فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...
2024-11-15-02-31-50ئەشكەوتەكەیان ئاگر دەدا و كوردەكان دەبونە قەرەبروت. - توركەكان لە ئەستنبوڵ، لەگەڵ تاكسیە كوردەكان سوار نەدەبون، دەیانوت گڵاونسەردەمی تازەش، ئاردۆگان وتی:من ئەو كوردەم خۆشدەوێت كە لە...
2024-10-30-17-57-54شەفەق....تد) کە جوان بیر دەکەنەوە و لەگەڵ برایەتی گەلانن. دەوڵەت باخچەلی کە ئەو قسەیە دەکات لە بیری چووە کە ئەو سەرۆکی پارتێکی نەژادپەرستە، ساڵانی شەستەکان کاتێک...
2024-10-30-15-49-01محمد الماغوط دەنوسێت: من الغباء أن أدافع عن وطن لا أملك فيه بيتاً. گەمژەییە بەرگریی لە نیشتمانێک بکەم کە ماڵێکم نیە تیایدا. نەبونی چەمکی دەوڵەت لە...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

فه‌رید زامدار

پیلانگێڕان و پاشقۆڵگرتن و ملشكاندن و ڕق و كینه‌ و هه‌ناوڕه‌شى و دوژمندارى و نه‌حوباندنى مرۆڤ له‌ لایه‌ن مرۆڤه‌وه‌، مێژوویێكى دوور و درێژى هه‌یه‌، به‌ تایبه‌تى له‌ سه‌رده‌مى (فتوحاتى ئیسلامى) زۆر به‌ زه‌قى سه‌ری هه‌ڵداوه‌، له‌ سه‌رده‌مى (معاویه‌) و (عوسمان) و (عه‌لى) و (حوسێن) به‌رده‌وام له‌سه‌ر ده‌سه‌ڵات و حوكمڕانى له‌نێوان شیعه‌ و سوننه‌، به‌ سه‌دان پیلان و كوشتن و تیرۆر و سه‌ربڕین وه‌كو دیارى بۆ سه‌ركرده‌كانیان ئه‌نجام دراوه‌، وه‌كو غافڵكوژى و ژه‌هراوىكردن و جۆره‌ها پیلانى قێزه‌ون و دوور له‌ هه‌موو دابونه‌ریتێكى مرۆڤایه‌تى.

(نورى ئه‌لمالكى) له‌ بزووتنه‌وه‌ى ئۆپۆزسیۆنى ئیسلامیى شیعه‌گه‌رایدا، وه‌كو زانیومه‌ جگه‌ له‌ دوژمنایه‌تیى سوننه‌، دوژمنایه‌تیى هاومه‌زهه‌ب و هاوڕێبازى سیاسیى و هاوسه‌نگه‌رانى خۆیشى كردووه‌، له‌وانه‌ تۆمبه‌تبار كراوه‌ به‌ تیرۆركردنى سیاسه‌تمه‌دارى ئیسلامیى عێراقى (گالب السهیل) باوكى په‌رله‌مانتارى پێشووى عێراقى (صفیه‌ السهیل)، دیاره‌ ئه‌و دیارده‌ دوژمندارییه‌ى نێوان (سوننه‌ و شیعه‌) بڕوا ناكه‌م قه‌ت كۆتایی بێت، چونكه‌ ئه‌و ڕق و كینه‌یه‌ ئه‌وه‌نده‌ له‌ بیر و هۆش و هه‌ستى مه‌زهه‌بییان خۆى داكوتاوه‌، مه‌حاڵه‌ كۆتایی بێت، ئیتر له‌ هه‌ر ناوچه‌یه‌كى دنیادا بن.

(مالكى) له‌و عه‌ره‌به‌ شیعه‌ مه‌زهه‌بانه‌یه‌ كه‌ زۆر دژایه‌تى و دوژمنایه‌تیى مه‌زهه‌به‌كه‌ى خۆیشى كردووه‌ و وه‌كو ده‌ڵێن زۆر كه‌سى له‌ نه‌یارانى خۆى له‌ حزبى (دعوه‌) تیرۆر كردووه‌ یان دوورى خستوونه‌ته‌وه‌ و په‌راوێزى كردوون، به‌ڕاى من نه‌زعه‌یه‌كى ده‌روونیى بۆ سه‌ركردایه‌تى و دیكتاتۆرییانه‌ى وه‌كو (صدام حسین)ى هه‌یه‌.
زۆر كه‌س و كه‌سایه‌تى هه‌ن مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ میدیاگه‌رى ده‌كه‌ن، به‌ڵام میدیاكار نین و هه‌شن مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ شیعر و نووسین ده‌كه‌ن به‌ڵام نه‌ شاعیرن و نه‌ نووسه‌ر، هه‌شن مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ سیاسه‌تدا ده‌كه‌ن، به‌ڵام هه‌رگیز سیاسه‌تمه‌دار نین، مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ ئه‌و بوارانه‌ شتێكه‌ و شاره‌زایی و پسپۆڕیى تیایاندا شتێكى تره‌ و جیاوازى و ناته‌بایی له‌ نێوانیاندا ئاسمان و ڕێسمانه‌.

لێره‌وه‌ چیتر ناچمه‌ سه‌ر ورده‌كاریى ئه‌و باس و خواسانه‌، ته‌نیا ئه‌وه‌ى من مه‌به‌ستمه‌ له‌و وتاره‌دا باسى یه‌كێك له‌و كه‌سایه‌تییه‌ عێراقیانه‌ بكه‌م، كه‌ ئه‌ویش سیاسه‌تمه‌دار نییه‌، به‌ڵام ته‌نیا مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ سیاسه‌تدا ده‌كات كه‌ (نورى مالكى)یه‌، كه‌ به‌ ڕاى من ترسناكترین و تاوانبارترین كه‌سه‌ له‌ ئه‌نجامدانى گه‌وره‌ترین تاوان له‌ كوشتن و تیرۆركردن و چاندنى یه‌كه‌مین تۆوى گه‌نده‌ڵكارى بۆ ماوه‌ى (8) ساڵ له‌ حوكمڕانیه‌كه‌ى وه‌ك سه‌رۆك وه‌زیرانى عێراق، ئه‌ویش وه‌ك ده‌ڵێن (له‌ پڕێكه‌وه‌ بوو به‌ كوڕێك)، ده‌نا پێش ڕووخانى (صدام حسین) هیچ ناو و ناوبانگێكى سیاسیى وه‌كو (حه‌سه‌ن عه‌له‌وى) و (هادى عه‌له‌وى) براى و چه‌ندین سیاسه‌تمه‌دارى تر كه‌ له‌ تاراوگه‌ و ده‌ره‌وه‌ى عێراق وه‌ك ئۆپۆزسیۆنى عێراقى، كه‌سایه‌تیى سیاسیى دیار بوون، وه‌ك (ئه‌یاد عه‌لاوى) و (ئه‌حمه‌د چه‌له‌بى) و (گالب السهیل) و (عبدالعزیز الحكیم) و زۆرانى تر.

له‌و چه‌ند ڕۆژانه‌ى ڕابردوودا (ئه‌نجومه‌نى باڵاى شیعه‌) بڕیارى دوورخستنه‌وه‌ى (نورى مالكی)یان له‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ داوه‌، وه‌كو (TV)یه‌ عێراقییه‌كان بڵاویان كرده‌وه‌، به‌ تایبه‌تى له‌ سه‌رده‌مى ئۆپۆزسیۆنیش كه‌سایه‌تییه‌كى سیاسى و كۆمه‌ڵایه‌تى نه‌بوو، به‌ ڕاى من ئه‌و تاوانباره‌ ترسناكه‌ پێویسته‌ بدرێته‌ دادگا، نه‌ك هه‌ر دادگاى عێراقى، چونكه‌ (ئه‌نجومه‌نى باڵاى دادگاى عێراق)یش به‌ سیاسه‌ت كراوه‌ و گه‌نده‌ڵه‌ و تا ئێستا نه‌یتوانیوه‌ هیچ حوكمێكى عادیلانه‌ و یه‌كلاكه‌ره‌وه‌ بۆ كێشه‌ سیاسى و یاساییه‌كان ده‌ربكات، بۆیێ ده‌بێ بدرێت به‌ دادگایه‌كى نێوده‌وڵه‌تیى وه‌كو (لاهاى) به‌ تاوانى كۆمه‌ڵكوژى و گه‌نده‌ڵیى سامانى نێوده‌وڵه‌تى بدرێته‌ ئه‌و دادگا نێوده‌وڵه‌تییه‌.

به‌ ڕاى من تاوانه‌كانیشى بریتین له‌:
1- له‌ سه‌رده‌مى حوكمڕانى ئه‌ودا (داعش) شاره‌كانى (مووسڵ) و (ئه‌نبار) و (فه‌للوجه‌) و زۆر شار و شارۆچكه‌ى ترى عێراق له‌ ناوه‌ڕاست و باشوور داگیرى كردن، به‌ڵكو (مالكى) ئه‌و شارانه‌ى به‌ چه‌كى قورس و سووك فرۆشته‌ داعش، به‌ تایبه‌تى شارى (مووسڵ) بۆ هه‌ڕه‌شه‌كردن له‌ كوردستان، به‌ تایبه‌تى شارى هه‌ولێر و به‌ پله‌ى یه‌كه‌میش دژى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، چونكه‌ (مالكى) له‌ دوو ڕووه‌وه‌ دوژمندارى كرد و ده‌یكات، له‌ هه‌ردوو ڕووى (مه‌زهه‌بى و نه‌ته‌وه‌یی)، چونكه‌ كورد له‌ لایه‌ك (سوننه‌)ه‌یه‌ و له‌ لایه‌كى تریش (عروبییانه‌) واته‌ شۆڤێنییانه‌ مامه‌ڵه‌ى له‌گه‌ڵ كورد كردووه‌ و ده‌كات.

2- ئه‌و هه‌موو كوشت و بڕه‌ و نه‌ریتى سه‌ربڕین و به‌ كۆمه‌ڵ كوشتنى هاووڵاتییان له‌ سه‌رجه‌م ئه‌و شارانه‌ى داعش ده‌سه‌ڵاتدار بووه‌ و ئه‌نجامدانى تاوانى گۆڕى به‌كۆمه‌ڵ و لادان له‌ هه‌موو به‌ها ئایینى و مرۆڤایه‌تییه‌كان، تۆمه‌ته‌كان ده‌كه‌ونه‌ ئه‌ستۆى (نورى مالكى).

3- به‌هه‌ده‌ردان و دزین و گه‌نده‌ڵیى ئیدارى و دارایی، كه‌ تا ئێستا وه‌كو سه‌رچاوه‌ میدیاییه‌كان باسى ده‌كه‌ن، یه‌كێكه‌ له‌ ملیاردێره‌ جیهانییه‌كان (له‌ كوێى بوو...؟).
4- پیلاندانان و ئاژاوه‌گێڕى و تێكدانى ڕه‌وشى باشى و ته‌بایی نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و بڕینى بودجه‌ و مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران و بودجه‌ى پێشمه‌رگه‌ى هه‌رێمى كوردستانى عێراق.

5- سه‌باره‌ت به‌ كوشتنى میدیاكارێكى عه‌ره‌ب به‌هۆى هه‌ڵه‌یه‌كى میدیاكاره‌كه‌ خۆى، ئه‌فسه‌رێكى سه‌ر به‌ سه‌رۆكایه‌تیى كۆمارى عێراق به‌هۆى هه‌ڵه‌یه‌كى میدیاكاره‌كه‌ ته‌قه‌ى لێ ده‌كات و ده‌كوژرێت، واته‌ كوشتنه‌كه‌ به‌ ئه‌نقه‌ست نه‌بووه‌ و به‌ تایبه‌تى له‌ناو حه‌ره‌مى سه‌رۆكایه‌تیى كۆمار بووه‌ و (مالكى) گه‌رماوگه‌رم چووه‌ سه‌ر ته‌رمه‌كه‌ و گوتى: (الدم بالدم) واته‌ خوێن به‌ خوێن و تۆڵه‌كردنه‌وه‌ له‌ كورد.

6- تاوانى ده‌ربه‌ده‌رى و په‌نابه‌ریى ملیۆنه‌ها هاووڵاتیى عێراقى له‌ ئه‌ستۆى ئه‌ودایه‌، كه‌ تا ئێستا به‌رده‌وامه‌ و زیان و زه‌ره‌رى زۆرى ماددى و مه‌عنه‌وییان داوه‌ و ئازار و مه‌ینه‌تیى زۆریان دیوه‌.

7- به‌ ئه‌نقه‌ست ئازادكردنى زۆرێك له‌ داعشه‌كان له‌ زیندانه‌كانى عێراق و گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ ناو (داعش).

8. فه‌شه‌لپێهێنانى هه‌موو گفتوگۆكانى شاندى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ به‌غدا، به‌ بیانووى ناشایسته‌ و پیلانگێڕان و دروستكردنى كۆسپ و ته‌گه‌ره‌، چونكه‌ ئه‌و هه‌ر خۆى پێش دانیشتنه‌كان بڕیارى ڕێكنه‌كه‌وتن و فه‌شه‌لپێهێنانى له‌گه‌ڵ هه‌ولێردا دابوو.

به‌ڵام به‌ ڕاى من، سه‌ردانى سه‌رۆكى هه‌رێم جه‌نابى كاك مه‌سعود، بۆ به‌غدا و به‌ شاره‌زایی و پسپۆرى و سیاسه‌تى حه‌كیمانه‌ى خۆى، تا ڕاده‌یه‌كى باش گه‌یاندییه‌ ئه‌و ئاسته‌ى كه‌ قه‌ناعه‌ت به‌ (به‌غدا) بكات كه‌ چه‌مكه‌كانى سیسته‌مى (سه‌ربه‌خۆیی و جیابوونه‌وه‌) زۆر له‌ یه‌كتر جیان، (سه‌ربه‌خۆیی) چه‌مكێكه‌ له‌ چه‌مكه‌كانى (كۆنفدراڵى)، به‌ڵام جیابوونه‌وه‌ (انفصال) واته‌ جیابوونه‌وه‌ و لێكدابڕانێكى یه‌كجارى، به‌ڵام سیسته‌مى (سه‌ربه‌خۆیی / استقلال) زۆر له‌ په‌یوه‌ندییه‌ ئیدارى و دارایی و بازرگانى و بواره‌كانى ترى سیاسى و كۆمه‌ڵایه‌تى ده‌هێڵێته‌وه‌ و ده‌رگاكانى له‌ یه‌كتر گه‌یشتن كراوه‌ ده‌بن.

له‌و بڕوایه‌شدام دواى ئه‌و لێكتێگه‌یشتنه‌ى جه‌نابى سه‌رۆكى هه‌رێم له‌گه‌ڵ به‌غدا و دواى ئه‌و ئازایه‌تى و نه‌به‌ردییه‌ى هێزه‌كانى پێشمه‌رگه‌ و سه‌ركه‌وتنه‌كانى به‌سه‌ر داعشدا، كه‌ تا ئێستا چه‌ندین شه‌هید و بریندار و قوربانى داوه‌، به‌غدا به‌تایبه‌تى (حه‌یده‌ر عه‌بادى) بودجه‌ى هه‌رێم (17%) و بودجه‌ى پێشمه‌رگه‌ش وه‌كو جاران بۆ هه‌رێم ده‌نێرێت.

دوا وته‌شم، جه‌نابى (مام جه‌لال) له‌ كۆبوونه‌وه‌یه‌كى تایبه‌تدا فه‌رمووى: نورى مالكى درۆزنترین و پیلانگێڕترین كه‌سه‌ له‌ناو بوارى سیاسیى عێراقدا.

تێبینی: ئه‌م وتاره‌ هه‌فته‌ی رابردوو بۆ (باس) نێردرابوو، له‌به‌ر هه‌ندێ كێشه‌ی ته‌كنیكی بڵاوكردنه‌وه‌ی كه‌وته‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌.

2/11/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان