ئازاد محەممەدزادە
خواستی رەوا و بەرحەقی کورد لە ئێران مافی دیاریکردنی چارەنووسە، چارەنووسێک کە گەیشتن بە سەروەری سیاسی یا حکومەتی خۆجێیی لە شکلی مومکینی خویدا بۆ کورد دەستەبەربکات، جا ئەو شکلە چ خودگەردانی ، خودموختاری، فیدراڵی، یا سەربەخۆیی بێت، کە ئەمانەش بە پێی بارودۆخ، توانا و زەرفیەتی کورد، هەروەها بە تەعامول و پێشگرتنی میکانیزمی ئاشتی و دیالۆگ و قەناعەت، بەرخۆدان، خواستی یەکدەستی سیاسی و خۆراگری مەدەنی روو بە تاران جا چ حکومەتی ئێستا بێت یا دوارۆژ ئیمکان جێ بەجێ بوونی هەیە.
سەربەخۆیی بۆ کوردستانی گەورە، گەرچی سەربەخۆیی ئیدەئالی بەرز و ئامانجی هەرە گەورەی کوردە لە سەد ساڵی رابردوودا، بەڵام سەربەخۆیی کوردستان لە شەرایەتی ئیستادا لە ئیرادە و خواستی کورد بەدەرە، بۆیە سەربەخۆیی بێ دانپێدانانی توکمە و ستراتیژی درێژخایەن، بە ژێر خانی ئابووری و سیاسی لاواز، و بێ پشتیوانی و ئیرادەی وڵاتان گەورەی مسۆگەر نابێت، هەنووکە کوردیش ناتوانی لەم هەلوومەرجەدا ئەو بەرژەوەندیە گەورەیە بۆ زلهێزان دەستەبەر بکات، بەم پێیە لە ژێر ناوی سەربەخۆیی یا بەرژەوەندی حیزب و بەشێکی تری کوردستان نابێ کورد لە ئێران قوربانی بازی و سات و سەودای ئابووری و بازرگانی زلهێزانی جیهانی و فیدای بەشەکانی تری کوردستان.
کەواتە ئێمە وەک کورد لە ئێران لە نەبوونی کەشی ئازاد و دێموکراتیک، بە هۆی زۆری گوشار و سەرکوت لە لایەن حاکمیەتی مەرکەزی تارانەوە لە وەها حالەتێک دا کە مەجالی بەشداری ئازاد بە حیزب و لایەنە سیاسی و مەدەنیەکانی کورد نادرێ کە لە پرۆسێسی هەڵبژاردنی دێموکراتیک دا بە ئازادانە ، جۆری سەروەری سیاسی واتە سیستەمی خۆبەرێوەبەرێ خۆجێیی بۆ رۆژهەڵات لە شکلی مومکین دا دەستەبەر بکەن، وادەخوازێت کە بۆ دەربازبوون لەو جەوە چەقبەستوویە و بێ پلانییەدا، تەگبیرێکی ئەساسی بۆ رەوشەکە بکردرێت.
بەم هۆکارانەی ئاماژەم پێدان پێویستە کورد بە سوود وەرگرتن لە نەخشە رێگای بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان، هەوڵ بۆ چێ کردنی سازی سیاسی و سیستەمی بەرێوەبەری یەکگرتوو و نەتەوەیی لە شکلی حکومەتی دیفاکتۆی تەوافقی و ئینتقاڵی لە تەبعییدا بدات، حکومەتێک کە وەک مەرجەعێکی سیاسی و نەتەوەیی لەم دۆخەدا باشترین گوزینەیە کە دەتوانێت ببێت بە ئەمری واقع، کەواتە دەستپێک و سەرەنجامی تێکۆشانی کورد لە ئێران سەروەری سیاسیە و ئەوەش بە گرێدراوە بە یەکگوتاری و ئاشتەوایی و سازانی نیشتمانی کە ئیمکانی پراکتیزە بوونی ھەیە.
حکومەتی دیفاکتۆ لە تاراوگە دا بۆ کوردی لە ئێران زەروورەتێکە بۆ بریارداتی کەلان سەبارەت بە پرسە چارنووسازەکانی کورد لە ئێران.
حکومەتی دیفاکتۆ ئاورینگی نوێ بۆ تێکۆشانی گشت رەهەندی کورد لە ئێران بە حیزب، لایەن و جەریانەکان دەبێت لە چوارچێوەی پلاتفۆرمێکی هاوبەش دا. لێرەوە حکومەتی دیفاکتۆ لە تاراوگە هەیمەنەی نەتەوەیی، قورسایی و پرستیژی سیاسی و دیپلوماسی شوێندانەرتر بە کورد لە ئێران ببەخشێت.
بۆیە لە رووی دامەزراوەی یاسایی پارلمان ودەزگای قەزایی و یان جێبەجێ کاری، مودیریەتی واتە کابینەی حکومەتی، بکاتە ئەزموون بۆ دوارۆژ کاری مەیدانی وەک ئەزموونێکی سەردەمی و ئەمرۆیانە بۆ ئەگەر و پێشهاتەکان و هەر ئاڵوگۆرییەک.
حکومەتی دیفاکتۆ دەتوانی رۆڵی کاریگەر و پۆزەتیڤ بگێرێت لە پێشبردنی دۆزی کورد لە ئێران لە هاوکێشە ناوچەیی و جیهانی و ناخۆیەکانی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان دا،
واتە دامەزراوەیی، سیستماتیک و نەتەوەیی کردنی دیپڵۆماسی، هێزی نیزامی، میدیایی نەتەوەی، دیاڵۆگ و تەوافق و شەراکەت، شەر و ئاشتی لەگەڵ تاران، مودیریەتی شۆرشی جەماوەری و مەدەنی ناوخۆی رۆژهەڵات دا،
هێژموونی گوفتمانی تاک حیزبی و تاک رەوی تاکەکەسی کەم دەکاتەوە، گوفتمانی یەکدەست و نەتەوەیی بەرجەستە دەکاتەوە، کورد لە ئێران دەبێت بە خاوەنی هەیکەلی ئیداری و مودیریەتی رێک و پێک، حکومەتێک لە تەبعیدا کە رێگری لە شەری برا کوژی دەکات لە دوارۆژ دا، هەمان حکومەتی دیفاکتۆ لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنی سەراسەری و گەلانی ئێران دا هاوپەیمانی و تەوافق دەکات لەسەر پرس بەشداری و شەراکەت لە مەرکەزی ئێراندا بە لەبەرچاوگرتن و بە سوودی بەرژەوەندی باڵاکانی کورد.
هەروەها حکومەتی دیفاکتۆ خاوەنی چەندین دامەزراوە و ئۆرگان و ناوەندی توێژینەوە و فکری، ستراتیژی کەلانەوە، پێگەی ئابووری، ژینگە، جوگرافیا، مێژوو و ئەدەب ، ژنان و لاوان، لابی ناودەوڵەتی، پتەوترکردنی هاوپەیوەندی نەتەوەیی لەگەڵ بەشەکانی تری کوردستان دا.
لە حەقیقەت دا کوردی ژێر دەسەڵاتی ئێران خاوەنی یەک ئادرەسی موحەد و بەهێزی نەتەوەیی دەبێت روو بە یار و نەیار، بە ئامانجی دەستەبەرکردنی سەروەری سیاسی و مافە نەتەوەیی و دێموکراتیکەکان، بۆ داهاتوویەکی گەش و دابینکردنی باشبژێوی و بەختەوەری بۆ کۆمەڵگای کورد لە ئێران.
24/4/2019
