فازڵ جاف
دوور نییه كه‌سێك بناسیت زۆر زیره‌ك و لێهاتوو بێت، به‌ڵام سه‌ره‌ڕای به‌هره و تواناكانی، سه‌ركه‌وتوو نه‌بێت! بگره هه‌ندێك جار وا ڕوو ده‌دات ئه‌و كه‌سانه نه‌توانن ته‌نانه‌ت بژێویی خۆیشیان مسۆگه‌ر بكه‌ن. به عه‌ره‌بی پێیان ده‌ڵێن: خاوه‌نی حه‌وت پیشه‌یه، به‌ڵام به‌ختی نییه. ڕاسته ئه‌و جۆره كه‌سانه به زه‌ین و مێشك زیره‌كن، به‌ڵام له هه‌ست و سۆزدا زیره‌ك نین.
له ڕاستیدا زیره‌كی و لێهاتوویی به ته‌نیا به‌س نییه بۆ ئه‌وه‌ی مرۆڤ سه‌ركه‌وتوو بێت، هه‌ندێك له زانایان پێیان وایه، كه زیره‌كیی مرۆڤ له‌سه‌ر ئاستی هه‌ست و سۆز، گرنگتره له زیره‌كیی مێشك و زه‌ین. باشه كه ده‌ڵێین: زیره‌كیی هه‌ست و سۆز"، ئه‌م چه‌مكه ده‌بێت چ مانایه‌ك بگه‌یه‌نێت؟
ئه‌م چه‌مكه زۆر قسه هه‌ڵده‌گرێت، هه‌ر بۆیه به سه‌دان پێناسه‌ی بۆ كراوه، به‌ڵام ڕه‌نگه ئاسانترین و ساده‌ترین پێناسه به‌م جۆره بێت: ئاگاداری هه‌سته‌كانی خۆت بیت، هه‌سته‌كانی خۆت تاوتوێ بكه‌یت و شه‌نوكه‌ویان بكه‌یت، بۆ ئه‌وه‌ی له هه‌سته‌كانی خۆت بگه‌یت، ده‌ره‌نجام له هه‌سته‌كانی كه‌سانی ده‌وروبه‌ریشت ده‌گه‌یت. ئه‌گه‌ر باش له هه‌سته‌كانی خۆت بگه‌یت، مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ هه‌سته‌كانت گونجاوتر و له‌بارتر ده‌بن، ئه‌وكات ئاراسته‌كردنیان ئاسانتر ده‌بێت.
ئه‌و كه‌سانه‌ی ناتوانن له هه‌ستی خۆیان بگه‌ن، ناتوانن هه‌سته‌كانیان به‌ره‌و ئاراسته‌ی گونجاو و مه‌به‌ستی چاك به‌رن. تۆ كه باش له خۆت تێ گه‌یشتیت، ده‌توانی باش له ده‌وربه‌ریشت تێ بگه‌یت. بۆیه زیره‌كی له‌سه‌ر ئاستی هه‌ست، له بنه‌ڕه‌تدا ئاگایی ته‌واو ده‌خوازێت، ئاگایی سه‌باره‌ت به هه‌سته‌كانت، به خۆشی و شادیت، به تووڕه‌بوون و هه‌ڵچوونت، به خه‌مۆكی و شپرزه‌ییت.
ئاگاییمان له شێواز و میكانیزمی ئه‌م هه‌ستانه، میتۆدی كۆنتڕۆڵكردنی هه‌سته‌كانمان بۆ ده‌سته‌به‌ر ده‌كات، هاوكات ڕێگه‌ی سه‌ركه‌وتن و گه‌شه‌مان بۆ خۆش ده‌كات. پێچه‌وانه‌كه‌یشی هه‌ر ته‌واوه، واته ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر ئاستی هه‌سته‌كانمانه‌وه زیره‌ك نه‌بین، خوای ده‌كرد له زیره‌كیی زه‌یندا بلیمه‌ت ده‌بووین، به‌ڵام هه‌ر مانای ئه‌وه نییه، كه ده‌توانین سه‌ركه‌وتوو بین، یان سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست بێنین.
به ئاگایی ته‌واو، هه‌سته‌كانمان ڕاست و دروست به‌ره‌و مه‌به‌ست، به‌ره‌و ئه‌نجام، ئاراسته ده‌كه‌ین. بێ ئاگاییش له هێڵی ڕاسته‌قینه‌ی ژیان، له ئاراسته‌ی دروست، له گه‌یشتن به ئه‌نجام لامان ده‌دات، له دۆخێكدا ده‌ژین بێ ئه‌وه‌ی لێره بین، بێ ئه‌وه‌ی له ئێستادا بین. كاتێ به ته‌واوی ئاگاییه‌وه ده‌ژین، هه‌سته‌كانمان بۆ ئه‌نجامدانی مه‌به‌ست و ئامانجی پۆزه‌تیڤ ڕاده‌هێنین.
ئه‌گه‌ر وا نه‌كه‌ین، ئه‌و ساته، به ده‌ستی خۆمان هه‌سته ئه‌رێنییه‌كانمان بلۆك ده‌كه‌ین، هه‌ر به ده‌ستی خۆیشمان ده‌روازه‌ی سه‌ركه‌وتن و به‌ده‌ستهێنانی ده‌ستكه‌وته‌كانی ژیان له خۆمان داده‌خه‌ین.
تێگه‌یشتنی هاوكێشه‌ی زیره‌كی له‌سه‌ر ئاستی هه‌ست، له‌گه‌ڵ به‌سه‌ربردنی ژیانێكی گه‌ش و پڕمانا، ده‌كرێت به‌م شێوه‌یه ورد بكرێته‌وه:
له خود تێگه‌یشتن شاڕێگه‌یه بۆ تێگه‌یشتن له كه‌سانی دیكه، شاڕێگه‌یه بۆ ڕێكسختن و ئاراسته‌كردنی پڕۆژه‌ی ژیانمان و پڕۆژه‌كانی ناو ژیانمان.
مرۆڤ تا زۆرتر له خودی خۆی تێ بگات، تا زۆرتر شاره‌زای مانا و به‌هاكانی خودی خۆی بێت، باشتر له پێوه‌ندییه‌كانی خۆی له‌گه‌ڵ كه‌سانی ده‌وروبه‌ر تێ ده‌گات و چاكتریش هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كات. ده‌ره‌نجام، ته‌نانه‌ت له ڕووی كۆمه‌ڵایه‌تیشه‌وه سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست دێنێت.
ئه‌م بۆچوونه تا ئاستێكی به‌رز بۆچوونێكی وجودییانه‌یه، بۆچوونێكه جان پۆڵ سارته‌ر به‌وردی و كۆنكرێتی دایڕشتووه: "ژیانت پڕۆژه‌یه‌كه خۆت ئاراسته‌ی ده‌كه‌یت".
ئه‌و كه‌سانه‌ی له‌سه‌ر ئاستی هه‌ست و سۆزه‌وه زیره‌ك و لێهاتوون، كاردانه‌وه و ئاسه‌واره‌كانی هزر و هه‌ستی ڕه‌ش و ڕووخێنه‌ر و نێگه‌تیڤ له‌سه‌ر زه‌ین و جه‌سته‌ی خۆیان ڕاده‌ماڵن، ئه‌وه‌ی له ناوه‌وه، له ناخه‌وه، كاریگه‌ریی خراپ و ڕووخێنه‌ری هه‌بێت، بنبڕی ده‌كه‌ن و ڕێگه ناده‌ن كاردانه‌وه‌ی له‌سه‌ر ئاستی جه‌سته و ده‌نگدا ده‌ربكه‌وێت.
ئه‌وجا له‌وه‌ش گرنگتر ئه‌وه‌یه، كه توانای ئه‌وه به‌ده‌ست ده‌هێنن، به وردی كاریگه‌ریی ئه‌و جۆره هه‌ستانه له‌سه‌ر زه‌ین و جه‌سته و ده‌نگی كه‌سانی ده‌وربه‌ریان بخوێننه‌وه، ئه‌و خوێندنه‌وه‌یه ئامرازی سه‌ره‌كیی تێگه‌یشتنه له ده‌روبه‌ر و ڕێگه‌ی مسۆگه‌ركردنی سه‌ركه‌وتنیشه له ژیان.
ده‌ره‌نجام باشتره له‌وه تێ بگه‌ین، كه ئێمه پێویستمان به‌و هه‌ستانه هه‌یه، كه ده‌بنه كه‌ره‌سته‌ی ژیانێكی باشتر، ته‌مه‌نێكی به‌خته‌وه‌رتر. كه‌ره‌سته‌یه‌ك یارمه‌تیمان بدا بۆ ئه‌وه‌ی ڕۆژ دوای ڕۆژ ژیانمان چاكتر و گه‌شتر بكه‌ین.
ئه‌و كه‌سانه‌ی له‌سه‌ر ئاستی هه‌ست و سۆزه‌وه زیره‌ك و لێهاتوون، كه‌سانێكن نه‌ك ته‌نیا باش له خودی خۆیان تێ ده‌گه‌ن، ئه‌وان له ده‌روبه‌ریش باش تێ ده‌گه‌ن، ئه‌وان له‌وه تێده‌گه‌ن كه بۆچی خه‌ڵك به‌و شێوه‌یه هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كه‌ن، كه ده‌یكه‌ن.
بۆیه ئه‌و كه‌سانه ده‌زانن چی ڕێگره له‌پێش سه‌ركه‌وتن، له‌پێش به‌خته‌وه‌ری، له‌پێش گه‌شه و ژیانێكی ئاسووده‌تر.
به پێچه‌وانه‌شه‌وه، ئه‌وانه‌ی له‌سه‌ر ئاستی هه‌ست و سۆزه‌وه زیره‌ك نین، ئه‌وانه‌ن له ده‌وروبه‌ر تێ ناگه‌ن، هه‌رده‌م بۆ هۆكار و بیانوو ده‌گه‌ڕێن،كه ده‌وروبه‌ریان به‌پێی پێویست نین و بگره ڕێگریشن.
8/2/2016
