پێویستی بزووتنەوەیەکی مەدەنی بۆ کرماشان و ئیڵام

فەریبۆر ئاودانان

^{دەسەڵاتی ئیسلامی ئێران هەمیشە بەچاوێکی ئەمنیەتی سەیری چاڵاکی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی کردوە لە رۆژهەڵاتی کوردستان و ئەوەش بۆتە حەقیقەتێکی تاڵی ئەمرۆی کۆمەڵگە و بزووتنەوەی کوردی لە رۆژهەڵاتی کوردستان.}
^{سەرەتا دەبێت لێکۆڵینەوەی لەسەر ئەنجام بدەین و بزانین زەمینە گونجاوە بۆ چاڵاکی مەدەنی و دامەزراندنی ڕێکخراوەی نوێ بۆ خەباتی مەدەنی لە رۆژهەڵاتی کوردستان و بەتایبەتی لە ناوچەکانی کرماشان و ئیڵام چیە؟}
^{بەلانیکەمی دۆخ و بەستەرەکانی گونجاو و تەرازکراو چیە بۆ خەباتی مەدەنی؟}
^{لەم بابەتە هەوڵمانداوە خوێندنەوەیەکی بابەتی و فیکری و ستراتیژی لەسەر پێویستی دامەزراندنی بزووتنەوەیەکی سیاسی و کولتووری و ڕۆشنبیری تایبەت بۆ کرماشان و ئیڵام و ناوچەکانی بکەین لەچوارچێوەی پرۆژەی خەباتی مەدەنی و دوور لە بەرنامە و پرۆگرامی ئەحزابی سیاسی کوردی رۆژهەڵات..}
^سەرەتا
^{پێشکەوتنەکانی جیهانی ئەمرۆ زۆر بەخێرایی ژیانی مرۆڤ و کۆمەڵی تووشی گۆڕانکاری ڕیشەیی کردوە و پێویستی لەرووی پێوەندیە کۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری و ڕێکخراوەکانی مرۆڤ دۆستی و ژینگە پارێزی زاتر کردوە.}
^{فەزای سیاسیی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستانیش بەدەر نین لەو گۆڕانکارییانە،بە جۆرێک کارتێکەری باشی داناوە لەسەر چالاکانی مەدەنیی کوردستان کە گوڕ و تینێکی دیکە بە کارەکانیان بدەن،لەم قۆناغەدا لە زۆرێک لە شار و ناوچەکانی کوردستان رێکخراو و (ئین جێ ئۆی) مەدەنی و فەرهەنگی لەفۆرم و شێوەی “گروپ”دا پێکهاتوونە،بەڵام دەبێ پانتایی خەباتی خۆیان بەرفراوانتر بکەن.}
^{بەتایبەتی لە شارەکانی وەک کرماشان و ئیڵام کە لە غەیابی بوونی ڕێکخراوی مەدەنی و چالاکڤانی ئەکتیڤ دا دەژین.}
^{هەر بۆیە پێویستە پێوەندی نێوان خێزان،کۆمەڵ و دەسەڵات سەر لەنوێ خوێندنەوەی بۆ بکرێت و بتووانین میکانیزمێکی گونجاو بدۆزینەوە بۆ پێوەندییەکانی نێوان خەڵک و دەسەڵاتی سیاسی و یاسایی بەتایبەتی لە رۆژهەڵاتی کوردستان،چۆن لە ئێستادا دامەزراندنی ڕێکخراوی مەدەنی و رۆشنبیری لە نان و ئاو زیاتر پێویستە بۆ خەڵکی ناوچەی کرماشان و ئیڵام کە بتووانن خۆیان لەچوارچێوەی ئەم بزووتنەوە نوێەدا بەڕێکخستن بکەن و پارێزگاری لە ماف و شوناس و چاند و کوڵتووری خویان بکەن.}
^{جموجۆڵی مەدەنی لە رۆژهەڵاتی کوردستان قۆناغی جۆراوجۆری بە خۆوە بینیوە،ئەوە لێرەدا باسی لێوە دەکەین تەنیا یەکێک لە قۆناغە هەستیارەکانی ئەم بزووتنەوەیە کە ئەویش بریتی‌یە لە قۆناغی “دەربازبوون لە "خەمساردی”.}
^{زۆر لەو ساڵانە دوور نەکەوتووینەتەوە کە هەرکات باس لە رۆژهەڵاتی کوردستان دەکرا، دەستبەجێ باس لە واقعیەتێکی تاڵ بە ناوی “کپ بوون و لە پەراوێزدا بوونی رۆژهەڵاتی کوردستان” دەکرا کە باسکردن لە هۆکارەکانی بۆخۆی باسێکی تایبەتە و لێرەدا ئامانجی سەرەکەی باسەکەمان نییە..}
^{لەم قۆناغەدا هەرچەند چالاکی‌یەکان وەک ئەمڕۆژانە هەمەگیر و جەماوەری نەبوون، بەڵام کۆمەڵە جموجۆڵێکی بچووک لە ئارا دابووە،لەگەڵ ئەوەیکە تەنیا و تەنیا پشتی بە ئازایەتیی کۆمەڵە چالاکوانێکی ئازا و نەترس بەستبوو..}
^{دیارە ئەم جموجۆڵە تەنیا گرێدراوی چەند شار و پارێزگای کوردنشین بووە،شارەکانی وەک کرماشان و ئیڵام هەمیشە لەپەراوێزی ئەم جموجۆڵەی ڕێکخراو و چاڵاکوانانی کۆمەڵگەی مەدەنیدا بوونە و هەتا ئەم ساتە وەختەش ئەم ناوچەیە لەرووی خەباتی کۆمەڵگەی مەدەنی پێشکەوتنێکی ئەوتۆی بەخۆیەوە نەبینیووە و خەڵکی ئەم ناوچەیە هیچ ڕێکخستن و ڕێکخراوێکی مەدەنی چاڵاکیان نییە،کە بتووانی پێوەندی نێوان خەڵک و بزووتنەوەی سیاسی کورد پێکەوە گرێبدات و ئاستی هۆشیاری نەتەوەیی بەرز بکاتەوە و چاوەدێری بەسەر کار و کردەوەکانی دەوڵەت دا بکات و لاوازییەکانی دەوڵەت و دام و دەزگاکانی بۆ خەڵکی ئەم ناوچەیە بەشێوەیەکی بابەتیانە و زانستی ئاشکرا بکات..}
^{بۆ نموونە هاوخەمی جەماوەر بە لێقەوماوانی بوومەلەرزەکە و نەبوونی باوەڕییان بە دەوڵەت و دەسەڵاتداران بەڕاستی شۆڕشێکی مەزنی جەماوەری بوو،بەڵام لێگرێدانی بە شۆڕشی جامانەکان و ئاڵا و ڕاسان هەڵسەنگاندنێکی نادروست و نابەجێەیە.}
^{بزاڤە جەماوەرییەکان شتێکی حاشاهەڵنەگرە و ئینکار ناکرین،وەک جەژنی ڕاگەیاندنی ڕێفراندۆم و یانیش ناڕەزایەتی لەدژی کوشتنی کۆڵبەران،بەڵام ڕاسان و جەژنی ئاڵا و نەورۆزی جامانەکان هیچ یەک هاوشێوەی ئەم بزووتنەوانە نەبوون و نەیانتوانیوە ببنە بزاڤێکی جەماوەری گشتی و یا ناڕەزایەتی جەماوەری.بۆیه سیاسەت و بەرنامەی بزووتنەوەی ئازادیحوازی کوردی لەو ناوچەیەدا،هەمیشە دوو هەنگاو بۆ پێشەوە و چەند هەنگاویش بۆ دواوە بووە و شکەستی خواردوە.}
^{هەر بۆیە دەوڵەتی ئێران بەتەواویی هێزی خۆی هەوڵیداوە ئەم بۆشاییەی نێوان جەماوەری ئەم شارانە لەگەڵ بزووتنەوەی ئازادیخوازی کوردی پڕ بکاتەوە،بەسیاسەتی بەشیعەکردن و وەروژاندنی پرسی ئایینی لەو ناوچەیەدا،چۆن ئەم ناوچەیە لەرووی پێکهاتەی جیاوازی ئایینی و ئیتنیکی خاوەن مێژووییەکی جیاوازە.}
^{هەرچەندە دەوڵەتی کۆماری ئیسلامی ئێران هەوڵیداوە لەڕێگەی ڕێکخراو و دامەزراوە ئایینی و سیاسیەکانی خۆی خەڵکی ئەم ناوچەیە بەڕێکخستن بکات،بۆ ناو دامەزراوە ئایینی و سەربازییەکانی خۆی و هەستی نەتەوەیی لەم ناوچانە لاواز بکات و زیاتر گرنگی بە هۆشیاری مەزهەبی بدات.}
^{ئەوی لێرەدا پێویستە وەک سەرەتاییەک بۆ چوونە ناو ئەم باسەوە، تێگەیشتن و خوێندنەوەی قووڵە بۆ ئەم بۆشاییەی لەفەزای سیاسی و کۆمەڵایەتی لەناوچەی کرماشان و ئیڵام دا هەیە...}
^{پێناسەی کۆمەڵگەی مەدەنی:}
^{کۆمەڵگەی مەدەنی مەبەست لەو کۆمەڵگایەیە کە ھەریەک لە کۆمەڵ و رێکخراوە خۆبەخشە ئازادەکان واتا ئەوانەی لە لایەن سیستەمی سیاسی ھەر دەسەڵاتێکەوە ھان نادرێن تا دەست بخەنە ناو کارو باری ھاوڵاتیانەوە و ھەوڵ پێش خستنی سەرجەم بوارەکانی ژیانی خەڵک و کۆمەڵگەکەیان ئەدەن. بەمەبەستی کۆمەڵگایەکی پێش کەوتووی ھاوچەرخ، کە ڕێز لە سەرجەم تاکەکان و توێژەکانی کۆمەڵ بگرێت، ئەرکە کانیان بۆ دیاری بکات و مافەکانیان بپارێزێت.}
