فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...
2024-11-15-02-31-50ئەشكەوتەكەیان ئاگر دەدا و كوردەكان دەبونە قەرەبروت. - توركەكان لە ئەستنبوڵ، لەگەڵ تاكسیە كوردەكان سوار نەدەبون، دەیانوت گڵاونسەردەمی تازەش، ئاردۆگان وتی:من ئەو كوردەم خۆشدەوێت كە لە...
2024-10-30-17-57-54شەفەق....تد) کە جوان بیر دەکەنەوە و لەگەڵ برایەتی گەلانن. دەوڵەت باخچەلی کە ئەو قسەیە دەکات لە بیری چووە کە ئەو سەرۆکی پارتێکی نەژادپەرستە، ساڵانی شەستەکان کاتێک...
2024-10-30-15-49-01محمد الماغوط دەنوسێت: من الغباء أن أدافع عن وطن لا أملك فيه بيتاً. گەمژەییە بەرگریی لە نیشتمانێک بکەم کە ماڵێکم نیە تیایدا. نەبونی چەمکی دەوڵەت لە...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

فه‌رید زامدار 

هه‌ر له‌دوای ڕاپه‌ڕینه‌ جه‌ماوه‌رییه‌ مێژووییه‌كه‌ی كوردستان و دوای ئه‌وه‌ی حكوومه‌تی به‌عس ده‌زگا ئیدارییه‌كانی خۆی له‌ سه‌رجه‌م شار و شارۆچكه‌كانی كوردستان كشانده‌وه‌ و هه‌موو مووچه‌ و مافه‌ دارایی و ئیدارییه‌كانی له‌ كوردستان بڕی و بۆشاییه‌كی ئیداری و یاسایی فراوانی له‌ كوردستان دروست كرد، (به‌ره‌ی كوردستانی) كه‌ له‌ هه‌موو حزبه‌ شۆڕشگێڕه‌كانی كوردستان (پێش ڕاپه‌ڕین) پێكهاتبوون، ئه‌و بۆشاییه‌ ئیداری و یاساییانه‌ی پڕكرده‌وه‌. ئه‌و به‌ره‌یه‌ له‌ ماوه‌یه‌كی كه‌مدا توانی په‌رله‌مانی كوردستان و حكوومه‌تی هه‌رێم له‌ ساڵی (1992) پێك بهێنێ و ته‌نیا له‌سه‌ر داهاتی ناوخۆ و گومرگه‌كان و باج و شتی تر مووچه‌ و مافه‌كانی فه‌رمانبه‌ران به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت دابین بكات و مووچه‌خۆرانیش هیچ گله‌ییه‌كی ئه‌وتۆیان نه‌بوو.

له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه‌وتینه‌ ناو ئه‌زموونێكی نوێ و قۆناغێكی نوێ له‌ حوكمڕانیی كوردستان و متمانه‌ی حزبه‌ كوردستانییه‌كان به‌ یه‌كتری دوور له‌ هه‌موو گومان لێكردنێكی سیاسی. ئه‌ركه‌ ئیداری و داراییه‌كانی كوردستانیان به‌ڕێوه‌ ده‌برد و وه‌زاره‌ته‌كانیش هه‌ریه‌كه‌ و به‌پێی ئیمكانیاتی خۆی كادیری ئیداری و ئابووریی دابین كردبوو، به‌ ئیراده‌یه‌كی سیاسی و ئیداریی به‌هێز ڕووبه‌ڕووی كێشه‌كانی ئیداره‌دان و كۆمه‌ڵایه‌تی و كه‌میی دارایی بووبووه‌وه‌.

به‌داخه‌وه‌ هێنده‌ی نه‌برد هه‌ردوو حزبه‌ زلهێزه‌كه‌ی كوردستان واته‌ (پارتی و یه‌كێتی) به‌ ده‌ستتێوه‌ردانی وڵاتانی ناوچه‌كه‌ و ده‌ره‌وه‌، ناكۆكی كه‌وته‌ نێوانیان و شه‌ڕی نه‌گریسی براكوژی ده‌ستی پێكرد و گورزێكی گه‌وره‌یان له‌و ئه‌زموونه‌ نوێیه‌مان دا و له‌ ئه‌نجامدا هه‌ردوو حزب و جه‌ماوه‌ری كوردستان زه‌ره‌رمه‌ند بوون و جارێكی تر ئاشتی و ڕاوه‌ستانی شه‌ڕ له‌لایه‌ن هه‌ردوولا باڵی ئاسووده‌یی به‌سه‌ر كوردستاندا داگرت، ئیتر له‌وساوه‌ تا ئێستا گومان لێ كردن و بێمتمانه‌یی نه‌ك هه‌ر له‌نێوان پارتی و یه‌كێتی، به‌ڵكو ئه‌و گومان و بێ متمانه‌ییه‌ هه‌ر هه‌موو حزبه‌كانی تریشی گرته‌وه‌، به‌هۆی په‌یدابوونی په‌یوه‌ندییه‌ سیاسییه‌كان له‌ ناوخۆی كوردستان و په‌یوه‌ندییه‌ ده‌ره‌كییه‌كان و هاوكێشه‌ سیاسییه‌كانی پێشووی شكاند و گرژی و ئاڵۆزیی سیاسی په‌ره‌ی سه‌ند و دۆخی سیاسیی كوردستان به‌ره‌و ئاقارێكی ترسناك برد، به‌ تایبه‌تی گرنگترین هاوكێشه‌ی سیاسی ئه‌گه‌ر مابێت گرفتی گۆڕینی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانه‌ و هه‌ر بۆ ئه‌وه‌ی جه‌نابی كاك مه‌سعود بارزانی، له‌و پۆسته‌ دوور بخه‌نه‌وه‌، داوای هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكێكی بێلایه‌ن ده‌كه‌ن، له‌ كاتێكدا كه‌ تاكه‌ سیاسه‌تمه‌داری توانادار و لێهاتوو به‌ڕێز جه‌نابی كاك مه‌سعوده‌، كه‌ تا ئێستا توانیویه‌تی هاوكێشه‌ سیاسییه‌كان و ئه‌ركه‌ دیبلۆماسییه‌كان له‌ناوه‌وه‌ و له‌ده‌ره‌وه‌ی كوردستان به‌وریایی ڕابپه‌ڕێنێ.

بارزانی، چه‌ندین جار په‌یامی خۆی به‌ ڕای گشتی و حزبه‌كان ڕاگه‌یاندووه‌، دواترینیان ئه‌و په‌یامه‌ مێژووییه‌ی بوو كه‌ ڕاشكاوانه‌ ئاماده‌یی خۆی پیشان دا بۆ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكێكی تر بۆ هه‌رێمی كوردستان، له‌ كاتێكدا كاك مه‌سعود سه‌ركردایه‌تیی شه‌ڕی داعش و شه‌ڕی گه‌نده‌ڵیی ئه‌وانی تر ده‌كات، كه‌ بووه‌ته‌ زه‌روره‌تێكی هه‌نووكه‌یی زۆر گرنگ بۆ ده‌ربازبوونی هه‌رێم له‌و كێشه‌ ئاڵۆز و گرێكوێرانه‌ی به‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانی گرتووه‌ته‌وه‌، هه‌ر بۆ ئه‌وه‌ی ئێستای كوردستان و ئاینده‌ی كوردستان هه‌ندێ كه‌س و لایه‌ن ده‌یانه‌وێ به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت (جه‌نابی كاك مه‌سعود) له‌و پۆسته‌ دوور بخه‌نه‌وه‌، ده‌نا ئه‌و كه‌سه‌ بێلایه‌نه‌ كێیه‌ كه‌ بتوانێ ئه‌و پۆسته‌ هه‌سته‌وه‌ر و گرنگه‌ بگرێته‌ ئه‌ستۆ، كه‌ چاره‌نووسی هه‌رێم بگه‌یه‌نێته‌ لێواری ئارامی و ئاینده‌یه‌كی باش، دڵنیام هیچ كه‌سێكی تر له‌ كه‌س و لایه‌نه‌ حزبییه‌كانی كوردستان ناتوانن ئه‌و ئه‌ركه‌ قورسه‌ بگرنه‌ ئه‌ستۆ، به‌تایبه‌تی په‌یوه‌ندییه‌ دیبلۆماسییه‌كانی ده‌ره‌كی له‌گه‌ڵ وڵاته‌ زلهێزه‌كان و وڵاته‌ دۆسته‌كانی كوردستان.

كاك مه‌سعود هه‌موو هاوكێشه‌ سیاسییه‌كانی ڕاگرتووه‌ و ڕۆژ نییه‌ به‌رپرسه‌ هه‌ره‌ باڵاكانی وڵاتان سه‌ر له‌ كوردستان نه‌ده‌ن و وتووێژ و ڕاوێژی له‌گه‌ڵدا نه‌كه‌ن، له‌ سه‌ردانه‌كانیشی بۆ وڵاتان به‌ رێوڕه‌سمی سه‌رۆكایه‌تی پێشوازیی لێ ده‌كه‌ن.

دیسان ده‌یڵێمه‌وه‌، هه‌ندێ كه‌س و لایه‌ن ده‌یانه‌وێ وه‌كو (جه‌نابی سه‌رۆك مام جه‌لال) جه‌نابی سه‌رۆكی هه‌رێم كاك مه‌سعودیش دوور بخه‌نه‌وه‌.
جه‌نابی مام جه‌لال به‌دیلی نه‌بوو، نه‌ له‌ عێراق و نه‌ له‌ كوردستان. بزانن به‌ دوولركه‌وتنه‌وه‌ی چ ماڵوێرانییه‌ك عێراق و به‌ تایبه‌تی (یه‌كێتی) و كوردستانی به‌گشتی گرته‌وه‌! هه‌وڵدان بۆ دوورخستنه‌وه‌ی بارزانییش به‌ هه‌ر بڕوبیانووێك بێت له‌و قۆناغه‌ هه‌ستیار و چاره‌نووسسازه‌دا هه‌وڵدانێكی ڕووخێنه‌ره‌، به‌ڵكو پیلانێكی دوژمنانه‌یه‌ دژی كوردستان و ئایینده‌ی كوردستان، خۆ ئه‌گه‌ر باسی به‌سه‌رچوونی ماوه‌ی سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ش ده‌كرێت، ئه‌وا زۆر (زه‌وابتی یاسایی و ئیداری) هه‌ن كه‌ بۆ ئه‌و قۆناغه‌ پێویست ده‌كات دابنرێن و تا قۆناغێكی گونجاو له‌ ئاینده‌دا دێته‌ پێش و ئه‌و كاته‌ هه‌ڵبژاردنێكی سه‌رتاسه‌ری بكرێت و به‌دیلێكی تر بۆ به‌ڕێز بارزانی بدۆزرێته‌وه‌، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ ئه‌مڕۆ هه‌ر هه‌موو حزب و لایه‌نه‌كان به‌ گومانه‌وه‌ سه‌یری پڕۆژه‌ سیاسییه‌كانی یه‌كتر ده‌كه‌ن و بێمتمانه‌یی به‌یه‌كتر گه‌یشتووه‌ته‌ ترۆپك و هیچ لایه‌نێك بڕوای به‌ لایه‌نه‌كه‌ی تر نه‌ماوه‌ ، بۆیه‌ ده‌ڵێم له‌جیاتی ئه‌و گومان و بێمتمانه‌ییه‌، با هه‌وڵ و توانا و هێزی سیاسیی خۆیان بخه‌نه‌ گه‌ڕ بۆ چاكسازیی سیاسی و ئیداری، باشتره‌ له‌ ململانێی سیاسیی نابه‌جێ.

له‌به‌ر ڕۆشنایی په‌یامه‌كه‌ی سه‌رۆك بارزانی، ماوه‌یه‌كه‌ به‌ گوڕ و تینه‌وه‌، شانده‌كه‌ی پارتی سه‌ردانی هه‌موو حزبه‌كانی كرد و وتووێژ و ڕاوێژ و گفتوگۆی سیاسیی درێژه‌ پێ داوه‌، له‌ كاتێكدا په‌یامه‌كه‌ی كاك مه‌سعود زۆر ڕوون و ئاشكرایه‌ و ئه‌وه‌نده‌ بینه‌ و به‌رده‌ی ناوێت و ده‌با ئه‌وانیش وه‌ك شانده‌كه‌ی پارتی هه‌وڵی جێبه‌جێكردنی ئه‌و په‌یامه‌ بده‌ن و كۆتایی به‌و دۆخه‌ ناهه‌مواره‌ بهێنن.

18/1/2017

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان