوادەكەتی پێ دەوڵەمەند بكەی".

هەروەها سایمۆن تیسداڵیی رۆژنامەنووسی بەریتانیش، كە ماوەیەك لە كوردستان كاری رۆژنامەنووسی كردووە و لەكاتی پرۆسەی ئازادكردنی عێراقدا لە كوردستان بووە، ئێستاش گوشەنووسە لە رۆژنامەی (گاردیەن)ی بەریتانی، دەڵێ پێویستە كوردستان لەگەڵ پێشكەوتنی هەرێمەكەیدا كولتووری خۆیشی بپارێزێت "نەك تەنیا بیەوێ ببێتە وڵاتێكی ئەوروپی و كولتوورەكانی ئەوروپا كۆپی بكات".

سەرچاوە: رووداۆ/ هاوار عەبدولرەزاق

دوای چەند ساڵێك لە ساردوسڕی، پەیوەندی حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان چووەتە قۆناخێكی نوێ و گەرموگوڕییەكی بەخۆوە بینیوە، پەیوەندییەكان لەپێناو پێكهێنانی بەرەیەكی هاوبەشی ئۆپۆزیسیۆندایە دژ بە سیستمی فەرمانڕەوایی لە ئێران، چاودێرێكی سیاسی دەڵێ ئەركی سەرەكی بەرەكە پەراوێزخستنی پارتی ژیانی ئازادی كوردستان PJAKە، كە هەندێك لە حیزبەكانی رۆژهەڵات بە بیانووی "پاشكۆیەتی PKK" دووریانخستووەتەوە.

عەبدوڵڵا موهتەدی، سكرتێری كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستان - ئێران، لە چاوپێكەوتنێكی پێشوویدا لەگەڵ (رووداو) باسی لە پێكهێنانی پلاتفۆرمێك كردبوو كە هێزە كوردییەكان لەسەری رێكبكەون، ئەوەش وایكرد حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران و كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستان - ئێران، رێككەوتننامەیەكی كاری هاوبەش واژۆ بكەن. نێوەڕاستی هەفتەی رابردووش حیزبی دیموكراتی كوردستان و حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران، دوای شەش ساڵ لە دووبەرەكی، بە كۆمەڵێك ئامانجی هاوبەشەوە كۆبوونەوە.  لە لێدوانێكی پێشوویدا خالید عەزیزی، سكرتێری گشتی حیزبی دیموكراتی كوردستان گوتبووی "ئێمە بەبێ هیچ مەرجێك ئامادەین بۆ پێكەوە دانیشتن و دیالۆگ، ئێستا بە بەراورد بە دوو سێ ساڵی رابردوو دۆخەكە باشترەو رق و كینە و یەكتر ئازاردان كەمتر بووە".

ئەنوەر محەممەدی، بەرپرسی پەیوەندییەكانی كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشان، لە پەیوەندییەكی تەلەفۆنیدا بە(رووداو)ی گوت "ناوچەكە روو لە ئاڵوگۆڕەو ئەو ئاڵوگۆڕانەش راستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ كاریگەرییان بۆ سەر ئێران و ئێمەش هەیە، بۆیە ناكرێت بیر لەداهاتووی بزووتنەوەی كورد لە ئێران لەلایەك و بیر لە دەسەڵاتی سیاسی لەو وڵاتە نەكەینەوە".

"ئەو لێكنزیكبوونەوەیەی كە هەیە، دەبوو بۆ سەرجەم حیزبە كوردییەكان بێت". حەمە نەزیف قادری، ئەندامی مەكتەبی سیاسی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران هەروەها گوتیشی "ئێمە لەگەڵ كۆمەڵە لەسەر ئەوە رێككەوتین كە نێوەڕۆكی بەیاننامەكەمان بانگەوازبێت بۆ هێزە سیاسییەكانی كوردی ئێران بۆ ئەوەی بێنە نێو ئەو رێككەوتننامەیە".

كەچی چاودێرانی سیاسی وایدەبینن ئەم بەرەیە هەرچەندە بۆ سەرجەم حیزبە كوردییەكانە، بەڵام PJAKی لێهەڵاوێرد كراوە، بەڵام حەمەنەزیف سووربوو لەسەرئەوەی هیچ لایەنێكی دیاریكراو دوورنەخراوەتەوە "نێوەڕۆكی ئەو رێككەوتنەی ئێمە هەموو ئەو هێزە سیاسیانە دەگرێتەوە كە سەربەخۆیی سیاسی و سەربەخۆیی بڕیاردانیان هەیە". ئەمەش وەك ئاماژەیەكە بەوەی كە پارتی ژیانی ئازادی كوردستان( پژاك) ئەو سەربەخۆییەی نییە. قادری گوتی "ئێمە لەگەڵ PKK پەیوەندیمان هەیە و دانیشتنمان بووە، PJAK لەچوارچێوەی PKKدا دەبینین، بۆیە پەیوەندیمان لەگەڵ PKK رێكدەخەین".

ئەنوەر محەممەدی، بەرپرسی پەیوەندییەكانی كۆمەڵەش دەڵێ "بەپێی زانیاریەكانی من، لە روانگەی تەواوی حیزبەكانی كوردستانی ئێرانەوە PJAK هێزێكی كوردستانی ئێران نییە، بەڵكو هەموویان بە باڵێكی PKKی دەزانن، ئەگەر پەیوەندی و هاتوچۆیەكیش هەبێ هەموو لایەنەكان پێیان باش دەبێ راستەوخۆ لەگەڵ PKK دابنیشن، نەك باڵێكی ئەو حیزبە". بەرپرسانی پژاك بەردەوام رەتیدەكەنەوە كە ئەوان بەشێكبن لە PKK، بەڵام دان بەوە دادەنێن كە هەموویان لەسەر ئایدیۆلۆژی ئاپۆن، واتە پەیڕەوی عەبدوڵڵا ئۆجەلان دەكەن.

چاودێرێكی سیاسی نزیك لە پژاك، كە حەزی نەكرد ناوی بهێنرێت بە (رووداو)ی گوت "راستە هەولێك هەیە بۆ پێكهێنانی بەرەیەكی رۆژهەڵاتی كوردستان، بەڵام ئامانجی ئەو بەرەیە پەراوێزخستنی PJAK و دوورخستنەوەیەتی لە گۆڕەپانی سیاسی رۆژهەڵاتی كوردستان".

هەڤاڵ ئاراس، ئەندامی كوردیناسیۆنی پارتی ژیانی ئازادی كوردستان PJAK سەبارەت بە هەوڵی پەراوێزخستنیان دەڵێ "بەپێویستی نازانین سەبارەت بەو مژارە لێدوان یان روونكردنەوە بدەین، جارێ تەنیا دوو حیزبن و با ببێت بە بەرە ئەوكات ئێمەش روونكردنەوەمان لەسەری دەبێت". چاودێرە سیاسییەكە دروستكردنی بەرەیەك بەبێ PJAK بە كارێكی ئەستەم دەزانێت و دەڵێ دووبارەكردنەوەی هەمان ئەزموونی سووریا دەبێت، كە ئەنجوومەنی نیشتمانی كورد لە سووریا بەبێ PYD نەیتوانی بەرەیەكی كوردی دروستبكات.

بەڵام محەممەدی ئەوەی بەدوور زانی و گوتی "سروشتی حیزبەكانی ئێران و سووریا جیاوازە"، ئەو جیاوازیەشی بۆ ئەوە گەڕاندەوە كە پێشتر PKK بۆ چەند ساڵێك لە سووریا بووە و خەڵكێكی زۆری لەوێ شەهیدبوون، بەپێچەوانەی ئەوانەوە حیزبەكانی كوردستانی ئێران خاوەن شەهید و مێژوو و پێگەی جەماوەرین، بۆیە دەتوانن بەبێ پژاك بەرەیەكی بەهێز دروستبكەن".

ئەندامەكەی كوردیناسیۆنی PJAK ، پێیوابوو دەتوانرێ بەرەیەك لە حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان بەبێ PJAK دروستبكرێ. هەڤاڵ ئاراس باسی جیاوازی فیكری و ئایدۆلۆژی حیزبەكەی كرد و گوتی "رەنگە بەرەیەك پێكبهێنرێ كە ئێمە نەتوانین تێیدا جێگە بگرین، بۆیە پێویستمان بە لێكتێگەیشتنێكی هەمەلایەنەیە، تاوەكو جێگەی هەموو لایەكی تێداببێتەوە"، سەبارەت بە مەترسییەكانی پەراوێزخستنیشیان، ناوبراو گوتی "ئەگەر بەرەیەكی دیكە بەبێ ئێمە دروستبكرێ، دەبێتە دوو بەرە و دیسانەوە پارچەبوون لە رۆژهەڵاتی كوردستاندا دێتەدی".