^{بە واتایەکی تر سەرجەم ئەو کۆمەڵ ھەرەوەزی و پیشەیی سیاسی و ڕڕێکخراوەیی و زانستی و وێژەیی و یانە وەرزشی و کۆمەڵایەتی ڕۆشنبیریانەی لە ھەر یەکێک لە کۆمەڵگەکان دا بوونی ھەیە و ئاگادارو شارەزای ئەرک و ماف و توانا و کارو ئامانجەکانیانن. ھەروەھا لە شوێن خۆیانەوە ھەوڵی چەسپاندنی یاساو بەدیھێنانی ئامانجەکانیان دەدەن.}
^{ئەو بۆشاییەش پڕ دەکەنەوە کە لە نێوان خێزان و دەوڵەت،ئۆپۆزیسیۆن و دەوڵەت دا دروست بووە، بەڵام ئەمانە جیاواز تر لە ئەندامەکانی ھەر خێزانێک، کەوابەستەی داب و نەریت و کولتورو ڕێسای خۆیان و ڕابردویانن، یان سیستەمی سیاسی دەوڵەت یان وابەستەی کۆمەڵێک بەرنامەو یاسای تایبەت بە خۆیەتی و خۆی لێ لانادات، کار و ھەوڵەکانیان دەخەنە گەڕ بەڕادەیەک لە پێناو کەمەرانی ھەموو توێژەکانی کۆمەڵ دا، ئامادەن زۆر سنور ببەزێنن و تازەگەری بێنە ئاراوە. بەمەش کۆمەڵگایەک دادەمەزرێت کە ئازادی و بەختەوەری و ڕێزگرتن لە یەکتری و دابین کردنی ماف و دیمۆکراسی بۆ ھەمووان تێدا بەرجەستە دەبێت.}
^{ماڤی هەموو تاکەکان لە کۆمەڵگایەکی مەدەنیدا تەنیا لە ڕێگەی یاسای بنەڕەتی دیاری دەکرێت،دابەشکردنی دەسەڵات لەنێوان کەمینەکانی نەتەوەیی و مەزهەبی مژاری سەرەکی ڕێکخراوی مەدەنی نییە،بەڵکوو کۆمەڵگەی مەدەنی ـ کۆمەڵگەی هاووڵاتیبوونە،کە هەر کەس لەگەڵ هەبوونی ئایین و زمان و ڕەگەزی جیاواز هاوشێوەی هاووڵاتی یەکسان و برایەتی پێکەوە بژین.}
^{لە کۆمەڵگەی مەدەنیدا هاووڵاتیان خۆیان بڕیار ئەدەن،لەکوێ کار بکەن و چ جۆرە پێشەیەکی هەڵبژێرن و ئەندامی کامە حیزبی سیاسی بن و چ بخوێنەوە.ئەوانەش هەموو بڕیاری شەخسیە،نە بڕیارگەلێکی سیاسی.}
^{کۆمەڵگەی مەدەنی دەتوانی لەسەروی خانەوادە و لەخوارتر لە ئاستی دەوڵەت دروست بکرێت،بەڵام ئەوەیکە ئێستا ئێمە لە کۆمەڵگەی سونەتی خۆماندا بەناوی کۆمەڵگەی مەدەنی دەیناسین،هەمان کۆڕ و کۆڕگەی پیاو ماقووڵان و شووڕاکانی خوجێی و بەدڕێژایی ئەم ساڵانەی دوایش یەکێتیەکانی پێشەیی و ئەنجوومەنەکانی ئەدەبی و فەرهەنگی وچەند ناوەندی خۆڕسک بوونە کە بەشێک لەوانەش زوو خۆیان دۆراندوە و لەناو چوونە. هەندێکیش لەژێر چەتری دەسەڵاتی حاکمدا خۆیان حەشار داوە و بوونتە بەشێک لە ئەڵقەلەگوێ دەسەڵاتی سیاسی بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی ڕێژیمی مەلاکان..}
^{کرماشان لە ئێستا دا قۆناغی سەرلەنوێ ئاوەدانکردنەوەی خۆیدایە و نیازی زەرووریشی بە سەر لەنوێ دامەزراندنی ڕێکخراوی مەدەنی و ڕۆشنبیری کۆمەڵایەتی هەیە..}
^{لە ئێستا دەوڵەتی کۆماری ئیسلامی لەقۆناغی سەر لەنوێ ئاوەدانکردنەوەی ئەم ناوچەیە دایە لەدوای کارەساتی بوومەلەرزەکە چەند هەفتە پێش ئێستا کە کرماشان و ناوچەکانی دەوروبەری خاپوور کردبوو،بۆیە دووبارە چاوخشاندنەوە بە دامەزراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی یانیش دروستکردنی ڕێکخراوی نوێ پێویستی هەیە،دواکەوتوویی سیاسی،هەژاری کۆمەڵایەتی و نەبوونی ئاسۆیەکی روون بۆ داهاتوو،نەخوێندەواری و کۆمەڵێک دیاردەی تریش کاریگەری نەرێنی ئەو میراتەیە کە دەسەڵاتی ئێستا لەسەر ئەم ناوچانەی دروست کردوە.}
^{بنەماکانی کۆمەڵگەی مەدەنی:}
^{ئەم کۆمەڵگایە لەسەر سێ بنەمای سەرەکی دامەزراوە، کە دەکرێت لێرەدا بە کورتی ئاماژەیان پێ بکەین:}
^{١- ئیرادەی تاکەکانی کۆمەڵ:}
^{مەبەست لەو ئیرادەیە کە ھەر یەک لە لە تاکەکانی کۆمەڵ بەرەو پێش چوونی ڕەوتی کۆمەڵگا بڕیاری لەسەر ئەدەن و کاری بۆ ئەکەن. ئەم ئیرادەیە لای ھەر تاکێکی کۆمەڵ جیاوازە لە خزمەتی و کەسایەتی و ھۆزایەتی لە لایەک و ڕەگەزنامەی خۆیی لە لایەکی تر، چونکە ھەر تاکێک لە کۆمەڵ بە ھۆی لە دایکبوونی لە خێزانێک دا بۆتە ئەندامی ئەو خێزانە و بنەماڵە و ھۆزەکەی. لە کاتێکیش دا بووەتە ئەو ئەندامە نە پرسی پێکراوە و نە توانای بووە خۆی لێ لابدات. ھەروەھا وەک خەڵکی ناوچە یان وڵاتێک ئەندامیەتی بەسەردا بڕاوە بە ویستی خۆی نەبووە، بەڵکو بە پێی لە دایکبوون و پەروەردە بوون و گەورەبونی لەو وڵاتەدا ئەو ڕەگەزنامەیە ی پێدراوە و وەک خەڵکی ئەو ناوچەیە یان ئەو ھەرێمە ناسراوە یان ئەو وڵاتە ناسراوە. بۆ نمونە لەوانەیە زۆربەمان بە ویستی خۆمان نەبووبین بە ئێرانی و حەزمان پێ نەکردبێ، بەڵام بارودوخی پەروەردە بوون و ژیانی ئێمە لە ئێران ئەو بڕیارەی بەسەر دابین. لە کاتێک دا خۆمان کورد بوین بەڵام وەک ئێرانی ناسراوین.}
^{٢- ڕێکخستن و کاری ھاوبەش:}
^{مەبەست لە کاری ڕێکخستنی ڕێک و پێک و شیاوی ھەر کۆمەڵەو یانەو ڕێکخراوو پارتێکە، کە لە لایەن ئەندامەکانییەوە بە گیانی چاوەدێری و لێپرسنەوە و دڵسۆزی بۆ بەھێز بوون و گەشە کردنی ڕێکخراوەکەیان ھاوکاری یارمەتی یەکتر بکەن. دوای ئەوەش گیانی ھاوکاری لەگەڵ ڕێکخراو و کۆمەڵ و یانە و پارتەکانی تردا دەگۆڕنەوە و بە ھەموویان بە گیانێکی ھاوبەش خەبات دەکەن،بۆ بنیاتنانی کۆمەڵگەی مەدەنیی، چونکە ھەر یەکێک لە ئەندامانی ھەر ڕێکخراوێک بە ویستی خۆیان بوونە ئەندام و بڕیاری ئەوەیان داوە ھەموو تواناکانیان بۆ گەشە کردن و خزمەتی ڕێکخراوەکەیان بخەنە کار. بۆیە چاوەڕوانی گەشەو پێشکەوتنی لەو جۆرەیان لێدەکرێت. ھەروەھا لە ھەر کۆمەڵگایەکدا چەندە ڕێکخراو و یانەو پارت و کۆمەڵەکان زیاتر بەهێز و چالاک بن ئەوەندە کۆمەڵگەی مەدەنی بەھێزو کاریگەرە.}
^{٣- قبوڵ کردنی یەکتری ھەموو ئەندامانی کومەڵگە:}
^{مەبەست لەوەیە کە ھیچ کۆمەڵگایەک نابیتە مەدەنی تا ھەر ڕێکخراوەیەک ئەوەی بەرانبەری قبوڵ نەکات و ھاوکاری نەکات و ڕێزی لێ نەگرێ. دیارە ئەگەر ھەموو ئەندامانی ھەر ڕێکخراوە و کۆمەڵەیە یەکتریان قبوڵ کرد و ھاوکاری یەکتریان کرد. پاشان کاری ئەندامانی ئەم ڕێکخراوە بۆ یارمەتی دان و ھاوکاریکردن و پێشکەوتنی ڕێکخراوەکانی تر بوو، ئەوە بناغەی بەدیھاتنی کۆمەڵگەی مەدەنی بەھێزو پتەو و ئایندەیەکی گەش و درێژ خایەنی دەبیت. بە کورتی کۆمەڵگای مەدەنی لە ئەنجامی چەندین کادیری کارامەی جۆراو جۆر لە توانا و بەرنامە و بیرکردنەوەی ھاوچەرخ و ڕەگەز جیاواز دادەمەزریت. ئەوەش دوای ئەوەی ھەستی خێزان و تایفەگەری و ھۆزایەتی و ناوچەیی و ئاینی بۆ ھەستی خزمەتکردن و بنیات نانی کۆمەڵگەیەکی فرەیی ئەگۆڕدرێت. باشتریشە ھەوڵەکانی ئەندامانی ئەو کۆمەڵە ڕێکخراوانە بە قەناعت و باوەڕی خۆیان بێت. نەوەک لە بەرانبەر ماددە و خزمایەتی و تێر کردنی ئارەزووەکانی خودی و ئەندامەکان بێت یان لاسایی و چاولیکەری کۆمەڵگاکانی دەوروبەرو جیھان بێت.}
