به ئامادهبوونی ژمارهیهکی بهرچاو له میوانانی دهرهوه و ناوخۆیی و زیاتر له 400کونسوڵ و نوێنهری وڵاتانی جیهان، رێوڕهسمی یادی 25ساڵهی کیمیابارنکردنی ههڵهبجه بهڕێوهچوو.
له رێوڕهسمهکهدا "گۆران ئهدههم" قایمقامی ههڵهبجه گوتهی بهخێرهێنانی پێشکهش کرد و تیشکی خستهر سهر ئهو تاوانهی دهرههق به خهڵکی شارهکه کرا و داوای کرد حکومهتی عێراق سهرجهم زیانلێکهوتووانی کارهساتهکه قهرهبوو بکاتهوه.
دواتر "نێچیرڤان بارزانی" سهرۆکی حکومهتی ههرێمی کوردستان له گوتهیهکدا رایگەیاند: ئهرکی ئێمهیه ههڵهبجه بکهینهوه به مهڵبهندێکی رۆشنبیری و زانستی و دهمانهوێ ههڵهبجه بهباشترین شێوه ئاوهدان بکهینهوه. ههموو قوربانیهکی ههڵهبجه دهبێته خاوهنی خانووی خۆی.
سهرۆکی حکومهتی ههرێمی کوردستان راشیگهیاند که ههڵهبجه دهکهینه پارێزگا و تهنها رێکاره یاساییهکان ماوه.
ههر لهو رێوڕهسمهکهدا "ئارام ئهحمهد" وهزیری کاروباری شههید و ئهنفالکراوانی ههرێمی کوردستان گوتهیهکی پێشکهشکرد و تێیدا تیشکی خستهسهر گهورهیی تاوانی کیمیابارانی شاری ههڵهبجه و بهرنامهی یادی 25ساڵهی کیمیابارانی ههڵهبجه که چهندین دروشم و پهیامی لهخۆ گرتبوو وهک له فرمێسکهوه بۆ هیوا و یادی شههیدان بکرێته پرسێکی نیشتیمانی و یادهکان هیوا بهخش بن.
دواتر وتاری "محهمهد شهیاع سودانی" وهزیری مافی مرۆڤی عێراق پێشکهش کرا و ئاماژهی بهوهکرد: ئێستا له شوێنێک وهستاوین که گهورهترین تاوانی دهرههق ئهنجامدراوه که کۆمهڵگەی نێودهوڵهتی بێدهنگیی له بهرامبهر ههڵبژارد. هاوکات سودانی ئهوهشی گوت: چ ویژدانێک ئهوه قبووڵ دهکات پێنج ههزار کهس له چهند خولهکێک بکوژرێت که پێشێلکاریی مافهکانی مرۆڤ و یاسا نێودوڵهتیهکانه.
وتاری نوێنهری دۆستانی کوردیش لهلایهن "بێرنارد کۆشنهر" دۆستی گهلی کورد پێشکهشکرا و گوتی: بهڵێنتان پێ دهدهم، بهڵێنێکی گهوره، که ههروهک پهرلهمانهکانی دیکهی ئهوروپا هانی فهرهنسیهکان بدهم که ههمان کاری ئهوان بکهن بۆ بهڕهسمی ناساندنی جینۆسایدی گهلی کوردستان له فهرهنسا.
له تهوهرێکی دیکهی وتارهکهدا بێرنارد کۆشنهر گوتی: ههڵهبجه بووه به رهمزی بهرگری کردن له ئاشتی له سهرتاسهری جیهان.
دواتریش ژمارهیهک وتار لهلایهن ئامادهبووانی رێوڕهسمهکه پێشکهشکران .
نێچیرڤان بارزانی له درێژەی وتەکەیدا ئاماژەی دا: ههڵهبجه بۆته ناونیشانی ههره دیار بۆ زوڵمێکی کهموێنه بهرامبه به کورد، که بهداخهوه ئهو کات جیهانی ئیسلامی و رۆژئاوا لهوپهڕی بێدهنگی دابوون. ئهمرۆ لێرهدا که یادی شههیدانی ههڵَهبجه دهکهینهوه چاومان لهوهیه کۆمهڵگەی نێودهوڵهتی چاو له ههڵَهبجه بنواڕێ و بیکاته هۆکاری قهدهغه کردنی چهکی کۆمهڵکوژی.
سەرۆکی حکومەت گوتی: "دوو ههفته لهمهوبهر 82پرۆژهمان به بڕی 183ملیار دینار و پرۆژهیهکی گهورهی ئاومان بهبری 193میلۆن دۆلار لهم ناوچهیه دهست پێکرد و ئهوه دهبێته هۆی پێشکهوتنی زیاتری ههڵَهبجه و شارهزوور و ههورامان.
راشیگەیاند: "بهو پرۆژهی یهکهی نیشتهجێبوونانهی بڕیار دراوه به دروست کردنی، خۆشبهختانه تهواوی کهس و کاری شههیدانی ههڵهبجه دهبنه خاوهنی یهکهی نیشتهجێبوون.
نێچیرڤان بارزانی روونیشی کردەوه: "ئێمه پرسیارمان ئهوهیه بۆچی ئهم تاوانانه به جینۆساید ناناسێنن؟ دهبوایه کورد چی تری لێبکرایه؟ چی له کیمیاباران سهختتره؟ ئهگهر ئهوکاتهی ههڵهبجه کیمیاباران کرا کۆمهڵگهی نێودهوڵهتی ههڵوێستی ههبوایه ئهنفال و تاوانهکانی دیکهی بهرامبهر کورد درێژهیان نهدهبوو، بۆیه ئهرکی ئهخلاقیی نهتهوه یهکگرتووهکان و کۆمهڵگهی نێودهوڵهتییه ئهو تاوانانه بهجینۆساید بناسێنێت."
ههر له درێژهی وتارهکهیدا سهرۆکی حکومهتی ههرێم رایگهیاند: "ئهرکی ئێمهیه ههڵهبجه بگێڕینهوه بۆ پێگهی مێژوویی خۆی و خزمهتگوزاریی زیاتری بۆ بهئهنجام بگهیهنین. زۆر به وردی لهسهر داواکانی خهڵکی ههڵهبجه دهوهستین و دهمانهوێت دهسهڵاتی ئیداریی زیاتر بدهین به ناوچهکه."
ههر له وتارهکهیدا نێچیرڤان بارزانی بهڵێنی ههوڵدان بۆ پارێزگاکردنی ههڵهبجهی دا و رایگهیاند: "بەڵێن دهدهین ههڵهبجه بکهینه پارێزگا و لهگهڵ جێگری سهرۆکی حکومهت قسهمان لهسهر کردووه، تهنها لهسهر رێکاره یاساییهکان وهستاوه."
سهرۆکی حکومهتی ههرێمی کوردستان له وتارهکهیدا باسی له کێشهکانی نێوان ههولێر و بهغدا کرد و ئاماژهی بهوهکرد: لێرهوه ئامادهین بۆ گفتۆگهیهکی جدی بۆ کۆتاییهێنان به کێشهکانی وڵات و مێژووی عێراقیش دهریخستووه، گوێ نهگرتن و فهرامۆش کردن یهک ئهنجامی ههیه، ئهویش بریتیه له ماڵوێرانی و رووخانی حکومهتهکان، ههروهک بهبیری خۆشمانی دههێنینهوه، که ئهوهی ئهمڕۆ لهناوماندا نییه، جهنابی سهرۆک کۆماره که ههمیشه به دهستپێشخهریی خۆی ههموو لایهنهکانی کۆکردۆتهوه، هیوادارین بهزوویی بگهڕێتهوه بۆ ناومان.
نێچیرڤان بارزانی لهبارهی پرسی بهپارێزگا بوونی ههڵهبجهی شههید، گوتی: وهک حکومهتی ههرێمی کوردستان ههموو لایهک لهوه دڵنیا دهکهینهوه که دوای چارهسهرکردنی کێشه یاساییهکانی ئهو بواره، حکومهتی ههرێم زۆر بهجدی ئهو بابهته دهخاته بواری جێبهجێکردنهوه و ههڵهبجهش دهکرێته پارێزگا.
نهبهز محهممهد/X.A
pna