^{ڕۆژی پێنجشەممە چین ناڕەزایی دەربڕی سەبارەت بە ڕێکەوتنی نوێی ئاسایشی نێوان ئەمەریکا و بەڕیتانیا و ئوستڕالیا لە ئۆقیانووسی هیندی و هێمن، وتی ئەم هاوبەشیە نابێت وڵاتێکی دیکە بکاتە ئامانج، هەروەها هۆشیاریدا لەسەر زیادبوونی کێبڕکێی خۆپڕچەککردن لە ناوچەکەدا.}

^{بەپێی ڕێکەوتنە نوێیەکە، ئەمەریکا و بەڕیتانیا تەکنەلۆجیایەک دەدەن بە ئوستڕالیا تاوەکو بتوانێت ئەو ژێر دەریاییانە بەکاربهێنێت کە بە وزەی ناوەکی کاردەکەن.}

^{لەلایەکی دیکەشەوە فەڕەنسا کە ڕێکەوتنەکەی خۆی لەسەر ژێردەریاییەکان لەگەڵ ئوستڕاڵیادا لەدەست دەدات، ڕێکەوتنەکەی بە دڕندانە و پێشبینی نەکراو ناودێرکرد.}

^{جێی ئاماژەیە ئەمەریکا و هاوپەیمانەکانی هەوڵدەدەن کۆمەڵێک ڕێوشوین بگرنەبەر بەمەبەستی کەمکردنەوەی زیادبوونی دەسەڵات و کاریگەرییەکانی چین لە ناوچەکەدا، بەتایبەتی زیادبوونی توانا سەربازییەکانی و فشارەکانی بۆ سەر تایوان و ڕەوانەکردنی هێز بۆ دەریای جێناکۆکی لەسەری باشووری چین.}

^{سەرۆکی ئەمەریکا جۆو بایدن و سەرۆک وەزیری بەڕیتانیا بۆریس جۆنسن و سەرۆک وەزیری ئوستڕالیا سکۆت مۆریسن لە ڕاگەیەندراوە هاوبەشەکەیاندا بە ناو ئاماژەیان بە چین نەدا، بەرپرسانی بەڕێوبەرایەتیەکەی بایدنیش بە ڕۆژنامەنووسانیان وت مەبەست لە هاوبەشییەکە ڕووبەڕووبوونەوەی چین نیە.}

^{بەڵام وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی چین ژاو لیژان وتی ئەو سێ وڵاتە " زیانێکی گەورە دەگەیەنن بە ئاشتی و سەقامگیری ناوچەکە، کێبڕکێی خۆپڕچەککردن زیاد دەکەن و زیان بەو هەوڵە نێودەوڵەتیانەش دەگەیەنن کە بۆ زۆرنەبوونی چەکی ناوەکی دەدرێن."}

^{وتیشی " چین پێی وایە هەر کارێک لە ناوچەکەدا دەکرێت دەبێت بە ئاشتی بێت و ببێتەهۆی زیادبوونی متمانە و هاریکارییەکان، نابێت وڵاتێکی دیکە بکاتە ئامانج یاخود لە بەرژەوەندییەکانی بدات."}

^{وتەبێژی سەرۆک وەزیری ئوستڕالیا وتی ئەم ڕێکەوتنەی نێوان ئەمەریکا و بەڕیتانیا و ئوستڕاڵیا کۆتایی بە ڕێکەوتنەکەی ساڵی 2016 ی نێوان فەڕەنسا و ئوستڕالیا دەهێنێت کە تیایدا فەڕەنسا ئەرکی دروستکردنی ژێردەریاییەکی بەدەستەوە بوو بۆ ئوستڕاڵیا کە نرخەکەی دەگاتە 40 ملیار دۆلار.}

^{لەلای خۆیەوە فەڕەنسا ئەمەریکای تۆمەتبار کرد بەوەی لەدواوە چەقۆی لێداوە و لەم بابەتەدا هەست دەکات بایدن وەکو دانۆڵد ترامپ ڕەفتاری کردووە.}

^{وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا ژان ئیڤ لۆدغیان وتی " ئەم بڕیارە دڕندە و پێشبینی نەکراو و تاکلایەنەیە زیاتر کارەکانی بەڕێز دانۆڵد ترامپم بەبیر دەهێنێتەوە، من توڕەم. ئەمە شتێکە لەنێوان هاوپەیمانەکاندا ناکرێت."}

١٧/٩/٢٠٢١