^{4- لە رووی ڕۆشنبیریەوە:}
^{کۆمەڵگەی مەدەنی بەھۆی ئەو سەندیکاو ڕێکخراوانەوە ھەوڵی ڕۆشنبیر کردن و پەروەردەیەکی ھاوچەرخ بۆ سەرجەم ئەندامانی ئەدات. دیارە بوونی دەیان ڕێکخراو و کۆمەڵی جیاوازی ھەمە چەشن وادەکات کە ئەندامانی ئەو ڕێکخراو و سەندیکایانە لە ھەوڵی بەردوام دا بن بۆ فیربوونی بوارە نوێکانی زانست و پەروەردە و بوارەکانی تر... کە ئەمەش دەبیتە ھۆی ئەوەی کۆمەڵگا پڕ بێت لەو کەسانەی کە شارەزایی و پسپۆڕییان ھەیە لە بوارەکانی ئابوری و سیاسی و کۆمەڵایەتی و تەندروستی و ژینگەیی و........ ھتد کە ئەمەش وڵات بەرو گەشە کردن و دوور کەوتنەوە لە توندرەوی سیاسی و شەڕو شۆڕ و ئاژاوەکان دەبات.}
^{دەرئەنجام:}
^{ئەوەش بەو مانایەیە کە خەباتی چەکداری پارت و حیزبه مارژیناڵەکانی قەرنی ڕابردووی کوردی ناتوانی وەڵامدری خواست و چینەکانی ئەمرۆی کۆمەڵگەی رۆژهەڵات بەتایبەتی ناوچەی کرماشان و ئیڵام بێت و خەباتی کۆمەڵگەی مەدەنی و جەماوەری ئەمرۆ شوێنی خەباتی چەکداری گرتۆتەوە و خەڵک هەموو بەشداری خەباتێکی مەدەنیانە دەکەن تاکوو ئەوەی بێن بە شەڕ و چەک داوای ماڤی خۆیان بکەن.}
^{ئەوەی ئێستا هەموومان دەبینین لە گۆڕەپانی سیاسی و کۆمەڵایەتی رۆژهەڵاتی کوردستاندا بەتایبەتی لە دوای کارەساتی بوومەلەرزەکەی کرماشان و ناوچەکانی دەوروبەری،گەشەکردنی هەستی نەتەوەیی و بەرپرسیارێەتی زیاتر لەناو خەڵکی کوردا،هەماهەنگی و پێکەوە گفتوگۆ کردن بۆ چاڕەسەری کێشە و ناکووکییەکان و تێپەراندنی قۆناغی خەمساردی بەرانبەر بە شارە کوردیەکانی وەک ئیڵام و کرماشان و قەسری شیرین و سەرپۆل زەهاو و شوێنەکانی تر،ئەمەش حەقیقەتی دامەزراندنی ڕێکخراوی مەدەنی بۆ خەباتی مەدەنی زیاتر وزیاتر کردوە.}
^{بەو پێیەی کۆمەڵگەی مەدەنی فەرهەنگی سازیش بۆ ڕێککەوتنە،ئەوە ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی دەتوانن یاساکانی پێوەندی حکوومەت لەگەڵ خەڵک و پێوەندی تاکەکان لەگەڵ حکوومەت ڕێکبخەنەوە.}
^{کۆمەڵگەی مەدەنی سەربەخۆیە لە کۆمەڵگەی سیاسی و بوونی ئەو گرێدراوی دەوڵەت نییە،بەڵام بێ هەبوونی دەوڵەت ناسین و تێگەیشتن لە کۆمەڵگەی مەدەنی کارێکی دژوارە.}
^{پێناسەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی دەتوانین باس لە رۆحی تێگەیشتن،هەستی تێکەڵاویکردن،نەهێشتنی ئاژاوە و ناکۆکی لەڕێگەی گفتوگۆ و تێگەیشتن پێک دێ،هەرچەندی رۆحی لێبوردەیی و تێگەیشتن لەناو کۆمەڵگەدا بەهێزتر و زیاتر بێت،بەهەمان ڕادەش ئامانجەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی زەمینەی سەرکەوتنی زیاتر دەبێت.بێگومان ئەو وڵاتانەی کە خاوەنی کۆمەڵگەی مەدەنی پێشکەوتوونە ژیانێکی ئاشتیخوازی زیاتریان بەدەستهێناوە...}
^{بەپێچەوانەی حیزب و پارتە سیاسیەکان،لە کۆمەڵگەی مەدەنیدا کەسایەتیەکان و بەرپرسان تەنیا بیر لەبەرژەوەندی تاکەکەسی خۆیان ناکەنەوە،بەڵکوو پێچەوانە زیاتر بیر لە ئامانجە هاوبەشەکان و ئاسایشی کۆمەڵایەتی و ئابووری دەکەنەوە،کۆمەڵگەی مەدەنی رۆڵی چاکسازی لەبەرابەر سیستەم و سیاسەت جێبەجێ دەکات.}
^{بەشێوەیەکی سەرەکی کۆمەڵگەی مەدەنی دیاردەیەکی کۆمەڵایەتیە نەوەک سیاسی،بۆیە کۆمەڵگەی مەدەنی خاوەنی ڕێکخراوەی جۆراوجۆرە کە لە پاڵ دەوڵەت و لەدەرەوی باڵادەستی دەوڵەت چاڵاکی دەکەن.ئامانجی کۆمەڵگەی مەدەنی بەدەستهێنانی دەسەڵاتی سیاسی نییە،بەڵام بۆ دەوڵەت میکانیزمێکی گوشارە و دەوڵەت دەتوانی بۆچوون و پێشنیاری ئەم ڕێکخراوانە لەبەر چاو بگری..}
^{ڕێکخراوەکانی غەێرە دەوڵەتی،ڕێکخراوەکانی کۆمەڵایەتی،خزمەتگوزاری،مەزهەبی،ئاسوودەیی،کولتووری و زانستی و بازرگانی هەموو بەشێکن لە کۆمەڵگەی مەدەنی و خۆشبەختانە لەناوخۆی ئێران لەئێستادا بە هەزاران ڕێکخراوای لەم جۆرە بوونیان هەیە و چاڵاکی دەکەن،بەڵام لەشارەکانی وەک کرماشان و ئیڵام و ناوچەکانی دەوروبەری بەهۆی نەبوونی دەرتانی ئابووری و خۆشگوزەرانی جەماوەری ئەم ناوچەیە و گەشە نەکردنی پرۆژەی کاری ڕێکخراوەیی لەپێناو باشتر کردنی دۆخی گوزەرانی کۆمەڵگە و چاڕەسەری کۆست و لەمپەرەکانی بەردەم پێشکەوتنی خەباتی مەدەنی،ئێستا خەباتی کۆمەڵگەی مەدەنی نەکەوتۆتە سەر سکەی خۆی و پێویستە لێرەدا هەموومان بە هۆشیاری زیاتر ئاورێک لە پێشخستنی خەباتی مەدەنی لەم ناوچەیە بدەینەوە...}
^{کۆتایی:}
^{دەبێ پروژەی کۆمەڵگەی مەدەنی زیاتر و زۆرتر گەشەی پێبدری تاکوو شوێنی حیزب و پارتی سیاسی سونەتی باو بگرێتەوە و هەر لەبەر ئەوەشه حیزبەکان پشتیووانی ڕێکخراوە مەدەنیەکان ناکەن لەناوخۆی رۆژهەڵات و هۆکاری ئەمەش دەگەڕێنەوە بۆ سیاسەتی سەرکووتکردنی دەوڵەتی کۆماری ئیسلامی ئێران.}
^{بەڵام ڕێکخراوی مەدەنی لە زۆر بواردا ئەو کەلێن و قوژبنانە پڕ دەکاتەوە کە بە کردەوە لە توانای حیزبی سیاسیدا نییە!! ڕێکخراوی مەدەنی دەتوانێ بەشێک لە ئامانج و ئەرکەکانی ڕێکخراوی سیاسیش لە ئەستۆ بگرێت و زۆربەی کارەکانی زەمینە خۆشکەر و ڕێگەخۆشکەر دەبن بۆ خزمەتکردن بە پرۆژە سیاسیەکانی کۆمەڵگاکەمان، نەتەنیا زیان بە حیزبی سیاسی ناگەیەنێ، بەڵکوو ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ لە بەرژەوەندی ئامانجەکانی ئەویشدا دەبێت.لە ڕێکخراوی مەدەنیدا ئەندامەکان و چالاکانی بۆ کۆمەڵە ئامانجێکی دیاریکراو خەبات ئەکەن کە لە ئەساسدا گشتگیرن و پێوەندییان بە ئایدۆلۆژیایەکی دیاریکراوەوە نییە، هەر بۆیە ئەندامەکانی دەتوانن خاوەن ئایدۆلۆژیا و بیری سیاسی یان ئایینی جیاوازیش بن و زۆریش ئاسایی دەبێ کە پێکەوە کار بکەن.}
^{بەڕای من پارت و حیزب و لایەنەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لەدەرەوە زیاتر لە هەوڵی ئەوەدانە خەباتی مەدەنی و چەکداری پێکەوە بەرەو پێشەوە ببن،هەرکات ستراتیژی خەباتی چەکداری تووشی بۆنبەست بوو، ئەوە کەڵک لە خەباتی مەدەنی و سیاسی وەربگرن.}
^{دیارە ئەم باسه پێوەندی بە مێژووی دروستبوون و قۆناغەکانی خەباتی چەکداری ئەم حیزبانەوە هەیە بۆ دروستکردنی پێگەی جەماوەری،هەموو حیزبەکان تاکوو گەویشتن بەدوا ئامانجی خۆیان}
^{تەنیا لەبەر ئەوەی شکۆ و هەژموونی خۆیان بپارێزن لەناو جەماوەردا.بەڵام بۆ قۆناغەک}
^{ئەمرۆ ئەم میتۆدە پێویستی بە خوێندنەوەی نوێ هەیە و دەبێ شرۆڤەی زیاتری بۆ بکرێت..}
^{چونکە ئەمرۆ خەڵک بەدوای دەنگی دەهۆڵ ناکەون لەو دیوی سنوورەکان،ئەگەر تێزی خەباتی چەکداری وەربگرینەوە لەم حیزبانەی رۆژهەڵاتی کوردستان پێتان وایە، چیان هەیە بۆ گووتن لەناو کۆمەڵگەی کوردی ئێراندا.}
^{کەواتە ئەو شێوازەی تا ئێستا بەرێوەچووە زیانی زۆر زیاتر بووە لە سودەکانی لەلایەن پارت و حیزبە سیاسیەکانی ئۆپوزیسیۆنی ئێران، لە زۆرکاتدا رەنگە نەکردنی باشتربێت لە کردنی.}
^{هەرچەندە خەباتی مەدەنیی کە من تا سەر ئێسقان باوەڕم پێیەتی و کاریگەرییەکی زۆری هەیە. بەداخەوە لە لایەن حیزبەکانی رۆژهەڵاتەوە هێندەی قسەی لەسەر دەکرێ، ئەگەر نیو هێندە کردارییان پێبکرایە، بە دڵنییاوە ئێستا دەمانتوانی قسە لە ئەنجامە وەدەستهاتووەکانی بکەین.}
^{هەموو ئەو پێشکەوتنانەی لە رۆژهەڵاتی کوردستان دروستبووە،دەرهاویشتەی پێشکەوتنی چاند و کولتووری کۆمەڵگای مەدەنیە، لە ئێستادا ئەم هەمووە هاوکارییەی جەماوەی کوردستان لەناوخۆی ئێران بۆ لێقەوماوانی بوومەلەرزەی کرماشان و ناوچەکانی بەهۆی هەستی مەدەنی و پێشکەوتنی ئاستی شعووری کۆمەڵگایە لە ئاست بەرپرسیار بوون لەهەمبەر ژیانی براکانیان لەم ناوچەیە.}
^{یەکێک لە تایبەتمەندیە سەرەکییەکانی خەباتی کۆمەڵگەی مەدەنی هەست بەرپرسیاری کردن و ئازادی هەڵبژاردن لەبەرانبەر دەسەڵاتی سیاسی دایە..}
^{ئەم هاوکارییانەی خەڵک گریدراوە دەوڵەت و پارت و حیزبە ئۆپۆزیسیۆنەکان نییە و هەموو خۆرسک بوو و پێوەندی بە شعووری خەڵکەی کوردی خۆیەوە هەبووە...}
^{ڕۆڵی ڕێکخراوەکانی مەدەنی بۆ ئاگادار کردنەوەی خەڵک لەم کارەساتە زۆر زیاترە لە ڕاگەیندراوەکانی حیزبی...}
^{ئێمەی کورد دەبێ لەناوخۆی ئێرانیش کار بکەین بۆ یەکگرتوویی و یەکێتی نەتەوەیی خۆمان و تەنیا نابێت خەڵکی ئێمە چاوەڕی بەیاننامە و لێدوانی فڵانە حیزب و سەرۆک بێت...ئەمرۆ ئەگەر لەناوخۆی کرماشان و ناوچەکانی تر ڕێکخراو و سازمان و سەندیکای مەدەنیمان هەبووایە بێگومان ئاستی شعووری نەتەوەیی و شوناسی نەتەوەیی زاڵتر دەبوو بەسەر کولتووری ئاینی و مەزهەبگەڕایی دەوڵەت و سازییەکانی.}
^{بۆیە ئەم باسە وەک سەرەتایەک بۆ دامەزراندن و دروستکردنی ڕێکخراوی مەدەنی و کولتووری و رۆشنبیری لەم ناوچەی کوردستان و دەبێ لە داهاتوودا زیاتر گرنگی بەم مژارە بدەین و هەنگاوی پراکتیکی هەڵبگرین بۆ دامەزراندن و چاڵاکردنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی تایبەت بە کرماشان و ئیڵام،هاوشێوەی شارە کوردیەکانی تر....}

^2/12/2017

چاوپێکەوتن

خه‌باتی چه‌کداریی، ڕێبازێکی باونه‌ماو و شکستی بەردەوام

بۆچی دەسەڵاتی تورکیا دەخوازێت پرۆسەی ئاشتی دەست پێبکاتەوە؟

پڕۆسەی ئاشتی (ئیمڕاڵی - ئەنكەرە) لەپێناو خەڵاتی ئاشتی نۆبڵ

باخچەلی، بەڕاست تۆ کوردت خۆش دەوێ؟

تێگەیشتن لە ئێران و ئیسرائیل

فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

خه‌باتی چه‌کداریی، ڕێبازێکی باونه‌ماو و شکستی بەردەوام

بۆچی دەسەڵاتی تورکیا دەخوازێت پرۆسەی ئاشتی دەست پێبکاتەوە؟

پڕۆسەی ئاشتی (ئیمڕاڵی - ئەنكەرە) لەپێناو خەڵاتی ئاشتی نۆبڵ

باخچەلی، بەڕاست تۆ کوردت خۆش دەوێ؟

تێگەیشتن لە ئێران و ئیسرائیل

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

پێویستی بزووتنەوەیەکی مەدەنی بۆ کرماشان و ئیڵام

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان

بەیاننامە و ڕاگه‌یه‌ندراوه‌کان

بەڵگەنامەکان

WWW.KOMARIXWAZ.COM