ئه‌مڕۆ سه‌رۆكى هه‌رێمی كوردستان‌و نوێنه‌رانی نۆزده‌ لایه‌نى سیاسی هه‌رێمى كوردستان له‌ سه‌ڵاحه‌دین كۆبوونه‌وه‌ به‌ مه‌به‌ستی هه‌ڵسه‌نگاندنی پێشهاته‌كانى ئێستاى نێوان به‌غداو هه‌ولێر.

له‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌دا لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان نیگه‌رانی خۆیان له‌ دواهه‌ڵوێستی سه‌ركردایه‌تی گشتی هێزه‌ چه‌كداره‌كانی عێراق ده‌ربڕی، كه‌ دواى كۆبوونه‌وه‌كانى نێوان هه‌رێمى كوردستان‌و به‌غدا له‌ به‌ڵێنه‌كانیان په‌شیمان بوونه‌ته‌وه‌‌و پێداگیریان له‌ به‌رده‌وامی ئۆپه‌راسیۆنه‌كانی دیجله‌ و له‌شكركێشی بۆ كه‌ركووك و دوز و ناوچه‌ دابڕێندراوه‌كان كردووه‌ته‌وه‌ .

سه‌رجه‌م لایه‌نه‌ سیاسییه‌ كوردییه‌كان یه‌ك هه‌ڵوێستى خۆیان له‌ پاراستنی هه‌رێمى كوردستان‌و مافه‌ ده‌ستوورییه‌كان‌و به‌رگریكردن له‌ پرۆسه‌ی دیموكراسی سه‌رتاسه‌ری عیراق به‌رز نرخاند‌و پێداگیریشیان كرد له‌ رێگه‌گرتنى سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی دیكتاتۆریه‌ت‌و عه‌سكه‌رتاریه‌ت له‌ به‌غدا، گوتیشیان هه‌رگیز بوارنادرێته‌ هیچ شاڵاوێكی شۆڤێنی روو له‌ كه‌ركووك و ناوچه‌ دابڕێندراوه‌كانی دیكه‌ بكاته‌وه‌.

رایانگه‌یاند "پێویسته‌ به‌زوویى دیالۆگی ناوخۆی هه‌رێمى كوردستان بكرێت بۆ بره‌ودان به‌ پرۆسه‌ی چاكسازی‌و به‌هێزكردنی پێگه‌ی حوكمرانی خۆبه‌خۆیی كوردستان"، هه‌روه‌ها جه‌ختیان له‌ "ئاماده‌یی پێشمه‌رگه‌‌و هه‌موو خه‌ڵكی كوردستان بۆ پشتیوانیكردنی به‌رامبه‌ر هه‌ر ئه‌گه‌رێكی نه‌خوازراو كرده‌وه‌".

مه‌حمود عوسمان، داوای ده‌ستپێكردنی دانووستاندنى سیاسى جدى به‌رده‌وام ده‌كات له‌ نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و ده‌ڵێ "پێویسته‌ ده‌ستپێشخه‌رى سه‌رۆك كۆمار كارابكرێت" . 

 دكتۆر مه‌حمود عوسمان، په‌رله‌مانتاری هاوپه‌یمانی كوردستان له‌ په‌رله‌مانی عێراق له‌ په‌یجی فه‌یسبوكی تایبه‌ت به‌ خۆی ده‌ڵێ "چه‌ند رۆژێكه‌ كۆبوونه‌وه‌كانى لێپرسراوانى سه‌ربازى به‌غدا و هه‌ولێر به‌ئاماده‌بونى لایه‌نى ئه‌مریكى به‌رده‌وامه‌ بۆ هێوركردنه‌وه‌ى ره‌وشه‌كه‌ و كشانه‌وه‌ى هێزه‌كان و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى سه‌ركردایه‌تى دیجله‌".

ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ ئاماژه‌ پێوایه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ى ئه‌م قه‌یرانه‌ سه‌ربازیه‌ له‌ ناكۆكی  كێشه‌كانى هه‌ولێر و به‌غداد هاتووه‌، پێویسته‌ ده‌ستپێشخه‌رى سه‌رۆك كۆمار كارابكرێت و دانووستاندنى سیاسى جدى به‌رده‌وام ده‌ست پێ بكات بۆگه‌یشتن به‌ چاره‌سه‌رى بنه‌رِه‌تى بۆ قه‌یرانه‌ سیاسه‌كه‌ و كێشه‌كانى هه‌رێمی كوردستان و حكومه‌تى به‌غدا به‌پێى ده‌ستور و رێككه‌وتنه‌كانى نێوان لایه‌نه‌كان.

داوای حەسانە سەندنەوە لە 10 پەرلەمانتاری پارتی ئاشتی و دیموکراسی بۆ سەرۆکایەتی پەرلەمانی تورکیا نێردراوە.

دوێنێ سێ شەممە، وەزارەتی دادی تورکیا لە نووسراوێکی بەپەلەدا، داوای حەسانە سەندنەوە لە 10 پەرلەمانتاری پارتی ئاشتی و دیموکراسی BDPی بۆ سەرۆکایەتی پەرلەمانی تورکیا نارد.

ئەو پەرلەمانتارانە بە تۆمەتی دیدار و لەئامێزگرتنی گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان PKK و هەروەها هەڵویستیان لە بەرامبەر هێزە ئەمنییەکانی تورکیا، داوای لێسەندنەوەی حەسانەی پەرلەمانیان لێکراوە.

گوڵتان کیشاناک، هاوسەرۆکی BDP، عادڵ کورت (کورد)، نازمی گور، سەباحەت تونجەل، حیسامەدین زەندیرلی ئۆغلو، ئاسیەل توغلوک، هالیل ئاکسۆی، ئەسەد جانان، ئەرتۆغرول کورکچوو و ئیدریس بالوتن ئەو 10 پەرلەمانتارەی پارتی ئاشتی و دیموکراسی BDPن کە داوای حەسانە لێسەندنەوەیان کراوە.

ئەگەر بێتو پەرلەمانی تورکیا دەنگ بە لێسەندنەوەی حەسانەی پەرلەمانتاری ئەو 10 پەرلەمانتارە کوردە بدات، ئەوا رووبەڕووی لێپرسینەوەی یاسایی دەبنەوە و ئەگەری ئەو تۆمەتانەی کە ئاڕاستەیان کراوە لە 5 تا 10 ساڵ سزای زیندانی کردنی دەبێت.

دوای هێرشەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان لە ناوچەی شەمزینان و جۆلەمێرگ، چەند پەرلەمانتارێکی BDP سەردانی ئەو ناوچەیەیان کرد کە لە لایەن گەریلاکانەوە کۆنتڕۆڵ دەکرا.

داواكاری گشتی توركیا دوای بڵاوبوونەوەی گرتەی ڤیدیۆیی هەردوو ژنە پەرلەمانتاری BDP گوڵتان كیشاناك و ئەیسەڵ توغڵوك، كە چەند گەریلایەك ماچدەكەن و لەباوەش دەگرن، دەستی بە لێكۆڵینەوە كردووە.

بورهان كوزو، سەرۆكی كۆمسیۆنی دەستوور لە پەرلەمانی توركیا BDPی بە "مەكینەی تاوان" ناوبردووە و راگەیاندووە "پەرلەمانتارانی BDP حەسانەی پەرلەمانی دەقۆزنەوە، لە 760 دۆسیەی ناو پەرلەمانی توركیا 560 دۆسیە پەیوەستن بە پەرلەمانتارانی BDPوە."

پارتی ئاشتی و دیموکراسی 31 کۆرسی لە پەرلەمانی تورکیا هەیە و نوێنەرایەتی زۆربەی شارەکانی باکووری کوردستان و ئیستەنبۆڵی بەدەستەوەیە.

ئەوە جگە لەوەیکە BDP لەرێگەی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی شارەوانییەکانەوە، زیاتر لە 100 شار و شارۆچکەی باکووری کوردستان بەڕێوە دەبات.

سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوا لە کوردستانیان دەکات پشتیوانی لە لیستی هاوبەشی پارتە کوردستانییەکان لە ناوچە دابڕێندراوەکاندا بکەن. ئەمڕۆ چوارشەممە، مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان له‌ په‌یجی‌ تایبه‌تی‌ خۆی‌ له‌ تۆڕی‌ كۆمه‌ڵایه‌تی‌ فه‌یسبووك رایگه‌یاند "رۆژی 27-11-2012 پارته‌ كوردستانییه‌كان له‌ هه‌نگاوێكی مێژوویدا بڕیاری ئه‌وه‌یاندا، به‌ لیستێكی هاوبه‌ش به‌شداری له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی به‌غداو سه‌رجه‌م ناوچه‌ دابڕێندراوه‌كانی كوردستان بكه‌ن. ئه‌م هه‌نگاوه‌ به‌ ده‌ستكه‌وتێكی گرنگ ده‌زانم، بۆ زیاتركردنی خه‌رمانه‌ی گیانی پێكه‌وه‌یی و هاوچاره‌نووسی له‌ به‌جێگه‌یاندنی ئه‌ركه‌ دیموكراسی و نه‌ته‌وه‌ییه‌كانمان."

سه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان راشیگەیاند "به‌م هه‌نگاوه‌ش جارێكی دیكه‌ ئه‌و راستییه‌ سه‌لمێنرایه‌وه‌، كه‌ رۆڵه‌كانی كوردستان به‌ جیاوازی ئینتیمای سیاسی و ئایدیۆلۆژییانه‌وه‌، له‌به‌رامبه‌ر چاره‌نووسی ناوچه‌ دابڕێندراوه‌كانی كوردستان و روبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی هه‌موو ئه‌و هه‌وڵانه‌ی گره‌و له‌سه‌ر په‌رته‌وازیی ریزه‌كانی لایه‌نه‌ كوردستانییه‌كان ده‌كه‌ن، له‌ ئاست به‌رپرسیارێتی نه‌ته‌وه‌یی و مێژوویی خۆیاندا ده‌بن و یه‌كڕیز ده‌بن، دڵنیام له‌وه‌ی دڵی هه‌موو كوردستانییه‌ك به‌م هه‌نگاوه‌ شاد و خۆشحاڵ بووە."

مه‌سعود بارزانی‌ داوای بەشداری پێکردنی سەرجەم پێکهاتەکانی ناوچانە دابڕێندراوەکان لە لیستی هاوبەشی پارتە کوردستانییەکان دەکات "بە پێویستی دەزانم ده‌رگای لیستی هاوبه‌ش له‌به‌رده‌م هه‌موو ئه‌و خوشك و برایانه‌دا كراوه‌ بێت، كه‌ له‌ پێكهاته‌ی دیكه‌ی نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و مه‌زهه‌بین له‌و ناوچانه‌دا و، باوه‌ڕیان به‌ پێكه‌وه‌ژیان و هاوچاره‌نووسی و دیموكراسییه‌ت و لێبورده‌یی و جێبه‌جێكردنی ده‌ستوور هه‌یە."

سەرۆکی هەرێمی کوردستان راشیگەیاند "هیوادارم كوردستانیانی خۆشه‌ویست به‌ گوڕو تینیكی زۆره‌وه‌ له‌ئێستاوه‌ پشتیوانی له‌م لیسته‌ بكه‌ن."

لە راپرسییەکی ماڵپەری بی بی سی کە تایبەتە بە کەرکووک، 94%ی بەشداربووان دەنگیان بۆ گەڕانەوەی کەرکووک بۆسەر هەرێمی کوردستان داوە.

راپرسی "کەرکووک دەخرێتە سەر کوێ؟" دوو بژاردەی بەغدا و کوردستانی عێراق (هەرێمی کوردستان) لەبەردەمی بەشداربووان دانراوە.

تا کاتی ئامادەکردنی ئەو هەواڵە، 17 هەزار و 80 کەس لەو راپرسییەدا بەشدارییان کردووە و 94%ی بەشداربووان دەنگیان بۆ گەڕانەوەی کەرکووک بۆ سەر هەرێمی کوردستان داوە و تەنها 6%ی بەشداربووانی ئەو ماڵپەرە عەرەبییە دەنگیان بۆ بژاردەی بەغدا داوە. 

ئەو راپرسییەی bbc arabic دوای ئەوە دێت کە بەهۆی هاتنی هێزی دیجلە بۆ ناوچە دابڕێندراوەکان، گرژی و ئاڵۆزییەکانی نێوان هەولێر و بەغدا پەرەی سەندووە و ژمارەیەکی زۆری هێزی پێشمەرگە و سوپای عێراق لە کەرکووک و ناوچە دابڕێندراوەکان جێگیر کراون.

مەکتەبی تەنفیزی یەکێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی کوردستان داوا لە مەرجەعە ئایینی‌و مەزەبیەكان دەکات لە بەرامبەر بارودۆخی ناوچە دابڕێندراوەکان، پەردەی بێدەنگی بشكێنن.

ئەمڕۆ دووشەممە، ئەنجوومەنی ناوەندی یەکێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی کوردستان لە کۆبووەیەکدا کە لە بارەگای مەكتەبی تەنفیزی یەكێتی زانایان بەڕێوەچوو، پرسی هاتنی سوپای عێراق بۆ ناوچە دابڕێندراوەکانیان تاوتوێ کرد. 

ئەنجوومەنی ناوەندی یەكێتی زانایان لە كۆبوونەوەكەدا، نامەیەكی كراوەیان ئاراستەی هێزە سیاسی‌و مەرجەع‌و ناوەند‌و دەستە ئایینیەكانى عێراق كرد و داوایان لێکردن تا لە بەرامبەر ئەو دۆخە مەترسیدارە پەردەی بێدەنگی بشكێنن.

لە نامەکەی ئەنجوومەنی ناوەندی یەكێتی زانایان کە وێنەیەکی بۆ (رووداو) نێردراوە، هاتووە "لۆژیكی هێز‌و خۆبەزلزانین‌ و بەكارهێنانی لەشكری عێراقی لە ململانێ ناوخۆییەكان‌و، دروستكردنی هێزی نادەستووری، كە ترس بخاتە ناو شارە ئارامەكان، كارێكە بە هیچ شێوەیەك جێگەی قبوڵكردن نییە. لەلای خۆمانەوە بەناوی زانایانی ئایینی ئیسلامی لە كوردستان، بە توندی ئیدانەی دروستكردنی ئەو هێزە دەكەین، كە بەناوی (ئۆپەراسیۆنی دیجلە) ناوبراوە."

ئەنجوومەنی ناوەندی یەکێتی زانایان لە درێژەی نامەکەیدا، وێڕای ئاماژەکردن بە هەوڵی کەسانێک بۆ پەراوێزخستنی لایەنەکانی دیکە و هەڵگیرساندنی فیتنە، رادەگەیەنێت "ئەگەر كورد ناچاری هەر حاڵەتێكی ستەملێكردن‌و چەوساندنەوە‌و بێبەشكردن لە مافە شەرعی‌و مێژووییەكانی بیێتەوە، بێگومان بەرەنگاربوونەوەی ستەمی ستەمكاران‌و، پارێزگاریكردن لە مافەكانی، هەقێكی شەرعییانە لە دژی ستەم‌و ستەمكاری."

دەقی نامە کراوەکەی ئەنجوومەنی ناوەندی یەکێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی کوردستان:

نامەیەكی كراوە لە یەكێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی كوردستانەوە

بۆسەرجەم لایەنە سیاسی‌و ئایینیەكانی عێراق

بەناوی خوای گەورەی میهرەبان

(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِين)

لە ئەنجامی هەستكردنمان بە بەرپرسیارێتی ئایینی‌و نیشتیمانی بەرامبەر گەل‌و وڵاتمان‌و، هاوكات لەگەلّ ئەو دۆخە قورس‌و رێڕەوە مەترسیدارەی وڵاتمان پێیدا تێپەڕ دەبێت، كە هەڕەشەیە لەسەر تێكچوونی رێكخستەی سیاسی‌و كۆمەڵایەتی‌و ئەمنی لە عێراقدا، نامەیەكی كراوە ئاراستەی هەموو سیاسەتمەدار‌و مەرجەع‌و ناوەندە ئایینییە بەڕێزەكانی عێراق دەكەین، بە هەمووانیشی رادەگەیەنین كە لۆژیكی هێز‌و خۆبەزلزانین‌و، بەكارهێنانی لەشكری عێراقی لە ململانێ ناوخۆییەكان‌و، دروستكردنی هێزی نادەستووری، كە ترس بخاتە ناو شارە ئارامەكان، كارێكە بە هیچ شێوەیەك جێگەی قبوڵكردن نییە، لەلای خۆمانەوە بەناوی زانایانی ئایینی ئیسلامی لە كوردستان، بە تووندی ئیدانەی دروستكردنی ئەو هێزە دەكەین، كە بەناوی (ئۆپەراسیۆنی دیجلە) ناوبراوە لەو ناوچانەی بە (ناوچە ناكۆكی لەسەرەكان) ناودەبرێن، هۆشداریش دەدەینە هەموو لایەك لە لە دەرەنجام ئەو جۆرە سیاسەتانە، كه بەهیچ شێوەیەك خزمەت بە عێراق ناكات، چونكە ئەو گەلە بە هەزاران كەسی لە رۆڵەكانی‌و سامان‌و ساڵانی پێشكەوتنی كردۆتە قوربانی بۆ لابردنی دیكتاتۆریەت‌و، وەلاوەنانی ستەم‌و چەسپاندنی دادپەروەری‌و عەدالەت‌و، تا بتوانن ژیانێكی ئاسوودە‌و ئازادی بێننە دی‌و وڵاتێكی پێشكەوتوو دروست بكەن.

بەڵام بەداخەوە دیارە كەسانێك لە عێراق هەن، دوور لە هەستی ئایینی‌و نیشتیمانی‌و مرۆیی‌و، لە ئەنجامی حەزكردنیان بە دەسەڵاتی تاكڕەوی‌و، پەراوێزخستنی لایەنەكانی دیكە، ئاگری فیتنە هەڵدەگیرسێنن‌و، دۆخ‌و رەوشەكان لە عێراق بە گشتی‌و ناوچە فرە نەتەوە‌و تائیفیەكان بەتایبەتی بەرەو دژوارتری دەبەن.

بۆیە لێرەوە داوا لە هەموو لایەك بەتایبەتیش مەرجەعە ئایینی‌و مەزەبیەكان دەكەین پەردەكانی بێدەنگی بشكێنن‌و، هەڵوێستی مێژووییان دەربخەن، تا رێگیری بكەن لەو كارانە بكەن‌و، بەڕاستی بگەڕێنەوە بۆ جێبەجێكردنی دەستوور‌و رێكەوتننامەكان بە گشتی‌و رێكەوتنامەی هەولێر بەتایبەتی، هەموو لایەكیش دەزانێت، كە لە كات‌و ساتە ناخۆشەكان كورد لەم ناوچانەدا رۆڵێكی مەزنیان نواندووە لە چەسپاندنی ئاشتی‌و سەقامگیری، بێگومان نواندنی هەڵوێستێكی وها، بەتایبەتی لەلایەن ناوەند‌و مەرجەعە ئایینیەكانەوە، هەڵوێستێكی مێژوویی گەورەیە بەرامبەر گەل‌و وڵاتمانەوە، نەخاسمە ئەگەر كورد ناچاری هەر حاڵەتێكی ستەملێكردن‌و، چەوساندنەوە‌و، بێبەشكردن لە مافە شەرعی‌و مێژووییەكانی بیێتەوە، بێگومان بەرەنگاربوونەوەی ستەمی ستەمكاران‌و، پارێزگاریكردن لە مافەكانی، هەقێكی شەرعییانە لە دژی ستەم‌و ستەمكاری.

(والفتنة نائمة لعن الله من أیقظها)

یەكێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی كوردستان

26/11/2012

گوتەبێژی فەرمی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، تا ئێستا هیچ بڕیارێک بۆ کشانەوەی هێزی پێشمەرگە نەدراوە و بەمزوانە شاندێکی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغدا دەکات.

سەفین دزەیی، گوتەبێژی فەرمی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە لێدوانێکدا بۆ (رووداو) رایگەیاند "لە کۆبوونەوەکەی ئەمڕۆی شاندی وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگری عێراق لە بەغدا، هیچ بڕیارێک بۆ کشانەوەی هێزی پێشمەرگە لە ناوچە دابڕێندراوەکان نەدراوە".

سەفین دزەیی راشیگەیاند "ئەو شاندەی کە ئێستا لە بەغدایە شاندێکی تەکنیکییە و ئامانجی ئەوان زیاتر گفتوگۆکردن لەسەر بارودۆخەکەیە تا ئەو خاڵانەی جێگەی گرفتە دەستنیشان بکەن بۆ ئەوەی شاندی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان لە سەردانیان بۆ بەغدا هەڵویستەی لەسەر بکەن و لەسەر پرسی ناوچە دابڕێندراوەکان بە بڕیارێکی کۆتایی بگەن."

بە گوتەی سەفین دزەیی، هەر یەک لە وەزیری پێشمەرگە و وەزیری ناوخۆ بۆ ئەو مەبەستە سەردانی بەغدا دەکەن "راپۆرتی شاندەکەی وەزارەتی پێشمەرگە گەیشتووەتە دەست سەرۆکی هەرێمی کوردستان و سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان و دوای لێکۆڵینەوە بڕیار دەدەن کە شاندەکەی حکومەت سەردانی بەغدا بکات و تا ئێستا هیچ ئاستەنگێک نییە لەبەردەم سەردانەکەی ئەو شاندە بۆ بەغدا." 

گوتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان سەبارەت بە ئەنجامی گفتوگۆکەی ئەمڕۆی شاندی باڵای وەزارەتی پێشمەرگە گوتی "ئامانجی سەرەکی ئەو شاندە هێورکردنەوەی بارودۆخەکە بووە و بەپێی راپۆرتی شاندەکەی وەزارەتی پێشمەرگە، کۆبوونەوەکە لە کەشێکی ئەرێنیدا بەڕێوەچووە. هەروەها چوونی ئەو شاندە بۆ بەغدا هەنگاوێکی باشە و ئەوە دەسەلمینێت کە کەشە بەرەو هێوربوونەوەیە."

سەفین دزەیی رەتی کردەوە رێککەوتن کرابێت لەسەر کشانەوەی هێزی پێشمەرگە لە ناوچە دابڕێندراوەکان و گوتی "ئەو هێزانەی کە چوونەتە ناوچە دابڕێنداروەکان بە بڕیاری سیاسی چوونە و بێ گومان بە بڕیاری سیاسیش دەکشێنەوە. هەڵوێستی حکومەتی هەرێمی کوردستان هەر لەسەرەتاوە ئەوە بووە کە گرژییەکان بە دیالۆگ چارەسەر بکرێت و هیچکات لەگەڵ توندوتیژی نەبووە."

لە روانگەی گوتەبێژی فەرمی حکومەتی هەرێمی کوردستان "عێراق لەو بارودۆخەی ئێستایدا تەحەمولی گرژی و ئاڵۆزی زیاتر ناکات و پێداچوونەوە بەو دۆخەی ئێستا پێویستییەکە و لە بەرژەوەندی هەموو لایەنەکاندایە".

سەفین دزەیی وێڕای جەختکردنەوە لە ئامادەگی هەولێر بۆ چارەسەریی کێشەکان لەرێگەی سیاسییەوە، هیوای خواست بەرپرسانی عێراقیش ئەو ئامادەگییە لەخۆیان بنوێنن و گوتی "چاوەڕێی ئەوە دەکەین سەردانەکەی شاندی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ بەغدا ئەنجامی باشی لێبکەوێتەوە و بارودۆخەکە بگەڕێتەوە دۆخی جارانی خۆی و ئەو ئەو دڵەراوکێیەی هەفتەی رابردووی خەڵکی ناوچە دابرێندراوەکان نەمێنێت و خەڵکەکە بەردەوام بێت لە ژیانی ئاسایی خۆی." 

بە مەبەستی هێورکردنەوەی بارودۆخی ناوچە دابڕێندراوەکانی باشووری کوردستان کە دوای هاتنی هێزەکانی ئۆپەراسیۆنی دیجلە گرژی و ئاڵۆزی بەخۆوە بینیوە، ئەمڕۆ دووشەممە، شاندێکی باڵای وەزارەتی پێشمەرگە بە بەشدارای نوێنەرانی بالیۆزخانەی ئەمریکا لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی بەرگری عێراق لە بەغدا کۆبوونەوە.

لە کۆبوونەوەکەدا کە لە باڵەخانەی وەزارەتی بەرگری عێراق بەڕێوەچوو، هەریەک لە فەریق شێروان عەبدولڕەحمان، فەریق جەبار یاوەر، لیوا روكن ئیسماعیل، عه‌مید هه‌ڵگورد و موقه‌ده‌م ئه‌حمه‌د له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ به‌شداری كۆبوونه‌وه‌كه‌یان كردبوو.

له‌لایه‌ن حكومه‌تی عێراقیشه‌وه‌ فه‌ریقی یه‌كه‌می روكن عه‌لی غێدان، فه‌رمانده‌ی هێزه‌ پیاده‌كانی عێراق و فه‌ریق روكن حوسێن عه‌وادی، فه‌رمانده‌ی پۆلیسی پاسه‌وانی سنور و هه‌ریه‌ك له‌ فالح فه‌یاز، راوێژكاری ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نیشتمانی و فه‌ریقی یه‌كه‌م فاروق لێپرسراوی نوسینگه‌ی فه‌رمانده‌یی گشتی هێزه‌ چه‌كداره‌كانی عێراق و فه‌ریق روكن عه‌بود ته‌مبه‌ر، یاره‌ده‌ری سه‌رۆكی ئه‌ركانی سوپای عێراق بۆ ئۆپراسیۆنی سه‌ربازی ئاماده‌ی كۆبونه‌وه‌كه‌ بوون.

له‌لایه‌ن باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا له‌عێراق جه‌نراڵ كاسلین، لێپسراوی نوسینگه‌ی هه‌ماهه‌نگی ئه‌مه‌ریكی عێراقی له‌گه‌ڵ چه‌ند راوێژكارێكی باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا به‌شداری کۆبوونەوەکە ببوون.

سەرچاوە: رووداۆ/ ساکار عەبدووللازادە

عه‌دنان موفتى، ئه‌ندامى مه‌كته‌بى سیاسى یه‌كێتى نیشتمانى كوردستان له‌ هه‌ڤپه‌یڤینێكدا له‌گه‌ڵ (رووداو) باس له‌ په‌یوه‌ندى نێوان جه‌لال تاڵه‌بانى، سه‌رۆك كۆمارى عێراق و نوورى مالیكى سه‌رۆك وه‌زیران عێراق ده‌كات و ده‌ڵێت ئێستا له‌ رێگه‌ى وه‌زیره‌كانه‌وه‌ قسه‌ى خۆیان ده‌گه‌یه‌نن.

عه‌دنان موفتى ده‌ڵێت "نه‌مبیستووه‌ هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك له‌ نێوان تاڵه‌بانى و مالیكى هه‌بووبێ"، هه‌روه‌ها گوتى "مه‌به‌ستى من له‌ نه‌مانى په‌یوه‌ندى راسته‌وخۆ له‌ نێوان مام جه‌لال و مالیكى ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئێستا له‌ رێگه‌ى وه‌زیره‌ كورده‌كانه‌وه‌ له‌ ئه‌نجوومه‌نى وه‌زیرانى عێراق، قسه‌كان ده‌گه‌یه‌نن و قسه‌كانى ئه‌وانیش ده‌گه‌یه‌نن به‌ ئێمه".

وەزارەتی پێشمەرگە لەگەڵ ئەوەیکە شاندێکی سەربازی باڵا بۆ گفتوگۆ دەنێرێتە بەغدا، بەڵام باس لە ئەگەری تەگەرەخستن لەبەردەم ئەنجامدانی‌ كۆبوونەوەكە لە لایەن حکومەتی عێراق دەکات.

بڕیارە کاژێر 9ی بەیانی سبەی دووشەممە، بۆ تاوتوێ کردنی گرژی و ئاڵۆزییەکانی ئەم دواییەی نێوان سوپای عێراق و هێزی پێشمەرگە لە ناوچە دابڕێندراوەکان، شاندێکی باڵای وەزارەتی پێشمەرگە کە لە فەریق شێروان عەبدولرەحمان و فەریق جەبار یاوەر پێکهاتووە، سەردانی بەغدا بکەن و لە بارەگای فەرماندەیی گشتی هێزە چەكدارەكانی عێراق كۆبوونەوەێك ئەنجام بدەن.

فەریق جەبار یاوەر، ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە و گوتەبێژی فەرمی فەرماندەیی گشتی هێزەكانی پاراستنی هەرێمی کوردستان لەبارەی ئەو كۆبوونەوەیە روونکردنەوەیەکی بڵاو کردووەتەوە کە تێیدا نیگەرانی خۆی لە ئەگەری هەوڵەکانی حکومەتی عێراق بۆ تەگەرە خستنە بەردەم ئەو کۆبوونەوەیە دەربڕیوە.

دەقی روونکردنەوەکەی  ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە و گوتەبێژی فەرمی فەرماندەیی گشتی هێزەكانی پاراستنی هەرێمی کوردستان:

بەمەبەستی هێوركردنەوەی هەلومەرجی گشتی ناوچەدابڕاوەكانی سنووری پارێزگاكانی (دیالە وكەركووك و موسل )بەگشتی ونەهێشتنی گرژی و ئالۆزییەكان لەناوچەدابڕاوەكانی هەرێمی كوردستان لەسنوری (دیالە و كەركووك) بەتایبەت كە لەپاش رووداوە نەخوازراوەكەی قەزای (دووزخورماتوو) لەڕۆژی هەینی (16-11-2012) رویداو لەدوای داواكاری كوتلەی كوردستانی لەپێكهاتەی حكومەتی فیدراڵی عیراق لەدواهەمین كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی حكومەتی فیدرال كەداواكرا بوو لەبەرێز دەوڵەتی د. نوری مالكی كەفەرمان بدات چیتر هێزی سەربازی رەوانەی ناوچەدابڕاوەكان نەكرێت و كێشە و گرفتەكان بەگفتوگۆ و دیالۆگ چارەسەر بكرێت و جگە لەوەش پاش سەردانی بەرێز " ئۆسامە نوجیفی " سەرۆكی ئەنجومەنی نیشتمانی عیراق ( پارلەمانی عیراق ) بۆ هەرێمی كوردستان لەرۆژی هەینی 24-11-2012 و كۆبونەوەی لەگەڵ رێزدار "سەرۆك بارزانی " سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ هەمان مەبەستی سەرەوە بریارە سبەینی دوشەمە (26-11-2012 ) كاتژمێر 9ی سەر لەبەیانی ئەندامانی لیژنەی كاری باڵا لەلایەن حكومەتی هەرێمی كوردستان كەپێكهاتون لەهەریەك لەبەرێزان ( فەریق شیروان عبدالرحمان و فەریق جەباریاوەر) سەردانی شاری بەغدا بكەن و كاتژمێر (12 )ی نیوەرو لەبارەگای فەرماندەیی گشتی هێزە چەكدارەكانی عێراق كۆبونەوەێك ئەنجام بدەن لەگەڵ ئەندامانی لیژنەی كاری باڵا لەلایەن حكومەتی فیدرالی عیراق كەلەبەرێزان فەریق یەكەمی روكن" عەلی غیدان" فەرماندەی هێزە پیادەكانی عیراق و فەریق یەكەم فاروق لێپرسراوی نوسینگەی بەرێز د. نوری مالكی لەفەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكانی حكومەتی فیدراڵی عێراق و فەریق روكن عبود قەمبەر، یاریدەری فەریق روكن عەلی غیدان بۆ كاروباری ئۆپراسیۆنی سەربازییە. ئەجنداو بەرنامەی كۆبونەوەكەش دارشتنی پلانی گەڕانەوەی گشت ئەو یەكەو هێز و چەكدارانەی حكومەتی فیدراڵی عیراق و هەرێمی كوردستان كەلەپاش روداوەی رۆژی 16-11-2012 قەزای دووز هاتونەتە ناوچە دابراوەكانی هەرێمی كوردستان و هێوركردنەوەی هەلومەرجەكە بەشێوەی گشتی و كاراكردنی كۆبونەوە و گشت كارەكانی لیژنەكانی كاری هاوبەش لەناوچە دابراوەكان كەلەسەرەتای ساڵی (2010) وە هەتا كوئێستاكە،بەردەوام لە كاركردنن كە پێشتر بەڕەزامەندی هەر دوو بەِرێزان سەرۆك بارزانی سەرۆكی هەرێم كوردستان و دەوڵەتی د. نوری مالكی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی حكومەتی فیدرالی عیراق بەشێوەی فعلی لەناوچەدابراوەكانی پاریزگاكانی(دیالە و كەركووك و موسل ) كاری خۆیان ئەنجام دەدەن و جگە لەوەش باسكردنی چۆنیەتی میكانیزم و ئالیەتی كار كردنی هاوبەش ئێستا و ئەگەر هەر پێشنیازیك هەبێت لەوبارەوە و مەسەلەی چونیەتی مامەلەكردن لەگەڵ فەرماندەیەكانی ئۆپراسیۆنی سو پای عیراق لە ناوچەكە. كە ئومێد دەكەین وەك ئامادەكاری‌ بۆ كراوە كۆبوونەوەكە گرێ‌ بدرێت لەوادەی‌ دیاریكراو و شوێنی‌ خۆی‌ و كێشەكان بە گفتوگۆ و دیالۆگ و پشتبەستن بە مادەیاساییەكانی‌ دەستوور چارەسەر بكرێن، سەرەڕای‌ ئەوەی‌ هەستێك لای‌ ئێمە هەیە كە لایەنی‌ حكومەتی‌ فیدراڵی‌ عیراق زۆر پەرۆش و جددی‌ نییە و رەنگە تەگەرە بخاتەبەردەم ئەنجامدانی‌ كۆبوونەوەكە.

سكرتیری رۆژنامەوانی ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە

مه‌سعود بارزانی رایده‌گه‌یێنێت كێشه‌ی هه‌رێمی كوردستان به‌شێكه‌ له‌ كێشه‌ی هه‌موو عێراق ، كه‌ كێشه‌ی حوكمدارییه‌ و پێویسته‌ به‌ هه‌موو لایه‌ك چاره‌سه‌رێكی ریشه‌یی بۆ بدۆزرێته‌وه‌.

ئه‌مرِۆ یه‌ك شه‌ممه‌ 25/11/2012 مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌ سه‌ڵاحه‌دین پێشوازیكرد له‌ د. ئه‌یاد سامه‌رائی، ئه‌مینداری گشتیی حزبی ئیسلامیی عێراق و شاندێكی یاوه‌ری كه‌ پێكهاتبوو له‌ سه‌لیم ئه‌لجبوری و نه‌سیر ئه‌لعانی.

له‌ دیدارێكدا ، ره‌وشی سیاسی و كێشه‌وگرفته‌كانی به‌رده‌م پرۆسه‌ی سیاسی و دیموكراسی له‌ عێراقدا و هه‌روه‌ها دوا په‌ره‌سه‌ندنه‌كانی كێشه‌ی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ به‌غدا خرایه‌ به‌رباس و له‌م رووه‌وه‌ بارزانی ته‌ئكیدی له‌وه‌كرده‌وه‌ "كه‌ كێشه‌ی هه‌رێمی كوردستان به‌شێكه‌ له‌ كێشه‌ی هه‌موو عێراق ، كه‌ ئه‌ویش كێشه‌ی حوكمدارییه‌ ، كه‌ پێویسته‌ به‌ هه‌موو لایه‌ك چاره‌سه‌رێكی ریشه‌یی بۆ بدۆزرێته‌وه‌ و هه‌نگاو به‌ره‌و قۆناغێكی نوێ و رێوشوێنه‌كانی به‌رِێوه‌بردنی وڵات بنرێ‌".

ئه‌مینداری گشتی حزبی ئیسلامیی عێراق ته‌ئكیدیكردووه‌ "له‌ كاری هاوبه‌شی نێوان هه‌موو لایه‌نه‌ سیاسیه‌كانی عێراق، بۆ لێكتێگه‌یشتن و كۆ ده‌نگی به‌ مه‌به‌ستی كۆتاییهێنان به‌ ته‌نگژه‌ و كێشه‌ و گیروگرفته‌ هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كان به‌ پشت به‌ستن به‌ ده‌ستوور و رێككه‌وتنه‌كان و هێنانه‌دی شه‌راكه‌تی راسته‌قینه‌ له‌ به‌رِێوه‌بردنی وڵاتدا" .

ئه‌مه‌و هه‌ر دوولا رێككه‌وتن له‌ سه‌ر به‌رده‌وامی دیداره‌كان له‌ پێناو تێپه‌راندنی ته‌نگژه‌كانی ئێستای وڵات.