رێبوار کەریم وەلی 

^{هەوڵەكانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ ئەنجامدانی چاكسازی (چ لەناو حیزب و چ لەناو حكومەت) جێی دەستخۆشی و خۆشحاڵین، بەڵام چەندە راگەیاندنی ئەم چاكسازییانە گرنگن، هەزار ئەوەندەش بەدواداچوونی ورد بۆ كار و بڕیاری لیژنەی پەیوەست گرنگە، بۆ ئەوەی چاكسازی نەبێ بە كەرەستەی تەسفیە حیسابی سیاسی. لایەنی لاوازی ئەم چاكسازییانە ئەوەیە كە سنووری چاكسازی تەنیا زۆنی زەردە و، شمولی سەوز و نیلی ناكات. لە كاتێكدا بەشی هەرە زۆری ناڕەزایەتییەكانی كوردستان لە زۆنی سەوز و نیلییە و ئەوەش لە دەرئەنجامی ئیدارەی هەڵە و گەندەڵیی بەرفراوان لەوێ هاتووەتە ئاراوە. بە هەزاران دۆسیەی گەندەڵی لە ساڵانی رابردوودا لەلایەن لیژنەی دەستپاكی لە سلێمانیەوە نێردراون بۆ پەرلەمان، بەڵام كاریان لەسەر نەكرا.}

^{هیچ گومانێكم لە نیەتی پاك و بەرپرسیارانەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان نییە، بەڵام ئەو راستییەش هەیە كە هەر لە سەرەتای راگەیاندنی ئەم چاكسازییانەوە، بڕێكی زۆر سەرمایە و نەختینە لە كوردستان بردراونەتە دەرەوە. ئینجا رۆژ نییە لەملاو ئەولا ناوی بەرپرسێك یان چەند كەسێكی دەسەڵاتداری ناو پارتی و حكومەت بڵاو نەكرێتەوە كە دەست بەسەر موڵك و ماڵیاندا گیراوە، یان گەشتی دەرەوەی وڵاتیان لێ قەدەغە كراوە. ئەوانەی ئێستا و ئەوانەی لە داهاتووشدا ناویان بڵاودەبێتەوە، پتر لەوەی چەند كەسانێك بن كە بە پەنجەی دەست بژمێردرێن و سەرچاوەی هەموو گەندەڵییەكان بن، كەسانێكن كە تێكڕای سیستەمی حوكمڕانیی كوردستانیان پێكهێناوە. هیچ كەسێك نییە لە كوردستان پشكی لەو سیستەمە گەندەڵە بەرنەكەوتبێ.}

^{كە لە دەرەوەشەوە سەیری رێڕەوی چاكسازییەكان دەكەی (بەپێی ئەو زانیارییانەی دزە دەكەنە مێدیا)، هەستێكی وا دروست بووە كە باڵێكی ناو پارتی، لەژێر ناوی ریفۆرمدا خەریكی ئینقیلابێكی هێمنانەیە بەسەر باڵەكەی دیكەدا كە حكومەتی بەدەستەوەیە. بۆیە بەدوور نازانرێت كە ئەو پرۆسەی چاكسازییە سەرباری ئەوەی دەتوانێ لە زۆنی زەرد سەركەوتوو بێت، بەڵام لە هەمانكاتدا، كۆتایی بەو حكومەتەی ئێستاش بهێنێ.}

^{رێككەوتنی سیاسی بۆ هێنانەوەی نەوشیروان مستەفا
(2)}

^{گرنگترین چاوەڕوانییەك كە لە رێككەوتنی سیاسیی نێوان بزووتنەوەی گۆڕان و یەكێتی نیشتمانیی كوردستان (ئەڵبەتە باڵی دەستڕۆیشتوو) هەیە، ئەوەیە كە ئەو رێككەوتنە، تەنیا لەسەر ئاستی ئیدارەدانی ناوچەیی نەبێت. واتا رێككەوتنەكە تەنها بۆ سلێمانی نەبێت و شمولی هەولێر و بادینانیش بكات. چونكە یەكێتی قەت نایەوێ گۆڕان لە دەرەوەی سلێمانی بكاتە شەریكی خۆی. بە دیوێكی دیكەدا یەكێتی باش دەزانی لە دەرەوەی سلێمانی، چی لەگەڵ پارتیدا هەیە و لەوەشیاندا گۆڕان خاوەنی هیچ نییە. هەروەك چۆن پارتی سەرباری هەموو شەراكەت و رێككەوتنێك لەگەڵ یەكێتیدا، لە سلێمانی خاوەنی هیچ نییە.}

^{بەهەرحاڵ مقۆمقۆی یەكگرتنەوە و تێكەڵبوونەوە كۆتایی هات، ئێستا باسی رێككەوتنی سیاسی دەكرێت. لە بنەڕەتدا، لە دوای نەخۆشكەوتنی مام جەلالەوە، گۆڕان هێرشەكانی خۆی بۆ سەر یەكێتی وەستاند و چاوپۆشیشی لە هەموو ئەو خروقاتانە كرد كە یەكێتی لە هەڵبژاردنە گشتییەكانی عێراق و ئەنجومەنی پارێزگاكان لە 2014 لە سلێمانی و كەركووك كردنی. ئینجا گۆڕان سەرباری ئەوەی كە براوەی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگای سلێمانی بوو، بە فیفتی فیفتی رازی بوو. بەڵام یەكێتی نەیتوانی لەگەڵ گۆڕاندا راستگۆ بێت، چونكە لەگەڵ ئەوەیدا كە لە پەرلەمان خاوەنی یەك وەرەقەی سیاسی بوون، بەڵام كاتێك پارتی گۆڕانی لە حكومەت دەركرد، یەكێتی فززەی لێوە نەهات و تا ئێستاش بەشدارە لە حكومەت.}

^{هەر لە چوارچێوەی ئەو رێككەوتنە سیاسییەدا، بژارەیەك هەیە كە ئەگەر یەكێتی راستگۆ بێت (بۆ بەگشتیكردنی رێككەوتنەكە)، رەنگبێ هەم ناوماڵی یەكێتی پێ رێكبخرێتەوە و هەمیش بتوانێ گرێكوێرەكانی پەرلەمان و حكومەت بكاتەوە. لە حاڵەتێكدا كە ئەو رێككەوتنە سەربگرێت، دەبێ مەرجەعیەتێك سەرپەرشتیی سیاسەتە هاوبەشەكان بكات و ئەو كەسەش دەكرێ نەوشیروان مستەفا بێت. ئەوكاتە هاتنەوەكەی بۆ كوردستان زرووفێكی نوێ دێنێتە گۆڕێ و ئەو كۆمیتەیەش كە لە ئەنجامی ئەو رێككەوتنەدا دروست دەبێت، لەگەڵ پارتی و لایەنەكانی دیكەدا دانوستاندن دەكات.}

^{بۆیە ئەگەر ئەو رێككەوتنە مەرجەعیەتێكی سیاسیی سەرووی خۆی نەبێت، نە سەردەگرێت و نە جێگەی باوەڕیشە. تەنها حەماسی كۆنە یەكێتییەكانە بۆ چاخواردنەوە و قاوەخواردنەوەی هاوبەش، نەك سیاسەت و ئیدارەدان.}

^{فراكسیۆنی خلە و بلە!
(3)}

^{پەرلەمانتارانی پێشووی گۆڕان و یەكگرتوو تاڤگە ئەحمەد و عادل نووری، لە فراكسیۆنەكانی خۆیان دەركراون. جاران تاڤگە ئەحمەد (كە پێدەچێ لە بەغدا پرۆگرامی حەنان فەتلاوی خرابێتە سەر)، لە پاڵ خوشك و برا عارەبە شۆڤینییەكانی، دژی هەموو زوڵمێكی كورد بەرامبەر عەرەب وەستابووەوە و تەنانەت باسی لە رێكاری یاسایی دەكرد كە چۆن سەرۆكی هەرێمی كوردستان بداتە دادگا، بە تۆمەتی ئەوەی یەكپارچەیی خاكی وڵاتی بەناو عێراقی نەپاراستووە... ئێستا پەرلەمانتارێكی دیكەش چووەتە پاڵ ئەو خاتوونە و دەیانەوێ لە ژێر چەتری فراكسیۆنێكدا، درێژە بە مانگرتنی خۆیان بدەن بۆ بەدەستهێنانی پۆست لە بەغدا!}

^{خۆشترین نوكتەی ئەم فراكسیۆنە ئەوەیە كە هەردوو ئەندامەكەی ئیدیعای داكۆكی لە مافەكانی گەلی كورد دەكەن! سەیرە حیزبی كوردی خەڵكانێك بنێرێتە بەغدا و فێری جیاوازییەكانی نێوان عەرەب و كوردی نەكردبن. ئەوان مانیان گرتووە بۆ ئەوەی كورد لە بەغدا دەربكرێ، كەچی باسی شەهیدبوون لەپێناو مافەكانی گەلی كورد دەكەن!}

^28/4/2016