فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-12-15-08-33 زیانی یەکجار زۆری پێکەتووە و دەبێت چاوەڕوان بکات لە یەمەن و عێراقیش هەمان زیان و خراپتریشی پێ بکرێت. لەهەمان کاتدا نایشارنەوە "ئەوان دژی گفتوگۆ لەگەڵ...
2025-04-04-11-24-39قۆڵی لەنێوان (ئێران و تورکیاو رووسیا)، بۆ کۆتایهێنان بەشەڕی ناوخۆ لەسوریا سازدرا. کە ڕۆژێک پێشتر لە (١٢/٦ )هێزەکانی دەستەی تەحریری شام، شاری (حەمایان ) کۆنترۆڵ کردبوو. بەمانایەکی...
2025-04-04-11-19-41هەڵبژاردوە. هیوادارم لە داهاتوودا بتوانم هەموو کتێبەکە تەرجومە بکەمەوە .خوێندنەوەی ئەم کتێبە بۆ هەر مرۆڤێکی ڕادیکاڵ و عەدالەتخواز پێویستە. ئێمە تورک نین، ئێمە کوردین! جواهیر لال نەیهرۆ*...
2025-03-31-05-08-32حکومەتی دیفاکتۆ و خۆماڵی بۆ کوردستانی ڕۆژهەڵات چێ بکات و دەگەل گەلانی دیکەی مووسلمانی ئێران بە هاوژینی بەئاشتی و باش بژیویی‌ گشت ڕەهەندی بژێت، و...
2025-03-30-02-45-13 زەفەریان پێ نەبات و هەموو کات پێکەوە بن تا بتوانن سەرکەوتوو بن "" ئەوانەی دەیانەوێ کورد لە مافە نەتەوەیەکان پاشگەز بکەنەوە خەیاڵیان خاوە، ئەوانەش...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

محەمەد ئەحمەد 

ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌ت وه‌ك قه‌واره‌یه‌كی سیاسی و دامه‌زراوه‌یه‌كی ئیداری بۆ گه‌لان و نه‌ته‌وه‌كان مافێكی سرووشتی بێت و له‌چه‌ندین ره‌هه‌نده‌وه‌ پێویست بێت، ئه‌وا بۆ ئێمه‌ی كورد كۆمه‌ڵێك فاكته‌ر و ره‌هه‌ند و مانا و گوزارشتی گرنگی هه‌یه‌و ، دەبێت ئاستی خۆشەویستی خاک و ئاڵا لای تاکی کورد لەهەموو گەل و نەتەوەکانی دیکە به‌رزتربێت و لەهەمووان زیاتر تامەزرۆی سەربەخۆیی و سەرفرازی بین ، لەبەر ئه‌م خاڵانه‌ی كه‌ له‌ خواره‌وه‌دا ئاماژه‌یان پێده‌ده‌ین:

1-لەوەتەی كورد هەیە ، ژێردەستەی گه‌ل و نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌یه‌ و به‌بێ دەوڵەتی ماوه‌ته‌وه‌و هه‌میشه‌ چ به‌خۆشی بووبێت یان به‌زۆر ،هه‌ر خزمه‌تكاری ئه‌وان بووه‌.

2-دێرینترین نەتەوەیە لەناوچەکەو جیهاندا، ئه‌مه‌ش به‌قسه‌ی خۆمان نا ، به‌ڵكو به‌پێی به‌ڵگه‌ و سه‌رچاوه‌ مێژووییه‌كان. بایه‌خ و گرنگیی ئه‌و سه‌رچاوه‌ مێژووییانه‌ش له‌وه‌دایه‌ كه‌ كورد ده‌ستی نه‌بووه‌ له‌ نووسینه‌وه‌یان تاوه‌كو كه‌س گومان له‌وه‌بكات كه‌ كورد خۆی به‌شان و باڵی خۆیدا هه‌ڵداوه‌ و مێژووی به‌ ئاره‌زووی خۆی نووسیوه‌ته‌وه‌، هه‌روه‌ها كورد هێنده‌ به‌ ده‌سه‌ڵات نه‌بووه‌ تاوه‌كو به‌ پاره‌و سامان مێژوونووسانی راسپاردبێ بۆ نووسینه‌وه‌ی مێژوویه‌كی له‌م چه‌شنه‌.

3-كورد گەورەترین نەتەوەی بێ دەوڵەتە له‌سه‌ر ئاستی ناوچه‌كه‌ و جیهان، ئه‌مڕۆ ژماره‌ی كورد له‌ جیهاندا خۆی ده‌دات له‌ په‌نجا ملیۆن كه‌س.

4-زۆرترین قوربانی داوە، هه‌ر له‌مێژووی كۆنه‌وه‌ تاوه‌كو ئه‌مڕۆ كورد چه‌ندین جار دووچاری قڕكردن و كۆمه‌ڵكوژی بووه‌ته‌وه‌، كه‌ تازه‌ترینیان ئه‌نفالكردن و كیمیابارانكردن بوو.

5-زۆرترین وێرانکاریی خاک و ئاوو ئاوەدانی بەخۆیەوە بینیوە، كه‌ ته‌نها له‌باشووری كوردستان زیاتر له‌ چوارهه‌زار گوندو شارۆچكه‌و ئاوه‌دانی له‌لایه‌ن رژێمی دیكتاتۆری به‌عسی عێراق رووخێندراون و زۆربه‌شیان سه‌روه‌ت و سامانه‌كانیان به‌تاڵان بردراوه‌.

6-زۆرترین کۆچ و راگواستنی بەزۆرەملێ له‌مێژووی كۆن و نوێدا تووشی كورد هاتووە، به‌شێك له‌و كۆچ و راگواستنه‌ی كورد بۆ ناو ئۆردوگا زۆره‌ملێكانی ناوخۆی كوردستان بووه‌و به‌شێكیشی بۆناو ئۆردوگاو شاره‌كانی وڵاتانی داگیركه‌ر به‌مه‌به‌ستی تواندنه‌وه‌ی كورد له‌بۆته‌ی نه‌ته‌وه‌كانی خۆیاندا یان كه‌مكردنه‌وه‌ی رێژه‌ی كورد له‌سه‌ر ئاستی وڵاتانی داگیركه‌ر.

7-زۆرترین تەعریب و تەتریک و تەفریس به‌سه‌ر نه‌ته‌وه‌ی كورددا هێنراوەو رۆڵه‌كانی كورد ناچاركراون به‌زمانی بێگانه‌ قسه‌ بكه‌ن و بخوێنن و بنووسن.

8-گه‌وره‌ترین هه‌وڵی له‌ناوبردن و شێواندنی زمان و كولتوور روووبه‌ڕووی كورد بووه‌ته‌وه‌.

9-نه‌ته‌وه‌ی كورد زۆرترین سووکایەتی و ئەتکی پێکراوە ، هه‌رجاره‌ی به‌ناوێك، هه‌ندێ جار به‌ناوی گێرشێوێن و تێكده‌ر و هه‌ندێ جاریش به‌ناوی ئایین و مه‌زهه‌به‌وه‌، هه‌روه‌ك ئه‌و سووكایه‌تی و كوشتن و بڕینه‌ی ده‌یان جار به‌سه‌ر كوردانی ئێزدیدا هێنراوه‌.

10-هەرچوار دەوری كورد ، نه‌یارو ناحه‌ز و دوژمنە و هه‌میشه له‌ده‌رفه‌ت ده‌گه‌ڕێن بۆ سه‌ركوتكردنی و درووستكردنی ئاشووب و ته‌فره‌قه‌ له‌نێوان كوردان خۆیاندا.

كه‌واته‌ ئه‌و فاكته‌رانه‌ و ئه‌و هه‌لومه‌رجه‌ هه‌نووكه‌یی و بابه‌تییانه‌ ، وا له‌ كورد ده‌خوازێت كه‌ واز له‌ خزمه‌تكردنی بێگانه‌ بهێنێت و هه‌رچی زووه‌ ریزه‌كانی خۆی رێكبخات و خۆی ئاماده‌بكات بۆ دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تێكی سه‌ربه‌خۆی كوردستانی كه‌ هه‌موو نه‌ته‌وه‌و پێكهاته‌كانی ناوی به‌ ئاشتی و ئاسووده‌یی و برایه‌تی به‌یه‌كه‌وه‌ بژین.

10/4/2017

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان