رضا تقی زاده

^{تمدید هفت ماهه توافق اتمی ژنو، به دلیل بازماندن مذاکرات وین از دست یافتن به توافق جامع، وضعیت کنونی حاکم بر تولید و فروش نفت (و گاز) ایران را تحکیم و موقعیت از دست رفته آنرا در بازارهای جهانی تثبیت خواهد کرد.} تا پیش از اعمال تحریم‌های یک جانبه آمریکا و اروپا، به تلافی پیگیری برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی که در ظاهر به منظور تولید سوخت و در نگاه جامعه جهانی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارای ابعاد مشکوک به داشتن هدف نظامی (ساختن بمب اتمی) است، تولید نفت خام ایران ۴.۲ میلیون بشکه و صادرات نفت خام ایران بیش از ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود.  پیش از سال ۱۳۵۷ و سقوط رژیم پادشاهی، ایران با داشتن ذخایر شناخته شده کمتر از ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت، روزانه ۶ میلیون بشکه نفت خام تولید و ۵.۲ میلیون بشکه نفت راهی بازارهای جهانی می‌ساخت. ذخایر شناخته شده کنونی نفت ایران اینک بالغ بر ۱۵۴ میلیارد بشکه و تولید نفت ایران در

^{روزنامه اعتماد در تيتر يک خود با عنوان «ايران پس از پايان وين» تاکيد کرده است که «تمديد مذاکرات، فضای اميد و انتظار را زنده نگه داشت و دفاع از تيم هسته ای محور موضع گيری ها قرار گرفته است.»  روزنامه ايران، روزنامه نزديک به دولت، نيز در تيتر يک خود از « صف بلند حاميان مذاکرات هسته ای» گزارش داده و نوشته است: «شخصيت های بلندپايه از نتايج نشست وين حمايت کردند.»} روزنامه های کيهان، جوان، رسالت، حمايت، قدس، جام جم و خراسان در تيتر يک يا يکی از تيترهای اصلی صفحه يک شماره چهارشنبه خود از قول علی خامنه ای،رهبر جمهوری اسلامی، نوشته اند: «دشمن درقضيه هسته ای نتوانست ايران را به زانودرآورد.» روزنامه ابتکار در تيتر يک شماره چهارشنبه خود از «واکنش بازار به تمديد مذاکرات» و «تغيير مسير دلار» و افزايش قيمت آن به ۳۲۶۵ تومان خبر داده است. روزنامه جهان صنعت نيز در تيتر يک خود واکنش بورس به پايان مذاکرات وين را «واکنش سياسی» ارزيابی کرده و از

^{لقمان قنبری}

^{هر آغازی پایانی دارد و با هر پایانی آغازی دیگر شروع می شود.} در خوشبینانه ترین شکل بر خلاف تصور بعضی ها، انجام توافق هستەای گرەگشای مشکلات داخلی و خارجی نیست، بلکه اغازی برای یک دوره سختی ها خواهد بود. امریکا و متحدان این کشور زیرکتر و باهوشتر از ان هستند که بدون برنامه سنجش تبعات این توافق با ایران به توافق برسند.  هر چند دستگاه دیپلماسی ایران کارامدتر از قبل وارد مزاکره شد، و همه انرژی خود را صرف مسئله هستەای کرد با این وجود یک چیز مشخص شد و آن اینکه افکار عمومی داخلی کمترین نقش را در این زمینه داشتند و دوم تلف کردن زمان بود و اتلاف زمان یعنی تحریم بیشتر و تحریم بیشتر یعنی فشار بیشتر و در نهایت تن دادن به مذاکره، ان هم مذاکره ای که جامعه داخلی ایران خود متقبل هزینه های زمانی و اقتصادی آن یعنی تحریم ها بودند. اگر این دولت خود را نماینده به حق این مردم می داند چرا افکار عمومی در جریان این مزاکره قرار نمی گیرند اگر این دولت ابهام کار نیست

مرتضی کاظمیان

^{زمان زيادی تا سوم آذر باقی نمانده؛ مهلت ۶ماهه تمديد شده‌ی توافق‌نامه‌ی ژنو در حال پايان است. شواهد نشان‌گر کش‌ يافتن مذاکره و روندی است که از حدود يکسال و نيم پيش به‌شکلی فشرده جريان دارد. جمهوری اسلامی البته بيش از پيش، و به‌شکلی تأمل‌برانگيز، برای «نرمش قهرمانانه» و رسيدن به توافق، اجماع کرده است.} گفت‌وگوهايی که شايد بتوان آن‌را مهم‌ترين رويداد جمهوری اسلامی در حوزه‌ی سياست بين‌الملل دانست، به رويدادی منحصر به‌فرد تبديل شده؛ رخدادی که شايد تنها پايان جنگ و پذيرش آتش‌بس توسط آيت‌الله خمينی و سر کشيدن «جام زهر» در آن هنگام، با آن قابل مقايسه باشد. اهميت مذاکره با ۵+۱ و نائل آمدن به توافق تا بدان‌جاست که حتی «راست افراطی» نيز در ايران، موضعی توأم با سکوت و همسويی و رضايت پيشه کرده است. مواجهه‌ای که مبتنی است بر موضع و جايگاه شخص رهبر جمهوری اسلامی در مذاکره اتمی.

حسن هاشمیان

^{جبهه خلق برای آزادی فلسطین در دو شکل خود به رهبری احمد سعدات و احمد جبرئیل، تنها گروه فلسطینی است که همچنان در کنار جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان از بشار اسد حمایت می‌کنند.}  آن‌ها در تظاهرات خود هیچ ابائی ندارند که پرچم جمهوری اسلامی را به همراه بیرق حزب الله لبنان و پرچم سوریه بر بالای سرخود به اهتزاز دربیاورند. در زمان دوری گزیدن حماس و جهاد اسلامی فلسطین از سیاست جمهوری اسلامی در حمایت از بشار اسد بعد از آغاز اعتراضات سوریه در سال ۲۰۱۱، این تنها جبهه خلق برای آزادی فلسطین بود که سرکوب خونین مردم سوریه توسط رژیم آن کشور را نادیده گرفت و در کنار بشار اسد باقی ماند. شاخه احمد جبرئیل این تشکل فلسطینی حتی به بسیج نیروهای خود برای دفاع از بشار اسد دست زد و در کنار سربازان سوری علیه مخالفان دولت دمشق دست به اسلحه برد.  در طول سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ روابط ایران با گروه حماس به نازل‌ترین سطح خود رسید. اما در این

هانا کاویانی

^{هر چه به روز سوم آذرماه و سر آمدن مهلت ایران و ۵+۱ برای دستیابی به توافق جامع و نهایی نزدیک می‌شویم، دنبال کردن خبرها و آگاه شدن از آنچه در پشت درهای بسته‌ی هتل تاریخی کوبورگ در مرکز شهر وین می‌گذرد، کار سخت‌تری می‌شود.}  هنوز خبرنگاران، حتی موفق به دیدن چهره برخی مذاکره‌کنندگان نشدند. ده‌ها تن از اهالی رسانه‌های ایرانی و بین‌المللی که به این شهر آمده‌اند، باید در چادری که مشرف به هتل کوبورگ است بنشینند، چادری که اگر چه تنها چند قدم با هتل کوبورگ فاصله دارد، اما هیچ پنجره‌ای به بیرون ندارد.  از اظهار نظرهای رسمی هم خبری نیست. برخی مقام‌های ایرانی، گه‌گاه در بیرون از کوبورگ تنها به سؤالات خبرنگاران داخلی پاسخ می‌دهند، جواب‌هایی که بیشتر به اینکه کدام کشورها با هم دیدار کرده‌اند، ختم می‌شود. مایکل مان، سخنگوی پیشین کاترین اشتون، مذاکره‌کننده ارشد گروه ۵+۱ هم که روز سه‌شنبه را در وین سپری کرد، به بروکسل بازگشته، در نتیجه

شهرام رفیع زاده 

^{رای عدم اعتماد مجلس نهم به فخرالدین دانش آشتیانی چهارمین وزیر پیشنهادی علوم بازتاب گسترده‌ای در روزنامه چهارشنبه ایران داشته است. روزنامه ایران ضمن انتشار سرمقاله‌ای با عنوان «پیام‌ها و پیامدهای عدم رأی اعتماد» نوشته است: «رصد مواضع مجلس در برابر وزارت علوم نشان‌دهنده آن است که دولت اعتدال و مجلس اصولگرا در این حوزه با چالش جدی مواجه‌اند.» این روزنامه همچنین نوشته است: «چهار رأی عدم اعتماد و ممانعت از معرفی دو گزینه مورد نظر دولت برای یک وزارت در عمر کوتاه دولت یازدهم از سوی مجلس نهم، گواه آن است که برخی نمایندگان از تمام ابزارها و اختیارات قانونی خود علیه دولت بهره برده‌اند»، و حالا هم «مدت‌هاست برخی بر این طبل می‌کوبند که اگر دولت ۱۰ تا ۲۰ تا... گزینه دیگر معرفی کند، آش همان است و کاسه همان».  روزنامه آفتاب یزد در گزارشی با تیتر «نمایش فیلم تکراری در مجلس» نوشته است: «تنها حرکت جدید» نمایندگان اصولگرا در جلسه}

رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهوری ترکيه، مدعی شده که اين مسلمانان بودند که ابتدا قاره آمريکا را کشف کردند، نه کريستف کلمب. آقای اردوغان همچنين عهد کرده در صورت موافقت مقام‌های کوبايی يک مسجد بر فراز تپه‌ای‌ در اين کشور بنا خواهد کرد.  به نوشته روزنامه ترکی «حريت»، رئيس جمهوری ترکيه که روز ۲۴ آبان در مراسم اختتاميه نخستين همايش رهبران مسلمان آمريکای لاتين در استانبول سخنرانی می‌کرد، گفت که مسلمانان نخستين بار به آمريکا قدم گذاشتند: «دريانوردان مسلمان در سال ۱۱۷۸ ميلادی به سواحل آمريکا رسيدند. کريستف کلمب هم در خاطراتش از مسجدی نوشته که بر فراز تپه‌ای در کوبا قرار داشت.»  اردوغان در بخش ديگری از سخنانش ضمن انتقاد شديد از «استعمارگران»، خاطرات روزانه کريستف کلمب را سندی دانست از اينکه به هنگام کشف جهان جديد در سال ۱۴۹۲ ميلادی توسط اولين کاشف اروپايی «دين اسلام منطقه وسيعی را در برمی‌گرفت».

جلیل روشندل 

^{جلیل روشندل، استاد علوم سیاسی در آمریکا در بخش اول "طيف سياسی" و انديشه "تغيير و دگرگونی" به عنوان پيش نياز دموکراسی را بررسی کرد. وی در بخش دوم از رويارويی طيف سياسی با تغييرات اجتماعی، نوشته است. اين سلسله گفتارها همچنان هر دو هفته يکبار در بخش انديشه به خوانندگان راديو فردا تقديم خواهد شد.} تغييرات سياسی معمولاً از مقولات مشکل زندگی اجتماعی هستند. طرز تلقی و رفتار فرد درقبال تغييرو دگرگونی سياسی با جايگاه آن فرد در طيف خطی سياسی رابطه دارد. بايد اول به سمت و سوی تغيير در جامعه نگاه کرد و جهت آنرا با جايگاه فرد سنجيد تا موضعگيری فرد را در قبال آن تغيير ارزيابی يا محاسبه کرد.  در اينجا يکی از سوالاتی که مطرح می شود عبارت است از اينکه آيا جهت حرکت آن تغيير "پيشرو" است يا "واپس گرا" است؟ آيا جامعه را به پيش خواهد برد يا به عقب بر می گرداند؟ آيا تغيير در شرف انجام موجب جابجايی طبقات اجتماعی و مناسبات سياسی –

روزنامه شرق در گزارشی با تيتر «صبر کنيد؛ تا هفته آينده»، نوشته است که محمدجوادظريف در پايان مذاکرات عمان به خبرنگاران گفته است: « بايد تا هفته آينده صبر کنيد.» روزنامه کيهان در سرمقاله ای با عنوان «مذاکرات از کجا منحرف شد»، نوشته است: «يک پرسش هرگز کهنه نخواهد شد و آن اينکه اين مذاکرات نسبت به چه کسانی محرمانه است و نامحرمان چه کسانی هستند؟!» اين روزنامه همچنين نوشته است: «در طول ۴-۵ ماه اخير کسانی مدعی شدند۷۰، ۹۰ يا حتی ۹۸ درصد مسائل حل شده است. رسيد به آنجا که فقط ۲ درصد ماند؛ ۲ درصدی که واقعا "اما" داشت و اندازه ۹۸ درصد بقيه دارای وزن بود. هرگاه گفته شد مسئله‌ای حل شده، گزارش‌ها از انعطاف طرف ايرانی و تصلب طرف آمريکايی حکايت می‌کرد.» روزنامه ابتکار در تيتر يک شماره چهارشنبه خود با اشاره به «مخالفت برخی نمايندگان با وزارت «دانش آشتيانی» لحظاتی پس از معرفی»، از «تخريب زودهنگام» چهارمين وزير پيشنهادی