<sup>تابوت آقای هاشمی رفسنجانی در حسینیه جماران

اکبر هاشمی رفسنجانی، از عمده‌ترین چهره‌های سیاسی در چند دهه گذشته ایران روز یکشنبه ۱۹ دی، در سن ۸۲ سالگی «به دلیل ایست قلبی» درگذشت.</sup>

^{آقای هاشمی رفسنجانی ساعت ۱۸:۲۰ روز یکشنبه با علائم سکته قلبی و در شرایطی که هوشیاری نداشت، به بیمارستان شهدای تجریش منتقل شده بود اما بیش از یک ساعت تلاش برای احیای وی ناموفق ماند و او ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه درگذشت.}

^{به گزارش خبرگزاری فارس، حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، روز دوشنبه در پاسخ به پرسش یک خبرنگار با این مضمون که «ضد انقلاب از اظهارات شب گذشته او مبنی براینکه تیم پزشکی همراه آیت‌الله هاشمی نبوده است و کوتاهی‌هایی در این زمینه صورت گرفته است سوءاستفاده کرده است» گفت: «ضد انقلاب غلط کرد.»}

^{وزیر بهداشت در ادامه گفت که «مرحوم خودش علاقه‌ای به داشتن تیم پزشکی نداشت و جای هیچگونه شبهه‌ای نیست.»}

^{بنا بر گزارش خبرگزاری ایرنا، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، قرار است روز سه‌شنبه ۲۱ دی در مراسم تشییع جنازه هاشمی رفسنجانی در دانشگاه تهران اقامه نماز کند و پیکر هاشمی رفسنجانی نیز قرار است در آرامگاه روح‌الله خمینی به خاک سپرده شود.}

^{هیئت دولت ایران نیز در بیانیه‌ای روز سه‌شنبه را تعطیل و سه روز آینده را «عزای عمومی» اعلام کرده است.}

^{اکبر هاشمی رفسنجانی در برپایی نظام جمهوری اسلامی، جنگ ایران و عراق، ریاست دولت، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان و مجمع تشخیص مصلحت نظام نقش‌هایی اساسی برعهده داشت.}

^{مواضع هاشمی رفسنجانی در صحنه سیاسی همواره مواضعی بحث‌برانگیز بوده و شماری از فعالان سیاسی یا نویسندگان با انتقاد از او به‌عنوان کسی نام برده‌اند که در دوران ریاست‌جمهوری‌اش تحت سرکوب یا هدف حملات نیروهای امنیتی و اطلاعاتی قرار گرفته‌اند.}

^{از سوی دیگر نام وزیر اطلاعات دوره ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی یعنی علی فلاحیان، در جریان قتل‌های زنجیره‌ای و برخی حملات مرگبار دیگر علیه مخالفان مطرح شده‌است.}

^{در سیاست و روابط خارجی نیز اتهاماتی متوجه هاشمی رفسنجانی است. برای نمونه دادستان‌های آرژانتین در پرونده انفجار در یک مرکز یهودیان در بوئنوس‌آیرس در سال ۱۹۹۴ نام او را در کنار دیگر مظنونان قرار دادند.}

^{از سوی دیگر، آقای رفسنجانی که برای سه دهه یکی از افراد نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی بود، در خردادماه سال ۸۸، تنها چند روز پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مواضعی اتخاذ کرد که باعث شد برخی از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی مواضع او را یکی از زمینه‌های شکل‌گیری اعتراض‌ها به انتخابات ریاست جمهوری آن سال دانسته و آقای هاشمی رفسنجانی را «رأس فتنه» خطاب کنند.}

^{واکنش‌ها}

^{درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی در روز یک‌شنبه، با واکنش‌هایی، داخل و خارج از ایران همراه شده‌است:}

^{آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در پیامی اکبر هاشمی رفسنجانی را «همرزم و همگام» خود نام برد و افزود که «اختلاف نظرها و اجتهادهای متفاوت»، هرگز «پیوند رفاقت» بین او و آقای هاشمی را از بین نبرده است.}

^{حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، و مقام‌های دولت او، محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری پیشین و شماری از دیگر چهره‌های سیاسی جمهوری اسلامی نیز ساعتی پس از درگذشت آقای هاشمی رفسنجانی، پیام‌های هم‌دردی و تسلیت صادر کردند.}

^{آقای روحانی در بخشی از پیام تسلیت خود گفته «او بسیار جفا دید و بسیار وفا کرد». هاشمی رفسنجانی از مهم‌ترین حامیان حسن روحانی در کارزار انتخاباتی ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۲ بود.}

^{دختران زهرا رهنورد و میرحسین موسوی، از رهبران معترض به انتخابات سال ۱۳۸۸ که در حصر هستند، در پیامی که وب‌سایت کلمه، نزدیک به آقای موسوی، منتشر کرده گفته‌اند «ایشان با قلبی زخم‌خورده ناشی از هجوم بی‌رحمانه اتهام‌ها، هتاکی‌ها و جفای بسیار که به دلیل همدلی با مردم تحمل کرد» درگذشت؛ «اما این همدلی‌ها، محکم و روشن و مؤثر باقی خواهد ماند».}

^{خانواده مهدی کروبی، دیگر رهبر اعتراضات که در حصر است، در پیامی ضمن تسلیت، به وقایع پس از انتخابات اشاره کرده و گفته‌اند «آقای هاشمی پس از انقلاب مسئولیت‌های مهمی بر عهده داشت، اما نقطه عطف او پس از انقلاب را می‌توان در حوادث پس از سرکوب خشن ۸۸ دید. جایی که او ماندن در کنار مردم را بر قدرت حاکم ترجیح داد».}

^{شماری از مقام‌های سیاسی ارشد کشورهای هم‌جوار ایران نیز به درگذشت رئیس‌جمهوری پیشین واکنش نشان داده و ابراز هم‌دردی و تاسف کرده‌اند؛ نخست‌وزیران هند و پاکستان، رئیس‌جمهوری عراق، رئیس امور اجرایی دولت افغانستان و وزیران خارجه ترکیه یا بحرین از جمله این افراد هستند.}

^{14h
Mevlüt Çavuşoğlu ✔ @MevlutCavusoglu
İran eski CBŞK Rafsancani'nin ölümünü üzüntüyle öğrendik. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine ve İran halkına başsağlığı diliyoruz.
Follow
Mevlüt Çavuşoğlu ✔ @MevlutCavusoglu
Deeply saddened by demise of H.Rafsanjani,former President of Iran. May Allah rest his soul in peace. Condolences to family/people of Iran.
8:49 PM - 8 Jan 2017
69 69 Retweets 229 229 likes
​}

^{Follow
Narendra Modi @narendramodli
My Deepest Condolences to the people of Iran on behalf of 1.25 billion Indians on the passing away of Ali Akbar Hashemi Rafsanjani.
6:15 PM - 8 Jan 2017
79 79 Retweets 215 215 likes
یک مقام وزارت خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته است هاشمی رفسنجانی «شخصیت مهمی» در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود. این مقام رسمی گفته «ما به خانواده و عزیزان او تسلیت می‌گوییم».}

^{مقام‌هایی در اروپا و ایالات متحده که نامشان فاش نشده، به روزنامه وال‌استریت‌جورنال گفته‌اند او «نقشی مهم برای بسیج حمایت از حسن روحانی برعهده داشت، که حضورش به توافق اتمی و اقدامات برای بهبود روابط با غرب کمک کرد». یک مقام ارشد اروپایی گفته است «زمان کنونی [درگذشت هاشمی رفسنجانی] بسیار زمان بدی است».}

^{از سوی دیگر مریم رجوی از رهبران «سازمان مجاهدین خلق»، در واکنش به خبر درگذشت آقای هاشمی رفسنجانی، او را یکی از پایه‌های جمهوری اسلامی توصیف کرده، که به گفته او حضور نداشتنش موجب «فرو ریختن» تعادل نظامی سیاسی حاکم بر ایران خواهد شد.}

^{از دیگر کسانی که در پی مرگ رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به انتقاد از او پرداختند مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دمکراسی، اندیشکده‌ای نومحافظه‌کار در واشینگتن بود.}

^{او با انتقاد از آنچه به‌دست فراموشی‌سپردن «میراث» اکبر هاشمی رفسنجانی توصیف کرده می‌گوید «احتمالا فضای کافی برای بیان کارزار او در ترور، قتل، دروغ‌گویی اتمی و فساد وجود ندارد».}

^{یان برمر، پژوهشگر علوم سیاسی و دبیر آمریکایی مؤسسه اوراسیا، نیز گفته‌است «میانه‌روی» اکبر هاشمی رفسنجانی «تنها محدود به حکومت روحانیون در ایران بود و او دوست غرب نبود... مهم‌تر از آن دوست مردم ایران هم نبود».}

^9/1/2017

^{رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در چند پست توئیتری ضمن دفاع از برقراری رابطه خوب با روسیه و پایان دادن به اختلافات با آن کشور، از افرادی که به داشتن رابطه خوب با مسکو اعتقاد ندارند انتقاد کرده‌است.}

^{به نظر می‌رسد تازه‌ترین توئیت‌های دونالد ترامپ در مورد روسیه، با گزارش تازه نهادهای اطلاعاتی در مورد «دخالت سایبری روسیه در کارزار انتخاباتی آمریکا» آن‌هم با «هدایت مستقیم رئیس‌جمهوری روسیه»، بی‌ارتباط نباشد. آقای ترامپ در پی ارائه گزارش‌ها، اظهار داشت که به دستکاری در انتخابات باور ندارد.}

^{↵ در مورد گزارش اطلاعاتی و واکنش دونالد ترامپ بیشتر بخوانید}

^{رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده ۱۸ دی ماه بار دیگر تاکید کرد که «تنها دلیلی که موضوع هک کمیته ملی حزب دمکرات، که دفاع از آن (در فضای مجازی) ضعیف بوده، به بحث گذاشته شده، این است که شکست دمکرات‌ها (در انتخابات) چنان شدید بوده که آن‌ها خجالت‌زده شده‌اند».}

^{Follow
Donald J. Trump ✔ @realDonaldTrump
Only reason the hacking of the poorly defended DNC is discussed is that the loss by the Dems was so big that they are totally embarrassed!
1:03 PM - 7 Jan 2017
17,698 17,698 Retweets 71,092 71,092 likes
کمیته ملی حزب دمکرات و رئیس ستاد هیلاری کلینتون، از اهداف حملات سایبری ماه‌های گذشته بودند که به گفته جامعه اطلاعاتی آمریکا، از طرف روسیه انجام شده‌است. دولت باراک اوباما نیز در واکنش به آن تحریم‌هایی را علیه مسکو اعمال کرده‌است. روسیه به‌تاکید این اتهام‌ها را رد کرده‌است.}

^{ترامپ ساعاتی بعد، در چند پست توئیتری به دفاع از بهبود رابطه با مسکو دست زد و گفت «داشتن رابطه خوب با روسیه، یک چیز خوب است و نه یک چیز بد. تنها آدم‌های نادان و "ابله" ممکن است فکر کنند این کار بد است».}

^{Follow
Donald J. Trump ✔ @realDonaldTrump
Having a good relationship with Russia is a good thing, not a bad thing. Only "stupid" people, or fools, would think that it is bad! We.....
4:02 PM - 7 Jan 2017
24,652 24,652 Retweets 79,780 79,780 likes
او سپس افزوده است که در دوره ریاست‌جمهوری‌اش، مسکو احترام بسیار بیشتری برای دولت آمریکا قائل خواهد شد تا در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما. و اینکه «هر دو کشور احتمالا با یکدیگر همکاری خواهند کرد، تا برخی از بزرگ‌ترین مشکلات جهان را حل کنند».}

^{در دوره ریاست‌جمهوری آقای اوباما، روابط مسکو و واشینگتن به دلیل پاره‌ای از مسائل دستخوش تنش‌ها و بحران‌هایی شد که در مواردی با زمان جنگ سرد مقایسه شده‌است. از جمله این مسائل می‌توان اشاره کرد به الحاق شبه‌جزیره کریمه از خاک اوکراین، اتهام‌ها به روسیه در مورد حمایت از جدایی‌طلبان اوکراین، اعتراض‌های شدید مسکو از رشد ناتو در مرزهای غربی‌اش، و در نهایت جنگ داخلی سوریه که مسکو در آن از مهم‌ترین حامیان بشار اسد و واشینگتن از مهم‌ترین مخالفان او به شمار می‌رود. البته همکاری‌هایی نیز میان دو طرف وجود داشته که می‌توان به حصول توافق اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی اشاره کرد. توافقی که دونالد ترامپ از مخالفان و منتقدان سرسخت آن است.}

^{البته این تنها سیاستمداران حزب دمکرات یا دولت باراک اوباما نیستند که نگاه مساعدی به مسکو ندارند؛ شماری از چهره‌های ارشد جمهوری‌خواه در کنگره ایالات متحده خود از جمله منتقدان شناخته‌شده ولادیمیر پوتین و دولت او به شمار می‌روند. برای نمونه سناتور جان مک‌کین که سال نوی میلادی را در پایگاه نظامی اوکراین در مرز تنش‌ها با جدایی‌طلبان گذراند، یا سناتور لیندسی گراهام که گفته هدفش در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، ارائه «تحریم‌هایی شدید علیه روسیه» است.}

^{به گفته مخالفان، روسیه تحت دولت آقای پوتین، دوست آمریکا به شمار نمی‌رود.}

^{البته سیاستمداران جمهوری‌خواهی نیز هستند که از دیدگاه رئیس‌جمهوری آینده آمریکا در مورد روسیه دفاع کرده‌اند؛ برای نمونه سناتور جمهوری‌خواه جف سشنز -معرفی‌شده از طرف ترامپ برای پست دادستانی کل- در تابستان گذشته گفته بود «ترامپ درست می‌گوید، ما باید راهی پیدا کنیم تا به دشمنی‌ها میان دو طرف پایان دهیم».}

^{به گفته کسانی مانند سشنز این خصومت‌ها «میلیاردها دلار خرج برداشته» و دو کشور را با خطری بزرگ رو در رو کرده‌است.}

^{دونالد ترامپ از دو هفته آینده هدایت دولت آمریکا را در دست خواهد گرفت.}

^8/1/2017

<sup>محمود بهمنی رئیس سابق بانک مرکزی و نماینده کنونی مجلس

رئیس کل بانک مرکزی در دولت محمود احمدی‌نژاد، ضمن رد اتهام‌های مطرح شده درباره نقش او در پرونده بابک زنجانی گفت که زنجانی «بیشتر» با وزارت نفت ارتباط داشته و خود او هم آخرین بار سال گذشته به عنوان «مطلع» در دادگاه حاضر شده است.</sup>

^{محمود بهمنی روز یکشنبه، ۱۹ دی، در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفت که بانک مرکزی در دوره مدیریت او «کمترین ارتباط را با بابک زنجانی داشت و ارتباط زنجانی بیشتر با وزارت نفت بود».}

^{وی پرونده بابک زنجانی را «یک پرونده سیاسی» خواند و گفت آخرین بار، یک سال قبل «به عنوان مطلع» به دادگاه بابک زنجانی مراجعه و «نظر کارشناسی خود» را به قاضی پرونده ارائه کرده و پس از آن «هیچ اتفاق خاص دیگری» رخ نداده است.}

^{آقای بهمنی اضافه کرد: «به طور حتم اگر مشکلی درخصوص نحوه فعالیت من در زمان ریاست موجود داشت صلاحیت من برای مجلس تایید نمی‌شد و امروز به عنوان نماینده مردم در بهارستان حضور نداشتم».}

^{محمود بهمنی، رئیس کل سابق بانک مرکزی، در انتخابات مجلس دهم تایید صلاحیت و به عنوان نماینده ساوجبلاغ در مجلس انتخاب شد.}

^{رستم قاسمی، وزیر نفت دولت دهم، نیز از سوی جبهه یکتا، متشکل از برخی وزرای دولت محمود احمدی‌نژاد، به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری دهم معرفی شده است.}

^{با این حال صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه، در پاسخ به انتقادات دولتی‌ها، روز دوشنبه ۱۳ دی، گفته بود: «افراد مرتبط با این پرونده از وزرای سابق تا رئیس سابق بانک مرکزی مکرر به دستگاه قضایی احضار شدند و ساعت‌ها مورد تحقیق قرار گرفتند و این پرونده همچنان مفتوح است و هیچکس نگفته است که این وزرا یا دیگران تبرئه شده‌اند و یا منع تعقیب خورده‌اند».}

^{امیرعباس سلطانی، عضو کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی در مجلس نهم، پیشتر بار‌ها وزیر اطلاعات، وزیر اقتصاد، رییس بانک مرکزی و وزیر نفت دولت محمود احمدی‌نژاد را متهم کرده بود که در پرونده بابک زنجانی «درگیر» بوده‌اند.}

^{درگیری لفظی مقامات قوه قضاییه و دولت که ابتدا از مطرح شدن اتهام‌هایی درباره پرونده بابک زنجانی آغاز شد در روزهای گذشته شدیدتر شده و طرفین تلویحا اتهام‌ فساد مالی را درباره یکدیگر مطرح کرده‌اند.}

^{صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه، روز دوشنبه، ۱۳ دی، ضمن مطرح کردن اتهام کمک بابک زنجانی به ستاد حسن روحانی در انتخابات ۹۲، وزارت خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت را متهم کرد که برای بازگرداندن اموال آقای زنجانی در خارج از کشور اقدامات لازم را انجام نداده‌اند.}

^{این سخنان صادق لاریجانی واکنش به سخنان حسن روحانی بود که روز ۸ دی‌ماه در یک سخنرانی گفت که از قوه قضاییه تقاضا کرده پرونده بابک زنجانی در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد، اما این درخواست اجرا نشده است.}

^{وی همچنین متذکر شد که سئوال‌های مردم درباره این پرونده همچنان باقی است.}

^{پس از سخنان صادق لاریجانی نیز حساب توئیتری حسن روحانی خواستار شفاف شدن حساب های قوه قضاییه شد و در مقابل غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگو و معاون اول قوه قضاییه، خواستار اعلام هزینه‌های ستاد انتخاباتی آقای روحانی در سال ۹۲ شد.}

^{وزارتخانه‌های خارجه، اطلاعات و نفت و همچنین بانک مرکزی نیز در اطلاعیه‌هایی اتهام‌های مطرح شده از سوی رئیس قوه قضاییه را تکذیب و اعلام کرده‌اند که اقداماتی که دراین پرونده از آنها خواسته شده را به خوبی انجام داده و قوه قضاییه پیش از این از آنان تقدیر کرده است.}

^{درهمین حال حسام‌الدین آشنا،مشاور حسن روحانی، در توئیتی نوشت که مسئولان دولت حسن روحانی اقدامات خود را درباره پرونده بابک زنجانی توضیح داده‌اند و «حالا نوبت توضیحات مسئولان دولت قبلی است».}

^{در کیفرخواست دادستان، بابک زنجانی متهم شده‌ است که از مبلغ دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو که موظف بوده به شرکت نفت پرداخت کند، «۱۶۰ میلیون یورو پرداخت کرده و مابقی را صرف امور شخصی کرده‌ است».}

^8/1/2017

^{در واکنش به انتشار گزارشی در نشریه فارین افرز در مورد اقدامات و دیدگاه‌های جانشین ولیعهد عربستان سعودی که در آن از جمله به نقش ایران در «ترویج بی‌ثباتی و تروریسم» در منطقه اشاره شده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، عربستان را متهم کرده که «حمایتی سازمان‌یافته» از «گروه‌های تروریستی» دارد.}

^{بهرام قاسمی در اظهار نظری که در خبرگزاری دولتی ایرنا بازتاب یافته، گفته است که «عربستان از جمله بازیگرانی که اصلاح رفتار آن برای صلح و آرامش جهانی ضروری است».}

^{او در ادامه عربستان سعودی را متهم کرده است که «با حمایت سازمان‌یافته از گروه‌های تروریستی تكفیری منطقه را به آشوب كشانده است».}

^{خبرگزاری دولتی ایرنا و دیگر منابع خبری داخلی گفته‌های آقای قاسمی را تحت عنوان واکنش او «به اظهارات اخیر وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان» منتشر کرده‌اند.}

^{روز پنجشنبه نشریه آمریکایی افرز، در گزارشی به قلم بلال صائب، به نقش محمد بن سلمان شاهزاده جوان سعودی و جانشین ولیعهد این کشور پرداخته بود. گزارشی زیر این عنوان که «آیا محمد بن سلمان می‌تواند به عربستان سعودی تغییر شکل دهد؟»}

^{این گزارش که کمتر دو سال پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در عربستان سعودی، و تغییرات بنیادین در هیئت حاکمه این کشور، از جمله انتصاب دو تن از افراد نسل سوم خاندان سعودی به عنوان ولیعهد، و جانشین ولیعهد منتشر شده، بر اقدامات و دیدگاه‌های محمد بن سلمان، فرزند پادشاه عربستان که دومین نفر در خط جانشینی اوست و همزمان وزارت دفاع در این کشور را بر عهده دارد، تمرکز کرده است.}

^{در این گزارش از جمله به دیدگاه‌های او در ایران اشاره شده و آمده است که دیدگاه دولت عربستان که توسط محمد بن سلمان ارائه می‌شود، ایران را نماینده و محرک «سه گرفتاری اصلی در منطقه» می‌داند؛ «ایدئولوژی‌های بدون مرز، بی‌ثباتی، و تروریسم».}

^{این گزارش در تشریح موضوع به نقل از شاهزاده سعودی آورده است که «هیچ جایی برای مذاکره با قدرتی که به صدور ایدئولوژی انحصاری خود می‌پردازد، در اقدامات تروریستی مشارکت می‌کند، و حاکمیت دیگر کشورها را نقض می‌کند، وجود ندارد».}

^{در ادامه به نقل از محمد بن سلمان آمده است که «تا زمانی که تهران چشم‌انداز و رفتار عمیقاً مشکل‌آفرین خود اصلاح کند، عربستان از همکاری و پیشنهاد روابط حسنه دائمی با ایران متضرر خواهد بود».}

^{این نقل قول‌ها از سوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، «فراکنی‌های بی‌حاصل» توصیف شده و آقای قاسمی گفته است که «در گزارش‌های سازمان‌های اطلاعاتی غرب به كرّات تأیید شده كه ارتباط معنادار و سازمان‌یافته‌ای بین نهادهای رسمی عربستان و افراطیون تكفیری در سراسر جهان وجود دارد و به نظر می‌رسد اظهارات وزیر دفاع سعودی نوعی فرافكنی نسبت به این افشاگری‌های اطلاعاتی بوده كه در چند روز اخیر نیز شاهد انتشار یكی از این گزارش‌های مستند بوده‌ایم».}

^{آقای قاسمی به مقام‌های عربستان توصیه کرده، «به جای این‌گونه فرافکنی‌های بی‌حاصل، در صدد اصلاح روش و رفتار خود برآمده و به عواقب سیاست‌ها و اقدامات مخرّب خود بیندیشند».}

^{این مقام وزارت خارجه ایران همچنین بار دیگر اتهام‌های ایران در مورد ریشه گرفتن «تروریسم تکفیری» از «اندیشه وهابیت» را تکرار کرده است.}

^{ایران و عربستان به‌ویژه پس از درگذشت ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان، دوره‌ای سرد و پرتنش از روابط دوجانبه را تجربه کرده‌اند، و اختلاف منافع دو کشور در موضوعات منطقه‌ای از جمله سوریه و یمن، تنش را در روابط دو کشور افزایش داده است.}

^{هر دو کشور در سوریه و یمن از گروه‌های متفاوتی حمایت می‌کنند و در حالی در سوریه ایران از حامیان اصلی دولت بشار اسد و عربستان پشتیبان برخی از گروه‌های مخالف اوست، در یمن عربستان به حمایت از دولت عبدربه منصور هادی مشغول است و شورشیان حوثی از پشتیبانی ایران بهره می‌برند.}

^{نقش تقابلی دو کشور در بحران‌های منطقه‌ای از نگاه ناظران و تحلیلگران مسائل منطقه به جنگ نیابتی ایران و عربستان در سوریه و یمن تعبیر شده است.}

^{در عین حال واکنش‌های خشمگینانه ایران به اعدام شیخ باقر النمر، روحانی شیعه ناراضی در عربستان در سال ۹۴، که حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد را در پی داشت، به قطع کامل روابط عربستان با ایران انجامید، و از جمله اثرات این قطع رابطه، عدم اعزام زائران ایرانی به مراسم حج تمتع در سال جاری بود.}

^8/1/2017

^{دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، از تمامی سفیران فعلی آمریکا در کشورهای مختلف خواسته است که پست خود را تا پیش از بیستم ژانویه، روز ادای سوگند رئیس جمهور جدید، ترک کنند.}

^{به گزارش رسانه‌های آمریکایی، آقای ترامپ در یادداشت کوتاه دو هفته پیش خود به وزارت خارجه آمریکا، خواسته است که در این مورد هیچ استثنایی صورت نگیرد.}

^{رسانه‌های آمریکایی چنین امری را کم‌سابقه توصیف کرده و گفته‌اند در گذشته به سفیران قبلی مهلت بیشتری برای پایان مأموریت داده می‌شد.}

^{این رسانه‌ها همچنین به روند وقت‌گیر تایید سفیران جدید در سنا نیز اشاره کرده و غیبت سفیر آمریکا در کشورهای مهم را چالش‌برانگیز توصیف کرده‌اند.}

^{تیم انتقالی آقای ترامپ هنوز واکنشی به این خبر ابراز نکرده است.}

^7/1/2017

^{دونالد ترامپ، رییس جمهوری منتخب آمریکا روز جمعه پس از پایان نشست با مسئولان بلندپایه اطلاعاتی این کشور گفته است، حملات سایبری بر نتایج انتخابات تاثیری نداشته است.}

^{این در حالی است که همزمان گزارش منتشر شده نهادهای اطلاعاتی آمریکا تاکید کرده است که ولادیمیر پوتین هدایت حملات سایبری برای تضعیف نهاد دمکراتیک انتخابات در این کشور و بی‌اعتبار کردن هیلاری کلینتون را برعهده داشته است.}

^{به گزارش آسوشیتدپرس، دونالد ترامپ در بیانه‌ای تصریح کرده است، «روسیه، چین، دیگر کشور‌ها، گروه‌ها و افراد دیگر» به طور پیوسته تلاش کرده‌اند تا نهاد‌ها و سازمان‌های آمریکا از جمله کمیته حزب دمکرات را هک کنند.}

^{آسوشیتدپرس می‌گوید، دونالد ترامپ در این بیانیه اشاره‌ای دخالت احتمالی روسیه در انتخابات اخیر آمریکا نکرده اما تاکید کرده است، «هیچ گونه دستکاری به هرنحوی در ماشین‌های انتخابات روی نداده است.»}

^{آقای ترامپ همچنین ضمن «سازنده» خواندن نشست خود با مسئولان نهادهای اطلاعاتی آمریکا تصریح کرده است، به محض آغاز دوران ریاست جمهوری خود یک تیم را مسئول برنامه‌ ریزی برای مقابله با حمله‌های اینترنتی خواهد کرد.}

^{آقای ترامپ پیشتر در روز جمعه گفته است، دمکرات ها موضوع حمله سایبری روسیه را بزرگ می کنند چرا که شکست سختی در انتخابات خوردند.}

^{گزارش نهادهای اطلاعاتی}

^{همزمان روز جمعه یک نسخه غیر محرمانه از گزارش اطلاعاتی محرمانه نهادهای اطلاعاتی آمریکا به صورت عمومی منتشر شد که در آن آمده است، ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه، هدایت کارزار حملات سایبری را برای تضعیف روند انتخابات دمکرات آمریکا و همچنین بدنام کردن هیلاری کلینتون، نامزد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری،با هدف کمک به دونالد ترامپ برعهده داشته است.}

^{به گزارش رویترز، این گزارش تصریح کرده است: ارزیابی ما این است که پوتین و حکومت روسیه تمایل روشنی به دونالد ترامپ، رییس جمهور منتخب پیدا کردند.}

^{نهادهای اطلاعاتی آمریکا تاکید کرده‌اند، «ما همچنین این ارزیابی را داریم که پوتین و حکومت روسیه اشتیاق داشته‌اند که هر زمان که امکان داشته با بی‌اعتبار کردن و ارائه تصویری نامطلوب از هیلاری کلینتون در عرصه عمومی به هنگام مقایسه با او (ترامپ)، به شانس احتمالی دونالد ترامپ، رییس جمهور منتخب، کمک کنند.»}

^{در همین زمینه، یک مقام ارشد اطلاعاتی آمریکا به شبکه «ان بی‌سی نیوز» گفته است، این گزارش محرمانه روز پنجشنبه در اختیار رییس جمهوری منتخب آمریکا قرار گرفته است.}

^{به گفته است این مقام ارشد اطلاعاتی، در این گزارش تصریح شده که روسیه حملات سایبری برای هک نهادهایی مانند کمیته ملی حزب دمکرات، کاخ سفید، وزارت امور خارجه آمریکا، رییس دفتر رییس جمهوری و سایر نهاد انجام که همه آنها موفقیت آمیز نبوده‌اند.}

^{با این حال، این گزارش اطلاعاتی تاکید کرده است که مقام‌های روسیه به هنگام پیروزی دونالد ترامپ، جشن گرفته‌اند.}

^{گزارش ها حاکی است که این گزارش را پلیس فدارل آمریکا، (اف بی ای)، سازمان اطلاعات مرکزی، (سی آی ای)،و سازمان امنیت ملی، (ان اس ‌ای) تهیه کرده اند.}

^{این در حالی است که مقام‌های ارشد اطلاعاتی آمریکا روز پنجشنبه در کمیته نیروهای مسلح سنا اعلام کرده بودند که «حملات سایبری» روسیه، «تهدیدی بزرگ» برای ایالات متحده است.}

^7/1/2017

^{در ادامه نامه‌نگاری‌های گروه‌های مختلف به دونالد ترامپ،شمار دیگری از ایرانیان مقیم خارج از ایران در نامه‌ای جدید به رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا از او خواستند تا به برجام پایبند بماند و توافق هسته ای را حفظ کند.}

^{امضاکنندگان این نامه سرگشاده که در میان آنان اساتید دانشگاه‌های آمریکا، نویسندگان،کارآفرینان و هنرمندان حضور دارند از دونالد ترامپ خواسته‌اند «دیپلماسی را بر تحریم و جنگ در مذاکرات با ایران» ترجیح دهد و به «توافق گروه پنج به‌علاوه یک با ایران» پایبند بماند.}

^{امضاکنندگان این نامه تصریح کرده‌اند که «وقتی گروه کشورهای ۵+۱ توانست با ایران به توافق جامع و نهایی برسدن، انها که خود را «جمعی از ایرانیان آمریکا، از دانشگاهیان، هنرمندان، صاحبان کسب و کار تا فعالین حقوق بشر و طرفداران دمکراسی» نامیده‌اند، « نفسی راحت» کشیدند.}

^{نویسندگان نامه به ترامپ تاکید کرده‌اند که «این توافق از وقوع یک جنگ فاجعه‌بار میان ایالات متحده آمریکا و ایران جلوگیری می‌کند.»}

^{در این نامه سرگشاده به بخشی از نامه ۳۷ دانشمند و فیزیکدان آمریکایی به دونالد ترامپ اشاره کرده‌اند که پیش از این آنها با نوشتن نامه ای خطاب به رئیس‌جمهوری تاکید کرده‌ بودند «برجام، به طور چشمگیری از احتمال وقوع یک رقابت تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه جلوگیری می‌کند.»}

^{در این نامه، امضاکنندگان تصریح کرده‌اند که «کاهش تحریم‌ها هنوز تاثیر محسوسی در زندگی مردم عادی در ایران ایجاد نکرده، اما بدون شک به میلیون‌ها نفر امید داده که اقتصاد کشور از لبه پرتگاه دور شده است.»}

^{آنها در عین حال از هر گونه تلاش برای بر هم زدن توافق برجام، ابراز نگرانی کرده‌اند.}

^{ارواند آبراهمیان، عبدالعلی بازرگان، فریده فرهی، احمد کریمی حکاک، آصف بیات، فیروزه دوما، مازیار جبرانی، شهره آغداشلو، شیرین نشاط، احمد کیارستمی، اعظم علی و کامران الهیان از جمله امضاکنندگان این نامه هستند که به امضای ۳۷ تن رسیده‌است.}

^{امضاکنندگان این نامه، با اشاره به بخشی از سخنان دونالد ترامپ در میانه رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که گفته بود «جنگ عراق منطقه را به شدت بی‌ثبات کرد و هزینه‌های سنگین مالی و جانی را بر عراق و ایالات متحده تحمیل کرد»، نوشته‌اند:«ما خواهان آنیم که نگذارید همان نیروهای جنگ‌طلب با افزایش دوباره تنش با ایران این شرایط حساس را بحرانی‌تر کنند.»}

^{این افراد تاکید کرده‌اند که «میلیون‌ها ایرانی با بسیاری از تصمیمات اتخاذ شده توسط مقام‌های کشورشان مخالف‌اند اما همزمان از توافق هسته‌ای استقبال کردند.»}

^{به نوشته امضاکنندگان این نامه، «بسیاری از آن‌ها بر این باورند که پایان دادن به چرخه‌های منازعه‌ با ایالات متحده به تقویت فضایی در ایران می‌انجامد که در آن بهتر می‌توان بر سایر مطالبات پافشاری کرد.»}

^{آنها همچنین تصریح دارند که «فقط یک جنبش درون‌زا می‌تواند ایران را به سوی یک جامعه بازتر و یک دولت پاسخگوتر سوق دهد.»}

^{امضاکنندگان با اشاره به سابقه دهه‌های گذشته که به نوشته آنها «تحریم‌ها و تهدید به جنگ، منجر به قدرت گرفتن بیشتر نیروهای تندرو شده‌است»، تاکید کرده‌اند: «تجربه ثابت کرده تندروها و نیروهای اقتدارگرا در شرایط تحریم و خطر تجاوز خارجی راحت‌تر می‌توانند دموکراسی‌خواهان و فعالان حقوق بشر را سرکوب و مردم را با اشاره به این تهدیدها پشت سر خود متحد کنند»}

^{در بخش دیگری از این نامه، تصریح شده‌است که « به‌هم زدن برنامه جامع اقدام مشترک»، ضمن آن که تایید ادعای تندروهای ایران دال بر غیرقابل اعتماد بودن ایالات متحده است، در عین حال، «یک بار دیگر ایران و آمریکا را در مسیر جنگ قرار می‌دهد که برای هر دو کشور فاجعه‌بار خواهد بود.»}

^{به باور امضاکنندگان این نامه «ایالات متحده و ایران ییش از هر زمان دیگری نیازمند گفتگو هستند» و تاکید کرده‌اند که «فضای تعامل با تهران هم به نفع دموکراسی‌خواهان در ایران خواهد بود و هم به شما کمک می‌کند به وعده‌ خود برای کاهش درگیری‌های نظامی ارتش آمریکا در کشورهای خارجی و افزایش امنیت ملی این کشور عمل کنید.»}

^{پیش از این و در اویل دی‌ماه امسال، ۳۰ فعال سیاسی و مدنی ایرانی خارج از ایران با نوشتن نامه‌ای به دونالد ترامپ، خواستار آن شده بودند دولت جدید آمریکا «تحریم‌های موجود علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و امپراتوری مالی آیت‌الله خامنه‌ای را گسترش دهد.»}

^{آنها «داعش و حکومت اسلامی ایران» را « دو روی یک سکه تروریسم بنیادگرایانه اسلامی» توصیف کرده بودند.}

^{آن نامه با واکنش های بسیار و دامنه‌داری در فضای مجازی همراه شد و در داخل ایران بسیاری از رسانه‌های داخلی و شماری از فعالان سیاسی اصلاح طلب به محتوا و امضاکنندگان آن تاختند.}

^{پس از آن ۳۱۷ فعال سیاسی و مدنی که عمدتا در ایران زندگی می کردند و شماری از آنان از زندانیان سیاسی و عقیدتی سال‌های اخیر بودند، با نوشتن بیانیه‌ای، نامه به ترامپ را «ضدملی» و «شرم آور» خواندند.}

^{در این میان ۳۷ دانشمند و فیزیکدان آمریکایی و از جمله چند نوبلیست با نوشتن نامه‌ای به دونالد ترامپ، از رئیس جمهوری منتخب آمریکا خواستند تا به توافق هسته‌ای، برجام «پایبند» بماند.}

^{آنها برجام را مانعی قوی در برابر «برنامه هسته ای تسلیحاتی ایران» نام نهادند و از دونالد ترامپ خواسته بودند تا این توافق را مانند یک « دارایی ارزشمند و راهبردی کشور» حفظ کند.}

^{دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا که از دو هفته دیگر زمام امور در ایالات متحده را در دست می گیرد، در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری، انتقادهای صریحی بر برجام توافق صورت گرفته، وارد کرد و آن را «بدترین معامله ممکن» خواند.}

^{او همچنین گفته بود در مقام ریاست‌جمهوری آمریکا، برجام را پاره خواهد کرد. این جملات دوالد ترامپ با پاسخ آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران روبرو شد که گفت: «ما برجام را نقض نمی کنیم، اما اگر آمریکایی‌ها برجام را پاره کنند، ما آن را آتش می‌زنیم.»}

^{مقام‌های اتحادیه اروپا از جمله وزرای خارجه کشورهای عضو این اتحادیه، بر حمایت از توافق هسته ای ایران و قدرت‌های جهانی تاکید دارند.}

^6/1/2017

<sup>مناطق شرقی حلب. شمار از مردم برای گرم کردن خانه خود به جمع‌آوری چوب و مواد قابل اشتعال از خرابه‌ها می‌پردازند.

حملات دو هفته گذشته ارتش سوریه و شبه‌نظامیان حزب‌الله لبنان علیه شورشیان، در مناطق تامین‌کننده آب دمشق ادامه داشته‌است. رویترز می‌گوید این حملات با پیشروی چشم‌گیری همراه نشده، وزیر خارجه ترکیه نیز گفته «نقض آتش‌بس» مانع اصلی مذاکرات «آستانه» است.</sup>

^{دولت سوریه، دور جدید حملات در اطراف پایتخت را پس از متهم کردن شورشیان به مسموم کردن آب، آغاز کرد. این مناطق طبیعی که زمانی محل رفت‌وآمد گردشگران بودند، تامین‌کننده آب برای میلیون‌ها نفر از شهروندان در مناطقی از دمشق و اطراف آن هستند و در کنترل شماری از شورشیان قرار دارند. سازمان ملل به تازگی گفته این دسته از شهروندان از پایان سال گذشته میلادی به آب دسترسی ندارند. شورشیان مسموم کردن آب را رد کرده‌اند، اما گزارش‌ها حاکی‌ست جلوی انتقال آن نیز گرفته شده‌است.}

^{خبرگزاری رویترز می‌گوید حملات دو هفته گذشته که توسط ارتش سوریه و حزب‌الله لبنان صورت گرفته، «با پیشروی عمده‌ای همراه نشده است». شورشیان پیشنهاد دولت برای ترک این مناطق و رفتن به ادلب را رد کرده‌اند؛ پیشنهادی که شورشیان در حلب، در پی حملات گسترده و شدید، در نهایت به آن تن دادند.}

^{اما یکی از تفاوت‌های اصلی مناطق اطراف پایتخت سوریه، و مناطق شهری حلب، در کوهستانی بودن آن است. این موضوع ظاهرا به شورشیان، که هم از گروه‌های زیر پرچم «ارتش آزاد» و هم اسلام‌گرایان سلفی هستند، برتری نسبی داده‌است.}

^{یک مقام ایرانی، از مهم‌ترین حامیان بشار اسد و نیز حامی اصلی حزب‌الله لبنان، به تازگی گفته است «پایان درگیری‌ها [در سوریه] باید مشروط به نابودی گروه‌های تکفیری و تروریستی باشد». علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، این سخنان را روز پنج‌شنبه، ۱۶ دی ماه در دمشق گفته‌است.}

^{البته آتش‌بسی که اخیرا با حمایت مسکو و آنکارا شکل گرفته، شامل گروه‌های «حکومت اسلامی» و شاخه القاعده نمی‌شود، اما مشخص نیست وقتی مقام‌های دولتی سوریه یا ایران از «گروه‌های تکفیری و تروریستی» سخن می‌گویند، تنها خود را محدود به داعش یا جبهه فتح‌الشام می‌کنند یا نه. آن‌ها در موارد مختلف تقریبا همه گروه‌های مسلح مخالف اسد را «تروریست» لقب داده‌اند.}

^{وزیر خارجه ترکیه، همسایه ایران و مخالف عمده حکومت بشار اسد، در همان روز پنج‌شنبه، از «نقض آتش‌بس» در سوریه به عنوان «مانع اصلی مذاکرات» در آستانه، پایتخت قزاقستان، نام برده است.}

^{«بدبینی» و «خوشبینی» در آستانه «مذاکرات آستانه»}

^{دیدار در آستانه‌، پایتخت قزاقستان، که بخشی از تلاش‌های اخیر ترکیه و روسیه، برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه و احیای «مذاکرات صلح» تلقی می‌شود، قرار است در ۲۳ ژانویه صورت گیرد.}

^{جان کری، وزیر خارجه آمریکا، روز پنج‌شنبه گفت دولت آن کشور از این مذاکرات، به عنوان گامی به سوی صلح، حمایت می‌کند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات متحده به تازگی در تماسی با هم‌تای ترک خود از تلاش‌های آنکارا در این زمینه، «استقبال» کرد. هرچند مذاکرات زمانی برپا خواهد شد که دولت آقای اوباما، جای خود را به دولت دونالد ترامپ داده‌است.}

^{استفان دی‌میستورا، نماینده ملل متحد در امور سوریه، از دیگر کسانی‌ست که در ساعت‌های گذشته در مورد مذاکرات قزاقستان سخن گفته و ضمن حمایت از آن تاکید کرده سازمان ملل نماینده‌ای را به آن اعزام خواهد کرد.}

^{به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی سازمان ملل متحد، دی‌میستورا ۱۶ دی ماه ابراز امیدواری کرده‌است که سال ۲۰۱۷، سال «تغییرات» در اوضاع سوریه و پیدا شدن راه‌حلی برای جنگ داخلی آن باشد. اما در کنار او، جان اگلند، از مشاوران ارشد ملل متحد در امور سوریه، از «حوادثی بسیار بزرگ» از جمله در اطراف پایتخت سوریه سخن گفته، «که همین الان در جریان است». او یادآوری که ۵.۵ میلیون شهروند دمشق و اطراف آن به آب دسترسی ندارند چون تامین آب از «وادی بردی» مختل شده، «و دلیل این موضوع در دست بررسی قرار دارد».}

^{مولود چاوش‌اغلو، وزیر خارجه ترکیه، اما مستقیما «نقض آتش‌بس» را به میان کشیده و روز پنج‌شنبه در دیداری با آنتونیو گوترس، دبیر کل سازمان ملل، گفته این موضوع «مانع اصلی» مذاکرات آستانه است.}

^{به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آقای چاوش‌اغلو گفته همه موارد نقض آتش‌بس یا بمباران‌ها «توسط حکومت سوریه یا حامیان آن یا دیگر گروه‌ها» صورت گرفته است: «چنین چیزی قابل قبول نیست. این یک مانع اصلی‌ست».}

^{نزدیک به ۱۰ گروه شورشی به تازگی گفته‌اند ادامه حملات در اطراف پایتخت، به عدم حضور آن‌ها در مذاکرات قزاقستان می‌انجامد.}

^{مقام‌های روسیه واکنش تازه‌ای به وقایع و حملات اطراف دمشق نشان نداده‌اند.}

^6/1/2017

<sup>بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز چهارشنبه در واکنش به اظهارات اخیر وزیر امور خارجه ترکیه درباره نقش ایران در نقض آتش بس در سوریه گفته است، اظهارات «غیر سازنده» مقامات آنکارا در خصوص سوریه موجب پیچیده‌تر شدن بحران در این کشور می‌شود.</sup>

^{مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، روز چهارشنبه شبه نظامیان مورد حمایت ایران را عامل نقض آتش بس در سوریه دانست و گفته بود، ایران به عنوان یکی کشورهایی که آتش بس در سوریه را تضمین کرده می‌بایست به شبه نظامیان شیعه و نیروهای دولتی سوریه فشار وارد کرده تا آتش بس را متوقف کنند.}

^{این در حالی است که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این سخنان مولود چاووش اوغلو گفته است: «جمهوری اسلامی ایران به عنوان شریک روند سه جانبه مسکو، بر اجرای جدی توافقات آن تاکید دارد و از مقامات ترکیه به عنوان طرف دیگر این توافقات انتظار دارد مواضعی اتخاذ نکنند که خلاف واقعیت‌های موجود و تعهدات این کشور باشد.»}

^{وی اضافه کرده است: آتش‌بس جاری در سوریه به صورت پی در پی از سوی گروه‌های مسلح مخالف دولت این کشور نقض شده و بر اساس اطلاعات مستند موجود، موارد نقض آتش بس از سوی گروههای مسلّح تنها در یک روز بیش از ۴۵ بار بوده است که جزئیات بیشتر آن در صورت ضرورت قابل انتشار است.}

^{بهرام قاسمی خطاب به مقامات ترکیه گفته است: با توجه به این واقعیت‌ها اگر در پی استقرار آتش بس پایدار و فراهم کردن زمینه‌های موفقیت گفتگوهای سیاسی برای پایان بحران سوریه هستند، به عنوان طرف تضمین کننده تعهد گروههای مسلح در توافقات مسکو، ضمن اتخاذ تدابیر لازم با موارد متعدد نقض آتش بس از سوی این گروه‌ها برخورد کرده و همزمان از اتخاذ مواضع غیر منطبق با واقعیت‌ها و متهم کردن طرف‌های دیگر پرهیز کنند.}

^{سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تصریح کرده است: بدیهی است جمهوری اسلامی ایران‌‌ همان گونه که تاکنون مساعی خود را برای تثبیت آتش بس و تسهیل راه حل سیاسی بحران سوریه به کار گرفته است، همچنان به این سیاست خود ادامه خواهد داد.}

^{پنجشنبه هفته گذشته آتش بسی سراسری در سوریه با میانجیگری روسیه و ترکیه آغاز شد.}