سەرچاوە: رووداۆ/ عەدنان حوسێن

جێگری‌ سه‌رۆكی‌ كۆمیسیۆنی‌ ئاسایشی‌ نیشتمانیی‌ په‌رله‌مانی‌ ئێران رایگه‌یاندووه‌، ئه‌گه‌ر دانوستانه‌ ئه‌تۆمییه‌كانی‌ ئێران و جیهان، به‌ ئه‌نجام نه‌گات، كۆماری‌ ئیسلامی‌، پیتاندنی‌ یۆرانیۆم تا رێژه‌ی‌ 60%، به‌رز ده‌كاته‌وه‌. مه‌نسوور حه‌قیقه‌ت پوور، جێگری‌ سه‌رۆكی‌ كۆمیسیۆنی‌ ئاسایشی‌ نیشتمانی‌ له‌ په‌رله‌مانی‌ ئیسلامیی‌ ئێران، به‌ ئاژانسی‌ ئیسنای‌ ئێرانی‌ گوتووه‌، پێویسته‌ دانوستانه‌ ئه‌تۆمییه‌كان هه‌تا ساڵی‌ داهاتوو به‌ ئه‌نجام بگات.
حه‌قیقه‌ت پوور گوتوویه‌تی‌، ئه‌گه‌ر دانوستانه‌كان به‌ ئه‌نجام نه‌گات، كۆماری‌ ئیسلامی‌، پیتاندنی‌ یۆرانیۆم به‌ رێژه‌ی‌ 50، هه‌تا 60% ده‌ستپێده‌كات بۆ دابین كردنی‌ سووته‌مه‌نی‌ بۆ كه‌شتییه‌ ژێرده‌ریاییه‌كان و كه‌شتییه‌ گه‌وره‌كانی‌ خۆی‌. ئه‌م به‌رپرسه‌ی‌ ئێران گوتوویه‌تی‌ ئه‌گه‌ر وڵاتانی‌ رۆژئاوا، ئه‌م یۆرانیۆمه‌ پیتێندراوه‌ به‌ ئێران نه‌ده‌ن بۆ دابین كردنی‌ سووته‌مه‌نیی‌ كه‌شتییه‌كانیان، هه‌تا ساڵی‌ داهاتوو، له‌ ناوخۆی‌ ئێران به‌رهه‌می‌ ده‌هێنن.

له‌ چوارچێوه‌ی سه‌ردانه‌كه‌ی خۆی بۆ توركیا، مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ چه‌ند په‌رله‌مانتارێكی پێشووی كوردی ئاكه‌په‌ كۆبۆوه‌، باسیان له‌ چاره‌سه‌ری ئاشتیانه‌ی پرسی كورد له‌ توركیا كرد. دوای ئه‌وه‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم له‌ 29 ئه‌یلول سه‌ردانی توركیای كرد و هه‌ر له‌میانی سه‌ردانه‌كه‌یدا به‌شداری كۆنگره‌ی چواره‌می ئاكه‌په‌ی كرد و چه‌ندین دیداری له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی باڵای توركیا سازكرد، هه‌ر له‌ درێژه‌ی سه‌ردانه‌كه‌یدا ئه‌مڕۆ له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك په‌رله‌مانتاری پێشوی كوردی ناو ئه‌كه‌په‌ كۆبۆوه‌.

له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌دا په‌رله‌مانتاری پێشووی ئه‌رزه‌روم عه‌بدولئیلا فورات، جێگری پێشووی سه‌رۆكی گشتی ئاكه‌په‌ ده‌نگیر میر محه‌ممه‌د فورات و سه‌رۆكی پێشووی سه‌ندیكای مه‌زڵوم ده‌ر و په‌رله‌مانتاری پیشووی ئامه‌د عه‌بدولره‌حمان كورد به‌شداربوون و ماوه‌ی كاتژمێرێكی خایاندووه‌. له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌ ره‌وشی دۆزی كورد له‌ توركیا و چۆنیه‌تی چاره‌سه‌ركردنی پرسی كورد له‌و وڵاته‌ له‌ رێگای ئاشتیانه‌ نرخێنرا، له‌مباره‌یه‌وه‌ سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان بۆچوون و هه‌ڵوێستی خۆی به‌ ئاماده‌بووانی راگه‌یاند.

شه‌ڕ له‌نێوان سووریا‌و توركیا ده‌ستى پێكرد‌و شه‌وى رابردووش توركیا ناوچه‌ سنوورییه‌كانى سووریاى تۆپباران كرد دواى كوژرانی‌ 5 هاووڵاتى مه‌ده‌نى تورك. روانگه‌ی‌ سوریا بۆ مافه‌كانی‌ مرۆڤ، ئه‌مڕۆ پێنج شه‌ممه‌ رایگه‌یاند "شه‌وی‌ رابردوو، سوپای‌ توركیا شارۆچكه‌ی‌ ته‌لئه‌بیه‌زی‌ له‌ سووریا بۆردوومان كردووه‌و ژماره‌یه‌ك سه‌ربازی‌ سوپای‌ سووریا كوژران".

دوێنێ‌ سووریا ناوچه‌یه‌كی‌ توركیای‌ بۆردوومان كردووه‌و به‌هۆیه‌وه‌ 5 هاووڵاتی‌ مه‌ده‌نی‌ له‌و وڵاته‌ كوژراون. دواى ده‌ستپێكردنى خۆپیشاندانه‌كانى خه‌ڵكى سووریا دژى رژێمه‌كه‌ى توركیا دژى سووریا ده‌وه‌ستێته‌وه‌‌و زۆربه‌ى سه‌رچاوه‌كانیش ده‌ریده‌خه‌ن توركیا یارمه‌تى هه‌ڵگه‌ڕاوه‌كانى رژێمى سووریا ده‌دات دژى سووریا.

وەزارەتی پەروەردەی رژێمی سووریا هەڕەشەی لە مامۆستایانی رۆژئاوای کوردستان کردووە کە ئەگەر وانە بە زمانی کوردی بڵێنەوە، ئەوە موچەیان دەبڕێت. لە زۆربەی خوێندنگەکانی رۆژئاوای کوردستان، ئاڵای کوردستان هەڵکراوە و وانەیەکیش بە زمانی کوردی دەگوترێتەوە، بەڵام رژێمی سووریا گوشار دەخاتە سەر مامۆستاکان کە دەرس بە کوردی نەڵێنەوە و ئاڵای کوردستانیش لەسەر خوێندنگاکان دابگرن.

عەبدولسەلام ئەحمەد، ئەندامی دەستەی باڵای کورد و هاوسەرۆکی ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان بە (رووداو)ی راگەیاند "لە زۆربەی خوێندنگا حکومەییەکانی رۆژئاوای کوردستان وانەیەک بە زمانی کوردی دەوترێتەوە. هەروەها لە دێرک خوێندنگایەک، لە ئامودا 2 خوێندنگا و لە دربێسێ خوێندنگایەک بە تەواوی سەرجەم وانەکانیان بە زمانی کوردی دەڵێنەوە".  

عەبدولسەلام ئەحمەد راشیگەیاند "ئێمە لەسەر ئەو پرسە کۆبووینەوە و بڕیارماندا وتنەوەی زمانی کوردی لە خوێندنگاکان بەردەوام بێت. ئەگەر هاتوو رژێمی سووریا موچەی مامۆستایانی رۆژئاوای کوردستان ببڕێ ناچارین چارەیەکی بۆ بدۆزینەوە و خۆمان موچەیان بۆ دابین بکەین. بەڵام هێشتا دیالۆگ لەنێوان ئێمە و حکومەت بەردەوامە و لەسەر ئەو بابەتە نەگەیشتووینەتە هیچ ئەنجامێک. ئەگەر بێتو دیمەشق پێداویستییەکانی خەڵک بە تەواوی ببڕێت رەوشەکە بەرەو ئاڵۆزی دەچێت، هەر بۆیە ئێمە هەموو هەوڵێکی خۆمان دەخەینە گەڕ تا ئەو شتە روونەدات".

هاوسەرۆکی ئەنجوومەنی گەلی رۆژئاوای کوردستان سەبارەت بە داگرتنی ئاڵای کوردستان گوتی "لە زۆر شوێن ئاڵای کوردستان بەرز کراوەتەوە و لە زۆر شوێنین تا ئێستاش ئاڵای سووریا هەر ماوە. بەڵام وەزارەتی پەروەردە دەڵێت دەبێ ئاڵای کوردستان دابگرن و تەنها ئاڵای سووریا لەسەر خوێندنگاکان بێت. لە عەفرین و کۆبانی کە لەژێر دەستی دەوڵەت نەماون ئاڵای کوردستان دەشەکێتەوە. دیمەشق دەیهەوێ سیاسەتی خۆی بەسەر ئێمە بسەپینێت و پێویستە ئێمە ژیرانە لەگەڵ ئەو پرسانە بجوڵێینەوە".

