فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

bekir buzdak cegri s.wazirani turkya

 

جێگری سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایگەیاند، لەمەدوا هەر کەس بیەوێ، دەتوانێ لە دادگاکانی تورکیا بە زمانی کوردی بەرگری لە خۆی بکات. بەکیر بۆزداگ، جێگری سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایگەیاند، لەمەودوا کوردەکان دەتوانن لە دادگاکان بە زمانی خۆیان بەرگری لە خۆیان بکەن، هەروەها ئەو تەلەفزیۆنانەی دەیانەوێ بە کوردی بەرنامەکانیان پەخش بکەن، رێگەیان لێ ناگیرێت. ئەمەش بە گوێرەی یاسایەکی نوێ لەم وڵاتە. جێگری سەرۆک وەزیرانی تورکیا راشیگەیاند، تاوەکو ئێستا لە هەندێک دادگای تورکیا قسەکردن بە کوردی رێپێنەدراو بووە، ئەمەش بە هۆی کەموکوڕی نییە، بەڵکو بە هۆی یاساکانەوە بووە.   هەر بە پێی ئەم یاسا نوێیە، ئەو کەسەی دەیەوێ بە زمانی کوردی لە دادگا قسە بکات، دەبێ برە پارەیەک بۆ وەرگێڕان بدات. پێش دەرچوونی ئەم یاسایە، زمانی کوردی لە دادگاکانی تورکیا  بە هەموو شیوەیەک قەدەخەبوو. 

17/10/2013

topbarani turkya dji islami surya

 

سوپای توركیا رایگه‌یاند، وه‌كو وه‌ڵامدانه‌وه‌یه‌ك بۆ كه‌وتنی چه‌ند بۆمبێكی هاوه‌ن له‌ ناوچه‌یه‌كی نزیك هێزه‌كانمان له‌سه‌ر سنور، تۆپخانه‌كانی سوپا چه‌ند ئامانجێكی چه‌كدارانی سه‌ر به‌ رێكخراوی قاعیده‌یان له‌ ناو سوریا تۆپباران كرد. 

 

له‌ به‌یاننامه‌یه‌كدا ده‌سته‌ی سوپا سالاری توركیا، وتیشی، هێزه‌كانمان چوار تۆپیان ئاراسته‌ی چه‌ند شوێنێكی تایبه‌ت به‌ گروپی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی له‌ عێراق و شام له‌ نزیك شارۆچكه‌ی ئه‌عزاز كردوه‌.

 

روونیكرده‌وه‌ كه‌ دوای نیوه‌ڕۆی سێشه‌ممه‌ی رابردوو چه‌ند بۆمبێكی هاوه‌ن له‌ ناوچه‌ی ئه‌عزازی شاخاوی له‌ باكوری سوریا ئاراسته‌ی باره‌گای سه‌ربازی سه‌ر سنور له‌ دێمبریسك له‌ هه‌رێمی كیلیس كراون كه‌ له‌ دووری 450 مه‌تر له‌م باره‌گایه‌ كه‌وتونه‌ته‌ خواره‌وه‌.

 

ئاماژه‌یداوه‌، وه‌كو وه‌ڵامدانه‌وه‌یه‌ك بۆ ئه‌م هێرشه‌ تۆپخانه‌كانی سوپا چوار تۆپیان ئاراسته‌ی چه‌ند شوێنێكی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی له‌ عێراق و شام له‌ شاخه‌كانی ئه‌عزاز كرد، كه‌ له‌ ژێر كۆنترۆلی ئه‌و گروپه‌ دایه‌، به‌ڵام هیچ زیانێكی نه‌بووه‌.

 

بی بی سی / س . س

17/10/2013

adnan mufti

 

ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بۆ یەكەمجار ئاشكرای دەكات كە "ئێران رۆڵی هەبووە لەوەی دوای راگەیاندنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن شەڕ لەنێوان گۆڕان و یەكێتی روونەدات". تەنانەت ئێران داوای كردووە دۆخەكە نەگاتە ئەوەی "شەڕ لە نێوان سلێمانی و هەولێریش رووبدات". شكستی یەكێتی لە هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان نەك تەنیا لایەنەكانی نێوخۆی هەرێمی كوردستانی بەخۆیەوە سەرقاڵ كردووە، بگرە دەوڵەتانی دەوروبەریش ئێستا بەوردی چاودێری دۆخی هەرێمی كوردستان‌و بەتایبەتی یەكێتی دەكەن، كە ئاخۆ ئەم حیزبە بەرەو كوێ دەچێ، چونكە نیوەی هێز و چەك و پارەی كوردستانی لەبەردەستە. سەرەتای راگەیاندنی ئەنجامەكانی هەڵبژادن هەموو لایەنێك چاوەڕێی كاردانەوەی سەركردایەتی یەكێتی بوو كە ئایا چی دەكات لە غیابی تاڵەبانی و ئەو ئەنجامانە چۆن قبووڵ دەكات. بەپیێ زانیارییەكانی (رووداو)، ئێران رۆڵێكی كاریگەری هەبووە لەوەی یەكێتی هیچ كاردانەوەیەكی خراپی نەبێ لەسەر ئەنجامەكانی هەڵبژاردن. عەدنان موفتی ئەو زانیارییانە پشتڕاست دەكاتەوە و دەڵێت "ئێران وەكو لایەنەكانی دیكە گرنگی بە یەكێتی دەدات و باس لە ئایندەی یەكێتی دەكات، لەگەڵ پارتیش قسە دەكات". موفتی روونیكردەوە كە "دوای راگەیاندنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن رای ئێران ئەوە بوو ئارام بین و پەیوەندییەكان سروشتی بن و شەڕ لەنێو گۆڕان و یەكێتیدا نەبێ، هەروەها گوتیان نابێ شەڕ لە نێوان سلێمانی و هەولێریشدا هەبێ، چونكە دۆخی جێگیری ناوچەكە لە بەرژەوەندی ئێراندایە".  یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە رووی جوگرافییەوە لە پارێزگای سلێمانی‌و گەرمیان دەسەڵاتدارەو زۆرترین سنووری لەگەڵ ئێران هەیە. یەكێتی بە هاوپەیمانێكی گرنگی ئێران دەزانرێ و زۆرترین كۆمپانیای ئێرانی لە ناوچەی ژێر دەسەڵاتی یەكێتیدا كاردەكەن. ئەندامێكی سەركردایەتی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان پێیوایە ئێران رێگە نادات حیزبەكەی وا بە ئاسانی لەنێو بچێ. چونكە "باشترین پەیوەندی ئابووری و ئاڵۆگۆڕكردنی زانیاری لەسەر مەسەلەی ئەمن و ئاسایش لە نێوان ئێران و یەكێتیدا هەیە". ئەو ئەندامەی سەركردایەتی یەكێتی كە پێی باش نەبوو ناوی بڵاوبكرێتەوە بە (رووداو)ی گوت "یەكێتی هاوپەیمانێكی باشی لایەنی شیعەیە لە عێراق و ئەمە بۆ ئێران زۆر گرنگە و وا بزانم بزووتنەوەی گۆڕانیش ئەمە چاك دەزانێ". بەپێی زانیاریەكانی (رووداو)، لە ماوەی رابردوودا دوو گەورە بەرپرسی سوپای قودسی ئێران سەردانی سلێمانییان كردووە و لەگەڵ بەرپرسانی یەكێتی و بزووتنەوەی گۆڕان كۆبوونەتەوە.  ئەو دوو بەرپرسەی ئێران هەر یەك لە یەكێتی و گۆڕانیان داوەتكردووە كە سەردانی تاران بكەن و بڕیار وایە دوای جەژن بەرپرسانی هەردوولا ئەو سەردانە ئەنجام بدەن. بەڵام محەممەد تۆفیق رەحیم، رێكخەری ژووری پەیوەندییە دیبلۆماسییەكانی بزووتنەوەی گۆڕان بێ ئاگایی خۆی لەوە دەربڕی كە شاندێكی حیزبەكەی سەردانی ئێران بكات. سەبارەت بە هاتنی شاندێكی ئێرانی بۆ هەرێمی كوردستان، نازم دەباغ، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران بە (رووداو)ی گوت "سێ رۆژ دوای ئەنجامەكانی هەڵبژاردن شاندێكی ئێران سەردانی هەرێمی كوردستانی كرد و جگە لەوەی لەگەڵ یەكێتی و بزووتنەوەی گۆڕان كۆبووەوە، لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستانیش كۆبوونەوەی كرد". نازم دەباغ باس لەوەش دەكات كە ئێستا "بەرپرسانی ئێرانی دەڵێن ناكرێ بەپێی كورسی مامەڵە لەگەڵ یەكێتی بكرێ، چونكە یەكێتی قودرەتی هەیە". گوتیشی "یەكێتی و پارتی وەكو یەك بۆ ئێران گرنگن". بەرپرسێكی ئاگادار لە سیاسەتی ئێران لەگەڵ هەرێمی كوردستان كە نەیویست ناوی بڵاوبكرێتەوە، بە (رووداو)ی گوت "ئێران هەموو هەوڵێك دەدات بۆئەوەی پارتی بەتەنیا لە مەیدانەكە نەبێ". بۆیە "ئێران هەموو هەوڵێك دەدات پەیوەندییەكانی یەكێتی و گۆڕان ئاسایی ببنەوە، تاوەكو بەرامبەر بە پارتی بەهێز بن". نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لەتاران كە بەرپرسێكی یەكێتییە، نیگەرانی خۆی لە شكستی حیزبەكەی لەهەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان نەشاردەوەو داوا دەكات بەرپرسانی یەكێتی كاربكەن بۆ ئەوەی پێگەی یەكێتی بگەڕێتەوە دۆخی جارانی و دەڵێ "یەكێتی لەڕووی قودرەتەوە زۆر لە دوای پارتی نییە".

