عەبدوڵڵا موهتەدی 

بارەگاكەیان چەند سەد مەترێك لە سەرووی زڕگوێزە. كچێكی رەنگ ئەسمەر كە لە سەرەتای بەهاری تەمەنیدایە جلوبەرگێكی پیاوانە، ژنێتی و جوانی رووخساری نەشاردووەتەوە، دەرگای ناوەندی كۆمەڵەی بۆ خستینە سەرپشت. پاش كەمتر لە 10 خولەك لەگەڵ عەبدوڵڵای موهتەدی، سكرتێری كۆمەڵەی شۆرشگێری زەحمەتكێشانی كوردستانی ئێران، كەوتینە گفتوگۆ. دوای نزیكەی 6 ساڵ موهتەدی گەشتێكی رووەو خۆرئاواو بەتایبەت بۆ ئەمریكاو هۆڵەنداو سوید ئەنجامدا، لەبارەی سەردانەكەی گوتی "لە ئەمریكا نوێنەرایەتییەكمان كردەوە، مەبەستمان بوو نوێنەرایەتییەكە چالاك بكرێ و لەگەڵ لایەنەكاندا ئاشنابێ، چ لایەنی سیاسی ئەمریكی بێت، یان كورد یانیش ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی".

موهتەدی، كە لەو سەردانەدا لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكاو كۆنگرێس و ناوەندەكانی بیركردنەوەو لێكۆڵینەوە كۆبووەتەوە گوتیشی "كوردی كوردستانی رۆژهەڵات وەك پێویست لەنێو كۆمەڵگەی رۆژئاواییدا مافی خۆی پێنەدراوە، وەك پێویست دەنگی نییەو داواكانی بە دونیا رانەگەیاندووە، ئێمە لەچوارچێوەی ئەركەكانماندا هەوڵدەدەین ئەو دەنگە بگەیێنینە حكومەت و كۆنگرێس و رای گشتی ئەمریكا".

چۆن لە كورد دەڕوانن؟

موهتەدی كە بەكوردییەكی پاراوی زادەی (بۆكان)ەوە دەدوا، گوتی "ئەوان تائێستاش بەگوێرەی زانیارییەكانی لای من، سیاسەتێكی كوردییان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نییە، بەڵكو سیاسەتی كوردی توركیا، سیاسەتی كوردی عێراق، سیاسەتی كوردی ئێران و كوردی سوریایان هەیە. لەهەر وڵاتەو كورد بووەتە هۆكارێك ئەمریكا ئاوڕی لێبداتەوە و هەڵسوكەوتی لەگەڵ بكات، هەندێكجار پشتگیریشی لێ بكات، بەڵام بەشێوەیەكی گشتی سیاسەتێكیان بۆ كورد نییە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا".

سكـــــــرتێری كۆمەڵــەی شۆرشگێڕی زەحمەتكێشان، لەبارەی كوردی رۆژهەڵاتی كوردستانیشەوە گوتی"ئۆپۆزیسیۆنی كوردی لەنێو ئۆپۆزسیۆنی ئێرانیدا خاوەنی پێگەیەكی بەرچاوە، لەگەڵ ئەوەشدا ئێمە خاوەن پەیوەندییەكی بەهێزین لەگەڵ هێزەكانی ئۆپۆزیسیۆندا لە ئێران".

ئەو پێیوابوو ئەمریكا و خۆرئاواییەكان حەز بە نزیكی دەكەن لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆنی ئێران "ئێمە حیزبێكین پەیوەندی زۆرمان لەگەڵیان هەیە، سەروكاری زۆرمان لەگەڵیان هەیە، ئەوەش جێی سەرنج بوو بۆیان".

موهتەدی كە رەتیكردەوە هیچ هاوكارییەكی دارایی بكرێن لەلایەن ئەمریكاوە، گوتیشی "من ئاگاداری ئەوە نیم، بدرێتە حیزبە كوردییەكانی دیكەش. هاوكارییەكی ئەوتۆی حیزبەكانی ئێرانیش ناكات، ئەو تەلەڤزیۆنەی دەنگی ئەمریكا VOA بە زۆر لە زمانەكانی دونیا هەیە، ئەوەشی بۆ ئۆپۆزیسیۆن نەكردووەتەوە، بەڵكو سیاسەتی خۆی بڵاودەكاتەوە".

ئەو باسی لە هەوڵەكانیان كرد لەو سەردانەدا تاوەكو پەخشێكی تەلەڤزیۆنەكە بە كوردیش دابمەزرێ لەگەڵ ئەوەشدا رای وابوو دەبێ هەموو حیزبە كوردییەكان هەوڵبدەن بۆ كردنەوەی ئەو تەلەڤزیۆنە.

بەرەی هاوبەش

موهتەدی دەڵێ پەیوەندی ئەوان لەگەڵ شەش حیزبە سەرەكییەكەی رۆژهەڵاتی كوردستان خراپ نییە. بەڵام بەحەسرەتەوە باسی لە نەبوونی بەرەیەكی هاوبەشی حیزبە كوردییەكان كردو بە "كەموكوڕییەكی زۆر گەورە"ی دانا، گوتیشی "كۆمەڵە 10 ساڵە كار بۆ دامەزراندنی ئەو بەرەیە دەكات، بەڵام هەندێك گیروگرفت یان نائامادەیی نەیانهێشتوە سەربگرێت". لەگەڵ نزیكبوونەوەی ئاڵوگۆڕێكیش لەناوچەكەدا پێیوابوو دروستكردنی ئەو بەرەیە ئێستا لەهەموو كات پێویستترە.

سكرتێری كۆمەڵەی شۆرشگێڕی زەحمەتكێشان، دەستپێشخەرییەكی نوێی پارتەكەی خستەڕوو "دەستپێشخەریەكە دەتوانێ لەدوو ئاستدابێ، لە ئاستی یەكەمدا بەرەیەكی تەواوی كوردستانی واتە دامەزراوەیەك پێكبێت هەموو حیزبەكانی تێدابن و نوێنەرایەتی گەلی كورد لە هەموو كوردستانی ئێران بكات"، گوتیشی "ئەگەر ئەمەش نەكرا، كە ئێمە جاران هەوڵمان بۆ دەدا، ئەوا دەتوانین لەسەر پلاتفۆرمێك پێكبێین، لەسەر كۆمەڵێك خاڵ بۆ ئێستا و داهاتوو رێككەوین، من ئەمە بەعەمەلیتر دەزانم".

بەشدارینەكردن لەهەڵبژاردنەكان

حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان بەشداریكردنیان لە هەڵبژاردنی خولی نۆیەمی ئەنجوومەنی شورای ئیسلامی ئێران (پەرلەمان) تەحریمكرد، موهتەدی هۆكارەكەی گەڕاندەوە بۆ بوار نەدان بە بەشدارییەكی دیموكراتیانە "ئەمەش بەو مانایە نایێت كە خەڵك بەشداری نەكرد، بەڵكو لەو هەڵبژاردنانەدا كێبركێ كەسییەكان دێتە كایەوەو بواری بەشداریكردن زیاد دەكات، بۆیە رێژەی بەشداری لە تاران كەمبوو، بەڵام لە شارەكانی دیكە زیاتربوو".

سەبارەت بەو رەخنەیەی كە پارتە كوردییەكان رەدووی سیاسەتی ریفۆرمخوازەكانی ئێران كەوتن؟

بەبێ ئەوەی ئەوە لەبەرچاو بگرن بوونی ئۆپۆزیسیۆنێكی كوردی كەمیش لە پەرلەماندا بەسوودە، گوتی "نەخێر نە ئێستا و نە هیچ كاتێك ئێمە دوای سیاسەتی ئەوان نەكەوتین، ریفۆرمخوازەكان كە رژێمەكەیان بە هەندێك ئاڵوگۆڕەوە قبوڵە، تاوەكو دواساتەكان بەهیوابوون رێگەیان بۆ بكەنەوە تاوەكو بچنە ناو هەڵبژاردنەوە، رێگەیان پێنەدرا ، ئەی چۆن رێگە بەو لایەنانە دەدرێت كە داوای رووخانی رژێم دەكەن".

بە BDP بەراوردمان مەكەن

سەبارەت بە دروستكردنی شێوە خەباتێكی هاوشێوەی پارتە كوردییەكانی توركیاش گوتی "زۆرجار ئەوەم بیستووە بەراورد دەكرێ لەنێوان كاری BDP كە بۆ لە ئێران شتی وانەبێ، ئێمەش پێمانخۆشە ئەوە هەبێ، ئەگەر ئێران بوار بدات، ئەگەر ئەوە هەبووایە بێگومان هەموو لایەكمان دەمانقۆستەوە"، گوتیشی "بەراوردی ئێران و توركیا دەكەن، توركیا سەرەڕای ئەوەی هەموو تووندوتیژییەكی بەكارهێناوە، رژێمەكەی لە دیموكراسییەوە نزیكترە و كرانەوەی زۆرترە بۆ ئەم جۆرە شتانە، لە ئێران بە یاسایی و نایاسایی بواری حیزبایەتی نییە، بۆیە ئەو بەراوردە دروست نییە".

بەشدارنەبوون لە بزووتنەوەی سەوز

شەپۆلی خۆپیشاندان لە ئێران كە بە "شۆڕشی سەوز" ناسرا ناوچە كوردییەكانی نەگرتەوە، موهتەدی لەبارەی هۆكاری بەشدارنەبوونی لایەنە كوردییەكان لەو خۆپیشاندانانەدا گوتی "ئەمە زیاتر لە هۆكارێكی هەبوو، یەكەم: كورد لەوە دەترسان ئەگەر بچنە ناو خۆپیشاندانەكە، تووندوتیژییەكی زۆریان دەرهەق بكرێت و كوشتاری گەورە لە كوردستان بكرێت. دووەم: بەرنامەی بزووتنەوەی سەوز ئەوەندە رۆشن نەبوو، شتێكی بەرچاوی تێدانەبوو دڵی كوردی پێخۆش بێت. سێیەم: حیزبە كوردییەكان كۆك نەبوون لەسەری، ئەگەر كۆك بوونایە بەشداری بكەن لە خۆپیشاندانەكەدا، بەڵام نەك وەك بەشێك لە بزووتنەوەكە، وەك خۆی و بە دروشم و داواكاری خۆیەوە، كارێكی زۆرباش دەبوو". بە بڕوای عەبدوڵڵا موهتەدی، ئەگەر حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان، ئەوكات بیانتوانیبووایە قەناعەت بە خەڵكی رۆژهەڵات بكەن بەشداری خۆپیشاندانەكان بكەن لەگەڵ بزووتنەوەی سەوز، كورد قازانجێكی زۆری دەكرد "چونكە ئەو سەردەمە سەردەمێكی هەستیاربوو هەموو میدیای دونیا چاویان لەسەر ئێران بوو، ئەوەی نیشاندەدا بە دونیا كە بزووتنەوەی ئێران تەنیا بزووتنەوەی سەوز نییە، بەڵكو بزووتنەوەی كوردیشی لێیە". لە بارەی رۆڵی كوردیشەوە گوتی "كورد هەمیشە لە فرسەت گەڕاوە بۆ هەستانی خۆی، چونكە كورد 12%ی دانیشتوانی ئێران پێكدەهێنێ، بۆیە بەتەنیا ناتوانێ ئێران بگۆڕێت".

"ئەو چەپەی ئێستا باوی نەماوە"

لە نێوەڕاستی هەشتاكانی سەدەی رابردووەوە بەردەوام باڵانسی پارتە چەپەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان لە دابەزیندایە، موهتەدی ئەمەی گرێدایەوە بەوەی گەورەترین كوشتاری چەپەكان لە ئێران كراوە، بەتایبەت لەسەردەمی كۆماری ئیسلامی ئێراندا كە دۆسیەیەكی رەشی هەیە لەوبارەوە.

بەڵام ئەوەشی نەشاردەوە "ئەگەر ئێران ئازادیش بووایە، دیموكراسیش بووایە ئەو جۆرە چەپە بە حوكمی ئاڵوگۆڕەكانی سەردەمی تازە باوی نەمابوو، ئێستاش دەبێ جۆرێكی دیكە لە چەپ، جۆرێكی نوێتر، خوێندنەوەیەكی نوێتر لە چەپ و بەرنامەكانی چەپ لەئارادا هەبێت".

عەدنان سەید حوسێن – سلێمانی