سەرچاوە: رووداۆ/ زەکی ئۆزمەن

سەرۆکی ئاسایشی ڕوسیا( ئەلێکساندەر پورتنیکۆف، ڕۆژی چووارشەممەی ڕابردوو، لەکۆبوونەوەی دەوڵەتانی جیهاندا، بۆ پارێزگاری و ئاسایشی جیهان، ڕایگەیاند" ڕێکخراوی قائیدە، چالاکیەکی نوێیان دەستپێکردووە، ئەویش، سوتاندنی دارستانەکانە و تاکو ئێستا، ژمارەیەکی زۆر و دارستانێکی فراوانیان لەئەوروپا، سوتاندووە". هەر سەبارەت بە سوتاندنی دارستانەکان لەلایەن ڕێکخراوی قائیدەوە، ئەو بەرپرسە باڵایەی ڕوسیا ووتی" ڕێکخراوی قائیدە، لەچەندین دەوڵەتی ئەوروپادا، تەنها لەماوەی ئەم سێ مانگەی هاویندا، دەیان هەزار هێکتار دارستان و باخی هەمەچەشنەیان سوتاندووە کە بڕی زیانەکانی بە چەندین ملیار دۆلار مەزەندە دەکرێت".

هەروەها ووتی" ئەم کردەوەیە، زیانێکی زۆری ئابووری و مەعنەوی لە خەڵك و حکومەتەکان داوە کە بەبێ هۆ و بەدەستی ئەنقەست کارەکان دەکەن. ئەمەش بۆ ئەوەیە پەستان لەسەر دەوڵەتانی یەکێتی ئەوروپا و ڕوسیا دروست بکەن". سەرۆکی ئاسایشی ڕوسیا، ووتیشی" ئەو ووڵاتانەی ڕێکخراوی قائیدە، زۆرێك لەدارستانەکانی سوتانیدوون، بریتین، لە هەریەکە لە ئیسپانیا و پورتوغال و فەرەنسا یونان، کە دەیان هەزار هێکتار دارستانە و بە زیاتر لە ٢٥ ملیار دۆلار مەزەندە دەکرێت".

بەگوێرەی راپۆرتێکی رۆژنامەی ئەلدیاری لوبنانی، بەشار ئەسەد بە یاوەری 30 هەزار سەرباز دیمەشقی پایتەختی بەرەو شاری حەلەب جێ هێشتووە.

بەپێی ئەو راپۆرتە، دوێنێ سێ شەممە، بەشار ئەسەد بە مەبەستی بەشداری کردن لە شەڕی حەلەب، کۆشکی "ئه‌لشه‌عب"ی دیمه‌شقی به‌جێهێشت و بە یاوەری 30 هەزار سەرباز و 2 هەزار زرێپۆش چووەتە حەلەب. هەر بەپێی ئەو راپۆرتە، ئەسەد خۆی سەرۆکایەتی ئۆپێراسیۆنەکانی سوپای سووریا بەدژی سوپای سووریای ئازاد دەکات. چەند رۆژ لەمەو پێش، سوپای سووریای ئازاد شەڕی یەکلاکەرەوەی لە حەلەب راگەیاند و هێڕشێکی بەرفراوانی بۆسەر بنکە و بارەگاکانی رژێمی سووریا لەو شارە دەست پێکرد.

به‌ گوێره‌ی هه‌واڵه‌که‌؛ دوولیوای 8 و 10ی سوپای سووریا له‌ ئه‌دله‌ب و دێره‌زۆر بۆ کۆتایی هێنان به ‌شه‌ڕی حه‌ڵه‌ب ڕه‌وانه‌ی ئه‌و شاره‌ کراون. ئەسەد رایگەیاندووە، تا دووباره‌ حه‌ڵه‌ب کۆنتڕۆڵ نەکاتەوە و ئۆپۆزیسیۆن لەناو نەبات، ناگه‌ڕێته‌وه‌ دیمەشق. حەلەب دوای دیمەشق، گەورەترین شاری سووریایە و بە پایتەختی ئابووری ئەو وڵاتە ناسراوە.

زیاتر لە 600 هەزار کورد لەو شارەدا دەژین و هەر بۆیە حەلەب نازناوی گەورەترین شاری کوردنشینی سووریای هەیە. زۆربه‌ی کوردانی حەلەب له‌ گه‌ڕه‌کی شێخ مه‌قسود و ئه‌شره‌فییه‌ نیشته‌جێن و گەڕەکی شێخ مەقسود لە لایەن یەکینەکانی پاراستنی گەل YPG بەڕێوە دەچێت.

دوێنێ دووشەممە، محه‌ممه‌د فه‌ره‌ج، ئه‌میندارى گشتى یه‌كگرتووى ئیسلامى كوردستان لەگەڵ ئه‌حمه‌د داود ئۆغلو، وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى توركیا کۆبووەوە. له‌ دیدارەكەدا رەوشی سیاسی هەرێمی کوردستان، عێراق و ناوچەکە تاوتوێ کرا و هەر دوو لایەن جەختیان لە پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان یەکگرتووی ئیسلامی و پارتی داد و گەشەپێدان کردەوە.

لەو دیدارەدا، ئەمینداری گشتی یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان وێڕای بەرزنرخاندنی رۆڵی سیاسی تورکیا لە ناوچەکەدا، خوازیاری چارەسەری پرسی کورد بەپێی بنەما نێودەوڵەتییەکان بوو. محەممەد فەرەج داواشی لە داود ئۆغلو کرد حکومەتی AKP رۆڵی خۆی ببینێت لە نزیکبوونەوەی  گشت لایه‌ن و هێزه‌ ئیسلامخواز و دیموكرات خوازه‌كان له‌ پێناو خزمه‌تكردنى زیاترى ئاسایش و ئاشتى گشت گه‌لانى دونیادا.

هەر دوێنێ بەجیا، وەزیری دەروەی تورکیا لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و د. بەرهەم ساڵح، جێگری سکرتێری گشتی یەکێتی نیشتمانی کوردستان کۆبووەوە.

ئه‌مڕۆ پارتى‌و گۆڕان له‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌یاندا جه‌ختیان له‌سه‌ر به‌هێزكردنى په‌یوه‌ندییه‌كانیان كرده‌وه‌‌و هه‌ردوولا هاوڕابوون له‌سه‌ر ئاماده‌كردنى زه‌مینه‌سازى بۆ چاره‌سه‌ركردن و به‌ره‌وپێشبردنى پرۆسه‌ى سیاسى له‌ هه‌رێمى كوردستان و عیراقدا.  ئه‌مڕۆ له‌ماڵی‌ نێچیرڤان بارزانی‌ن جێگری‌ سه‌رۆكی‌ پارتی‌ دیموكراتى كوردستان پارتى‌و گۆڕان كۆبوونه‌وه‌، وه‌فدی‌ گۆڕان له‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌دا (مسته‌فای‌ سه‌ید قادر، جه‌لال جه‌وهه‌ر، عوسمان حاجی‌ مه‌حمود، قادری‌ حاجی‌ عه‌لی‌) و وه‌فدی‌ پارتیش (نێچیرڤان بارزانی‌، ئازاد به‌رواری‌، فازڵ میرانی‌، جه‌عفه‌ر ئیمینكی‌) بوون.  

دواى كۆبوونه‌وه‌كه‌ له‌ كۆنگره‌یه‌كى رۆژنامه‌وانیدا هه‌ردوولا رایانگه‌یاند "له‌ كه‌شوهه‌وایه‌كى راشكاوانه‌دا باس له‌ په‌یوه‌ندیى دووقۆڵى‌و چۆنیه‌تیى چاره‌سه‌ركردنى ئه‌و كۆسپ و ته‌گه‌رانه‌ى ده‌كه‌ونه‌ رێگه‌ى به‌هێزكردنى په‌یوه‌ندییه‌كانى پارتى دیموكراتى كوردستان و بزووتنه‌وه‌ى گۆڕان كرا، هه‌ردوولا هاوڕا بووین له‌ سه‌ر ئاماده‌كردنى زه‌مینه‌سازى بۆ چاره‌سه‌ركردن و به‌ره‌وپێشبردنى پرۆسه‌ى سیاسى له‌ هه‌رێمى كوردستان و عیراق". هه‌وه‌رها ئاماژه‌ش به‌وه‌كراوه‌ كه‌ هه‌ردوولا هاوڕا بوون له‌سه‌ر په‌له‌كردن له‌ داڕشتنى ستراتیژیه‌تى هه‌رێمى كوردستان له‌مه‌ڕ رووداوه‌ سیاسییه‌كانى ناوچه‌كه‌ له‌سه‌ر بنه‌ماى نیشتمانى و نه‌ته‌وه‌یى.