رووداۆ/ هیێڤیدار ئەحمەد

16/10/2013

haci kurdistani134

 

دوێنێ حاجیانی هه‌رێم که ‌ژماره‌یان 3720حاجیه‌ له‌ناو نزیکه‌ی دوو ملیۆن حاجی جیهان له ‌عه‌ره‌فه‌ راوه‌ستان و به ‌درێژایی ئه‌م رۆژه‌ دوعا و پاڕانه‌وه‌یان له‌خوای گه‌وره‌ هه‌بوو، هه‌ندێکیشیان به‌گریان و له ‌قوڵایی دڵیانه‌وه‌ دوعایان ده‌کرد و دیمه‌نێکی پڕ له ‌به‌رائه‌ت له ‌چاوی حاجیانی هه‌رێم ده‌بینرا. 

سەرۆکی تیمی راگەیاندنی حاجیانی هەرێمی کوردستان "مەریوان نەقشبەندی" رایگەیاند: "له‌گه‌ڵ بانگی مه‌غریبی رۆژی عه‌ره‌فه‌شدا حاجیان به‌ره‌و "مزدلفه‌" به‌ڕێکه‌وتن و شه‌و له‌وێ مانه‌وه‌ و ئه‌مڕۆش به‌ره‌و "منی" و "جمرات" و که‌عبه‌ی پیرۆز بەڕێکەوتن، له‌وێ به‌شێکیان به‌شداری نوێژ و وتاری جه‌ژن بوون که‌ له‌لایه‌ن شێخ "عه‌بدولره‌حمان سدیس" سه‌رپه‌رشتیاری گشتی هه‌ردوو حه‌ره‌می مه‌ککه‌ و مه‌دینه‌ پێشکه‌ش کرا و تێیدا ئاماژه‌ی به‌وه‌کرد که‌ "شاڵاوێکی دژ به ‌ئیسلام و بۆ ناشیرین کردنی ئیسلام به‌ڕێوه‌ده‌چێت و به‌داخه‌وه‌ هه‌ندێکیش به‌ناوی ئیسلامه‌وه‌ ئه‌م پرۆسه‌یه‌ به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن ده‌بێ هه‌موان هۆشیار و یه‌ک ده‌نگ بین بۆ رووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌ی ئه‌م حاڵه‌ته‌."

نەقشبەندی گوتی: "بڕیاریش وایه‌ له 3رۆژه‌ی داهاتوودا بۆ جێبه‌جێکردن و ته‌واوکردنی ئه‌رکه‌کانی حه‌ج "حاجیان له ناوچه‌ی "منی" بمێننه‌وه‌. خه‌ڵکی کوردستان دڵنیا ده‌که‌ینه‌وه‌ که‌ حاجیانمان سه‌ره‌ڕای ماندووبوونیان له‌م 24کاتژمێره‌ی رابردوودا به‌ڵام به سه‌رکه‌وتویی و سه‌لامه‌تی و به دڵێکی پڕ له ئیمانه‌وه‌ گه‌وره‌ترین روکنه‌کانی حه‌جیان به‌جێگه‌یاند."

زیرەک عەبدولڕحمان/X.A

pna

16/10/2013

zarif u ashton

 

رۆژی یەکەمی خولی تازەی دانوستانی نێوان ئێران وڵاتانی پێنج زێدە یەک، دوێنێ سێشەممە کۆتایی پێ‌هات و لایەنەکان بە خۆشبینیەوە باس لە ئەنجامی ئەم دانوستانانە دەکەن. لە کۆتایی یەکەم رۆژی دانیشتنەکەدا نوێنەرانی ئێران و ئەمریکاش بۆ ماوەی کاتژمێرێک پێکەوە کۆبوونەوە. 

ئەمە یەکەمجارە نوێنەرانی ئێران و ئەمریکا لەبارەی کێشەی ناوکیی ئێران بەیەکەوە کۆدەبنەوە.

دیداری نوێنەرانی ئەمریکا و ئێران  لە نێوان "عەباس عێراقچی" و "وێندی شێرمەن"، جێگرانی وەزیرانی دەرەوەی دوو وڵاتدا ئەنجام درا.

ماری هڵف، یەکێک لە وتەبێژانی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، بەرلەم دیدارە گوتبووی حکومەتەکەی پێشوازی لە دیداری راستەوخۆی ئێران و ئەمریکا دەکات.

لەیەکەم رۆژی دانوستانەکانی نێوان ئێران و شەش دەستەڵاتە جیهانیەکەدا، ئێران بە مەبەستی چارەسەرکردنی کێشەی ناوکیی نێوان ئێران و رۆژئاوا، پێشنیاری نوێی ئامادە کردووە و داواشی کردووە، ناوەرۆکی پێشنیارەکانی ئێران جارێ بە نهێنێ بمێنێتەوە.

دوای تەواوبوونی رۆژی یەکەمی دانوستانەکان کاترین شتۆن کە سەرۆکایەتی لایەنی شەش وڵاتەکە دەکات و هەروها وەزیری دەرەوەی ئێران خۆشبینیی خۆیان سەبارەت بەم دانووستانانە راگەیاند.

بە پێی ئەم دەنگۆیانەی درزیان کردووەتە دەروەی کۆبوونەوەکە، گوایە ئێران لە پێشنیارەکەیدا دەڵێت بە هیچ شێوەیەک ئیزن نادات پسپۆڕانی ئاژانسی نێودەڵەتی بە شێوەی لەناکاو سەردانی بنکە ناوکیەکانی بکەن و ئێران پێیوایە بۆ دەستپێکردنی بەکردەوەی کارەکانی پێوەندیدار بە کێشەی ناوکییەکەی  یەکساڵ کاتی پێویستە.

لەلایەکی دیکەوە لایەنەکانی بەرانبەری ئێران دەڵێن رەنگە لەماوەی ئەم یەکساڵەدا ئێران ببێت بە خاوەنی بۆمبی ناوکی.

لە کاتێکاد ئەمریکا لەبارەی دانووستە راستەوخۆکەی لەگەڵ ئیراندا خۆشبینە، رۆژنامەی کەیهانی ئێران، بڵاوی کردەوە ئایەتوڵڵا خامنەیی رێبەری کۆماری ئیسلامی پێیوایە دانوستانی درێژی نێوان نوینەرانی ئێران و ئەمریکا کارێکی نابەچێ بووە، بەڵام وەزیری دەرەوەی ئیران ئەم هەواڵەی رۆژنامەی کەیهانی بەدرۆ خستووەتەوە.

لایەنەکانی سەر بە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەڵێن: ئەگەر ئێران ماوەی  ساڵێک بۆ جێبەجێ کردنی بابەتە پەسەندکراوەکانی ئەم کۆبوونەوەی بخوازێت، ئەوانیش لە ماوەی ئەم یەکساڵەدا گەرمارۆکانی سەر ئێران تونتدر دەکەن.

ئەمڕۆ، چوارشەممە،  رۆژی دوهەم و کۆتایی دانووستانەکانی نێوان ئیران گروپی وڵاتانی پینج زێدە یەکە و دەرەنگانی رۆژی چوارشەممە ئاکامی ئەم کۆبوونەوانە دەردەکەوێت.

ئاژانسەکان/ م. ش

16/10/2013

shalal kado k.suri

سەرکردەیەکی ئەنجوومەنی نیشتمانی سوریا رایدەگەیەنێت، ئێستا شاندێکی ئەنجوومەنەکەیان لە تورکیا لە گوتوێژدایە لەگەڵ هەریەک لە ئەمریکا و تورکیا، سەبارەت بە کۆنگرەی ئاشتی لایەنەکانی سووریا ناسراو بە جنێف 2 و  شاندەکە گوتوێژەکانی سەبارەت بە بەشداری کوردە لەو کۆنگرەیەدا.

شەلال کەدۆ، ئەندامی سەرکردایەتی پارتی چەپی دیموکراتی سوریا، رایگەیاند :"شاندی کوردی سەرقاڵی خستنەڕووی پڕۆژی پێکهێنانی دەوڵەتێکی فیدڕالین لە سووریا بۆ کۆنگرەی ئاشتی جنێف 2، وەک پێداویستییەکی گرنگی چارەسەری قەیرانی سووریا، چونکە دەستووری نوێی سووریا دەبێت بڕیار لە مافە نەتەوەییەکانی کورد بدات".

ماوەی رابردوو پارتی یەکێتی دیموکراتی کورد لە سوریا pyd، کە باڵی پارتی کرێکارانی کوردستان pkk یە، داوای لێکحاڵیبوونێکی لە نێوان هێز و لایەنەکانی سووریا کردبوو بۆ دروستکردنی ناوچەیەکی خۆ بەڕێوەبردنی هاوبەشی لایەنەکان و دامەزراندنی دامەزراوەیەکی یاسا دانان تاوەكو ئەو کاتەی رژێمی ئەسەد دەڕووخێت.

لەو چوارچێوەیە پارتی کرێکارانی کوردستان PKK لە راگەنراوێكدا هەڵوێستی فەرمی خۆی لەبارەی پاکێجی دیموکراتی سەرۆک وەزیرانی تورکیا خستەڕوو و جەختی لەوە کردەوە بەبێ جێبەجێکردنی سێ مەرجەکانیان پرۆسەی ئاشتی لە تورکیا سەرکەوتوو نابێت، هەروەها راشگەیاند "قۆناخی داهاتوو، قۆناخی کۆتایی هاتنی ئاگربەستە".

لە راگەیاندراوەکەی Pkk کە بارەگا سەرەکییەکەی لە قەندیلە، هاتووە "دەستپێشخەری ئاپۆ بۆ ئاشتی لایەنی هەرە گرنگی داننانە بە ناسنامەی کورد و خوێندن و مافە کلتووریەکانی و خۆ بەڕێوەبردن، هەرەوها دەرچوونی یاسای تایبەت بە جێبجێکردنیان، بەبێ ئەمانەس پرۆسەی ئاشتی بەردەوامی نابێت و بە خەڵەتاندن و کات بە فیڕۆدانی دەزانین".

Pkk راشیگەیاندووە ، لە ئێستا بەدواوە چاوەڕوانی هەنگاوەکانی پارتەکەی ئەردۆغان دەکەن، هەروەها رەخنەشی لە سیاسەتەکانی تورکیا گرتووە لەبەرامبەر کوردانی رۆژئاواو بە دوژمنکارانە وەسفی کردووە، چونکە وا بڕوای وایە ئەگەر کوردانی رۆژئاوای کوردستان بە مافەکانیان بگەن کاریگەری لەسەر باری ناوخۆی تورکیا دەبێت.

15/10/2013

logo hkumati harem

 

سەرۆكایەتی ئەنجو‌ومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان بە بۆنەی هاتنەوەی جەژنی قوربانەوە پەیامێكی پیرۆزبایی ئاراستەی مسوڵمانان كرد.   لە پەیامەكەدا هاتووە "بە بۆنەی هاتنەوەی جەژنی قوربانی پیرۆزەوە، بەناوی سەرۆكایەتی ئەنجو‌ومەنی وەزیران گەرمترین پیرۆزبایی لە سەرجەم مسوڵمانانی هەرێمی كوردستان بەتایبەتی و عێراق و جیهان بە گشتی دەكەین". ئەنجوومەنی وەزیران هیوا دەخوازێت جەژنی قوربان ببێتە مایەی خێروخۆشی و بەختەوەری بۆ هەموو لایەك و هەرێمی كوردستانیش لە پێشكەوتن و ئارامی و خۆشگوزەرانی بەردەوام بێت. ئاماژە بەوەش كراوە "ئەگەرچی بەم دواییە دوژمنانی ئەزموونەكەمان ویستیان رەوڕەوەی دیموكراسی و پێشكەوتن و ئاسوودەیی ها‌ووڵاتیان بووەستێنن، بەڵام پارێزەرانی ئەم ئەزموونە باوەشیان بە مەرگدا كرد و نەیانهێشت پیلانی دوژمنانی گەلەكەمان سەربكەوێت".  لە پەیامی پیرۆزباییەكەی ئەنجوومەنی وەزیراندا جەختكراوەتەوە، كە "هەرێمی كوردستان ئەمڕۆ لە هەموو كات زیاتر پێویستی بە یەكڕیزی و برایەتی و تەبایی و پێكەوە ژیان و لێبوردەیی هەیە بۆ بونیاتنانی كۆمەڵگایەكی پێشكەوتووی سەقامگیر‌و هیوادارین جەژن ببێتە فاكتەرێك بۆ گەیشتن بەم ئامانجە پیرۆزە". ئەنجوومەنی وەزیران پیرۆزبایی ئاراستەی خانەوادەی شەهیدان‌و پێشمەرگە و ئاسایش و پۆلیس و تەواوی كارمەندانی ناوخۆو تەندروستی دەكات.

15/10/2013

barzani m1

 

سەرۆکی ھەرێمی کوردستان مەسعود بارزانی بەبۆنەی ھاتنەوەی جەژنی قوربانی پیرۆز , لە پەیامێکدا پیرۆزبایی خۆی ئاڕاستەی خەڵکی کوردستان و خانەوادەی سەربەرزی شەھیدان و پێشمەرگە قارەمانەکان و ھەموو حزب و لایەنە سیاسییەکان و سەرجەم موسڵمانانی عێراق و جیھان کرد . 

ئەمەش دەقی پەیامەکەی سەرۆکی ھەرێمی کوردستانه‌

بە ناوی خوای مەزن و دلۆڤان

بە بۆنەی ھاتنەوەی جەژنی قوربانی پیرۆزەوە، جوانترین پیرۆزبایی ئاراستەی خەڵکی کوردستان و خانەوادەی سەربەرزی شەھیدان و پێشمەرگە قارەمانەکان و ھەموو حزب و لایەنە سیاسییەکان و سەرجەم موسڵمانانی عێراق و جیھان دەکەم، بە تایبەتی حاجیانی کوردستان کە ئێستا لە پەنای ماڵی یەزدان و مەزاری پیرۆزی پێغەمبەری مەزنمان حەزرەتی موحەمەد(دروودی خوای لەسەر بێ) ڕێوڕەسمی حەج بەجێ دەگەیەنن.

