خبرگزاری «رویترز» در گزارش اختصاصی خود درباره دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهان، ضمن اعلام این خبر از سوی برخی دیپلمات‌های غربی، تأکید کرده است که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش علی‌رغم کاهش سطح مطالبات از سوی ایران هنوز هم راضی نشده‌اند و فشارهای خود را بر این کشور کماکان وارد می‌آورند.
دور جدید مذاکرات ایران با ۱+۵ بر سر برنامه هسته‌ای، چهارشنبه دوم ژوئیه آغاز شد و دست کم برای مدت دو هفته ادامه خواهد یافت. پیشتر نیز عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای اعلام کرده بود که دور ششم مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ از ۱۱ تا ۲۹ تیرماه (۲ الی ۲۰ ژوئیه) در شهر وین برگزار می‌شود.
۲۰ژوئیه، تاریخ آخرین روز مذاکرات به روایت عراقچی، برابر با تاریخ ضرب‌الاجل توافقنامه ژنو است که اکتبر سال پیش به دست آمد. طبق این توافق، ایران باید بخش‌های بحث‌برانگیز برنامه هسته‌ای خود را در مقابل کاهش تدریجی تحریم‌های بین‌المللی متوقف می‌کرد. طرفین مذاکره باید تا این تاریخ به تعهدات مقرر در توافقنامه جامه عمل بپوشانند و پیش‌نویس توافق نهایی را در دست داشته باشند.
اختلاف بر سر آینده ابعاد برنامه هسته‌ای ایران
به گزارش رویترز، کاهش سطح مطالبات از سوی ایران به تعداد سانتریفیوژها باز می‌گردد. ایران در عوض پایان‌دادن تدریجی به تمام تحریم‌ها حاضر شده است تا تعداد سانتریفیوژها را «قابل چانه‌زنی» اعلام کند.
به گزارش خبرگزاری «سی.ان.ان»، مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به خبرنگاران گفته است که شش قدرت جهانی برای دستیابی به توافقنامه پیش از سررسیدن ضرب‌الاجل متعهد شده‌اند. وی این سخنان را پس از دیدار محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با ویلیام برنز، معاون وزارت خارجه ایالات متحده و کاترین اشتون در روز چهارشنبه بر زبان آورد.
مایکل مان در ادامه، فضای حاکم بر مذاکرات را «بسیار استادانه، بسیار جدی، بسیار مصمم» توصیف کرد و گفت مذاکرات «تا هر زمان که برای رسیدن به توافق لازم باشد»، به طول خواهد انجامید. بر این اساس، ضرب‌الاجل یادشده قابل تمدید است.
اشتون پنجشنبه نیز با رئیس آژانس بین‌المللی اتمی دیدار کرد که به گفته مان نقشی اساسی در شکل‌گیری توافقنامه نهایی بر عهده دارد.
معامله پنهانی یا خیالات رسانه‌های غربی؟
رویترز در گزارش اختصاصی خود به سخنان یک دیپلمات غربی اشاره می‌کند که به این خبرگزاری گفته است: «ایران تعداد سانتریفیوژهای مورد نظر خود را کاهش داده است، اما تعداد آنها حتی پس از این کاهش نیز به شکلی غیرقابل قبول بالا است». وی توضیح بیشتری ارائه نداده است.
روز چهارشنبه یک دیپلمات ارشد آمریکایی به خبرنگاران گفته بود که قابلیت غنی‌سازی ایران در آینده در هر توافق‌نامه‌ای باید تنها «بخشی از آن چیزی باشد که اکنون در اختیار دارد».
در همین روز، یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفته بود که تهران از مطالبه خود برای دراختیار داشتن ۵۰ هزار سانتریفیوژ فعال دست نکشیده است. او تأکید کرده بود که «ایران حداقل به ۵۰هزار سانتریفیوژ نیاز دارد؛ حتی نه چهل و نه هزار و ۹۹۹ سانتریفیوژ. اما طرف دیگر دارد از چند هزار سخن می‌گوید که برای ایران قابل قبول نیست».
با وجود این دیروز عراقچی در نشست خبری با تأیید ضمنی احتمال سازش بیشتر ایران اعلام کرد که پذیرش هر محدودیتی در توافق هسته‌ای موقت خواهد بود.
قدرت‌های غربی تأکید دارند ۵۰ هزار سانتریفیوژ برای یک برنامه هسته‌ای کاملاً صلح‌آمیز عدد بسیار بالایی است. در عین حال، برخی از دیپلمات‌های غربی نیز از توافق ضمنی ایران برای کاهش تعداد سانتریفیوژها پشت درهای بسته خبر داده‌اند. به گفته آنها، ایران برای جلوگیری از قطع‌شدن مذاکرات هیچ عدد مشخصی را اعلام نکرده است.
این خبر در حالی مخابره می‌شود که عباس عراقچی در کنفرانس مطبوعاتی روز چهارشنبه اعلام کرد که اخبار منتشرشده راجع به کاهش تعداد سانتریفیوژها کذب است. وی همچنین کلیه ارقام منتشرشده مربوط به سانتریفیوژها را حاصل «خیالپردازی و توهم» رسانه‌های غربی دانست.
«ایران زانو نمی‌زند»
رویترز خبر داده است که مقام‌های رسمی ایران از پاسخ به پرسش این خبرگزاری در مورد کاهش سانتریفیوژها خودداری کرده‌اند. با این حال، یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفته است که «ما حسن نیت خود را نشان داده‌ایم، اما در برابر خواسته‌هایی که به حقوق ما تعدی می‌کنند، کوتاه نخواهیم آمد». با این حال او ادامه داد که «چند هزارتا سانتریفیوژ کمتر یا بیشتر فرقی نمی‌کند».
همزمان جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا روز سه‌شنبه و در آستانه مذاکرات، مقاله‌ای در این مورد در روزنامه واشنگتن پست منتشر کرد. وی در این مقاله نوشته بود که «خوش‌بینی اظهارشده [از سوی ایران] در مورد نتیجه بالقوه این مذاکرات، تا امروز با مواضع ایران پشت درهای بسته انطباقی نداشته است». کری همچنین تأکید کرده بود که «تمدید ضرب‌الاجل از پیش مسلم نیست». ویلیام هیگ نیز روز بعد در تأیید انتقادهای کری اعلام کرد که «ما به هر قیمتی توافق نمی‌کنیم».
«وال‌استریت‌ژورنال» نیز در گزارشی پیرامون این نشست، انتخاب واژگان در مقاله کری را «هوشمندانه» خوانده و مدعی شده بود که کری، در عین اشتیاق برای رسیدن به قرارداد تا پیش از ضرب‌الاجل، نمی‌خواهد بار دیگر قبل از آغاز مذاکرات به سیل انتقادات از سوی کنگره دامن بزند.
این روزنامه همچنین به پیام ویدئویی ظریف اشاره کرده و آن را «ضد حمله‌ای شبیه به ضد حمله‌های برزیل تحت هدایت نیمار» توصیف کرده است که به قدرت‌های جهانی می‌گوید بازی بیهوده و غیرضروری برای وادار کردن ایران به عقب‌نشینی از خطوط قرمز را رها کنند.
گفتنی است دور جدید مذاکرات ایران هم‌اکنون به شکلی دیدارهای دوجانبه بین هیأت ایرانی و هیأت‌های شش قدرت جهانی در جریان است
05/07/2014
