زریان رۆژهەڵاتی

^{دوای زیاتر لە دوو دەیە، گۆمە مەنگەكەی مەیدانی سیاسیی رۆژهەڵاتی كوردستان بەرەو شڵەقان دەچێت. رەنگە پێكدادانی كورد– ئێران، كۆدی ئەو قۆناخە تازەیە بێت كە بۆ تاران و ناوچەكە دەستیپێكردووە.}

^{ئێستا ئیدی پێویست ناكات شارەزاییەكی زۆرت هەبێت هەتا بزانی گۆڕانێك لە ئێران بەڕێوەیە. گوشاری دەرەكی، كێشەی ناوخۆیی و دۆخی نالەباری ئابووری و ناكۆكیی بەرپرسانی دەوڵەت، رێگایان بۆ رووخانی یەكێتی سۆڤیەت كردەوە. لە ئێرانیش ئەو سێ فاكتۆرە هەیە، بەڵام هێشتا روون نییە كە ئایا تووشی هەمان چارەنووسی یەكێتی سۆڤیەت دەبێت یان نا؟ رەنگە بەرپرسانی تاران لە خولەكی كۆتاییدا رێگەی دانوستاندن لەگەڵ ئەمریكا بگرنەبەر و بەوجۆرەش مانەوەی خۆیان گەرەنتی بكەن یان لەڕێگەی رووبەڕووبوونەوەی زیاتری وەك تەهدیدی بازاڕی نەوت، تێكدانی ئەمنی ناوچە پەراوێزییەكان، هەوڵی مانەوەی زیاتری خۆیان بدەن. ئەگەر لەم دەلاقەیەوە سەیر بكەین، دەتوانین بێژین كە رەنگە پێكدادان لەگەڵ كورد، كۆدی قۆناخێكی تازە بێت، چونكە: ئێرانییەكان بۆ داپۆشینی كێشە ناوخۆییەكان و گلێركردنەوەی ناوەند، پێویستیان بە زەقكردنەوەی پرسی كورد هەیە و دەشێ نەیارانی ئێرانیش وەك فاكتەرێكی گرنگ بۆ لاوازكردنی تاران تەماشای كورد بكەن.}

^{ئێران و پێكدادان لەگەڵ كورد}

^{ئەگەر واز لە مێژووی دوورتر بێنین، لەدوای گشتپرسییەكەی هەرێمی كوردستانەوە ئێرانییەكان بەشێوەیەكی ئاشكرا و زیاتر لەجاران، رێگەی بەریەككەوتنیان لەگەڵ كورد لە ناوچەكە گرتەبەر. دەشێ هەندێك فاكتەری وەك ناكۆكی و ململانێی ئەتنی لەو سیاسەتەی ئێراندا رۆڵیان هەبووبێت. بۆ نموونە حوسێن باقری، سەرۆك ئەركانی هێزە چەكدارەكانی ئێران، عەلی شەمخانی، سەرۆكی ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێران و حەسەن دانایی فەر، كە لە رووخسارە دیارەكانی بەرەنگاربوونەوەی گشتپرسیی هەرێمی كوردستان بوون، یان ئازەرین یان عەرەبن كە كێشەی ئەرزی و ناسنامەییان لەگەڵ كورد زیاترە!}

^{لەم قۆناخە تازەیەشدا كە كۆیە مووشەكباران كرا، هەرئەو كەسانە لە پۆستە گرنگە ئەمنی و سیاسییەكانی ئێراندان. جێی خۆیەتی ئەوەشمان بیربكەوێتەوە كە كاتی خۆی حوسێن باقری یەكێك بوو لە ئەندازیارانی هێرشەكەی ساڵی 1996ی ئێران بۆ سەر كۆیە! حەسەن دانایی فەر، باڵیۆزی پێشوی ئێران كە لەگەڵ عەلی شەمخانی بە رەچەڵەك عەرەبن، رۆڵێكی كارای لە دەركردنی موجاهیدنی خەڵق لە عێراق گێڕا. عەلی شەمخانی لە سیاسەتی ئێران بۆ هاتنە پێشەوە لە سنوورەكانی لەگەڵ هەرێمی كوردستان لە ساڵی 2014دا، دەوری كاریگەری هەبوو.}

^{بەڵام جگە لەوە، دركی بەرپرسانی تاران لە پرسی مانەوەی رژێمی سیاسی وایكردووە تا لەم قۆناخە تازەیەدا پێكدادان لەگەڵ كورد بە پێویست بزانن. ئەوان سەربەخۆیی گریمانەیی هەرێمی كوردستانیان بە تەهدیدێكی راستەوخۆ لەسەر مانەوەی رژێمی سیاسیی ئێران هەژماركرد. بۆیە خۆیان لەگەڵ بەغدا و توركیا یەكانگیركرد هەتا دژی راوەستن.
ئێران لەڕێی لێدانی كورد و لاوازكردنی و تەنانەت هەوڵدان بۆ دووبارەكردنەوەی سیناریۆی دەركردنی موجاهیدین، دەیەوێت رێ لەوە بگرێت كە كوردەكان بە پاڵپشتی دەرەوە، شەڕێكی چەكداری گریمانەیی دژی ئێران دەستپێبكەنەوە}

^{ئێستاش كە ترەمپ لە ئێرانی گیركردووە و لەڕێی گەمارۆكانەوە دۆخێكی سەختی بۆ تاران خوڵقاندووە، پێكدادان لەگەڵ كورد سوودی بۆ ئێران هەیە، چونكە:
لەڕێی گەورەكردنەوەی قەبارەی" هەڕەشەی كورد" دەیانەوێت یەكانگیرییەكی گشتی لە ناوەندی ئێران دروستبكەن.}

^{لەڕێی زەقكردنەوەی ئەو باسانەی كە "ئەوە كوردەكان خەریكن ئێران دابەشدەكەن" دەیانەوێت كێشە ئابووری و سیاسییەكانی دیكە لەبیری خەڵكی ببەنەوە! ئەمە هۆكارێكی گرنگی لەسێدارەدانەكان و ئەو هێرشە مووشەكییانە بوو كە لە رۆژانی رابردوودا كرایە سەر كۆیە. ئەگینا حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان جگە لە هەندێ چالاكیی سنوورداری پڕوپاگەندەی چەكداری، بە كردەوە شەڕیان لەدژی ئێران دەستپێنەكردووەتەوە تا سوپا تینی بۆ بێت و مووشەكبارانیان بكات! جگە لەو پەیامە مووشەكییەی كە بە نەیارەكانی دا، كە ناڕۆكەكەی ئەوە بوو: "دەتوانم ئاسایشی ناوچەكە تێكبدەم"، ئێران لەڕێی لێدانی كورد و لاوازكردنی و تەنانەت هەوڵدان بۆ دووبارەكردنەوەی سیناریۆی دەركردنی موجاهیدین، دەیەوێت رێ لەوە بگرێت كە كوردەكان بە پاڵپشتی دەرەوە، شەڕێكی چەكداری گریمانەیی دژی ئێران دەستپێبكەنەوە.}

^{هەڵوێستی كورد}

^{بەشێوەیەكی گشتی، چوار ساڵی رابردوو بۆ كورد ساڵی نەهات بوون. لەلایەك دنیا وەك پاڵەوانەكانی جەنگی داعش پەسنی كوردی دەدا و بە پەڕو باڵیدا دەهاتەوە، لەلایەكی دیكەش دەیكردە قۆچی قوربانیی بۆ سیاسەتی نێودەوڵەتی!
كارەساتەكەی كۆیە و لە سێدارەدرانی سێ لاوی كورد، ئەڵقەیەكی دیكەی زنجیرەیەك كارەساتی ناخهەژێنی وەك شەنگال و كەركووك وعەفرین بوون كە لەماوەی چوارساڵی رابردوودا بەسەر گەورەترین نەتەوەی بێدەوڵەتی ئەم ناوچەیەدا بێت.
هەڵبەت مووشەكبارانەكەی كۆیە چەندەی زەربەیەكی گورجكبڕ بێت، مانگرتنە واتادارەكەی خەڵكی رۆژهەڵات و خەمخۆریی و پشتیوانی كورد لە بەشەكانی دیكەی كوردستانیش هەستانەوەیەكی شكۆمەندانە بوو.}

^{لە شارە گەورەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان وەك سنە و كرماشان (كە ئەمەیان واتادارە) مانگرتن كرا و پێچەوانەی ئەوەی كە گوتاری رەسمی دەوڵەت لە ئێران بانگەشەی "هەڵوەشاوە" بوون بۆ حیزبەكانی رۆژهەڵات دەكات و پێچەوانەی ئەوەی كە هەندێك لە حیزبە كوردستانییەكان، هێزەكانی رۆژهەڵات بە هێزی كلاسیكی بێ جەماوەر ناودەبەن، خەڵك ئەو پەیامەی دا كە هێشتا خاوەنداریی لە حیزبەكان و رۆڵەكانی خۆی دەكات. بێشك ئێرانیش پەنا بۆ سەركوتكردنی ئەو خەڵك دەبات، بەڵام لە ماوەی درێژخایەندا زەحمەتە تەنها بە سەركوتكردن بتوانێت رێ لەو هێزە جەماوەرییە گەورەیە بگرێت. دۆخی خراپی ئابووریش، وەك كاتالیزۆرێك، رۆڵی لە بەرهەمهێنانەوەی ناڕەزاییە سیاسییەكاندا دەبێت و ئەمەش بەستێنێكی باش بۆ بووژاندنەوەی جووڵانەوەی سیاسی كورد لە رۆژهەڵات دروستدەكات.}

^{هەڵبەت هێشتا دیارنییە كە ئەحزابی كوردی رۆژهەڵات بە تەمای چین. ئایا دوای هێرشەكەی كۆیە، 1968ێكی دیكە دووبارە دەكەنەوە و قۆناخێكی نوێ دەستپێدەكەن كە ئەمە بە قەڵا و بارەگای جێگیر ناكرێت، یان هاوشێوەی 1996، سەردەمێكی دیكەی بێدەنگیی سیاسی و سەربازی هەڵدەبژێرن؟!}

^{زریان رۆژهەڵاتی، توێژەر لە ناوەندی لێكۆڵینەوەی رووداو}

^21/9/2018