فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...
2024-11-15-02-31-50ئەشكەوتەكەیان ئاگر دەدا و كوردەكان دەبونە قەرەبروت. - توركەكان لە ئەستنبوڵ، لەگەڵ تاكسیە كوردەكان سوار نەدەبون، دەیانوت گڵاونسەردەمی تازەش، ئاردۆگان وتی:من ئەو كوردەم خۆشدەوێت كە لە...
2024-10-30-17-57-54شەفەق....تد) کە جوان بیر دەکەنەوە و لەگەڵ برایەتی گەلانن. دەوڵەت باخچەلی کە ئەو قسەیە دەکات لە بیری چووە کە ئەو سەرۆکی پارتێکی نەژادپەرستە، ساڵانی شەستەکان کاتێک...
2024-10-30-15-49-01محمد الماغوط دەنوسێت: من الغباء أن أدافع عن وطن لا أملك فيه بيتاً. گەمژەییە بەرگریی لە نیشتمانێک بکەم کە ماڵێکم نیە تیایدا. نەبونی چەمکی دەوڵەت لە...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

مه‌غدید سه‌پان

لە 17ی مایسی 2016 گوتارێکم لەسەر رێفێرێندۆم نووسی، لەبەر ئەوەی ئێمە بەرەو ڕێفێرێندۆم دەچین، هەستدەکەم نووسینی یەک گوتار لەسەر پرسێكی ئەوەندە گرنگ و گەورە، بەش ناکات و دەبی زیاتر بنووسم، هەرنەبی لەبەر ئەوەی زۆر لەو نووسینانەی لە رۆژنامە و گۆڤارەکانی کوردی، بەرچاوی من کەوتوون و ئەو نووسینانەی لە ماڵپەڕە کۆمەڵایەتییەکان بڵاودەکرێنەوە، کە ڕەنگدانەوەی بیروبۆچوونی کۆمەڵێکی زۆری دانیشتوانی هەرێمە، دیارە، خەڵکێکی زۆر لە مانا و ناوەڕۆکی دیموکراتی نەگەیشتوون و بەزۆر دەیانەوێ لاکەی دیکە وەک ئەوان بیربکەنەوە، وەک ئەوان مامەڵەی لەگەڵ بکەن و وەک ئەوانیش لەم پرسە بگەن، لەجیاتی گفتوگۆیەکی شارستانی، ململانێیەکی توند و ناخۆش دەبینم و درۆ و بوختانیش دەبیستم.

لەراستیدا، باسکردنی ڕێفێراندۆم، دیاریکردنی رۆژی ڕێفێراندۆم و ئەنجامدانی ڕێفێراندۆم، خۆی لەخۆیدا، پرۆسەیەکی زۆر جوانی دیموکراتییە و جگە لەوەی ڕێزگرتنە لە ماف و ئەرکی هاووڵاتییانی هەرێم، خەباتێکی هەق و هێنمانە و شارستانیشە، کە هەموو لایەک وەڵامی یەک پرسیاری ئاسان وەردەگرن: کورد چۆن لە داهاتوو دەیەوێ بژیت؟

بە ڕەوابینینی ئەو هەقە شەرعییە، هەبوونی ئەو پەنجەرە دیموکراتییە، منی گەیاندبووە ئەو بڕوایە، ئێمە بۆ ماوەی چەند مانگێک هێمن و ئارام دەژین و بە گیانێکی برایانە و یەکتر قبوڵکردن، کار بۆ یەکریزی وڵات و نیشتیمانە بریندارەکەمان دەکەین. من لەوبڕوایەدابووم، لەبەر ئەوەی لەسەر کارتی دەنگدان هەردووک وشەی: (بەڵێ) و (نەخێر) هەیە، کارناگاتە ئەوەی کەس لەکەس توڕە بێ، بەڵکو هەردووکلا هێمنانە و بەرپرسانە بەرامبەر بەو پرسە نیشتیمانییە، کار بۆ ڕازیکردن و بڕواپێکردنی یەکتر دەکەن، ئەرگومێنتی بەهێز دەهێننەوە و نووسینی تێر و قوڵ دەنووسن. من لەوبڕوایەدابووم، ئەو پرسە جوانە، هەموو لایەکمان وەک گەلێكی غەدرلێکراو، ئاشقی ئازادی، خێر لەخۆنەدیو، لەیەکتر نزیک دەکاتەوە و توڕەبوون و کێشەکانی لاوەکی خۆمان وەلا دەنێ.

دەزانم، هەندێک تێڕوانین و پێشبینینەکانم هەڵە دەرچوون، بەڵام هیچ درەنگ نییە یەک پرسیار لەخۆمان بکەین:

ئایا ئێمە لە باشووری کوردستان دەمانەوێ گەشە بەو تۆزە ئازادی و دیموکراتییەی هەیە بدەین یان ئەوەی هەیە سڕ یان ڕەشی بکەینەوە؟ ئەگەر وەڵامی ئەم پرسیارە ئاسانە بە (بەڵێ) بێت، کەواتە دەبی قبوڵمان بێت و بزانین، هەموو کەسێک وەک یەک بیرناکاتەوە، جگە لەوە پێویستە خەڵک تێبگەێندرێ: بۆچی دەنگدان بە بەڵێ پێویستە و قازانجی کورد لەوە چییە؟ یان دەنگدان بە نەخێر بۆ کورد چی دەگەینی؟ دەبی وەڵامی دروست و تێر و بڕواپێکراو هەبن.

تا ئێستا، ژمارەیەک هاووڵاتی هەن، نازانن چۆن لە 25ی ئەیلول دەنگ بدەن و ناشزانن: ئایا لە 25ی ئەیلول لەماڵەوە دادەنیشن، یان بۆ سندوقی دەنگدان دەچن؟

نیوەی زیاتر لەو هاووڵاتییانە، دژ بە پرۆسە یان پرەنسیپی ئەنجامدانی ڕێفێراندۆم نین، بەڵکو زیاتر کێشەیان لەگەڵ کات و شێوەی بەرزکردنەوەی ئەم پرسە هەیە، کێشەیان لەگەڵ بەرپرسانی باڵای هەرێم هەیە و بۆیان ڕوون نەبۆتەوە و ناشزانن، ئەم پرسە هیچ پەیوەندی بە کەس و سەرکردە و حزب نییە و پرسێکی نیشتمانییە، چونکە مرۆڤەکان دێن و دەڕۆن، بەڵام کورد وەک نەتەوە، کوردستان وەک وڵات و خاک لە شوێنی خۆیان دەمینێن. پرسێکی خەون و خەواڵوو نییە و قوربانیێکی یەکجار زۆری بۆدرایە، خەباتێکی دوورودرێژی لەپێناو کرایە، ئەمڕۆنا بەیانی دەبی کورد ئازادبیت و بژی چۆن خۆی دەیەوێ، نەک چۆن خەڵک و ئەوان دەیانەوێ.

خاڵێکی دیکەی گرنگ لەسەر ڕێفێراندۆم، لەم نووسینەم دەبی ئاماژەی پێبکەم، کە ئێمە بە بەراورد لەگەڵ میللەتانی دیکەی لێقەوما و کێشە زۆر، بەردەوام پشتیوانی زۆرمان لە دەرەوە هەبووە، زیاتر لە میدیاکانی جیهان باسکراوین، زیاتر پشتگیری لەم پرسەمان کرایە، بۆیە ئەگەر بە رەسمی حکومەتەکانیش لەبەر هەر هۆیەک پشتگیریمان نەکەن، ڕێکخراوە مەدەنییەکان و هاووڵاتییان پشتگیری لە پرسی کورد دەکەن و بە سەرنجەوە چاوەڕێی 25ی ئەیلولن، لەگەڵ ئەوەش ئەوان کورد وەک میللەت سەیر دەکەن و پرسی کورد وەک کەیسێکی هەق و ڕەوا دەبینن، نەک حزب و کەسەکان، بۆیەش دڵنیان لەوەی لەم دەنگدانە، زۆرینەی خەڵک بە بەڵێ دەنگ دەدا، چونکە بیریان تیژە و خەبات و تێکۆشانی 50 ساڵەی رابردووی کوردیان لەبیر نەکردووە و وەک هەندێ کورد کورت بین و بیرکۆڵ نین.

11/8/2017

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان