دکتۆر قوتبەدین سادقی ناوبژیوانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان، لە وۆرکشۆپێکی فێرکاریی شانۆدا رایگەیاند: ئەرکی سەرشانی هونەرمەندە شانۆ بباتە نێو خەڵکەوە.
هاوکات لەگەڵ بەڕێوەچوونی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام لە مەریوان، سادقی، وۆرکشۆپی فێرکاریی دەرهێنەری شانۆی سەرشەقام بۆ هونەرمەندان و گرووپەکانی بەشداربووی فێستیڤاڵەکە ساز کرد.
سادقی گوتی: کاری هونەرمەندان دوو لایەنی هەیە، هونەرمەندان لەگەڵ ئەوەدا کە رۆحییەتێکی رەخنەگرانەیان هەیە، کێشە و گرفتەکانی خەڵک دەردەبڕن و لایەنی کۆمەڵایەتیی بەرهەمەکەش دەپارێزن، هونەرمەندانی بواری شانۆی سەرشەقام دەبێت بچن بۆ لای خەڵک و ئەوان بەو هونەر ئاشنا بکەن. لە شانۆی سەرشەقامدا ئەگەر بابەتەکانی پەیوەندیدار لەگەڵ کۆمەڵانی خەڵک نەیەتە ئاراوە، ئەو چین و توێژە سەرنجێکی وای پێنادەن هەر بۆیە رۆڵی خەڵک لە شانۆی سەرشەقامدا لە هەر شتێکی دیکە گرینگترە.
سادقی لە سەرەتای قسەکانیدا باسی جیاوازیی بوارەکانی جۆراوجۆری شانۆی سەرشەقام کرد و گوتی: سێ جۆر و شێواز لە شانۆگەرییەکانی دەرەوەی هۆڵ دەتوانین بێنینە ئەژمار کە بریتین لە وردە شانۆکانی ئایینی و دابونەریت، شانۆگەریی شوێن و شانۆگەریی بانگەشەیی ـ هەست بزوێن کە نابێت ئەم بوارانە پێکەوە تێکەڵ بکرێت.
گوتیشی: گرینگترین بنەما لە کاری دەرهێنانی شانۆی سەرشەقامدا، ناسین و پێناسەکردنی دروستی هەر کامە لەو بوارانەیە. ئەوەی کە لە ئێران بە شانۆی سەرشەقام ناو دەبرێت، وەرگێڕدراوێکی هەڵەیە لە شانۆی بانگەشەیی ـ هەست بزوێن کە شانۆیەکە خیتابی واتە رووەوە بینەر، خێرا و شۆک لێدەر کە ئەکتەر و دەورگێڕەکانی زیاتر لەەوەی کە بە دوای لایەنەکانی جوانی ناسانەوە بن، ئاژاوەچین.
ئەوەشی خستە روو: گرینگترین پێناسە بۆ شانۆی سەرشەقام ئەوەیە کە ئەو هونەرە ببەیە نێو خەڵکەوە و کاریگەریی لەسەر خەڵک دابنێی. خەڵکی ئێمە بۆ هونەر پارە خەرج ناکەن. بە داخەوە هێشتا بەشێک لە ژیانی خەڵکی ئێمە فەرهەنگیی نییە. بەپێی لێکۆڵینەوەکان بەشی بوودجەی لایەنە جۆراوجۆرەکانی فەرهەنگ لە قرتاڵەی خەرجی رۆژانەی بنەماڵەی ئێرانییدا ٢.٣ لە سەد بەراورد کراوە، ئەمە لە حاڵێکدایە کە بەشی بوودجەی دوخانیات و جگەرە لەم قرتاڵەیەدا رێژەی ٧.٣ لە سەدی بۆ خۆی تەرخان کردووە و لە رێژەی خەرج کردن بۆ هەموو هونەرەکان زیاترە.
سادقی لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا گوتی: ئەم بابەتە نیشان دەدات کە بۆ بنەماڵەی ئێرانی جگەرە حەوت ئەوەندە گرینگترە لە حەوت لقی هونەر و بەرهەم گەلی فەرهەنگی و هونەری پێگەیەکی بەرزی لە بنەماڵەی ئێرانیدا نییە. لە بارودۆخیکی ئاوادا ئەوە هونەر و بە تایبەت شانۆیە کە دەبێت بەرەو لای خەڵک بڕوات.
روونیشی کردەوە: ئەرکی سەر شانی ئێمە لە سەردەمی مودێرنیتەدا رەخنەیە و تێڕوانینی دووپاتە بۆ بنەماکان و بنچینە کۆمەڵایەتییەکان و دەستکەوتەکانی رابردوو لەم قۆناغەی ئێستادا زۆر پێویستە. هونەری شانۆ یەکێکە لە دیاردەکانی مودێرنیتە و یەکێک لە کۆڵەکانی مودێرنیتە رەخنەیە و یەکێک لە رێگاکانی رەخنە هونەری شانۆیە. بەو جۆرە نییە کە تاوەکوو رووناکی و هۆڵ نەبێت شانۆگەریش نابێت. لە ئەورووپاش تا چەندین سەدە شانۆ بە شێوازی گەشت و گەڕان لەسەر داشقە و عارەبانە یان لە چوارچێوەی شانۆگەری کاتییدا پێشکەش دەکرا.
ناوبژیوانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان گوتی: هونەری شانۆ یەکێکە لە رێگاکانی رەخنەگرتن و کۆمەڵانی خەڵک هێشتا لە ژیانی رەسەندان و نەچوونەتە نێو مودێرنیتەوە. شانۆ لە بواری مودێرنیتە دایە و رێگای ئاشنابوونی خەڵک لەگەڵ ژیانی مودێرن و بابەتی مودێرنیتە، پەرەپێدانی هونەری شانۆیە. کۆمەڵانی خەڵک بە هۆی خەریک بوون لەگەڵ کێشە و گیر و گرفتەکانی ژیان، بەرەو لای شانۆ نایەن. کە وایە ئەگەر خەڵک بەرەو شانۆ نایەن، ئێمە دەبێت شانۆ بەرینە نێو ئەوانەوە و ئەمە گرینگترین ئەرکی شانۆی سەرشەقامە کە لەم پێناوەدا هەنگاو بنێت.
دکتۆر سادقی تەئکیدی کردەوە: یەکێک لە زمانە هاوبەشەکان بۆ تێگەیشتن و لە یەکتر حاڵیبوون شانۆیە. شانۆ دەبێت ئەوەندە بەهێز بێت کە چێژی بینینی بە بینەر بگات و ببێتە هۆی پێوە خەریک بوون و بیرکردنەوەی ئەو.
هەروەها گوتی: لە سەردەمی تێپەڕین لە ژیانی رەسەن بەرەو مودێرن، نامە و ئەرکی ئێمەی هونەرمەندان ئەوەیە کە خەڵک تێکەڵاو و ئاوێتە لەگەڵ شانۆ بکەین و تەنیا لە رێگای شانۆیەکی پشت بەستوو بە خەڵک و کۆمەڵگا و کاریگەرەوەیە کە ئەمە وەدی دێت.
سادقی رایگەیاند: شانۆی سەرشەقام هەلێکی باشە و هونەری شانۆ دەورێکی پەروەردەیی گەورە و پیرۆزی لە ئەستۆ دایە. ئازایەتی و بوێریی هونەری و فەرهەنگیی هونەرمەندی شانۆکار دەتوانێت بەڕێوەبەرایەتیی شوێنی ناشانۆیی بکات و ئەم کەش و هەوایە بخاتە نێو چوارچێوەی چالاکیی خۆیەوە کە ئەم بابەتە کارێکی گەورەیە.
ناوبژیوانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان دووپاتی کردەوە: پێویستە جۆرەکانی شانۆ لە یەکتر جیا بکرێنەوە و گرووپە شانۆییەکان دەبێت سەرنج بە پێناسەکردنی هەر کامە لەوان بدەن. شانۆی سەرشەقام کاتێک مانا پەیدا دەکات کە لەگەڵ شوێنەکەی گونجاو بێت و شوێنێکی ناشانۆیی لە دراماتیک کردنی پێشکەش کردنی نمایشەکەدا رۆڵێکی گەورەی هەیە. دەبێت بابەتەکانی شانۆی سەرشەقام تایبەت بێت بەم جۆرە شانۆیە و لەم پێناوەدا پێویستە دەقێکی شانۆیی باش و شیاو هەڵبژێردرێت کە لەگەڵ بارودۆخی جوگرافیایی و مێژوویی خەڵک نزیک بێت.
زیاتر گوتی: شانۆی سەرشەقام هونەرێکی هەژار و بێ کەرەستە و کەلوپەلە. بە کەمترین توانا و بوودجە دەتوانرێ شانۆیەکی سەرشەقامی زۆر کاریگەر بە پەیام و ناوەرۆکێکی بەرزەوە پێشکەش بکرێت کە تێیدا ئەکتەرەکان لەگەڵ بینەران پەیوەندییەکی زۆر باشیان هەبێت.
راشیگەیاند: شانۆی سەرشەقام ناڕازی و رەخنەگرە و بینەر دەبێت لە کەمترین کاتدا لە رێگای شۆکێک لە پەیام و خاڵی سەرەکیی شانۆگەرییەکە تێبگات. لە شانۆی سەرشەقامدا گرینگترین تایبەتمەندییەکانی کاری دەرهێنان هەڵبژاردنی بابەت، خولقاندنی شێوە و شێواز و هێما، پاراستنی ریتم و زەرباهەنگ، موزیکێکی پڕناوەرۆک، دەربڕینی بەهێزی ئەکتەر و دەورگێرەکان. جێگۆڕکێی شیاوی دیمەنەکان، گواستنەوەی زاتی شانۆ لە رێگای شۆک و چێکردنی کەش و هەوایە و تەنز بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی شانۆی سەرشەقام لە درێژایی مێژوودا دێتە ئەژماردن.
قوتبەدین سادقی ناوبژیوانی ئەو فێستیڤاڵە و وانەبێژی شانۆ لە زانکۆکانی وڵاتی ئێران، لە کۆتایی ئەم وۆرکشۆپێکی فێرکارییەدا هیوای خواست، بە گرتنە بەری رێکار و رێنمایی پێویست و لە رێگای بەڕێوەچوونی فێستیڤاڵی لەو چەشنە بوار و بەستێن بۆ گەشەکردن و بەرزبوونەوەی هونەری شانۆی سەرشەقام پێک بێت.
ئەم وۆرکشۆپە لە لایەن هونەرمەدانی شانۆکاری بەشداربووی خولی هەشتەمی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام و خەڵکی هونەردۆستی مەریوان پێشوازییەکی زۆری لێکرا، لە بەشی کۆتایی وۆرکشۆپەکەدا دانیشتنێک بۆ وڵامی پرسیارەکانی هونەرمەندان بەڕێوەچوو کە سادقی وڵامی پرسیارەکانی ئامادەبووانی سەبارەت بە هونەری شانۆی سەرشەقام دایەوە.
وۆرکشۆپەکانی فێرکاریی هونەری شانۆی سەرشەقام بە مەبەستی ئاشنابوونی هونەرمەندانی شانۆکار لەگەڵ شێوازەکانی پێشکەش کردنی شانۆی سەرشەقام لە میانەی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بەڕێوەدەچێت.
نووسینگەی هەشتەمی خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بە لەبەر چاوگرتنی جیاوازییەکانی شانۆی سەرشەقام لەگەڵ شانۆی سەحنەیی کە بە شێوازی روداوە و لە شەقامدا دێتە ئاراوە و باسی ئیدە و سووژە دەکات، ئەو وانە و وۆرکشۆپانە بۆ فێربوونی زیاتری دەرهێنەران، نووسەران و ئەکتەرەکان سەبارەت بە شانۆگەریی سەرشەقام بە شێوازی تیۆری و کرداری ساز دەکات و لەو وۆرکشۆپانەدا هەوڵدراوە زیاتر لە سەر ئەکتەری و دەرهێنەریی شانۆ ورد ببنەوە.
خولی هەشتەمی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بە ئامادەبوونی ٣ گروپی شانۆی سەرشەقام لە هەرێمی کوردستان، عێراق و تورکیا، ٢٧ گروپی شانۆی سەرشەقام لە ١٣ پارێزگای وڵاتی ئێران، لەوانە حەوت شانۆگەریی منداڵان و مێرمنداڵان، ١٣ شانۆگەری لە بەشی سەربەست، پێنج شانۆگەری دابونەریتە رەسەنەکان و دوو شانۆگەری لە بەشی تایبەتدا لە شاری مەریوان درێژەی هەیە.
ئەندامانی دەستەی ناوبژیوانانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بریتین لە؛ شانۆکاری ناوداری ئێران و کوردستان دکتۆر قەتبەدین سادقی، ئەردەشیر ساڵح پوور و حوسێن موسافیر ئاستانە کە بەرهەمەکانی بەشی پێشبرکێ دادوەریی دەکەن.
لەو خولەی فێستیڤاڵەکەدا بە رێژەی ٢٦٥ گروپی شانۆی سەرشەقام بەرهەمەکانی خۆیان بۆ نووسینگەی ئەو فێستیڤاڵە نارد کە لە دوای لێکدانەوە و هەڵسەنگاندنی بەرهەمەکان بە رێژەی ٣٠ شانۆگەریی بە بابەت و تەوەرەکانی ئاشتی، هێمنایەتی و سەقامگیری بۆ بەشداریی لە قۆناغی کۆتایی هەشتەمین فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام هەڵبژێردرا. لەم فێستیڤاڵەدا ١٨ گرووپی هەڵبژاردەی شانۆی سەرشەقامی سەرتاسەری ئێران لە بەشی رکابەری و ٩ گروپ لە بەشی دەرەوەی رکابەریی ناوخۆی ئێران و ٣ گرووپی بیانی بەشدارییان کردووە.
هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام بە ئامادەبوونی ٣٠٠ هونەرمەندی شانۆکار بو ماوەی چوار رۆژ لە شارستانی مەریوان بەڕێوەدەچێت کە لە روانگەی فەرهەنگی و کۆمەڵایەتی لەو شارە بایەخێکی زۆر گرینگی هەیە.
مەنووچێهر جیهانی/ پ. ف
pna
13/10/2013