^{بەشێک لەو بەڵگەنامە نهێنییانەی هەواڵگیری ئیسرائیل لەبارەی پرۆگرامە ئەتۆمییەکەی ئێران بڵاویکردەوە ئەوە دەردەخەن کە تاران پێش رێککەوتنە ئەتۆمییەکەی ساڵی 2015، زۆر نزیک بووە لەوەی چەکی ئەتۆمی بەرهەم بهێنێت.}

^{دەیڤد ئەلبرایت، زانای بواری فیزیا و سەرۆکی پەیمانگای نێودەوڵەتی زانست و ئاسایش لە واشنتن پێیوایە، ئەگەر بێت و ئێران هاوشێوەی ئەمەریکا لە رێککەوتنامە ئەتۆمییەکە بکشێتەوە و دەست بەکارەکانی پێشووی بکاتەوە، ئەوا لە ماوەی چەند مانگێک دەتوانێت ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی.}

^{ئەلبرایت کە ئێستا خەریکی توێژینەوەیە لەسەر بەڵگە ئاشکراکراوەکانی ئێران، بە گۆڤاری فۆرین پۆڵەسی گوتووە، ئەگەر ئێران پرۆسەی بەرهەمهێنانی چەکی ئەتۆمی دەستپێبکاتەوە، لە ماوەی 7 بۆ 12 مانگ دەبێتە خاوەنی ئەو چەکە.}

^{کاتێک جۆن کیری، وەزیری پێشووی دەرەوەی ئەمەریکا و جواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران رێککەوتنەکەیان واژۆکرد لە ساڵی 2015، ئێران دوو مانگی بەس بوو بۆ دروستکردنی چەکی ئەتۆمی، بەڵام وەک مەرجێکی رێککەوتنەکە، دەبوو ئێران ئامێری پیتاندنی یۆرانیۆمەکانی لەکاربخات و 97%ی سوتەمەنی ناوەکییەکەشی بۆ دەرەوەی وڵات بگوازێتەوە.}

^{ئەلبرایت ئاشکرای دەکات، ئێران بەجۆرێک لە بەرهەمهێنانی چەکی ئەتۆمی نزیکە، کە رێکخراوی وزەی ئەتۆمی جیهانی هەرگیز پێشبینیان نەکردووە، ئەوەی ئیسرائیلیش ئاشکرایکرد بەشێکە لە زانیارییەکان، ئێران رۆژانە هەنگاوی نوێتر دەنێت.}

^{بێنیامین نەتانیاهو، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل، لەکاتی ئاشکراکردنی بەڵگەکان، داوای لە دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی ئەمەریکا کرد لە رێککەوتنامە ئەتۆمییەکە بکشێتەوە و سزای ئێران بدات، ئەمەش وای لە جەواد زەریف کرد بڵێت، ئەو بەڵگانەی ئیسرائیل بێ بنەمان و تەنها مەبەست لە پشتیان هەڵوەشاندنەوەی رێککەوتنەکەیە.}

^{فۆرین پۆڵەسی ئاشکرایکردووە، حەسەن رۆحانی، سەرۆککۆماری ئێستای ئێران لە نەوەدەکانەوە کاری بۆ پێشخستنی پرۆگرامی ئەتۆمی کردووە، ئەمەش وادەکات، ئاسان نەبێت بڕوا بەوە بکرێت کە رۆحانی دەستی لە پرۆگرامە ئەتۆمییەکان هەڵگرتبێت.}

^{ئەلبرایت هاوڕێ لەگەڵ ئۆلی هێینۆین، جێگری پێشووی بەڕێوەبەری زامنکردنی سەلامەتی لە ئاژانسی وزەی ئەتۆمی لە راپۆرتێکدا دەڵێن: "پرۆگرامەکە و چەند چالاکییەک تا ئەمڕۆ بەردەوامە، ئەوەی پێویستی بە وەڵامێکی خێرا هەیە ئەوەیە، کەلوپەل و ماددەکانی ئەو پرۆگرامە لە کوێدا حەشاردراون؟".}

^{لای خۆیەوە، ئەلێکساندرا بێڵ، بەرپرسێکی پێشووی ئیدارەی ئۆباما لەبارەی ئاشکراکردنی بەڵگەکانی ئیسرائیل سەبارەت بە پرۆگرامە ئەتۆمییەکەی ئێران رایگەیاند: "تاران لە رابردوودا درۆیکردووە و پابەندی رێککەوتنامە ئەتۆمییەکە نەبووە، نابێت ئەو بەڵگانە تەنها لە میدیاکان نیشان بدرێن، بەڵکو دەبێت لێکۆڵینەوەیان لەسەر بکرێت".}

^{ئێستا ئەمەریکا لەو رێککەوتنامەیە هاتۆتە دەرەوە و سزاکانی سەر تارانی گەڕاندۆتەوە، بەڵام پرسی دەسخستنی چەکی ئەتۆمی لەلایەن ئێرانەوە، هێشتا ئاسۆیەکی روونی نییە و متمانەش لەو بارەیەوە زۆر کەمە.}

١٧/١١/٢٠١٨