^{شوێنەوارناسان لە یەکێک لە ئەشکەوتەکانی وڵاتی لاوس کە دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا ددانێکی بەردبوویان دۆزیوەتەوە کە کە دەگەڕێتەوە بۆ کچێکی بچوکی مرۆڤی دەنیسەڤن کە جۆرێکی لەناوچووی مرۆڤە.}

^{زانایان دەڵێن ئەم دۆزینەوەیە هەنگاوێکی گرنگە بۆ ئاشانبوون بە پرۆسەی پەرەسەندنی مرۆڤ لە چەند باوانێکی پڕایمەیتی (Primate) شێوە ئەیپ (مەیمونی بێ کلک).}

^{شایەنی باسە، ئەیپ بەوە لە مەیمون جیا دەکرێتەوە کە کلکلی نییە.}

^{بە گوێرەی لێکۆڵینەوەکە کە ڕۆژی سێشەممە لە جۆرناڵی گفتوگۆی سروشت بڵاوکراوەتەوە، بەرد و لیتەی ئەشکەوتەکە دەریدەخەن کە تەمەنی ددانەکە لە نێوان 131هەزار ساڵ بۆ 164 هەزار ساڵە.}

^{پێشتر شوێنەوارناسان تەنها پاشماوەی مرۆڤی نیاندەرتاڵیان دۆزیبوویەوە کە بە نزیکترین جۆری مرۆڤی لەناوچوو لە ئێمە دادەندرێت و لە نێوان 400 هەزار ساڵ بۆ 40 هەزار ساڵ لەمەوبەر ژیاون.}

^{پاشماوەکانی جۆری دەنیسەڤن بۆ یەکەمجار ساڵی 2010 دۆزرانەوە.}

^{داتاکانی دی ئین ئەی دەریدەخەن کە جۆری دەنیسەڤن لە ڕۆژهەڵاتی ئاسا لەگەڵ مرۆڤی سەردەم (هۆمۆسەیپیەن) تێکەڵاو بووە و کرداری وەچەخستنەوە لە نێوانیان ڕوویداوە.}

^{بەهۆی ئەم تێکەڵاوبوونە دانیشتوانە ڕەسەنەکانی ئوستراڵیا و فلیپین و هەندێک ناوچەی مالیزیا ئێستا بە ڕێژەی %5 دی ئین ئەی دەنیسەڤن لە جەستەیان تۆمارکراوە.}

^{سەرچاوە: CNN, USA Today}

19/5/2022