^{این در حالی است که گزارش های متعددی از نقض این آتش بس تاکنون منتشر شده است.}

^{گروه‌های شورشی مخالف حکومت بشار اسد روز شنبه هشدار داده بودند که «در صورت ادامه نقض آتش‌بس» توسط نیروهای دولتی سوریه، این آتش‌بس را «کان لم یکن» تلقی خواهند کرد.}

^{با این حال، وزیر خارجه ترکیه نیز روز چهارشنبه هشدار داد مذاکرات صلح که از سوی روسیه تدارک دیده شده و قرار است در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شود، در صورتی که نقض رو به افزایش آتش‌بس متوقف نشود، ممکن است با شکست روبرو شود.}

^{ایران، روسیه و گروه حزب‌الله لبنان از دولت بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه، حمایت می‌کنند، حال آنکه ترکیه همراه با برخی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس حامی شورشیان سوری هستند.}

^{گفت‌وگوهای صلح سوریه برای روز ۲۳ ژانویه امسال برنامه‌ریزی شده و آن‌گونه که وزیر امور خارجه ترکیه گفته است مقدمات آن از سوی کار‌شناسان روس و ترک در ترکیه فراهم شده است.}

^{جنگ داخلی سوریه تا کنون صد ها هزار کشته و میلیون های آواره برجای گذاشته است.}

^5/1/2017

^{سخنگوی شورای نگهبان جمهوری اسلامی اعلام کرد که این شورا همواره صلاحیت روسای جمهور «مستقر» را نیز در دوره دوم نامزدی آنان بررسی می‌کند و «هیچ تضمینی» نیست که رئیس جمهور «مستقر» دوباره تایید صلاحیت شود.}

^{این اظهار نظر واکنش برخی از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب را به دنبال داشت.}

^{عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، در مصاحبه با وب‌سایت «مشرق‌نیوز» که روز چهارشنبه، ۱۵ دی‌ماه، منتشر شد در پاسخ به سوالی مبنی بر «عرف» بودن تائید صلاحیت روسای جمهور برای دوره دوم گفت که «هیچ تضمینی در این جهت نبوده و نیست».}

^{وی اضافه کرد: «قانونا شورای نگهبان در همه ادوار صلاحیت روسای جمهوری مستقر را هم دقیقاً بررسی کرده است. حالا در این چند دور گذشته نتیجه مثبت بوده است. این رویه قانونی و همیشگی شورای نگهبان بوده و طبیعتاً همیشه هم اجرا خواهد شد.»}

^{آقای کدخدایی درباره احتمال رد صلاحیت فردی پس از یک دوره ریاست جمهوری نیز گفت: «همان شرایطی که برای نمایندگان مجلس هست... برای روسای جمهوری هم وجود دارد و اعمال می‌شود.»}

^{در حال حاضر مقامات دولت حسن روحانی به این اظهار نظر واکنش نشان نداده‌اند، اما پیش از این محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت، با اشاره به این که آقای روحانی هنوز نامزدی خود را اعلام نکرده احتمال رد صلاحیت او را «پوچ و غیرمنطقی» خوانده بود.}

^{عباس عبدی نیز در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا سخنان مطرح شده درباره احتمال رد صلاحیت حسن روحانی را ناشی از نداشتن «درک درست» از نظام سیاسی ایران دانست.}

^{وی اضافه کرد: «این که تف سربالاست که بگویند روحانی صلاحیت ندارد، بعد رهبری بگوید خیر ایشان صلاحیت دارد یا مصلحت است و بعد هم وی در انتخابات رای بیاورد؛ یعنی مردم به فرد مصلحتی رای دهند.»}

^{این چهره اصلاح‌طلب تاکید کرد: «اگر سیستم به هر دلیلی به این نتیجه برسد که روحانی نباشد، روحانی خودش نامزد نمی‌شود، نه‌ این که بیاید و رد صلاحیت شود، اما من مطمئنم که مطلوب سیستم این است که روحانی دوباره بیاید و رئیس ‌جمهور شود.»}

^{فیض‌الله عرب سرخی، عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، نیز در مصاحبه با روزنامه همدلی هدف از مطرح شدن بحث رد صلاحیت حسن روحانی را «تضعیف روحیه اصلاح‌طلبان» دانست.}

^{جهانبخش خانجانی، عضو حزب کارگزاران سازندگی، نیز رد صلاحیت آقای روحانی را منتفی دانسته و افزود که اگر او رد صلاحیت شود، «از‌‌ همان زمان رد صلاحیت فاقد صلاحیت ریاست جمهوری است و نمی‌توان گفت که او تا پنج ماه بعد صلاحیت دارد».}

^{موسی قربانی، نماینده سابق مجلس و از چهره‌های اصولگرا، اما در مصاحبه با وب‌سایت انتخاب گفت که سخنگوی شورای نگهبان یک موضوع کلی را مطرح کرده و سخنان او «به حال حاضر ربطی ندارد».}

^{این در حالی است که پیش از این نیز برخی از وب‌سایت‌های اصولگرا از احتمال رد صلاحیت حسن روحانی یا یک دوره‌ای بودن ریاست جمهوری او سخن گفته‌اند.}

^{از سوی دیگر اظهار نظر سخنگوی شورای نگهبان در روزهایی منتشر شده است که جدال دو قوه قضاییه و مجریه در ایران بالا گرفته و اصولگرایان به‌ویژه در مجلس شورای اسلامی بر شدت حملات خود به دولت حسن روحانی و حتی شخص او افزوده‌اند.}

^{از جمله ۴۶ نماینده مجلس ایران روز چهارشنبه در نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور خواستار برخورد او با برادرش حسین فریدون شدند، و در همین روز دو نماینده محافظه‌کار مجلس، همسو با اظهارات صادق لاریجانی٬ رئیس قوه قضائیه، درباره برخی مسائل مالی و امنیتی در دولت یازدهم٬ ادعا‌های جدیدی را علیه حسن روحانی مطرح کردند.}

^{در مقابل اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، روز پنج‌شنبه، نهم دی‌ماه، احتمال رد صلاحیت آقای روحانی را بعید دانسته و گفته بود که او «مصمم» است در انتخابات سال ۹۶ نامزد شود.}

^{پیش از این برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب از جمله مرتضی الویری ضمن تاکید بر حمایت از حسن روحانی اعلام کرده اند که اصلاح‌طلبان به دلایلی مانند احتمال نامزد نشدن، رد صلاحیت و رأی نیاوردن آقای روحانی، باید در کنار او «نامزد پوششی» معرفی کنند.}

^{به گفته آقای الویری، هدف از معرفی «نامزد پوششی» رقابت با آقای روحانی نیست، بلکه برای خالی نبودن دست این جریان سیاسی در «بزنگاه» احتمالی‌ است.}

^{با این حال محمدرضا خاتمی، علی شکوری راد و برخی دیگر از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب اعلام کرده اند که نامزد اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ فقط حسن روحانی است.}

^5/1/2017