ھیوادارم ئەم جەژنە ببێتە مایەی خێروخۆشی بۆ ھەموو لایەک و ئارامی و ئاشتی و بەختەوەرییش باڵ بە سەر عێراقی فیدراڵدا بکێشێت و کوردستانیش لە پێشکەوتن و ئاوەدانی و ئارامی بەردەوام بێت و ھەموولایەک بە گیانی برایەتی و یەکریزی و پێکەوەژیان خزمەتی گەل و وڵات بکەن.

مسعود بارزانی
سەرۆکی ھەرێمی کوردستان
٩ ژوالحجە/١٤٣٤ ی کۆچی
١٤ـی تشرینی یەکەم/ ٢٠١٣ زایینی

robin farman bbz

 

كوردێكی دانیشتووی شاری بیلیفێڵدی ئەڵمانیا حیزبێكی دادەمەزرێنێ بەناوی بزووتنەوەی گەل بۆ هۆشیاری و پاراستنی كۆمەڵگا (BBZ). لە بەیاننامەی راگەیاندنی حیزبەكەدا هاتووە كە ئامادەكاری دەكەن بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنە نێوخۆییەكانی ویلایەتی نۆردراین- ڤێستفالن. هەریەك لە رۆسە ماری لانگە وەكو جێگری سەرۆكی (BZZ) و ئاسیا تاستانیش وەكو بەرپرسی كاروباری كۆچ و ئینتیگراسیۆن دەستنیشانكران. لەبارەی ئەندامانی دیكەی دەستەی بەڕێوەبردن كە بڕیاربوو لەچوارچێوەی پەیڕەوی بزووتنەوەكەدا دەستنیشان كرابان، ئەوان دەڵێن بۆیە كەسیان بۆ ئەو پۆستانە دەستنیشان نەكردووە بۆ ئەوەی دەرفەت بە كەسانی سەربەخۆی شاری بیلیفێڵد بدرێت پێگەیان لەو بزووتنەوەیەدا هەبێت. لەبارەی ئامادەكاری بۆ هەڵبژاردنە هەرێمایەتییەكان لەمانگی نیسانی 2014دا، باسی ئەوە دەكرێت كە (BZZ) تاوەكو سەرەتای ساڵ بەرنامەی هەڵبژاردن ئامادە دەكات و پێشكەشی هاونیشتمانیانی دەكات. رۆبین فەرمان، سەرۆكی (BZZ) كە پێشتر وەكو نووسەر بەناوی فوئاد سیپان (ئاكپینار) دەناسرا، لە بەیاننامەكەدا رایگەیاند كە زەمینەیەكی تەندروست لە ئەڵمانیادا نییە بۆ پارتە سیاسییەكان "پارتەكان بە درۆ و ساختەكاریش بێت هەموو هەوڵی خۆیان دەدەن بۆ ئەوەی لە هەڵبژاردنەكاندا سەركەوتن بەدەستبێنن". فەرمان ئاماژەی بەوەدا كە لە ماوەی رابردوودا لەكاتی دامەزراندنی پارتی نوێی وەكو (Die Piraten) و پارتی ئەڵتەرناتیڤی ئەڵمانیا (AfD)دا، دڵی خۆشبووە "بەڵام كاتێك بە وردی سەیری ئەم پارتانەش دەكەین، دەبینین كە هیچ جیاوازییەكیان لەگەڵ پارتەكانی دیكە نییە." رۆبین فەرمان، سەرۆكی (BZZ) رەخنە لە پارتەكانی ئەڵمانیا دەگرێت و بە "درۆزن و ساختەكار" ناویان دەبات و دەڵێت "هەموو پارت و نوێنەرەكانیان خۆیان بە دیموكرات ناودەبەن، بەڵام دیموكراتی و راستی دوو شتی پێكەوە بەستراون. خەڵك حەزدەكات سیاسییەكان راستگۆبن و واز لە دووڕوویی بێنن. بەداخەوە زۆر لەو دووڕووانە لە شاری بیلیفێڵدیش هەن." زۆر كورد لە نێو پارتەكانی ئەڵمانیادا هەن، بەڵام ئەوانەی دیارن بە پەنجەی دەست دەژمێردرێن. لە هەڵبژاردنە گشتییەكانی ئەڵمانیا كە لە 22/9/2013 بەڕێوەچوو، 10 كورد خۆیان كاندید كرد، بەڵام هیچیان دەرنەچوون. سەرۆكی بزووتنەوەی گەل بۆ هۆشیاری و پاراستنی كۆمەڵگا دەڵێ سیاسەتكاران سوود لە بێدەنگیی خەڵك وەردەگرن كە لە ئەڵمانیا هەیە و وابەستەی مێژووی ئەم وڵاتەیە. بەڵام لەتوانایدایە ئەم دۆخە بگۆڕێ، ئەویش لەڕێی بەشداریكردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمەكان. فەرمان بە (رووداو)ی گوت "لە هەڵبژاردنەكانی هەرێمایەتی 2014دا بۆ پەرلەمانی هەرێمی نۆردراین ڤێستفالن بەشداری دەكەین، هەروەها هەوڵدەدەین لە هەرێمەكانی دیكەش بەشداری بكەین". ئەندامی زۆر پارت بووە رۆبین فەرمان كە وەكو وەرگێر كاردەكات، سەرەتا ئەندامی پارتی سۆسیال دیموكرات (SPD) بوو. دواتر پەیوەندی بە پارتی چەپ (Die Linke) ەوە كرد. دوای ئەویش ببووە ئەندامی (Die Piraten)، بەڵام لەبەر ئەوەی كە گوایە باسی جوولەكەی كردووە، داوایان لێكردووە ریزەكانی ئەو پارتە جێبهێڵێت. ئەویش سەرباری رەتكردنەوەی ئەو تۆمەتە، بەڵام دواجار دەست لەكاركێشانەوەی پێشكەش كرد. فەرمان دوای ئەوە دەچێتە نێو ریزەكانی پارتی ئەڵتەرناتیڤی ئەڵمانیا (AfD) كە ماوەیەكی كورت بوو دامەزرابوو. بەڵام بە بیانووی "دروستكردنی قەرەبالغ"ی لەلایەن ئەو پارتەوە، داوای لێكرابوو دەست لەكاربكێشێتەوە، ئەویش دەستی لەكاركێشایەوە و ئێستاش خۆی بڕیاربەدەستی یەكەمی BZZە. چاوەڕێ دەكرێت (BZZ) وەكو یەكەم هەنگاو گرنگی بە هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی نێوخۆیی بدات، تاوەكو ئێستا زۆر جار رێكخراو و پارتی هاوشێوە لە ئەڵمانیا دامەزراون.

14/10/2013

gashtiyar

 

لە چوارچێوەی خۆ ئامادەکردن بۆ بەستنی کۆنفرانسی کۆمپانیاکانی گەشتیاری لە ھەرێمی کوردستان بە بەشداری دەیان کۆمپانیانی جیھانی لە وڵاتە جۆراوجۆرەکان کە بڕیارە لەمانگی داھاتوو بۆ پێشخستنی کەرتی گەشتیاری ببەسترێت. 

ووتەبێژی دەستەی گەشت و گوزاری ھەرێمی کوردستان"نادر ڕۆستی"لەلێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند:"لە چوارچێوەی کۆنفرانسەکەدا ھەوڵدەدەین پێشانگایەکی پیشە دەستیەکان و سۆڤینەر لە ھەمان شوێن بکرێتەوە کە نمایشی کەلوپەلی رەسەنی کوردەواری و ئەو پیشانە بکات کە ئێستا بەردەوامیان لە کوردستان ھەیە".
ڕۆستی گووتیشی:"بەشێکی دیکەی کۆنفڕانسەکە بریتی دەبێت نمایشکردنی ئەو کەلوپەلە کوردەواریانەی کە بەشێوەی بچوکراوە و سەرنجراکیش دروست دەکرێن.".
ڕاشیگەیاند:"لیژنەیەکی تایەبەت پێکھاتووە و کار لەسەر ئامادەیەکان دەکات، یەکەم کۆبوونەوەش لە ١٠/١٠ لە دەستەی گەشت وگوزار بەرێوەچوو. کە بەسەرپەرشتی دەستەی گەشت وگوزار و جێبەجێکردنی کۆمپانیای پیرۆ گروپ و بەشداری ژمارەیەک خاوەن پیشە و دامەزراوەی تری ھەرێمی کوردستان بەرێوە دەچێت".

زیرەک عەبدولڕەحمان/ ی.ا

14/10/2013

habi seretan

 

شێرپەنجە ئەو نەخۆشیە کوشندەیەیە کە تا ئێستا نەتوانراوە چارەسەری تەواوەتی بۆ بکریَت و چەندین ساڵە بووەتە هۆی کوشتنی ئەو نەخۆشانەی کە تووشی بوون.

ئەوەی ئاشکرایە چەندین جار هەوڵی دۆزینەوەی چارەسەر بۆ ئەم نەخۆشیە دراوەو و لە ئەنجامدا توانیویانە بە چارەسەری لاوەکی کەمی بکەنەوە، کە ئەویش یان بە لابردنی بەشەکەیە یان بە لێدانی دەرزی کیمیاوی کە ئەمانە توانیویانە چارەسەری بکەن، بەڵام ئەمانە هەمووی تەنها چارەسەری لاوەکین و تا ئێستا نەتوانراوە ئەم نەخۆشێە بنبڕبکرێت.

پرۆفیسۆرێکی تورکی بە ناوی سلێمان، کە سەرۆکی بەشی دەرمانسازیە لە زانکۆی رەجەب تەیب ئۆردوگان- دا پاش ئەوەی ماوەی چەند ساڵێکە کاردەکات بۆ ئەو بوارە توانی چارەسەرێکی تەواوەتی بۆ ئەم نەخۆشیە بدۆزیَتەوە.

ئەمەش پاش ئەوەبوو کە توێژینەوەیەکی ئەنجامدا لەسەر چەند ئاژەڵیک و توانی بەتەواوەتی خانە شێرپەنجەیەکان لە ناو ببات و بنبڕیان بکات.

پرۆفیسۆر "سلێمان" ئاماژەی بەوەدا: لە ئێستادا سەرقاڵی ئەوەیە کە ئەم توێژینەوەیە لەسەر مرۆڤ ئەنجام بدات تاکو بتوانیت سەرکەوتنێكی تەواوەتی بە دەست بهێنێت و نەخۆشەکان لەم مەرگ رزگار بکات.

بەمەش وڵاتی تورکیا ناوبانگێکی زۆر دەردەکات و لە زۆربەی جیهاندا باسدەکرێت.

وەرگێرانی: راز سیروان
سەرچاوە: fosta.com

14/10/2013

 

naushirwan goran12

“سەركەوتنی پارتی دیموكراتی كوردستان لە هەڵبژاردنەكانی مانگی رابردووی هەرێمی كوردستان بە واتای نزیكبوونەوەی زیاتری نێوان ئەنقەرە و هەولێر دێت”. ناوەندی لێكۆڵینەوەی نێونەتەوەیی بۆ ئاشتیی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ئەنقەرە لە نوێترین راپۆرتیدا بەم شێوەیە باس لە هەڵبژاردنەكانی كوردستان دەكات.  راپۆرتە 18 لاپەڕەییەكەی ئەو ناوەندە دەڵێت هەڵبژاردنەكانی 21ی ئەیلولی رابردوو تا رادەیەك هەڵبژاردنێكی شەفاف و رێكخراو بوو. راپۆرتەكە باس لەوەش دەكات كە ئەمە دڵنیاییەكە بۆ سەقامگیری و ئاسایشی سنوورەكانی توركیا لە باشوور.  پارتی دیموكراتی كوردستان زۆرترین ژمارەی دەنگەكانی بەدەستهێنا لە هەڵبژاردنەكاندا و یەكێتی نیشتمانی كوردستانیش كە هاوپەیمانی پارتییە لە حكومەتی هەرێمی كوردستاندا، نەیتوانی ئەنجامێكی باش بەدەستبهێنێ و پێگەی خۆی وەك دووەمین پارتی بەهێزی ناوچەكە لەدەستدا و بزووتنەوەی گۆڕان جێگەی گرتەوە. ناوەندی لێكۆڵینەوەی نێونەتەوەیی بۆ ئاشتیی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ئەنقەرە، بەشێوەیەك باس لە هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان دەكات كە باڵادەستیی پارتی دیموكراتی كوردستان لە حكومەتی داهاتوودا هێزێكی زیاتر بە پەیوەندییەكانی نێوان توركیا و هەرێمی كوردستان دەبەخشێت، لەبەرئەوەی لەناوچەكەدا پارتی ئارەزووی پەیوەندییەكی قووڵتر لەگەڵ توركیا دەكات. راپۆرتەكە كە بە هاوبەشی لەلایەن د.فەیسەڵ ئەیهان لە توركیا و هاوبەشەكەی لە كوردستان د.عەزیز بارزانی نووسراوە، دەڵێت “لە ئەنجامی هاوكارییە ئابووری و سیاسی و دیپلۆماسیەكان لەگەڵ هەرێمی كوردستاندا، ئێستا سەقامگیریی سیاسی لە كوردستان بووەتە هێزێكی سەرەكی بۆ پەیوەندییەكانی نێوان توركیا و هەرێمی كوردستان”. بەپشتبەستن بەسەرچاوە حكومییەكانی توركیا، راپۆرتەكە باس لەوە دەكات كە هەندێك لە ناوەندە میدیاییەكان ئاشكرایان كردووە بزوتنەوەی گۆڕان دەیەوێ هاوكاریی پارتی بكات بۆ پێكهێنانی حكومەت. بەگوێرەی راپۆرتەكە لەبەرئەوەی گۆڕان پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ ئێران هەیە، ئەگەر ببێتە هاوبەشێك لە حكومەتی داهاتوودا، ئەوا هەمان ئەو پەیوەندییەی لەگەڵ توركیادا چاوەڕێ دەكرێت لەگەڵ ئێرانیشدا بەهێز دەبێت، هەروەها حكومەتی تارانیش دەیەوێت هاوكاری گۆڕان بكات، وەكو هاوبەشێكی حكومەتی هەرێمی كوردستان. هەر بەگوێرەی ئەو راپۆرتە، هەرێمی كوردستان بەهۆی ئەو بەها دیموكراسیانەی كە هەیەتی بووەتە جێی بایەخی ئابووری و سیاسیی توركیا. هەروەها لەگەڵ سەركەوتنی پارتی، توركیا جارێكی دیكە لەوە دڵنیابووەتەوە كە مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە پۆستەكەی خۆیدا دەمێنێتەوە. راپۆرتەكە دەڵێت مەسعود بارزانی یارمەتی جوڵانەوە دیموكراسییەكانی داوە بە ئاراستەی چارەسەركردنی كێشەی كورد لە توركیا، هەردوولاش لەسەر هەندێ خاڵی بنچینەیی هاوڕان لەبارەی مامەڵەكردن و چارەسەری قەیرانی سووریا. لەوەش زیاتر بارزانی پشتیوانی لە وەبەرهێنانی توركیا دەكات لە هەرێمێكی دەوڵەمەند بە نەوتی وەك كوردستاندا و هۆكارێكی باشیش بوو بۆ دەستپێكردنی هەناردەكردنی نەوت لەڕێگەی توركیاوە. بەپێی راپۆرتەكە، سەركەوتنی پارتی لە هەڵبژاردنەكاندا سوودێكی بۆ پێگەی هەولێر هەیە لە بەرامبەر حكومەتی مەركەزیی بەغدا، بەتایبەت لە هەندێك كاروباری وەك گرێبەستەكانی نەوت لە كەركووك. هەولێر و بەغدا هەمیشە لە ناكۆكیدان لە بارەی سەرچاوەكانی وزە لە هەرێمی كوردستاندا، بەغدا دەڵێت تەنیا ئەو مافی ئەوەی هەیە گرێبەست ئیمزا بكات، بەڵام هەولێر حكومەتی مەركەزی فەرامۆش كردووە و ئێستا زۆر لە كاری دۆزینەوەی سەرچاوەكان و هەناردەكردنیش دەكات 

سێلین كاگلایان

رووداو - ئەنقەرە

13/10/2013

 

nichirvann12345

 

سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان، نێچیرڤان بارزانی، ڕایگەیاند، یەکێتی حزبێکی خاوەن جەماوەرە لە کورستان و بە ژمارەی کورسی، قەبارەی ئەو حزبە دیاری ناکرێت. گوتیشی، لەپاش پەسەندکردنی ئەنجامەکان گفتوگۆ و دانوستان لەگەڵ لایەنە براوەکان بۆ پێکهێنانی حکوومەت ساز دەدرێن. ڕاشیگەیاند، "ئەگەر بڕیار بێت من بۆ پێکهێنانی کابینەی 8 ڕابسپێردرێم، ئەوا رازی نیم هیچ کاندیدێک بۆ وەرگرتنی وەزارەتێک بسەپێنرێت." 

نێچیرڤان بارزانی گوتی، هەڵبژاردنی ئەم دواییەی پەرلەمانی کوردستان  هەڵبژاردنێکی بێگەرد و سەرکەوتوو بووە، "دیاریترین بەشی پرۆسەکەیش ئەوەیە ئێمە توانیومانە رۆشنبیری هەڵبژاردن لە نێو خەڵکی کوردستان بەرجەستە بکەین."

لەمیانەی چاوپێکەوتنێکدا لەگڵ رۆژنامەی شەرق ئەلئەوسەت نێچیرڤان بارزانی سەرۆکوەزیرانی کوردستان رایگەیاند: "ئێمە پێشبینی 40 کورسیمان لە هەڵبژاردنەکە کرد، بەڵام وەکو خۆتان بینیتان من کە یەکەم دەنگدەربووم و سەرۆک وەزیرانم بە هۆی کێشەی مۆری ئەلیکترۆنی  9 خولەک دەنگدانەکەم دواکەوت و پرۆسەکە بەراستەوخۆ دەگوازرایەوە بۆ خەڵک ئەمەش تێڕوانینێکی نەگەتیڤی لەلای دەنگدەر دروستکرد، و وای لە بەشێکی گەورەیان کرد کە بۆ دەنگدان نەچن.

سەبارەت بە پرسیارێکی رۆژنامەکە ئایا یەکێتی بەشداری لە حکومەتی داهاتوو دەکات؟
سەرۆکی حکومەتی هەرێم  گوتی: "هیوادارین بەشداری بکەن، یەکێتی حزبێکی خاوەن جەماوەرە لە کورستان و بە ژمارەی کورسی، قەبارەی ئەو حزبە دیاری ناکرێت، ئیمە پێکەوە بەشداریمان لە دانانی دەستوری عێراقی کردووە و پێکەوە کارمان کردووە لەپێناوی بنیاتنانی هەرێم و دابینکردنی خزمەتگوزاری بۆ گەلەکەمان وبەدیهێنانی ئاسایش و ئارامی،پێویستە سەرکردە و جەماوەری یەکێتی بە گرنگیەوە برواننە ئەو دەستکەوتانەی کە بەدیهاتوون".

هەرلەمیانەی چاوپێکەوتنەکەدا و لە وەڵامی پرسیارێک سەبارەت بە ئایا دەستکراوە بە گفتوگۆکردن بۆ پێکهێنانی حکومەت داهاتووی هەرێمی کوردستان، سەرۆکی حکومەتی هەرێم ئاماژەی بۆ ئەوەکرد کە تائێستا بەفەرمی باس لە بابەتی بەشداریکردنی حزبەکان و پێکهێنانی حکومەت نەکراوە چونکە ئەنجامەکان ئەنجامی کۆتایی نین، ئێستا بەشێک لە حزبەکان تانەیان لە ئەو ئەنجامانە داوە کە کۆمسیۆن رایگەیاندبوو و قۆناغ هەن پێویستە تەواو بکرێن، لەپاش پەسەندکردنی ئەنجامەکان دەست بە پێکهێنانی حکومەت دەکەین.

لە بەشێکی دیکەی چاوپێکەوتنەکە سەرۆکی حکومەت دەربارەی راسپاردنی بە پێکهێنانی حکومەتی داهاتوو رایگەیاند: "ناتوانم ئەوە بە فەرمی دووپات بکەمەوە بەڵام هەر کەسێک راسپێردرێت، حکومەت پێکدەهێنێت دوای یەک مانگ لە راسپاردنی  بەشێوەیەکی فەرمی لەلایەن سەرۆکی هەرێمەوە".

دەربارەی ئەوەی ئایا هەندی جار هەست دەکەن کە کاندیدێکی دیاریکراو بۆ وەرگرتنی وەزارەتێک  سەپێنراوە لەلایەنێکی دیاریکراوە و بەسەرتان.

نێچیرڤان بارزانی گوتی: "من رازی نیم هیچ کاندیدێکم بەسەردا بسەپێنرێت، پێیان دەڵێم 3 ناوم بۆ بەرز  بکەنەوە و پاشان لێهاتووترینیان هەڵدەبژێرم، بەلامەوە گرنگ نیە وەزیرەکە سەر بە چ حزبێک بێت چونکە وەکو وەزیری نێو حکومەت هەڵسوکەوتیان لەگەڵ دەکەم.

بەپێی سیستمی حکومڕانی لە هەرێمی کوردستان سەرۆکی هەرێم دوای پەسەندکردنی ئەنجامە کۆتاییەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمان حزبی سەرکەوتوو لە هەڵژاردن رادەسپێرێت بە پێکهێنانی حکومەتی نوێ لەماوەی 30 رۆژدا.  

د.ع

13/10/2013

 

 

دکتۆر قوتبەدین سادقی ناوبژیوانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان، لە وۆرکشۆپێکی فێرکاریی شانۆدا رایگەیاند: ئەرکی سەرشانی هونەرمەندە شانۆ بباتە نێو خەڵکەوە. 

  

هاوکات لەگەڵ بەڕێوەچوونی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام لە مەریوان، سادقی، وۆرکشۆپی فێرکاریی دەرهێنەری شانۆی سەرشەقام بۆ هونەرمەندان و گرووپەکانی بەشداربووی فێستیڤاڵەکە ساز کرد.

سادقی گوتی: کاری هونەرمەندان دوو لایەنی هەیە، هونەرمەندان لەگەڵ ئەوەدا کە رۆحییەتێکی رەخنەگرانەیان هەیە، کێشە و گرفتەکانی خەڵک دەردەبڕن و لایەنی کۆمەڵایەتیی بەرهەمەکەش دەپارێزن، هونەرمەندانی بواری شانۆی سەرشەقام دەبێت بچن بۆ لای خەڵک و ئەوان بەو هونەر ئاشنا بکەن. لە شانۆی سەرشەقامدا ئەگەر بابەتەکانی پەیوەندیدار لەگەڵ کۆمەڵانی خەڵک نەیەتە ئاراوە، ئەو چین و توێژە سەرنجێکی وای پێنادەن هەر بۆیە رۆڵی خەڵک لە شانۆی سەرشەقامدا لە هەر شتێکی دیکە گرینگترە.

سادقی لە سەرەتای قسەکانیدا باسی جیاوازیی بوارەکانی جۆراوجۆری شانۆی سەرشەقام کرد و گوتی: سێ جۆر و شێواز لە شانۆگەرییەکانی دەرەوەی هۆڵ دەتوانین بێنینە ئەژمار کە بریتین لە وردە شانۆکانی ئایینی و دابونەریت، شانۆگەریی شوێن و شانۆگەریی بانگەشەیی ـ هەست بزوێن کە نابێت ئەم بوارانە پێکەوە تێکەڵ بکرێت.

گوتیشی: گرینگترین بنەما لە کاری دەرهێنانی شانۆی سەرشەقامدا، ناسین و پێناسەکردنی دروستی هەر کامە لەو بوارانەیە. ئەوەی کە لە ئێران بە شانۆی سەرشەقام ناو دەبرێت، وەرگێڕدراوێکی هەڵەیە لە شانۆی بانگەشەیی ـ هەست بزوێن کە شانۆیەکە خیتابی واتە رووەوە بینەر، خێرا و شۆک لێدەر کە ئەکتەر و دەورگێڕەکانی زیاتر لەەوەی کە بە دوای لایەنەکانی جوانی ناسانەوە بن، ئاژاوەچین.

ئەوەشی خستە روو: گرینگترین پێناسە بۆ شانۆی سەرشەقام ئەوەیە کە ئەو هونەرە ببەیە نێو خەڵکەوە و کاریگەریی لەسەر خەڵک دابنێی. خەڵکی ئێمە بۆ هونەر پارە خەرج ناکەن. بە داخەوە هێشتا بەشێک لە ژیانی خەڵکی ئێمە فەرهەنگیی نییە. بەپێی لێکۆڵینەوەکان بەشی بوودجەی لایەنە جۆراوجۆرەکانی فەرهەنگ لە قرتاڵەی خەرجی رۆژانەی بنەماڵەی ئێرانییدا ٢.٣ لە سەد بەراورد کراوە، ئەمە لە حاڵێکدایە کە بەشی بوودجەی دوخانیات و جگەرە لەم قرتاڵەیەدا رێژەی ٧.٣ لە سەدی بۆ خۆی تەرخان کردووە و لە رێژەی خەرج کردن بۆ هەموو هونەرەکان زیاترە.

سادقی لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا گوتی: ئەم بابەتە نیشان دەدات کە بۆ بنەماڵەی ئێرانی جگەرە حەوت ئەوەندە گرینگترە لە حەوت لقی هونەر و بەرهەم گەلی فەرهەنگی و هونەری پێگەیەکی بەرزی لە بنەماڵەی ئێرانیدا نییە. لە بارودۆخیکی ئاوادا ئەوە هونەر و بە تایبەت شانۆیە کە دەبێت بەرەو لای خەڵک بڕوات. 

روونیشی کردەوە: ئەرکی سەر شانی ئێمە لە سەردەمی مودێرنیتەدا رەخنەیە و تێڕوانینی دووپاتە بۆ بنەماکان و بنچینە کۆمەڵایەتییەکان و دەستکەوتەکانی رابردوو لەم قۆناغەی ئێستادا زۆر پێویستە. هونەری شانۆ یەکێکە لە دیاردەکانی مودێرنیتە و یەکێک لە کۆڵەکانی مودێرنیتە رەخنەیە و یەکێک لە رێگاکانی رەخنە هونەری شانۆیە. بەو جۆرە نییە کە تاوەکوو رووناکی و هۆڵ نەبێت شانۆگەریش نابێت. لە ئەورووپاش تا چەندین سەدە شانۆ بە شێوازی گەشت و گەڕان لەسەر داشقە و عارەبانە یان لە چوارچێوەی شانۆگەری کاتییدا پێشکەش دەکرا.

ناوبژیوانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان گوتی: هونەری شانۆ یەکێکە لە رێگاکانی رەخنەگرتن و کۆمەڵانی خەڵک هێشتا لە ژیانی رەسەندان و نەچوونەتە نێو مودێرنیتەوە. شانۆ لە بواری مودێرنیتە دایە و رێگای ئاشنابوونی خەڵک لەگەڵ ژیانی مودێرن و بابەتی مودێرنیتە، پەرەپێدانی هونەری شانۆیە. کۆمەڵانی خەڵک بە هۆی خەریک بوون لەگەڵ کێشە و گیر و گرفتەکانی ژیان، بەرەو لای شانۆ نایەن. کە وایە ئەگەر خەڵک بەرەو شانۆ نایەن، ئێمە دەبێت شانۆ بەرینە نێو ئەوانەوە و ئەمە گرینگترین ئەرکی شانۆی سەرشەقامە کە لەم پێناوەدا هەنگاو بنێت.

دکتۆر سادقی تەئکیدی کردەوە: یەکێک لە زمانە هاوبەشەکان بۆ تێگەیشتن و لە یەکتر حاڵیبوون شانۆیە. شانۆ دەبێت ئەوەندە بەهێز بێت کە چێژی بینینی بە بینەر بگات و ببێتە هۆی پێوە خەریک بوون و بیرکردنەوەی ئەو.

هەروەها گوتی: لە سەردەمی تێپەڕین لە ژیانی رەسەن بەرەو مودێرن، نامە و ئەرکی ئێمەی هونەرمەندان ئەوەیە کە خەڵک تێکەڵاو و ئاوێتە لەگەڵ شانۆ بکەین و تەنیا لە رێگای شانۆیەکی پشت بەستوو بە خەڵک و کۆمەڵگا و کاریگەرەوەیە کە ئەمە وەدی دێت.

سادقی رایگەیاند: شانۆی سەرشەقام هەلێکی باشە و هونەری شانۆ دەورێکی پەروەردەیی گەورە و پیرۆزی لە ئەستۆ دایە. ئازایەتی و بوێریی هونەری و فەرهەنگیی هونەرمەندی شانۆکار دەتوانێت بەڕێوەبەرایەتیی شوێنی ناشانۆیی بکات و ئەم کەش و هەوایە بخاتە نێو چوارچێوەی چالاکیی خۆیەوە کە ئەم بابەتە کارێکی گەورەیە.

ناوبژیوانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان دووپاتی کردەوە: پێویستە جۆرەکانی شانۆ لە یەکتر جیا بکرێنەوە و گرووپە شانۆییەکان دەبێت سەرنج بە پێناسەکردنی هەر کامە لەوان بدەن. شانۆی سەرشەقام کاتێک مانا پەیدا دەکات کە لەگەڵ شوێنەکەی گونجاو بێت و شوێنێکی ناشانۆیی لە دراماتیک کردنی پێشکەش کردنی نمایشەکەدا رۆڵێکی گەورەی هەیە. دەبێت بابەتەکانی شانۆی سەرشەقام تایبەت بێت بەم جۆرە شانۆیە و لەم پێناوەدا پێویستە دەقێکی شانۆیی باش و شیاو هەڵبژێردرێت کە لەگەڵ بارودۆخی جوگرافیایی و مێژوویی خەڵک نزیک بێت. 

زیاتر گوتی: شانۆی سەرشەقام هونەرێکی هەژار و بێ کەرەستە و کەلوپەلە. بە کەمترین توانا و بوودجە دەتوانرێ شانۆیەکی سەرشەقامی زۆر کاریگەر بە پەیام و ناوەرۆکێکی بەرزەوە پێشکەش بکرێت کە تێیدا ئەکتەرەکان لەگەڵ بینەران پەیوەندییەکی زۆر باشیان هەبێت.

راشیگەیاند: شانۆی سەرشەقام ناڕازی و رەخنەگرە و بینەر دەبێت لە کەمترین کاتدا لە رێگای شۆکێک لە پەیام و خاڵی سەرەکیی شانۆگەرییەکە تێبگات. لە شانۆی سەرشەقامدا گرینگترین تایبەتمەندییەکانی کاری دەرهێنان هەڵبژاردنی بابەت، خولقاندنی شێوە و شێواز و هێما، پاراستنی ریتم و زەرباهەنگ، موزیکێکی پڕناوەرۆک، دەربڕینی بەهێزی ئەکتەر و دەورگێرەکان. جێگۆڕکێی شیاوی دیمەنەکان، گواستنەوەی زاتی شانۆ لە رێگای شۆک و چێکردنی کەش و هەوایە و تەنز بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی شانۆی سەرشەقام لە درێژایی مێژوودا دێتە ئەژماردن. 

قوتبەدین سادقی ناوبژیوانی ئەو فێستیڤاڵە و وانەبێژی شانۆ لە زانکۆکانی وڵاتی ئێران، لە کۆتایی ئەم وۆرکشۆپێکی فێرکارییەدا هیوای خواست، بە گرتنە بەری رێکار و رێنمایی پێویست و لە رێگای بەڕێوەچوونی فێستیڤاڵی لەو چەشنە بوار و بەستێن بۆ گەشەکردن و بەرزبوونەوەی هونەری شانۆی سەرشەقام پێک بێت.

ئەم وۆرکشۆپە لە لایەن هونەرمەدانی شانۆکاری بەشداربووی خولی هەشتەمی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام و خەڵکی هونەردۆستی مەریوان پێشوازییەکی زۆری لێکرا، لە بەشی کۆتایی وۆرکشۆپەکەدا دانیشتنێک بۆ وڵامی پرسیارەکانی هونەرمەندان بەڕێوەچوو کە سادقی وڵامی پرسیارەکانی ئامادەبووانی سەبارەت بە هونەری شانۆی سەرشەقام دایەوە.

وۆرکشۆپەکانی فێرکاریی هونەری شانۆی سەرشەقام بە مەبەستی ئاشنابوونی هونەرمەندانی شانۆکار لەگەڵ شێوازەکانی پێشکەش کردنی شانۆی سەرشەقام لە میانەی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بەڕێوەدەچێت.

نووسینگەی هەشتەمی خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بە لەبەر چاوگرتنی جیاوازییەکانی شانۆی سەرشەقام لەگەڵ شانۆی سەحنەیی کە بە شێوازی روداوە و لە شەقامدا دێتە ئاراوە و باسی ئیدە و سووژە دەکات، ئەو وانە و وۆرکشۆپانە بۆ فێربوونی زیاتری دەرهێنەران، نووسەران و ئەکتەرەکان سەبارەت بە شانۆگەریی سەرشەقام بە شێوازی تیۆری و کرداری ساز دەکات و لەو وۆرکشۆپانەدا هەوڵدراوە زیاتر لە سەر ئەکتەری و دەرهێنەریی شانۆ ورد ببنەوە.  

خولی هەشتەمی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بە ئامادەبوونی ٣ گروپی شانۆی سەرشەقام لە هەرێمی کوردستان، عێراق و تورکیا، ٢٧ گروپی شانۆی سەرشەقام لە ١٣ پارێزگای وڵاتی ئێران، لەوانە حەوت شانۆگەریی منداڵان و مێرمنداڵان، ١٣ شانۆگەری لە بەشی سەربەست، پێنج شانۆگەری دابونەریتە رەسەنەکان و دوو شانۆگەری لە بەشی تایبەتدا لە شاری مەریوان درێژەی هەیە.

ئەندامانی دەستەی ناوبژیوانانی هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان بریتین لە؛ شانۆکاری ناوداری ئێران و کوردستان دکتۆر قەتبەدین سادقی، ئەردەشیر ساڵح پوور و حوسێن موسافیر ئاستانە کە بەرهەمەکانی بەشی پێشبرکێ دادوەریی دەکەن.

لەو خولەی فێستیڤاڵەکەدا بە رێژەی ٢٦٥ گروپی شانۆی سەرشەقام بەرهەمەکانی خۆیان بۆ نووسینگەی ئەو فێستیڤاڵە نارد کە لە دوای لێکدانەوە و هەڵسەنگاندنی بەرهەمەکان بە رێژەی ٣٠ شانۆگەریی بە بابەت و تەوەرەکانی ئاشتی، هێمنایەتی و سەقامگیری بۆ بەشداریی لە قۆناغی کۆتایی هەشتەمین فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام هەڵبژێردرا. لەم فێستیڤاڵەدا ١٨ گرووپی هەڵبژاردەی شانۆی سەرشەقامی سەرتاسەری ئێران لە بەشی رکابەری و ٩ گروپ لە بەشی دەرەوەی رکابەریی ناوخۆی ئێران و ٣ گرووپی بیانی بەشدارییان کردووە.

هەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقام بە ئامادەبوونی ٣٠٠ هونەرمەندی شانۆکار بو ماوەی چوار رۆژ لە شارستانی مەریوان بەڕێوەدەچێت کە لە روانگەی فەرهەنگی و کۆمەڵایەتی لەو شارە بایەخێکی زۆر گرینگی هەیە.

مەنووچێهر جیهانی/ پ. ف

pna

13/10/2013

chwar hizb yak degrn k. s

 

ئەمڕۆ لە سەلاحەدین مەسعود بارزانی سەرۆکی ھەرێمی کوردستان پێشوازی لە شاندێکی ھاوبەشی چوار حزبی ناو یەکێتیی سیاسیی کورد لە سووریا کرد لەو کۆبوونەوەیە سەرۆکی ھەرێم رایگەیاند سیاسەتی ھەرێمی کوردستان لەبەرانبەر ڕۆژئاوای کوردستان ئەوەیە کە لایەنە کوردییەکانی ڕۆژئاوا لەیەک نزیکببنەوە و وتارێکی ھاوبەشی نەتەوەییان ھەبێت و ناوماڵی کورد لەوبەشەی کوردستاندا ڕێکبخرێت. 

لە دیدارێکدا شاندی میوان کە پێکھاتبوون لە سکرتێر و نوێنەرانی پارتی دیموکراتی کورد لە سووریا (ئەلپارتی) و ھەر دوو پارتی ئازادیی کورد لە سووریا و حزبی یەکێتیی کوردستان، سەرۆک بارزانیان لە بڕیاری پێکھێنانی کیانێکی نوێی سیاسیی ئاگادار کردەوە کە لەو چوار حزبەی ڕۆژئاوای کوردستان پێکدەھێنرێت.

 ناوی ئەو پارتە سیاسییە یەکگرتوو و ھاوبەشە (پارتی دیموکراتی کوردستان – سووریا) دەبێت و ئامانجی سەرەکیی ئەم بڕیارە لەیەکنزیکردنەوەی زیاتری لایەنە کوردییەکانی سووریا دەبێت.

بەشداربووانی کۆبوونەوەکە ئەوەیان بە سەرۆک بارزانی ڕاگەیاند کە یەکگرتنی چوار حزبەکە و پێکھێنانی ئەم حزبە نوێیە ھاوبەشە دەبێتە ھۆی بەھێزتر بوونی ئەنجومەنی نیشتیمانیی کوردی و ھۆکارێکیش دەبێت بۆ ئەوەی دۆزی ڕەوای کورد لە سووریا بەرەو پێشەوە بچێت.

ھەر لەو کۆبوونەوەیەدا سەرۆک بارزانی پێشوازیی لەم ھەنگاوە کرد و ھیوای خواست کە ئەم یەکگرتنە ببێتە ھۆی بەھێزتربوونی پێگەی کورد لە ڕۆژئاوا و ڕایگەیاند سیاسەتی ھەرێمی کوردستان لەبەرانبەر ڕۆژئاوای کوردستان ئەوەیە کە لایەنە کوردییەکانی ڕۆژئاوا لەیەک نزیکببنەوە و وتارێکی ھاوبەشی نەتەوەییان ھەبێت و ناوماڵی کورد لەوبەشەی کوردستاندا ڕێکبخرێت.

 ھەروەھا سەرۆک بارزانی ھێمای بەوەدا کە ئەوەی لە دواڕۆژی سووریا بۆ ئێمە جێگەی بایەخە ئەوەیە کە سووریای داھاتوو سوورییایەکی دیموکراتی و فرەلایەن بێت و مافی گەلی کورد و ھەموو پێکھاتەکان گەرەنتی ببێت.

pna

13/10/2013

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان