^{ئاكۆ محەم}مەد

^{ئێستا كورد بە قۆناخێكی زۆر سەختدا تێدەپەڕێت ، بەڵام ئەو سەختییە هەرەسی لەدوا نییە ، بەڵكو هەستانەوە و بەهێزبوونەوەی لە دوایە . فراوانبوونەوەی گۆڕەپانی كاری سیاسی و رابەرایەتی بەڕێز كاك مەسعوودیش یەكێكی دیكەیە لە هۆكارەكانی ئەو زوو هەستانەوەیەی كوردستان . ئەوانەی شایەتحال یان ئاگاداری كاری بارزانین لە پێداگیری لە دیاریكردن و چەسپاندنی فیدرالی لە بڕیاری پەرلەمانی كوردستان لەساڵی 1992 و لە كۆنگرەی ئۆپۆزیسیۆنی عێراق لە لەندەن و دەستووری عێراقدا ، دەزانن ئەوكات كاری بارزانی زۆر فراوانتربووە لە عێراق و ناوچەكەدا لەسەردەمی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستاندا ، بەهۆی هەندێ پابەندییەوە كە دەبووایە پێیانەوە پابەندبێت .}

^{هەر لەبەرئەوەشە ، دوای بڕیاری بارزانی بە رازینەبوون بە بەردەوامبوون لە پۆستی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستاندا (هەرچەندە بەپێی بڕیاری ئەنجوومەنی شوورا بەبێ درێژكردنەوە لە پەرلەمان دەیتوانی تاوەكو هەڵبژاردنە گشتییەكان بەردەوامبێت) ، ئێستا ناوەندە فەرمی و سیاسییە باڵادەستەكانی عێراق دەزانن كە كوردستان دەكەوێتە قۆناخێكی بەهێزترەوە، چونكە كەسایەتی و پێگەی جەماوەری و سیاسی بارزانی بەو بڕیارەی وەك سەردەمی پێش وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی هەرێمی كوردستان گەورەتر دەبێتەوە . تەنانەت هەندێك لەناوەندە عێراقییەكانیش گوتوویانە: ئێمە پێش ئەو بڕیارە یەك مەرجەعمان هەبوو كە سیستانییە ، ئێستا بوون بە دوو . بەڵام لەگەڵ ئەوەدا بارزانی رۆڵی سەرەكی لە بڕیاردانی سیاسی و چاودێریكردنی جێبەجێكردنیشیدا دەبێت ، بەپێی مێژوو و پێگەی سیاسی گەورەی خۆی و پارتی دیموكراتی كوردستان وەك گەورەترین پارتی سیاسی لە باشووری كوردستان .}

^{لەڕاستیشدا ئەوە بەهیچ جۆرێك كەمكردنەوە نەبێت لە پێگە و پۆستی سەرۆكی هەرێمی كوردستان ، بەڵام ئەو پۆستە هیچی بۆ بارزانی زیاتر نەكردبوو ، بەڵكو بارزانی ئەو پێگەیەی گەورە و گرنگ كردبوو . لەهەمانكاتدا بەپێی پەیوەستبوون بە یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان و ئەوەی لەوبارەوە لە دەستووری عێراقیشدا هاتبوو ، جۆرێك لە سنوورداركردنی لە كاری سیاسی بارزانیدا دروستكردبوو لەسەر ئاستی نەتەوەیی كوردی و لەسەر ئاستی عێراقیش . چونكە بارزانی لەكاتی پرۆسەی رووخاندنی رژێمی سەددام و بناخەدانانی عێراقی تازە و دەستووری عێراقدا ، رۆڵی هەرە سەرەكی و میحوەری هەبوو ، ئەوەش بەقسەی كەسانی پارتی نا ، بەڵكو بەقسەی كەسانی غەیرە پارتی .}

^{كاری سیاسی بارزانی لە شۆڕش و بزووتنەوەی سیاسی كوردستاندا زۆر بەهێز و میحوەری بووە ، لە دوای راپەڕینی 1991 یش بەبێ پچڕان رۆڵی سەرەكی لە دروستكردن و بەڕێوەبردنی رووداوەكانی كوردستاندا هەبووە . هەروەها رۆڵێكی سەرەكی لە كاری ئۆپۆزیسیۆنی عێراق و یەكخستنیدا هەبووە. هەروەها لە دوای نووسینەوەی دەستووریش ، خاوەنی زۆرترین دەستپێشخەری بووە لە كۆكردنەوەی لایەنە عێراقییەكاندا لەپێناو رێگرتن لە تەشەنەكردنی ململانێی تایفی و پەراوێزخستنی پێكهاتەكانی عێراقدا و پاراستنی هاوبەشی سیاسی و دەركردنی بڕیارەكان لە عێراقدا بە تەوافووق . هەروەها لە دروستكردنی ئەو رێككەوتننامانەی كە حكومەتی مالیكی پەیوەستدەكرد بە جێبەجێكردنی ئەو مادانەی دەستوور كە پەیوەستن بە كورد و، دەستبەرنەدان و رێگەنەدان بە سەندنەوەی پۆستی سەرۆككۆمار لە كورد ، سەرەڕای هەموو گوشارە ناوخۆیی و دەرەكییەكان .}

^{ئێستا سەردەمێكی نوێ لەكاری بارزانی لەسەر ئاستی كوردستان و عێراق دەستپێدەكاتەوە ، كە بەهەموو شێوەیەك پێگە راستەقینە گەورەكەی لەسەر ئاستی سیاسی و نەتەوەیی كوردستان و لەسەر ئاستی سیاسی عێراق و ناوچەكەدا بەدیاردەخاتەوە .}

2/11/2017