عماد آبشناس 

^{دیدار اخیر پوتین و اردوغان در سن پترسبورگ بلافاصله پس از اجلاس باکو و سفر پیش بینی شده آقای ظریف به آنکارا، سوال بزرگی در ذهن ها متبلور می گردد و آن دلیل تحرکات فشرده ایران وروسیه در میان ترک ها است؟} ظرف سه ماه گذشته در ترکیه صحبت از تغییر سیاست این کشور در قبال سوریه بسیار زیاد بود و حتی بحث های زیادی از ارسال هیات های محرمانه جهت گفتگو با سوریه و عراق به میان آمد. اگر ماجرای کودتا و همچنین اخبار درز کرده در مورد اینکه روس ها اخطار مربوط به کودتا را به اردوغان رساندند و موضع گیری های ایران و روسیه و حتی اخبار منتشر شده در مورد اینکه در جریان کودتا خانواده آقای اردوغان در تهران تحت حفاظت قرار داشتند را به هم پیوند بزنیم متوجه می شویم که منطقه این روزها شاهد نوعی تغییر استراتژی و تاکتیک می باشد.

^{نوع موضع گیری عربستان سعودی و ایالات متحده و کشورهای غربی نسبت به کودتا هم چیزی نیست که از چشم رئیس جمهوری ترکیه و بسیاری از مردمان این کشور پوشیده بماند و قطعا پاسخ به این رفتارها را برای آنها نگاه داشته اند.} بدیهی است نمی توان در این شرایط که آقای اردوغان در حال جمع و جور کردن مشکلات داخلی خود است توقع یک چرخش ناگهانی از وی داشت، اما

عماد آبشناس

^{دو طرح است که در صورت اجرا می تواند حمل و نقل بین المللی و بالطبع اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار دهد یکی راه آهن شمال به جنوب و دیگری کانال آبی کشتیرانی شمال به جنوب که هر دو از ایران و روسیه می گذرند، در اجلاس باکو کلید اجرای پروژه راه آهن شمال به جنوب زده شد، اما برخی کشورها بر عدم اجرای آن شرط بندی می کنند.} با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی جهانی شاید بتوان گفت امروزه شانس اجرای طرح راه آهنی که موسکو و بنادر شرق اوروپا را به آب های گرم خلیج فارس و اقیانوس هند متصل می کند در اوج است. زمانی این پروژه آرزوی پیتر بزرگ قیصر معروف روسیه بود اما امروزه می توان گفت آرزوی ایرانی ها هم هست.

^{در صورت اجرای این طرح حمل و نقل بین المللی به جای دورزدن جزیره عرب و یا آفریقا می تواند کالاها را با هزینه بسیار ارزانتر و همچنین زمان سریعتر از آسیای شرقی به اوروپا و برعکس منتقل کند. بدیهی است در این صورت استفاده از باب المندب و کانال سوئز و همچنین تنگه جبل الطارق کمتر می شود و همه کشورهایی که از عوارض مربوطه منتفع می شدند این در آمد ها را از دست خواهند داد. از سوی دیگر این خط یک کانال حمل و نقل استراتژیک هم به حساب می آید و کشورهای ذیربط را از فشارهای دیگر کشورها به ساحل امن می کشد، کشورهای متخاصم را هم وادار می کند که کالای خود را با هزینه های بالاتر از مسیر های قبلی عبور دهند،}

عباس جوادی

^{طنزنویس و کمدین معروف ترکیه «گولسه بیرسل» به اروپا رفته بود. این بار برای پنج روز. می‌نویسد که چگونه در آنجا دلش تنگ شد و نمی‌توانست صبر کند تا به استانبول محبوبش برگردد.} در روزنامه «حریت» می‌نویسد: «کرواسان‌های پاریس و یکنواختی اروپا دیگر بس است. ما به هیجان و هورمون آدرنالین معتادیم. تنها در عرض ۴۰ ثانیه صحبتمان به جدل و دعوا می‌کشد، بعد آشتی می‌کنیم و همدیگر را می‌بوسیم و گریه می‌کنیم، بعد شروع به بحث در باره سیاست می‌کنیم و دعوا می‌کنیم و به همدیگر توهین می‌کنیم.»

^{راست می‌گوید. حالا فراموش کنید که ترکیه مثلا داوطلب عضویت در اتحادیه اروپاست و عضویت‌اش هم سال‌هاست با ابتکار هر دو طرف همانجا گیر کرده. فراموش کنید که ترکیه عضو ناتو است و دارای «دومین ارتش قدرتمند» این پیمان دفاعی غرب. ترکیه با اینهمه هنوز شرقی است.} در ترکیه همه چیز غیر قابل پیش‌بینی است –از بالای بالا تا پائین پائین، از همان رئیس جمهوری‌اش رجب طیب اردوغان که آن قدر معروف است – محبوب در ترکیه و ناخوشایند درجهان بخاطر «منم‌منم‌ها» و یکه تازی‌هایش- تا همان بقال سرکوچه‌اش، اکثر مردم غیر قابل پیش‌بینی و احساساتی هستند، شبیه آنچه که در مورد یونانی‌ها و ایتالیائی‌های ۵۰ سال پیش می‌دانیم، نه مثل اروپائی‌های غربی امروز،

^{در بریتانیا معتقدند که حمله با چاقو به رهگذران در شب گذشته در مرکز لندن ممکن است توسط مردی با مشکلات روانی صورت گرفته باشد.} بدین ترتیب ، گزینه حمله تروریستی ، تنها مورد بررسی و تحقیق نخواهد بود.  مارک رولی ، نماینده ی پلیس پایتخت امروز به خبرنگاران گفت: " فاکتورهای اولیه نشاندهنده آن است که سلامت روانی مهاجم دلیل اصلی این حادثه است. این گزینه ی اصلی تحقیقات و بررسی است. بدیهی است که در این مرحله باید تمامی گزینه ها بررسی شوند و تروریسم تنها یک مورد از آنهاست. به گفته ی رولی ، بخش قتل به تحقیقات این پرونده مشغول است و همکاران بخش ضد تروریستی نیز به آنها کمک می کنند. 

^{در عین حال به عقیده ی جنیفر بریدون ، کارشناس مسائل حقوقی ، اروپاییان در واقعیت جدیدی قرار گرفته اند ، زمانی که " داعش" و سایر گروهک ها قادرند از ساکنین محلی که مشکلات روانی دارند برای حملات تروریستی خود استفاده کنند.  بریدون خاطر نشان کرد: " داعش پایه و اساس ایدئولوژیکی ویژه ای به افراطیون کل جهان داده است که اکنون می توانند بخشی از گروه بزرگی باشند. بنابراین افراد با بیماری های روانی ممکن است بدون ورود به گروهک های مشهور تروریستی به ایده های افراطی جذب شوند."}

^{با وجود اعتراض نه چندان تند ایران به انتشار مفاد «ضمیمه محرمانه» توافق اتمی (برجام) از سوی خبرگزاری اسوشیتدپرس و متهم ساختن آژانس بین المللی انرژی اتمی و «سه کشور عضو» به دست داشتن در این اقدام، واکنشهای مسئولان جمهوری اسلامی حاکی از رضایت کامل دولت ایران از انتشار مفاد سند یاد شده و حتی علاقمندی به انتشار متن کامل توافقی است که قرار بود مابین ایران و آژانس محرمانه باقی بماند!} آمانو دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بعد از انتشار گزارشهای مربوط به اعتراض شفاهی بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در نشریات جمهوری اسلامی، اتهام درز دادن سند را رد کرد.

^{کمالوندی نیز به این بهانه شنبه شب در برنامه خبر تلویزیون جمهوری اسلامی ظاهر شد و این بار ضمن کاهش دادن سطح اقدام آینده ایران از «اعتراض» به «تذکر»، داوطلبانه بخشهای دیگری از کلیات توافق محرمانه با آژانس را مورد اشاره قرار داد.} روز ۲۸ تیرماه خبرگزاری اسوشیتد پرس به نقل از «یک دیپلمات دست درکار مذاکرات اتمی با ایران»، بدون ذکر نام وی، سندی را انتشار داد بود که به موجب آن محدودیتهای غنی سازی اورانیوم دست کم سه سال زودتر از ۱۵ سال زمان

^{باریس دالگوف، کارشناس برجسته ی علمی مرکز تحقیقات اسلامی و عربی دانشکده ی خاور شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد است : گروهک تروریستی " داعش" ممکن است در مدت زمان کوتاهی شکست بخورد اما اراده ی سیاسی این کار وجود ندارد برای آنکه مهره های بین المللی از آن به عنوان سلاح علیه رژیم رئیس جمهور سوریه بشار اسد استفاده می کنند.} این کارشناس روسی می گوید: در واقع برای همین آمریکایی ها نمی توانند قول خود را برای تفکیک گروهک های میانه رو و تروریستی در سوریه اجرا کنند برای آنکه مرز مشخصی بین گروهک ها وجود ندارد اما همه آنها برای مبارزه با دولت سوریه لازمند.

^{دالگوف در میز گرد " عراق: امروز و فردا" در خبرگزاری راسیا سگودنیا بیان داشت: " داعش ، کودک ساخته دست بشر است. معتقدم که واقعا همینطور است. داعش در عراق در زمان اشغال (توسط آمریکا) تشکیل شد و در آن زمان علیه نیروهای اشغالی آمریکا و جمعیت شیعه برای ایجاد دولت سنی می جنگید. سپس این ساختار مبارزه علیه رهبر سوریه را شروع کرد و در این جبهه گروهک های افراطی اسلامی علیه بشار اسد ایجاد شدند. "}

^{عماد آبشناس}

^{پس از گذشت حدود دو سال از تشکیل ائتلاف آمریکایی موسوم به ائتلاف مبارزه با تروریسم در عراق و ناکامی های آن در مبارزه با تروریست ها، نیروهای مردمی که با برنامه ریزی و حمایت سپاه پاسداران ایران تشکیل گردیده اند موفق شدند پیروزی های چشم گیری در جنگ با تروریست ها به دست آورند، پیروزی هایی که آمریکایی ها تلاش دارند خود را در آن سهیم بدانند. جا دارد یادآوری کنم که نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سیاه آمریکا قرار دارد و فرمانده آن سردار قاسم سلیمانی نیز شخصا در لیست تحریم های ایالات متحده قرار دارد اما آمریکایی ها مخصوصا فرماندهان نظامی آنها در عراق التماس ملاقات با سلیمانی و همکاری با نیروی قدس را دارند!}

^{سخنان اخیر آقای جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده (که گفته بود حضور ایرانی ها در عراق مثبت و در راستای منافع آمریکا است) نشان می دهد که آمریکایی ها خیلی روی پیروزی های نیروهای وابسته به ایران در عراق حساب باز کرده اند و متوجه شده اند که بدون ایران و بدون این نیروها به هیچ وجه امکان پیروزی بر تروریست ها در عراق وجود ندارد.}

دکتر مانی محرابی

^{وقایع جهانی و منطقه‌ای بعد از پایان قرن بیستم میلادی روندی را طی کرده که امروز و در سال 2016 حتی اگر نتوان ایران را تنها برنده بلند مدت تغییرات منطقه‌ای خاورمیانه قلمداد کرد، قطعا می‌توان در کوتاه مدت ایران را یکه تاز منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا دانست.} نفوذ منطقه‌ای ایران نسبت به سال‌های گذشته نه چندان دور با پیشرفتی غیر قابل پیش بینی همراه بوده، به نوعی که شاید به جرات بتوان چنین ادعا کرد به واقع هیچ کس تصور نفوذ ایران در لبنان، سوریه، یمن و خصوصا عراق، به این شکل را از ذهن نیز نمی‌گذراند. شکل و جنس این نفوذ سبب پدید آمدن شرایط نهادینه و به رسمیت شناخته شدن قدرت ایران توسط کشورهای فوق شده و نوعی اقتدار مبتنی بر عقلانیت را برای ایران در این کشورها به ارمغان آورده. البته منظور من از اقتدار مبتنی بر عقلانیت، مفهوم اقتدار عقلانی ماکس وبر که بر پایه قوانین ترسیم شده نیست بلکه این واژه را در جهت اشاره به سودگرایی کشورها در جهت قبول اقتدار ایران به کار می‌برم. ضمن اینکه شاخصه‌های کاریزماتیک آرمانگرایانه ایران را نیز نباید نادیده گرفت.

^{چه اتفاقی در ترکیه افتاد؟ این حادثه چه تاثیری بر مناسبات ایران و ترکیه خواهد داشت؟}

^{شب 16 جولای کودتایی برای گرفتن حکومت از دست رجب طیب اردوغان در ترکیه صورت گرفت. بعد از چند ساعت خبر خنثی شدن کودتا در همه جا پیچید. اما این حادثه 300 قربانی و 1500 مجروح به جا گذاشت. رییس جمهور ترکیه اعلام کرد که شرایط را تحت کنترل دارد. فرمانده نیروهای ارتش ترکیه نیز اعلام کرد که تمام کودتاچیان دستگیر شد اند و نزدیک به 8 هزار نفر را بازداشت کردند.}

^{چه اتفاقی در ترکیه افتاد؟ این حادثه چه تاثیری بر مناسبات ایران و ترکیه خواهد داشت؟ ولادیمیر ساژین ضمن تفسیر این حوادث می گوید: «کارشناسان سیاسی نظرات مختلفی در این باره ارایه می کنند و دلایل وقوع این کودتا را به اشکال مختلف تبیین می کنند. بعضی می گویند که این کودتا هدیه خداوند به اردوغان بود زیرا همه چیز به نفع او تمام شد. دلیل اصلی برای}

^{در پی کودتای شکست خورده هفته گذشته در ترکیه، نبردی علیه جنبش گولن در قرقیزستان شکل گرفته که ممکن است به زودی دامنه آن به کشورهای بیشتری برسد.} مشاجره اصلی بین دو دانشگاه مهم بیشکک صورت گرفته است. دانشگاه‌هایی که هر دو در بین بهترین مؤسسات آموزش عالی این کشور قرار دارند و محل قرار گرفتن آنها هم چند کیلومتر بیشتر با هم فاصله ندارد. یکی از این دو دانشگاه، دانشگاه ماناس است که بودجه آن توسط دولت ترکیه تأمین می‌شود، و دانشگاه دیگر، آتاتورک- آلاتو نام دارد که سرمایه آن را شبکه جهانی آموزش اسلامی فتح الله گولن تقبل کرده است.

^{فتح الله گولن مردی است که دولت آنکارا او را مسئول کودتای روز ۱۵ جولای که منجر به مرگ صدها نفر شد، می‌داند. اما آقای گولن که از سال ۱۹۹۹در تبعید در آمریکا زندگی می‌کند، هر گونه دخالتش را در این کودتا رد می‌کند.} بلافاصله بعد از اینکه کودتا شکست خورد، رئیس قرقیزی دانشگاه ماناس، انجمنی را برای محکومیت کودتا ایجاد کرد. صباح‌الدین بالف همچنین در روز ۱۸ جولای از فرصت استفاده کرد تا به شهروندان قرقیز در مورد احتمال اتفاقی شبیه کودتای ترکیه در قرقیزستان و پیامدهای وحشتناکش هشدار دهد.